Ε.Μ.Ε. Επιστημονικός σύλλογος www.met.gr

Ε.Μ.Ε. Επιστημονικός σύλλογος www.met.gr Διοικητικό Συμβούλιο: Γ.Παπαδημητρίου (Πρόεδρος) Δ.Παντελής (Αντιπρόεδρος) Σ.Παντελάκης (Γραμματέας) Π.Πολατίδης (Ταμίας) Ε.Κεχαγιάς (Μέλος) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2007 - Τεύχος 04 Ενημερωτικό Δελτίο Επιμέλεια Σύνταξης Μηγιάκης Κων/νος Πληροφορίες-Επικοινωνία Email: kmigiakis@metal.ntua.gr Σ αυτό το δελτίο: 1. ΕΛΚΕΜΕ 2. Internet links 3. Τα νέα της ΕΜΕ

Συνεχίζοντας την παρουσίαση των Ελληνικών Εργαστηρίων που ασχολούνται με την μελέτη και έρευνα των Μεταλλικών Υλικών, παραχωρούμε σήμερα τη στήλη στο ΕΛΚΕΜΕ (Ελληνικό Κέντρο Ερεύνης Μετάλλων) για να παρουσιάσει το Εργαστήριο και τις δραστηριότητές του. ΠΕΙΡΑΙΩΣ 252, 177 78 ΑΘΗΝΑ, Τηλ: 210-48 98 272, Fax: 210-48 98 268, ΑΦΜ: 094543227, ΔΟΥ: ΦΑΕΕ ΑΘΗΝΩΝ. ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛ.Κ.Ε.ΜΕ. Το ΕΛΚΕΜΕ (Ελληνικό Κέντρο Ερεύνης Μετάλλων) ιδρύθηκε στο κατώφλι της τρίτης χιλιετίας με σκοπό την υποστήριξη της ελληνικής μεταλλουργικής βιομηχανίας. Δικαιώνοντας την ιστορία, εγκαταστάθηκε εκεί που, για πρώτη φορά το 1937, ξεκίνησε τη δραστηριότητά της η ΒΙΟΧΑΛΚΟ. Το συνολικό ύψος της επένδυσης για κτίρια και εργαστηριακό εξοπλισμό ανήλθε σε 1,5 δισεκατομμύρια δρχ. Η επένδυση συνχρηματοδοτήθηκε από τις εταιρίες του Ομίλου ΒΙΟ- ΧΑΛΚΟ και την Ελληνική κυβέρνηση. Το κέντρο διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό για μία ολοκληρωμένη επιστημονική έρευνα υλικών, μεθόδων παραγωγής και ελέγχου ιδιοτήτων τελικών προϊόντων. Στόχος του ΕΛΚΕΜΕ είναι η τεχνολογική αναβάθμιση των παραγωγικών μεθόδων που συντελεί στον έλεγχο της ποιότητας των πρώτων υλών και στη βελτίωση της ποιότητας των τελικών προϊόντων και συνακόλουθα συμβάλλει στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας μεταλλουργικής βιομηχανίας. Το κέντρο διαθέτει τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό για την έρευνα των μετάλλων και υλικών γενικότερα, αλλά πέραν αυτού έχει στελεχωθεί στα 8 τμήματά του με επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό υψηλοτάτου επιπέδου. Επιδίωξε και πέτυχε στη πενταετή του λειτουργία να αναπτύξει συνεργασίες με τα περισσότερα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας και του εξωτερικού, τα οποία ασχολούνται με έρευνα μετάλλων και υλικών. Σε συνεργασία με της εταιρίες του Ομίλου ΒΙΟΧΑΛΚΟ διευκόλυνε την εκτέλεση πρακτικών ασκήσεων σπουδαστών αλλά και διπλωματικών εργασιών κυρίως στα εργοστάσια. Προωθεί για τις ΙΑ- ΕΣΤΕ την ανταλλαγή σπουδαστών σε χώρες του εξωτερικού. Έχει φιλοξενήσει για ερευνητικούς σκοπούς επιστήμονες από το εξωτερικό που έχουν εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα κοινού ενδιαφέροντος. Συνεργάζεται με βιομηχανίες του εσωτερικού και εξωτερικού για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών παραγωγής προϊόντων χάλυβα, αλουμινίου, κραμάτων χαλκού και ψευδαργύρου. Παρακάτω δίνεται μία εικόνα των διαφόρων τμημάτων του ΕΛΚΕΜΕ και των κυρίων δραστηριοτήτων τους. Στελέχη του κέντρου παρουσίασαν τα αποτελέσματα των ερευνών τους σε επιστημονικά συνέδρια του εσωτερικού και εξωτερικού και δημοσίευσαν αυτά σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Ακολουθεί η παρουσίαση και ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των επιμέρους τμημάτων του ΕΛΚΕ- ΜΕ. 2

