ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΤΙΜΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ: ΜΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Ελληνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Πρακτικά 2 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Στατιστικής (27), σελ 9-2 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΤΙΜΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ: ΜΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ε. Ζαφειρίου, Θ. Κουτρουμανίδης, Γ. Αραματζής 2 και Σ. Σοφιός 3 Τμήμα Αγροτικής Ανάτυξης, Δημοκρίτειο Πανειστήμιο Θράκης ezafir2@yahoo.gr, tkoutrou@agro.duth.gr 2 Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Δημοκρίτειο Πανειστήμιο Θράκης, garamp@fmenr.duth.gr 3 Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάτυξης, Πανειστήμιο Θεσσαλίας ssofios2@yahoo.gr, ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο μηχανισμός μεταβίβασης των τιμών μεταξύ αραγωγών και καταναλωτών έχει αοτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας κυρίως στον τομέα των τροφίμων. Πιο συγκεκριμένα σημαντικές μελέτες αναφέρονται στον τομέα του κρέατος (Goodwin and Harper 2, Mc Corriston et al., 999) των φρούτων και λαχανικών, (Hassan and Samioni 2, Cramon Taubadel and Loy 996, Reziti and Panagopoulos 26) καθώς και των γαλακτοκομικών ροϊόντων (Kinnucan and Forker 987, Serra and Goodwin 23). Η αρούσα εργασία μελετά την ύαρξη ασυμμετρίας στον μηχανισμό μεταβίβασης τιμών μεταξύ των αραγωγών και των καταναλωτών στον τομέα των δασικών ροϊόντων. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα εικεντρώνεται στην στρογγύλη ξυλεία οξιάς μεγάλου μήκους (>2 μ). Οι τιμές του αραγωγού διαμορφώνονται τόσο σε λειοδοτικούς διαγωνισμούς ου διεξάγονται αό τις κατά τόους Δασικές Υηρεσίες όσο και αό τους δασικούς συνεταιρισμούς ενώ, για την τιμή του καταναλωτή χρησιμοοιήθηκε ροσεγγιστικά ο δείκτης βιομηχανικής ξυλείας. Για την μελέτη της ασυμμετρίας γίνεται χρήση τεχνικών συνολοκλήρωσης ενώ θα εκτιμηθούν δύο εναλλακτικά δυναμικά υοδείγματα: το υόδειγμα διόρθωσης λαθών (Error Correction Model, ECM), καθώς και το υόδειγμα LSE Henry general to specific (GETS). Διερευνάται η ύαρξη μακροχρόνιας σχέσης μεταξύ αραγωγών και καταναλωτών στην υό εξέταση αγορά, ενώ η κατεύθυνση της αιτιότητας κατά Granger έδειξε ως η τιμή του καταναλωτή εηρεάζει την τιμή του αραγωγού και όχι το αντίστροφο. Τέλος, η εφαρμογή του υοδείγματος GETS καταδεικνύει την ύαρξη ασυμμετρίας στον μηχανισμό μεταβίβασης των τιμών.. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η τιμή θεωρείται ως ο ρωτεύων μηχανισμός μέσω των οοίου συνδέονται τα διάφορα στάδια της αγοράς. Οι τιμές των δασικών ροϊόντων δεν αοτέλεσαν έως σήμερα αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης. Όσον αφορά το σύνολο των ροϊόντων, ιδιαίτερα σε είεδα γενικών δεικτών τιμών καταναλωτή, ως θεωρία ροσδιορισμού αυτών αναφέρεται η θεωρία ισοδυναμίας των αγοραστικών δυνάμεων. Στην ερίτωση των ροϊόντων του ξύλου οι τιμές διαμορφώνονται υό διαφορετικές - 9 -

