ήμος Αμοργού ίκτυο ΑΦΝΗ Αμοργός, 25 Μαΐου 2009 Ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών στα Νησιά ιονύσης Αδ. Παπαχρήστου ρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Ειδικός Επιστήμονας της ΡΑΕ 1
Περιεχόμενα Κλιματική Αλλαγή Ο Εθνικός στόχος για 2010 / 2020 Διασύνδεση ΜΔΝ Αδειοδότηση ΑΠΕ στα ΜΔΝ Ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Αμοργό Ήπια ανάπτυξη των ΑΠΕ στα Νησιά Παραδείγματα από την Ελλάδα και το Εξωτερικό Συμπεράσματα-Προοπτικές 2
Κλιματική Αλλαγή 3
Έντονα καιρικά φαινόμενα (1) 150.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από πλημμύρες, ασθένειες, λιμούς και ευρύτερες φυσικές καταστροφές 4
Έντονα καιρικά φαινόμενα (2) ΟΤυφώνας«Κατρίνα» 5
Έντονα καιρικά φαινόμενα (3) 6
7
Κλιματική Αλλαγή: την περιμένουμε ή είναι ήδη εδώ? 1979 Πηγή: NASA 2003 Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη που οφείλεται στις διαρκώς αυξανόμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και κυρίως του CΟ 2, οδηγεί και σε λιώσιμο των παγετώνων, αύξηση της στάθμης της θάλασσας και κάλυψη παράκτιων περιοχών 8
Οι επιστήμονες προβλέπουν... 9 9
Στόχοι για ΑΠΕ και CO 2 Πρωτόκολλο του Κιότο (1997) Μείωση εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου στην ΕΕ κατά 8% το 2008-12 από τα επίπεδα του 1990 (για την Ελλάδα +25%) Ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαβουλεύσεις για την αναθεώρησή του για τη μετά-2012 εποχή. Ολοκλήρωση διαδικασιών μέχρι το τέλος του 2009 10 10 10
Εθνικός Στόχος για την Ελλάδα Οδηγία 77/2001: ενδεικτικός στόχος 12% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. ως το 2010. Για την Ελλάδα το ποσοστό αυτό ορίστηκε σε 20,1%. Για το 2020, προτείνονται από την Ε.Ε δεσμευτικοί στόχοι γνωστοί ως «20-20-20»: 20% συμμετοχή των ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας 20% μείωση των εκπομπών αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου (ΑτΘ) σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 20% τουλάχιστον εξοικονόμηση ενέργειας 10% συμμετοχή των βιοκαυσίμων στις μεταφορές 11
Εθνικός Στόχος ΑΠΕ για το 2020 Σενάριο ανάπτυξης ΑΠΕ μέχρι το 2020 Δεσμευτικός στόχος για το 2020: συμμετοχή των ΑΠΕ τουλάχιστον 18% στη συνολική ενεργειακή κατανάλωση Συμμετοχή των ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στα επίπεδα του 30-35% τουλάχιστον. Σήμερα περί το 10% (το 2007 στο 7%, το 2006 στο 13%) Αναγκαία η ανάπτυξη 8.000-10.000 MW αιολικών 12
Συμμετοχή ΑΠΕ Νησιών Περιο χ ή Συνο λική Παραγω γή Η.Ε. ΑΠΕ το 2007 (GWh) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ Η.Ε. ΣΥΜΜΕΤΟ ΧΗ ΑΠΕ Αιολικά ΦΒ Συνολικά ΤΟ 2007 (GWh) (%) Νομός Κυκλάδω ν 19 0 19 626 3,03% Σύνολο ΜΔΝ 541 0 541 5535 9,77% Η συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο των νησιών το 2007 ανήλθε σε περίπου 10% συνολικά για τα ΜΔΝ, όση και για ολόκληρη τη χώρα με τα μεγάλα υδροηλεκτρικά Για τις Κυκλάδες 3%, με πρωτοπόρο τη Μήλο 14% Η διείσδυση αιολικών στα νησιά δεν μπορεί να υπερβεί για τεχνικούς λόγους το 15-20%. Μόνο με υβριδικούς σταθμούς (με αποθήκευση) μπορεί να ανέλθει σε μεγαλύτερα επίπεδα 13 13
