Μιλάνο. η πρωτεύουσα της μόδας!

Μιλάνο η πρωτεύουσα της μόδας! Αν η Ρώμη είναι γνωστή για τη γλυκιά ζωή, το Μιλάνο είναι o ορισμός του στιλάτου lifestyle. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ιταλίας είναι σήμερα η πρώτη τη τάξη οικονομική δύναμη της χώρας. Και, βέβαια, συνώνυμο της μόδας ή καλύτερα μία από τις πρωτεύουσές της, αφού εδώ (όσο και στο Παρίσι και το Λονδίνο) δημιουργούνται οι νέες τάσεις και το ντιζάιν, ενώ εδώ έχουν τη βάση τους κάποιοι από τους μεγαλύτερους ιταλικούς οίκους μόδας. Με λίγα λόγια, οι Μιλανέζοι έχουν το στιλ στο DNA τους! Ο «απόμακρος» χαρακτήρας του το κάνει να διαφέρει από άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς: δεν διαφημίζει τα ενδιαφέροντα στοιχεία του, δεν «φλερτάρει» με τους τουρίστες, δεν στηρίζεται οικονομικά σε αυτούς. Το Μιλάνο φυλάει τα «μυστικά» του καλά κρυμμένα. Πρωτεύουσα της μόδας και του design, με παράδοση στη μουσική και στις τέχνες και χαρακτήρα μεγαλοαστικό, αναδεικνύει την κομψότητα και την υψηλή του αισθητική σε κάθε έκφανση της δημόσιας ζωής. Υπάρχουν κάποιες νεόπλουτες γειτονιές, όμως η πλειονότητα του κόσμου προσαρμόζει τις επιλογές του στην ατμόσφαιρα της πόλης. Καλοζωιστές, οι Μιλανέζοι επιζητούν το ωραίο σε οτιδήποτε τους περιβάλλει. Εδώ τίποτα δεν «κραυγάζει». Από το τουριστικό Duomo, καρδιά του ιστορικού κέντρου της πόλης, μέχρι τα μακρινά προάστια, η εικόνα θα σας ανταμείψει. Η πόλη μοιάζει να είναι σε διαρκή κίνηση. Δύσκολο να μη σας συνεπάρει με τους φρενήρεις ρυθμούς της ή να μη σας ενθουσιάσει με την πολιτιστική και καλλιτεχνική κληρονομιά της. Η αισθητική υπάρχει παντού, στα κτίρια, στα καταστήματα, στα προϊόντα, στη διασκέδαση, στο φαγητό και, φυσικά, στη μόδα. Για να πάρετε μόνο μια μικρή, αλλά χαρακτηριστική γεύση από το Μιλάνο ιδίως αν βρεθείτε εκεί μόνο για weekend κάντε την κλασική τουριστική διαδρομή, η οποία ξεκινά από το κέντρο και τον πανέμορφο γοτθικό καθεδρικό Duomo με την πλατεία και την GalleriaVittorio Emanuele ΙΙ. Στη συνέχεια κινηθείτε βορειοανατολικά, προς τη Via Montenapoleone, όπου βρίσκονται οι μπουτίκ μεγάλων οίκων μόδας, προσπεράστε τις και κατευθυνθείτε προς την Galleria d Arte

Moderna και τους κήπους Giardini Pubblici. Στην ουσία η καρδιά της πόλης χτυπάει στην GalleriaVittorio Emanuelle ΙΙ και στο Χρυσό Τρίγωνο, δηλαδή στη Via Mοntenapoleone και τους γύρω δρόμους, εκεί δηλαδή που βρίσκονται τα ακριβά καταστήματα των μεγαλύτερων οίκων μόδας. Υπάρχουν όμως και δρόμοι για μικρότερο βαλάντιο, όπως η Via Torino, όπου θα βρείτε γνωστές αλυσίδες καταστημάτων ρούχων και αξεσουάρ, ή η Largo Carrobbio, με μικρές μπουτίκ για πιο εναλλακτικό ντύσιμο. Το Μιλάνο είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας της Λομβαρδίας και το σπουδαιότερο εμπορικό κέντρο της Ιταλίας ενώ αποτελεί, επίσης, ένα πολύ καλό ορμητήριο για την επίσκεψη σε άλλες περιοχές της βόρεια Ιταλίας όπως το Κόμο και η Gardaland αλλά και στην Ελβετία, που βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση. Ίσως ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε το Μιλάνο είναι απλά να κάνετε ένα περίπατο και να θαυμάσετε όλα τα όμορφα κτίρια και αξιοθέατα που μπορείτε να βρείτε παντού. Εναλλακτικά πάρτε απλά ένα δημόσιο λεωφορείο και να ρεμβάστε από το παράθυρο. Πότε να πάτε Η πόλη είναι στα καλύτερά της τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο και must για γιορτινό shopping. Καλή εποχή, επίσης για shopping, είναι και στις αρχές Ιουλίου, όταν ξεκινούν οι εκπτώσεις, οι οποίες διαρκούν μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Με μια ματιά Ως αφετηρία στη βόλτα σας για τα μουσεία και τα αξιοθέατα, επιλέξτε το έμβλημα της πόλης, τον καθεδρικό του Duomo. Χρειάστηκαν 500 χρόνια για την ανέγερσή του, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος ναός της χριστιανοσύνης και από την κορυφή του η θέα είναι μοναδική. Περιηγηθείτε τη θολωτή στοά Galleria Vittorio Emmanuele ΙΙ, που χρονολογείται από το 1867 και ενώνει τον καθεδρικό με την Piazza della Scala, επίσης σύμβολο του Μιλάνου. Συνεχίστε τη βόλτα στο ιστορικό κέντρο, την Brera (έχει ονομαστεί έτσι από την ομώνυμη πινακοθήκη που στεγάζεται στην περιοχή) και μην παραλείψετε να περάσετε από τις τέσσερις ιστορικές βίλες-μουσεία Case Museo di Milano, με δωρεάν ή πολύ μικρό αντίτιμο, για να θαυμάσετε την απίστευτη αρχιτεκτονική και διακόσμηση. Επισκεφτείτε οπωσδήποτε το Triennale Design Museum -αυτή την περίοδο συμμετέχει στο αφιέρωμα που παρουσιάζεται στην Ιταλία στο κίνημα της arte povera- και περπατήστε στις οδούς Mascheroni, Ariosto και Vincenzo Monti, για να δείτε εντυπωσιακές επαύλεις καλών οικογενειών του Μιλάνου.

