Πηγή δεδομένων: Γενική Γραμματεία Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος (2006)
Έργο : ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Πηγή : Διεύθυνση Οργάνωσης και Διεξαγωγής Εξετάσεων Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων 2004, 2005, 2006 Επεξεργασία ερευνητικών δεδομένων Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ Συντονιστής Έργου Νίκος Παϊζης, Μαθηματικός Ερευνητής, μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ερευνητική Ομάδα Νίκος Παϊζης, Μαθηματικός Ερευνητής, μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Πωλίνα Φατούρου, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ιωάννα Μαμούχα, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Όλγα Παϊζη, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Κείμενα Νίκος Παϊζης, Μαθηματικός Ερευνητής, μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Νίκος Φωτόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας, μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Επεξεργασία Μορφοποίηση κειμένων Ιωάννα Μαμούχα, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Επεξεργασία Μορφοποίηση Φύλλων Εργασίας και διαγραμμάτων Πωλίνα Φατούρου, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Επεξεργασία Μορφοποίηση και ψηφιοποίηση χαρτών Πωλίνα Φατούρου, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ιωάννα Μαμούχα, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Όλγα Παϊζη, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ιουλιανού 28 (1 ος όροφος) - 10434 ΑΘΗΝΑ Τηλέφωνο: 210 88 38 680 Φαξ: 210 88 38 148 Email: kanep@otenet.gr Ιστοσελίδα: www.kanep-gsee.gr
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1
Τόμος 11, ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004-2005 2
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 13 Κεφάλαιο Α: Μεθοδολογική προσέγγιση o Ενότητα 1: Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004 2005... 19 Κεφάλαιο Β: Συνολικές δαπάνες των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης o Ενότητα 1: Συνολικές δαπάνες των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης..35 1.1 Δαπάνες για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης κατά Αστικές, Η- μιαστικές και Αγροτικές περιοχές.... 38 1.2 Δαπάνες για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ανά διοικητική περιφέρεια 40 1.3 Δαπάνες για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού και με βάση τη σύνθεση του νοικοκυριού...42 o Ενότητα 2: Προσχολική και Πρωτοβάθμια εκπαίδευση........ 47 o Ενότητα 3: Δευτεροβάθμια εκπαίδευση... 51 o Ενότητα 4: Τριτοβάθμια εκπαίδευση.55 Κεφάλαιο Γ: Δαπάνες των νοικοκυριών για την Προσχολική εκπαίδευση o Ενότητα 1: Δαπάνες των νοικοκυριών για την προσχολική εκπαίδευση.61 1.1 Δαπάνες για την Προσχολική εκπαίδευση κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.....64 1.2 Δαπάνες για την Προσχολική εκπαίδευση ανά διοικητική περιφέρεια... 66 1.3 Δαπάνες για την Προσχολική εκπαίδευση ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού......68 Κεφάλαιο Δ: Δαπάνες των νοικοκυριών για δίδακτρα o Ενότητα 1: Δαπάνες των νοικοκυριών για δίδακτρα..73 1.1 Δαπάνες για δίδακτρα κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές. 76 1.2 Δαπάνες για δίδακτρα ανά διοικητική περιφέρεια..... 78 1.3 Δαπάνες για δίδακτρα ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.......80 3
Τόμος 11, ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004-2005 Κεφάλαιο Ε: Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα o Ενότητα 1: Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα. 85 1.1 Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.. 89 1.1.1 Δαπάνες για φροντιστήρια κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.91 1.1.2 Δαπάνες για ιδιαίτερα μαθήματα κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές..93 o 1.2 Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα ανά διοικητική περιφέρεια. 95 1.2.1 Δαπάνες για φροντιστήρια ανά διοικητική περιφέρεια...97 1.2.2 Δαπάνες για ιδιαίτερα μαθήματα ανά διοικητική περιφέρεια. 99 1.3 Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού....101 Ενότητα 2: Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα (Προσέγγιση ΚΑΝΕΠ/ ΓΣΕΕ)...... 103 2.1 Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.... 107 2.1.1 Δαπάνες για φροντιστήρια κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές...109 2.1.2 Δαπάνες για ιδιαίτερα μαθήματα κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.111 2.2 Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα ανά διοικητική περιφέρεια.....113 2.2.1 Δαπάνες για φροντιστήρια ανά διοικητική περιφέρεια.115 2.2.2 Δαπάνες για ιδιαίτερα μαθήματα ανά διοικητική περιφέρεια..117 2.3 Δαπάνες για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.... 119 Κεφάλαιο Στ: Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες o Ενότητα 1: Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες....123 1.1 Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.. 126 1.2 Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες ανά διοικητική περιφέρεια... 128 1.3 Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού....130 o Ενότητα 2: Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες (Προσέγγιση ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ). 133 2.1 Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.. 136 2.2 Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες ανά διοικητική περιφέρεια.......138 4