Εγκατεστημένη Ισχύς έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ (MW) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΠΕ 2005 2006 2007 2008 ΑΙΟΛΙΚΑ 576,09 749,27 853,62 1015,56 ΒΙΟΜΑΖΑ 20,54 37,58 37,57 39,4 ΜΥΗΣ 48,16 73,68 95,5 158,42 Φ/Β 0,51 0,68 0,74 10,98 ΣΥΝΟΛΟ 645,3 861,21 987,43 1224,36 Πηγή:ΔΕΣΜΗΕ, ΔΕΗ ΑΕ-Δ/νση Διαχείρισης Νησιών 14
Στοιχεία παραγωγής ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ-ΕΞΑΓΩΓΩΝ 2005 2006 2007 MWH ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ MWH MWH (%) (%) (%) MWH ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΛΙΓΝΙΤΗΣ 32.056.619 56,3 29.165.171 49,2 31.092.884 50,8 29.870.292 48,5 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ 7.195.036 12,6 8.104.041 13,7 8.256.598 13,5 7.181.230 11,7 ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 7.944.623 14,0 10.169.096 17,2 13.211.449 21,6 13.331.748 21,6 ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ 4.573.747 8,0 5.619.663 9,5 2.020.771 3,3 2.863.233 4,6 ΑΠΕ 1.355.913 2,4 2.003.388 3,4 2.250.047 3,7 2.743.384 4,5 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ-ΕΞΑΓΩΓΕΣ 3.780.910 6,6 4.202.388 7,1 4.354.191 7,1 5.613.967 9,1 ΣΥΝΟΛΟ 56.906.848 100 59.263.747 100 61.185.940 100 61.603.854 100 2008 15
Η ηλεκτροδότηση των νησιών σήμερα Τα νησιά τροφοδοτούνται με αυτόνομους πετρελαϊκούς σταθμούς με κάποια συμβολή σταθμών ΑΠΕ 18«μικρά» αυτόνομα συστήματα με αιχμή ζήτησης έως 10 MW 10«μέσου μεγέθους» αυτόνομα συστήματα με αιχμή ζήτησης από 10 MW έως 100 MW 2«μεγάλα» αυτόνομα συστήματα με αιχμή ζήτησης άνω των 100 MW Αυτόνομος σταθμός Υποβρύχια διασύνδεση Μη ολοκληρωμένη υποβρύχια διασύνδεση 16
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά είναι ακριβότερη απ ότι στην ηπειρωτική χώρα Μοναδιαίο Κόστος ανά νησί 1600,00 1400,00 1200,00 1000,00 800,00 600,00 Μοναδιαίο Κόστος ( /MWh) 400,00 200,00 ΟΤΣ=67,3 0,00 ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΜΟΡΓΟΣ ΑΝΑΦΗ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ ΔΟΝΟΥΣΑ ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ ΘΗΡΑ ΙΚΑΡΙΑ ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΚΑΡΠΑΘΟΣ ΚΥΘΝΟΣ ΚΩΣ ΛΕΣΒΟΣ ΛΗΜΝΟΣ ΜΕΓΙΣΤΗ ΜΗΛΟΣ ΜΥΚΟΝΟΣ ΟΘΟΝΟΙ ΠΑΡΟΣ ΠΑΤΜΟΣ ΡΟΔΟΣ ΣΑΜΟΣ ΣΕΡΙΦΟΣ ΣΙΦΝΟΣ ΣΚΥΡΟΣ ΣΥΜΗ ΣΥΡΟΣ ΧΙΟΣ ΚΡΗΤΗ Νησί 17 Το κόστος παραγωγή των αιολικών είναι μικρότερο: ~90 /MWh 17 Μεταβλητό κόστος Σταθερό κόστος
