Άnαrορεtlεται n α ν ατtlπωσn μέρου ς h ολοκ λhρου του βιβλtου χωρlς. τ.ηv έrrραφη άδεια του Αρχηrεtοι.ι Πι.ιροσβι::στικ οtl Σώμα τος

2 ΟQΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤQΠΙΣΕQΣ ATYXHMATQN ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠΙΊΕΚΕΤΑΙ YCF'AZHJH Άnαrορεtlεται n α ν ατtlπωσn μέρου ς h ολοκ λhρου του βιβλtου χωρlς τ.ηv έrrραφη άδεια του Αρχηrεtοι.ι Πι.ιροσβι::στικ οtl Σώμα τος

DQlfΊA ΑΗΤΙΜΕΤΙlΠΙΙΕΙlΣ ATYXHt1ATllN ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ El1ΠnEkETAI YOPAZINi 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΗΜΟΚΡΑΤΙ λ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΗΜΟΣΙΑΣ ΤλΞΗΣ λρχηγειο ΠΥΡ/ΚΟΥ ΣS2ΜΑΤΟΣ ΑΙΕΥθ'iΝΣΗ IV ΜΕΛΕΤΩΝ &. ΠΛΗΡΟfΟΡΙΚΗΣ ΤΜΗΜΛ: 3ο ΕΚΠλ 1 ΑΕΥΣΗΣ Λθtινα 17 ΟκτωβρLου 1990 ΠΡΟΣ: Ολές τις Υnηρεσιε:ς του Σώματος rαχ. Α/νσn: Μουρου~η 4 101 72 λθηνλ "Λ Π Ο λ Σ Η" Τ11Μφωνο: 7224-42~ λρι.β. Ποωτi 27263!. 402.1 θεμα: ''Εκτύπωση Πυροσ8εστι.κ11ς Εκδοστίς υπ' αρι.θ. 10" ο Λρχηyός του Πυροσβεστι.κόύ Σώματος 1. Εχοντας υπό~ιιη: α. Τι.ς διατάίε:ις του άρθρου 6 τοv από 21-1-1949 Β. 1\.. (Περι Κανονισμού Εσωτερι.κ11ς Υπηρεσιας Πυροσβεσ ηκού Σώματος). β. Το από 4-7-1990 Ει.σn1nτι.κό Σnμειωμα τnς IV Δ/νσης Μελετών και. Πλnροφορ ι.κtις. y. Τnν υπ' αριθμ. 2~800!. 402.1125-9-1990 <Ε-vκύκλιος 82). Λ η ο φ α σ ι ~ ο υ μ ε 2. Εyκρινοψε την εκτvπωση σε βι.βηο από το Τυnο1ραφLο τοv λ.π.σ. τοu ι!υχ!ι.ρlδlοu με θtμα 'Όδη'V ια αντι.μι:τωπισεως ατυχημαιων στα οποιαιμnλtκεται. Υδρα~ινrι", που συνtτάίαν οι. : Πuρα-v6ς (3~06) Πιι;-ςσούρας Κωv/νος και. Υnοπuραιός (7122) ΒορLσης Δι.ονύσι.ος και αilολόtnσε Εnι.τροπt~. 3. Το εν λόyω βι.βλιο να αποτελtσει. Πυροσβe:στι.κtι Εκδοσn με αvtοντα αpιβμό 10. 4. Ηεκη)Πωση να-ιινε:ι. σε 1.500 αντιτυπα με: χαρτι "σατι.νt"' των 80 ιραμ. Ηα το eσωτερικό και. σε "κάρμe:ν" 1ι.α ~ο e:tώφυαλο. ~. ' Το 8ι.8Αιο να δι.ανε:μηθεl &φεάν ως κάτωθι.: α. Ενα (1) αντιτυπο σε κάθε ΑΊι.ωματι.κό και Δόκιμο λνθ/'vό. 8. lύο (2) αντιτunα σε κάθε Υπnρεσια και. Πυρ/κούς Σταθμούς 'V ι.α Ί'ΤΙν βι.βλι.οθtικη τους. ι t. Πtντε (~) αντιτυπα σε κάθε Υnnρεσια Αεροδρομιοv (Πολεμικού και Πολιτικού). δ, Πενtιντα (~0) αντιτυπα στο ΓΕλ/Γl/1 και. ntντε (~) στην ΥΠΑ/Βl/Α. ι. lύο (2) αντιτυπα στο Τεχνικό Εnι.μελητtφι.ο ΕΑΑ4δος. στ. lύο (2) αντιτυπα cno κtντρο ΔηΑητnρι.άσι:ων. ~. lύο (2) αντl'tvnα στην Εθνικtι Βι.8λι.οθtικn. τι. lύο (2) αντιτvnα στην 8ι.8λιοθtικn ττις Βοvλtις. 8. lύο (2) αντιτunα στη Γενάδιο Βι.βλι.οθfικη. ι. Εκατό ( 1 οο) αντ ι τvnα στην Α/ νση Με Αετών του λ. Π. Σ ~α. Τα unόλοι.πα να παραδοθούν στnν Πvρ/κtι Σχολfl Υ ι.α την δι.ανομtι τοuς στοvς!οκ. λνθvnοπυρcηούc; των εnομtνων ετών. Ο Αρχnyός Κων/νος Αρκουδtας