συνθήκες. Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές του αραγωγού διαμορφώνονται μέχρι και το έτος 986 με λειοδοτικούς διαγωνισμούς ου διεξάγονταν αό τη δασική υηρεσία. Αό το 987 και έως σήμερα η διάθεση του ξύλου και των ροϊόντων του καθώς και η διαμόρφωση των τιμών αυτών των ροϊόντων γίνεται κυρίως αό τους δασικούς συνεταιρισμούς γεγονός ου συμβάλλει ουσιαστικά στην τελική διαμόρφωση των τιμών. Τα ροϊόντα του ξύλου υφίστανται ένα μεγάλο εύρος εεξεργασίας και ειλέον δεν είναι φθαρτό υλικό όως είναι τα τρόφιμα με αοτέλεσμα να αναμένεται ένας μηχανισμός μεταβίβασης των τιμών με χαμηλότερη ταχύτητα. Μέσω των μελετών αυτών και της κατηγοριοοίησης είναι δυνατή η ρόβλεψη της λειτουργίας της αγοράς με αοτέλεσμα να είναι δυνατός ο ροσδιορισμός της ορθολογικής συμεριφοράς των καταναλωτών Reziti and Panagopoulos (26). Για την εμειρική μελέτη της ασυμμετρίας στον μηχανισμό των τιμών έχουν χρησιμοοιηθεί κατά καιρούς διάφοροι εμειρικοί μέθοδοι όμως η αρούσα εργασία χρησιμοοιεί δύο υοδείγματα, τα οοία και θα αναλυθούν στις αραγράφους ου ακολουθούν. Πιο συγκεκριμένα, εφαρμόστηκε η ECM EG ροσέγγιση καθώς και η LSE Hendry general to specific ροσέγγιση. Το τελευταίο υόδειγμα δεν εφαρμόζεται ευρέως στον τομέα των αγροτικών ροϊόντων Reziti & Panagopoulos (26). Στην βιβλιογραφία αγροτικών ροϊόντων χρησιμοοιούνται κυρίων οι ροσεγγίσεις των υοδειγμάτων διόρθωσης λαθών (Vector Error Correction Model, VECM) καθώς και οι αυτοαλινδρομήσεις διανυσμάτων (VAR). 2. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΞΥΛΟΥ Η Ελλάδα αν και είναι μια χώρα ου καλύτεται σε μεγάλο οσοστό αό δασικά οικοσυστήματα χαρακτηρίζεται αό χαμηλά οσοστά ξυλοαραγωγής αρά τις ροσάθειες της αύξησης της δασικής αραγωγής, και ιδιαίτερα της ξυλοαραγωγής μέσω των ρογραμμάτων δασικής ανάτυξης και της δασικής ολιτικής (Αραματζής 2). Η χώρα εισάγει σημαντικές οσότητες ξυλείας δεδομένου ότι δεν καλύτονται τα είεδα της ζήτησης (Στάμου 25). Η υάρχουσα κατάσταση οφείλεται στο γεγονός ότι τα ελληνικά δασικά οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται αό έντονη υοβάθμιση, κακή δομή και διάρθρωση του ξυλώδους κεφαλαίου καθώς και μικρή αύξηση. Η αντιμετώιση αυτής της κατάστασης ααιτεί μακροχρόνιους δασοκομικούς χειρισμούς και μεγαλύτερη χρηματοδότηση ώστε να ειτευχθεί η ανόρθωσή τους (Arabatzis 25). Οι τιμές του αραγωγού διαμορφωνόταν μέχρι το 987 κυρίως αό λειοδοτικούς διαγωνισμούς ου διενεργούσε η Δασική Υηρεσία. Αό το έτος 987 και μετά η εφαρμογή του Π. Δ. 26/986 έχει ως αοτέλεσμα οι Αγροτικοί Δασικοί Συνεταιρισμοί να γίνονται κάτοχοι του ξύλου ου υλοτομούν στα δημόσια δάση και να τη διαθέτουν λέον στο ελεύθερο εμόριο (Τορορής 994). Συνεώς, μεγάλες οσότητες ξύλου δε διακινούνται μέσα αό τις δημορασίες ου διενεργούν οι κρατικές δασικές εκμεταλλεύσεις. Σε ότι αφορά τις τιμές του αραγωγού αυτές συνεχίζουν να δέχονται την είδραση των τιμών ου έχουν διαμορφωθεί μέσω των λειοδοτικών διαγωνισμών. Το γεγονός αυτό καθώς και το μεγάλο οσοστό - 92 -

