ΖΩΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΜ. ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ, ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΕΝ ΗΜΙΚΑ ΕΙ Η ΖΩΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Ε ιµέλεια Α. Λεγάκις Έκδοση 6.0 Μάρτιος 2007
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο κατάλογος αυτός εριλαµβάνει τα είδη της ελληνικής ανίδας ου α ειλούνται µε εξαφάνιση βάσει ορισµένων διεθνώς αναγνωρισµένων κριτηρίων αλλά και σύµφωνα µε τη γνώµη ειδικών, τα είδη ου ροστατεύονται α ό την ελληνική και τη διεθνή νοµοθεσία και τα είδη ου είναι ενδηµικά της Ελλάδας, δηλαδή βρίσκονται µόνο µέσα στα ολιτικά όρια της Ελλάδας. Για τη σύνταξη του καταλόγου αυτού βοήθησαν οι: Σ. Βαλάκος, Σ. Γκιώκας, Α. Ζενέτου, Μ. Θεσσαλού- Λεγάκη,. Κολλάρος, Ι. Μ ότσαρης, Μ. Μυλωνάς, Α. Νικολαΐδου, Κ. Παραγκαµιάν, Γ. Σταυρό ουλος, Σ. Σφενδουράκης, Α. Τριχάς, Α. Φραντζής, Χ. Χιντήρογλου, J.S. Dabrowski, Ch. Deltshev, M. Jaech και G. Pretzmann. Παρακαλούµε να µας ενηµερώσετε εάν δια ιστώσετε σφάλµατα, ελλείψεις και αραλείψεις. Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΠΙΝΑΚΩΝ Τα ονόµατα των ειδών ολλές φορές αναφέρονται µε διαφορετικό τρό ο στις νοµοθεσίες. Τέτοια ονόµατα βρίσκονται στους ίνακες σε αρένθεση. Αυτό συµβαίνει είτε γιατί µετά την εφαρµογή της νοµοθεσίας, το είδος το οθετήθηκε σε άλλο γένος, ή το είδος χωρίστηκε σε δύο ή ερισσότερα είδη, ή ερισσότερα είδη ενώθηκαν σε ένα ή γιατί κά οιοι ε ιστήµονες α οδέχονται για ένα είδος το όνοµα Α ενώ άλλοι το όνοµα Β. Για αράδειγµα, ας υ οθέσουµε ότι το είδος Aus bus ροστατεύεται α ό κά οια νοµοθεσία. Αν αυτό το είδος χωρίστηκε σε Aus cus και Aus dus και η νοµοθεσία δεν έχει αλλάξει, τότε ροστατεύονται και τα δύο νέα είδη. Αν το Aus bus έγινε Aus fus, τότε και το νέο είδος ροστατεύεται. Ε ίσης υ άρχουν ερι τώσεις ό ου µόνο το ένα τµήµα του ληθυσµού ροστατεύεται, ό ως στην ερί τωση του λύκου (Canis lupus) ό ου στα αραρτήµατα ΙΙ και IV της οδηγίας 92/43 βρίσκονται µόνο οι ληθυσµοί ου ζουν νότια του 39 ου αραλλήλου, ενώ οι υ όλοι οι βρίσκονται στο αράρτηµα V. Το ίδιο συµβαίνει µε το εντοµοφάγο Crocidura suaveolens ό ου οι κρητικοί ληθυσµοί είναι στο αράρτηµα ΙΙ της Σύµβασης της Βέρνης ενώ οι υ όλοι οι είναι στο αράρτηµα ΙΙΙ. Εικόνα εξωφύλλου: Podarcis milensis, α ειλούµενο, ροστατευόµενο και ενδηµικό είδος της Ελλάδας. Σχέδιο: Peter Barrett.
Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΙ Α ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ασικός Κώδικας Α αγορεύει το κυνήγι των σκαντζόχοιρων, των νυχτερίδων, των µυγαλών, των τυφλο όντικων, των ελαφοειδών (ελάφι, ζαρκάδι, λατώνι), των αγριοκάτσικων, των αγριόγιδων, των αρκούδων, των λυγκών και αρκετών ειδών ουλιών ( ουλιά ου είναι µικρότερα α ό 17 εκ., κύκνοι, ελαργοί, φοινικό τεροι, γερανοί, γύ ες, χελιδόνια, νυκτόβια κ.ά.). Για ορισµένα α ό αυτά τα είδη ε ιτρέ εται το κυνήγι εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι. Προεδρικό ιάταγµα 67/1981 Περιλαµβάνονται οι οµάδες: Κνιδόζωα, ακτυλιοσκώληκες, Μαλάκια, Έντοµα, Ψάρια, Αµφίβια, Ερ ετά και Θηλαστικά. Α αγορεύεται ο φόνος, η α ό ειρα φόνου, η κακο οίηση, ο τραυµατισµός, η ρόκληση βλάβης, η κατοχή, η σύλληψη, η ταρίχευση, η αγορά, η ώληση, η µεταφορά, η εξαγωγή. Η έρευνα για κάθε είδος είναι ελεύθερη. Αν όµως ρόκειται να εριλάβει κά οια α ό τις αρα άνω δραστηριότητες, τότε α αιτείται άδεια α ό το Υ. Γεωργίας. Τα ΑΕΙ δεν χρειάζονται άδεια αλλά µόνο γνωστο οίηση. Αν στο λαίσιο της έρευνας ρόκειται να γίνει εξαγωγή, τότε α αιτείται ειδική άδεια. Κοινή Υ ουργική Α όφαση 414985/1985. Μέτρα διαχείρισης της άγριας τηνο ανίδας Μη Θηρεύσιµα τερωτά θηράµατα Παράρτηµα Ι: 74 είδη Θηρεύσιµα τερωτά θηράµατα Παράρτηµα ΙΙ/1: 24 είδη Παράρτηµα ΙΙ/2: 48 είδη Α αγορεύεται η σύλληψη, η διατήρηση σε αιχµαλωσία, η αγορα ωλησία, η κατοχή, η µεταφορά, η εισαγωγή, η εξαγωγή κάθε είδους ζωντανού τηνού εκτός αν ρόκειται για έρευνα, η αν ροέρχεται α ό τεχνητή εκτροφή, ελεγχόµενες κυνηγετικές εριοχές ή το εξωτερικό Παράρτηµα Ι Α αγορεύεται η θήρα, η αγορα ωλησία, η κατοχή, η ταρίχευση, η έκθεση σε κοινή θέα, η µεταφορά, η εισαγωγή, η εξαγωγή νεκρών ζώων εκτός αν ρόκειται για έρευνα, η αν ροέρχονται α ό τεχνητή εκτροφή, ελεγχόµενες κυνηγετικές εριοχές ή το εξωτερικό. Παράρτηµα ΙΙ Ε ιτρέ εται η θήρα εκτός ροστατευόµενων εριοχών και οικισµών σε α όσταση 250 µέτρων. Α αγορεύεται η θήρα µε χρήση κά οιων µέσων. Αλιευτικά µέτρα Στα αλιευτικά µέτρα εριλαµβάνονται µια σειρά α ό διατάγµατα, νόµοι, υ ουργικές α οφάσεις, α οφάσεις το ικών αρχών κ.ά. ου αναφέρονται σε