6 ΟΩΗΓΙ Α ΑΝΤ Ι ΜΕΗΙΠ ΙΣΕRΣ ATYXHMATRN ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠΙ\ΕΙ< ΕΤΑΙ YQPAZI~ Παρ. ΤίτiΊος σελ. 8. 1 8. 2 9. 9. 1 9.2 1 0. 10. 1 10.2 11. Γενικά............................................... 49 ΕπιiΊ01ή υiίικών 1ια την κατασκ ευή εξοπλισμο~ 1ια αποθήκευση tι χ ρήση υδρ α-ς ίνης................. 50 Η καύσ η της υδρα-ς ι νης..................... 53 ΕiΊε1χόμενn καύση............................. 53 Ελεύθερη καύση........ _...................... -. 53 Κέντρα επαφής σε περίπτωση ατυ χή ματος υδρα-ςινnς...... 55 Στην Ελλάδα.............. 55 Στ ο εξωτερικό................................ 55 ΒιβiΊιο1ραφtα...................... 57 ΠΕΡΙΕ Χ ΟΜΕΝΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Πιν. τι τiίος σελ. 1 Μετατροπής τ ων συ1κεντρώσεω ν της άνυδρης υδρα-ςινης σε ενυδατωμένη και αντίστροφα............................ 13 2 Ψυο ικοχημ ικές σταθερές δ ια iί υ μ άτων υδραί; ίν ης 1 ια διά φορες περιεκτικότητές σε άνυδρη υδρα-ςίνη......... 14 3 Τιμές τ οξικότη τ ας και επιτρε π ό μ ε να όρια έκθεση ς _....... 17 4 Παρά1ω1α και)σης υδρα-ς ί νης στο Ε. Ρ. U................... 39 5 Ενδεικτικές τι μές συ1κεντρώσεως άνυδρης υδραί;ίνης σε β ιομ η χ αν ία................................... 50 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Σχήμα Τίτλ ος σελ. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Με τατρο πή των συ1κε ν τρώσεω ν της άνυδρης υδρα-ςίνης σε ένυδρη................................................ 13 Τάση ατμών της ένυδρης υδρ α-ς ινης 100 % συναρτήσει της θερμοκ ρασ tας............................... 14 Συνάρτηση συ1κεντρώσεων υδρα-ςtνης στο διάλυμα και συ1κεντρώσεων στον ατμό............................... 15 Συνάρτηση σημ είου πήξ εως α ναiίό1ως των συ1κεντρώσεων... 15 Συνάρτηση ιξώδους υδρα-ςtνης αναiίό1ως της συ1κεντρώσεως και της θερμοκρασίας...................... 15 Συνάρτηση πυκνότητας δια iίυμάτων υδρα-ςίνης ανάiί01α με την συ1κέντ ρ ωση....................................... 15 Σήμανση επικινδυνότητας υδρα-ςίνης σύμφωvα με τον NFPA 19 Σήμανση επικινδυνότητας άνυδρης υδρα-ςίνης ή διαλυμάτων υδρα-ςινης με περιεκτ ι κότητα με1αiίύτερη του 64% κατά Βάρος σ( μφωνα με την ΕΟΚ........................ _. 19 Σtψανση επικινδυνότητας διαλυμάτων υδρα-ς t νης περ ιεκτ ικότητας με1αiίύτερης του 5% και μικρ ότ ερης του 64% σε άνυδρη υδα-ς ί νη κατά Βάρος σύμφωνα με την ΕΟΚ.... 20 Σήμανσ η επ ι κινδυνότητας της άνυδρης υδρα-ςίνης h διαiίυμάτων υδρα-ςινης με περιεκτικ ό τητα μ ε1α λύτερη του 64% σε άνυδρη υδρα-ςίνη κατά Βάρος σύμφωνα με τον IMCO.. 20 Σήμανση επικινδυνότητας διαλυμάτων υδρα-ςι ν ης με περιεκτικότητα μικρότερη του 64% κατά βάρος σε ά ν υδρη υ- δρα-ς ί νη σύμφωνα με τον Ι MCO......................... 20 Σήμανση επικινδυνότητας της ά νυδρης υδρα-ςίνης n δια λυμάτων υδρα-ςινης περιε κτικότ ητας με1αλύτερης του 64% σε άνυδρη υδρα-ςινη κατά βάρ ος σύμφωνα με τον ADR... 21

ΠΕΡΙΕΧΙJ'ΙΕΝΛ 7 Σχt~μα τιτλος σελ. 13 Σt~μανσn επι.κιν6υνότnτας διαλυμάτων υδρα'ςtνης με nερι. εκτι.κότnτα μι.κρότερη του 64- σε άνυδρη vδρα~ινn κατά βάρος σύμφωνα με τον ADR............................... 21 14 Σt~μανσn επι.κι.νδυνότnτας της άνv6ρnς vδρα~ινnς ή διαλυμάτων υ6ρα~ιvnς περι.εκτικότnτας με1αλvτερnς του 64% σε άνυ6ρn v6ρα'ςtνn κατά βάρος σύμφωνα με την ΙΑΤΑ..... 21 15 Σήμανσn e:πι.κι.ν6vνότητας διαλυμάτων vδρα~ινnς με πe:ριεκτικότrιτα μι.κρόiερn του 64% σε άνυδρη υ6ρα'ςινn κατά βάρος σύμφωνα με τnν ΙΑΤΑ...... 22 16 θtσn πάσχοντος κατά την μtθο6ο Holger-N1elsen... 26 17 Τεχνnτt~ αναnνοt~ κατά την μtθοδο Holger-Nielsen... 26 18 Τροποποιnσn τnς μεθόδου Holger-N1elsen 1ια παι6ι.ά πάνω από πtντε (5) e:τών................................ 27 19 Τροποποιnσn τnς μεθόδου Holger-Nielsen 1ια παι.διά κάτω από πtντε ( 5) ετών................................. 28 20 Τροποποιnσn τnς μεθόδου Holger-Nielsen 1ι.α 6-όο θύματα.. 28 21 Μtθοδος Si lνester.... :........... 29 22 Ανι.χνευτt~ς vδρα~ινnς........ 31 23 Στολt~ vδρα~ινnς...... 33 24 Αe:ροσκάφος F-16C...... 37 2~ Αεροσκάφος F-16D....................................... 37 26 λe:ροσκάφος F-16....., 37 27 Η θtσn 't:nς δε'ξαμt:νnς υδρα~ινrις στο αεροσκάφος F 16... 39 28 Η πavσn τnς λει.τοvρ1ιας του κι.νnτ'f\ρα του αεροσκάφους F-16............ 40 29 Συσκευt~ 1ι.α τnν μt:ταφορά διαλυμάτων υδραςινnς από το δοχειο στn 6ε1αμενή με σuσκt:υtς μετρήσεως...... 49

8 ΟΟΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤRΠΙΙΕΩΣ ATYXHMATRN ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠnΕΚΕΤΑΙ ΥΟΡΑΖΙ Ν~