Το υπερβάλλον κόστος βαρύνει τους καταναλωτές της επικράτειας ΚΟΣΤΟΣ ΥΚΩ (εκ. ) 2007 ΚΡΗΤΗ ΡΟΔΟΣ ΛΕΣΒΟΣ ΜΥΚΟΝΟΣ ΣΥΡΟΣ ΣΑΜΟΣ ΚΩΣ ΧΙΟΣ ΠΑΡΟΣ ΜΗΛΟΣ ΘΗΡΑ ΚΑΡΠΑΘΟΣ ΙΚΑΡΙΑ ΛΗΜΝΟΣ ΣΙΦΝΟΣ ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΣΚΥΡΟΣ ΠΑΤΜΟΣ ΣΥΜΗ ΑΜΟΡΓΟΣ ΣΕΡΙΦΟΣ ΚΥΘΝΟΣ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ ΟΘΟΝΟΙ Α.ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΔΟΝΟΥΣΑ ΑΝΑΦΗ ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ 5,7 5,1 3,6 3,5 3,3 3,0 2,8 2,3 2,1 1,9 1,8 0,6 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 22,6 16,3 11,1 10,9 10,5 10,0 9,3 7,3 6,8 6,7 48,0 18-50 100 Αμοργός 150 24.05.2009 200 250 300 264,3 18
Οι επιβαρύνσεις ΥΚΩ αυξάνονται με την αύξηση τις τιμής του πετρελαίου ΥΚΩ συναρτήσει της τιμής του πετρελαίου 700 600 535 610 ΥΚΩ (εκ. ευρώ) 500 400 300 200 100 450 0 70 100 130 Τιμή του πετρελαίου ($/bbl) 19
Για την αποφυγή πρόσθετων επιβαρύνσεων στους καταναλωτές επιβάλλεται: η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, όπου ενδείκνυται οικονομοτεχνικά η μεγιστοποίηση του μεριδίου των ΑΠΕ (ιδίως αιολικών) στο ενεργειακό ισοζύγιο των νησιών 20
Η ηλεκτροδότηση με αυτόνομους σταθμούς συνοδεύεται και από άλλα προβλήματα Αδυναμία επέκτασης του δυναμικού παραγωγής των αυτόνομων σταθμών ή/και τη δημιουργία νέων σταθμών λόγω αύξησης της ζήτησης Καταστροφή συσκευών και μηχανημάτων από την μέτρια ποιότητα τάσης Περιβαλλοντικά προβλήματα λόγω πετρελαϊκών σταθμών Μη συμμετοχή των καταναλωτών σε μεγαλύτερη αγορά Λύση: διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο και σταδιακή αποξήλωση των σταθμών 21
Μελέτη ΕΜΠ (ΡΑΕ) για τη διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου Κόστος 2-2,5 δις Χρηματοδότηση από ΥΚΩ και ΑΠΕ Χρονοβόρες διαδικασίες 22 22
Ανάγκη διασύνδεσης νησιών για την επίτευξη των ενεργειακών στόχων της χώρας Επίτευξη του στόχου του 2020 για ΑΠΕ και εκπομπές ΑτΘ 10.000 MW αιολικοί σταθμοί Εκμετάλλευση του αιολικού δυναμικού των νησιών Διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα 23 23 23
Νέο θεσμικό πλαίσιο για αδειοδότηση αιολικών στα νησιά Προσδιορισμός περιθωρίων Άδειες παραγωγής: Εξέταση ανά νησί, με βάση μεθοδολογία προσομοίωσης της λειτουργίας του κάθε συστήματος, λαμβάνοντας υπόψη τις συμβατικές μονάδες, τη ζήτηση, τα ανεμολογικά δεδομένα κλπ) Εξαιρέσεις (μικρές Α/Γ έως 20/40 kw): πρόσθετο περιθώριο έως 0,5% της μέσης ετήσιας ισχύος της ζήτησης Αιολικούς σταθμούς: Με βάση τα περιθώρια πραγματοποιούνται προσκλήσεις υποβολής σχετικών αιτήσεων, κατά μέγιστο κάθε τρία έτη (τελευταία πρόσκληση 2003). 24
Νέο θεσμικό πλαίσιο για αδειοδότηση Φ/Β σταθμών στα νησιά Προσδιορισμός περιθωρίων ανά νησί Φ/Β σταθμοί: Με βάση τα περιθώρια πραγματοποιούνται προσκλήσεις υποβολής σχετικών αιτήσεων μόνο για Εξαιρέσεις (δηλ. Φ/Β σταθμούς έως 150 kw) 25
