Θ Ε Μ Α: «Αρμοδιότητα δικαστηρίων για τη χορήγηση πιστοποιητικών περί κληρονομικού δικαιώματος και συναφή θέματα χορήγησης παροχών.

ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΣΦ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Αθήνα, 17. 2. 2014 ΔΙΕΥΘΥΝΣH ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αριθ. Πρωτ. ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ Ταχ. Δ/νση: Αγ. Κων/νου 8 (10241) Γ31/8 ΓΕΝΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ Πληροφορίες: Μ. Κουτσοπούλου Αριθ. Τηλεφώνου: 2105215185 e-mail : diefpar@ika.gr ΠΡΟΣ: Όλα τα Υποκαταστήματα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Γραφείο Διευθυντή ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: Από ένα αντίτυπο σε κάθε υπάλληλο των υπηρεσιών πληρωμής συντάξεων και παροχών Θ Ε Μ Α: «Αρμοδιότητα δικαστηρίων για τη χορήγηση πιστοποιητικών περί κληρονομικού δικαιώματος και συναφή θέματα χορήγησης παροχών.» Με αφορμή την αντικατάσταση διατάξεων του Αστικού Κώδικα με τα άρθρα 4 και 5 του Ν. 4055/12.3.2012 (ΦΕΚ 51 Α ), τα οποία επανακαθορίζουν τις διαδικασίες δημοσίευσης διαθήκης, κοινοποιούμε τις διατάξεις αυτές καθώς και έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σχετικά με την αρμοδιότητα των δικαστηρίων ως προς τη χορήγηση πιστοποιητικών περί κληρονομικού δικαιώματος ανάλογα και με την ημερομηνία θανάτου του κληρονομουμένου. Με την ευκαιρία αυτή, επιπλέον επισημαίνονται και τα ακόλουθα: α) Τα άρθρα 1846-1859 του έκτου κεφαλαίου του Αστικού Κώδικα καθορίζουν τα περί αποδοχής και αποποίησης κληρονομίας. Εκτός των άλλων άρθρων του κεφαλαίου, που είναι απαραίτητο να γνωρίζετε, επισημαίνεται το άρθρο 1847, που ορίζει ότι ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών, η οποία αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης. Επομένως, δεν είναι επιτρεπτή η χορήγηση παροχών που κληρονομούνται ούτε και η αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από κληρονόμους πριν από την Σελίδα 1 από 13

παρέλευση του χρονικού διαστήματος που ορίζει ο Α.Κ. σε κάθε περίπτωση ως προθεσμία για την αποποίηση. ΑΔΑ: ΒΙΕΒ4691ΩΓ-ΗΩΤ Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, είναι απαραίτητη η προσκόμιση από τους νόμιμους κληρονόμους (εξ αδιαθέτου ή εκ διαθήκης) του πιστοποιητικού περί μη αποποίησης του κληρονομικού τους δικαιώματος από το αρμόδιο δικαστήριο. Πέραν αυτού, προκειμένου να κριθεί από την υπηρεσία το δικαίωμα χορήγησης παροχών σε κληρονόμους, είναι απαραίτητο να κατατίθενται -ανάλογα με την περίπτωσηκαι τα δικαιολογητικά που χορηγούν τα αρμόδια, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο κοινοποιούμενο έγγραφο, δικαστήρια, δηλαδή: πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης, περί μη αμφισβητήσεως ή προσβολής κληρονομικού δικαιώματος, περί μη ανάκλησης/τροποποίησης/αφαίρεσης κληρονομητηρίου (εφόσον προσκομίζεται κληρονομητήριο). Συγκεκριμένα, εφόσον προσκομίζεται πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης, οι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι προσδιορίζονται από το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών. Στην περίπτωση που προσκομίζεται διαθήκη, είναι απαραίτητη η κατάθεση του πιστοποιητικού περί μη αμφισβητήσεως ή προσβολής κληρονομικού δικαιώματος, καθώς και πρόσφατο πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως άλλης, νεότερης διαθήκης. Τέλος, με την κατάθεση κληρονομητηρίου δεν θα αξιώνετε την προσκόμιση άλλου δικαιολογητικού πλην αυτού περί μη ανάκλησης/τροποποίησης/αφαίρεσης κληρονομητηρίου. Για τις περιπτώσεις εξ αδιαθέτου διαδοχής, είναι απαραίτητο να ανατρέχετε στις διατάξεις των άρθρων 1813-1824 του Α.Κ. και 1825 επ. β) Στην ειδική διάταξη της παρ. 8 του άρθρου 40 του ΑΝ 1846/51, που ισχύει στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ορίζεται: «Καθυστερούμεναι ασφαλιστικαί παροχαί δύνανται να καταβληθώσι κατά σειράν υπό του ΙΚΑ εις την ή τον σύζυγον, τα τέκνα ή τους γονείς του θανόντος άνευ ευθύνης του ΙΚΑ έναντι τυχόν ετέρων δικαιούχων δυναμένων να στραφώσιν μόνον κατά του λαβόντος.». Με τη διάταξη αυτή, η οποία διατυπώνεται με την ουσιώδους σημασίας λέξη «δύνανται», δεν καθιερώνεται νέα ρύθμιση του κληρονομικού δικαίου, αλλά επιδιώκεται η διευκόλυνση των δικαιούχων και παρέχεται η ευχέρεια στο ΙΚΑ να καταβάλει τις οφειλόμενες παροχές κατά σειρά στα αναφερόμενα στη διάταξη αυτή πρόσωπα, χωρίς να έχει ευθύνη έναντι τυχόν άλλων δικαιούχων. Σελίδα 2 από 13

Γενικά, η διάταξη αυτή ενεργοποιείται κυρίως στις περιπτώσεις εξ αδιαθέτου διαδοχής, ενώ στις περιπτώσεις που έχει ήδη δημοσιευθεί διαθήκη του αποβιώσαντος συνταξιούχου, δικαιούχοι των εν λόγω παροχών καθίστανται οι εκ διαθήκης κληρονόμοι του, κατά το λόγο της κληρονομικής τους μερίδας. Στην περίπτωση όμως που δεν υπάρχουν στους εξ αδιαθέτου κληρονόμους του θανόντος συνταξιούχου τα πρόσωπα που αναφέρονται στη διάταξη του άρθρου 40 παρ. 8 του ΑΝ. 1846/51, το ΙΚΑ υποχρεούται πλέον να καταβάλει τις παροχές στους νόμιμους κληρονόμους του (με ή χωρίς διαθήκη), ανάλογα με το ποσοστό που μετέχει καθένας στην κληρονομία. Συν.: 1. Το με αρ. πρωτ. 12451/13.12.2013 έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (4 σελίδες) 2. ΦΕΚ 51 Α /2012 (σ. 1397,1398,1399,1402,1403,1404) ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ 1. Γρ. Διοικητή ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 2. Γρ. Υποδιοικητή κ. Δ. Πατσούρη 3. Γρ. Γεν. Διευθύντριας Ασφαλιστικών Υπηρεσιών ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΓΔΟΝΤΑΚΗ 4. Γρ. Διευθυντή Παροχών Σελίδα 3 από 13

Σελίδα 4 από 13