ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Διά Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση ΑΘΗΝΑ, 28 MAΪΟΥ 2013
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΡΙΤΗ 28 ΜΑΪΟΥ 2013 ΘΕΜΑΤΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ 1. Συζήτηση και έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Διά Βίου Μάθησης (2013-2015). ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ε. ΚΑΡΑΝΤΖΟΛΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ (Ε. ΚΑΡΑΝΤΖΟΛΑ): Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι, καλημέρα. Να ξεκινήσουμε σιγά- σιγά. Να σας καλωσορίσω σε αυτή τη δεύτερη συνεδρίαση του Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση, μετά τη συνεδρίασή μας του Δεκεμβρίου 2012. Αυτή τη στιγμή, έχουμε ελέγξει την απαρτία, είναι παρόντα 16 μέλη σε σύνολο 24 και έχουν ειδοποιήσει κάποια ακόμη ότι θα φτάσουν με μικρή καθυστέρηση. Αφού ευχαριστήσω το ΕΚΔΔΑ για τη φιλοξενία που μας προσφέρει, και ευχαριστήσω όλους/ες για τη σημερινή σας παρουσία στη συνεδρίαση, να ξεκινήσω διαβάζοντας τον χαιρετισμό του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Αθλητισμού και Πολιτισμού, και Προέδρου του Οργάνου, ο οποίος λόγω φόρτου εργασίας δεν μπόρεσε τελικά να είναι μαζί μας. Λέει λοιπόν ο κύριος Αρβανιτόπουλος:
«Φίλες και φίλοι, χαιρετίζω τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης. Δυστυχώς, ο φόρτος εργασίας των ημερών δεν μου επέτρεψε να συμμετέχω κι εγώ στη συνάντηση του Συμβουλίου. Η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος και του Εθνικού Συστήματος Διά Βίου Μάθησης αποτελεί κεντρική επιλογή της κυβέρνησης. Σε αυτό το πλαίσιο, προχωρήσαμε σε ό,τι αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του σχεδίου «Αθηνά», με στόχο τον εξορθολογισμό του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας και τη σύνδεσή του με τις εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές προτεραιότητες. Ταυτόχρονα, επαναφέρουμε την αξιολόγηση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αξιολόγηση που αφορά στο σύνολο του εκπαιδευτικού συστήματος, δηλαδή δομές, διαδικασίες και φυσικά διδακτικό δυναμικό, καθώς ο στόχος μας είναι η ποιοτική αναβάθμιση και η αξιολόγηση αποτελεί ένα απαραίτητο εργαλείο για την υλοποίηση του στόχου αυτού. Αντιστοίχως λειτουργούμε και στη διά βίου μάθηση, καθώς πρωταρχικό μέλημα των παρεμβάσεών μας, τόσο του εθνικού όσο και του περιφερειακού σκέλους του προγράμματος διά βίου είναι να υπηρετήσει την ανάπτυξη και τις αναπτυξιακές προτεραιότητες στους μεγαλύτερους τομείς παραγωγής της χώρας, να συμβάλει στην καταπολέμηση της ανεργίας, η οποία καταπολέμηση μπορεί να προέλθει ως απότοκο της ανάπτυξης, αλλά συνιστά και παράγοντα μόχλευσής της. Προκειμένου να υπηρετηθούν οι παραπάνω στόχοι, η κυβέρνηση αναγνωρίζει ως κεντρικούς στόχους στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης: 1. Την παροχή γενικής εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου για το σύνολο του πληθυσμού, με ιδιαίτερη μέριμνα για τις ευπαθέστερες κοινωνικά ομάδες, με στόχο την εξασφάλισης της προσωπικής, κοινωνικής και επαγγελματικής ανάπτυξης όλων των πολιτών. 2. Την ενίσχυση, αναμόρφωση και αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. 3. Την επεξεργασία πολιτικών που να επιτυγχάνουν συνεκτικότητα και επάλληλη συνάφεια σε όλο το φάσμα δραστηριοτήτων, τυπικής, μη τυπική και άτυπης 2
μάθησης, γενικής ή επαγγελματικής, από την προσχολική ηλικία μέχρι και μετά τη συνταξιοδότηση, με στόχο την κάλυψη όλων των αναγκών. 4. Την ανάγκη οριζόντιων συνεργειών μεταξύ συναφών πολιτικών και συναφών φορέων στο επίπεδο εμπέδωσης εθνικών στόχων, με στόχο οι πολιτικές να είναι αποτελεσματικότερες. 5. Την αποκέντρωση της διά βίου μάθησης. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι μετά από έναν αιώνα συγκέντρωσης, προχωρούμε στην αποκέντρωση των δημοσίων ΙΕΚ στις περιφερειακές αυτοδιοικήσεις της χώρας. 6. Τέλος, τη σύνδεση της διά βίου με την αγορά εργασίας. Σημαντικό βήμα στις πολιτικές μας αποτελεί η επανεξέταση των αποδιδόμενων επαγγελματικών δικαιωμάτων, με στόχο την απόδοσή τους σε κατηγορίες εργαζομένων που τα στερούνται εδώ και δεκαετίες. Μέσα στον επόμενο μήνα, προχωρούμε στην κατάθεση σχεδίου νόμου για το τεχνικό λύκειο και το τεχνολογικό λύκειο. Σε ό,τι αφορά το τεχνολογικό λύκειο, βασιζόμενοι στον θεσμό της μαθητείας, πρωτοπορούμε με το δυαδικό σύστημα, με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλαισίου τεχνικής εκπαίδευσης που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της χώρας. Κλείνοντας, πιστεύω ακράδαντα ότι η κρίση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας οφείλεται, πέρα από τη δημοσιονομική συγκυρία, στην επί χρόνια λανθασμένη αξιοποίηση του ανθρωπίνου κεφαλαίου. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των παθογενειών ξεκινά με πολιτικές, που εκκινούν από το νηπιαγωγείο και φτάνουν μέχρι τα ιδρύματα της τριτοβάθμιας και τα προγράμματα δια βίου μάθησης. Διότι μόνο έτσι θα βγάλουμε τη χώρα από την κρίση, διασφαλίζοντας ότι μακροπρόθεσμα, οι επόμενες γενιές δεν θα βρεθούν σε αντίστοιχες περιπέτειες. Εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου». Να αναφερθώ πάρα πολύ σύντομα στη διαδικασία που προτείνουμε να ακολουθήσουμε. Όπως γνωρίζετε, το Υπουργείο Παιδείας, διά μέσου της Γενικής Γραμματείας ΔΒΜ, εκπονεί το Εθνικό Πρόγραμμα ΔΒΜ σε μεσοπρόθεσμη βάση. Το διάστημα που θέλουμε να καλύψουμε είναι από το 2013 έως το 2015. Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο, δεν προβλέπεται τυπική έγκρισή του από ένα όργανο. Όμως, 3
πολύ συνειδητά, όπως είχαμε πει και στην προηγούμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, επειδή ακριβώς θεωρεί ότι πρέπει να υπάρξει συναίνεση, διυπουργική συνεργασία πάνω σε αυτόν τον πολύ κρίσιμο τομέα, έφερε το θέμα προς συζήτηση, στο συγκεκριμένο όργανο, το Συμβούλιο Διά Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση, προκειμένου το όργανο να εκφράσει, όπως επιθυμούμε, τη σύμφωνη γνώμη του και να γίνει έτσι το επόμενο βήμα, που είναι να προχωρήσουμε στην εξειδίκευση πια με όρους χρηματοδοτικούς. Μέσα στον επόμενο ένα- δύο μήνες, ελπίζουμε ότι θα έχει ολοκληρωθεί και η υπογραφή της κοινής υπουργικής απόφασης για την Επιτροπή Παρακολούθησης που προβλέπει ο νόμος του Εθνικού Προγράμματος, εμπλέκονται 8-10 Υπουργεία. Είναι η τελευταία μας θεσμική εκκρεμότητα σχετικά με το Εθνικό Δίκτυο ΔΒΜ, διότι όπως ίσως ήδη γνωρίζετε, με Υπουργική Απόφαση έχει συγκροτηθεί και το δεύτερο συλλογικό όργανο που προβλέπει ο νόμος, που είναι η Διαρκής Διάσκεψη Γενικής Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στον ορισμό εκπροσώπων, το δεύτερο αυτό όργανο θα συνεδριάσει αρχές Ιουλίου, η προτεινόμενη ημερομηνία είναι 8 ή 9, σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Ατζέντα