το ικούς και χρονικούς εριορισµούς καθώς και σε εριορισµούς αλιείας ψαριών, καρκινοειδών και κεφαλο όδων µικρότερων α ό συγκεκριµένα µεγέθη και βάρη. Με βάση τα Β 26.1.1954 (ΦΕΚ 25Α/1954), Α 10/95 (ΦΕΚ 1012Β/11.12.1995), ΕΚ 1626/1994 (27.6.1994 OJ L171/6.7.1994) και άλλες διατάξεις καθορίζονται ελάχιστα µεγέθη και βάρη ψαριών, καρκινοειδών και µαλακίων και α αγορεύεται η αλιεία ατόµων όλων των άλλων ειδών µήκους κάτω α ό 8 cm. Με βάση το Π 373/1985 (ΦΕΚ 131Α/22.7.1985) για την ερασιτεχνική και αθλητική αλεία, ε ιτρέ εται η αλιεία µόνο ενός ατόµου του γένους Epinephelus. Με βάση τον αλιευτικό κώδικα Ν 420/1970 (ΦΕΚ 27Α) α αγορεύεται η αλιεία και εµ ορία χονδρού σ όγγου διαµέτρου µικρότερης των 10 cm και λε τού σ όγγου διαµέτρου µικρότερης των 5 cm. Με βάση το Π 324/1994 (ΦΕΚ 174Α/24.10.1994) «Εκµετάλλευση κοραλιογενών σχηµατισµών» καθορίζονται µέτρα για την αλιεία κοραλιών. Το Π 227/2003 (ΦΕΚ 198Α/11.8.2003) για την τρο ο οίηση και συµ λήρωση των διατάξεων του Π 86/1998 (ΦΕΚ 78Α/10.4.1998) ερί αλιείας οστράκων: α. Καθορίζει τα µέσα αλιείας για τα θαλάσσια δίθυρα και γαστερό οδα β. Θέτει χρονικούς εριρισµούς στην αλιεία των Venus verrucosa, Callista chione, Ostrea edulis και Mytilus galloprovincialis γ. Θέτει το ικούς εριορισµούς σε σχέση µε τα λιµάνια, τις υδατοκαλλιέργειες, τις λιµνοθάλασσες κ.ά. δ. Θέτει κατώτερα µεγέθη αλιείας, εµ ορίας, µεταφοράς κλ. για 16 δίθυρα και 4 γαστερό οδα Ε. Α αγορεύει την αλιεία, τη διατήρηση ε ί του σκάφους, τη µεταφόρτωση, την εκφόρτωση, την µεταφορά, την α οθήκευση, την έκθεση µε σκο ό την ώληση, τη διάθεση ρος ώληση, την ώληση και την εµ ορία όλων των άλλων ειδών θαλάσσιων διθύρων και γαστερο όδων. Σύµβαση της Βέρνης, 1979 Περιλαµβάνονται οι οµάδες: ακτυλιοσκώληκες, Μαλάκια, Καρκινοειδή, Έντοµα, Ψάρια, Αµφίβια, Ερ ετά, Πτηνά και Θηλαστικά Παράρτηµα ΙΙ Α αγορεύεται η σύλληψη, η διατήρηση σε αιχµαλωσία, ο φόνος, η ρόκληση ζηµιών ή η καταστροφή χώρων ανα αραγωγής ή ανά αυσης, η ενόχληση ιδιαίτερα κατά την ερίοδο ανα αραγωγής, ανά τυξης των νεοσσών και διαχείµασης, η καταστροφή και η συλλογή αυγών, η κατοχή και το εσωτερικό εµ όριο των ειδών, ζωντανών ή νεκρών Παράρτηµα ΙΙΙ Ε ιτρέ εται η υ ό έλεγχο εκµετάλλευση των ειδών µε λήψη µέτρων ό ως ε οχιακές α αγορεύσεις, ροσωρινή ή το ική α αγόρευση εκµετάλλευσης, και ρυθµίσεις του εµ ορίου, της διατήρησης, µεταφοράς και ροσφοράς ρος εµ ορία νεκρών ή ζωντανών ζώων. Εξαιρέσεις Προστασία χλωρίδας και ανίδας Προστασία καλλιεργειών, οικόσιτων ζώων, δασών, αλιείας, νερού κλ. ηµόσια υγεία και ασφάλεια
Έρευνα και εκ αίδευση ιατήρηση για άλλους σοβαρούς λόγους µικρού αριθµού σε αιχµαλωσία Σύµβαση Βόννης για τα µεταναστευτικά είδη, 1979 Περιλαµβάνονται οι οµάδες: Πτηνά, Θηλαστικά (Νυχτερίδες, Κητώδη, Φώκιες) Παράρτηµα Ι (κινδυνεύοντα είδη) Α αγόρευση της αφαίρεσης των ειδών α ό τη φύση ιατήρηση και α οκατάσταση των σηµαντικών ενδιαιτηµάτων των ειδών Α οµάκρυνση ή ελαχιστο οίηση των α ειλών ου δηµιουργούν ρόβληµα στη µετανάστευση των ειδών Πρόληψη, µείωση ή έλεγχος των αραγόντων ου α ειλούν τα είδη Παράρτηµα ΙΙ (είδη σε µη ευνοϊκή κατάσταση) Σύναψη Συµφωνιών µεταξύ των κρατών για τη διατήρηση και διαχείριση των ειδών ου µεταναστεύουν Σύµβαση Βαρκελώνης Πρωτόκολλο για τις Ειδικές Προστατευόµενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλότητα στη Μεσόγειο, 1996 Περιλαµβάνονται οι οµάδες: Σ όγγοι, Κνιδόζωα, Εχινόδερµα, Μαλάκια, Καρκινοειδή, Ψάρια, Ερ ετά, Πτηνά, Θηλαστικά. Παράρτηµα ΙΙ (Κινδυνεύοντα και α ειλούµενα είδη) Λήψη µέτρων για τη µέγιστη δυνατή ροστασία και ανάκαµψη των ειδών µε έλεγχο ή α αγόρευση των: α) σύλληψη, κατοχή ή φόνος, εµ όριο, µεταφορά και έκθεση σε κοινή θέα για εµ ορικούς σκο ούς β) ενόχληση των ειδών, ειδικά κατά την ερίοδο της ανα αραγωγής, εκκόλαψης, διαχείµασης ή µετανάστευσης και κατά την ερίοδο έντονου βιολογικού στρες Α αγόρευση της καταστροφής ή της ρόκλησης ζηµιάς στα ενδιαιτήµατα των ειδών και εφαρµογή σχεδίων δράσης για τη διατήρηση ή ε ανάκαµψή τους Παράρτηµα ΙΙΙ (Είδη η εκµετάλλευση των ο οίων ρυθµίζεται) Λήψη κατάλληλων µέτρων για τη διατήρηση των ειδών και ταυτόχρονη ρύθµιση της εκµετάλλευσής τους µε τρό ο ώστε να διατηρούνται οι ληθυσµοί Σύµβαση CITES για το εµ όριο των α ειλουµένων ειδών, 1973 Κανονισµός Συµβουλίου 338/97 Περιλαµβάνονται οι οµάδες: Κνιδόζωα, ακτυλιοσκώληκες, Έντοµα, Ψάρια, Ερ ετά, Πτηνά, Θηλαστικά. Παράρτηµα Α Είδη για τα ο οία α αγορεύονται οι εµ ορικές συναλλαγές α ό, ρος και στο εσωτερικό της Κοινότητας
Παράρτηµα Β Είδη των ο οίων το εµ όριο δειγµάτων α ό και ρος την Κοινότητα α αιτεί την έκδοση αδειών εισαγωγής, αδειών εξαγωγής και ιστο οιητικών ε ανεξαγωγής Παράρτηµα Γ Είδη του ροσαρτήµατος ΙΙΙ της CITES ου δεν είναι εγγεγραµµένα στο αρ. Β. Α αιτείται έγγραφο εξαγωγής και κοινο οίηση εισαγωγής Παράρτηµα Είδη τα ο οία δεν έχουν ισοδύναµο CITES. Α αιτείται κοινο οίηση εισαγωγής Οδηγία 79/409 Περί της διατηρήσεως των αγρίων τηνών Παράρτηµα Ι Α αγορεύεται ο εκ ροθέσεως φόνος ή σύλληψη τηνών, η εκ ροθέσεως καταστροφή ή βλάβη των φωλιών και των αυγών, η συλλογή των αυγών, η σκό ιµη ενόχληση των τηνών ιδιαίτερα κατά την ερίοδο της ανα αραγωγής και εξαρτήσεως, η κατοχή ειδών τηνών των ο οίων α αγορεύεται η θήρα και η σύλληψη Α αγορεύεται η ώληση, η µεταφορά για ώληση, η κατοχή για ώληση και η διάθεση για ώληση ζωντανών και νεκρών τηνών Παράρτηµα ΙΙ Περιλαµβάνει είδη τα ο οία είναι δυνατό να α οτελέσουν αντικείµενο θηρευτικών ράξεων. Τα είδη ου α αριθµούνται στο αράρτηµα ΙΙ/1 είναι δυνατό να θηρεύονται στη γεωγραφική ζώνη εφαρµογής της οδηγίας. Τα είδη ου α αριθµούνται στο αράρτηµα ΙΙ/2 είναι δυνατό να θηρεύονται µόνο στα κράτη για τα ο οία έχουν σηµειωθεί Παράρτηµα ΙΙΙ/1 εν α αγορεύεται η ώληση, µεταφορά, κατοχή και διάθεση για ώληση, εφόσον τα τηνά έχουν συλληφθεί νόµιµα. Παράρτηµα ΙΙΙ/2 Ε ιτρέ ονται οι αρα άνω δραστηριότητες µόνο στα κράτη ου το έχουν ζητήσει Παράρτηµα ΙΙΙ/3 Η Ε ιτρο ή ροβαίνει σε µελέτες για το βιολογικό καθεστώς τους και τις ε ι τώσεις της εµ ορίας σ αυτό. Οδηγία 92/43 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτό ων καθώς και της άγριας ανίδας και χλωρίδας Παράρτηµα ΙI Είδη για τα ο οία ρέ ει να θεσ ιστούν εριοχές ροστασίας Παράρτηµα IV Αυστηρή ροστασία ου α αγορεύει: α) κάθε µορφή σύλληψης ή θανάτωσης εκ ροθέσεως