Αν είστε τυχεροί, μπορεί να καταφέρετε να κάνετε στα «κλεφτά» μια βόλτα σε κάποιον από τους πανέμορφους κήπους των παραπάνω κατοικιών. Σας συστήνω ανεπιφύλακτα το studio του Αchille Castiglioni, την γκαλερί Lia Rumma -o χώρος είναι εξαιρετικός-, την κεντρική Nilufar στη Via della Spiga, που εμπορεύεται κομμάτια συλλεκτικού design, όπως και αυτήν της Rossana Orlandi, της γκαλερίστα που δεν σταματά να τροφοδοτεί με νέα ταλαντούχα ονόματα το πειραματικό design. Η σύγχρονη τέχνη και το design έχουν εδώ τον πρώτο λόγο, γεγονός που αποδεικνύεται και από τον κορυφαίο θεσμό Salone del Mobile, που διοργανώνεται στην πόλη κάθε Aπρίλιο, συγκεντρώνοντας πλήθος κόσμου, εταιρειών και κριτικών. Αν τύχει να βρεθείτε στο Μιλάνο το δεύτερο δεκαπενθήμερο κάθε μήνα, κυνηγήστε δύο από τις σημαντικότερες υπαίθριες αγορές της πόλης. Η μία πραγματοποιείται κάθε τρίτη Κυριακή στην Brera και η δεύτερη την τελευταία Κυριακή στο Naviglio, με αντικέ έπιπλα, παιχνίδια, βιβλία, χαλιά και μικροαντικείμενα (Αlzaia Naviglio Grande). Και οι δύο αξίζουν πραγματικά τον κόπο. Στάση για φαγητό Αν είστε κοντά στο Duomo, δοκιμάστε τις γεύσεις στη μικροσκοπική Vecchia Latteria. Οπως προδίδει το όνομά της, δεν σερβίρει κρέας, είναι ανοιχτή μόνο το μεσημέρι και το εξαιρετικό της μενού κυμαίνεται σε λογικές τιμές. Aν θέλετε απλώς να τσιμπήσετε κάτι στο πόδι, επιλέξτε για panzerotti (μοιάζουν με πίτσες διπλωμένες, ενώ στη γεύση θυμίζουν αλμυρές τηγανίτες) τo ντιζαϊνάτο Princi στη Via Speronari 6 και το παραδοσιακό Luini στη Via Santa Radegonda. Αν καταλήξετε στο τελευταίο, θυμηθείτε να κοιτάξετε στο εσωτερικό του καταστήματος: οι ιδιοκτήτες έχουν κορνιζάρει όλα τα δημοσιεύματα που τους αφορούν από τον ιαπωνικό Τύπο. Για πρωινό ή brunch προτείνω το κλασικό Cucchi στην αρχή της Corso Genova, για νόστιμα κρουασάν και αρωματικό καφέ, ή την αλυσίδα καταστημάτων California Bakery -εγώ επιλέγω εκείνο που βρίσκεται κοντά στην Porta Ticinese, παλιά πύλη της πόλης και έξοχο δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής- μόνο που, ιδιαίτερα τα Σάββατα, χρειάζεται να έχετε κάνει από πριν κράτηση. Σε ό,τι αφορά τα εστιατόρια, πρέπει να σημειώσω ότι αρκετά αγγίζουν, σχεδόν, τη διπλάσια τιμή από αυτά της Αθήνας, όμως η ποιότητα των πιάτων θα σας αποζημιώσει. Ξεχωρίζω το La Brisa, μια εξαιρετική επιλογή στο κέντρο του Μιλάνου, την παλιά και κλασική τρατορία Bagutta και το Ottimo Fiore στην Chinatown, με σπεσιαλιτέ από τη Σικελία και κυρίως θαλασσινά. Βραδινή έξοδος Καθώς οι αποστάσεις είναι μεγάλες και οι μετακινήσεις δύσκολες (η κίνηση είναι μόνιμη στους δρόμους και στο μετρό υπάρχουν πολλές καθυστερήσεις), οι Μιλανέζοι συχνά οργανώνουν μια σύντομη έξοδο μετά