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΕΛΚΕΜΕ PING ΒΑΖΔΙΡΒΑΝΙΔΗΣ ΜΑΡΙΓΛΗΣ ΡΙΚΟΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ ΠΑΠΑΜΑΝΤΕΛΛΟΣ ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΑΚΗΣ ΤΟΥΛΦΑΤΖΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΛΟΥΒΑΡΗΣ ΑΡΓΥΡΑΚΗ ΜΗΛΙΩΚΑΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ ΖΕΡΒΑ ΤΖΕΒΕΛΕΚΟΥ ΠΙΕΡΙΔΗ ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟΣ ΝΤΑΝΤΕ ΓΚΟΥΝΤΑΣ ΚΟΥΛΕΝΤΙΑΝΟΣ ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ ΑΠΟΝΤΕΣ: ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΑΒΑΛΑΣ, ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥ, ΦΛΩΡΟΥ. 3

ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΚΕΜΕ Τμήμα Μηχανικών Χαρακτηριστικών Υπεύθυνος: Γεώργιος Πανταζόπουλος, Δρ. Μηχ., Διπλ. Χημ. Μηχ. ΕΜΠ Το Τμήμα Μηχανικών Χαρακτηριστικών διαθέτει τον πλέον σύγχρονο εργαστηριακό εξοπλισμό για την πραγματοποίηση μεγάλου εύρους μηχανικών δοκιμών κάτω από στατικές αλλά και δυναμικές συνθήκες φόρτισης (dynamic and static loading conditions), σύμφωνα με τις ε- θνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς προδιαγραφές (δοκιμές σκληρότητας, εφελκυσμού, θλίψης, κάμψης, κόπωσης, ερπυσμού, κρούσης, διαμορφωσιμότητας, κλπ.). Το Μηχανουργείο του Τμήματος διαθέτει ικανό αριθμό συμβατικών και μη συμβατικών εργαλειομηχανών (π.χ. CNC τόρνος, CNC φρέζα), για την κατασκευή και προετοιμασία δοκιμίων μεγάλης διαστασιακής ακριβείας, καθώς και για την υποστήριξη των κατασκευαστικών αναγκών του ΕΛΚΕΜΕ. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του Τμήματος καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα του τομέα της μηχανικής συμπεριφοράς των υλικών τόσο σε χαμηλές όσο και σε υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. -150 έως 600 ο C) και του συσχετισμού τους με τις παραμέτρους της παραγωγής, καθώς επίσης και της ανάλυσης και αντιμετώπισης αστοχιών (failure analysis and prevention) σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μεταλλικών υλικών και εξαρτημάτων. Η αποστολή του τμήματος είναι, μέσω της παροχής υψηλής στάθμης υπηρεσιών σε συνδυασμό με την διατμηματική και ενδοεταιρική συνεργασία, η συμβολή στην επίτευξη στόχων βελτίωσης ποιότητας και της αποδοτικότητας ή/και ανάπτυξης προϊόντων και διεργασιών της βιομηχανίας επεξεργασίας μετάλλων (Όμιλος ΒΙΟ- ΧΑΛΚΟ) και γενικότερα της κατασκευαστικής βιομηχα- ΗV1.0 220 200 1 180 160 140 120 100-7 -6-5 -4-3 -2-1 0(mm) 1 2 3 4 5 6 7 4