β) αρενόχληση εκ ροθέσεως, ιδίως κατά την ερίοδο ανα αραγωγής, εξάρτησης, διαχείµασης και µετανάστευσης γ) εκ ροθέσεως καταστροφή ή συλλογή αυγών δ) βλάβη ή καταστροφή των τό ων ανα αραγωγής ή ανά αυσης ε) κατοχή, µεταφορά, ώληση, ανταλλαγή, ροσφορά για ώληση Παράρτηµα V Ρύθµιση εκµετάλλευσης Παράρτηµα Νοµοθετήµατα ου αφορούν στην ροστασία της ανίδας της Ελλάδας Ν 86/1969 (ΦΕΚ 7A/18.1969) «Περί δασικού κώδικος», αρθ. 251, 252, 254, 256-259, 261, 264 ό ως τρο ο οιήθηκε α ό το Ν 996/1971 (ΦΕΚ 192A/6.10.1971), το Ν 177/1975 (ΦΕΚ 205Α/27.9.1975) και τον Ν. 2637/1998 (ΦΕΚ 200Α/27.8.1998) Σύµβαση Βέρνης (Council of Europe 1979, Convention on the conservation of European wildlife and natural habitats) Τρο ο οιήσεις: 1987, 1991, 1993, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2001 Ε ικύρωση: Ν. 1335/1983 (ΦΕΚ 32Α/14.3.1983) Σύµβαση Βόννης (Convention of Migratory Species of Wild Animals, 1979) Τρο ο οιήσεις: 1985, 1988,1991, 1994, 1997, 1999, 2002, 2005 Ε ικύρωση: Ν. 2719/99 (ΦΕΚ 106Α/26.5.1999) Οδηγία 79/409 (2.4.1979) (OJ L103/25.4.1979) "Περί διατηρήσεως των αγρίων τηνών", και τρο ο οιήσεις: Οδηγία 81/854 (19.10.1981) (OJ L319/7.11.1981) Οδηγία 85/411 (25.7.1985) (OJ L233/30.8.1985) Οδηγία 86/122 (8.4.1986) (OJ L100/16.4.1986) Οδηγία 91/244 (6.3.1991) (OJ L115/8.5.1991) Οδηγία 94/24 (8.6.1994) (OJ L164/30.6.1994) Οδηγία 97/49 (29.7.1997) (OJ L223/13.8.1997) Κανονισµός 807/2003 (14.4.2003) (OJ L122/16.5.2003) Ε ικύρωση: ΚΥΑ 414985/29.11.85 (ΦΕΚ 757Β/18.12.1985) "Μέτρα διαχείρισης της άγριας τηνο ανίδας", ΚΥΑ 366599/16.12.1996 (ΦΕΚ 1188Β/31.12.1996) και ΚΥΑ 294228/23.12.1997 (ΦΕΚ 68Α/4.2.1998). ΥΑ 180755/4425 8.9.1979 (ΦΕΚ 866Β/28.9.1979) "Περί καθορισµού ωφελίµων θηραµάτων και α αγόρευση θήρας ορισµένων τηνών α ειλουµένων µε λήρη αφανισµό" Π 67/81 (ΦΕΚ 23Α/30.1.1981 και ΦΕΚ43Α/18.2.1981) "Περί ροστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και της άγριας ανίδος και καθορισµού διαδικασίας συντονισµού και ελέγχου της ερεύνης ε 'αυτών" Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (21.5.1992) (OJ L206/22.7.1992) "Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτό ων καθώς και της άγριας ανίδας και χλωρίδας" Τρο ο οιήσεις:
Οδηγία 97/62 (27.10.1997) (OJ L305/8.11.1997) Κανονισµός 1882/2003 (29.9.2003) (OJ L284/31.10.2003) Ε ικύρωση: ΚΥΑ 33318/3028/1998 (ΦΕΚ 1289Β/28.12.1998) Σύµβαση Βαρκελώνης: Πρωτόκολλο για τις Ειδικές Προστατευόµενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλότητα στη Μεσόγειο, 1996 Το ρωτόκολλο δεν έχει ακόµη ε ικυρωθεί α ό την Ελλάδα Σύµβαση για το ιεθνές Εµ όριο Κινδυνευόντων Ειδών της Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας (CITES) και Κανονισµοί α. 338/1997/ΕΟΚ (OJ L61/3.3.1997) ό ως τρο ο οιήθηκε α ό τα 938/1997, 2307/1997, 2214/1998, 1476/1999, 2724/2000, 1579/2001, 1497/2003, 1882/2003 (29.9.2003) (OJ L284/31.10.2003), 834/2004 (OJ L127/29.4.2004), β. 1808/2001 (OJ L250/19.9.2001) γ. 349/2003 ό ως τρο ο οιήθηκε α ό την 776/2004 (OJ L123/27.4.2004) Εφαρµογή: ΚΥΑ 2615/54/1985 (ΦΕΚ 112Β/1.3.1985) Ε ικύρωση: Ν. 2055/1992 (ΦΕΚ 105Α/30.6.1992) Συµ λήρωµα: Ν. 2637/1998 (ΦΕΚ 200Α/27.8.1998), ΚΥΑ 331794/12.3.1999 (ΦΕΚ 281Β/31.3.1999), ΚΥΑ 104853/4953/6.2.2006 (ΦΕΚ 198Β/13.2.2006)
ΟΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΕΙ ΩΝ Ο ιο λατιά χρησιµο οιούµενος κατάλογος α ειλουµένων ειδών είναι ο κατάλογος της IUCN ου κυκλοφορεί τόσο έντυ α όσο και ηλεκτρονικά. Ο κατάλογος χωρίζει τα είδη σε κατηγορίες ανάλογα µε τον κίνδυνο εξαφάνισης. Οι κατηγορίες βασίζονται σε οσοτικά και ε ιστηµονικά τεκµηριωµένα κριτήρια και είναι οι εξής: ΕΚΛΙΠΟΝΤΑ - EXTINCT (ΕΧ) Τάξα αδιαµφισβήτητα εξαφανισµένα (έχει εθάνει και το τελευταίο άτοµο). ΕΚΛΙΠΟΝΤΑ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ EXTINCT IN THE WILD (EW) Τάξα ου είναι γνωστό ότι υ άρχουν µόνο σε εκτροφές, σε αιχµαλωσία ή α ελευθερωµένα µακριά α ό την αρχική τους εριοχή εξά λωσης. ΚΡΙΣΙΜΩΣ ΚΙΝ ΥΝΕΥΟΝΤΑ CRITICALLY ENDANGERED (CR) Τάξα ου αντιµετω ίζουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης α ό το φυσικό τους χώρο στο άµεσο µέλλον και για τα ο οία ισχύουν τουλάχιστον ένα α ό τα αρακάτω κριτήρια Α έως Ε. Α) ραστική µείωση του ληθυσµού ου έχει εκτιµηθεί µε συγκεκριµένα οσοτικά κριτήρια Β) Έκταση αρουσίας µικρότερη α ό 100 τετρ.χλµ. ή έκταση εξά λωσης µικρότερη α ό 10 τετρ.χλµ., σε συνδυασµό µε ενδείξεις κερµατισµού και µείωσης Γ) Πληθυσµός υ ολογισµένος σε λιγότερα α ό 250 ώριµα άτοµα και ενδείξεις µείωσης και κερµατισµού ) Συνολικός ληθυσµός µικρότερος των 50 ώριµων ατόµων. Ε) Ποσοτική ανάλυση ου δείχνει ιθανότητα εξαφάνισης στο φυσικό εριβάλλον τουλάχιστον του 50% µέσα στα ε όµενα 10 χρόνια ή τρεις γενιές, ό οιο είναι µακρύτερο. ΚΙΝ ΥΝΕΥΟΝΤΑ - ENDANGERED (ΕΝ) Όχι Κρισίµως Κινδυνεύοντα, αλλά αντιµετω ίζουν υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στο φυσικό τους εριβάλλον στο άµεσο µέλλον, σύµφωνα µε κά οιο α ό τα ακόλουθα κριτήρια: Α) Πληθυσµιακή µείωση ου έχει εκτιµηθεί µε συγκεκριµένα οσοτικά κριτήρια, λιγότερο αυστηρά α ό την ροηγούµενη κατηγορία Β) Έκταση αρουσίας µικρότερη α ό 5000 τετρ.