ΙΙΡΟΟΟΓΟΙ 9 ΠΡΟnΟΓΟΣ Με το τέλος τrις δεκαετtας του '80 πλtιθυναv τα ειχαν σχtσrι με επικlν6υνες χrιμικtς ουσιες και στα το Πυροσβεστικό Σώμα να αντιμετωπισει. συμβάντα που οποια κλfιθ ηκε Ο παρά1οντας "ΠΥΡΟΣΒΕΣ'ΙΉΣ" καλεtται. πλtον να επtμβει. σ ε καταστάσεις tκτακτrις ανά1κης πλtον σύνθετης μορφtις και. ν α αnοτελtσει. τον ουσι.ασiικότερο παρά1οντα των Δυνάμεων Επεμβάσ εως σε ατυχtιματα 11.α τrιν αντιμετώπιση των οποιων δεν αρκούν μό ν ο οι παραδοσιακές 1νώσεις, αρετtς και. μεθοδολο1lες, που διαθέτει., α λλά εnι.πλtον και ει.δικές επι.στnμονι.κtς 1νώσει.ς. Η συηραφtι τrις Οδrι1 tας αuτtις t1 ινε με 5ι.ασταύρωσrι στοι.χε. ιω ν ττις διεθνούς βιβλι.01ραφιας που συ1κεντρώθnκε από κάθε 6υν cht1 πτι1tι. δεν αποτελεt μια ολοκλrιρωμtνn πpα1ματεια πάνω στο αντι.κειμενο 'ΎΑΡΑΖΙΝΗ 11, απευθύνεται κύρια στο προσωπικό :του Πuροσβεστι.κού Σώματος και σκοπός τrις δεν ειναι ο αποκλεισμός tι ο περιορισμός χρrισι.μοnοι.tισεως άλλων μεθόδων, διαδικασιών, υλι κών και. μtσων 11.α ττιν αντι.μετώπι.σrι ατυχrιμάτων που tχουν σχtσrι με τ ο εnι.κινδυνο αυτό υλικό, 11.ατι τι συνεχι.~όμενn έρευνα. σε παyκόσμια κ~ιμακα. ανακαλύπτει. συνεχώς νέες αποτελεσματικότερες μεθόδους και. νtα ακρι.βtστερα μοντtλα διασποράς. Στο σημειο αυτό θα θέλαμε να ευχαριστtισουμε τους κ. ΜL λτο Βασιλόπουλο Αρ. Χrιμικό Μrιχανι.κό, κ. Ρtι1α Γρη1όρτι Χημικό Μηχαν ι κό τrις ''lιρ. Δ. Α. Αε Λfις Α. Ε. 11 και κ. Κώστα Καρa,. ι.άννn Επόπτη 11 Πuρασφαλε ιας τnς 'Έ. Α. Β. Ά. Ε. 1 ια την ηαροχtι tντvπου υλικού και βι.βλι.01ραφtας, τον Α/ντtι Υ1ειονομι.κού της ΕΛ.ΑΣ., Υποστράτη10 Υ~. κ. Σοuρtτη ΒασLλει.ο που μας επtτρεψε τη χρtιση μερικών κεφαλαt ων του βι.βλlου του, τους ΑΙι.ωματικούς του Πυροσβεστικού Σώμ ατος λντι.πύραρχο κ. Νάκο Ατιμtιτρι.ο, Πυρa,.ό κ. Παπακώστα Γεώρ1ιο και. Υnοπuρα1ό κ. Κατέρτι Ατιμtιτριο 11.α τnν οuσι.αστικtι βοtιθεια που μας προσέφεραν λό1ω τnς εμπειρtας και των ει.δικών 1νώσεών τους πάνω σε αρκετά κεφάλαια τrις 06n1tας αuτtις και τέλος κάθε άλλον που συνtβαλε με οποι.οδtιποτε τρόπο στην tκδοσtι τnς. Πuρa,.ός Πετσούρας Κων/νος Υποπυρα1ός Βορtσης Διονύσιος

10 ΟCΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤQΠΙΣΕRΙ ATYXHMATRN ΣΤΑ ΟΠΟΙ Α ΕΜΠΑΕΚΕΤΑΙ YOF'A Z!tι1

ΕΙΙΑΓΑΓΗ 11 1. ΕΙΣΑΓΑΓΗ 1.1 etπορικεσ DΝDΜΑΣΙΕΣ BASE DiλMIDE BAYER HYDRAZIN 51 ( ) ΔΙλΛΥΜΑ ΥΔΡλΖΙΝΗΣ 70% ( 1 ) DlλMID ΔΙλΜΙlιΗ DΙλΜΙΝΕ DiλMINOGENE Η-70 ( 1 ) HYDRλTE D' HYDRAZINE 24% ( 2 ) HYDRAZIN HYDRλZINE HYDRλZINE 70% ( 1 ) HYDRAZINE ANHYDROUS HYDRAZINE ΕΝ SOLUTION 70% ( 1 ) HYDRAZINE OPLOSSING 70% (') HYDRλZINE SOL\!ΓION 70% (1) HYDRλZINHYDRAT 80% ( 1 ) HYDRAZINLSUNG 70% ( 1 ) HYDRAZINOPLOSNING 70% ( 1 ) HYDRλZINUM IDRAZINA IDRAZINA SOLUZIONE 70% ( 1 ) LEVOXIN 15 ( 1 ) ΥlιΡλΖΙΝΗ ( 1 ) Ο αριθμός που ακολουθεt δειχνει τnν περιεκτικότητα άνυδρn ς υδρα'ζ t νnς Ν:..Κ.. στο προ ϊ.όν κατά βάρος % ( 2 ) Ο αριθμός που ακολουθεt δεtχνει τnν περιεκτικότητα ένuδρnς υδρα'!; ινnς lbκ.. H:zO στο προϊόν κατά βάρος %. 1.2 ΣΙ<ΟΠΟΣ Σκοπός τnς οδn1tας αυτής εtναι n ενnμέρωσn του προσωπικού, του Πυροσβεστικού Σώματος 1ια τnν αντιμετώπιση από αυτό καταστάσεων έκτακτnς ανά1 κnς στην οποια εμπλtκεται υδρα~ινn όπως: λντιμετώπισn ενδεχομένου ατυχtιματος αεροσκάφους F-16 C/D στο οnοιο ενερ1οποιtιθnκε το E.P.U. <Emergency Power Unit Μονάδα Ισχύος Εκτάκτnς Ανά1κπς), tι διέρρευσε υ6ρα'ζlνη. Αντψετώπισn ατυχήματος μικρtις εκτάσεως tι συντριβtις αεροσκάφους F-16 C/D. λντψετωπlση διαρροtις υδρα'ζ Lνnς ή πυρκαϊ.άς που ενδεχόμενα θα συμβεt στο όχnμα μεταφοράς υδρα'ζtνnς μέσα ή έξω από το μητρικό Αεροδρόμιο των αεροσκαφών F-16 tι στο χώρο αποθnκεύσεώς τnς. λντιμετωπtσn διαρροtις ή πυρκαϊάς υδρα'ζlνnς κατά τnν )(ρήση tι μεταφορά tι αποθtικευσή της 1ια διάφορο υς βιομ nχανικούς σκοπούς. Τις βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθούνται από το προσωπικό του Πυροσβεστικού Σώματος σε κάθε ατύχnμα των πιο πάνω περι.πτώσεων. Τnν χρησιμοποlηση όλου του ειδι.κού εξοπλισμού ιματισμού nροστασιας προσωπικού και μnχανnμάτων (υλικών και μέσων) 1ια τnν ασφαλή αντιμετώπι.σή τους. Τις αρμοδιότnτες και ευθύνες όλων των εμπλεκομέ νων φορέων σε ατύχnμα υδρα'ζtνnς 1ια συντ ονισμό, κατάσβεση ενδεχόμενnς πuρκαtάς, διάλυση, εξοuδετέρωσn και διάθεση αποβλtιτων. Την παροχή Πρώτων Βοnθειών στους μολυνθtντες. 1. 3 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η ένυδρη υδpα'ζlνπ ανακαλύφθnκε το tτος 1889 από τον Th. Curtius. Γερμανό χπμικό (1857-1928) και n ελεύθερη υδρα'ζlνn που ονομά'ζεται και διαμlδπ <Γερμανικά Diamid και Αy1λι.κά Diaιnide), απομονώθηκε από τον L. de Brunn το 1895. Η υδρα'ζlνn χρnσιμοποtιθnκε από την Γερμανια σε πυραύλους κατά τον Β' ΠQ1κόσμιο Πόλεμο. Η βιομηχανική παρα1w1tι της στην Αμερ~κtι άρχισε το 19~3. Σήμερα χρησιμοποιειται από Ερyοστάσια nαραyωytις