για την Εκπαίδευση Ενηλίκων, προκειμένου να συζητήσουμε στον τομέα της γενικής εκπαίδευσης ενηλίκων πιο αναλυτικά, με όλους τους παρόχους, ποιες είναι οι προτεραιότητες και οι τρόποι παρέμβασης για μεγαλύτερη κα αποτελεσματικότερη συμμετοχή των ενηλίκων και άρση των εμποδίων πρόσβασης ευαίσθητων κοινωνικά ομάδων. Πολύ σύντομα, θέλω να συνοψίσω τα βασικά του χαρακτηριστικά του προγράμματος που προτείνουμε, το έχετε λάβει όλοι το κείμενο, το έχετε ήδη δει. Με τους περισσότερους από εσάς είχαμε και διμερείς συνεργασίες - προσπαθήσαμε την εμπειρογνωμοσύνη του καθενός να τη λάβουμε υπόψη μας στη σύνταξη αυτού του Εθνικού Προγράμματος. Καταρχήν, πρόκειται για ένα στρατηγικό πλαίσιο, όπως αναγράφεται και στο εξώφυλλο. Δηλαδή, θέλουμε πριν μπούμε στο κομμάτι το χρηματοδοτικό, το οποίο σαφέστατα θα μας απασχολήσει, αφού από τη μια έχουμε το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-20, αφετέρου έχουμε την ολοκλήρωση των τρεχόντων Επιχειρησιακών του ΕΣΠΑ (2007-2013), επίκειται 4
αναθεώρησή τους, ίσως η τελευταία, η οποία θα ξεκινήσει το καλοκαίρι. Άρα, οπωσδήποτε η συζήτηση για την κατανομή και των κοινοτικών αλλά και των εθνικών πόρων θα μας απασχολήσει επισταμένως. Εδώ λοιπόν θέλουμε να συνεννοηθούμε στο στρατηγικό πλαίσιο. Βάζουμε στην καρδιά της ανάλυσής μας το ζήτημα των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, που θεωρούμε ότι είναι και το μεγάλο έλλειμμα της χώρας μας στα μεταπολιτευτικά χρόνια. Πιστεύουμε ότι πρέπει να αναπτυχθεί και μάλιστα συνεκτικά. Προσπαθούμε να συνδυάσουμε όλες τις ευρωπαϊκές πολιτικές που αφορούν όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και τους στόχους για την ανάπτυξη και την απασχόληση και να τους παντρέψουμε με όσο το δυνατόν καλύτερο αποτέλεσμα. Έχουμε δει τις διαθέσιμες προβολές για το τι θα συμβαίνει στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, ως προς τις ανάγκες σε επαγγέλματα και δεξιότητες. Προσβλέπουμε, στο σημείο αυτό, σε μια καλύτερη διυπουργική συνεργασία και με το Ανάπτυξης και με το Εργασίας, για να μπορούμε να είμαστε στην πορεία πιο συγκεκριμένοι στις επιλογές μας. Μεγάλο βάρος αποδίδουμε στην κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού και στο εθνικό πλαίσιο προσόντων, όπως και στη συμβουλευτική. Υπάρχουν κάποιες επιπλέον προσθήκες, που μας έστειλε ο ΕΟΠΠΕΠ, οι οποίες θα ενσωματωθούν στο τελικό κείμενο, εφόσον χρειάζεται. Ο κ. Καρτσιώτης, ο Πρόεδρος του ΕΟΠΠΕΠ, θα έχει την ευκαιρία και σήμερα να αναφερθεί σε αυτές, εστάλησαν μετά την αποστολή του σχεδίου κειμένου στα μέλη του οργάνου, επί της ουσίας μας βρίσκουν σύμφωνους. Στο κυρίως μέρος του προγράμματος, συνδέουμε τη διά βίου μάθηση, την οπτική της διά βίου μάθησης, που είναι μια ολιστική αντιμετώπιση, με την εθνική στοχοθεσία για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, με βάση όλα τα σημεία αναφοράς [benchmarks] που έχουν τεθεί. Έτσι, εξετάζουμε τον βασικό στόχο της μείωσης της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και το συναφές ερώτημα, για το τυπικό σύστημα, ποιες είναι οι βασικές δεξιότητες ικανότητες που αναπτύσσονται, πόσο ικανοποιητικά είναι τα αποτελέσματα, με βάση πάντα τα στοιχεία που έχουμε από το PISA, για τους έλληνες μαθητές και τις ελληνίδες μαθήτριες. 5
Στη συνέχεια, θέτουμε το θέμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπου ο κύριος στόχος για την δεν είναι τόσο η πρόσβαση όσο η αύξηση του ποσοστού ολοκλήρωσης των σπουδών, η κινητικότητα μεταξύ των υποσυστημάτων και η σύνδεση με την αγορά εργασίας - έχουν προχωρήσει πολύ και τα ζητήματα της πρακτικής άσκησης σε πανεπιστήμια και ΑΤΕΙ όπως και διάφορα άλλα μέτρα, τα οποία βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Τα δύο τελευταία σημεία αναφοράς που συζητώνται είναι η προσχολική, η οποία είναι όπως ξέρουμε η αρχή για κάθε προσπάθεια δια βίου μάθησης, αλλά είναι ίσως αυτή που βρίσκεται σήμερα στη δυσχερέστερη θέση και αναγνωρίζεται πια σε κυβερνητικό επίπεδο ως προτεραιότητα, και η εκπαίδευση/κατάρτιση ενηλίκων, η οποία με βάση τα ευρωπαϊκά κείμενα αναφέρεται σε ηλικίες 24 μέχρι 65, αλλά η τάση και στις τελευταίες έρευνες του ΟΟΣΑ για το PIAΑC είναι να συμπεριλάβει άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 16, όπου συνήθως ολοκληρώνεται η υποχρεωτική εκπαίδευση, αλλά και πάνω από 65. Στη διά βίου λοιπόν για τις ηλικίες 24-65, στην εκπαίδευση και κατάρτιση ενηλίκων πιο συγκεκριμένα, πέφτει αυτή τη στιγμή και την εποχή της κρίση, θεωρούμε, ένα πάρα πολύ μεγάλο βάρος για να μπορέσει να αναβαθμίσει και να επαναπροσανατολίσει το ανθρώπινο δυναμικό. Σύντομα θα έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία για τις δεξιότητες του ενήλικου πληθυσμού, καθώς τα αποτελέσματα του πρώτου κύκλου του PIAΑC θα ανακοινωθούν τον Οκτώβριο του 2013, η χώρα μας συμμετέχει στον δεύτερο γύρο, το 2016, αλλά τα αποτελέσματα αυτά θα είναι πάρα πολύ χρήσιμα και σε μας ως προς το τι καταφέρνουν οι ενήλικες σε περιβάλλοντα (πολυ)γραμματισμού, στον αριθμητισμό και στην επίλυση προβλήματος σε σύνθετα τεχνολογικά περιβάλλοντα. Ολοκληρώνεται το κείμενο του Εθνικού Προγράμματος ΔΒΜ με αυτές που έχουμε αναγνωρίσει ως στρατηγικές προτεραιότητες και οι οποίες επιγραμματικά είναι οι εξής: Οπωσδήποτε η αύξηση και η διεύρυνση της συμμετοχής των ενηλίκων, με έμφαση όμως, επειδή διαπιστώσαμε την αναπαραγωγή των εκπαιδευτικών ανισοτήτων από το σύστημα της διά βίου, στην άρση δυσκολιών πρόσβασης των ευπαθών ομάδων και εκείνων που έχουν περισσότερο ανάγκη τη διά βίου, αλλά αυτή τη στιγμή δεν 6
έχουν πρόσβαση ή δεν μπορούν να κρατηθούν μέσα στα προγράμματα της διά βίου. Αύριο, διοργανώνεται μια πάρα πολύ σημαντική Ημερίδα από τα ερευνητικά ινστιτούτα της ΓΣΕΕ και της ΓΣΕΒΕΕ, η οποία είναι ακριβώς μελέτη για τα κίνητρα και τα εμπόδια στη συμμετοχή των ενηλίκων στη διά βίου μάθηση, την έχουμε λάβει υπόψη μας, θα έχουμε την ευκαιρία να τα συζητήσουμε αναλυτικότερα και στο αυριανό πάνελ. Η δεύτερη στρατηγική προτεραιότητα σχετίζεται με την αναβάθμιση των δεξιοτήτων / ικανοτήτων, σε όλα τα επίπεδα - σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης χρησιμοποιείται ο όρος one step up -, να μπορούμε δηλαδή να πάμε λίγο παραπάνω κάθε φορά, τις γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες των ενηλίκων και να μπορούν να είναι πια συνδεδεμένες με την αγορά εργασίας, διότι είναι δύο σφαίρες οι οποίες κινούνται λίγο παράλληλα, ενώ υπάρχει μεγάλη ανάγκη να συναντηθούν και να συνεργαστούν. Σαν τρίτη στρατηγική προτεραιότητα αναγνωρίζουμε τη βελτίωση της ποιότητας στην παρεχόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση ενηλίκων, ζήτημα το οποίο συνδέεται με όλα τα ζητήματα πιστοποίησης, μητρώων, συστημάτων διασφάλισης ποιότητας - προσπαθούμε να υπάρξει ένα εθνικό πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας μέσα στο 13, το οποίο θα καλύπτει και τους δημόσιους φορείς, αλλά και τους ιδιωτικούς, με αντίληψη προσαρμοσμένη στον ιδιαίτερο τρόπο λειτουργίας των μεν και των δε, αλλά με κοινό παρονομαστή. Ως τέταρτη προτεραιότητα έχουμε θέσει τη δικτύωση, η οποία όπως ξέρουμε έχει προχωρήσει πάρα πολύ, και την αποκέντρωση των δομών και υπηρεσιών διά βίου, την αποτελεσματική σύνδεσή τους σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Δεν μπορεί να συνεχίσουμε να μιλάμε για εκπαίδευση και κατάρτιση με τους όρους που μιλούσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες. Πρέπει να γίνει μια νέα κατανομή των ρόλων. Σαν Υπουργείο Παιδείας έχουμε ξεκινήσει τη σχετική συζήτηση με τις περιφέρειες για τη μετάβαση των δημόσιων ΙΕΚ, προκειμένου αυτή η αρχική κατάρτιση που είναι ευέλικτη να μπορέσει να συνδεθεί άρρηκτα με τις περιφερειακές προτεραιότητες, με τα περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης. Και τέλος, τη σύνδεση τυπικής, μη τυπικής, άτυπης μάθησης. Έχουν γίνει ήδη αρκετά βήματα. Το εθνικό σύστημα πιστοποίησης εκροών, το οποίο θα προχωρήσει 7
ακόμη περισσότερο, το εθνικό πλαίσιο αποτύπωσης και επικύρωσης της άτυπης μάθησης. Βέβαια ο ορίζοντας είναι για το 2018, αλλά το τι θα κάνουμε μέσα στην επόμενη διετία είναι πάρα πολύ κρίσιμο. Συνέργεια από μεριάς της εκπαίδευσης ενηλίκων στο τυπικό σύστημα, μέσω των σχολών γονέων, μέσω άλλων θεσμών, μέσω των σχολείων δεύτερης ευκαιρίας, που μπορούν να ενισχύσουν και τις ηλικίες 15-18, αυτές τις ηλικίες που εγκαταλείπουν, να τις δούμε γρήγορα ξανά μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως και μεγαλύτερες ηλικίες. Και γενικότερα και το λέω και στους συναδέλφους από το Διοικητικής Μεταρρύθμισης, με τους οποίους έχουμε πάρα πολύ καλή συνεργασία όλο αυτό το διάστημα, όταν μιλάμε για ανθρώπινο δυναμικό, για αλλαγές στο κράτος, για αλλαγές στο Δημόσιο, όλα αυτά τα πράγματα προϋποθέτουν ότι χρειάζεται εκπαίδευση, επανακατάρτιση των δημοσίων υπαλλήλων, του προσωπικού, των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, με τις μεθόδους της εκπαίδευσης ενηλίκων. Δηλαδή, κάτι που προσπαθούμε και οι δύο φορείς να το εφαρμόζουμε στο μέγιστο, έτσι ώστε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα και όχι να πέφτουμε στην παγίδα μόνο απλών διαλέξεων, που ξέρουμε πόσο περιορισμένες είναι οι δυνατότητές τους. Στο σημείο λοιπόν αυτό θα σταματήσω. Οι θεσμικές και οι διοικητικές παρεμβάσεις σάς είναι γνωστές, όλη αυτή η προσπάθεια, που κι εμείς ως Γενική Γραμματεία ΔΒΜ, ως συντονιστικό όργανο έχουμε αναλάβει, ώστε να έρθουμε πιο κοντά, να συζητήσουμε, να συναποφασίζουμε, να υλοποιούμε συμπληρωματικά. Μπορούμε, αν δεν έχετε ερωτήσεις, αν δεν έχετε κάτι από πλευράς σας, να προχωρήσουμε σε πεντάλεπτες- δεκάλεπτες τοποθετήσεις, ώστε να ολοκληρώσουμε σχετικά σύντομα. Εννοείται ότι θα υπάρξει ο απαραίτητος χρόνος για να τοποθετηθεί το σύνολο των μελών του Οργάνου. Ως προς τα διαδικαστικά, τα πρακτικά καταγράφονται. Θα ζητήσουμε σε όσους/ες θέλετε συγκεκριμένες προσθήκες, είτε σήμερα είτε και μέσα στο επόμενο εικοσιτετράωρο, να μας τις αποστείλετε γραπτά, προκειμένου να ληφθούν υπόψη. Ο στόχος μας είναι μέχρι να έχουμε σύντομα την τελική εκδοχή του κειμένου, προκειμένου να μπορέσουμε να το δημοσιοποιήσουμε, και να αρχίσουμε μια φάση 8
ενημερωτικών συναντήσεων / επιμορφώσεων στα στελέχη των υπουργείων και των φορέων. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Ποιος θα ήθελε να πάρει πρώτος ή πρώτη τον λόγο; Να ξεκινήσουμε καλύτερα με τη σειρά, με τη φορά του ρολογιού, από τη Γενική Γραμματέα του ΕΚΔΔΑ και να προχωρήσουμε να έχουμε τη συνεισφορά του ενός μετά τον άλλον στη συζήτηση. Ευχαριστώ. Α. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Καλημέρα. Γενική Γραμματέας του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Προτίμησα να πάρω το λόγο αμέσως μετά την Γενική Γραμματέα Δια Βίου Μάθησης, γιατί ακριβώς, ο άλλος φορέας που έχει σχέση με τη δια βίου μάθηση με βάση το Νόμο, αλλά και με τη δημόσια διοίκηση είναι το ΕΚΔΔΑ. Με αυτό το σκεπτικό θα ήθελα η προβληματική μας να ακουστεί στην αρχή. Από την πλευρά μας, θεωρούμε πάρα πολύ σημαντική την ενέργεια της ύπαρξης αυτού του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για τη Δια Βίου Μάθηση. Έχουμε πολύ καλή συνεργασία και θεωρούμε ότι αυτή η συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί και να συγκεκριμενοποιηθεί περαιτέρω, ώστε να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Θα αναφερθώ σε μερικές παρατηρήσεις αμέσως παρακάτω. Καταρχήν, είναι σήμερα μαζί μας εδώ και η κυρία Τσολακίδου, η οποία είναι υπεύθυνη σπουδών και έρευνας του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και υπεύθυνη για τη δια βίου μάθηση. Κατά συνέπεια, εάν υπάρξει χρόνος, θα μπορούσε κι εκείνη να εξειδικεύσει ορισμένα θέματα στα οποία θα αναφερθώ. Ένα θέμα, που έχουμε παρατηρήσει, είναι ότι στο κείμενο δεν υπάρχουν οι ορισμοί για τη δια βίου μάθηση, γεγονός που μπορεί να επιφέρει σύγχυση (π.χ. περιλαμβάνει την τυπική, μη τυπική και άτυπη μάθηση ώστε να υπάρξουν πολιτικές και για τις τρεις μορφές δια βίου μάθησης). Γενικότερα, ως ΕΚΔΔΑ, μας απασχολούν οι ορισμοί. Τι θεωρούμε επιμόρφωση, τι θεωρούμε εκπαίδευση, κατάρτιση στον τομέα της δημόσιας διοίκησης. Με αυτή την έννοια, θα θέλαμε την προτεραιοποίηση αυτών των μορφών, με βάση τις εθνικές και ευρωπαϊκές προτεραιότητες προκειμένου και εμείς ως φορέας να απαντήσουμε σε ένα μεγάλο τμήμα της δια βίου κατάρτισης στο δημόσιο τομέα αλλά και της «τυπικής», όπου 9
ενδεχομένως θα μπορούσε να ενταχθεί η παρεχόμενη εκπαίδευση από την διετούς διάρκειας Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Το δεύτερο θέμα, που εντοπίζουμε είναι ότι είναι, πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα καλά οργανωμένο Δίκτυο συνεργασίας για τη Δια βίου Μάθηση στη Διοίκηση, το οποίο θα συντονίζεται και θα παρακολουθείται από το ΕΚΔΔΑ, στο πλαίσιο μιας πολιτικής για τη μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης- επιμόρφωσης στη δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε ολοκληρωμένη πληροφόρηση προς το Συμβούλιο Δια βίου Μάθησης για τα τεκταινόμενα στο δημόσιο, όντας και εμείς επιτελικός φορέας επιμόρφωσης και κατάρτισης για όλο το δημόσιο. Είναι μια εργασία που θα θέλαμε να αναπτύξουμε περαιτέρω μετά τη διοικητική μεταρρύθμιση, και να το θέσουμε ως προτεραιότητα και ως επόμενό μας βήμα. Η παρακολούθηση ενός Δικτύου φορέων, που παρέχουν εκπαίδευση, επιμόρφωση, κατάρτιση, στη δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση, θεωρούμε ότι είναι πολύ χρήσιμη και απαραίτητη ενέργεια που συνδέεται και με την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και με την πιστοποίηση των παρεχόμενων μορφών Δια Βίου Μάθησης. Το τρίτο μας μέλημα και επόμενό βήμα, αναδεικνύεται από τη διαπίστωση ότι στη σημερινή εποχή της κρίσης, για να αξιοποιούνται τα χρήματα που επενδύονται στις διάφορες μορφές μάθησης και για να είναι αποτελεσματικά, για να είναι η επιμόρφωση αποτελεσματική, θα πρέπει να υπάρχουν «συνεκτικά προγράμματα επιμόρφωσης και δια βίου μάθησης» τόσο μεταξύ των φορέων του δημοσίου τομέα, όσο και μεταξύ του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα. Υπάρχει αναγκαιότητα διότι το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας συνολικά. Δηλαδή, θα φέρω ένα παράδειγμα: εάν οι επιχειρήσεις προσανατολίζονται σε μία συγκεκριμένη κατεύθυνση λόγω αναπτυξιακών προτεραιοτήτων μιας περιοχής ή σε εθνικό επίπεδο, π.