χλµ. ή έκταση εξά λωσης µικρότερη α ό 500 τετρ.χλµ., σε συνδυασµό µε ενδείξεις κερµατισµού και µείωσης Γ) Πληθυσµός υ ολογισµένος σε λιγότερα α ό 2500 ώριµα άτοµα και ενδείξεις µείωσης και κερµατισµού ) Συνολικός ληθυσµός µικρότερος των 250 ώριµων ατόµων Ε) Ποσοτική ανάλυση ου δείχνει ιθανότητα εξαφάνισης στο φυσικό εριβάλλον τουλάχιστον του 20% µέσα στα ε όµενα 20 χρόνια ή έντε γενιές, ό οιο είναι µακρύτερο. ΤΡΩΤΑ - VULNERABLE (VU) Όχι στις ροηγούµενες κατηγορίες, αλλά αντιµετω ίζει κίνδυνο εξαφάνισης στο µεσο ρόθεσµο µέλλον, ό ως ροκύ τει α ό κά οιο α ό τα ακόλουθα κριτήρια:
Α) Πληθυσµιακή µείωση ου έχει εκτιµηθεί µε συγκεκριµένα οσοτικά κριτήρια λιγότερο αυστηρά α ό τις δύο ροηγούµενες κατηγορίες Β) Έκταση αρουσίας µικρότερη α ό 20000 τετρ.χλµ. ή έκταση εξά λωσης µικρότερη α ό 2000 τετρ.χλµ., σε συνδυασµό µε ενδείξεις κερµατισµού και µείωσης Γ) Πληθυσµός υ ολογισµένος σε λιγότερα α ό 10000 ώριµα άτοµα µε ενδείξεις κερµατισµού και µείωσης ) Συνολικός ληθυσµός ολύ µικρός ή εριορισµένος υ ό την έννοια: 1) Πληθυσµός µικρότερος των 1000 ώριµων ατόµων 2) Πληθυσµός µε ολύ εριορισµένη εριοχή εξά λωσης (τυ ικά µικρότερη των 20 τετρ. χλµ. ή αριθµό εριοχών εµφάνισης (τυ ικά κάτω α ό έντε) Ένα τέτοιο τάξο θα υφίσταται, συνε ώς, τις ε ι τώσεις ανθρώ ινων δραστηριοτήτων (ή τυχαίων γεγονότων ου τα α οτελέσµατα τους εντείνονται α ό τις ανθρώ ινες δραστηριότητες) µέσα σε µικρό χρονικό διάστηµα στο µέλλον, και είναι ως εκ τούτου ιθανό να µετα έσει σύντοµα στις κατηγορίες Κρισίµως Κινδυνεύοντα ή Εξαφανισµένα. Ε) Ποσοτική ανάλυση ου δείχνει ιθανότητα εξαφάνισης στο φυσικό εριβάλλον τουλάχιστον 10% µέσα στα ε όµενα 100 χρόνια. ΣΧΕ ΟΝ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ NEAR THREATENED (NT). Τάξα ου έχουν εκτιµηθεί ότι δεν ανήκουν σε µια α ό τις τρεις ροηγούµενες κατηγορίες αλλά θεωρούνται ότι λησιάζουν να θεωρηθούν ή ότι είναι ιθανό να ενταχθούν σ αυτές στο άµεσο µέλλον. ΜΕΙΩΜΕΝΟΥ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ LEAST CONCERN (LC) Τάξα ου έχουν εκτιµηθεί ότι δεν ανήκουν στις κατηγορίες Κρισίµως Κινδυνεύοντα, Κινδυνεύοντα, Τρωτά ή Σχεδόν Α ειλούµενα. Σ αυτή την κατηγορία ανήκουν λατιά εξα λωµένα και άφθονα τάξα. ΑΝΕΠΑΡΚΩΣ ΓΝΩΣΤΑ DATA DEFICIENT (DD) Τάξα για τα ο οία υ άρχουν ανε αρκή δεδοµένα ώστε να ενταχθούν σε µία α ό τις ροηγούµενες κατηγορίες και δεν υ άρχουν στοιχεία σχετικά µε την κατάσταση τους. Σηµαίνει ότι α αιτούνται εραιτέρω έρευνες (δεν α οτελεί κατηγορία α ειλούµενων). ΟΧΙ ΕΚΤΙΜΗΜΕΝΑ NOT EVALUATED (ΝΕ) Τάξα ου δεν έχουν καθόλου εκτιµηθεί ως ρος τα ροηγούµενα κριτήρια. Στην ροηγούµενη έκδοση των κριτηρίων (1994) αντί για τα Σχεδόν Α ειλούµενα και τα Μειωµένου Ενδιαφέροντος, υ ήρχε η κατηγορία Μειωµένου Κινδύνου (Lower Risk, LR) η ο οία είχε τρεις υ οκατηγορίες: Εξαρτώµενα α ό Προστασία, Σχεδόν Α ειλούµενα και Μειωµένου Ενδιαφέροντος. Η αµέσως ροηγούµενη έκδοση την ο οία χρησιµο οιεί το Κόκκινο Βιβλίο των Α ειλουµένων Σ ονδυλοζώων της Ελλάδας, είχε ε τά κατηγορίες: Εκλι όντα (Extinct, Ex), Κινδυνεύοντα (Endangered, E), Τρωτά (Vulnerable, V), Σ άνια (Rare, R), Α ροσδιόριστα (Indeterminate, I), Εκτός Κινδύνου (Out of Danger, O) και Ανε αρκώς Γνωστά (Insufficiently Known). Οι κατηγορίες αυτές δεν α αιτούσαν την οσοτική τεκµηρίωση ου α αιτούν οι σηµερινές κατηγορίες. Υ άρχουν και άλλοι τρό οι να εκτιµηθεί η σηµασία των ειδών και η κατάσταση α ειλής τους. Πρόσφατες µελέτες για τα ουλιά (BirdLife International
2004, Burfield & van Bommel 2004) και για τις εταλούδες (van Sway & Warren 1999) διαχωρίζουν τα είδη ανάλογα µε την κατάσταση α ειλής και την γεωγραφική κατανοµή τους στην Ευρώ η. Έτσι τα είδη χωρίζονται σε είδη αγκόσµιου ενδιαφέροντος διατήρησης, είδη των ο οίων οι αγκόσµιοι ληθυσµοί συγκεντρώνονται στην Ευρώ η, είδη των ο οίων οι αγκόσµιοι ληθυσµοί δεν συγκεντρώνονται στην Ευρώ η αλλά βρίσκονται σε µη ικανο οιητική κατάσταση στην Ευρώ η και είδη των ο οίων οι αγκόσµιοι ληθυσµοί συγκεντρώνονται στην Ευρώ η και βρίσκονται σε ικανο οιητική κατάσταση. ΕΝ ΗΜΙΚΑ ΕΙ Η ΚΑΙ ΥΠΟΕΙ Η Ως ενδηµικά είδη και υ οείδη της Ελλάδας θεωρούνται τα είδη και υ οείδη ου ευρίσκονται µόνο µέσα στα ολιτικά όρια της Ελλάδας και ουθενά αλλού. Οι κατάλογοι των ενδηµικών ειδών και υ οειδών είναι συνεχώς υ ό αναθεώρηση γιατί κάθε χρόνο ροστίθενται ολλά νέα είδη και υ οείδη ου έχουν καταγραφεί µόνο α ό την Ελλάδα ενώ ταυτόχρονα είδη και υ οείδη ου θεωρούνται ενδηµικά ανακαλύ τονται και στις γειτονικές χώρες. Ε ι λέον, µ ορεί να αναθεωρηθεί η ταξινοµική θέση κά οιων ειδών ή υ οειδών και να το ο ετηθούν αυτά σε άλλα είδη τα ο οία δεν είναι ενδηµικά. Χαρακτηριστική είναι η ερί τωση του µέχρι ρότινως θεωρούµενου ως ενδηµικού είδους φιδιού Coluber gyarosensis το ο οίο σύµφωνα µε ρόσφατες µελέτες ρόκειται µια µελανιστική µορφή του Coluber (σήµερα Hierophis) viridiflavus το ο οίο δεν είχε αναφερθεί µέχρι σήµερα α ό την Ελλάδα.