εισαγωγών ευνοεί την ύαρξη ασυμμετρίας στον μηχανισμό μεταβίβασης των τιμών μεταξύ αραγωγού και καταναλωτή. 3. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑΣ ΣΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Η ασυμμετρία στον μηχανισμό μεταβίβασης των τιμών μεταξύ αραγωγού και καταναλωτή αοτέλεσε αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης με χρήση διαφορετικών εμειρικών μεθόδων. Το μεγαλύτερο μέρος των ειστημονικών εργασιών αφορά την αγορά κρέατος και γαλακτοκομικών ροϊόντων στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Μεγάλη Βρετανία. Οι εν λόγω μελέτες στηρίζονται σε ροσεγγίσεις συνολοκλήρωσης (Von Cramon Taubadel and Loy 996, Von Cramon Taubadel 998, Goodwin and Holt 999, Serra and Goodwin 23), καθώς και σε ροσεγγίσεις ου εριλαμβάνουν διαχωρισμό της τιμής εισροής (ως μεταβλητή) σε θετικές και αρνητικές μεταβολές αυτής και εφαρμογής της μεθόδου ελαχίστων τετραγώνων (Ward 982, Kinnucan and Forker 987). Ακολούθησε ένα λήθος άλλων εργασιών στον τομέα των φρούτων και λαχανικών και στον τομέα του κρέατος (Zachariasse and Bunte 23, Reziti and Panagopoulos 26, Abdulai 22). Ως ιδιαίτερα σημαντική όμως θα ρέει να αναφερθεί αυτή των Rao and Rao (25) στην οοία μελετάται η ασυμμετρία στον μηχανισμό μεταβίβασης των τιμών μεταξύ του αργού ετρελαίου και λιαντικών ελαίων ο οοίος εισήγαγε και την LSE Hendry general to specific ροσέγγιση. 4. ΔΕΔΟΜΕΝΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Τα δεδομένα ου χρησιμοοιήθηκαν για την αρούσα εργασία είναι η τιμή του αραγωγού της στρογγύλης ξυλείας οξιάς μεγάλου μήκους (>2 μ) ενός αό τα σημαντικότερα δασοονικά είδη της χώρας, ενώ ως τιμή του καταναλωτή χρησιμοοιήθηκε ροσεγγιστικά ο δείκτης τιμών βιομηχανικής ξυλείας. Ως βάση για τους δείκτες τιμών χρησιμοοιήθηκε το έτος 995. Τα αρχικά δεδομένα ελήφθησαν αό τη Δασική Υηρεσία σε ότι αφορά τις τιμές του αραγωγού ενώ τα δεδομένα του δείκτη τιμών βιομηχανικής ξυλείας ελήφθησαν αό την Εθνική Στατιστική Υηρεσία. Τα δεδομένα είναι τριμηνιαία ενώ η ερίοδος αναφοράς των δεδομένων εκτείνεται αό το 985 24. Η έρευνα μας ραγματοοιήθηκε σε τρία στάδια ου είναι τα εξής: ο Στάδιο: Εφαρμογή της τεχνικής των Johansen Juselius (99). 2ο Στάδιο: Εφαρμογή της μεθοδολογίας δύο βημάτων των Granger & Engle (987) με στόχο τον καθορισμό της κατεύθυνσης της αιτιότητας. 3ο Στάδιο: Έλεγχος της συμμετρίας της διμεταβλητής σχέσης. Στο ρώτο στάδιο ο έλεγχος των Johansen Juselius (99) χρησιμοοιήθηκε για το έλεγχο της ύαρξης μακρόχρονης σχέσης μεταξύ των τιμών αραγωγού και καταναλωτή. Στο δεύτερο στάδιο εφαρμόστηκε το δυναμικό υόδειγμα διόρθωσης - 93 -