Τμήμα Θερμικών Κατεργασιών Χυτηρίου Υπεύθυνος: Διονύσιος Σκαρμούτσος, Δρ. Μηχ., Διπλ. Χημ. Μηχ. Παν/μιο Πατρών, MSc. Υλικά, Αναπληρωτής Δ/ντης ΕΛΚΕΜΕ Το τμήμα θερμικών κατεργασιών και χυτηρίου έχει ως αντικείμενο την διερεύνηση και επίλυση θεμάτων που αφορούν στα φυσικοχημικά φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα στις μεταλλουργικές διεργασίες τήξης, καθαρισμού κραματοποίησης, χύτευσης, στερεοποίησης, θερμικών και μηχανικών κατεργασιών. Ο εξοπλισμός που διαθέτει το τμήμα αφορά σε πιλοτικής κλίμακας διατάξεις και αποτελείται από δύο φούρνους ανόπτησης για θερμικές κατεργασίες δύο φούρνους τήξης μια πειραματική διάταξη προσδιορισμού της χημικής σύστασης μετάλλου και των σκωριών αυτού (LIBS), έλαστρα και έναν φούρνο πυροσυσσωμάτωσης. Επίσης, το τμήμα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του συνεργάζεται άρρηκτα με τα τμήματα χαρακτηρισμού για μεταλλογραφικούς σκοπούς, το τμήμα προσομοίωσης, το τμήμα μηχανικών χαρακτηριστικών, χημείου και περιβάλ-λοντος. Στα πλαίσια της δραστηριότητας του, το τμήμα έχει συνεργαστεί είτε απευθείας είτε υπό την αιγίδα ερευνητικών προγραμμάτων εθνικού ή ευρωπαϊκού χαρακτήρα, με πολλούς φορείς και εταιρείες στην διερεύνηση και επίλυση διαφόρων μεταλλουργικών θεμάτων. Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν σε πολλές περιπτώσεις αξιοποιηθεί από τις ενδιαφερόμενες παραγωγικές μονάδες και έχουν κατοχυρωθεί με την υποβολή πατέντων. 5

Τμήμα Χαρακτηρισμού Υλικών Υπεύθυνος: Αθανάσιος Βαζδιρβανίδης, Διπλ. Μηχ. Μ. Μεταλλουργός ΕΜΠ, MSc. Περιβάλλον Το Τμήμα Χαρακτηρισμού Υλικών διαθέτει εργαστηριακό εξοπλισμό αιχμής για τη μελέτη της μάκρο- και μικροδομής των υλικών και του συσχετισμού τους με τις μηχανικές, αντιδιαβρωτικές και λοιπές ιδιότητες [οπτική και ηλεκτρονική μικροσκοπία/μικροανάλυση (EDS)/EBSD, οπτική προφιλομετρία, μικροσκοπία ατομικής δύναμης (AFM), μικροσκληρόμετρο, κλπ., καθώς και βοηθητικός εξοπλισμός προετοιμασίας δειγμάτων]. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του τμήματος εκτείνονται στην περιοχή του μεταλλογραφικού ελέγχου και ανάλυσης αστοχιών μεγάλου εύρους σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μεταλλικών υλικών και εξαρτημάτων. Η αποστολή του τμήματος είναι, μέσω της παροχής υψηλής στάθμης υπηρεσιών σε συνδυασμό με την διατμηματική και ενδοεταιρική συνεργασία, η συμβολή στην βελτιστοποίηση προϊόντων και διεργασιών των παραγωγικών μονάδων του Ομίλου ΒΙΟΧΑΛΚΟ. Τμήμα Επιστήμης Επιφανειών και Επιστρωμάτων Υπεύθυνος: Αθανάσιος Δημογεροντάκης, Δρ. Χημικός, Πτυχιούχος Χημικός ΕΚΠΑ Απολίπανση αποξείδωση μεταλλικών επιφανειών με χημικές και ηλεκτροχημικές επεξεργασίες. Chemical conversion coatings Ανοδίωση, electrograining, ηλεκτρολυτική βαφή, επιμετάλλωση, ηλεκτρολυτική λείανση Ηλεκτροχημική μελέτη μηχανισμού διάβρωσης και αξιολόγηση αντιδιαβρωτικής προστασίας Εξάτμιση διαλυτών από οργανικά χρώματα Δικτύωση πολυμερών οργανικών επιστρωμάτων Χαρακτηρισμός τοπογραφίας επιφανειών με ανάλυση 3D μετρήσεων 6

Τμήμα Αναλυτικής Χημείας Υπεύθυνος: Χαράλαμπος Κουλεντιανός, Πτυχιούχος Χημικός Παν/μιο Παρισίων Marie Curie, DEA Αναλυτικής Χημείας Σκοπός του εργαστηρίου είναι ο έλεγχος: υγρών και στερεών αποβλήτων των παραγωγικών μονάδων σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. μικροβιολογικού φορτίου σε πόσιμα νερά και σε υγρά απόβλητα. στερεών παραπροϊόντων των χαλυβουργείων. περιεκτικότητας σε μέταλλα τριβής σε λιπαντικά. κραμάτων και πρώτων υλών. εδαφών για τοξικά μέταλλα. επικαλύψεων (βερνίκια-λάκες) σε φύλλα αλουμινίου. Πραγματοποιούνται επίσης μελέτες: προσομοίωσης εξουδετέρωσης αποβλήτων. έκπλυσης στερεών αποβλήτων. αξιοποίησης παραπροϊόντων (τέφρες αλουμινίου) Εργαστηριακός εξοπλισμός: AAS-GFAAS-Hydride Generator, ICP-OES- Dual Vue, Spectrophotometer UV/Visible, FTIR, GC-MS, IC, HPLC, Karl Fischer 7