ΣΠΟΝ ΥΛΩΤΑ
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ Acomys minous R VU + Apodemus flavicollis x Apodemus mystacinus x Apodemus sylvaticus x Balaenoptera acutorostrata IV II I/A II LR Balaenoptera physalus + IV II I/II II/A II R EN V Barbastella barbastella + II/IV II R VU Canis aureus V V Canis lupus 1 *II/IV/V II II/B V V Capra aegagrus + II/IV II E VU x Capreolus capreolus + III V Cervus elaphus + III V Citellus (=Spermophilus) citellus + II/IV II V VU x Cricetulus migratorius + E LR/nt x Crocidura leucodon + + III Crocidura suaveolens + + III Crocidura suaveolens Κρητ. Πληθ. + II Crocidura zimmermanni + VU R + Dama dama + III V Delphinus delphis + IV II II/A II V EN Dryomys nitedula + IV III R LR/nt Eptesicus serotinus + + IV II II E Eptesicus bottae + IV II Erinaceus concolor (= europaeus) + + x Felis silvestris IV II II/A x Glis glis + III LR/nt x Grampus griseus IV II II/A II R DD Lepus europaeus III x Lutra lutra + II/IV II I/A V NT V Lynx lynx + II/IV III II/B E NT Rev Martes foina III x
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Martes martes + V III Meles meles III x Megaptera novaeangliae IV II I II/A II VU Micromys minutus LR Microtus felteni LR/nt Microtus guentheri LR/nt Microtus (=Chionomys) nivalis III LR/nt Microtus thomasi LR/nt Miniopterus schreibersi + + II/IV II II E Monachus monachus + *II/IV II I/II I/A II E CR E Muscardinus avellanarius + IV III LR/nt V x Mustela nivalis + III x Mustela putorius + V III Myomimus roachi II/IV II VU Myotis alcathoe + IV II Myotis aurascens + IV II Myotis bechsteini + II/IV II II R VU Myotis blythi + + II/IV II II V x Myotis capacinii + + II/IV II II E VU V Myotis daubentoni + IV II II E Myotis emarginatus + + II/IV II II E VU Myotis myotis + + II/IV II II E LR/nt K Myotis mystacinus + + IV II II E Myotis nattereri + + IV II II E I Neomys anomalus + + III K Neomys fodiens + III Nyctalus lasiopterus + + IV II II E LR/nt R Nyctalus leisleri + + IV II II E LR/nt Nyctalus noctula + + IV II II E Oryctolagus cuniculus x Phocaena phocoena + II/IV II II II/A II R VU K Physeter macrocephalus IV II I/II I/A II R VU Pipistrellus kuhli + + IV II II V
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Pipistrellus nathusii + + IV II II E Pipistrellus pipistrellus + + IV III II E Pipistrellus pygmaeus + IV II Pipistrellus savii (= Hypsugo) + + IV II II E Plecotus auritus + + IV II II E I Plecotus austriacus + + IV II II E Plecotus kolombatovici + IV II Plecotus macrobullaris + IV II Pseudorca crassidens IV II II/A II Rhinolophus blasii + + II/IV II II E NT R Rhinolophus euryale + + II/IV II II E VU R Rhinolophus ferrumequinum + + II/IV II II V LR/nt x Rhinolophus hipposideros + + II/IV II II V Rhinolophus mehelyi + + II/IV II II E VU Rupicapra rupicapra + II/IV III R Sciurus anomalus + IV II V LR/nt Sciurus vulgaris + III NT Sorex araneus + III Sorex minutus + + III Spalax (=Microspalax, Nannospalax) leucodon (=microphthalmus) + V VU I x Spalax (= Nannospalax) nehringi 2 + V Stenella caeruleoalba IV II II/A II V LR/cd Suncus etruscus + III Sus scrofa III Tadarida teniotis + + IV II II E R Talpa caeca + + K Talpa europaea + + K Talpa stankovici (= romana) + + K Tursiops truncatus + II/IV II II/A II DD Ursus arctos + *II/IV II II/A E Rev Vespertilio murinus + + IV II II E Vormela peregusna + II/IV II K VU V Ziphius cavirostris IV II II/A II DD
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ 1: Οι πληθυσµοί νότια του 39ου παραλλήλου ανήκουν στα παράρτ. ΙΙ και IV, οι πληθυσµοί βόρεια του 39ου παραλλήλου στο παράρτ. V. 2: Παλαιότερα θεωρείτο ότι ανήκει στο S. leucodon ΠΤΗΝΑ Accipiter brevipes I II II II/A 2 R Accipiter gentilis II II II/A S Accipiter nisus II II II/A S Acrocephalus agricola II II Acrocephalus arundinaceus II II DC Acrocephalus melanopogon I II II R S Acrocephalus paludicola I II I/II VU K 1 V Acrocephalus palustris II II 4 S Acrocephalus schoenobaenus II II 4 S Acrocephalus scirpaceus II II 4 S Actitis hypoleucos III II 3 DC Actitis macularia III II Aegithalos caudatus III S Aegolius funereus + I II II/A R S Aegypius monachus + I I II II II/A E1 NT V 1 R Alauda arvensis II2 III 3 DC Alcedo atthis I I II 3 DP Alectoris chukar II2 III 3 DP Alectoris graeca II1 III 2 DP Alectoris rufa II1/III1 III 2 DC Anas acuta II1/III2 III II 3 DC Anas clypeata II1/III2 III II 3 DC Anas crecca II1/III2 III II S Anas discors III II Anas penelope II1/III2 III II S Anas platyrhynchos II1/III1 III II S
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Anas querquedula II1 III II A K 3 V Anas strepera II1 III II K 3 S Anser albifrons I II2/III2 III II S Anser anser II1/III2 II II E2 S Anser erythropus I II I E2 VU R 1 C Anser fabalis II1 III II 4w S Anthropoides virgo (=Grus) + II II II/B Anthus campestris I II 3 DP Anthus cervinus II E Anthus petrosus II 4 DC Anthus pratensis II 4 DC Anthus richardi II Anthus spinoletta II S Anthus trivialis II DC Apus affinis III 3 S Apus apus III S Apus melba (=Tachymarptis) II S Apus pallidus II S Aquila chrysaetos I I II II II/A 3 R Aquila clanga I II I II/A E2 VU 1 E Aquila heliaca I II I I/A E1 VU R 1 R Aquila nipalensis (= A. rapax) II II II/B 3 Aquila pomarina I II II II/A V 2 DC Ardea cinerea III S Ardea purpurea I I II II V 3 DP Ardeola ralloides I I II 3 R Arenaria interpres II II DC Asio flammeus + I I II II/A 3 DC Asio otus + II II/A S Athene noctua + II II/A 3 DC Aythya ferina II1/III2 III II K 2 DC Aythya fuligula II1/III2 III II 3 DC Aythya marila II2/III2 III II 3w E
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Aythya nyroca I I III I V NT 1 V Bartramia longicauda III II Bombycilla garrulus II S Bonasa bonasia + I III I DC Botaurus stellaris I I II II I 3 DP Branta bernicla III II 3w V Branta ruficollis I II I II/A E2 VU K 1w L Bubo bubo + I I II II/A 3 S Bubulcus ibis + II S Bucanetes githagineus (=Rhodopechys) I II S Bucephala clangula II2 III II S Burhinus oedicnemus I I II II V 3 V Buteo buteo + II II II/A S Buteo lagopus + II II II/A S Buteo rufinus + I II II II/A R 3 S Calandrella brachydactyla I II 3 V Calandrella rufescens II 3 DC Calidris alba II II S Calidris alpina II II 3 DC Calidris bairdii III II Calidris canutus III II 3w DC Calidris ferruginea II II Calidris fuscicollis III Calidris maritima II II 4 S Calidris melanotos III II Calidris minuta II II S Calidris subminuta III II Calidris temmincki II II DC Calonectris diomedea I I III II 2 V Caprimulgus europaeus + I II 2 DP Carduelis cannabina II 2 DC Carduelis carduelis II S Carduelis chloris II 4 S
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Carduelis spinus II 4 S Carpodacus erythrinus II S Cercotrichas galactotes (=Erythropygia) II 3 V Certhia brachydactyla II 4 S Certhia familiaris II S Ceryle rudis II 3 S Cettia cetti II II S Charadrius alexandrinus I II II 3 DC Charadrius asiaticus III II 3 Charadrius dubius II II S Charadrius hiaticula II II 4 S Charadrius leschenaulti II II 3 Charadrius morinellus (=Eudromias) I I II II K V Charadrius pecuarius III II Chersophilus duponti I II 3 DP Chettusia gregaria (=Vanellus gregarius) III I CR 1 Chettusia leucura (=Vanellus leucurus) III II Chlamydotis undulata I II I/A VU 1 V Chlidonias hybridus I II V 3 DP Chlidonias leucopterus II II S Chlidonias niger I I II II V 3 DC Ciconia ciconia + I I II 2 DP Ciconia nigra + I I II II II/A E2 2 R Cinclus cinclus II S Circaetus gallicus I I II II II/A 3 S Circus aeruginosus + I I II II II/A V S Circus cyaneus + I I II II II/A 3 DC Circus macrourus + I II II II/A NT 1 Circus pygagrus + I I II II II/A E1 4 S Cisticola juncidis II II K S Clamator glandarius + II S Clangula hiemalis III II S Coccothraustes coccothraustes II S