12 Ο QΗΓΙ Α ANTI M ETQΠJ l EQ Σ Al YXHMATRN ΣΤΑ Ο ΠΟΙΑ ΕΜΠnΕ Κ ΕΤΑΙ ΥΟΡΑ Ζ ΙΝΗ nλαστικων - ελαστικω ν - ψωτο ι ραω ικώ ν - χρ ωμάτων ψαρμ ακεuτικων npοϊόντων. υψαν τοuρι t ας. ε nε t; ερδ ασ ίας απ ο ρριμάτων. ως κ αύσιμο πυραύλων και ω ς υ λι κό τ ο ο πο ί ο n αρ εμποδί~ει τη δημ ιουοιια οξειδώσεως f σκου ρ ι ά ς ) στο υς ατ ιιολ έ Βη τ ες ( 8 ιομnχαν ια, π λοία κ.λ.π.j με τn δέ σμευ σ η του ε λ ε ύ 8 εοου - δ ι α λυμέν ο υ ο~υ1όν ου στο νερό και/t~ τ ην αδρ αν ο π οί ηση της ε σωτερικής επιφανείας του ατμολέβητα ώστε ν α ~η ν μ πο ρ εt να ο ~ ειδ ω θεί. 1.4 ΠΑΡΑ ΣΚΕΥΗ Στα Ειχειρ L δι α τnς Οριανι κ nς Χημε ίας περ ι ι ρ άφοντα ι διάφορο ι μέθοδοι π αοασ κευn ς υδρα~ίνης. πλην όμως το αντικε ί μεν ο αυτό εκφεύι ει των σκ ο nιι'jν της οδn )!' ίας αυτή ς.

tυσικοχηηικεσ ΙΟΙΟΤΗΤΕΣ 13 2. ΥΣIΚDΧΗΜΙΚΕΣ ΙQΙΟΤΗΤΕΣ 2.1 ΧΗΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ 2.1.1 Ενυδρn υδρα~ινn mk-nlb (JkO) 2.1.2 Ανυδρn υδρα~ινn Nlb-NH:z 2.2 ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΕΝΥQΡΗΣ - ΑΝΥΟΡΗΣ ΥQΡΑΖΙΝΗΣ Η αντιστοιχια των διαλυμάτων τnς άνυδρnς υδρα~ινης με τnν ενυδατωμένn υδρα~ινn δlδεται αrτό τον πινακα 1. ΟΛες οι συ~κεντρώσεις διδονται επι τοις εκατό κατά βάρος. Παρατnροuμε ότι στην πρά~η υπάρχουν δuο διαφορετικοι τρόποι να αναφερόμαστε στα υδατικά διαλuματα τnς υδpα~ινnς. οι οποιοι αν δεν κατανοnθοuν πλήρως από το προσωπικό. μπορει να οδη1ήσουν σε σu~χυση. Η συ~κέντρωσn ενός διαλuματος υδρα~ινnς μπορει να δοθει ειτε ως συ~κέντρωση άνυδρης υδρα~ινnς N:zf4 ει τε ως συ1κέντωση ενυδατωμένης υδρα~ινnς N:zH.. (H:zO). Στο σχήμα 1 βλέπουμε ~nν ~ραφική παράσταση μετατροπής των διαλυμάτων τnς άνυδρης υδρα~lνnς σε ενυδατωμένη και αvτιστροφα. Ο τuπος 1ια τnν μετατροπή των συ1κεντρώσεων τnς άνυδρnς υδρα~lνης σε ενυδατωμένη ειναι: Ο δε τuπος ~ια την μετατροπή τnς ένυδρnς υδρα~lνης σε άνυδρη: Χ κα~ά Βάρο9 tνuδρn uδρaςινn Χ Ο,64 Χ κα~ά Βάρο9 άνuδρn uδρaςινn.. - / / v ) 1/ Ι J / ), Ι/_ - / - Ν,..Κ.. % Ν:zΚ.. H:zO % 64.. Ο 100,0 51,2 80,0 35,0 54.7 22.Ο 34,4 15,0 23,4 Πlνακας 1. Μετατροπής των συ1κεντρώσεων της άνυδρης υδρα~ινnς σε ενυδατωμένη και αντιστροφα. Σχήμα 1. Μετατροπή των συ1κεντρώσεων της άνυδρης υδρα~ινης σε ένυδρn.

14 ΟQΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕRΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠnΕΚΕΤΑΙ YQPAZJ NH 2.3 ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΣΤΑΒΕΡΕΣ ICIDTHTA -- ΠΕΡlΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ANYQPH YCPAZINH 100ϊ. 70ϊ. 64ϊ. Ι51ϊ. 35'Υ. ~] 15'Υ. 1 1 Εμφάνισn Οι αφανές, ε:ιι1tινnτο, ελαιώδες uγρό Μοριακό Βάρος 32,05 50.06 50,06 5(1, 06 50, 06 50, 06 50, 061 Ειδικό Βάροι; j1,ω 1. 032 1, 027 1, 021 1, (ι13 1.011 Cιαλvτό'tntα Clιαλvtt1 στο νερό Ιnμειο Βρασμού (OC) 113,5 120,σ 120, 1 117. 2 109,4 104, 9 102.2 Ιnμειο Ttieεwr; «'CJ -48,9-51,5-57,0-65,(1-22. Ο - 14. (1 Τάσ.1 Ατμών ( mm HgJ 14,4 10,4 -----<- -- Πυκνότnι; Ατμών 1,05 ----- -- Ορια αναφλέl;εωι; κατ'όγκο >2,9 >4, 7 - Βερμοκρ, Αναφλέt;εωι;( C) 38.Ο 280,Ο 310,(1 --- --- --- Ιnμειο Αναφλέl;εωι; (OC) 23,Ο 65,5 75,Ο 91, ο >500 >500 >500 Πt ν ακα ς 2. Ψυσ ικοχημ ιι<ές σταθερές δ ιαλυμάτwν υδρα'ς t νnς )' ι α διάφορες περιεκτικότnτες σε άνυδρn uδρα'ςtνn. Η σu~κέτρwση των διαλυμάτων της υδρα'ςtνης επιδρά σnμαντι κά πάνω στις φυσικοχημικές ιδιότητές τnς (Πtνακας 2). Επtσnς μπορούμε να δούμε τα αποτελέσματα αυτά και στις ~ραφικές παραστάσεις των σχημάτων 2 έως και 6. (mber) 1000 900 800 700 600 > 3 '1 500 b 400 ι:: ο ~ 300 200 100 - --- -,-- -l -- -- - - - -- -- -- - -- - 1- - - _,_,, -- 'Ι --, - - f-- ',,.,,.....,...., :..-~ι 30 ο 50 eo 10 ao 9ο 100 110 120 ("CJ θερμοκρασια ~ Σχnμα 2. Τάση ατμών της ένυδρn ς uδρα'ςtνnς 100% συναρτήσει της θερμοκρασιας.