λαθών των Granger Engle το οοίο έχει την ακόλουθη μορφήκαι δίνεται αό τις εξισώσεις (α) και (β): ΔPP t ΔPC t n t n n t n = φ (α) 2 β Δ = Δ = pp PPt β pc PCt Zt et = φ (β) 2 2 β Δ = Δ = t pp PPt β t pc PCt 2zt2 et Οι ιθανές εκδοχές αυτής της μεθόδου είναι οι εξής: α), 2, υάρχει μία μακρόχρονη αμφίδρομη σχέση των δύο μεταβλητών. β) =, 2 Στη μακροχρόνια ερίοδο η τιμή του αραγωγού ροκαλεί την τιμή του καταναλωτή. γ), 2 = Στην μακροχρόνια ερίοδο η τιμή του καταναλωτή αοτελεί την αιτία για τη διαμόρφωση της τιμής του αραγωγού. Για τον έλεγχο των τριών εναλλακτικών εκδοχών χρησιμοοιήθηκε το υόδειγμα διόρθωσης λαθών ου αορρέει αό την τεχνική των Johansen and Juselius (99). Μετά τον καθορισμό της αιτιότητας ραγματοοιείται το τρίτο στάδιο σύμφωνα με το οοίο εκτιμάται η ύαρξη της ασυμμετρίας στην υό εξέταση αγορά του ξύλου με τη χρήση δύο υοδειγμάτων τα οοία έχουν ήδη χρησιμοοιηθεί αό τους Rao and Rao (25), για τα ροϊόντα του ετρελαίου (το μη εεξεργασμένο και τα λιαντικά έλαια) καθώς και αό τους Reziti and Panagopoulos (26), σε διαφορετικά είδη αγροτικών ροϊόντων (φρούτα, λαχανικά κ.λ.). Όως έχει ήδη αναφερθεί ως δείκτης τιμών καταναλωτή του ξύλου χρησιμοοιήθηκε ροσεγγιστικά ο δείκτης βιομηχανικής ξυλείας. Τα δύο διαφορετικά υοδείγματα είναι τα εξής ου δίνονται αό τις εξισώσεις (2) και (3): α) Το ECM EG υόδειγμα ειλύεται με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων και έχει την ακόλουθη μορφή: ΔPC t = μ n2 n n3 n4 β ΔPC t βppδpp t Zt βpcδpc t Zt εt (2) Την εκτίμηση του αραάνω υοδείγματος με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων ακολούθησε ο έλεγχος Wald ο οοίος εφαρμόστηκε ροκειμένου να ελεγχθεί αν _ =. Για την ειλογή του καλύτερου δυναμικού υοδείγματος χρησιμοοιείται ο ροσαρμοσμένος συντελεστής ροσδιορισμού. β PP ΔPP β) Το υόδειγμα General to specific -GETS (Hendry and Krolzig, 2, 25) ου έχει τη μορφή: t ΔPP t = j 2 β PC ΔPC j t β PPΔPPt θ ( PP φ φpc φ2τ) t - 94 -

j3 j4 ΔPP j3 β PCΔPCt β PPΔPPPt θ ( PP φ φpc φ2τ) t ξ (3) Ή εναλλακτικά μορεί να άρει τη μορφή ου δίνεται αό την εξίσωση (4): t = γ γ Τ β ΔPC PC t j2 j4 β ΔPC PC t β ΔPPP PP t j β ΔPP PP t θ ( PP ϕ φ PC) o θ ( PP φ φ PC) t ξ (4) Είσης, στην ερίτωση του δεύτερου υοδείγματος χρησιμοοιήθηκε ο έλεγχος Wald ροκειμένου να διαιστωθεί αν ισχύει η σχέση θ = θ. t 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Με τη βοήθεια των μεθόδων του Augmented Dickey Fuller - ADF (Dickey & Fuller, 979) καθώς και με τη μέθοδο KPSS (Kwiatkowski et al., 992) διαιστώθηκε ως οι υό εξέταση χρονολογικές σειρές είναι Ι() και εομένως ο γραμμικός ροσδιορισμός αυτών είναι δυνατόν να είναι Ι() (Αυτό ελέγχεται με την τεχνική της συνολοκλήρωσης). Με τη βοήθεια της τεχνικής των Johansen Juselius (99), διαιστώθηκε