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Columba livia II1 III S Columba oenas II2 III R 4 S Columba palumbus II1/III1 4 S Coracias garrulus + I II II V NT 2 V Corvus corax III S Corvus corone II2 S Corvus frugilegus S Corvus monedula II2 4 S Coturnix coturnix II2 III II K 3 S Crex crex I II II NT R 1 DP Cuculus canorus + III DP Cursorius cursor I II 3 E Cygnus columbianus + I I II II 3w Cygnus cygnus + I I II II K 4w S Cygnus olor + III II 4 S Delichon urbica + II 3 DC Dendrocopos leucotos + I I II R S Dendrocopos major + II S Dendrocopos medius + I II 4 S Dendrocopos minor + II S Dendrocopos syriacus + I II 4 S Dryocopus martius + I I II S Egretta (=Casmerodius, Ardea) alba I I II II E2 S Egretta garzetta I I II S Egretta gularis III Elanus caeruleus I II II II/A 3 R Emberiza aureola II NT 1 C Emberiza caesia I II 4 S Emberiza cia II 3 DP Emberiza cineracea I II R NT 1 R Emberiza cirlus II 4 S Emberiza citrinella II 4 DC Emberiza hortulana I III 2 DC
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Emberiza leucocephala II Emberiza melanocephala II 2 DC Emberiza pusilla II S Emberiza rustica II DC Emberiza schoeniclus II DC Eremophila alpestris II V Erithacus rubecula II 4 S Falco biarmicus I I II II II/A V 3 V Falco cherrug I II II II/A I EN 1 V Falco columbarius I II II II/A DP Falco eleonorae I I II II II/A II K 2 DC Falco naumanni I II I II/A V VU K 1 DP Falco pelegrinoides II II I/A S Falco peregrinus I I II II I/A K S Falco subbuteo II II II/A S Falco tinnunculus II II II/A 3 DC Falco vespertinus I II II II/A NT 3 E Ficedula albicollis I II II 4 S Ficedula hypoleuca II II 4 S Ficedula parva I II II S Ficedula semitorquata I II II R NT 2 V Francolinus francolinus III Ex 3 R Fringilla coelebs III 4 S Fringilla montifringilla III S Fulica atra II1/III2 III II S Galerida cristata III 3 DP Gallinago gallinago II1/III2 III II 3 DC Gallinago media I I II II K NT 1 V Gallinula chloropus III S Garrulus glandarius S x Gavia arctica I II 3 DP Gavia immer I I II S Gavia stellata I II II 3 R
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Gelochelidon nilotica (=Sterna) I I II II E1 3 Glareola nordmanni II II NT 1 C Glareola pratincola I I II II V 3 D Glaucidium passerinum + I II II/A S Grus grus + I I II II II/A 2 DP Gypaetus barbatus + I I II II II/A E1 3 V Gyps fulvus + I I II II II/A S Haematopus ostralegus III K 4 S Halcyon smyrnensis II 3 Haliaeetus albicilla I I II I I/A E1 R 1 R Hieraaetus fasciatus I I II II II/A V 3 E Hieraaetus pennatus I I II II II/A V 3 R Himantopus himantopus I I II II V S Hippolais caligata II II S Hippolais icterina II II 4 S Hippolais olivetorum I II II 4 R Hippolais pallida II II 3 DC Hippolais polyglotta II II Hirundo daurica + II S Hirundo rustica + II 3 DC Hoplopterus spinosus I II II E2 3 Hydrobates pelagicus I I II II R 4 S Irania gutturalis II S Ixobrychus minutus I II II 3 DP Jynx torquilla + II 3 DC Lanius collurio I II 3 DP Lanius excubitor II 3 DC Lanius isabellinus II Lanius minor I II K 2 V Lanius nubicus I II R 2 R Lanius senator II 2 DC Larus argentatus 4 S Larus armenicus III II 2
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Larus atricilla III Larus audouinii + I I II I/II II E2 NT R 1 L Larus cacchinans II2 III 4 S Larus canus III 2 DC Larus fuscus 4 S Larus genei I I II II E2 3 L Larus glaucoides III 4 S Larus ichthyaetus III II Larus leucophthalmus II I/II NT Larus marinus 4 S Larus melanocephalus I II II V 4 S Larus minutus I II 3 S Larus ridibundus III 4 S Limicola falcinellus II II K 3 DC Limnodromus scolopaceus III II Limosa laponica I III II E Limosa limosa III II NT 2 V Locustella fluviatilis II II 4 S Locustella luscinioides II II K 4 S Locustella naevia II II 4 S Loxia curvirostra II S Lullula arborea I III 2 DP Luscinia luscinia II 4 S Luscinia megarhynchos II 4 S Luscinia svecica I I II S Lymnocryptes minimus II1/III2 II II 3 DP Marmaronetta angustirostris I II I Ex VU V 1 E Melanitta fusca III II 3 DC Melanitta nigra III2 III II S Melanocorypha bimaculata II Melanocorypha calandra I II 3 DP Melanocorypha leucoptera II 4w Melanocorypha yeltoniensis II 3
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Mergus albellus (=Mergellus) I II II 3 R Mergus merganser III II E2 S Mergus serrator III II S Merops apiaster II II 3 DP Merops orientalis III Merops persicus III Miliaria calandra (=Emberiza) II 2 DC Milvus migrans I I II II II/A E1 3 S Milvus milvus I I II II II/A NT K 2 DC Monticola saxatilis II 3 DP Monticola solitarius II 3 DP Montifringilla nivalis II S Motacilla alba II S Motacilla cinerea II S Motacilla citreola II S Motacilla flava II DC Muscicapa daurica II II Muscicapa striata II II 3 DC Neophron percnopteros + I I II II II/A V 3 E Netta rufina III II R S Nucifraga caryocatactes II S Numenius arquata III II 2 DC Numenius phaeopus III II 4 DC Numenius tenuirostris I II I/II I/A II E1 CR K 1 Nycticorax nycticorax I I II K 3 S Oenanthe deserti III Oenanthe finschii III Oenanthe hispanica II 2 DC Oenanthe isabellina II R S Oenanthe leucopyga III Oenanthe leucura I II 3 R Oenanthe oenanthe II 3 DC Oenanthe pleschanka I II
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Oriolus oriolus II DC Otis tarda I I II II II/A Ex VU R 1 V Otus scops + II II/A 2 DP Oxyura leucocephala I I II I II/A E2 EN V 1 V Pandion haliaetus I I II II II/A II I 3 S Panurus biarmicus II S Parus ater II S Parus caeruleus II 4 S x Parus cristatus II 2 S Parus lugubris II 4 S Parus major II S x Parus montanus II V Parus palustris II 3 DC Passer domesticus 3 DC Passer hispaniolensis III S Passer moabiticus III S Passer montanus III 3 DC Pelecanus crispus I II I/II I/A II E1 VU E 1 R Pelecanus onocrotalus I II I/II II E1 3 R Perdix perdix II1/III1 III V 3 V Pernis apivorus I I II II II/A 4 S Petronia petronia II S Phalacrocorax aristotelis I II II V 4 S Phalacrocorax carbo I III S Phalacrocorax pygmaeus I II II II E2 K 1 R Phalaropus fulicarius II II Phalaropus lobatus I I II II S Phalaropus tricolor II II Phasianus colchicus + II1/III1 III V S Philomachus pugnax I III II 2 V Phoenicopterus ruber (=roseus) + I I II II II/A II R 3 L Phoenicurus moussieri III Phoenicurus ochruros II S
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Phoenicurus phoenicurus II 2 DP Phylloscopus bonelli (=P. orientalis) II II 2 DC Phylloscopus borealis II II S Phylloscopus collybita II II S Phylloscopus inornatus II II Phylloscopus orientalis I II II Phylloscopus sibilatrix II II 2 DC Phylloscopus trochiloides II II S Phylloscopus trochilus II II DC Pica pica II2 S Picoides tridactylus + I II R 3 DP Picus canus + I II R 3 DP Picus viridis + II 2 DP Platalea leucorodia I I II II II/A E1 2 R Plectrophenax nivalis II DC Plegadis falcinellus I I II II E1 3 R Pluvialis apricaria I I/II2/III2 III II 4 DP Pluvialis fulva III II Pluvialis squatarola III II S Podiceps auritus I II II 3 V Podiceps cristatus III S Podiceps griseigena II II I S Podiceps nigricollis II K DC Porphyrio porphyrio I I II 3 L Porphyrula alleni III Porzana parva I II II R 4 S Porzana porzana I II II 4 S Porzana pusilla I II II 3 R Prunella collaris II S Prunella modularis II 4 S Pterocles alchata I I II 3 DC Pterocles orientalis I II 3 V Ptyonoprogne rupestris (=Hirundo) + II S
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Puffinus yelkouan (=P. puffinus yelkouan) I II II 4 S Pyrrhocorax graculus II S Pyrrhocorax pyrrhocorax I II K 3 DC Pyrrhula pyrrhula III S Rallus aquaticus III S Recurvirostra avosetta I I II II V S Regulus ignicapillus II II 4 S Regulus regulus II II 4 S Remiz pendulinus III S Riparia riparia + II 3 DC Rissa tridactyla III S Saxicola rubetra II 4 DC Saxicola torquata II S Scolopax rusticola II1/III2 III II 3 DP Serinus pusillus II Serinus serinus II 4 S Sitta europaea + II S Sitta krueperi + I II R NT 2 E Sitta neumayer + II 4 S Somateria mollissima III2 III II 4 S Stercorarius longicaudus III S Stercorarius parasiticus III S Stercorarius pomarinus III Stercorarius skua (=Catharacta) III 4 S Sterna albifrons I I II II II 3 DC Sterna anaethetus III Sterna bengalensis III II S Sterna caspia I II K 3 R Sterna hirundo I I II II S Sterna paradisaea I I II S Sterna sandvicensis I I II II II I 2 DC Streptopelia decaocto + III S Streptopelia orientalis III