τη δουλειά, παρακάμπτοντας τη διαδρομή για το σπίτι. Στην Ιταλία, υπάρχει η κουλτούρα του aperitivo, ένα γρήγορο ποτό στις επτά με οκτώ το απόγευμα και στη συνέχεια δείπνο. Το κλασικό aperitivo γίνεται με κόκκινα ποτά: Aperol Sprizz, Campari Cocktail και Negroni Sbagliato, το τελευταίο το επινόησε κατά λάθος ο μπάρμαν του ιστορικού και αγαπημένου μου Bar Basso πριν από κάμποσες δεκαετίες. Τα κλαμπ είναι τα ίδια εδώ και 30 χρόνια, με πιο γνωστό το Plastic, το οποίο έχουν τιμήσει διάσημοι θαμώνες, όπως οι Warhol, Κeith Ηaring, Freddie Μercury κ.ά. Δύο μέρη όπου συχνάζω κυρίως τις καθημερινές βρίσκονται στην περιοχή Navigli. Αξίζει μια βόλτα στην περιοχή με τα κανάλια, για να μετρήσετε τον νυχτερινό σφυγμό της πόλης, αλλά και τα casa di ringhiera, κάποτε διαμερίσματα κατώτερων κοινωνικών τάξεων, με τα χαρακτηριστικά κοινόχρηστα μπαλκόνια, που σήμερα έχουν μετατραπεί σε ιδιωτικές κατοικίες εύπορων Μιλανέζων. Το ένα είναι το Cape Town Café με απολαυστικά κοκτέιλ και παρέες που, όταν δεν βρέχει, κάθονται στο πεζοδρόμιο, ακουμπώντας τα ποτήρια τους στο αυτοκίνητο του ιδιοκτήτη, και το άλλο είναι το Rita's, με καθαρά ποτά και κρύα πιάτα. Σε αυτά τα δύο, όπως και στα υπόλοιπα της περιοχής, θα δείτε συγκεντρωμένα τα δημιουργικά μυαλά και την καλλιτεχνική κοινότητα της πόλης. Γαστρονομία - τοπικά προϊόντα Πέρα από τις σύγχρονες γκουρμέ εκδοχές της, η μιλανέζικη κουζίνα έχει μερικά παραδοσιακά πιάτα-σήμα κατατεθέν, όπως το risotto alla Milanese ( ρύζι αρμπόριο βρασμένο σε κρασί, σαφράν και μεδούλι από βοδινό ), το οποίο συνοδεύει συνήθως το οssobuco ( βοδινό κότσι με κόκαλο ). Επίσης χαρακτηριστικό πιάτο είναι η cotoletta alla Milanese ( παναρισμένο μοσχαρίσιο φιλέτο στο τηγάνι ), μια συνταγή για την οποία ερίζουν οι Μιλανέζοι με τους Βιενέζους! Ακόμη δύο γνωστά πιάτα της ντόπιας cucina povera είναι το brasato ( μοσχάρι κρασάτο με πατάτες ) και για τους φαν του είδους η busecca ( πατσάς με φασόλια και σάλτσα ντομάτας ). Τα γλυκά, πάλι, είναι εποχικά, με πιο διάσημα τα chiacchiere ( ψημένη σφολιάτα και πασπαλισμένη με άχνη ζάχαρη ). Τις Απόκριες θα βρείτε τα tortelli ( τηγανητά μπισκότα ), το Πάσχα την colomba ( κέικ σε σχήμα περιστεριού με γλάσο ) και, φυσικά, τα Χριστούγεννα το αφράτο και νοστιμότατο panettone. Όσο για τα τοπικά προϊόντα που πρέπει να οπωσδήποτε να δοκιμάσετε αλλά και να πάρετε μαζί σας φεύγοντας, είναι το τυρί gorgonzola ( πήρε το όνομά του από μια κοντινή πόλη ) και το διάσημο σαλάμι.