στα υό εξέταση ζεύγη χρονολογικών σειρών (τιμή αραγωγού και τιμή καταναλωτή για τη στρογγύλη ξυλεία οξιάς μεγάλου μήκους (>2 μ) ως υάρχει και στις δύο εριτώσεις ένα διάνυσμα συνολοκλήρωσης. Στον ίνακα ου ακολουθεί, δίνονται τα αοτελέσματα του ελέγχου συνολοκλήρωσης και των εριορισμών στο VECM. Πίνακας. Αοτελέσματα του ελέγχου συνολοκλήρωσης και των εριορισμών στο VECM Αριθμός υστερήσεων Βαθμός Υό την μηδενική υόθεση Στατιστική του ίχνους Ασθενής Εξωγένεια Μέγιστη ιδιοτιμή Τιμή Τιμή 2 Αοτελέσματα αιτιότητας κατά Granger (987) r= 26,3* 8* Ηο: = Ηο: 2 = Τιμές της οξιάς (),35 * 8,42 r 7,938 7,93 (,25432) (,2) PC causes PP r= 28,9* 22.7* Ηο: = Ηο: 2 = Τιμές της οξιάς (),59 * 5,7 r 6,73 6,74 (,44) (,44) PC causes PP * δηλώνουν αόρριψη της μηδενικής υόθεση σε είεδο σημαντικότητας 5%. Οι αντίστοιχες κριτικές τιμές για την στατιστική του ίχνους και την μέγιστη ιδιοτιμή είναι αντίστοιχα 25.872 και 2.5798 για 5* είεδο σημαντικότητας, ενώ οι κριτικές τιμές για το κριτήριο της μέγιστης ιδιοτιμής και για το ίδιο είεδο σημαντικότητας είναι αντίστοιχα 9.39 και 2.52. Η κριτική τιμή της χ 2 κατανομής για είεδο σημαντικότητας 5% είναι ίση με 3,84. - 95 -

Η μέθοδος συνολοκλήρωσης των Johansen Juselius (99) τόσο με τη στατιστική του ίχνους, όσο και με τη στατιστική της μέγιστης ιδιοτιμής καταδεικνύει ένα διάνυσμα συνολοκλήρωσης μεταξύ της τιμής αραγωγού και καταναλωτή. Αό τα αοτελέσματα ου δίνονται στον ίνακα, διαιστώνεται ως σε ότι αφορά την κατεύθυνση αιτιότητας η τιμή του καταναλωτή είναι αυτή ου εηρεάζει την τιμή του αραγωγού. Το γεγονός αυτό μορεί να αοδοθεί στον μεγάλο όγκο των εισαγωγών ου ααιτείται για την κάλυψη της ζητούμενης οσότητας ξυλείας. Στον εόμενο ίνακα 2, αρατίθενται οι εξισώσεις ασύμμετρης ροσαρμογής των τιμών για την ερίτωση της στρογγύλης ξυλείας οξιάς μεγάλου μήκους (>2 μ). Πίνακας 2. Εξισώσεις ασύμμετρης ροσαρμογής των τιμών για την ερίτωση της οξιάς. Δεδομένα τριμηνιαίων τιμών: Ελλάδα, 985-24 Asymmetric ECM EG Equation OLS Asymmetric GETS Equation NLSS Συντελεστής T - statistic Συντελεστής t - statistic Σταθερός Όρος - -,69 3,9 ΔPP -.48972.6985-3,7-5, ΔPP t 2-3.467-2.88762-6.2-2,74 ΔPC t 2 -,265-5,47282 -,5-5,4 ΔPP t 2 -,7 -,98 -, -3,95.8 2.33249 - - -.2-2.363597 - - θ - -,48 2,76 θ - -,22,98 ΔPP t 2 2.785 2.83379 - - ΔPC t 4 - - - - ΔPC t 4,48 2,22-2,9-3,5 φ R 2 =,67 R 2 =,52 Radjusted 2 =,55 R 2 adjusted=,49 Η εκτιμημένη εξίσωση με τη μέθοδο OLS στο ρώτο στάδιο της μεθόδου ECM - GE PC t =4,7,66PP t (8,83) (,33) Έλεγχος συμμετρίας με τη μέθοδο του Wald _ Υόθεση : = χ 2 ()=,46 (.54) Υόθεση 2: θ = θ - χ 2 ()= 9,74 (.8) - 96 -