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Streptopelia senegalensis III Streptopelia turtur II2 III II 3 V Strix aluco + II II/A 4 S Sturnus roseus + II S Sturnus unicolor II 4 S Sturnus vulgaris II2 3 DC Sula bassana (=Morus bassanus) III S Sylvia atricapilla II II 4 Sylvia borin II II 4 S Sylvia cantillans II II 4 S Sylvia communis II II 4 S Sylvia conspicillata II II S Sylvia crassirostris II II Sylvia curruca II II S Sylvia hortensis (=S. crassirostris) II II 3 DP Sylvia melanocephala II II 4 S Sylvia nisoria I I II II 4 S Sylvia rueppelli I II II 4 R Sylvia sarda I II II 4 S Sylvia undata I I II II 2 DP Syrrhaptes paradoxus II Tachybaptus ruficollis III S Tadorna ferruginea I II II E1 3 C Tadorna tadorna II II V S Tetrao tetrix + I III 3 DC Tetrao urogallus + I/III2 III R DC Tetrax tetrax I I II II/A Ex NT R 1 V Tichodroma muraria III R S Tringa erythropus III II 3 DC Tringa flavipes III II Tringa glareola I I II II 3 DP Tringa nebularia III II S Tringa ochropus II II S
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Tringa stagnatilis II II K S Tringa totanus III II 2 DC Troglodytes troglodytes II S Turdus iliacus II2 III 4w S Turdus merula II2 III 4 S Turdus philomelos II2 III 4 S Turdus pillaris II2 III 4w S Turdus ruficollis III Turdus torquatus II R 4 S Turdus viscivorus II2 III 4 S Tyto alba + II II/A 3 DC Upupa epops + II 3 DC Vanellus vanellus II2 III II 2 V Xenus cinereus (=Tringa) I II II S Zoothera dauma III ΕΡΠΕΤΑ Ablepharus kitaibelli IV II x Agama (=Stellio, Laudakia) stellio + IV II x Algyroides moreoticus + IV II NT NT + Algyroides nigropunctatus + IV II x Anguis cephallonicus III NT NT + Anguis fragilis + III Blanus strauchi III R Caretta caretta + *II/IV II I/A II E EN V Chalcides ocellatus + IV II Chamaeleo chamaeleon + IV II II/A R Chamaeleo africanus 1 + IV II II/A R Chelonia mydas + *II/IV II I/A II E EN E Coluber caspius (=Dolichophis) IV II Coluber gemonensis (=Hierophis) + II x
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Coluber gyarosensis (=Hierophis viridiflavus) 2 III + Coluber jugularis (=Dolichophis) + IV II Coluber najadum (=Platyceps) + IV II x Coluber nummifer (=Hemorrhois) IV III Coronella austriaca + IV II Cyrtodactylus (=Cyrtopodion, Mediodactylus) kotschyii + IV II x Dermochelys coriacea + IV II I I/A II E EN E Eirenis modestus IV III Elaphe longissima (=Zamenis longissimus) + IV II Elaphe quatuorlineata + II/IV II x Elaphe sauromates 3 + II/IV II Elaphe situla (=Zamenis) + II/IV II Emys orbicularis + II/IV II LR/nt Eryx jaculus IV III II/A Hemidactylus turcicus + III Lacerta agilis IV II Lacerta anatolica (=Anatololacerta) 4 IV III Lacerta graeca (=Archaeolacerta, Hellenolacerta) + IV II NT NT + Lacerta oertzeni (=Anatololacerta) 4 IV III x Lacerta praticola (=Darevskia) III Lacerta trilineata + IV II x Lacerta viridis + IV II Mabuya aurata (=Trachylepis, Euprepis auratus) III Macrovipera schweizeri (=Vipera lebetina) + *II/IV II V EN E EN + Malpolon monspessulanus + III Mauremys caspica (=rivulata) + II/IV II Natrix natrix + III x Natrix natrix schweizeri + III CR + Natrix tesselata + IV II Ophiomorus punctatissimus + IV II Ophisaurus apodus (=Pseudopus) IV II Ophisops elegans + IV II Podarcis erhardii + IV II x
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Podarcis gaigeae III VU VU + Podarcis milensis + IV II NT NT + Podarcis muralis + IV II Podarcis peloponnesiaca + IV II + Podarcis taurica + IV II x Tarentola mauritanica + III Telescopus fallax + IV II x Testudo graeca + II/IV II II/A VU V Testudo hermanni (=Eutestudo) + II/IV II II/A LR/nt V Testudo marginata + II/IV II II/A R Typhlops vermicularis III Vipera ammodytes IV II Vipera berus III Vipera ursinii II/IV II I/A R EN x Vipera xanthina (=Montivipera) IV II 1: Ο πληθυσµός της Πύλου θεωρείτο ότι ανήκε στο C. chamaeleo 2: Το C. gyarosensis θεωρείτο ως ξεχωριστό είδος 3: Μέχρι πρόσφατα υποείδος του E. quatuorlineata 4: Θεωρείτο υποείδος της Lacerta danfordi ΑΜΦΙΒΙΑ Bombina bombina II/IV II Bombina variegata II/IV II Bufo bufo + III Bufo viridis (=Pseudepidalea) + IV II Hyla arborea + IV II NT x Pelobates syriacus + IV II Rana cerigensis (=Pelophylax) III EN EN + Rana cretensis (=Pelophylax) III EN EN + Rana dalmatina + IV II
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Rana epeirotica (=Pelophylax) III VU VU Rana graeca + IV III Rana ridibunda (=Pelophylax) V III Rana temporaria V III Salamandra (=Mertensiella, Lyciasalamandra) luschani + II/IV II R EN I EN Salamandra (=Mertensiella, Lyciasalamandra) helverseni 1 + II/IV II R VU VU + Salamandra salamandra + III Triturus alpestris (=Mesotriton) + III x Triturus carnifex II/IV II Triturus karelinii II/IV II Triturus vulgaris (=Lissotriton) + III 1: Η L. helverseni θεωρείτο µέχρι πρόσφατα υποείδος της L. luschani ΙΧΘΥΕΣ Acipenser naccari * + *II/IV II II/B ΙΙ VU CR Acipenser stellatus * V III II/B EN Acipenser sturio + *II/IV II I/A ΙΙ CR E Alburnoides bipunctatus III Alburnus alburnus L/V x Alopias vulpinus DD Alosa caspia ** II/V E Alosa fallax II/V III III DD Alosa macedonica II/V VU VU + Alosa vistonica (=A. macedonica vistonica) II/IV III CR CR + Anguilla anguilla III Aphanius fasciatus II II ΙΙ DD Aspius aspius II/V III DD Atherina boyeri DD Barbus albanicus (=Messinobarbus) + V L/V DD + Barbus cyclolepis V DD x
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Barbus cyclolepis cholorematicus + V DD + Barbus euboicus + V E CR CR + Barbus graecus V L/V EN EN Barbus macedonicus V DD DD Barbus peloponnesius V III L/V DD x Barbus prespensis V E VU VU Barbus thessalus (= B. barbus thessalus) V + Brama brama (=Abramis) + Carassius carassius R LR/nt Carcharinus brachyurus NT Carcharinus brevipinna LR/nt Carcharinus longimanus VU Carcharhinus plumbeus LR/nt Carcharias (=Eugomphodus) taurus VU Carcharodon carcharias II II/B ΙΙ VU Centrophorus granulosus VU Cetorhinus maximus II II/B ΙΙ VU Chalcalburnus belvica (=Alburnus) VU VU Chalcalburnus chalcoides (=Alburnus) II III V DD Chondrostoma prespense VU VU Chondrostoma vardarense L/V NT NT Cobitis arachthosensis EN EN + Cobitis hellenica L/V EN EN + Cobitis meridionalis VU VU Cobitis punctilineata VU VU + Cobitis stephanidisi V CR CR + Cobitis strumicae L/V DD + Cobitis trichonica II III L/V EN EN + Cobitis vardarensis L/V DD Coregonus lavaretus V III DD Cyprinus carpio DD Dalatias licha DD Dipturus (=Raja) batis CR
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Echinorhinus brucus DD Economidichthys pygmaeus + L/V VU + Economidichthys trichonis L/V EN R EN + Epinephelus marginatus III ΙΙΙ EN Eudontomyzon hellenicus II III V/E CR CR + Galeorhinus galeus VU Gobio elimeius (=Romanogobio) DD DD Gobio gobio x Gobio kessleri (=Romanogobio) II III L/V DD Heptranchias perlo + NT Hexanchus griseus + LR/nt Hippocampus hippocampus II II/B ΙΙ DD Hippocampus ramulosus (=H. guttulatus) II II/B ΙΙ DD Huso huso * III II/B EN Isurus oxyrinchus III ΙΙΙ LR/nt Knipowitschia goerneri T DD DD + Knipowitschia milleri V CR CR + Knipowitschia panizzae II DD Knipowitschia (=Gobius) thessala III V VU E EN + Ladigesocypris ghigii + *II V/E VU VU x Lamna nasus III ΙΙΙ CR Leucaspius delineatus III Leuciscus borysthenicus (=Petroleuciscus) DD Leuciscus cephalus L/V Leuciscus keadicus (=Squalius) + EN EN + Leuciscus svallize (=Squalius peloponnensis) III VU + Mobula mobular + II ΙΙ EN Mycteroperca rubra DD Orthrias barbatulus (=Barbatula) V Orthrias brandti (=Oxynoemacheilus, Barbatula bureschi) L/V DD Orthrias pindus (=Oxynoemacheilus, Barbatula) VU VU + Pachychilon (=Rutilus) macedonicum L/V DD DD Pachychilon pictum III LR/nt