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 2.3 Δαπάνες για Ξένες Γλώσσες ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού....140 Κεφάλαιο Ζ: Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εσωτερικό και εξωτερικό o Ενότητα 1: Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εσωτερικό... 147 1.1 Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εσωτερικό κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.... 148 1.2 Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εσωτερικό ανά διοικητική περιφέρεια....150 1.3 Δαπάνες Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εσωτερικό ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο ε- παγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού....152 o Ενότητα 2: Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εξωτερικό 155 2.1 Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εξωτερικό κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.....156 2.2 Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εξωτερικό ανά διοικητική περιφέρεια.....158 2.3 Οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές στο εξωτερικό ως προς τις μηνιαίες δαπάνες και το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού και ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού. 160 Κεφάλαιο Η: Συνολικές δαπάνες των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ανά Νομό o Ενότητα 1: Συνολικές δαπάνες των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ανά Νομό.165 o Ενότητα 2: Δαπάνες των νοικοκυριών για την Προσχολική εκπαίδευση ανά Νομό...169 o Ενότητα 3: Δαπάνες των νοικοκυριών για δίδακτρα ανά Νομό......173 o Ενότητα 4: Δαπάνες των νοικοκυριών για σπουδές στο εσωτερικό και εξωτερικό ανά Νομό.....177 Κεφάλαιο Θ: Συμπεράσματα.. 181 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 193 5
Τόμος 11, ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004-2005 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑ Β.1.1: Ποσοστό των δαπανών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης στο σύνολο των μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών (κατανομή ανά πενταετία 1974 2005).36 ΓΡΑΦΗΜΑ Β.1.2: Κατανομή της μέσης μηνιαίας δαπάνης του ελληνικού νοικοκυριού ανά κατηγορία αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης...37 ΓΡΑΦΗΜΑ Β.2.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.. 48 ΓΡΑΦΗΜΑ Β.3.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 52 ΓΡΑΦΗΜΑ Β.4.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.. 56 ΓΡΑΦΗΜΑ Γ.1.1: Κατανομή της μέσης μηνιαίας δαπάνης του ελληνικού νοικοκυριού ανά κατηγορία αγαθών και υπηρεσιών Προσχολικής εκπαίδευσης. 62 ΓΡΑΦΗΜΑ Δ.1.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης του ελληνικού νοικοκυριού ανά κατηγορία διδάκτρων.. 74 ΓΡΑΦΗΜΑ Ε.1.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη μαθητών (σε Φροντιστήρια & ιδιαίτερα) 87 ΓΡΑΦΗΜΑ Ε.1.2: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη μαθητών σε Φροντιστήρια.. 88 ΓΡΑΦΗΜΑ Ε.1.3: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη μαθητών σε Ιδιαίτερα μαθήματα. 88 ΓΡΑΦΗΜΑ Ε.2.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη μαθητών (σε Φροντιστήρια & ιδιαίτερα)..105 ΓΡΑΦΗΜΑ Ε.2.2: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη μαθητών σε Φροντιστήρια....106 ΓΡΑΦΗΜΑ Ε.2.3: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη μαθητών σε Ιδιαίτερα μαθήματα.. 106 ΓΡΑΦΗΜΑ ΣΤ.1.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για ξένες γλώσσες των μαθητών (σε Φροντιστήρια & Ιδιαίτερα μαθήματα)..124 ΓΡΑΦΗΜΑ ΣΤ.2.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για ξένες γλώσσες των μαθητών (σε Φροντιστήρια & Ιδιαίτερα μαθήματα)..134 6
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά α- γαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης.. 37 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.1.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών κατά Αστικές, Η- μιαστικές και Αγροτικές περιοχές.. 38 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές 39 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.2.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια)....40 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ανά διοικητική περιφέρεια.41 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού....42 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού..43 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.3.3: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών (κατανομή με βάση των αριθμό μελών του νοικοκυριού)..44 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.3.4: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών (κατανομή με βάση τη σύνθεση του νοικοκυριού)...44 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.3.5: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών (κατανομή με βάση τον τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού)...45 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.1.3.6: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών (κατανομή με βάση την οικονομική κατάσταση των μελών του νοικοκυριού)....45 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.2.