Καθεδρικός του Μιλάνο (Duomo di Milano) Ο εντυπωσιακός καθεδρικός του Μιλάνου είναι η σημαντικότερη εκκλησία και έδρα του αρχιεπίσκοπου της πόλης ενώ θεωρείται ως μία από της σημαντικότερες εκκλησίες παγκοσμίως. Χρειάστηκε 5 αιώνες για να ολοκληρωθεί η κατασκευή του και ακόμα και σήμερα είναι η 4η μεγαλύτερη εκκλησία στον κόσμο. Το πόσο σημαντικό είναι το σημείο για την πόλη του Μιλάνου είναι εμφανές από την ρυμοτομία του κέντρου της πόλης, με τους δρόμους είτε να ξεκινούν από το σημείο, είτε να το περικυκλώνουν. Στο παρελθόν βρίσκονταν στο σημείο η βασιλική της πόλης από των 5ο αιώνα, ενώ μια δεύτερη προστέθηκε το 838. Το 1075 όμως οι βασιλικές καταστράφηκαν από μια μία μεγάλη πυρκαγιά. Έτσι το 1386 ο αρχιεπίσκοπος Antonio da Saluzzo ξεκίνησε της εργασίες και με τον ενθουσιασμό για την κατασκευή του νέου καθεδρικού της πόλης να είναι διάχυτος, δεν δυσκολεύτηκε να βρει τους απαραίτητους πόρους. Το 1389 ο Γάλλος μηχανικός Nicolas de Bonaventure έγινε ο υπεύθυνος της κατασκευής και έδωσε στην εκκλησία την έντονη Γοτθική όψη. Η κατασκευή του νέου καθεδρικού ξεκίνησε με πολλή μεγάλη ταχύτητα και το 1402 ήταν σχεδόν μισοτελειωμένη. Όμως το 1480 οι εργασίες σχεδόν πάγωσαν, λόγω έλλειψης πόρων και ιδεών. Το 1500 με 1510 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του οκταγωνικού θόλου και το εσωτερικό διακοσμήθηκε με 4 σειρές 15 αγαλμάτων που παρουσιάζουν αγίους και άλλους βιβλικούς χαρακτήρες. Το επόμενο μεγάλο βήμα στην ιστορία της κατασκευής του καθεδρικού έγινε όταν αρχιεπίσκοπος ανέλαβε ο Carlo Borromeo και το 1571 τοποθέτησε τον Pellegrino Pellegrini ως αρχιμηχανικό. Οι δύο άνδρες θέλησαν να αλλάξουν την μορφή του ναού, καθώς με την Γοτθική κατασκευή του έμοιαζε ως κάτι ξένο. Την εποχή εκείνη η αναγεννησιακή αρχιτεκτονική ήταν συνώνυμο της Ιταλικής. Τελικά ο Pellegrini δεν μπόρεσε πότε να ολοκληρώσει το εξωτερικό με βάση τα σχέδια του, έκανε όμως πολλές αλλαγές στο εσωτερικό του ναού και το 1577 ο αρχιεπίσκοπος καθαγίασε την κατασκευή ως εκκλησία. Η εργασίες συνεχίστηκαν κατά την διάρκεια του 17ου αιώνα, με των αρχιτέκτονα Carlo Buzzi να επιστρέφει στην Γοτθική αρχιτεκτονική και την ολοκλήρωση του πιο χαρακτηριστικού συμβόλου του ναού, της Μικρής Μαντόνας. Το αγαλματάκι αυτό βρίσκεται σε υψος 108.5 μέτρων και λόγω του ύψους του είναι εμφανές από τα περισσότερα σημεία της ευρύτερης περιοχής του κέντρου. Επειδή το Μιλάνο όμως, συχνά είναι συννεφιασμένο, οι Μιλανέζοι θεωρούν την μέρα καθαρή όταν το

αγαλματάκι είναι εμφανές από μια απόσταση. Αυτό που δεν κατάφεραν να πετύχουν πολλοί άνδρες για περίπου 400 χρόνια, το κατάφερε ο Ναπολέοντας σε μόλις επτά χρόνια. Ήταν το 1805 όταν έπρεπε να στεφτεί Βασιλιάς της Ιταλίας και παράγγειλε το εξωτερικό του ναού να τελειώσει άμεσα, όπως και έγινε. Ο Ναοπολέων στέφτηκε βασιλιάς στον καθεδρικό και ως ένα "ευχαριστώ" τοποθετήθηκε και ένα άγαλμα του στην κορυφή μιας από τις λόγχες. Μέσα στα επόμενα χρόνια ολοκληρώθηκαν και άλλες λεπτομέρειες αλλά μόλις το 1965, με την τοποθέτηση της τελευταίας πύλης, θεωρείται ως το τέλος μιας μακριάς διαδικασίας της κατασκευής του επιβλητικού αυτού καθεδρικού. Ακόμα και σήμερα όμως κάποια αγάλματα δεν έχουν ολοκληρωθεί. Το ότι θα επισκεφτείτε των καθεδρικό του Μιλάνου κατά την επίσκεψη σας στην πόλη είναι απλά αυτονόητο, αυτό που δεν ξέρουν πολλοί τουρίστες όμως είναι ότι μπορείτε να πάρετε έναν ανελκυστήρα (μετά πληρωμής) και να ανεβείτε στην οροφή του καθεδρικού! Όπως μπορείτε να φανταστείτε η θέα στην πόλη είναι εκπληκτική και αν είστε τυχεροί και η μέρα είναι καλή, τότε μπορείτε να έχετε ορατότητα μέχρι της Άλπεις. Πρόσβαση: Το μετρό έχει στάση ακριβώς επί της πλατείας στην ομώνυμη στάση 'Duomo' (κόκκινη γραμμή 1 και κίτρινη γραμμή 3). Αν σας βολεύει