tυσικοχηι1ικεσ ΙΟJΟΤΗΤΕΣ Ο 10 20 30 40 ΙΙΟ 80 70 Μοle - uδρα~lνης σ~σν ατμό Ρ - 780 mm Hg -- ' -1... - t.:, - - ', J -- -7v -- ' ' ~ ',,.1... ~ ~.~, 1 ο 10 20 30 40 ΙΙΟ 80 70 _ι uδρα~tvή "' _κ~ά βάρος J ' Ι J - -- Σχ~μα 3. Συνάρτnσn συyκεντρώσεων υδρα~ινnς στο διά Λυμα και συyκεντώσεων στον ατμό. Σχήμα 4. Συνάρτnσn σnμειου πή- 1εως αναλόyως των συyκεντρώσεων. mριι ι l.st---t--t--t---'--+--1- ~ l.3t---t--t--ι-..ιr.--ι--4-~-,.--i.---1 ο... ~ 1.2ι-+-+-~~-+-+-4--Ι-+-' c ~ - Ι.Ιt---t--1-1--+ ο 1 30 ;40!ΙΟ 80 70 80 90 100 vδρα~ ι ν 1 n ~. κατά 8άρός vδρα~tνη 'Ιι, κ~ά βάροq Συνάρτnσn ι1ώδους δρα~ινnς αναλόyως συyκεντρώσεwς και θερμοκρασιας. υ τ n ς τnς Σχήμα 6. Συνάρτnσn πυκνότnτάς διαλυμάτων υδρα~ινnς ανάλοyα με τnν 01 yκέντρωσn.

16 ΟΟΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤQΠΙΣΕQΣ ΑΤΥΧΗΜΑΗΙΝ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠΙ\ΕΚΕΤΑΙ ΥΟΡΑΖΙΝΗ 2.4 ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΟΙΟΤΗΤΕΣ Η υδρα-ς ίνη είναι, μ ί.α ασθενής βάση ασθενέστερη τnς αμμωνίας. Το ph των διαλυμάτων της uδρα<;lνης ι πορεl να ί\άβει τιμές 12 έως 13 (ισχυρά Βασι,ι<ό). Προσβάλει, το καcιυτσούκ και τον φεί\λό. Μετά από μακροχρ ό νια αποθήκευση μπορεί να προσβάλει το yυαλί με τnν διάλυση του πυριτικού οξέως. Κατά την διάλυσn της uδρα<;lνnς στο νερό έχουμε την ακόί\οuθπ αμφίδρομη αντίδραση: Ν,,Η.,,. + Η,,. Ο ~----"> Ν::Λi..,. ~ + οη - (Κ=β. 5* 10-- 7 25 C). Η υδρα<;lνη εlναι, διπρωτι.κή Βάση και παράyει, δύο σει,ρές αί\άτων ουδέτερα ι<αι Βασικά π.χ. N-,, H,. HCl και N"'l-L. 2(HC1). Η υδρα<;ίνη αντιδρά με οξειδωτικές ουσίες. ιδιότητα που τπν χρησιμοποιούμε rια τnν εξουδετέρωση της υδρα<;ίνης π.χ. N2lk + 2Na0Cl ---7 2NaCl + Ν,,, + 2Η ο,ο Ν"' & + 2lb 02 ---7 Ν.,., + 4H:e Ο Υδατικά διαί\ύματα υδρα"ζίνης διαβρώνουν πολί\ά μέταί\ί\α όπως π.χ. Cu. Ag. Au. Hg. Ni, Pt, Se. Te. κ.α. Σε:: θερμ ο κρασίες μεrαλύτερες των 5oc c δι.αλύματα υδρα<;lνης με περιεκτικότητα μεrαί\ύτερn του 40% σε άνυδρn υδρα<;lνη μπορεl να αυταναφλεrούν στον ατμοσφαιρικό αέρα. Τα διαλύματα της υδρα<;lνης αν έλθουν σε επαφή με βαρέα μέταί\λα h τα οξ ε ίδιά τους (π.χ. οξεlδιο του μολυ85αινlου, οξείδια τ ο υ χαλκού. οξε ί5 ιο του χρωμ lου) μπορε l να αποσυντεθούν καταλυτικά κατά την αντίδρασn: 3Ν,, Η,, ---7 Ν..., + 4ΝΗ.. ή Νο, Η,.. ---7 Ν,, + 2H:e - Η υδρα<;ίνη αντιδρά με το οξυrόνο του ατμοσφαιρικού αέρα κατά την αντίδραση: Ν,,. Η,, + Qo --) Ν.,., τ 2Η:;,, Ο ενώ με το διοξείδιο του άνθρακα αντιδρά σχηματί<;οντας υδρα<;ινοκαρβοξυλικό οξύ το οποlο προσβάλει ακόμη και το uψηί\ής σκί\π~ ρότητας ατσάλι. Τα διαλύματα της υδρα<;ίνnς εlναι σταθερά στίς συνηθισμένες θερμοκρασίες αποθήκευσεως (50... C) εάν αποκί\εισθεl n επαφή τους με τον ατμοσφαιρικό αέρα καθώς επίσης με καταλύτες ti οξειδωτικά υλικά. Σε ανοικτά δοχεlα τα οποlα αποθnκεύονται σε μέρος που ευνοεlται η εξάτμιση τα διαί\ύματα καθlστανται πυκνότερα ως αποτέλεσμα τ~ς εξατμlσεως. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συrκέντρωσπ μπορεί να φθάσει έως και 72% κατά Βάρος σε άνυδρη υδρα<;ινn. 2.5 ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ Η υδρα"ςίνη είναι τοξική_ Απορροφάται από το ανθρώπινο σώμα. δια μέσω του δέρματος, του αναπνευστικού συστήματος tj του πεπτικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές δηί\ητηριάσεις. Η υδρα"ςίνη, σύμφωνα με πειράματα που έyιναν σε "ςώα κατατάσσεται στις καρκινοyενείς ουσίες, ενώ σύμφωνα με το "ENVIRONMENT CANADA'S RESPONSE LEVELS" ι<ατατάσσεται στις 150 περισσότερο επικίνδυνες ουσίες (Λεν κατατάσσεται στις 10 και 50 επικινδυνοδέστερες). Σύμφωνα δε με τον "National Response Team" (συνερrασία δεκατεσσάρων Ομοσπονδιακών Υπηρεσ ιι;ιν και Υπουρr ε ίων των Η. Π. Α.) κατατάσσεται στις εξαιρετικά επικίνδυνες χημικές ουσίες. Στον πίνακα 3 βλέπουμε τις διάφορες τιμές τοξικότητας καθώς και τα επιτρεπόμενα όρια έκθεσεως. Λεν δίδεται η τιμή IDLH (συyκέντρωση που μπορεί να προκαλέσει άμεσο θάνατο στον άνθρωπο) διότι η υδρα"ςίνη θεωρείται καρκινοrόνος αν και συrκέντρωση στον αέρα μεrαλύτερn των 80 ppm αναμένεται να δώσει άμεσα τοξικά