χ. σε επιχειρήσεις φιλικές προς το περιβάλλον, και αντίστοιχα η επιμόρφωση των ανέργων πρέπει να έχει ανάλογες θέσεις και αντίστοιχα η επιμόρφωση δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων να στοχεύει στην ολοκληρωμένη προσέγγιση και υποστήριξη εφαρμογής τέτοιου είδους αναπτυξιακών σχεδίων που ενδεχομένως απαιτούν τη συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα ώστε να διευκολύνουν και να μην εμποδίζουν την 10
υλοποίηση των πολιτικών αυτών. Στην περίπτωση αυτή, κατανοείτε ότι η επιμόρφωση θα πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα με την εφαρμοζόμενη αναπτυξιακή πολιτική και όχι εκ των υστέρων που ίσως να μην είναι τόσο απαραίτητη. Άρα, η εξεύρεση «συνεκτικών πεδίων επιμόρφωσης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα» θεωρούμε ότι είναι μία σημαντική επιλογή μας, πέρα από την υπόλοιπη επιμόρφωση, κατάρτιση, που γίνεται ούτως ή άλλως με ένα δικό μας ανεξάρτητο πρόγραμμα που απαντά σε γενικές ανάγκες κατάρτισης του προσωπικού στο δημόσιο τομέα. Ένα τέταρτο θέμα στο οποίο θα ήθελα να επιμείνω είναι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, το e- learning. Θεωρούμε ότι το ΕΚΔΔΑ θέλει και μπορεί να ετοιμάσει προδιαγραφές και εκπαιδευτικό υλικό σ αυτό τον τομέα, ώστε να είναι πιο μελετημένο, να μην ακολουθείται η διαδικασία επιμόρφωσης με ένα τυπικό πρόγραμμα, ή απλώς να γίνεται ένα πρόγραμμα εξ αποστάσεως. Μπορούμε να εξετάσουμε μεθόδους δια βίου εξ αποστάσεως μάθησης ώστε τα προγράμματα να γίνονται με πιο αποτελεσματικό τρόπο και νομίζω ότι είναι ένα κοινό θέμα που μπορεί να απασχολεί και άλλους φορείς με τους οποίους μπορούμε να συνεργαστούμε. Ένα άλλο σημαντικό θέμα το οποίο θα ήθελα να υπογραμμίσω είναι η ανίχνευση εκπαιδευτικών αναγκών. Όπως ενδεχομένως θα γνωρίζετε, το ΕΚΔΔΑ διαθέτει ένα σύστημα ανίχνευσης εκπαιδευτικών αναγκών για τη δημόσια διοίκηση το οποίο προβλέπεται στο Νόμο για τη Δια Βίου μάθηση και στην περίπτωση του ΕΚΔΔΑ καταλήγει σε Σχέδια Εκπαίδευσης των φορέων του Δημοσίου που υποβάλλονται στο ΕΚΔΔΑ προκειμένου να εκπονείται ο προγραμματισμός του φορέα βασιζόμενος στα Εκπαιδευτικά σχέδια. Θεωρούμε ότι είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα για το οποίο θα θέλαμε τη συνεργασία όλων των φορέων του δημοσίου, της κεντρικής διοίκησης και των ΟΤΑ προκειμένου να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις επιμορφωτικές ανάγκες. Τέλος, η πιστοποίηση δομών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων είναι ένα πολύ βασικό θέμα που χρειάζεται τη στήριξη όλων μας. Σε αυτό το πεδίο έχουμε, ως ΕΚΔΔΑ, εμπειρία σε ότι αφορά στη δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση, μια και υπό την εποπτεία μας λειτουργεί η Κεντρική Επιτροπή Πιστοποίησης δομών και 11
προγραμμάτων. Την επιτροπή αυτή στην οποία συμμετέχουμε και συντονίζουμε και στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωπο της Κεντρικής Διοίκησης, κοινωνικοί εταίροι και εξωτερικοί εμπειρογνώμονες, για την πιστοποίηση δομών και προγραμμάτων του Δημοσίου θα πρέπει να την στηρίξουμε. Υπάρχει βέβαια ένα ανοικτό θέμα, ότι δηλαδή η πιστοποίηση δομών γίνεται μόνο δια νόμου. Δεν προβλέπεται σχετική διαδικασία. Από την άλλη μεριά, τα περιεχόμενα των επιμορφωτικών προγραμμάτων, πιστοποιούνται από την Κεντρική Επιτροπή Πιστοποίησης και μοριοδοτούνται για τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης. Κατά συνέπεια, σε αυτό το θέμα η συμβολή μας είναι πολύ ουσιαστική. Όπως επίσης είναι πολύ σημαντικό, τη σημερινή εποχή της κρίσης και της ανάγκης αναδιάρθρωσης του προσωπικού των φορέων του δημοσίου, να διαβλέπει κανείς ότι η ανάπτυξη των προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων και η σύνδεση αυτών με την καριέρα τους στη δημόσια διοίκηση, παίζει καθοριστικό ρόλο για τη διατήρηση της εργασιακής τους σχέσης αφενός και αφετέρου, στο πλαίσιο της κινητικότητας στη δημόσια διοίκηση και της επανατοποθέτησης ατόμων σε νέες υπηρεσίες, καθίσταται σημαντική η παρακολούθηση της επιμόρφωσης των στελεχών και η ανάπτυξη προγραμμάτων που θα στηρίζουν την καριέρα των μετακινούμενων υπαλλήλων. Τελειώνοντας, εάν υπάρχει χρόνος, θα ήθελα η κυρία Τσολακίδου να σας μιλήσει για «το ατομικό δελτίο κατάρτισης», την ατομική κάρτα δηλαδή επιμόρφωσης, κατάρτισης, εκπαίδευσης, την οποία έχουμε εγκαινιάσει στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και πρόκειται σύντομα να αναπτυχθεί ακόμα παραπέρα, ούτως ώστε ο κάθε εκπαιδευόμενος/ επιμορφωνόμενος, να έχει το ατομικό του δελτίο κατάρτισης. Είναι μια πρόταση η οποία μπορεί να ισχύσει και σε άλλους φορείς ώστε να γίνεται ενιαία η παρακολούθηση όλων των μορφών της δια βίου μάθηση που παρέχονται και από τους άλλους φορείς. Θα ήθελα τέλος να κάνω και μία πρόταση. Θεωρώ πολύ σημαντικό θέμα την εξειδίκευση των δράσεων της δια βίου μάθησης, την κατανομή πόρων, την εκπόνηση χρονοδιαγράμματος ενεργειών ώστε να εφαρμοστούν άμεσα οι πολιτικές, Για το θέμα αυτό, θα μπορούσαμε, η γενική γραμματεία Δια βίου Μάθησης και το ΕΚΔΔΑ με τη συνεργασία και όλων των άλλων φορέων, μέσα από τη διαδικασία των καινοτόμων εργαστηρίων διαβούλευσης, τα οποία ως Κέντρο 12