Τμήμα Μαθηματικής προσομοίωσης Υπεύθυνος: Ιωάννης Κοντόπουλος, PhD Cornell Univ., Αστροφυσικός, Διπλ. Ηλεκτρ. Μηχ. ΕΜΠ. Το αντικείμενο του τμήματος είναι η δημιουργία υπολογιστικού περιβάλλοντος το οποίο να επιτρέπει την αξιόπιστη προσομοίωση βιομηχανικών διεργασιών. Η δημιουργία υπολογιστικών μοντέλων έχει σκοπό τη σε βάθος μελέτη και βελτιστοποίηση διεργασιών με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των τελικών προϊόντων, καθώς και την αύξηση της απόδοσης τους. Οι δυνατότητες προσομοίωσης περιλαμβάνουν τη μελέτη πεδίων ροής και φαινόμενα μετάδοσης θερμότητας. Εξοπλισμός: συστοιχία Η/Υ, λογισμικό υπολογι-στικής ρευστοδυναμικής FLUENT, λογισμικό πλεγματοποίησης GAMBIT. Τμήμα Διάβρωσης Υλικών Υπεύθυνος: Θεοφανή Τζεβελέκου, Δρ. Μηχ., Διπλ. Χημ. Μηχ. Παν/μιο Πατρών, MSc. Υλικά Στο Τμήμα Διάβρωσης πραγματοποιούνται συγκριτικές μελέτες αντοχής στη διάβρωση καθώς και προσδιορισμός του ρυθμού διάβρωσης διαφόρων υλικών με έκθεσή τους σε περιβάλλον επιταχυνόμενης διάβρωσης θαλάμου αλατονέφωσης. Επίσης μελετάται η συμπεριφορά των υλικών σε μεγάλο εύρος κλιματολογικών συνθηκών με παραμονή τους σε κλιματιστικό θάλαμο, στον ο- ποίο είναι δυνατή η προσομοίωση του κλίματος με ρύθμιση θερμοκρασίας, υγρασίας και ηλιακής ακτινοβολίας. 8

Τμήμα Περιβάλλοντος Υπεύθυνος: Θεοφανή Τζεβελέκου, Δρ. Μηχ., Διπλ. Χημ. Μηχ. Παν/μιο Πατρών, MSc. Υλικά Το Τμήμα Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με όλα τα τμήματα του ΕΛΚΕΜΕ, από τα οποία παρέχεται εργαστηριακή κάλυψη, πραγματοποιεί μελέτες χαρακτηρισμού επικινδυνότητας αποβλήτων (υγρών και στερεών), δοκιμές αδρανοποίησής τους με στόχο την ασφαλή διάθεσή τους, μελέτες ανακύκλωσης με στόχο τη χρησιμοποίησή τους ως πρώτων υλών στην παραγωγική διαδικασία νέων υλικών ή και την ενεργειακή εκμετάλλευσή τους έχοντας ως γνώμονα την εφαρμογή βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών. Ταυτόχρονα διεξάγεται συστηματική παρακολούθηση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας αναφορικά με το περιβάλλον και την υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία, καθώς και πραγματοποίηση σεμιναρίων εκπαίδευσης σχετικά με την ερμηνεία σημαντικών νομοθετημάτων. ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του, το ΕΛΚΕΜΕ συνεργάζεται με εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα καθώς και εταιρείες-βιομηχανικές μονάδες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο εκπονώντας μελέτες με τη μορφή παροχής ερευνητικών/αναλυτικών υπηρεσιών, καθώς και χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων και προγραμμάτων απευθείας συνεργασίας. Επίσης πραγματοποιούνται σπουδαστικές, διπλωματικές εργασίες, μεταπτυχιακές, διδακτορικές διατριβές και πρακτικές ασκήσεις προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Ενδεικτικά αναφέρονται: ΕΜΠ, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΤΕΙ Αθήνας, ΤΕΙ Πειραιά, Πολυτεχνείο του Aachen, Earth Engineering Centre του Παν/μιου της Columbia, Πολυτεχνείο του Freiberg, University of Burgundy, Catholic University of Leuven, UMIST, Arcelor Innovation R&D, Agfa-Gevaert R&D of Materials Centre, Free University of Brussels, CUJAE, Havana, Πανεπιστήμιο του Μεξικού, Πανεπιστήμιο του Aveiro, Niobium Company, OCAS, The Welding Institute UK, Ινστιτούτο Χαλκού, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, Γενικό Χημείο του Κράτους, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Υπουργείο Πολιτισμού, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΤΕΕ, ΕΥΔΑΠ, ΔΕΗ, ΟΣΕ, ΕΛΤΑ, ΣΙΔΕΝΟΡ, ΣΟΒΕΛ, ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝ- ΘΟΥ, ΕΛΒΑΛ, ΕΤΕΜ, ELVAL COLOUR, ΑΕΙΦΟΡΟΣ, ΧΑΛΚΟΡ, ΕΡΛΙΚΟΝ, ΑΝΑΜΕΤ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ, ΣΥΜΕΤΑΛ, VITRUVIT, VET, ΛΑΡΚΟ, ΤΙΤΑΝ, ΜΑΘΙΟΣ ΠΥΡΙΜΑΧΑ, IDEAL ΠΥΡΙΜΑ- ΧΑ, EUROPA, ΕΠΑΛΜΕ, BIC, ΣΚΛΕΡΟ, ΔΡΟΜΕΑΣ, ΕΑΒ, Π.Α., Π.Ν., BRIDGNORTH, STO- MANA, SOFIAMED, GMH, SIDEROURGIA NATIONAL. Τα αποτελέσματα των ερευνητικών μελετών αποτυπώνονται με τη μορφή τεχνικών εκθέσεων ο αριθμός των οποίων ανήλθε σε 470 για το έτος 2007, ενώ συνολικά υπερβαίνουν τις 1600. Στο 9

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ 500 400 300 200 100 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 ΕΤΟΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ, ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ Πρόσφατες Διαλέξεις Δ. Κ. Παπαμαντέλλος: «Ευρωπαϊκή Πρακτική Περιβαλλοντικής Διαχείρισης ΑΣΑ και ο μονόδρομος προσαρμογής της Ελλάδας σε αυτή», ΤΕΕ, 1-03-2007 Δ. Κ. Παπαμαντέλλος, «Στις παρυφές των εναλλακτικών πηγών ενέργειας», ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ-ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟ- ΛΟΓΙΕΣ, 18-5-2007, Αθήνα, 2 Ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων, Προσκεκλημένη Ομιλία. Δ. Κ. Παπαμαντέλλος, «Μεταλλουργία και Απορρίμματα Μεταλλικά κράματα, οξειδικά υλικά, ενέργεια», 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταλλικών Υλικών, Παν/μιο Πατρών 6-7 Δεκεμβρίου 2007, Προσκεκλημένη Ομιλία Γ. Πανταζόπουλος: «Αντιμετώπιση αστοχιών υλικού στην Ελληνική Βιομηχανία», Τμήμα Μηχανικών Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Κοζάνη 18-12-2007 Επιλεγμένες Ανακοινώσεις σε Συνέδρια (2002-2007) Δ. Σκαρμούτσος, Ξ. Μαντζούρης, F. Tietz και Π. Νικολόπουλος Κρυσταλλογραφικός Έλεγχος, Θερμική Διαστολή και Ηλεκτρικές Ιδιότητες Μικτών Οξειδίων στο Σύστημα ZrΟ 2 -Y 2 Ο 3 -TiΟ 2, παρουσίαση στο 4 ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Χημικής Μηχανικής, 29-31 Μαΐου 2003. Th.V. Tzevelekou, H.G. Geck, P.v.Hüllen, F. Höfer, S. Poulakis and D.C. Papamantellos: Recycling of nickelferrous rotary kiln dust by injection through hollow electrode in a 125t DC-HEP furnace, International Symposium on Metals and Energy Recovery Proc., Sweden 25-26 June 2003 Th. V. Tzevelekou, V. Stivanakis, D. C. Papamantellos, F. Hoefer, E. Haniotakis and D. Fragoulis, Properties of slags and Portland-slag-cements produced by smelting of metallurgical dusts and ore fines in steelmaking DC-HEP furnace, Conference Proceedings in Advances in Mineral Resources Management and Environmental Geotechnology, Chania, Crete, 7-9 June 2004, p. 393-398. 10