Διαιστώνεται αό τα αοτελέσματα ου δίνονται στον ίνακα 2, ότι στην ερίτωση της στρογγύλης ξυλείας οξιάς μεγάλου μήκους (>2 μ) ως ενώ με την ρώτη μέθοδο ECM EG γίνεται αοδεκτή η μηδενική υόθεση σχετικά με την ύαρξη συμμετρίας, με τη μέθοδο GETS αορρίτεται η μηδενική υόθεση. Το αοτέλεσμα αυτό ερμηνεύεται ως ύαρξη ασυμμετρίας στον μηχανισμό μεταβίβασης των τιμών μεταξύ αραγωγού και καταναλωτή (με βάση την το υόδειγμα GETS) στην ερίτωση της οξιάς. Ειδικότερα, οι θετικές τιμές εμφανίζουν μεγαλύτερη ταχύτητα ροσαρμογής (μεγαλύτερο συντελεστή για 5% είεδο σημαντικότητας) σε σχέση με τις αρνητικές. Αυτό σημαίνει ότι οι ροσαρμογές των τιμών ρος τα άνω μεταβιβάζονται με ιο γρήγορο ρυθμό αό τον καταναλωτή ρος τον αραγωγό σε σχέση με αυτές οι οοίες κινούνται ρος τα κάτω, αοτέλεσμα το οοίο είναι συνεές με την ορθολογική συμεριφορά των αραγωγών. Τα διαφορετικά όμως αοτελέσματα των δύο μεθόδων χρήζουν εραιτέρω μελέτης η οοία δεν είναι αντικείμενο της αρούσας εργασίας. 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η αγορά ξυλείας στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται αό σημαντικές ιδιαιτερότητες, όως είναι ο μεγάλος όγκος εισαγωγών ου ααιτείται για να καλυφθούν οι ααιτήσεις της ζήτησης. Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό της αγοράς ξύλου στην Ελλάδα, είναι ο τρόος ροσδιορισμού των τιμών αραγωγού της ακατέργαστης ξυλείας. Σύμφωνα με τους Ανάγνο και Στάμου (98) και Ανάγνο και Στάμου (98), οι τιμές του αραγωγού της ξυλείας ου διατίθεται αό τους δασικούς συνεταιρισμούς, διαμορφώνονται με οδηγό τις τιμές των λειοδοτικών διαγωνισμών ου διεξάγονται αό τη Δασική Υηρεσία. Όμως σύμφωνα με τα αοτελέσματα της αρούσας εργασίας (μέσω της αιτιότητας κατά Granger) διαιστώνεται ότι οι εν λόγω τιμές εηρεάζονται και αό τις τιμές του καταναλωτή. Μία ροφανή εξήγηση για το συγκεκριμένο γεγονός είναι ότι το μεγαλύτερο οσοστό της συνολικά ζητούμενης οσότητας καλύτεται αό εισαγωγές (Fousekis et al, 2). Η εφαρμογή του κανόνα της μέγιστης ιθανοφάνειας των Johansen Juselius (99) υέδειξε την ύαρξη μακροχρόνιας σχέσης μεταξύ των τιμών του αραγωγού και των τιμών του καταναλωτή. Με την εφαρμογή της αιτιότητας κατά Granger διαιστώνεται ότι οι τιμές του καταναλωτή είναι αυτές ου ροκαλούν κατά Granger τις τιμές αραγωγού. Το αοτέλεσμα αυτό είναι συμβατό με το γεγονός της κάλυψης του μεγαλύτερου οσοστού της ζήτησης αό τις εισαγωγές. Σε ότι αφορά την ύαρξη ασυμμετρίας στον μηχανισμό μεταβίβασης των τιμών μεταξύ αραγωγού και καταναλωτή διαιστώνεται με την εφαρμογή μόνο της μιας εκ των δύο μεθόδων η ύαρξη της (με το υόδειγμα GETS). Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το αοτέλεσμα αυτό, οι αυξήσεις στις τιμές του καταναλωτή οδηγούν σε ταχύτερες ροσαρμογές των τιμών αραγωγού αοτέλεσμα συμβατό με την ορθολογική συμεριφορά του αραγωγού όως και κάθε οικονομούντος ατόμου. - 97 -