έχουμε εγκαινιάσει, να συγκεντρώσουμε στο Κέντρο τους φορείς οι οποίοι πρόκειται να έχουν κάποια άποψη πολιτικής, είτε στρατηγικού περιεχομένου είτε εξειδικευμένες προτάσεις και να συζητήσουμε σε ισότιμη βάση, ακόμα και με εκπροσώπηση κοινωνικών φορέων και πολιτών, στο πλαίσιο διαβούλευσης πάνω σε συγκεκριμένα θέματα και να καταλήξουμε σε μια έκθεση πολιτικής με πιο συγκεκριμένες προτάσεις. Άρα, όλα τα ανοιχτά θέματα της εφαρμογής ενός φιλόδοξου Στρατηγικού προγράμματος μπορούμε να τα δούμε μέσα από αυτή τη διαδικασία. Σας ευχαριστώ πολύ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε, κυρία Αναγνωστοπούλου. Να περάσουμε στον κ. Καρτσιώτη, τον Πρόεδρο του ΕΟΠΠΕΠ. Θ. ΚΑΡΤΣΙΩΤΗΣ: Καλημέρα σε όλους. Εμείς, αγαπητοί φίλοι, το κείμενο αυτό το αντιμετωπίσαμε σαν ένα στρατηγικό πλαίσιο αναφοράς. Και ακριβώς νομίζω ότι αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή. Εάν μεν θέλουμε να μπούμε σε πάρα πολλές λεπτομέρειες, τότε θα βγει ένα manual, το οποίο θα είναι και εν πολλοίς δεσμευτικό. Θεωρώ λοιπόν εδώ ότι η πρώτη αποτίμηση είναι ότι είναι ένα σημαντικό κείμενο, ένα πλαίσιο, που μπορεί κανείς να κτίσει πάνω του τις επιμέρους πολιτικές της ΔΒΜ. Σε αυτή λοιπόν την κατεύθυνση, όλα τα τμήματα του Οργανισμού μας έκαναν τις αντίστοιχες προτάσεις, τις οποίες έχει ήδη παραλάβει η Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης. Δεν θα τις αναπτύξω τώρα, γιατί είναι πάρα πολλές. Άλλωστε, εάν θέλει η Γενική Γραμματεία, μπορεί να σας τις στείλει. Καταρχήν, υπάρχουν διάφορες μικρές προτάσεις σε επίπεδο ορισμών, ή σε επίπεδο συμπληρώσεων κάποιων πραγμάτων. Θεωρώ ότι υπάρχουν δύο σημαντικά σημεία που προτείναμε και ένα που θα προτείνουμετώρα. Το πρώτο είναι ότι κάνουμε μια ειδική αναφορά, όπως είπε και η Γενική Γραμματέας προηγουμένως, στη συμβουλευτική και στον επαγγελματικό προσανατολισμό, που κατά τη γνώμη μας πρέπει να διαπερνά οριζόντια όλες τις δράσεις. Σε πολλά σημεία λοιπόν του κειμένου, που δεν υπήρχαν οι αναφορές αυτές, έχουν γίνει οι σχετικές προσθήκες. 13
Η δεύτερη αναφορά που κάνουμε είναι στην αναμόρφωση των προγραμμάτων της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης. Ξεκινάμε μια καινούργια προσπάθεια, ούτως ώστε σύντομα να υποβάλουμε στον Ειδικό Γραμματέα τη νέα μας πρόταση, για να εκπονηθούν τουλάχιστον 60 προγράμματα σπουδών σε πεδία αιχμής, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και με όσους άλλους χρειάζεται ώστε να έχουμε τα πρώτα νέα προγράμματα για τα ΙΕΚ. Τέλος, αυτό που δεν αναφέραμε γραπτά είναι μία πρόταση που τίθεται τώρα. Αφορά στη δημιουργία ενός ενιαίου κωδικού δια βίου μάθησης. Αυτός ο κωδικός θα μπορεί να λειτουργήσει ως εξής: Έχουμε έναν πολίτη, ο οποίος παρακολουθεί ορισμένες ώρες επιμόρφωσης από το μη τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα, λαμβάνει κάποιες πιστωτικές μονάδες και στη συνέχεια περνά σε μια άλλη μορφή εκπαίδευσης κατάρτισης..αυτά θα καταγράφονται σε αυτόν τον μοναδικό κωδικό που θα του αντιστοιχεί και θα είναι πολύ σημαντικός. Τώρα προσπαθούμε να προσδιορίσουμε τον κωδικό λαμβάνοντας υπόψη π.χ. το ΑΦΜ και πιθανόν τον ΑΜΚΑ και άλλα στοιχεία μοναδικότητας. Θέλουμε να δώσουμε τέτοια χαρακτηριστικά, ούτως ώστε στην μαθησιακή και εργασιακή του πορεία ο πολίτης να πιστώνετε τις μονάδες που του αντιστοιχούν.,. Είναι λοιπόν μια πρόταση προς συζήτηση. Έναν τέτοιο ενιαίο κωδικό, θα τον πούμε κωδικό διά βίου μάθησης; Θα τον πούμε κωδικό πιστωτικών μονάδων; Ας βρούμε έναν τρόπο να τον περιγράψουμε ώστε να μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας. Κατά τα λοιπά, να τονίσω και πάλι ότι είναι μια καλή προσπάθεια. Δεν νομίζω ότι μπορεί και πρέπει να εξειδικευτεί πάρα πολύ σε αυτή τη φάση. Και το πιο σημαντικό, το πιο ουσιαστικό είναι ότι από αυτές τις συναντήσεις στο τέλος μπορούμε να καταλήξουμε σε δράσεις και συνέργειες, γιατί στο σύντομο διάστημα που είμαι στον Οργανισμό έχω παρατηρήσει ότι πολλά πράγματα δεν προχωρούν λόγω κακής συνεννόησης. Και χρήματα υπάρχουν πολλές φορές και διάθεση υπάρχει και στελέχη υπάρχουν. Ευχαριστώ πολύ. 14
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Κι εμείς ευχαριστούμε. Ο κύριος Αναστασίου από το Υπουργείο Εργασίας. Μ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ: Από τη Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Κοινοτικών και Άλλων Πόρων. Εκ μέρους της κυρίας Δαλλαπόρτα. Τα δικά μας τα σχόλια πάνω στο πολύ πλήρες σχέδιο το οποίο στείλατε θα τα έχετε τις επόμενες ημέρες και σε ό,τι αφορά τη Γενική Γραμματεία και το Υπουργείο Εργασίας, το πρίσμα κάτω από το οποίο θα γίνουν τα σχόλια και οι παρατηρήσεις θα είναι η σύνδεση των προτάσεων με τα προγράμματα τα οποία αφορούν τους νέους, όπως το εθνικό σχέδιο δράσης για την απασχόληση και την είσοδο των νέων στην αγορά εργασίας, που εκφράζεται μέσα από τις επιταγές εισόδου, καθώς επίσης και με τις προτεραιότητες που τίθενται σε ό,τι αφορά την επόμενη προγραμματική περίοδο, μέσα από τα προγράμματα του ΕΚΤ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε. Η κυρία Παϊδούση. Χ. ΠΑΪΔΟΥΣΗ: Από Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας. Πολύ σύντομα, θεωρούμε ότι το κείμενο το οποίο έδωσε η Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης, τον στρατηγικό σχεδιασμό, είναι πλήρες, δηλαδή περιλαμβάνει τα πάντα, είναι εναρμονισμένο με τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Ευχαριστούμε επίσης που μας αναφέρετε ως reference στο κείμενο το οποίο σχεδιάσατε. Εμείς μπορούμε να συνεισφέρουμε σε επίπεδο ερευνητικό και να παρέχουμε πληροφορίες όσον αφορά τις προβλέψεις για ανάγκες σε δεξιότητες μέσα στο πλαίσιο του προγράμματος της συστημικής, αλλά και όσον αφορά ζητήματα τα οποία σχετίζονται με κατάρτιση ανέργων και εργαζομένων και απορρόφηση από την αγορά εργασίας. Αυτά προς το παρόν. Αν υπάρχουν κάποιες επιπλέον προτάσεις, θα δοθούν γραπτά. Ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε. Η κυρία Ρούσσου. Α. ΡΟΥΣΣΟΥ: Από το Πανεπιστήμιο Πατρών, εκπροσωπώ τη Σύνοδο των Πρυτάνεων. Δεν έχω πολλά σχόλια. Νομίζω ότι είναι ένα πολύ καλό κείμενο και μακάρι να πραγματοποιηθούν έστω και τα μισά μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Ένα- δύο σχόλια μόνο σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πράγματι, αναφέρεται μέσα η 15
ίδρυση σχολής διά βίου μάθησης και νομίζω τα περισσότερα πανεπιστήμια το έχουν συμπεριλάβει και στο πλαίσιο της διοικητικής μεταρρύθμισης, γιατί μέσα σε αυτό μπορούν να ενσωματωθούν τα ΚΕΚ όπου λειτουργούν στα πανεπιστήμια και το e- learning που ανέφερε η κυρία Αναγνωστοπούλου. Να τονιστεί λίγο η αναγκαιότητα για την πρακτική άσκηση, γιατί υπάρχουν σχολές, όπως κατεξοχήν οι πολυτεχνικές, που έτσι κι αλλιώς το έχουν ως μέρος του προγράμματος σπουδών, αλλά εδώ πρέπει να τονιστεί ότι μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ μπήκε η πρακτική άσκηση και σε τμήματα και σχολές που είναι κυρίως θεωρητικές. Και επειδή τα προγράμματα ΕΣΠΑ έχουν ημερομηνία λήξης, καλό είναι αυτό να περάσει ή τέλος πάντων να δοθούν οι δυνατότητες να εξακολουθούν να λειτουργούν αυτά τα προγράμματα. Έχω ένα μικρό σχόλιο σχετικά με την πρόταση της παράτασης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης μέχρι την 1η λυκείου. Αυτό σημαίνει ότι οι μαθητές θα πρέπει να ολοκληρώσουν την υποχρεωτική εκπαίδευση γύρω στην ηλικία των 16 ετών, κάτι που συνηθίζεται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Εδώ απλώς έχω έναν μικρό προβληματισμό για το πώς θα μπορεί στην πραγματικότητα αυτό να λειτουργήσει, δεδομένων των συγχωνεύσεων των σχολείων και δεδομένου ότι τουλάχιστον απ όσο ξέρω όταν έγινε υποχρεωτική η εκπαίδευση σε επίπεδο γυμνασίου, αυτό είχε ως αποτέλεσμα σε μικρά χωριά, νησιά και ούτω καθεξής να ιδρυθούν γυμνάσια. Επομένως, μπορεί να είναι μία καλή πρόταση, αλλά νομίζω πριν κατατεθεί ως επίσημη πρόταση, χρειάζεται μια πιο προσεκτική μελέτη τι θα γίνει έτσι όπως λειτουργεί τώρα η δευτεροβάθμια. Και απλώς ένα- δύο σημεία, όπου μπαίνουν μέσα στα κουτάκια οι πολιτικές. Μπορώ να σας αναφέρω, στη σελίδα 17, το ίδιο και στη σελίδα 20, κάπου αναφέρεται να ληφθούν μέτρα για τον γραμματισμό. Νομίζω ότι αυτό έχει περισσότερο τη μορφή του τι θα θέλαμε να κάνουμε και καλό είναι να είναι λίγο πιο συγκεκριμένο. Αντιλαμβάνομαι ότι είναι στρατηγικό πλαίσιο, αλλά να δοθεί κάτι έστω και ενδεικτικά, έτσι ώστε ο άλλος όταν το δει να μπορεί να ξέρει μέσα σε αυτό το πλαίσιο ποια είναι τα μέτρα. Αλλιώς ακούγεται λίγο σαν ένα ευχολόγιο, το οποίο το θέλουμε, αλλά χρειάζεται κάτι λίγο πιο συγκροτημένο. Ευχαριστώ. 16