D.I. Pantelis, G. Pantazopoulos, Ch. Sarafoglou, B. Lekou: Wear behaviour of ultra high molecular weight polyethylene against Al2O3 and Ti6Al4V, International Conference on Surface Modification Technologies 18 (SMT 18), Dijon France, October 2004. N. J. Themelis, N. Mitsos, D. C. Papamantellos, S. Karamoutsos, Th. V. Tzevelekou. Concept for the implementation of W-T-E Technology in Hellenic Regions, Poster Presentation in the Waste-To-Energy Research and Technology Council Fall Meeting, 7-8 October 2004, Columbia University New York. Π. Ψυλλάκη, Κ. Παπαδημητρίου, Γ. Πανταζόπουλος, Ι. Σιδέρης: Επίδραση της θερμικής κατεργασίας στις ιδιότητες εργαλειοχαλύβων μετά από υγρή εναζώτωση, Πρακτικά 2 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Μεταλλικών Υλικών, Αθήνα 25-26 Νοεμβρίου 2004, σ. 413-418 Γ. Τσινόπουλος, Γ. Πανταζόπουλος: Εφαρμογή της μεθόδου FMEA (Failure Mode and Effects Analysis) ως τεχνικής βελτίωσης της ποιότητας στη βιομηχανία επεξεργασίας μετάλλων, Πρακτικά 2 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Μεταλλικών Υλικών, Αθήνα 25-26 Νοεμβρίου 2004, σ. 421-426 G. Pantazopoulos, D. Kanakis, S. Antoniou and J. Sideris: Wear behaviour of a liquid nitrided cold work (Cr- Mo-V) tool steel, Materials Science & Technology 2005 (MS&T 2005) International Conference, Pittsburgh Pa USA (co-organised by ASM), Symposium Coatings 2005, p. 55-58. Vazdirvanidis and G. Pantazopoulos: Failure Investigation of Electrolytic-Tough-Pitch (ETP) Copper Sheets: Microstructural, Mechanical and Fractographic Examination, Failure Analysis Techniques Conference, Institute of Materials, January 25 th, 2007, Farnborough, UK. G. Pantazopoulos and A. Vazdirvanidis: Analysis of bending failure of a Zn-alloy sheet, 10 th National Conference of Metallurgy, Varna, Bulgaria 28-31/5/2007. D. Skarmoutsos, A. Vasilakos, D. Spathis, A. Arvanitis,Contribution to the optimization of the cc aluminum rolls annealing furnace operation of elval s.a. 10 th National conference of Metallurgy with international participation, Varna, 28-31 May 2007 Th.V. Tzevelekou, H. G. Geck, P.v. Hüllen, F, Höfer, G. Rentizelas and D.C. Papamantellos Investigation and Adaptation of a reduction smelting process for the recycling of metallurgical dusts in DC-HEP furnace, 10 th National Conference of Metallurgy with international participation, Varna, Bulgaria, 28-31 May, 2007 Α. Μουτσάτσου, Ι. Μουλακάκη, Η. Τσαγκαρίδης, Α. Σαμπάνη, Γ. Πανταζόπουλος: Μελέτη της επίδρασης των θερμικών κατεργασιών στη μικροδομή κράματος έλασης Zn-Ti-Cu, 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταλλικών Υλικών, Πάτρα 6-7 Δεκεμβρίου 2007, p. 295-300. Α. Βαζδιρβανίδης, Γ. Πανταζόπουλος, Α. Λούβαρης, Α. Τουλφατζής, Α. Ρίκος: Ανάλυση αστοχίας κατά την κάμψη φύλλου κράματος Zn-Ti-Cu, 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταλλικών Υλικών, Πάτρα 6-7 Δεκεμβρίου 2007, p. 567-572. Επιλεγμένες Δημοσιεύσεις (2002-2007) F. Tietz, W. Jungen, P. Lersch, M. Figaj, K. D. Becker, D. Skarmoutsos, X-ray Diffraction and Electron Paramagnetic Resonance Investigations on the Fluorite Material Y 0.25 Ti 0.15 Zr 0.6 O 2-x,, Chem. Mater. 