Σύνοψη διαδικασίας αδειοδότησης Αξιολόγηση αίτησης για χορήγηση Άδειας Παραγωγής (ΡΑΕ) Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση & Αξιολόγηση (Περιφέρεια ή ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ ) Άδεια Παραγωγής Ηλεκτρικής (ΥΠΑΝ) Προσφορά Όρων Σύνδεσης στο δίκτυο/σύστημα (ΔΕΣΜΗΕ/ΔΕΗ) Απόφαση Έγκρισης Επέμβασης ή Παραχώρησης (Γ. Γραμ. Περιφέρειας / Δασαρχείο) Σύμβαση Σύνδεσης με το Σύστημα ή το Δίκτυο (ΔΕΣΜΗΕ ΑΕ / ΔΕΗ ΑΕ) Σύμβαση Πώλησης Ηλεκτρικής (ΔΕΣΜΗΕ ΑΕ / ΔΕΗ ΑΕ) Άδεια Λειτουργίας Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων Άδεια Εγκατάστασης ΚΥΑ (ΥΠΑΝ και Αρμόδιος Υπουργός) έργα κατηγορίας Α1 και σε προστατευόμενες περιοχές Γεν. Γραμ. Περιφέρειας / ΔΙΣΑ γιαταέργακατηγορίαςα2 και Β3 Γεν. Γραμ.Περιφέρειας ή ΥΠΑΝ (ομοίως με την έκδοση άδειας εγκατάστασης) 26 26
Σύνοψη διαδικασίας αδειοδότησης (Φ/Β<150KW) Απόφαση για χορήγηση Εξαίρεσης (ΡΑΕ) Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση & Αξιολόγηση (Περιφέρεια [Κατάταξη έργου] - Νομαρχία [Α2-Β4] ή ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ ) Προσφορά Όρων Σύνδεσης στο δίκτυο/σύστημα (ΔΕΣΜΗΕ/ΔΕΗ) ΣύμβασηΣύνδεσηςμετοΣύστημαήτοΔίκτυο (ΔΕΣΜΗΕ ΑΕ / ΔΕΗ ΑΕ) Σύμβαση Πώλησης Ηλεκτρικής (ΔΕΣΜΗΕ ΑΕ / ΔΕΗ ΑΕ) Σύνδεση του έργου / τελικός έλεγχος (ΔΕΗ ΑΕ) 27
Πορεία Υλοποίησης έργων ΑΠΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Βόρειο Αιγαίο ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Κρήτη ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Νότιο Αιγαίο ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΜΔΝ Με Άδεια ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ (1) Πλήθος Σύνολο Ισχύος (MW) Με Άδεια ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Πλήθος Σύνολο Ισχύος (MW) Πλήθος Με ΕΠΟ Σύνολο Ισχύος (MW) Με ΠΠΕΑ Πλήθος Σύνολο Ισχύος (MW) Με Άδεια ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (2) Πλήθος Σύνολο Ισχύος (MW) Με ΑΙΤΗΣΗ για Άδεια Παραγωγής Πλήθος Σύνολο Ισχύος (MW) Αιολικά 24 28,4 5 6,3 3 4,3 0 0,0 36 42,4 104 1985,9 ΜΥΗΕ 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Βιομάζα 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 1 25,0 Γεωθερμία 0 0,0 0 0,0 1 8,0 0 0,0 1 8,0 1 8,0 Φ/Β 6 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 6 0,0 8 2,8 30 28,4 5 6,3 4 12,3 0 0,0 43 50,4 114 2021,7 Αιολικά 27 152,8 9 31,3 1 6,3 5 16,1 46 221,6 98 715,3 ΜΥΗΕ 2 0,6 0 0,0 0 0,0 0 0,0 2 0,6 5 11,5 Βιομάζα 1 0,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0 2 0,4 5 23,8 Γεωθερμία 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Φ/Β 6 0,6 3 0,5 0 0,0 0 0,0 9 1,1 60 51,6 36 154,1 12 31,7 1 6,3 5 16,1 59 223,6 168 802,1 Αιολικά 25 41,1 9 36,4 2 6,3 7 22,5 57 186,2 171 2214,7 ΜΥΗΕ 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Βιομάζα 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 1 0,5 Γεωθερμία 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 5 327,5 Φ/Β 16 0,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0 16 0,2 10 2,8 41 41,3 9 36,4 2 6,3 7 22,5 73 186,4 187 2545,5 107 223,8 26 74,4 7 24,9 12 38,6 175 460,4 469 5369,3 28
Φωτοβολταικοί Σταθμοί στα ΜΔΝ 29
Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φ/Β σταθμών (1) Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φ/Β προβλέπεται ανάπτυξη Φ/Β σταθμών συνολικής ισχύος 200MW μέχρι το 2020 στα ΜΔΝ. Η ΡΑΕ προσδιόρισε τα περιθώρια των Φ/Β σταθμών (υπ αρ. 702/2008 Απόφαση της ΡΑΕ που αναθεώρησε την 85/2007): Για τα νησιά με αιολική παραγωγή, 28,5% της μέσης ετήσιας ισχύος της ζήτησης (από 15%) Για τα νησιά χωρίς αιολική παραγωγή (πολύ μικρά νησιά), 45% της μέσης ετήσιας ισχύος της ζήτησης (από 35%) 30
ΝΟΜΟΣ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΝΗΣΙ ΙΣΧΥΣ (KW) ΠΛΗΘΟΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ Υποβλήθηκαν περίπου 3000 αιτήσεις και συνεχίζεται η αξιολόγησή τους Έμφαση στο ιδιοκτησιακό Προτεραιότητα για αιτήσεις έως 20 kw με ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα ή όρους σύνδεσης από τη ΔΕΗ Θα προβλεφθεί κατώφλι ισχύος κατά την χορήγηση των εξαιρέσεων ΤΗΝΟΣ 99,75 1 0 ΣΥΡΟΣ 1.411,50 17 1820,78 ΜΥΚΟΝΟΣ 5.148,50 43 2174,98 ΙΟΣ 417,85 4 265,55 ΝΑΞΟΣ 4.152,45 39 1562,6 ΑΜΟΡΓΟΣ 347,06 3 175,41 ΘΗΡΑ 1.336,15 13 1992,81 ΠΑΡΟΣ 4.476,69 39 1580,8 ΜΗΛΟΣ 2.370,35 22 661,31 ΑΝΔΡΟΣ 0,00 0 0 ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ 226,80 2 127,17 ΔΟΝΟΥΣΑ 19,80 1 22,56 ΚΕΑ 0,00 0 0 ΚΙΜΩΛΟΣ 47,60 1 48,13 ΚΥΘΝΟΣ 783,38 15 56,57 ΣΕΡΙΦΟΣ 299,60 3 343,72 ΣΙΚΙΝΟΣ 0,00 0 22,44 ΣΙΦΝΟΣ 292,41 2 246,1 ΣΧΟΙΝΟΥΣΣΑ 99,00 1 26,18 ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ 0,00 0 63,58 ΑΝΑΦΗ 0,00 0 43,76 ΘΗΡΑΣΙΑ 0,00 0 14,61 ΚΟΥΦΟΝΗΣΙ 0,00 0 41,14 ΗΡΑΚΛΕΙΑ 0 0 11,22 Αμοργός ΣΥΝΟΛΟ 24.05.200921.528,87 206 11.301,4231
ΝΟΜΟΣ ΝΗΣΙ ΙΣΧΥΣ (KW) ΠΛΗΘΟΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΛΕΣΒΟΥ ΣΑΜΟΥ ΧΙΟΥ ΛΗΜΝΟΣ 9.518,20 85 1187,51 ΛΕΣΒΟΣ 31.759,22 286 5511,36 ΑΓ.ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ 0,00 0 42,31 ΣΥΝΟΛΟ 41.277,42 371 6741,18 ΣΑΜΟΣ 16.042,48 146 2717,63 ΙΚΑΡΙΑ 1.133,26 10 508,19 ΦΟΥΡΝΟΙ 0,00 0 58,84 ΘΥΜΑΙΝΑ 0,00 0 5,6 ΣΥΝΟΛΟ 17.175,74 156 3290,26 ΧΙΟΣ 13.589,48 119 3841,76 ΟΙΝΟΥΣΣΕΣ 29,97 1 54,99 ΨΑΡΑ 149,85 1 31,43 ΣΥΝΟΛΟ 13.769,30 121 3928,18 ΚΡΗΤΗΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ 38.945,52 329 13.124,76 ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 73.027,17 694 13.124,76 ΛΑΣΙΘΙΟΥ 41.586,89 360 13.124,76 ΧΑΝΙΩΝ 27.968,75 248 13.124,76 ΣΥΝΟΛΟ 181.528,32 1631 52.499,02 32
ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΔΝ ΝΟΜΟΥ ΔΩΔ/ΝΗΣΟΥ ΠΛΗΘΟΣ ΙΣΧΥΣ (KW) ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ - - 20,61 ΑΡΚΟΙ - - - ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ 9 1.098,46 277,00 ΚΑΡΠΑΘΟΣ 31 3.898,10 ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΚΑΣΟΣ 3 210,11 669,46 ΚΩΣ 108 13.269,15 ΚΑΛΥΜΝΟΣ 31 2.696,16 ΛΕΡΟΣ 12 1.497,58 ΤΕΛΕΝΔΟΣ - - ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΨΕΡΙΜΟΣ - - 6.401,40 ΓΥΑΛΙ - - ΝΙΣΥΡΟΣ 1 99,90 ΤΗΛΟΣ - - ΛΕΙΨΟΙ - - ΣΥΝΟΛΟ 152 17.562,78 ΜΕΓΙΣΤΗ - - 105,12 ΣΥΜΗ 2 249,66 567,66 ΠΑΤΜΟΣ 4 418,72 287,80 ΡΟΔΟΣ 324 30.405,69 ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΧΑΛΚΗ - - 12.834,56 ΣΥΝΟΛΟ: Αμοργός 525 24.05.2009 53.843,51 21.163,61 33