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε. Ο κύριος Καπλάνης. Σ. ΚΑΠΛΑΝΗΣ: Λοιπόν, απευθύνομαι στο Σώμα και στους κκ Γ.Γ. Δεν μελέτησα το κείμενο, διότι δεν έφτασε σε εμένα, όπως ενημερωθήκατε από την Γραμματεία μου σήμερα. Δεν ξέρω για ποιον λόγο. Ωστόσο, δεν είναι ξένο το κείμενο προς εμέ, καθώς είχα την ευκαιρία να τοποθετηθώ επ`αυτού τη Μεγάλη Δευτέρα, όταν έγινε ένα άλλο Συνέδριο από το Υπουργείο Παιδείας. Ήταν εκεί ο Ειδικός Γραμματέας ως συντονιστής, σχετικά με το σύμφωνο εταιρικής σχέσης. Θεωρώ ότι δεν θα διαφωνήσετε πως δεν μπορεί αυτά τα δύο σχέδια να διαφέρουν μεταξύ τους. Αυτό θα πρέπει να εντάσσεται στο σχέδιο εταιρικής σχέσης, δηλαδή στο αναπτυξιακό σχέδιο της περιόδου 2014-2020. Διαπίστωσα λοιπόν επί τροχάδην σήμερα καθώς το ανάγνωσα ότι ναι, εμπεριέχονται πράγματι αυτοί οι στόχοι για την εκπαίδευση. Συνήθως κάνω κριτική και δεν θα την αποφύγω. Η κριτική μένει μέσα σε αυτόν τον χώρο και είναι καλόπιστη. Όσον αφορά σε εμέ σχετικά με το ΤΕΙ, εκεί που έχω τις ευθύνες, ζητώ αναλυτικές προτάσεις, στοιχειοθετημένες και στοχοθετημένες. Δηλαδή, αντίθετα με ό,τι ακούστηκε προηγουμένως, περιμένει κανείς, ιδίως και μετά από την εργασία που έχει γίνει ήδη από το Υπ. Παιδείας, να δει κάτι πολύ συγκεκριμένο, με στόχους, που να ανταποκρίνεται σε πεδία, σε ομάδες στόχων, σε τομείς, αλλά και με συγκεκριμένους δείκτες, όπου θα επιτρέπουν μέτρηση του παραδοτέου. Παραδοτέο, με βάση το οποίο θα ξεφύγουμε πια από τα ποιοτικά και μόνο χαρακτηριστικά. Θα πρέπει να υπάρχει αυτό που λέμε χειροπιαστό, παραδοτέο μετρήσιμο, με πορεία εξέλιξης, με επίδραση σε αυτό που προβλέπουμε με αναφορές στο πώς θα γίνει καθώς και με τι εργαλεία ή οχήματα θα οδηγηθούμε σε αυτό. Δεν είναι κάτι το αόριστο αυτό που λέω. Θα ήθελα επίσης, να βλέπω κι έναν πολλαπλασιαστικό παράγοντα για ό,τι κάνω. Κάνω κάτι και θα πρέπει με βάση τον σχεδιασμό που κάνω να είμαι σίγουρος ότι έχει βιωσιμότητα, ώστε να μην ζητούμε και πάλι την Κοινοτική συνδρομή για την ίδια Πράξη. 17
Αυτό μου έχει εντυπωθεί και ό,τι κάνω, θέλω να είμαι σίγουρος ότι αυτή η επένδυση θα έχει βιωσιμότητα. Αυτό το λέω, γιατί από την εμπειρία της μέχρι τώρα ασκούμενης πολιτικής - αυτή που με ικανοποίηση άκουσα τον κ. Ζαχαράκη να παραδέχεται ότι ήταν μια πολιτική απορρόφησης κονδυλίων-, προκύπτει η ανάγκη να αναστρέψουμε το κλίμα. Τα ΑΕΙ λοιπόν θα πρέπει να καταθέσουν το αναπτυξιακό τους πρόγραμμα με βάση τους στόχους τους. Όχι να ανακοινώνει το Υπουργείο προσκλήσεις πράξεων και να τρέχουν όλοι να υποβάλλουν πρόταση. Αν η πολιτική αυτή που προτείνω ακολουθηθεί, τότε πρέπει να αλλάξουμε την πολιτική εφαρμογής. Η πολιτική θα πρέπει να περάσει στην πράξη σε ένα επίπεδο περιφερειακό. Δεν μπορεί να υπάρχει ένας ανταγωνισμός για το ίδιο αντικείμενο, για το ίδιο θέμα, ποιος θα πάρει ένα μικρό μερίδιο. Θα πρέπει να μάθουμε να συνεταιριζόμαστε, να εταιριζόμαστε, να συμπράττουμε όλοι οι φορείς μαζί. Αλλιώς δεν θα μάθει ούτε ο ένας από τον άλλον, δεν θα τελεσθεί μεταφορά τεχνογνωσίας, ούτε ιεραρχικά θα φτάσουμε στον χρήστη. Πολλά απ όσα ακούω και διαβάζω είναι και κάπως θεωρητικά. Να σας πω ένα θεωρητικό. Η πρακτική άσκηση. Η πρακτική άσκηση θα μπορούσε να γίνεται με ευθύνη των επιμελητηρίων και να πιστοποιείται επαγγελματικά από αυτά, γιατί τα επιμελητήρια είναι υπεύθυνα για τα μέλη τους. Η πρακτική άσκηση πρέπει να είναι θεσμοθετημένη και να αξιολογείται. Αλλά και να υπάρχουν θέσεις πρακτικής άσκησης. Στη σημερινή κατάσταση, οι θέσεις πρακτικής άσκησης και μάλιστα οι ποιοτικές δεν είναι τόσο πολύ υψηλές. Βεβαίως, αυτά τα ίδια τα Επιμελητήρια είναι υπεύθυνα να οργανώνουν συνεχώς επικαιροποιημένα σεμινάρια για τα μέλη τους, για να αναλαμβάνουν συγκεκριμένες ευθύνες. Σας θυμίζω ότι στην Αγγλία παλαιά υπήρχε και η επαγγελματική πιστοποίηση, πέραν της ακαδημαϊκής. Ακόμα, υπάρχουν κράτη, όπου οι φορείς συμμετέχουν στη διοίκηση των φορέων των ΑΕΙ. Αυτό επιχειρήθηκε με τους νόμους 4009/2011 και 4076/2012, αλλά η συμμετοχή είναι μάλλον επιφανειακή. Σε εκείνα τα κράτη είναι καθοριστική η συμμετοχή τους. 18
Άλλα ασθενή σημεία είναι τα σημεία των πληροφοριακών συστημάτων. Αγαπητοί φίλοι, τώρα που έχετε την ευθύνη, αναλογιστείτε τι έγινε με την Κοινωνία της Πληροφορίας, με το Δια Βίου, με το ΕΠΕΑΕΚ, με το ΕΣΠΑ, που όλα αυτά συνέτρεχαν στο να ενισχύουν δομές πληροφοριακών συστημάτων. Αλληλοκάλυψη ενδιαφερόντων. Αντίθετα στην Ιρλανδία, θα δούμε ένα e- governance για το κάθε ένα πανεπιστήμιο. Μία χρηματοδότηση για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο. Εδώ, εμείς προκηρύσσουμε έργα για πληροφοριακά συστήματα, ανά μικρό πεδίο και αλληλοκαλυπτόμενα. Είτε λέγεται ΜΟΔΙΠ, είτε λέγεται ΔΑΣΤΑ, είτε λέγεται ΤΕΙ, είτε λέγεται φορείς. Θα πρέπει να υπάρχει ένα τομεακό για να καλύψει ολιστικά το e- governance των ΑΕΙ ώστε να γίνει εξορθολογισμός των κονδυλίων. Επομένως, μέσα από αυτά τα παραδείγματα που λέω, θεωρώ ότι βάση της περιφερειακής ανάπτυξης, είναι η σύμπραξη φορέων μεταξύ τους. Παράδειγμα η Πάτρα, και δεν είναι αμελητέο το ότι ο Πρύτανης, ο Πρόεδρος του ΕΑΠ, ο Πρόεδρος του ΤΕΙ, έχουν καθίσει επανειλημμένως να μιλήσουν για συμπληρωματικότητα δράσεων. Δεν μπορεί να μιλάμε για ανάπτυξη καινοτομιών και να μην μιλάμε για ένα ενιαίο εκκολαπτήριο σε μία περιοχή. Αλλά ο καθένας σε λίγο καιρό θα τρέχει να φτιάξει εκκολαπτήρια ή λέτε εδώ, παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Με συγχωρείτε για την κριτική. Είναι φιλική, γιατί κάθε τι που έχετε παρουσιάσει στο κείμενο, σημαίνει ότι το έχετε μελετήσει και έχετε πραγματικά κουραστεί, άρα αξίζει ο έπαινος. Κάνω μια προσπάθεια αυτή τη στιγμή να συμβάλω εποικοδομητικά. Δεν είναι, λοιπόν, θέμα παιδαγωγικών μεθόδων, είναι θέμα κουλτούρας η αλλαγή. Κυρίως διδάσκουμε θεωρητικά για να προσεγγίσουμε τους στόχους των μαθημάτων. Γενναίο το Αθηνά, περιμένουμε όμως να δούμε τι θα κάνει με τα Τμήματα τα οποία είναι τελείως θεωρητικά και δεν ανταποκρίνονται σε κανένα επάγγελμα, τα οποία μάλιστα υπερβολικά. και κοστίζουν ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Κύριε Καπλάνη, να ολοκληρώσετε. Ευχαριστώ πολύ. Σ. ΚΑΠΛΑΝΗΣ: Βεβαίως. Προτείνω λοιπόν μια τέτοια πολιτική η οποία να πρέπει να εγκολπώσει μέσα της την εξωστρέφεια των δράσεων, καθαρά ως πολιτική εφαρμογής και όχι για εσωτερική κατανάλωση. Δεν βλέπω στο κείμενο την ενίσχυση για συνεργασίες με το εξωτερικό, σε δράσεις στο εξωτερικό. Αντίθετα, τέτοιες 19