καλύτερα το τραμ, τότε θα σταματήσετε στης στάσεις Dogana (γραμμή 24) και Torino (γραμμή 2,3,14), www.duomomilano.it. Πλατεία του Καθεδρικού (Piazza del Duomo) Η πλατεία του Καθεδρικού είναι η κεντρική πλατεία την πόλης και φυσικά παίρνει το όνομα της από τον επιβλητικό καθεδρικό ναό του Μιλάνου που βρίσκεται επί αυτής. Η πλατεία είναι γεμάτη από περιστέρια και φυσικά από εκατοντάδες τουρίστες που βγάζουν φωτογραφίες, ψάχνονται στον χάρτη ή απολαμβάνουν των καφέ τους. Η κατασκευή της πλατείας έγινε για εμπορικούς σκοπούς από τον Azzone Visconti κατά το 1330 και μέχρι σήμερα η μορφή της και τα περιβάλλοντα κτίρια έχουν αλλάξει πολλές φορές μέσα στων χρόνο. Η σημερινή της μορφή βασίζεται κυρίως στο έργο ανάπλασης του αρχιτέκτονα Giuseppe Mengoni το 1865-73. Περιφερειακά της πλατείες βρίσκονται μερικά από τα σημαντικότερα -και ομορφότερακτίρια της πόλης όπως τα παλάτια dell'arengario, Carminati, Portici Settentrionali, Portici Meridionali και το παλάτι του Μιλάνου. Επίσης δίπλα

από την πλατεία βρίσκεται η αγορά (Galleria) του Vittorio Emanuele II που συγκεντρώνει όλα τα κορυφαία ονόματα της μόδας. Τέλος θα βρείτε και το μνημείο που είναι αφιερωμένο στον βασιλιά Victor Emmanuel II και φυσικά έναν από τους επιβλητικότερους καθεδρικούς του κόσμου, των καθεδρικό του Μιλάνου. Πρόσβαση: Το μετρό έχει στάση ακριβώς επί της πλατείας στην ομώνυμη στάση 'Duomo' (κόκκινη γραμμή 1 και κίτρινη γραμμή 3). Αν σας βολεύει καλύτερα το τραμ, τότε θα σταματήσετε στης στάσεις Dogana (γραμμή 24) και Torino (γραμμή 2,3,14). Όπερα Λα Σκάλα (Teatro alla Scala) Η Σκάλα του Μιλάνου, είναι ένα από τα πιο διάσημα οπερατικά θέατρα στον κόσμο και είναι γνωστό ως Ο ναός της όπερας. Πήρε την ονομασία της από την ομώνυμη πλατεία του Μιλάνου όπου και βρίσκεται, την Piazza della Scala. Το θέατρο κατασκευάστηκε κατόπιν εντολής της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας της Αυστρίας ώστε να αντικαταστήσει το παλιό θέατρο που στέγαζε την Όπερα του Μιλάνου, το Teatro Regio Ducale, το οποίο καταστράφηκε από πυρκαγιά στις 26 Φεβρουαρίου 1776. Το έργο ανατέθηκε στον διάσημο αρχιτέκτονα Τζουζέπε Πιερμαρίνι και τα επίσημα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν στις 3 Αυγούστου 1778, παρουσία του αρχιδούκα Φερδινάνδου των Αψβούργων. Η πρώτη παράσταση που δόθηκε ήταν η όπερα L' Europa riconosciuta του Αντόνιο Σαλιέρι. Τα σημαντικότερα έργα του Puccini, Verdi και Bellini έχουν κάνει την πρεμιέρα τους στην όπερα, κάτι που την έχει μεταβάλλει σε ένα σύμβολο εθνικής περηφάνιας για τους Ιταλούς. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το θέατρο βομβαρδίστηκε, τη νύχτα μεταξύ 15ης και της 16ης Αυγούστου 1943, με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρές βλάβες ενώ κατέρρευσε η οροφή. Το κτίριο ανοικοδομήθηκε αμέσως, όμως η βιασύνη για την ανοικοδόμηση της στέγης και η αναστήλωση του πολύπλοκου συστήματος δοκών, εμποδίστηκε από την εύρεση πανομοιότυπων με τα πρωτότυπα εξαρτημάτων, με αποτέλεσμα η ακουστική της αίθουσας να είναι χειρότερη απ' ότι πριν. Με την ευκαιρία της αναστήλωσης, στην οροφή τοποθετήθηκε ένας τεράστιος πολυέλαιος με περίπου 400 λάμπες, κατασκευασμένος από φυσητό γυαλί από τεχνίτες της Βενετίας. Το θέατρο ξανάνοιξε τις πύλες