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά α- γαθών και υπηρεσιών προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης)......49 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.3.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά α- γαθών και υπηρεσιών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης)......53 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β.4.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά α- γαθών και υπηρεσιών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης).......57 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ.1.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά α- γαθών και υπηρεσιών Προσχολικής εκπαίδευσης.........63 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ.1.1.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές........64 7
Τόμος 11, ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004-2005 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές........65 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ.1.2.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια)........66 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης ανά διοικητική περιφέρεια.....67 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ.1.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού.......68 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ.1.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών προσχολικής εκπαίδευσης ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.....69 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Δ.1.1: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αγορά α- γαθών και υπηρεσιών εκπαίδευσης..75 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Δ.1.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για δίδακτρα ως προς το σύνολο των ετήσιων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές..76 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Δ.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για δίδακτρα κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές...77 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Δ.1.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για δίδακτρα ως προς το σύνολο των ετήσιων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια)........78 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Δ.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για δίδακτρα ανά διοικητική περιφέρεια...79 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Δ.1.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για δίδακτρα ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού...80 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Δ.1.3.2: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για δίδακτρα ως προς το σύνολο των ετήσιων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού....81 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υ- ποστήριξη μαθητών.........86 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα)...87 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές...89 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) κατά Αστικές, Η- μιαστικές και Αγροτικές περιοχές......90 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.1.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές...91 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές..92 8
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.1.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές...93 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές..94 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια)...95 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ανά διοικητική περιφέρεια......96 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.2.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια)....97 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.2.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών ανά διοικητική περιφέρεια...98 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.2.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά διοικητική περιφέρεια...99 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.2.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών ανά διοικητική περιφέρεια 100 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υ- ποστήριξη μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού.....101 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.1.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υ- ποστήριξη των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.....102 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υ- ποστήριξη μαθητών.......104 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα).....105 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.107 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) κατά Αστικές, Η- μιαστικές και Αγροτικές περιοχές....108 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.1.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.....109 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές 110 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.1.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.111 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.112 9