14, (5) (2002) 2252-2257. G. Pantazopoulos, T. Papazoglou, S. Antoniou and J. Sideris: Tribological behaviour of as liquid nitrided precipitation-hardening (PH) stainless steel, Materials Science Forum, Vol. 426-432 (2003), p. 1053-1058. (invited paper στο Συνέδριο THERMEC 2003, July 7-11 2003, Madrid, Spain). Kanta A., K. Beligiannis, Th. Dimogerontakis, S. Doulami, I. Tsangaraki-Kaplanoglou, The influence of some colouring matters on the corrosion of aluminium by chloride, ATB Metallurgie 43, 334 (2003) 11

G. Pantazopoulos: A review of defects and failures in brass rods and related components, Practical Failure Analysis, Vol. 3(4) (2003), p. 14-22. F. Tietz, D. Skarmoutsos, X. Mantzouris, P. Nikolopoulos, I. Arul Raj, D. Stove, Physical characterization of Y-Zr-Ti oxides as mixed conducting anode materials in solid oxide fuel cells, r, Symposium in Processing of Electroceramics 2003, 31-08/03-09-2003, Bled, Slovenia G. Pantazopoulos, T. Papazoglou, P. Psyllaki, G. Sfantos, S. Antoniou, K. Papadimitriou and J. Sideris: Sliding wear behaviour of a liquid nitrocarburised precipitation-hardening (PH) stainless steel, Surface and Coatings Technology, Vol. 187 (2004), p. 77-85. S. Doulami, K. Beligiannis, Th. Dimogerontakis, V. Vinni, I. Tsangaraki-Kaplanoglou, The influence of some triphenylmethane compounds on the corrosion inhibition of aluminium, Corrosion Science 46, 1765 (2004) G. Pantazopoulos, S. Antoniou: Wear-related failures of nitrocarburized steels: some microstructural and morphological observations, J. Failure Analysis and Prevention, Vol. 4(6), 2004, p. 51-57 Ν. Zouvelou, D. Skarmoutsos, P. Nikolopoulos, Contact Angle Surface Energy Dependence In Solid Oxide Liquid Metal Systems,, Key Engineering Materials, 264-268 (2004) 679-682. Th.V. Tzevelekou, H. G. Geck, P.v. Hüllen, F, Höfer and D.C. Papamantellos: Direct smelting of metallurgical dusts and ore fines in a 125t DC-HEP furnace, Steel Research International, Vol. 76, No.6, 2004, p.382-392. D. Skarmoutsos, P. Nikolopoulos, F. Tietz, I.C. Vinke, Physical Characterization of Y 0.25 Zr 0.60 Ti 0.15 O 2-x and its Performance as a Ni/Y 0.25 Zr 0.60 Ti 0.15 O 2-x Anode Cermet in an SOFC,, Solid State Ionics, 170 (2004) 153-158. P. Nikolopoulos, X. Mantzouris, D. Skarmoutsos and F. Tietz, Electrical conductivity and structural stability of Y 2 O 3 ZrO 2 - TiO 2 /Ni cermets for SOFC Anode Electrode,, Proceedings of the 6 th European SOFC Forum (2004), Ed. M. Mogensen, Vol 3, p1486-149 Th. V. Tzevelekou, H. G. Geck, P. van Huellen, F. Hoefer and D. C. Papamantellos, Development of a reduction smelting process for the environmental management of metallurgical dusts, Conference Proceedings of the World Congress ISWA 2004, 17-21 October 2004, Rome, Italy. G. Pantazopoulos, G. Tsinopoulos: Process failure