του στις 11 Μαΐου 1946, με ένα κοντσέρτο του Αρτούρο Τοσκανίνι. Μία δεύτερη σημαντική ανακαίνιση έγινε τη διετία 2002-2004 η οποία εκτός των άλλων έφερε και μια μικρή αύξηση στη χωρητικότητά του, η οποία σήμερα είναι στις 2.030 θέσεις, όπως επίσης και μια από της καλύτερες ακουστικές στο κόσμο. Εισιτήρια μπορείτε να αγοράσετε και online από την ιστοσελίδα του θεάτρου, με τα φθηνότερα να κοστολογούνται από 20 με 35 ευρώ, ανάλογα με την εμπορικότητα της παράστασης. Για να έχετε την ευκαιρία να τη θαυμάσετε, θα πρέπει να έχετε κανονίσει από πριν την ξενάγησή σας. Ενδεικτικά και ανάλογα με τον τύπο της περιήγησης θα επισκεφτείτε τη σκηνή, το βασιλικό και τα χρυσά θεωρεία καθώς και την προσφάτως ανακαινισμένη αίθουσα, για να ανακαλύψετε τους κρυφούς θησαυρούς της Όπερας, όπως η θέση του υποβολέα κ.ά. Πρόσβαση: Ξεκινώντας από την πλατεία του καθεδρικού θα χρειαστεί να περπατήσετε για 300 μετρά επί της Via Silvio Pellico. www.teatroallascala.org Εκκλησία της Αγ.Μαρίας & Μυστικό δείπνο (Santa Maria delle Grazie & L'Ultima Cena) Ο διάσημος μυστηριακός πίνακας του Leonardo da Vinci που αναπαριστά την βιβλική στιγμή που ο Ιησούς Χριστός ανακοινώνει στους μαθητές του (κατά την διάρκεια του μυστικού δείπνου) ότι ένας από αυτούς θα των προδώσει, εκτίθεται στην εκκλησία της Αγ. Μαρίας στο Μιλάνο. Ο πίνακας είναι 450 870 εκατοστά και έχει τοποθετηθεί στον πίσω τοίχο της αίθουσας φαγητού της εκκλησίας. Όταν ο Leonardo Da Vinci ολοκλήρωσε των πίνακα, το 1498 η αίθουσα όπου εκτίθεται σήμερα δεν υπήρχε καν, καθώς η εκκλησία είχε αρχίσει να κατασκευάζεται μόλις έναν χρόνο νωρίτερα. Αρχικά ο πίνακας προορίζονταν να στολίσει το μαυσωλείο. Έχει σαφείς αναφορές στην τριαδικότητα του θεού με τους Απόστολους να απεικονίζονται σε ομάδες των τριών, πίσω από των Ιησού βρίσκονται 3 παράθυρα ενώ το σχήμα του Χριστού σχηματίζει ένα τρίγωνο. Το τραπέζι έχει τοποθετηθεί σε ευθεία οπτική ώστε κανείς από τους καθούμενους να μην έχει γυρισμένη

την πλάτη του. Εξαιτίας της επιφάνειας που διάλεξε ο Leonardo Da Vinci να ζωγραφίζει των πίνακα, λίγα χρόνια μετά άρχισε να ξεθωριάζει. Το 1556 - λιγότερα από 60 χρόνια από την ολοκλήρωσή του- ο βιογράφος του Leonardo Da Vinci, Giorgio Vasari, περιέγραψε των πίνακα ως "ερείπιο" καθώς, σύμφωνα με τα λεγόμενα του, οι φιγούρες ήταν ήδη δύσκολο να γίνουν ορατές. Η πρώτη απόπειρα -χωρίς μεγάλη επιτυχία- για την ανακαίνιση του πίνακα έγινε το 1726 από των Michelangelo Bellotti ενώ το 1770 ήταν η σειρά του Giuseppe Mazza να προσπαθήσει. Λίγο αργότερα όμως το δωμάτιο-τραπεζαρία χρησιμοποιήθηκε από τους Γάλλους ως αποθήκη όπλων και αργότερα ως φυλακή. Έτσι το 1821, ένας ειδικός στο ξηλώνει έργα τέχνης από τους τοίχους εστάλη ώστε να μετακινήσει το έργο σε ασφαλέστερη τοποθεσία. Φαίνεται ότι αυτός όμως έκανε μεγαλύτερη ζημιά στο έργο τέχνης, καθώς αρχικά δεν είχε αντιληφθεί το υλικό από το οποίο ήταν φτιαγμένο. Στην συνέχεια ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και οι βομβαρδισμοί "ταλαιπώρησαν" περαιτέρω τον πίνακα, ο οποίος τελικά επιβίωσε. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση και το σημαντικότερο έργο αναστήλωσης του κράτησε 21 ολόκληρα χρόνια, από το 1978 μέχρι και το 1999 με αρχηγό της ομάδας των Pinin Brambilla Barcilon. Χρησιμοποιήθηκαν όλες οι τελευταίες τεχνολογίες για να βρεθεί η αρχική μορφή του πίνακα όπως και αναπαραστάσεις. Παραταύτα κάποια σημεία αποδέχτηκε ότι ήταν αδύνατο να ανακατασκευαστούν με αποτέλεσμα η ομάδα να τα ζωγραφίσει με νερόχρωμα, ώστε να γίνεται αντιληπτό από τον επισκέπτη ποια σημεία είναι αυθεντικά και ποια όχι. Το έργο τέχνης του μυστικού δείπνου είναι ένα από τα σημαντικότερα στον Καθολικό κόσμο, με αποτέλεσμα να δέχεται χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά. Αυτό ανάγκασε της αρχές να έχουν αυστηρό όριο επισκεπτών μέσα στο δωμάτιο με χρονικό όριο μόλις 15 λεπτών. Λόγω του ορίου αυτού, μπορεί να δυσκολευτείτε να βρείτε εισιτήριο, οπότε φροντίστε να κλείσετε εισιτήρια online για να μην ταλαιπωρηθείτε. Πρόσβαση: Η κοντινότερη στάση μετρό είναι η Conciliazione (κόκκινη γραμμή 1), από εκεί θα περπατήσετε για περίπου 150 μέτρα επί της Via Giovanni Boccaccio και μετά προχωράτε δεξιά στην Via Fratelli Ruffini για άλλα 150 μέτρα (www.grazieop.it).

