ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 7 ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ / 7 th ATHENS AVANT- GARDE FILM FESTIVAL 17-27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΤΟ ΑΛΛΟ 80 Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980, δύο διαφορετικές τάσεις εκδηλώθηκαν στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή: στην πρώτη περίπτωση, το δημοφιλές είδος του κοινωνικού δράματος με κύριο εκφραστή το σκηνοθέτη Γιάννη Δαλιανίδη ζούσε μια «δεύτερη ζωή» πολλά χρόνια από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Οι ευπώλητες και άκρως ηθικολογικές διαστάσεις του πρώτου είδους σε συνδυασμό με την αντίστοιχη επικαιρότητα της εποχής (νεανική παραβατικότητα, ναρκωτικά, υποκουλτούρες) λειτούργησαν ευνοϊκά για τη δημοτικότητα του κοινωνικού δράματος. Tον ίδιο δρόμο ακολούθησε και η ελληνική κωμωδία με τις παραγωγές του Μ. Λεφάκη και του Κ. Καραγιάννη, πατώντας προσεκτικά στα χνάρια της εμπορικής παραγωγής παλαιοτέρων δεκαετιών και των θεματικών τους. Από την άλλη πλευρά, η δεύτερη τάση της περιόδου αφορούσε σε μια εκλεκτική εσωτερική κινηματογραφική διαπραγμάτευση της κινηματογραφικής εικόνας και της αφήγησης, βασισμένης στο εικονοπλαστικό όραμα της λογικής των auteurs, όπως ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος και ο Παντελής Βούλγαρης. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο διαφορετικές κατευθύνσεις του ελληνικού κινηματογράφου, ωστόσο, μπορούν να εντοπιστούν μεμονωμένες μεταιχμιακές περιπτώσεις, στις οποίες ακροβατούν επιτυχώς έμπειροι σκηνοθέτες, όπως ο Γιώργος Σταμπουλόπουλος, ο Τάκης Παπαγιαννίδης και ο Τώνης Λυκουρέσης. Οι συγκεκριμένοι δημιουργοί καταπιάνονται με επίκαιρα και ευαίσθητα θέματα της νέας δεκαετίας, χωρίς τα έργα τους να απεκδύονται την εικαστική και την αφηγηματική τους πληρότητα. Στο παρόν αφιέρωμα, θα προβληθούν τρία φιλμ αυτών των ιδιαίτερων σκηνοθετών, των οποίων το κινηματογραφικό βλέμμα συνιστά μία διαφορετική κινηματογραφική θέαση της δεκαετίας του 1980, ένα άλλο ογδόντα. Ορσαλία- Ελένη Κασσαβέτη, επιμελήτρια προγράμματος ΚΑΙ ΞΑΝΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΟΞΑ ΤΡΑΒΑ Σκηνοθεσία: Γιώργος Σταμπουλόπουλος 1
Μυθοπλασία, Ελλάδα, 1980, 105' Στην Αθήνα του 1980, ένα νέο μουσικό αστέρι γεννιέται: ο Ντέμης Φλεριανός. Μια τηλεοπτική ρεπόρτερ αναλαμβάνει να ανασυστήσει το πορτρέτο του αστέρα και να σκιαγραφήσει μέσω αναδρομών στο παρελθόν τις διαφορετικές περιόδους της ζωής του από τα παιδικά του χρόνια στην άγονη αγροτική επαρχία μέχρι την επιτυχία του στην αστραφτερή μεγαλούπολη. Οι πολιτικές ανακατατάξεις και οι κοινωνικές αλλαγές στην Ελλάδα ένα χρόνο πριν την «Αλλαγή» παρουσιάζονται με ντοκιμαντερίστικη χιουμοριστική ειλικρίνεια από τη σεναριακή σατιρική πένα του Γιάννη Κακουλίδη, ενώ ο ιδιαίτερος καλλιτέχνης Γιάννης Φλωρινιώτης ερμηνεύει το ρόλο του Φλεριανού, προσθέτοντας στον χαρακτήρα κομμάτια από τη δική του περσόνα. Γιώργος Σταμπουλόπουλος Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Γιώργος Σταμπουλόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Από το 1956 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1960, εργάστηκε σαν πρώτος βοηθός σκηνοθέτη και διευθυντής παραγωγής σε ελληνικές ταινίες και ξένες παραγωγές που γυρίστηκαν στην Ελλάδα. Το 1968 σκηνοθέτησε την πρώτη του κινηματογραφική ταινία Ανοικτή επιστολή, η οποία, αν και αποκλείστηκε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, προβλήθηκε με πολλή μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό, αποσπώντας το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI στο Λοκάρνο. Το 1980 σκηνοθέτησε τη σάτιρα Και ξανά προς τη δόξα τραβά, ενώ ακολούθησε το φιλμ Προσοχή Κίνδυνος (1983). Το 1992 ολοκλήρωσε ύστερα από πολλές δυσκολίες την ταινία Δύο ήλιοι στον ουρανό, η οποία πραγματεύεται τη διαμάχη Χριστιανισμού και Αρχαίου Κόσμου στον 4ο αιώνα μ.χ, ενώ την επόμενη δεκαετία ο σκηνοθέτης θα εμφανιστεί με το φιλμ Πανδώρα (2006). ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΩΝ ΑΓΑΛΜΑΤΩΝ Σκηνοθεσία: Τώνης Λυκουρέσης Μυθοπλασία, Ελλάδα, 1987, 120' Μία μέρα πριν από τα εγκαίνια στο αρχαιολογικό μουσείο της μικρής πόλης, η οποία απειλείται από το χάος της εκβιομηχάνισης, μια αρχαιολόγος- έφορος κι επιμελήτρια της έκθεσης κυριεύεται από περίεργους εφιάλτες, οι τοπικοί φορείς προετοιμάζουν σκηνοθετικά την εναρκτήρια τελετή και η πόλη αρχίζει να ζει σε νέους ρυθμούς. Έως ότου μια ομάδα τριών νέων, οι οποίοι δραπέτευσαν από το αναμορφωτήριο απειλούν τις ισορροπίες του χρόνου και της ζωής. Η έφορος θα προσπαθήσει να διαπραγματευτεί μαζί τους, προσπαθώντας να σώσει τα ανθρώπινα δημιουργήματα τα αγάλματα- και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ο Λυκουρέσης στήνει ένα γοητευτικά ανθρώπινο σκηνικό με μια εξαιρετική εικονογραφία, προσεγγίζοντας με χαρακτηριστική ευαισθησία τους νεαρούς παραβάτες της ιστορίας. Τώνης Λυκουρέσης 2
Γεννημένος στην Αθήνα το 1945, ο σκηνοθέτης και ιδρυτικό μέλος του περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος Τώνης Λυκουρέσης σπούδασε οικονομικά στην ΑΣΣΟΕ, σκηνοθεσία στην σχολή Λυκούργου Σταυράκου και ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Σκηνοθέτησε την πρώτη του μικρού μήκους ταινία Το κουνούπι το 1969 και την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους Χρυσομαλλούσα το 1978, αποσπώντας τέσσερα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Την επόμενη δεκαετία, εμφανίστηκε με τις ταινίες Το αίμα των αγαλμάτων (1982), Άλκηστη (1986). Έχοντας στο ενεργητικό του θεατρικές παραστάσεις, την τηλεταινία Νυχτερινή Προβολή και το ντοκιμαντέρ Το τραγούδι της ζωής, επιστρέφει στην κινηματογραφική αρένα το 2008 με το φιλμ Οι σκλάβοι στα δεσμά τους. ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ Σκηνοθεσία: Τάκης Παπαγιαννίδης Μυθοπλασία, Ελλάδα, 1980, 94 Κόντρα στην τυποποιημένη κινηματογραφική εμπορική προσέγγιση της εποχής του, ο Παπαγιαννίδης παρουσιάζει την κάθοδο ενός νεαρού επαρχιώτη στον Άδη, στην πόλη της Αθήνας. Η εμπλοκή του με το περιθώριο και την παραβατικότητα, την απόγνωση και τον θάνατο θα τον ωριμάσουν με αστραπιαίες ταχύτητες και θα τον οδηγήσουν σε μια πολύ σημαντική στροφή στη ζωή του. Αξιοποιώντας την επικαιρότητα της εποχής του και συνδυάζοντας παλιότερους με ανερχόμενους ηθοποιούς, ο σκηνοθέτης σε συνεργασία με το συγγραφέα Παύλο Μάτεσι περιγράφει μια εφιαλτικά απάνθρωπη Αθήνα, στην οποία, ωστόσο, η έξοδος παραμένει πάντα ανοιχτή μόνο για όσους περάσουν από το καθαρτήριό της. Τάκης Παπαγιαννίδης Ο σκηνοθέτης Τάκης Παπαγιαννίδης γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1947. Σπούδασε κινηματογράφο στην Αθήνα και άρχισε να εργάζεται σε νεαρή ηλικία σαν βοηθός σκηνοθέτη σε ελληνικές κινηματογραφικές παραγωγές από το 1968. Σκηνοθέτησε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Η Ηλικία της θάλασσας το 1978, την οποία ακολούθησαν τα φιλμ Ταξίδι στην πρωτεύουσα"(1982) και Γενέθλια πόλη (1987). Συγχρόνως, ασχολήθηκε με το ντοκιμαντέρ, δίδαξε κινηματογράφο σε σχολή κινηματογράφου και σκηνοθέτησε τηλεοπτικές σειρές, επανερχόμενος το 2002 με το φιλμ Το μυστικό του Νοέμβρη. 3
Με τη συγχρηµατοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης To 7o Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηµατογράφου της Αθήνας διοργανώνεται από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος µε τη συγχρηµατοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και εντάσσεται στο ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗ του ΕΣΠΑ 2007-2013. Όλες οι δράσεις πραγµατοποιούνται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισµού και Αθλητισµού. ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 4
ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136 (Μετρό Κεραμεικός) 104 35 Αθήνα Τ. (210) 36 09 695, 36 12 046 F. (210) 3628468 contact@tainiothiki.gr www.tainiothiki.gr 5
http://www.facebook.com/tainiothikigr Βένια Βέργου Υπεύθυνη Προβολής, Τύπου, Επικοινωνίας & ΜΜΕ press@tainiothiki.gr, veniavergou@gmail.com Τηλ.: 2103612 046, 2103609695 (εσωτ. 0117) 6