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Pagrus pagrus EN Paraphoxinus epiroticus (=Phoxinellus, Pseudophoxinus) II CR CR x Petroleuciscus smyrnaeus DD DD Petromyzon marinus II III ΙΙΙ Phoxinellus pleurobipunctatus (=Telestes) + II L/V LR/nt + Platichthys flesus + Potamoschistus canestrini II II ΙΙ DD Prionace glauca III ΙΙΙ LR/nt Proterorhinus marmoratus + III L/E Pseudophoxinus beoticus (=Telestes) V/E EN EN + Pseudophoxinus laconicus CR CR + Pseudophoxinus marathonicus (= P. stymphalicus marathonicus) + III V/E LR + Pseudophoxinus prespensis EN EN Pseudophoxinus (=Leucaspius) stymphalicus + III V/E LR + Pseudophoxinus thesproticus NT NT Pteromylaeus bovinus DD Pungitius hellenicus + III E CR CR + Pungitius platygaster + III R Raja alba (=Rostroraja) III ΙΙΙ EN Raja clavata LR Rhodeus sericeus ** (=R. amarus) II III Rutilus panosi + Rutilus prespensis VU VU Rutilus rubilio ** (=ylikiensis) II III Rutilus rutilus x Rutilus ylikiensis DD DD + Ruvettus pretiosus + Sabanejewia aurata ** (=S. balcanica) II III V DD Salaria economidisi CR CR Salaria (=Blennius) fluviatilis III Salmo dentex DD Salmo louroensis + Salmo macedonicus DD
Α Β Γ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Salmo macrostigma (=trutta) II Salmo peristericus EN EN Salmo trutta R/V/E Scardinius acarnanicus NT NT + Scardinius graecus II CR CR + Sciaena umbra III ΙΙΙ Silurus aristotelis + II/V III DD DD + Silurus glanis III Sparisoma cretense + Sphyrna zygaena LR Squalus acanthias EN Squatina oculata EN Squalius orpheus + Squatina squatina III ΙΙΙ CR Syngnathus abaster III DD Thunnus alalunga DD Thunnus thynnus ΙΙΙ DD Torpedo nobiliana + Tropidophoxinellus hellenicus DD + Tropidophoxinellus spartiaticus + L/T VU VU + Umbrina cirrosa III ΙΙΙ Valencia letourneuxi *II/V II ΙΙ E CR CR Vimba melanops R/E DD DD Xiphias gladius ΙΙΙ DD Xyrichthys novacula + Zingel balcanicus II DD DD Zingel streber ** (=Z. balcanicus) II III VU V Zosterisessor (=Gobius) ophiocephalus III DD Zu cristatus + * = Αµφίβολη παρουσία ** = Είδος που δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Παλαιότερα θεωρείτο ότι υπήρχε αλλά οι ελλην. πληθυσµοί του σήµερα θεωρούνται ότι ανήκουν σε άλλο είδος
Α: ασικός Κώδικας Β: Π. 67/1981. "Περί ροστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και της άγριας ανίδος και καθορισµού διαδικασίας συντονισµού και ελέγχου της ερεύνης ε 'αυτών". ΥΑ 414985/29.11.85 Μέτρα διαχείρισης της άγριας τηνο ανίδας. Γ: Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτό ων καθώς και της άγριας ανίδας και χλωρίδας (µε µεταγενέστερες τρο ο οιήσεις). : Οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 2.4.1979 ερί διατηρήσεως των αγρίων τηνών (µε µεταγενέστερες τρο ο οιήσεις). Ε: Council of Europe 1979.- Convention on the conservation of european wildlife and natural habitats (Bern Convention). Ζ: Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (Bonn Convention), 1979. Η: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES), 1973. Κανονισµός του Συµβουλίου 338/97 της 9.12.1996. Περί ροστασίας των ειδών της άγριας ανίδας και χλωρίδας δια του ελέγχου του εµ ορίου τους (µε µεταγενέστερες τρο ο οιήσεις). Θ: Protocol concerning Specially Protected Areas and Biological Diversity in the Mediterranean (Protocol of Barcelona Convention), 1995 Ι: Καρανδεινός Μ. (ε ιµ.) 1992.- Το κόκκινο βιβλίο των α ειλουµένων σ ονδυλοζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία-Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, 356 σελ. Κ: IUCN Species Survival Commission. 2006.- 2006 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN, http://www.iucnredlist.org Λ: Economic Commission for Europe (1991).- European Red List of Globally Threatened Animals and Plants. United Nations, 150 pp. Μ: Είδη Ευρω αϊκού Ενδιαφέροντος ιατήρησης (Species of European Conservation Concern, SPEC), (Burfield & van Bommel, 2004). Ν: Α ειλούµενα είδη τηνών - Ευρω αϊκό ε ί εδο α ειλής (BirdLife International, 2004). Α ειλούµενα είδη ερ ετών και αµφιβίων της Μεσογείου (Cox et al. 2006). Α ειλούµενα ενδηµικά είδη ψαριών γλυκού νερού της Μεσογείου (Smith &Darwall, 2006) Ξ: Ενδηµικό είδος ή υ οείδος. Ι: Παράρτηµα Ι ΙΙ: Παράρτηµα ΙΙ ΙΙΙ: Παράρτηµα ΙΙΙ IV: Παράρτηµα IV V: Παράρτηµα V Ex: Εκλι όντα είδη E: Κινδυνεύοντα είδη Ε1: Άµεσα κινδυνεύοντα είδη Ε2: Μη άµεσα κινδυνεύοντα είδη V: Τρωτά είδη R: Σ άνια είδη I: Α ροσδιόριστα είδη Κ: Ανε αρκώς γνωστά είδη L: Το ικά α ειλούµενα είδη DC: Είδη µε µειούµενους ληθυσµούς DP: Είδη ου έχουν υ οστεί µείωση ληθυσµών στο αρελθόν και δεν έχουν ανακάµψει S: Ασφαλή είδη w: Αφορά στην ερίοδο του χειµώνα Rev: Είδη τα ο οία είναι γνωστό ότι α ειλούνται αλλά βρίσκονται υ ό αναθεώρηση α ό την IUCN. CR: Κρισίµως κινδυνεύοντα είδη EN: Κινδυνεύοντα είδη VU: Τρωτά είδη LR: Είδη χαµηλού κινδύνου
NT: Σχεδόν α ειλούµενα DD: Ανε αρκώς γνωστά είδη LR/nt: Είδη χαµηλού κινδύνου, σχεδόν α ειλούµενα (κριτήρια IUCN 1994) LR/cd: Είδη χαµηλού κινδύνου, εξαρτώµενα α ό µέτρα διατήρησης (κριτήρια IUCN 1994) *: Είδη ροτεραιότητας για την Ευρω αϊκή Ένωση Α: Είδη του αραρτ. Α. του κανονισµού για την εφαρµογή της σύµβασης CITES B: Είδη του αραρτ. B. του κανονισµού για την εφαρµογή της σύµβασης CITES 1: Είδη αγκόσµιου ενδιαφέροντος διατήρησης 2: Είδη των ο οίων οι αγκόσµιοι ληθυσµοί συγκεντρώνονται στην Ευρώ η 3: Είδη των ο οίων οι αγκόσµιοι ληθυσµοί δεν συγκεντρώνονται στην Ευρώ η αλλά βρίσκονται σε µη ικανο οιητική κατάσταση στην Ευρώ η 4: Είδη των ο οίων οι αγκόσµιοι ληθυσµοί συγκεντρώνονται στην Ευρώ η και βρίσκονται σε ικανο οιητική κατάσταση +: Ενδηµικό είδος (στήλη Ξ) x: Ενδηµικό υ οείδος ή υ οείδη
ΕΝ ΗΜΙΚΑ ΥΠΟΕΙ Η Θηλαστικά Apodemus flavicollis dietzi Apodemus mystacinus rhodius Apodemus sylvaticus creticus Capra aegagrus cretica Capra aegagrus dorcas Capra aegagrus pictus Cricetulus migratorius atticus Crocidura suaveolens caneae Erinaceus concolor (=roumanicus) nesiotes Erinaceus concolor rhodius Felis silvestris cretensis Felis silvestris morea Glis glis argenteus Lepus europaeus carpathous Lepus europaeus creticus Lepus europaeus ghigii Lepus europaeus niethammeri Lepus europaeus parnassius Lepus europaeus rhodius Martes foina bunites Martes foina milleri Meles meles arcalus Meles meles rhodius Muscardinius avellanarius zeus Mustela nivalis galinthias Myotis blythi lesviacus Oryctolagus cuniculus cnossius Rhinolophus ferrumequinum creticus Nannospalax leucodon hellenicus Nannospalax leucodon insularis Nannospalax leucodon peloponnesiacus Nannospalax leucodon thermaicus Nannospalax leucodon thessalicus Spermophilus (=Citellus) citellus macedonicus Vulpes vulpes hellenica Ερ ετά Ablepharus kitaibelii fabichi Agama (=Stellio, Laudakia) stellio stellio Algyroides nigropunctatus kephallithacius Coluber (=Platyceps) najadum kalymnensis Cyrtodactylus (=Cyrtopodion, Mediodactylus) Cyrtodactylus kotschyi adelphiensis Cyrtodactylus kotschyi bartoni Cyrtodactylus kotschyi bileki Cyrtodactylus kotschyi buchholzi Cyrtodactylus kotschyi fuchsi Cyrtodactylus kotschyi kalypsae Cyrtodactylus kotschyi kotschyi Cyrtodactylus kotschyi oertzeni Cyrtodactylus kotschyi saronicus Cyrtodactylus kotschyi schultzewestrumi Cyrtodactylus kotschyi solerii Cyrtodactylus kotschyi stepaneki Cyrtodactylus kotschyi tinensis Cyrtodactylus kotschyi wettsteini Elaphe quatuorlineata muenteri Elaphe quatuorlineata parensis Elaphe quatuorlineata scyrensis Lacerta oertzeni oertzeni Lacerta trilineata citrovittata Lacerta trilineata hansschweizeri Lacerta trilineata polylepidota Lacerta viridis guentherpetersi Natrix natrix schweizeri Podarcis erhardii amorgensis Podarcis erhardii biinsulicola Podarcis erhardii buchholzi Podarcis erhardii cretensis Podarcis erhardii elaphonisii Podarcis erhardii erhardii Podarcis erhardii kinarensis Podarcis erhardii leukaorii Podarcis erhardii levithensis Podarcis erhardii livadhiaca Podarcis erhardii makariaisi Podarcis erhardii megalophthenae Podarcis erhardii mykonensis Podarcis erhardii naxensis Podarcis erhardii ophidusae