Τόμος 11, ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004-2005 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια).113 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ανά διοικητική περιφέρεια.......114 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.2.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια)..115 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.2.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Φροντιστήρια (ΠΕ-ΔΕ-ΤΡ) των μαθητών ανά διοικητική περιφέρεια.116 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.2.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά διοικητική περιφέρεια.117 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.2.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ιδιαίτερα μαθήματα (ΠΕ-ΔΕ) των μαθητών ανά διοικητική περιφέρεια 118 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υ- ποστήριξη μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού...119 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ε.2.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υ- ποστήριξη των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.. 120 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.1.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια & ιδιαίτερα μαθήματα)....125 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.1.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές..126 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.. 127 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.1.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια).... 128 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ανά διοικητική περιφέρεια 129 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.1.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού...130 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.1.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.131 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.2.1: Κατανομή της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια & ιδιαίτερα μαθήματα)....135 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.2.1.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές..136 10
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.2.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.. 137 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.2.2.1: Ποσοστό ετήσιων δαπανών των νοικοκυριών για εξωσχολική υποστήριξη των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια). 138 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.2.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ανά διοικητική περιφέρεια 139 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.2.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών (σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα) ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού...140 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤ.2.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για Ξένες Γλώσσες των μαθητών ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.141 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.1: Εκτίμηση της ετήσιας δαπάνης των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού και εξωτερικού...145 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.1.1.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές...148 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.1.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές..... 149 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.1.2.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια).150 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.1.2.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού ανά διοικητική περιφέρεια.. 151 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.1.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού...152 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.1.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.153 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.2.1.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές...156 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.2.1.2: Εκτίμηση ετήσιας συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού κατά Αστικές, Ημιαστικές και Αγροτικές περιοχές.. 157 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.2.2.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εσωτερικού ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια).158 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.2.2.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού (κατανομή ανά διοικητική περιφέρεια)... 159 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.2.3.1: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού ως προς τις Μηνιαίες συνολικές Δαπάνες και το Μηνιαίο συνολικό Εισόδημα του νοικοκυριού...160 11
Τόμος 11, ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004-2005 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Ζ.2.3.2: Ποσοστό μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για σπουδές των παιδιών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών του νοικοκυριού ανά τύπο επαγγέλματος του υπεύθυνου του νοικοκυριού.161 12
