ΚΡΗΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Κείμενα και μελέτες της Κρητικής Ιστορίας ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ * 2012 * ΤΟΜΟΣ ΛΒ ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Ηράκλειο 2012
Διευθυντής Αλέξης Καλοκαιρινός Συντακτική επιτροπή (μέλη του Δ.Σ. της ΕΚΙΜ) Αργυρή Γαλενιανού, Μανόλης Δρακάκης, Αλέξης Καλοκαιρινός, Κλαίρη Μιτσοτάκη, Γιώργος Νικολακάκης, Μιχάλης Ταρουδάκης, Λένα Τζεδάκη-Αποστολάκη Επιστημονική επιτροπή Όλγα Γκράτζιου, Θεοχάρης Δετοράκης, Ελισάβετ Ζαχαριάδου, Στέφανος Κακλαμάνης, Κάλλια Καλλιατάκη, Κατερίνα Κόπακα, Γιάννης Μαυρομάτης, Σωκράτης Πετμεζάς, Αλέξης Πολίτης, Νίκος Σταμπολίδης, Άγγελος Χανιώτης, Νίκος Χατζηνικολάου, Alfred Vincent Συντονισμός της ύλης Λένα Τζεδάκη-Αποστολάκη Τυπογραφική επιμέλεια Γεωργία Παπαγεωργίου Διόρθωση αγγλικών κειμένων Ρόζμαρι Τζανάκη Σχεδίαση ἐξωφύλλου Δημήτρης Καλοκύρης Εκτύπωση: ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ ΑΒΕΕ Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών Ιστορικό Μουσείο Κρήτης Οίκος Ανδρέου & Μαρίας Καλοκαιρινού Σοφοκλή Βενιζέλου 27 / Λυσιμάχου Καλοκαιρινού 7 71202 Ηράκλειο, Κρήτη Τηλ.: 2810 283219, 2810 288708 / Fax: 2810 283754 e-mail: info@historical-museum.gr/www.historical-museum.gr Οι οδηγίες προς τους συγγραφείς για τη συστηματοποίηση της μορφής των άρθρων που υποβάλλουν στο περιοδικό παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα: www.historical-museum.gr Formatting guidelines for contributors to the journal can be found at: www.historical-museum.gr ISSN: 0454-5206
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙΤΗ ΑΡΧΟΝΤΑΚΗ Νεοανακτορικά κύπελλα κοινωνίας από το ιερό της Σύμης, Κρήτη 11 ANAGNOSTIS PAN. AGELARAKIS Cretans in Byzantine foreign policy and military affairs since the 4 th Crusade 41 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΑΣΠΑΡΗΣ Η κρητική επανάσταση του 1333. Η επανάσταση των «άλλων» Καλλέργηδων 79 ALFRED VINCENT Πληροφορίες και απόψεις για την κρητική διάλεκτο στα Απομνημονεύματα του Τζουάνε Παπαδόπουλου (1696) 107 ANNE POURADIER DUTEIL-LOIZIDOU Les Français et le commerce de l huile de Candie, d après deux mémoires de «1736» 119 ΜΑΝΟΛΗΣ Γ. ΠΕΠΟΝΑΚΗΣ Ο μεγαλοϊδεατισμός της περιόδου 1859-1861 και το τάγμα Κρητών της Αθήνας 135 ΝΤΕΝΙΖ-ΧΛΟΗ ΑΛΕΒΙΖΟΥ Αρχειακές μαρτυρίες για την επαγγελματική δραστηριότητα των ζωγράφων Αντωνίου Αλεξανδρίδη και Ιωάννη Σταυράκη και η κοινή ανάθεση για το καθολικό της Ι. Μονής Επανωσήφη (1880-1882) 155
8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ NICHOLAS STAVROULAKIS The Last Arch-Rabbi of Crete: Avraham ben David Evlagon (1846-1933) 185 ΕΦΗ ΨΙΛΑΚΗ Στίγμα, εγκλεισμός και διαχείριση της νόσου. Η «μετανάστευση» Κρητικών λεπρών στον Πειραιά το 1904 191 ΚΡΗΤΗ: Η ΖΩΗ ΕΝ ΑΣΤΕΙ (1898-1940) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΖΕΗ «Εντός των τειχών». Σκέψεις πάνω στην ιδεολογία και το βίωμα της κρητικής πόλης στα νεότερα χρόνια 221 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Γ. ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ Πολιτική και Εκκλησία στην Αυτόνομη Κρήτη: κοινές επιδιώξεις και διαφορετικές στρατηγικές στο πλαίσιο του Κρητικού Ζητήματος 231 ΜΑΝΟΣ ΠΕΡΑΚΗΣ Η (υπο)φορολόγηση του αστικού πλούτου. Η περίπτωση του φόρου ενοικίου στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας 251 ΛΕΝΑ ΤΖΕΔΑΚΗ-ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ Από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας στο Ηράκλειο του Μεσοπολέμου. Το σταφιδεργοστάσιο Α/φών Κωνσταντινίδη 271 ΝΙΚΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ Τα πρώτα χρόνια του κινηματογράφου στο Ηράκλειο (1909-1936) 287 ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΪΜΑΚΗΣ Δίκτυα αστικής κοινωνικότητας και σωματειακός αθλητισμός στο Ηράκλειο (1898-1940) 297 ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ G. MARGINESU, Gortina di Creta. Prospettive epigrafiche per lo studio della forma urbana [TRIPODES, 2], Scuola Archeologica Italiana di Atene, Atene 2005. ISBN 960-87405-4-1. 343
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 9 C. PASCHALIDIS with a contribution by P.J.P. McGeorge, The LMIII Cemetery at Tourlotì, Siteia. The Xanthoudidis Master and the Octopus Style in East Crete [BAR I.S. 1917], Oxford 2009. ISBN 978-1-4073-0400-7. 347