Αποτελέσματα - Κρήτη 80 KW Φ/Β σταθμοί μέχρι 150KW Πλήθος Ισχύς (MW) Αποσύρθηκαν 22 Χορηγήθηκαν 1204 88,823 Απορρίφθηκαν 389 44,837 Αιολικοί σταθμοί 40KW Χορηγήθηκαν 12 0,42 Απορρίφθηκαν 3 0,12 34
Εκτιμώμενο μέτρο επιμερισμού Χίος 100 KW Κως Κάλυμνος Νίσυρος Λέρος 100 KW Λέσβος Ρόδος 70 KW 100 KW 35
Αμοργός 36
Αμοργός (στοιχεία 2008) Αυτόνομο ηλεκτρικό σύστημα 1 Σταθμός παραγωγής με συνολική εγκατεστημένη ισχύ: 5.745 KW 3 Mitsubishi 1.275KW (εγκ. 2005) 2 Seglielski 550KW ( αποδιδόμενη 460KW) 1 CKD 1280 KW (αποδιδόμενη 1000KW) Μέγιστη ισχύς ζήτησης: 3.240 KW 37
1 Αιολικός σταθμός 3 Φ/Β σταθμοί 38
3 Εξαιρέσεις -347,06 KW Αιολικός σταθμός Περιθώριο: 500 KW 309,27 KW 39
Ήπια ανάπτυξη ΑΠΕ στα νησιά Ύπαρξη ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για ΑΠΕ Κριτήρια χωροθέτησης που ορίζουν: 1. Μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης εδαφών σε πρωτοβάθμιο ΟΤΑ<4% (0,53 τυπ. Α/Γ ή~ 1 MW/1000 στρεμ.) 2. Συνολική ισχύς των αιολικών σταθμών ανά νησί δεν πρέπει να ξεπερνά το διπλάσιο του επιπέδου της αιχμής της δεκαετίας μέχρι τη διασύνδεση του Δεν ισχύει για: 1. Προτάσεις εγκατάστασης αιολικών πάρκων που περιλαμβάνουν κατασκευή διασύνδεσης 2. Αιολικούς σταθμούς που αποτελούν μέρος πρότασης υβριδικών σταθμών 40 40
Ήπια ανάπτυξη ΑΠΕ στα νησιά 3. Προβλέπονται ζώνες εντός των οποίων δεν επιτρέπεται εγκατάσταση αιολικών πάρκων 4. Τίθενται ελάχιστες αποστάσεις των αιολικών εγκαταστάσεων από ακτές κολύμβησης, αρχαιολογικούς χώρους, οικισμούς, μονές, δρόμους, ιχθυοκαλλιέργειες, κτηνοτροφικές μονάδες, παραγωγικές δραστηριότητες κλπ. 5. Μέγιστος αριθμός (πυκνότητα) ανεμογεννητριών που χωροθετούνται 6. Για τη μείωση της οπτικής όχλησης προβλέπεται μέγιστο ποσοστό κάλυψης του οπτικού ορίζοντα παρατηρητή από ανεμογεννήτριες 41 41 41
Ήπια ανάπτυξη ΑΠΕ στα νησιά Γενικότερες κατευθύνσεις: Αξιοποίηση / χρήση υφιστάμενων οδών Υλοποίηση έργων με τις ελάχιστες δυνατές εκσκαφές Χωμάτινη εσωτερική οδοποιία με επίστρωση χαλικιού Αντιπλημμυρικά έργα και έργα ανάσχεσης διάβρωσης Ελάχιστη δυνατή φθορά της βλάστησης και αποκατάστασή της Χάραξη ηλεκτρικού δικτύου από της υφιστάμενες οδούς προσπέλασης Πλήρης αποκατάσταση και επαναφορά στην αρχική κατάσταση του τοπίου μετά την παύση της λειτουργίας της εγκατάστασης 42 42
Α/Γ φιλικές προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο Δυνατότητα ανάπτυξης εντός οικιστικού ιστού Επίπεδα θορύβου στη βάση της ανεμογεννήτριας Επίπεδα θορύβου σε απόσταση μόλις 100μ. 43 43
44 44
Βοστώνη, ΗΠΑ 45 45
Ιταλία Κατασκευή αιολικού πάρκου δίπλα σε κατοικίες 2006-2007 46
47 47