δράσεις μας προτείνουν οι Γερμανοί στο Πρόγραμμα συνεργασίας που προκήρυξαν. Και γνωρίζετε πολύ καλά, ότι με το Γερμανοελληνικό πρόγραμμα, έρχονται να ενισχύσουν την εκπαιδευτική πολιτική με βάση τη συνεργασία με τα ΑΕΙ της Ελλάδος. Θα έλεγα λοιπόν, ότι θα πρέπει να μελετηθεί το κείμενο με τις συμπληρώσεις που θα προταθούν από τα μέλη του Συμβουλίου και να καλέσετε τις περιφέρειες να μελετήσουν, να εξετάσουν και να προτείνουν στα πλαίσια αυτών των στόχων μαζί με τα ΑΕΙ της περιοχής. Διότι αλλοιώς θα έχουμε και πάλι κατακερματισμό χρηματοδοτήσεων για το ίδιο αντικείμενο. Ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Παρακαλώ, η κυρία Φουντουκάτου. Δ. ΦΟΥΝΤΟΥΚΑΤΟΥ: Καλημέρα, εκπροσωπώ το ΕΒΕΑ. Ήθελα να πω ότι είναι σημαντικό να πραγματοποιείται σήμερα αυτή η συνάντηση μετά τον Δεκέμβριο, πήρε πολύ περισσότερο χρόνο στο παρελθόν να πραγματοποιηθεί μια παρόμοια συνάντηση. Το ΕΒΕΑ πιστεύει στην επένδυση στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση και θα προσπαθήσει να συνεισφέρει και να συμβάλει σε όλους τους στόχους που τίθενται στο Εθνικό Πλαίσιο. Θα είναι σημαντικό να υπάρχει συνεισφορά και όλων των φορέων που παρέχουν υπηρεσίες διά βίου. Είδα σε πάρα πολλά σημεία στο κείμενο όσον αφορά την πρόσβαση στην πρακτική άσκηση, στην κινητικότητα, στο εθνικό πλαίσιο προσόντων να υπάρχει παντελής απουσία των κολεγίων, ενώ συμπεριλαμβάνονται τα ΙΕΚ, τα πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ. Θα πάρετε τις παρατηρήσεις μας το επόμενο εικοσιτετράωρο και τα σχόλιά μας και δεν θα ήθελα να φάω περισσότερο από τον χρόνο. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε, η κυρία Θεοδωρίδου, εκ μέρους του Προέδρου του ΟΑΕΔ. Ν. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Γενική Διευθύντρια Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης από τον ΟΑΕΔ. Εμείς ως γνωστόν έχουμε μια πολύ μεγάλη συμμετοχή στο κομμάτι της διά βίου εκπαίδευσης, όπως βέβαια και στην εκπαίδευση που υπάγεται στα πλαίσια της 20
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που είναι η μαθητεία. Όσον αφορά το συγκεκριμένο στρατηγικό πλαίσιο, θα σας στείλουμε και εγγράφως τις παρατηρήσεις μας, αλλά κάποια σημεία θα ήθελα να τονίσω εδώ. Καταρχάς, σε πάρα πολλά σημεία υπάρχει ενδιαφέρον από πλευράς μας. Παραδείγματος χάριν, σε ό,τι αφορά την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και όπου αυτό θα πρέπει να γίνει οπωσδήποτε και με τη σύμφωνη γνώμη και τη συμμετοχή και του Υπουργείου Παιδείας. Εδώ μας ενδιαφέρει η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών κυρίως της μαθητείας αυτή τη στιγμή και έχουμε ξεκινήσει μια τέτοια διαδικασία. Είμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία και συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και με τη ΓΣΕΒΕΕ και με την ΕΣΕΕ και με επιμελητήρια και θα θέλαμε εκεί τη βοήθεια και από πλευράς του Επιχειρησιακού Προγράμματος, γιατί θέλουμε να το εντάξουμε σε ένα πλαίσιο συγχρηματοδότησης και βέβαια κυρίως και με τη συνεργασία, ξαναλέω, του Υπουργείου Παιδείας, γιατί δεν μπορεί να γίνει ερήμην του κάτι τέτοιο. Ένα δεύτερο κομμάτι το οποίο μας ενδιαφέρει είναι στο θέμα της καταπολέμησης της σχολικής διαρροής και επειδή εκεί όπως αναφέρετε και στο πλαίσιό σας υπάρχει μεγάλη διαρροή κυρίως από την πρώτη τάξη λυκείου στη δευτέρα και επειδή εκεί είναι το κομβικό σημείο, γιατί από την πρώτη τάξη ουσιαστικά έρχονται οι μαθητές στις σχολές μαθητείας, εκεί θέλουμε να αναπτύξουμε περισσότερο το κομμάτι του επαγγελματικού προσανατολισμού και της ενημέρωσης των μαθητών, όταν φοιτούν ήδη στην πρώτη τάξη ή και νωρίτερα, έτσι ώστε κάποιο παιδί το οποίο ίσως δεν έχει ανακαλύψει μια τάση που έχει για ένα συγκεκριμένο επάγγελμα να μπορέσει να το αξιοποιήσει μεταβαίνοντας σε μια σχολή μαθητείας, αντί να αποχωρήσει από το σχολείο. Ένα τρίτο θέμα που σίγουρα μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα είναι το θέμα της ανάπτυξης σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας με περαιτέρω αξιοποίηση των ΤΠΕ και του e- learning. Κάτι που τονίζουμε κάθε φορά, γιατί το θεωρούμε πάρα πολύ σημαντικό, είναι το θέμα της συνεργασίας μεταξύ των φορέων και μεταξύ των υπουργείων. Και εδώ θα ήθελα να πω ότι μια και εσείς παίζετε έναν συντονιστικό ρόλο, θα είναι πολύ σημαντικό να δούμε το θέμα της ανταγωνιστικότητας πολλές φορές μεταξύ των προγραμμάτων. 21
Δηλαδή, να φέρω ένα παράδειγμα. Εμείς στο πλαίσιο της μαθητείας έχουμε την πρακτική άσκηση, η οποία πρακτική άσκηση γίνεται στους εργοδότες, είναι μάλιστα και συγχρηματοδοτούμενο από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Παιδείας σε έναν βαθμό, όμως δεν παύει να έχει μια συμμετοχή ο εργοδότης. Και αυτό θεωρούμε ότι είναι σωστό και υγιές, γιατί έτσι ουσιαστικά και ο ίδιος έχει έστω μία μικρή συνεισφορά, ακόμα κι αν είναι της τάξης των 150-200 ευρώ τον μήνα για το παιδί αυτό το οποίο απασχολεί. Όταν ταυτόχρονα βγαίνει στην αγορά ένα πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο στο οποίο ο εργοδότης για πέντε μήνες δεν έχει μέσω του voucher καμία συνεισφορά, είναι λογικό αυτό να δημιουργεί πρόβλημα και κάποιος εργοδότης ο οποίος θα ήθελε να πάρει έναν εκπαιδευόμενο από τη μαθητεία για συγκεκριμένο ρόλο μέσα στην επιχείρησή του, να προτιμά αυτό το πρόγραμμα, έστω κι αν επιλέξει ένα παιδί που δεν έχει το προφίλ που θα ήθελε, γιατί δεν του κοστίζει τίποτα. Άρα, ένα θέμα συντονισμού μεταξύ των προγραμμάτων, για να μην καταντούν ανταγωνιστικά το ένα έναντι του άλλου. Και ένα τελευταίο που ήδη βέβαια το ανέφερα, ότι θεωρούμε πολύ σημαντική και το κάνουμε αυτό ήδη, τη συνεργασία με τους επαγγελματικούς φορείς, με τους εκπροσώπους των εργοδοτών, τα επιμελητήρια και τα λοιπά. Και μια που αναφέρθηκε και ο κύριος Καπλάνης στο θέμα αυτό με τη Γερμανία, θέλουμε να πούμε ότι συμμετέχουμε από πλευράς του ΟΑΕΔ στο πλαίσιο αυτό και είμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία, μάλιστα αύριο έχουμε στη Θεσσαλονίκη μια εκδήλωση πάνω στο θέμα αυτό. Ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε,ο κύριος Δενιόζος από το Υπουργείο Ανάπτυξης. Δ. ΔΕΝΙΟΖΟΣ: Καλή σας μέρα, εκπροσωπώ τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ σε αυτή τη συνάντηση. Θεωρώ ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πρώτο σχέδιο για την ανάπτυξη της διά βίου μάθησης οργανωμένα και συστηματικά. Είναι ένας τομέας που έχει εξαιρετική σημασία για την ανταγωνιστικότητα της χώρας και για την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης. Είναι ένας τομέας επίσης όπου η Ελλάδα σημειώνει από τους 22