ABSTRACT This study aims at examining the existence of asymmetry in price transmission in the case wood market in Greece. The implementation of Johansen Juselius test has indicated for beech the existence of a long - term relationship between the consumer and the producer price indices. Additionally we found that the consumer prices Granger cause the producer prices in the Greek wood market (for the case of beech). With the assistance of both LSE Hendry Model, and ECM model this study tested the existence of asymmetry in price transmission. Our findings were that the increases in consumer prices are transmitted with higher speed to producer prices than the decreases in the consumer prices (only with the GETS model). This result is in line with the rational behaviour of the producers of wood (the forest partnerships). ΑΝΑΦΟΡΕΣ Abdulai A. (22). Using threshold cointegration to estimate asymmetric price transmission in the Swish pork market, Applied Economics vol. 34, 679 687. Ανάγνος, Ν. και Στάμου, Ν. (98). Η δυναμική ανάλυση των Τιμών του Ξύλου με τη Χρήση των Χρονικών Υστερήσεων. III. Συμβολή στην Έρευνα της Αγοράς του Ξύλου Οξυάς, Λεύκης, Δρυός Μεγάλου Μήκους και Α Ποιότητας, Ειστημονική Εετηρίδα της Γεωονικής και Δασολογικής Σχολής, Δασολογικό Τμήμα, Α.Π.Θ. Τόμος 23, Αριθ. 5: 45-76. Θεσσαλονίκη. Ανάγνος, Ν. και Στάμου, Ν. (98). Η δυναμική ανάλυση των Τιμών του Ξύλου με τη Χρήση των Χρονικών Υστερήσεων. II. Συμβολή στην Έρευνα Αγοράς του Ξύλου Μαύρης Πεύκης Μεγάλου Μήκους και Α Ποιότητας, Ειστημονική Εετηρίδα της Γεωονικής και Δασολογικής Σχολής, Τμήμα Δασολογίας, Α.Π.Θ., Τόμος Αφιέρωμα ρος Τιμή του Ομότιμου Καθηγητή Χ. Μουλόουλου. Τόμος ΚΔ - Παράρτημα, Αριθ. : 35-328. Θεσσαλονίκη. Αραματζής, Γ. (2). Η στρατηγική της Ευρωαϊκής Ένωσης στον τομέα της δασικής αραγωγής (Ιδιαίτερα στην Ελλάδα). Περιβάλλον και Δίκαιο, 2: 98-2. Arabatzis G (25) European Union, Common Agricultural Policy (CAP) and the afforestation of agricultural land in Greece. New Medit: Mediterranean Journal of Economics, Agricuture and Environment 4, 48-54 Dickey D. and Fuller W. (979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association vol. 74, pp. 427 43. Granger C.W.J. (987). On modeling the long run in applied economics. Economic Journal, 69 77. Granger C.W.J. and Engle R.F. (987). Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing, Econometrica vol. 55, 25 276. Goodwin B.K. and Harper D.C. (2). Price transmission, threshold behaviour, and asymmetric price asymmetric adjustment in the U.S. pork sector. Journal of Agricultural and Applied Economics vol.32 no.3, 543 553. Goodwin B.K. and Holt M.T. (999). Price Transmission, and asymmetric adjustment in the U.S. beef sector. American Journal of Agricultural Economics vol. 8, 63 637. - 98 -