tυσικοχη/'ιικεσ ΙΟΙΟΤΗΤΕΣ t7 αποτελέσματα. Το STEL αναφέρεται στnν επιτρεπόμενn συyκέντρωσn στον αtρα yια nαραμονf\ έως 15' (πρώτα Λεπτά τnς ώρας). Το ΤWλ στnν εnιτρεnόμενn συyκέντρωσn στον αέρα yιά τοvς ερyα~όμενους δnλαδf\ yιά παραμονή θ ωρών nμερnσιως 40 ώρες τnν εβδομάδα. Το OSHA/PEL αvαφtρεται στnν μεyαλύτερn συyκέντρωσn. σύμφωνα με τον OSHA (Occupational Safety and Health Administration), σε ένα χώρο από τον οποιο ένα άτομο μπορει να διαφύyει ασφαλώς χwρις τnν χρf\σn αναπνευστικής συσκευής. Το LCeo και το LΙ>σο αναφέρεται στnν τιμή όπου το 50% των πειραματο'ςώων πέθαναν. Τό όριο yια τα βακτnριδια του εδάφους ειναι εκεινο που δεν προκαλe:l καμμια βλάβn. Τιμή Μονάς Μετρ. STEL 0,30 pprn TWA 0.10 ppιn OSHA/PEL 0,25 ιng/m-s L~c κατάπωση rat 60,00 mg/kg δέρμα rabbit 91,00 mg/kg LC..c, αναπνοf\ 4 ωρών rat 0,74 ιng/lt 570 pprn ιc,,.c. 1ι1άρια 1,5-7 mg/lt ΒακτnρLδια εδάφους Pseudornona putida 2,00 ιng/lt ppm - μέρn ανά εκατομμύpιο ppιn Χ (Μοριακό Βάρος/24,5) ιng/m3 ιng/m-s Χ 1.000 ιng/lt πινακας 3. Τιμές το1ικότnτας και επιτρεπόμενα όρια tκθεσεως. Οι τιμές του πινακα 3 καθώς και n έμεσα υπολοyι~όμενn τιμf\ του IDLH LΙ>σο Χ 0,0l IDLH f\ LCeo Χ O,l IDLH, έχουν όμως ένα πολύ σnμαvτικό μειονέκτnμα το ότι αναφέρονται σε, άτομο άρρεν μέσnς nλικιας σε καλή σωμαικn και φυσική κατάστασn και δεν μπορούν να έχουν εφαρμοyή σε παιδιά, νf\πια f\ βρtφn, σε nλικιωμένους f\ σε άτομα με διάφορα προβλf\ματα υyειας. Για τον Λόyο αυτό όταν αναφερόμαστε yενικότερα στον πλnθυσμό οι τιμές το1ικότnτας θα πρέπει να διαιρεθούν διά 10. 2.6 f\οιπεσ Πt'ιΗΡΟ.σΡΙΕΣ 2.6.1 Ανυδρn υδρα~ινn Εtναι διαυyές, εύφλεκτο, άχρωμο, ελαιώδες, υyροσκοnικό, ισχυρά διαθλαστικό και δραστικό υyρό με οσμf\ αμμωνιας. Σέ επαφf\ με τον ατμοσφαιρικό αέρα αναδύει ατμούς. Εχει μεyάλn ποικιλια σnμεtων αναφλέ1εως, π.χ. αναφλέyεται όταν έλθει σε επαφή με τnν σκουριά στους 23 C, τον μαύρο σtδnρο στους 132 C, τον ανο1εlδωτο χάλυβα στους 156 C και το yυαλι στους 2700C. λν θερμανθεt σε υ1ι1nλές θερμοκρασιες, σε αναλοyια 2,9% έως 100% κατ' όyκο, σχηματι~ει με τον αέρα εκρnκτικά μtyματα που εtναι βαρύτερα από τον ατμοσφαιρικό αέρα. Ενδέχεται να αυταναφλεyει στον αέρα σε συνf\θεις θερμοκρασtες

18 ΟΔΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤQΠΙΣΕQΣ ATYXHMATQN ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠ~ΕΚΕΤΑ! ΥΔΡΑ Ζ Ι Ν~ όταν έλθει σε επαψh με πορώδη υλικά όπως το έδαφος, ο αμtα ν τ ος. το ξύλο. το ύφασμα, η άμμος, τα πριονtδια κ.α. ΑυταναφΜιεται όταν έλθει σc: επαφtι με οξειδωτικά υλικά ό nw c: π uπεροξεtδιο του uδρο1όνου (οξυςενέ). το νιτρικό οξύ, κ. α. Η επαφή της uδρα"ςtνης με οξεtδια μετάλλων μπορεt να οδn1nσει στη δι άσπ αση αυτής και την ανάψλεt;h της. Αν διαρρεύσει και έλθει σε επαφf) ιιr. ανα1ωιικ ά υλικά μπορε L να ε κ δnλωθεt πuρκαtά. Οι ατμοt τn ς, όπως και n L 6ια. ε t ναι διαβρωτικ ο t. Μ ε 1 άλες σu1~εντρώσε ι ς των ατμών της προκαλούν υπερθέρμανση τ ω ν σημ άν ~εwν { ε τικετ ών ) των δοχεlων αποθηκεύσε ώ ς της. lιιαλιίεται τελεtως στο νερό. Σχηματιςει το5ι κά,.χυστικά μt1ματα ακ ό μα και όταν διαλυθεt. 2.6. 2 Ζι ι αλύματα υδραςtνnς. Οι κίνδυνοι των διαλυμάτων της υδραςίνης σε νερ ό ε ί ναι Λl~ο μικρότεροι από εκείνους της άνυδρης υδραςίνnς κ α ι εξ αρτώντ αι α~ την περιεκτικότητά τους σε: υδρα"ςίνη. Περιεκτ ι κότητα υδρc:"ςίν nς στο διάλυμα με1αλύτερn από 64% θεωρείται ως άνυδρη.

11ΕΤΑ+ΩΡΑ - ΑΠΟθΗΙ(ΕVΣΗ 19 3. Ι'ΕΤΑ+οΡΑ - ΑΠDθΗΚΕVΣΗ 3.1 Σtf'ΙΑΝΣΕΙΣ OOXEIRN META.cJPAΣ 3.1.1 Σ~μανσn επικινδυνότητας σύμφωνα με τον N.F.P.A. ΜπΛε: ΕLδος nιθανnς βλάβnς τnς υlεlας. κόκκινο 3: ΥΛικά τα οποια σε μικρn έκθεσn ενδέχεται να προκαλtσουν σοβαρές παροδ ικtς n μόνιμες βλάβες, έστω και αν παρασχεθεt αμέσως ιατρικn nερtθαλ~n. μπλε κιτρινο Κόκκινο: Προσδιορισμός ευφλεκτικότnτας. 3: Υ1ρά και στερεά τα ο ποια ενδέχεται να αναφλε1ούν σχεδόν κάτω από θερμοκρασtας. λευκό Σχnμα 7. Σnμανσn Επικινδυνότnτας υδρα~tνnς σύμφωνα με τον NFPA. όλες τις συνnθισμένες συνθnκες Κtτρινο:Προσδιορισμός αντιδραστικότnτας (σταθερότnτα). 2: Υλικά τα οποια από μόνα τους ειναι ασταθn και tχουν τnν τάσn να υπόκεινται σε βlαιες χnμικές μεταβολές, χωρtς όμως να εκρn1νυνται. Επtσnς υλικά τα οποtα. πιθανόν αντιδρούν με το νερό, n μπορει να σχnματι~ουν εκρnκτικά μl1ματα με το νερό. 3.1.2 Σnμανσn επικινδυνότnτας σύμφωνα με τους κανονισμούς τnς Ε.Ο.Κ. 3.1.2.1 Ανυδρn υδρα~tνn n διάλυμα υδρα~tνnς, περιεκτικότntας ' με1αλύτερnς του 64% σε άνυδρn υδρα~ινn κατά βάρος. Rι 10-26/27/28-34-40 βι 36/37/39-4~ Σχnμα e. Σnμανσn επικινδυνότnτας άνυδρnς υδρα~lνnς n διαλυμάτων υδρα~tνnς με περιεκτικότnτα με1αλύτερn του 64% σε άνυδρn υδρα~tνn κατά βάρος σύμφωνα με τnν ΕΟΚ. Νο 007-008-00-3 CAS Νο 302-01-2