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Κ.Α.Ν.Ε.Π. της Γ.Σ.Ε.Ε. συνεχίζοντας την πολύ - επίπεδη ερευνητική του δράση γύρω από διαχρονικά θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής, εστιάζει το ενδιαφέρον του στο κόστος της εκπαίδευσης στην Ελλάδα αναδεικνύοντας την κατάρρευση του κοινωνικού κεκτημένου της «δωρεάν παιδείας». Όπως έχει επισημανθεί και στο παρελθόν, η Γ.Σ.Ε.Ε ως εργατικός και κοινωνικός εταίρος δεν έρχεται να υποκαταστήσει το θεσμικό ρόλο άλλων φορέων στα ζητήματα της εκπαίδευσης και της παιδείας συνολικότερα. Αντίθετα, η δράση και οι παρεμβάσεις της αποσκοπούν να συμβάλουν ενεργητικά στον κοινωνικό διάλογο για την παιδεία και στην αναζήτηση κοινωνικά υγιών και βιώσιμων λύσεων για τα προβλήματα που ταλαιπωρούν επί χρόνια το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Δυστυχώς, η εκπαίδευση στην Ελλάδα αποδεικνύεται πανάκριβη και ιδιωτική υπόθεση της κάθε οικογένειας με βασικό κριτήριο το βαλάντιό της. Καθημερινά, το συνταγματικά και κοινωνικά κεκτημένο της δωρεάν παιδείας, βάλλεται και υποβαθμίζεται με αποτέλεσμα τα οικονομικώς ασθενέστερα στρώματα να γίνονται περισσότερο ευάλωτα στον κοινωνικό αποκλεισμό. Η ελληνική οικογένεια βρίσκεται εγκλωβισμένη στον κυκεώνα της φροντιστηριακής εκπαίδευσης με αποτέλεσμα να ξοδεύονται ολάκερες περιουσίες, από τη φύλαξη των παιδιών στην προσχολική ηλικία μέχρι την κατοχύρωση μιας θέσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το βασικό πρόβλημα, που εδώ και πολλά χρόνια δηλητηριάζει καθημερινά τη ζωή του τόπου, είναι ότι η δωρεάν παιδεία αποτελεί κενό γράμμα με αποτέλεσμα χιλιάδες οικογένειες μισθωτών και μικρομεσαίων να πλήττονται οικονομικά αλλά και ψυχολογικά από την ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Επιπλέον, θεμελιώνεται στην κοινωνική συνείδηση των νεοελλήνων η νοσηρή αντίληψη ότι το σχολείο από μόνο του δεν αρκεί να επιτελέσει το σκοπό του, με αποτέλεσμα να νομιμοποιείται η α- ναποτελεσματικότητα της δωρεάν παιδείας και να θεσμοποιείται η νεοφιλελεύθερη α- ντίληψη που θέλει την αγορά ρυθμιστή του κοινωνικού ελλείμματος στην παιδεία. Και το πολιτικό ερώτημα είναι; Ποιος πληρώνει το έλλειμμα αυτό; Ποιος επιβαρύνεται με το κόστος μιας εκπαίδευσης που το δημόσιο σχολείο αδυνατεί να προσφέρει ικανοποιητικά σε μια ε- ποχή που η αγορά εργασίας αυξάνει διαρκώς τις απαιτήσεις της για τα αναγκαία προσόντα επαγγελματικής ένταξης; Αναμφίβολα, όπως αντικειμενικά και τα στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν, την πραγματικότητα αυτή υφίστανται καθημερινά, χιλιάδες μισθωτοί, ημι-απασχολούμενοι, άνεργοι και γε- 13
Τόμος 11, ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2004-2005 νικότερα οι μη έχοντες, οι οποίοι πασχίζουν να προσφέρουν στα παιδιά τους, μέσω των σπουδών, ένα καλύτερο αύριο. Με τον τρόπο αυτό όμως, η κοινωνική συνοχή και το συλλογικό αίτημα για εθνική α- νάπτυξη μέσω της δημόσιας και δωρεάν παιδείας αποδυναμώνεται καθημερινά, με αποτέλεσμα οι κοινωνικές ανισότητες να διευρύνονται και να συνδέονται ευθέως με τις εκπαιδευτικές τόσο σε επίπεδο ταξικής διαστρωμάτωσης όσο και σε επίπεδο τοπικής και περιφερειακής διάρθρωσης της ελληνικής επικράτειας. Η αδυναμία του Δημόσιου σχολείου να παράσχει ισχυρή, αξιόπιστη και αποτελεσματική παιδεία στη νέα γενιά, οδηγεί τη μισθοσυντήρητη οικογένεια στην οικονομική αφαίμαξη και τον αναπόφευκτο εγκλωβισμό της στον ανορθολογικό και ταυτόχρονα εκμεταλλευτικό φαύλο κύκλο της παραπαιδείας. Σε κάθε γωνιά της ελληνικής επικράτειας ενδημεί η ανάπτυξη ενός συστήματος αισχροκέρδειας και εμπορίας της εκπαίδευσης, με κύριο θύμα τη μισθωτή οικογένεια που είναι αναγκασμένη να πληρώνει ιδιωτικά ένα κόστος το οποίο η ελληνική πολιτεία αρνείται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά όλα αυτά τα χρόνια. Οι ιδιωτικές δαπάνες για την προσχολική ηλικία, τα φροντιστήρια για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, οι δαπάνες για τα ιδιαίτερα μαθήματα και τα φροντιστήρια για την πρόσβαση στο πανεπιστήμιο, το κόστος της ιδιωτικής μετα-δευτεροβάθμιας ιδιωτικής εκπαίδευσης καθημερινά βαθαίνουν το χάσμα των ανισοτήτων και θεμελιώνουν μια κοινωνία όπου το δημόσιο αγαθό της παιδείας εκχωρείται σταδιακά στη σφαίρα του ιδιωτικού συμφέροντος. Αναμφίβολα, η εκπαιδευτική πορεία των μαθητών εξαρτάται ευθέως από τον προϋπολογισμό του οικογενειακού τους περιβάλλοντος με αποτέλεσμα οι κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση να συντηρούνται και να αναπαράγονται. Εξάλλου, σύμφωνα και με τη διεθνή έρευνα των τελευταίων 40 περίπου χρόνων, το καθολικό σχολείο των σύγχρονων προοδευτικών κοινωνιών, μολονότι παρέχει σε όλους και όλες παρόμοια εκπαίδευση και εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες, αναπαράγει πιστά την κοινωνική (ταξική) στρωμάτωση. Στις βαθμολογίες των εκπαιδευτικών, στα αποτελέσματα διαγωνισμάτων και κάθε είδους εξετάσεων η επιτυχία των μαθητών είναι ευθέως ανάλογη με τη θέση της οικογένειάς τους στην κοινωνική πυραμίδα. Σε όλες τις χώρες η χαμηλή επίδοση και η κακή βαθμολογία, η εγκατάλειψη του σχολείου, η απουσία ενδιαφέροντος για την παιδεία, οι χαμηλές προσδοκίες για το σχολικό μέλλον κ.ο.κ. εμφανίζονται να αφορούν μαζικά τα παιδιά των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις μειονότητες στις HΠA. Όσα παιδιά από τις κοινωνικά μη προνομιούχες οικογένειες αποκλίνουν από το στατιστικό φαινόμενο και έχουν επίδοση άριστη που οδηγεί στα πανεπιστήμια είναι παντού ποσοστά στατιστικά μη σημαντικά. 14