χαμηλότερους δείκτες σε ευρωπαϊκό επίπεδο και κατά συνέπεια το βάρος το οποίο πέφτει πάνω σας και στα τρία άτομα που είναι στο πάνελ και στον Υπουργό που είναι πίσω σας είναι τεράστιο. Όπως γνωρίζετε, το καινούργιο πρόγραμμα ρίχνει ένα πολύ μεγάλο βάρος στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Η ίδια η χώρα έχει ανάγκη να ξαναβρεί τη χαμένη της ανταγωνιστικότητα. Γνωρίζετε όλοι ότι στις κατηγοριοποιήσεις της ανταγωνιστικότητας των διαφόρων χωρών η χώρα τα τελευταία έξι- επτά χρόνια έχασε γύρω στις 40 με 50 θέσεις, έμεινε δηλαδή πίσω από 50 περίπου χώρες σε σχέση με το πού βρισκόταν στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Και αυτό είναι ένα τεράστιο καθήκον. Γι αυτό θεωρώ ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον τομέα της δια βίου μάθησης, εξίσου μεγάλη προσοχή με αυτήν που θα δοθεί και στους άλλους τομείς της εκπαίδευσης. Την τριτοβάθμια, τη δευτεροβάθμια και την πρωτοβάθμια. Εκείνο που θα ήθελα να δω στο πρόγραμμά σας, στο στρατηγικό σχέδιο ειδικά, είναι η ποσοτικοποίηση. Περισσότερη ποσοτικοποίηση. Ένα στρατηγικό πλαίσιο πρέπει να έχει και ποσοτικούς στόχους, έτσι ώστε να μπορεί να αναλυθεί στη συνέχεια στα μέσα με τα οποία θα επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, σε αναγκαίους πόρους, ανθρώπινους και οικονομικούς φυσικά. Για να μην μακρηγορώ, επειδή πριν αρχίσει η συνάντηση είχα την ευκαιρία να διαβάσω τις παρατηρήσεις της κυρίας Τσολακίδου, μπορώ να πω ότι με καλύπτουν πλήρως, οπότε προσυπογράφω και επιταχύνω τη διαδικασία της συζήτησης. Ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε. Η κυρία Αρανίτου. Β. ΑΡΑΝΙΤΟΥ: Καλημέρα κι από μένα, είμαι Διευθύντρια του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ, στην Συνομοσπονδία Εμπορίου. Θα είμαι πάρα πολύ σύντομη, γιατί τις θέσεις μας θα σας τις στείλουμε εντός των ημερών και γραπτά. Έχουμε διαβάσει το κείμενο και ήθελα να πω δυο- τρία σημεία μόνο. Πρώτα απ όλα, να συμφωνήσουμε σε μερικές βασικές αρχές, ότι θα πρέπει να δοθεί βάρος, που το λέτε και εσείς, στην ποιότητα όλων αυτών των προσφερομένων μαθημάτων e- learning και να αποφύγουμε - μπορεί να φανεί λίγο πλεονασμός, αλλά ας το πω 23
τέλος πάντων αυτό που νιώθω- να κοιτάμε λίγο την απορρόφηση, δηλαδή να απορροφώνται χρήματα αλλά να μην πηγαίνουν σε πόρους που πρέπει. Το δεύτερο στοιχείο που θέλω να σταθώ είναι όπως λέτε κι εσείς εδώ στη σελίδα 7, ότι λείπει η στρατηγική μεταπολιτευτικά στην Ελλάδα μιας συνεκτικής πολιτικής. Από την άλλη μεριά όμως, νομίζω ότι θα πρέπει να σημειώσουμε όλοι ότι τα χρήματα, οι δαπάνες, οι δημόσιες δαπάνες, αλλά οι συνολικές δαπάνες προερχόμενες και από τον ιδιωτικό τομέα, από τις οικογένειες που έχουν δοθεί όλα αυτά τα χρόνια στον τομέα παιδεία είναι πάρα πολλές. Από την άλλη μεριά, όντας επί χρόνια στο Εθνικό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας, ναι μεν χάνουμε θέσεις στην ανταγωνιστικότητα, αλλά νομίζω ότι η κατάταξή μας στο κομμάτι του ανθρώπινου δυναμικού και του πόσο πολύ υψηλό είναι το επίπεδο πρέπει να το σημειώσουμε. Και όντως θα ήταν μια πρόκληση για εσάς, κυρία Καραντζόλα, να δούμε γιατί είναι τόσο χαμηλή η απορρόφηση της δια βίου μάθησης στην Ελλάδα. Μήπως - λέω τώρα, κάνω μια υπόθεση - γιατί είναι πραγματικά υψηλότερο το μέσο επίπεδο των αποφοίτων; Έχουμε μεγάλο ποσοστό τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα λοιπά και τα λοιπά; Ας το κρατήσουμε κι αυτό. Τώρα, πιο συγκεκριμένα λοιπόν ως εμπόριο. Εμείς εδώ λέτε ότι είμαστε στον κλάδο με τη μεγαλύτερη προσφορά εργασίας. Συμβάλλουμε. Ωστόσο, σας λέω εγώ ενημερωτικά ότι έχουμε χάσει θέσεις πάρα πολλές. Δηλαδή, το 2010 είχαμε 824.000 απασχολούμενους στο εμπόριο και σήμερα, έχουμε 657.000 απασχολούμενους, εργοδότες και εργαζόμενους. Άρα για εμάς, σαν Συνομοσπονδία Εμπορία, είμαστε από τους πρώτους μαζί με τους άλλους κοινωνικούς εταίρους, κάναμε το ΕΡΜΕΙΟΝ 1, κάνουμε το ΕΡΜΕΙΟΝ 2 τώρα, το οποίο πράγματι έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Και ταυτοχρόνως, με το ΕΠΑΝΑΔ κάνουμε μια πολύ καλή δράση, σας προτείνω να δείτε αυτό το site, εκπαίδευση συνδικαλιστών, δηλαδή στοχεύουμε σε αυτούς που συμμετέχουν στα κοινά, να μπορέσουμε να τους δώσουμε παραπάνω προσόντα. Είμαστε πολύ κοντά σε αυτήν όλη τη λογική. Μάλιστα, αξιοποιούμε πολύ όχι μόνο του το e- learning, αλλά blended learning. Δηλαδή, επειδή θεωρούμε ότι οι έμποροι βαριούνται πολλές φορές να κάνουν μόνοι τους τη διαδικασία, επιλέγουμε λίγες ώρες μέσα στην τάξη και τις υπόλοιπες 24
ώρες. Και νομίζω ότι αυτό είναι μία διαδικασία ενδεδειγμένη. Έχουμε πολλά και εγχειρίδια και λοιπά να εισφέρουμε σε αυτόν τον διάλογο. Επίσης, να σας φέρω και μια πληροφορία, την οποία ίσως πολλοί την ξέρετε. Ότι επισκέπτεται τώρα κλιμάκιο του ILO αυτές τις μέρες την Ελλάδα και μία από τις δράσεις- άξονες που έχει επιλέξει είναι η ενίσχυση της απασχόλησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ότι μέσα από αυτό θα είναι ένας άξονας, ένας επιταχυντής για τη βελτίωση της απασχόλησης συνολικά. Άρα, λέω εγώ, για τον ιδιωτικό τομέα πρέπει να επενδύσουμε σε αυτό, πρέπει να βοηθήσουμε τους μικρούς εμπόρους, οι οποίοι πράγματι μπορεί να δώσουν μια λύση όχι μόνο στο θέμα της απασχόλησης, αλλά και του νέου μοντέλου που ψάχνουμε. Αν θέλεις, για παράδειγμα, έναν έμπορο να τον κάνεις να κάνει συνέργειες με άλλους εμπόρους ή να αλλάξει, εκεί πρέπει να του δώσεις μια εκπαίδευση. Αυτός πραγματικά έχει ανάγκη, λέω εγώ. Τώρα, διάφορα τεχνικά ζητήματα με αμοιβές και τα λοιπά θα τα πουν νομίζω οι πολύ καλύτεροι εμού άλλοι κοινωνικοί εταίροι και να πω ένα πραγματάκι για αυτά που ακούστηκαν. Πράγματι, ο Δικηγορικός Σύλλογος, το Τεχνικό Επιμελητήριο, ο Ιατρικός Σύλλογος και τα λοιπά, για να δώσουν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, οι απόφοιτοι περνούν. Δεύτερον, επειδή προέρχομαι και είμαι επίκουρη καθηγήτρια σε τμήμα πολιτικών επιστημών, δεν είναι σωστά, κύριε Καθηγητά, πάντα να συνδέουμε την τριτοβάθμια εκπαίδευση - γνώμη μου τώρα - με την επαγγελματική αποκατάσταση ή με τη συγκεκριμένη δουλειά που θα βρει ένας άνθρωπος. Μπορεί ένα παιδί να κάνει εξαιρετική καριέρα κάπου και να έχει σπουδάσει ιστορικός. Ευχαριστώ πολύ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε. Η κυρία Τσολακίδου. Σ. ΤΣΟΛΑΚΙΔΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, θα πάρω κι εγώ τον λόγο, αφού το πρότεινε η Γενική Γραμματέας μας, κυρία Αναγνωστοπούλου και συμφωνεί και η πρόεδρος, η κυρία Καραντζόλα. Έχουμε όντως ετοιμάσει αναλυτικές παρατηρήσεις για το Στρατηγικό πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης, ως ΕΚΔΔΑ και θα σας τις καταθέσουμε. Πέρα όμως από αυτό, 25