Α/Γ φιλικές προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο Κατά την κατασκευή ενός αιολικού πάρκου δεν βλάπτεται το οικοσύστημα της περιοχής Μεταφορά με πλοίο Από πλοίο σταθμό Πλατεία Α/Γ Εσωτερική καλωδίωση Ανέγερση πύργου Ανέγερση ατράκτου Ανέγερση πτερυγίων Αιολικός σταθμός 1 Αιολικός σταθμός 2 Αιολικός σταθμός 3 Αιολικός σταθμός 4 48
Α/Γ φιλικές προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο Κατά τη λειτουργία δεν έχει αποδειχθεί καμία επίπτωση στο οικοσύστημα 49
GreenPark Business Park, Reading - Βρετανία 60 εκατ. άνθρωποι κάθε χρόνο βλέπουν αυτή την ανεμογεννήτρια συνολικού μέγιστου ύψους 120 μέτρων, δίπλα στον αυτοκινητόδρομο M4 Εγκατάσταση: Νοέμβριος 2005 Ισχύς: 2MW Ύψος πυλώνα - 85m Διάμετρος - 71m Συνολικό ύψος 120 m 50 50
Ford Clean Diesel Factory, Dagenham, Λονδίνο Με οπτική επαφή από το London Eye σε απόσταση μόλις 10 μίλια από το City του Λονδίνου, οι Ανεμογεννήτριες έχουν δημιουργήσει ένα νέο αξιοθέατο για τον Τάμεση και την πρωτεύουσα της Αγγλίας Εγκατάσταση: Απρίλιος 2004 Ισχύς: 3.6MW Ύψος πυλώνα - 85m Διάμετρος - 71m Συνολικό ύψος 120 m 51 51
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Μάντσεστερ έδωσε την άδεια για 120 μέτρων Α/Γ στο Αθλητικό Κέντρο του Μάντσεστερ. Έτσι η ομάδα της Μάνστεστερ City είναι η πιο «πράσινη» ομάδα στη Premier League. Ισχύς - 2MW Παραγωγή kwh 4,1 εκατομμύρια Ισοδύναμα σπίτια - 1248 Ύψος πυλώνα: 85 m Διάμετρος 71 m Συνολικό ύψος 120 m www.ecotricity.co.uk 52 52
Τοπικά οφέλη από Αιολικούς σταθμούς 1. Ετήσιο ανταποδοτικό τέλος υπέρ ΟΤΑ 2. Άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας και γενικότερη ανάπτυξη της περιοχής 3. Βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος 53
Ετήσιο ανταποδοτικό τέλος υπέρ ΟΤΑ Ποσοστό 3% επί των ακαθάριστων εσόδων δίδονται στον Δήμο στα διοικητικά όρια του οποίου εγκαθίσταται ο αιολικός σταθμός και το ηλεκτρικό δίκτυο Ο μηχανισμός είσπραξης χρημάτων απολύτως διαφανής και αντικειμενικός, μέσω ΔΕΣΜΗΕ/ΔΕΗ Με συντηρητικούς υπολογισμούς, 1 MW αιολικών αποδίδουν πάνω από 5.000 /έτος στον τοπικό ΟΤΑ (πρόταση ΡΑΕ: το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων αυτών απ ευθείας στους κατοίκους μέσω π.χ. μείωσης των δημοτικών τελών) 54
Άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας Στάδιο κατασκευής Άμεσες θέσεις εργασίας: τοπικοί εργάτες διαφόρων ειδικοτήτων και εργολάβοι Έμμεσες θέσεις εργασίας: τοπικά ξενοδοχεία, εστιατόρια Στάδιο λειτουργίας και συντήρησης Άμεσες θέσεις εργασίας: μόνιμες θέσεις εργασίας ηλεκτρολόγου, μηχανολόγου, φύλακα, εργατών συντήρησης εξοπλισμού και δικτύου Έμμεσες θέσεις εργασίας 55
Βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος Μείωση εκπομπών του CO 2 Για κάθε KWh που παράγεται από ΑΠΕ γλιτώνουμε 0,88 Kg CO 2 (ενδεικτικά) Ένας αιολικός σταθμός της τάξης των 1 MW ετησίως θα παράγει ετησίως περίπου 2.400.000KWh Από τη λειτουργία του σταθμού θα έχουμε λιγότερες εκπομπές CO 2 κατά 2.400 τόνους καλύπτοντας ταυτόχρονα τις ανάγκες 1.000 οικογενειών περίπου 56