Hassan D. and Simioni M. (2). Price Linkages and Transmission between Shippers and Retailers in the Fresh Vegetable Sector. Working Paper, No. 4, INRA ESR, Toulouse. Hendry D.F. and Krolzig H.M. (2). PcGets Automatic Econometric Model Selection. Timberlake Consultants Press. Hendry D.F. and Krolzig H.M. (25). The properties of automatic GETS modeling. The Economic Journal 32-6. Johansen S. and Juselius K. (99). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration with applications to the demand for the money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics vol. 52, 69 2. Kinnucan H.W. and Forker O.D. (987). Asymmetry in Farm Retail Price Transmission for major Dairy products. American Journal of Agricultural Economics vol. 69, 285 292. Kwiatkowski, D., Phillips, P.C.B., Schmidt, P. and Shin, P. (992). Testing the null of stationarity against the alternative of a unit root: How sure are we that the economic time series have a unit root? Journal of Econometrics vol. 54, 59 78. Mc Corriston S., Llioyd T.A., Morgan S. and Rayner A.J. (999). An investigation into the relationship between producer, wholesale and retail prices of beef, lamp and pork. Report for MAFF London. Meyer J. and v. Cramon Taubadel S. (24). Asymmetric Price Transmission: A survey. Journal of Agricultural Economics vol. 55, no.3, 58 6. Rao B. B. and Rao G. (25). Crude Oil and Gasoline Prices in Fiji: Is the Relationship Asymmetric? Working Paper Department of Economics, the University of the South Pacific. Rao B. B. and Rao G. (25). Are US Gasoline price adjustments Asymmetric? Working Paper Department of Economics, the University of the South Pacific. Reziti I. and Panagopoulos Y. (26). The price transmission mechanism in the Greek agri-food sector: an empirical approach. Discussion Paper No. 87. Centre of Planning and Economic Research. Athens, Greece. Serra T. and Goodwin B.K. (23). Price Transmission and asymmetric adjustment in the Spanish Dairy sector. Applied Economics vol. 35, 889 899. Στάμου, Ν (25). Εμοριολογία Δασικών Προϊόντων. Υηρεσία Δημοσιευμάτων, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη V. Cramon Taubadel S. (998). Estimating Asymmetric Price Transmission with Error Correction Representation: An application to the German Pork Market. European Review of Agricultural Economics vol. 25, 8. V. Cramon Taubadel S., and Loy J.P. (996). Price Asymmetry in the International Wheat Market: (998). Comment, Canadian Journal of Agricultural Economics, vol. 44, 3 37. Τορορής, Α. (994). Προεδρικό Διάταγμα 26/86. Πρακτικά συνάντησης Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας. Θεσσαλονίκη. Σελ. 29-43. Ward R.W. (982). Asymmetry in retail, wholesale and shipping point pricing for fresh vegetables. American Journal of Agricultural Economics vol. 62, 25 22. - 99 -

Zachariasse V. and Bunte F. (23). How Farmers faring in the changing balance of power along the food chain? Paper presented at the Conference on Changing Dimensions of the Food Economy: Exploring the Policy Issues. 6 th 7 th February, The Hague, Netherlands. - 2 -