Κάστρο του Σφόρζα (Castello Sforzesco) Έδρα του Δουκάτου του Μιλάνου κι ένα από τα μεγαλύτερα κάστρα της Ευρώπης, σήμερα στεγάζονται εδώ μουσεία και σημαντικές συλλογές έργων τέχνης. Το κάστρο αυτό είναι ένας λαβύρινθος 12 μίνι-μουσείων με εκθέματα και αρχεία από την παλαιολιθική εποχή μέχρι και έπιπλα του 1950. Υπολογίστε ότι χρειάζεστε τουλάχιστον μία μέρα για να εξερευνήσετε το κάστρο. Τον 15ο αιώνα αποτέλεσε κατοικία της κυβερνώσας οικογένειας του Μιλάνου. Στην συνέχεια έχασε την αίγλη του κατά την διάρκεια της Γαλλικής κυριαρχίας, μέχρι που ανακαινίστηκε με την βοήθεια του αρχιτέκτονα Luca Beltrami. Τα διασημότερα μουσεία είναι το "μουσείο της τέχνης και της επιστήμης" που περιλαμβάνει και σημεία της ζωής του Da Vinci. Όπως επίσης και το "παλάτι των τεχνών", η πινακοθήκη di Castello και η γκαλερί γλυπτών Civiche Raccolte d'arte Antica. Πρόσβαση: Με το μετρό, στην στάση Cairoli Castello (κόκκινη γραμμή 1). Castello Sforzesco (www.milanocastello.it). Πινακοθήκη Brera (Pinacoteca di Brera) Η πινακοθήκη της Brera δεν είναι κάποια τεράστια και επιβλητική πινακοθήκη, κατέχει όμως μια ποιοτικότατη συλλογή κυρίως Ιταλικών επεισοδίων. Στην Brera θα βρείτε διάσημα αριστουργήματα από τους Caravaggio, Raphael, Mantegna, Hayez, Rembrandt και Tintoretto. Αφού απολαύσετε την ομορφιά της τέχνης στην πινακοθήκη, μη χάσετε την ευκαιρία να εξερευνήσετε μια από της ομορφότερες και ατμοσφαιρικότερες γειτονιές του Μιλάνου. Η πινακοθήκη βρίσκεται στην ομώνυμη γειτονιά, την Brera, η οποία διαθέτει πολλές γραφικές οδούς με χαριτωμένα καταστήματα, εστιατόρια και καφετέριες. Πρόσβαση: Από την στάση μετρό Montenapoleone (κίτρινη γραμμή 3) και στην συνέχεια θα χρειαστεί να περπατήσετε βορειοδυτικά επί της Via Borgonuovo για 300 μέτρα και να στρίψετε αριστερά στην Via Fiori Oscuri και μετά δεξιά στην Via Brera. www.brera.beniculturali.it

Κανάλι Νaviglio Grande Πρόκειται για το παλιότερο κανάλι της πόλης και η περιοχή γύρω του είναι από τις πιο γραφικές. Η ιστορία του Mιλάνου είναι συνυφασμένη με τα κανάλια του και η βόλτα στη συγκεκριμένη περιοχή θα σας αποζημιώσει. Βιβλιοθήκη Ambrosiana Περισσότερο γνωστή διότι διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή χειρογράφων, σχεδίων και σημειώσεων του Ντα Βίντσι, αποτελεί ωστόσο ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα της ευρωπαϊκής κουλτούρας και για επιπλέον ένα λόγο: φιλοξενεί μεγάλο αριθμό βιβλίων και χειρογράφων από τις αρχές του Μεσαίωνα μέχρι σήμερα. Στους χώρους της φιλοξενείται και η Πινακοθήκη Ambrosiana. Το όνομά της προήλθε από τον Ambrose, τον πολιούχο του Μιλάνου και ιδρύθηκε από τον καρδινάλιο Federico Borromeo. Ορισμένες σημαντικές εξαγορές της πλήρους βιβλιοθήκες ήταν τα χειρόγραφα του μοναστηριού των Βενεδικτίνων του Bobbio (1606) και η βιβλιοθήκη του Paduan Vincenzo Pinelli, των οποίων περισσότερα από 800 χειρόγραφα γεμίζουν 70 περιπτώσεις, όταν είχαν αποσταλεί στο Μιλάνο και περιλαμβάνει το περίφημο Ιλιάδα. (www.ambrosiana.it). Galleria d Arte Moderna Στεγάζεται στη νεοκλασική Villa Reale και παρουσιάζει έργα του 19ου και του 20ού αιώνα των Καρά, Ντε Κίρικο, Μοντιλιάνι, Μοράντι κ.ά. Σε ξεχωριστό χώρο βρίσκεται και το Μουσείο Marino Marini με ζωγραφικούς πίνακες και γλυπτά (www.gam-milano.com). Μουσείο Poldi Pezzoli Ιδρύθηκε το 19ο αιώνα ως ιδιωτική συλλογή του Gian Giacomo Poldi Pezzoli και της μητέρας του Rosa Trivulzio. Σήμερα περιλαμβάνει μια εκτενή συλλογή έργων Βορειοϊταλών, Ολλανδών και Φλαμανδών καλλιτεχνών (www.museopoldipezzoli.it/en).