20 ΟΟΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤRΠΙΣΕRΣ ATYXHMATQN ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠΑΕΚΕΤΑΙ ΥΟΡΑΖΙΝΗ R: Ψύση των ειδικών κινδύνων. R 10 Εύφλεκτο. R 26/27/28: Πολύ τοξικό όταν εισπνέεται, όταν έρχεται σε επαφn με το δέρμα και όταν καταπινεται. Η 34 Προκαλει εικαύματα. R 40 Πιθανοι κίνδυνοι μονιμων επιδράσεων. S: Μέτρα ασφαλεlας. S 36/37/39: Ψοράτε κατάλληλη προστατευτική ενδυμασια, ιάντια και συσ~ευή προστασίας ματιών/προσώπου. S 45 Σε περίπτωση ατυχtιματος ή αν αισθανθε ι τε αδιαθεσία ~nτήστε αμέσως ιατρική συμβουλή (δείξτε την ετικέτα όπου αυτό είναι δυνατό). 3.1.2.2 ~ιαλύματα uδρα~ίνης περιεκτικότητας μειαλύτερης του 5% και μικρότερης του 64% σε άνυδρη υδρα~lνn κατά Βάρος. R: 24/25-34 81 26 Σχήμα 9. Σήμανση επικινδυνότητας διαλυμάτων υδρα~ίνης Νο 007-008-01-0 πεμιεκτικότητας μειαλύτερης του 5% και μικρότερης του 64% σε άνυδρη uδρα~lνη κατά Βάρος σύμφωνα με τnν ΕΟΚ. R: Ψύσn των ειδικών κινδύνων. R 24/25 Τοξικό σε επαφή με το δέρμα και σε περlπτωση καταπόσεως. R 34 Προκαλεί εικαύματα. S: Μέτρα ασφαλείας. S 26 : Σε περίπτωση επαφής με τα μάτια πλύντε αμέσως με άφθονο νερό και ~nτήστε ιατρική συμβουλή. 3.1.3 Σήμανση επικινδυνότητας σύμφωνα με τον κώδικα IMCO ιια τις θαλάσσιες μεταφορές. ~ ΡΟΙSΟΝ 6 Σχήμα 10. Σήμανση επικινδυνότητας της άνυδρης υδρα~ινnς ή διαλυμάτων υδρα~lνης με περιεκτικότητα μειαλύτερη του 64% σε άνυδρη υδρα~ίνη κατά Βάρος σύμφωνα με τον IMCO. Σχήμα 11. Σήμανσn επικινδυνότητας διαλυμάτων υδρα~lνης με πε ριεκτικότητα μικρότερη του 64% σε άνυδρη υδρα~tνη κατά Βάρος σύμφωνα με τον IMCO.

ΙΙΕΤΑtΟΡΑ - ΑΠΟθΗΙ<ΕΥΣΗ 21 Σύμφωνα με τον κώδικα του IMCO (Inter-goverment Marinetime Consulat1ve Organ1zation) n υδρα~ινn κατατάσσεται: -Κύρια μεν στnν Κατn1ορια (Κλάση> 8 λιαβρωτικά - Δευτερευόντως δε στnν.κατn1ορια (Κ λάση) 6.1 Ληλητnριώδn(Τοξικά) IMCO-Code : S.8179 u.-1/ns.8098 u. 8099 ΚΙ. θ 3.1.4 Σήμανσn επικινδυνότnτας σύμφωνα με τον κώδικα ADR 1ια της οδικές μεταφορές. Σχήμα 12. Σήμανσn επικινδυνότητας τnς άνυδρης υδρα~ινης ή Σχnμα 13. διαλυμάτων υδρα~ινnς περιεκτικότητας με1αλύτερης του 64% σε άνυδρη υδρα~ινn κατά βάρος σύμφωνα με τον ADR. 0 ~ Σήμανση επικινδυνότητας διαλυμάτων περιεκτικότητα μικρότερη του 64% σε κατά βάρος σύμφωνα με τον ADR. υδρα~ινnς άνυδρη με υδρα~ινn Σύμφωνα με τον Κώδικα ADR (Euroean Agreement concerning the international carriage of Dangerous goods by Road) το όχημα μεταφοράς θα πρέπει να φέρει ανάλο1α μια από τις πινακιδες (Σχήμα 12 και 13). Επισης μεταφορά ποσότητας με1αλύτερnς του ενός (1) τόνου (ton) πρέπει να ενερ1ειται μόνο μετά από σχετική άδεια των αρμοδιων αρχών. ADR (D-GGVS) : ΚΙ. ν Rn 2501 Ziff. 34 3.1.~ Σήμανση επικινδυνότητας σύμφωνα με τον κώδικα ΙΑΤΑ 1ια τις εναέριες μεταφορές. UN 2029 Σχήμα 14. Σήμανση επικινδυνότητας τnς άνυδρης υδρα~ινnς ή διαλυμάτων υδρα~ινnς περιεκτικότητας με1αλύτερnς του 64% σε άνυδρη υδρα~ινn κατά βάρος σύμφωνα με την ΙλΤΑ.

22 ΟΔΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤQΠΙΣΕRΣ ATYXHMATQN ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠnΕΚΕΤΑΙ YQPAZINH UN 2030 Σχhμα 15. Σhμανση επικινδυνότητας διαλυμάτων υδρα~lvης με περιεκτικότητα μικρότερη του 64% σε άνυδρη υδρα~lνn κατά βάρος σύμφωνα με την ΙΛΤΛ. Σύμ φωνα με τους κανονισμούς της ΙΑΤΛ (lnternational Λi r Transport Association) απα~ορεύεται η μεταφορά της με επιβατικ ό αεροπί\άνο. ΙΛΤΑ RAR : Art.-Nr. 895 u. 2044 Cor. L 3.1.5 Αί\ί\ες σημάνσεις. 3.1.5.1 Αριθμός των Ηνωμένων Εθνών. Άνυδρη υδρα~ινη h διάλυμα με περιε κ τικότητα με~αί\ύτερη του 64% σε άνυδρη υδρα~lνη κατά βάρος : 2029 Λ. ιαί\ύματα υδρα~ L νης με περιεκτικότητα μικρότερη του 64% σε άνυδρη υδρα~ινη κατά Βάρος : 2030 3.1.5.2 Σήμανση επικινδυνότητας σύμφωνα με τον κώδικα RID ~ια τις σιδηροδρομικές μεταφορές. Η σήμανση σύμφωνα με τον Κώδικα RID (International Regulations concerning the International carriage of Dangerous goods by rail) ειναι Lδια με την αντlστοιχn του κώδικα ADR (σχήμα 12 και 13). RID (D-EVO,Anlage C) : ΚΙ. V Rn 501 Ziff. 34 3.1.5.3 Γερμανική κωδικοποlηση. D Seeschiffahrt(SFO) ADNR ΚΙ. V Rn 501 Ziff. 3a ΚΙ. V Rn 6501 Ziff. 34 3.1.5.4 Α~~λική κωδικοποlηση. GB Blue Book : S.288(alt) ;neu Corrosives 3.1.5.5 Αμερικανική κωδικοποιnσn. USA CFR 46 : Τ. 146.23-100, Table F, Cor. L