Προοπτικές Τα νησιά του Αρχιπελάγους διαθέτουν πλούσιο δυναμικό ανανεώσιμων πηγών και κυρίως αιολικό. Η αξιοποίησή του είναι αναγκαία για την εκπλήρωση των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας και τη συμβολή της στην παγκόσμια προσπάθεια σωτηρίας του πλανήτη. Για το λόγο αυτό πρέπει να αξιοποιηθούν με μέτρο όλες οι διατιθέμενες πηγές (αιολικά, φωτοβολταϊκά κλπ), αρχικά στο βαθμό που επιτρέπουν οι περιορισμοί των αυτόνομων συστημάτων και στη συνέχεια με διασυνδέσεις, οι οποίες θα εξασφαλίσουν πρόσθετα οφέλη στα νησιά και στην οικονομία τους 57
Τα νησιά μπορούν να εξασφαλίσουν την ενεργειακή τους αυτάρκεια, εξαλείφοντας την εξάρτησή τους από το πετρέλαιο και τις εκπομπές ρύπων, χωρίς να επιβαρύνουν άλλες περιοχές της χώρας. Όμως η ανάπτυξη των ΑΠΕ στα νησιά πρέπει να γίνει με σεβασμό στο νησιωτικό τοπίο και τις ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντός τους, με βάση τα σχετικά χωροταξικά πλαίσια και την ήπια και λελογισμένη εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ, ομοιόμορφα μεταξύ των νησιών 18.4.2008 58
... Η ήπια και ορθολογική ανάπτυξη ΑΠΕ στα νησιά δεν βλάπτει την τουριστική ή άλλη δραστηριότητά τους. Αντίθετα, προσελκύει περισσότερο περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένους πολίτες απ όλες τις χώρες του πλανήτη Οι ΑΠΕ αποτελούν πλέον μέρος του «ενεργειακού πολιτισμού». Γίνεται αντιληπτό ότι την «ενεργειακή κουλτούρα και συνείδηση» αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού της γης, καθώς οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών κάνουν ολοένα και περισσότερο αισθητή την παρουσία τους 18.4.2008 59
Στις προκλήσεις αυτές μπορεί να μείνει κανείς απαθείς, περιμένοντας απλά τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών να χτυπήσουν την πόρτα μας; Μπορεί να οχυρωθεί κανείς πίσω από φράσεις του τύπου: «μα εμείς θα σώσουμε τον πλανήτη;» «ας λάβουν μέτρα οι άλλοι, εμείς θέλουμε να μείνουμε όπως είμαστε σήμερα» Οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν: οι επιπτώσεις αφορούν τη σημερινή γενιά και πολύ περισσότερο τις επόμενες. Κανείς δεν θέλει να τις νιώσει ή να τις νιώσουν τα παιδιά του ή τα παιδιά των παιδιών του 60
είναι χρέος όλων μας! Πρέπει λοιπόν να συμβάλλει ο καθένας μας, όπου μπορεί, όπως μπορεί, με την ιδιότητα που έχει Δεν μπορεί να μείνει κανείς προσκολλημένος σε αυτό που γνώριζε γιατί αυτό αλλάζει και μάλιστα γρήγορα η ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι χρέος όλων μας! 18.4.2008 61
Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας!!! Πειραιώς 132, Αθήνα Τηλ. 210 3727400, Fax: 210 3255460 E-mail: info@rae.gr ιονύσης Αδ. Παπαχρήστου ρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Τηλ. 210 3727430 E-mail: papachristou@rae.gr 62
Mark your diary for the World Forum on Energy Regulation IV October 18-21, 2009 Athens, Greece - www.worldforumiv.info 63