Μουσείο Bagatti Valsecchi Στο κέντρο της πόλης, ήταν το σπίτι των βαρόνων Bagatti Valsecchi και φιλοξενεί τις καλλιτεχνικές συλλογές τους από την ιταλική Αναγέννηση. Εδώ θα έχετε τη δυνατότητα, πέρα από τα έργα τέχνης, να δείτε δείγματα αριστοκρατικής μιλανέζικης διακόσμησης του 19ου αιώνα (www.museobagattivalsecchi.org). Πάρκα & τεχνητή λίμνη Το Μιλάνο είναι μια αστική πολυάσχολη πόλη με πολύ κίνηση και φασαρία. Και όπως σε κάθε μεγάλη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα θα βρείτε αστικές οάσεις με σκοπό να ξεφύγετε από την βαβούρα και τη φασαρία. Υπάρχουν αρκετά μεσαίου μεγέθους πάρκα και δυο μεγαλύτερα που σαφώς ξεχωρίζουν. Το Parco Sempione που βρίσκετε στην βορειοδυτική πλευρά απλώνεται πίσω από το Κάστρο του Σφόρζα, είναι και το μεγαλύτερο. Στην βορειοανατολική πλευρά του ιστορικού κέντρου της πόλης (πίσω από το 'χρυσό τρίγωνο') βρίσκεται το άλλο μεγάλο πάρκο, που ονομάζεται Giardini Pubblici. Αν πάτε καλοκαίρι στο Μιλάνο, τότε επιβάλλεται να επισκεφτείτε και το Idroscalo. Η τεχνητή αυτή λίμνη αρχικά χρησιμοποιήθηκε από των Μουσολίνι ως διάδρομος προσγείωσης υδροπλάνων. Στις εγκαταστάσεις του Idroscalo θα συναντήσετε εικόνες που θυμίζουν μια παραλία της Μεσογείου. Με beach bars, χώρο για barbeque και γυμνόστηθες γυναίκες να κάνουν ηλιοθεραπεία. Για αυτούς που νιώθουν την ενεργεία να ξεχειλίζει, υπάρχει και ένα μονοπάτι 6 χιλιομέτρων για να περπατήσετε ή να τρέξετε, περιμετρικά της λίμνης. Ψώνια στο Μιλάνο (Quadrilatero d Oro) Το Μιλάνο είναι η πρωτεύουσα της μόδας στης Ιταλία, οπότε δεν εκπλήσσει ότι μπορείτε να βρείτε εξαιρετικά μαγαζιά για ψώνια στην πόλη. Φυσικά, η ποιότητα κοτσίζει, παρόλα αυτά απλά και κάνοντας μια τσάρκα στο Quadrilatero d Oro και βλέποντας τον φινετσάτο κόσμο με της σακούλες και τις εντυπωσιακές βιτρίνες, είναι από μόνο του ένα αξιοθέατο. Quadrilatero d Oro σημαίνει χρυσό τρίγωνο και πρόκειται για ένα τρίγωνο που σχηματίζεται από τις οδούς Via Montenapoleone, Via Borgospesso, Via Della Spiga και Via Sant' Andrea. Μέσα του βρίσκονται τα σημαντικότερα μαγαζιά της μόδας όπως Prada, Armani, Versace, Dolce & Gabbana, Ferragamo και Valentino. Αν δεν αντέχετε στην ιδέα να επισκεφτείτε το Μιλάνο και να γυρίσετε πίσω με άδεια χέρια,

τότε επισκεφτείτε ένα από τα πολλά outlets. Εκεί θα βρείτε καταπληκτικές προσφορές από επώνυμα -και μη- προϊόντα τα οποία είναι απλά εκτός μόδας για τα δεδομένα του Μιλάνου, όχι όμως απαραίτητα και εκτός μόδας για τα ελληνικά δεδομένα. Ένα άλλο σημείο για ψώνια είναι η αγορά με τον γυάλινο θόλο κοντά στον καθεδρικό Duomo, η αγορά Βιτόριο Εμανουέλε (Galleria Vittorio Emanuele II). Η αγορά αυτή η οποία είναι από τις παλιότερες του κόσμου, άνοιξε τις πόρτες της το 1867, ενώ το κτίριο είναι φτιαγμένο από γυαλί και σίδερο. Το μητρικό κατάστημα της Prada βρίσκεται στην αγορά από το 1913. Αν, τέλος, η μέρα είναι καλή, σας προτείνουμε να κάνετε και μια βόλτα στης ανοιχτές αγορές στον δρόμο. Η Fiera di Senigallia είναι μάλλον η διασημότερη, υπάρχουν όμως και άλλες όπως η αγορά Viale Papiniano και η Isola. Πρόσβαση: Η στάση μετρό Montenapoleone (κίτρινη γραμμή 3) βρίσκεται στην κορυφή της οδού Via Montenapoleone. Buon Viaggio!!!