"ΕΤΑ+ΟΡΑ - ΑΠΟθΗΚΕΥΣΗ 23 3.2 ΟΟΧΕΙΑ ΗΕΤΑ+ΟΡΑΣ - ΑΠΟΒΗΚΕΥΣΗΣ Τα συνnθισμένα δοχεια μεταφοράς τnς υδρα~ινnς ειναι 1υάΛινα τοnοθετnμένα μέσα σε ξύλινα κιβώτια, κάνιστρα ατ1ό ανοξεlδωτο χάλυβα και βυτιοφόρα οχήματα. Τα δοχεια μεταφοράς τnς υδρα~ινnς με περιεκτικότnτα 15% σε άνυδρn υδρα~ινn κατά. βάρος ειναι συνήθως από πλαστική ύλn. σε με1έθn που μπορει να μεταφέρουν 60 ή 120 ή 200 Kg. Η αnοθήκευσn τnς υδρα~lνnς θα πρέπει να vινεται σε στε1ασμένους χώρους κατά προτιμnσn εκτός κυρlων ε1καταστάσεων που να απέχουν τουλάχιστον 30 μέτρα από τις δραστnριότnτες της 1ραμμής nτnσεων των αεροσκαφών.χώρους ερvασιας, τάφρους, ποτάμια, ερ1οστάσια, δρόμους, κ.α. Οι 1ενικοι κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά τnν αποθήκευση ειναι: 3.2.1 Για τnν αποθήκn: - θα πρέπει να υπάρχουν συστήματα κλειστού τύπου 1ια την μετά11ιση της υδρα~ινnς. Εάν δεν υπάρχουν διαθέσιμα τέτοια συστήματα οι ερvα~όμενοι θα πρέπει να φέρουν κατάλληλη στολή ερvασlας καθώς επισnς και αναπνευστική συσκευή. - Η εσωτερική διαρρύθμισn των αποθnκών πρέπει να ειναι σύμφωνη με τα πρότυπα που ακολουθούνται vια την αποθήκευση υ1ρών καuσιμων. Ο ηλεκτικός εξοπλισμός θα πρέπει να εινaι αντιεκρnκτικού τύπου οι δε μεταλλικές συσκευές και εξαρτήματα να 1ειώνονται. - Η υδρα~lνη πρέπει να βρlσκεται χωριστά από οξειδωτικά υλικά όπως τα οξεlδια των μετάλλων, τα υπεροξεtδια και τα οξέα. - Η υδρα~lνη θα πρέπει να αποθnκεύεται μακρυά από τρόφιμα, ποτά, nn1ές πόσιμου νερού, και καπνό. - Κατά τον χειρισμό τnς υδρα~ινnς και πριν από τnν καλή έκπλυσn των χειρών απα1ορεύεται το κάπνισμα και να τρώμε ή να πtνουμε οτιδήποτε. Στο χώρο της αποθήκης να υπάρχει ποσότnτα νερού vια τnν έκπλυση των διαρροών. - Συνιστάται η κατασκευή συστήματος συλλ01ής των υδάτων, που ενδέχεται να χρησιμοποιnθούν vια την αντιμετώπισn διαρροής ή πυρκαιάς που θα συμβεl σ' αυτές, σε στεvανή δεξαμενή 1ια την, εκ των υστέρων, εξουδετέρωσή τους, ώστε να αποφευχθεt μόλυvση του περιβάλλοντος, επειδή διαρροή έστω και μικρών ποσότητων θα έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στην πανιδα και την χλωρtδα. 3.2.2 Για τα δοχεια υδρα~ινnς: Τοποθετούνται σε μέρος δροσερό, καλά αερι~όμενο, μακριά από το άμεσο ηλιακό φώς. Πρέπει να ειναι ερμητικά κλεισμένα και να τοποθετούνται όρθια με τα στόμια εισαvωvής - εξα1ω1ής προς τα άνω. Πρέπει να προστατεύονται από φυσική καταστροφή. θα πρέπει να μεταφέρονται προσεκτικά και ποτέ να μην πετιούνται. Μnν στοιβά~ετε πολλά δοχεια το ένα επάνω στο άλλο (μέvιστο ύψος vια συνnθn πλαστικά δοχεtα τα 3 μέτρα) εκτός άν αυτά φέρονται εντός ειδικής κατασκευής. Να εtναι τοποθετnμένα μέσα σε νερό. Μέσα στα δοχεια τnς άνυδρnς υδρα~ινnς πρέπει να διατnρεtται

24 ΟΟΗΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤQΠΙΣΕQΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤ9Ν ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΜΠnΕΚΕΤΑΙ YQPAZ INH ατμόσφαιρα αζώτου. 3.2.3 Λιεθνn πρότυπα 1ια την αποθnκευση της υ5ρα~tνης. Περισσότερες πληροφορtες πάνω στο θέμα αυτό αναφέροντα ι και στα παρακάτω πρότυπα του N.F.P.A.: Νο 30 Flammable and combustible liquids. Νο 70 National Electrical Code. Νο 77 Static Electricity. Νο 325Μ Fire hazard properties of flaπunable liquids. gases and volatile solids. 3.3 ΟΙΑΒΕΣΗ OOXEIQN ΥΟΡΑΖΙΝΗΣ Τα άδεια δοχεία υδραζίνnς θα πρέπει να καταστρέφονται n να τίθενται μέ οποιοδnποτε τρόπο "εκτόq χρ~σεως" εκτός αν χρnσιμοποιnθούν και πάλι 1ια υδραζίνη. Τα δοχεία θα πρέπει να αδειάζονται εντελώς και να 5επΛέν ονται με νερό το οποίο να χρnσιμοποιείται, αν αυτό είναι δυν ατόν σύμφωνα με όλα τα μέτρα που πρέπει να Λ αμβάνονται 1 ια τα δ ιαλύματα της υδραζίνης, n ν α εsουδετερώνεται. Τα άδεια δοχεία υδραζίνnς που δεν επιστρέφονται θα πρέπει να απο τίθενται σε ειδικό περιφρα1μένο χώρο. Τα δοχ εία από π ολυαιθυλένιο μπορεί να αποτεφρώνονται σε κατάλλnλο χ ώρο.