modes and effects analysis (PFMEA): A structured approach for quality improvement in metal forming industry, J. Failure Analysis and Prevention, Vol. 5(2) (2005), p. 5-10. Th. Dimogerontakis, R. Oltra, O. Heintz, Thermal oxidation induced during the laser cleaning of an aluminium - magnesium alloy, Applied Physics A: Materials Science & Processing 81, 1175 (2005) G. Pantazopoulos, A. Sampani: Microstructure and failure of a welded ZnTiCu tube, J. Failure Analysis and Prevention, Vol 5(5) (2005), p. 16-19. S. Van Gils, Th. Dimogerontakis, G. Buytaert, E. Stijns, H. Terryn, P. Sleldon, G.E. Thompson, M.R. Alexander, Optical properties of magnetron sputtered and rolled aluminium Journal of Applied Physics, 98, 1824 (2005) Interfacial Properties and Structure Stability in Ni/Y 2 O 3 -ZrO 2 -TiO 2 Cermet Anode Electrode in a Solid Oxide Fuel Cell, X. Mantzouris, D. Skarmoutsos, Ν. Zouvelou, P. Nikolopoulos, F. Tietz, Journal of Materials Science, Vol 40 (2005) 2471-2475. G. Pantazopoulos, P. Psyllaki, D. Kanakis, S. Antoniou, K. Papadimitriou and J. Sideris: Tribological properties of a liquid nitrocarburised special purpose cold-work tool steel, Surface and Coatings Technology, Vol. 200 (2006), p. 5889-5895. 12

G. Pantazopoulos and A. Sampani: Failure analysis of fractured deep drawn 1050-Al circles J. Failure Analysis and Prevention, Vol 6(3) (2006), p. 24-28. I. Tsangaraki-Kaplanoglou, S. Theohari, Th. Dimogerontakis, N, Kalithrakas-Kontos, Y.-M. Wang, H.- H. Kuo, S. Kia, Effect of alloy types on the anodising process of aluminium, Surface and Coatings Technology, 200, 2634 (2006) Th. Dimogerontakis, S. Van Gils, H. Ottevaere, H. Thienpont, H. Terryn, Quantitative topography characterization of surfaces with asymmetric roughness induced by AC-graining on aluminium, Surface and Coatings Technology, 201, 918 (2006) I. Tsangaraki-Kaplanoglou, S. Theohari, Th. Dimogerontakis, Y.-M. Wang, H.-H. Kuo, S. Kia Effect of alloy types on the electrolytic coloring process of aluminium, Surface and Coatings Technology, 200, 3969 (2006) P. Psyllaki, K. Papadimitriou and G. Pantazopoulos: Failure modes of liquid nitrocarburized and heat treated tool steel under monotonic loading conditions, J. Failure Analysis and Prevention, Vol. 6 (6) (2006), p. 13-18. G. Pantazopoulos and G. Tsinopoulos: Corrosion of Copper U-shaped heating element: Some morphological and microstructutral observations, J. Failure Analysis and Prevention, Vol. 6 (6) (2006), p. 8-12. G. Pantazopoulos, A. Sampani, E. Tsagaridis: Torsional failure of a knuckle joint of a universal steel coupling system during operation A case study Engineering Failure Analysis, Vol 14(1) (2007), p. 73-84. I. Tsangaraki-Kaplanoglou, S. Theohari, Th. Dimogerontakis, N. Kallithrakas, Y.-M. Wang, H.-H. Kuo, S. Kia, An investigation of electrolytic coloring process of anodized aluminium coatings Surface and Coatings Technology, 201, 1583 (2007) G. Pantazopoulos and A. Sampani: Analysis of a weld failure of a rolled Zn-alloy strip A case study Engineering Failure Analysis, Vol 14, (2007), p. 642-651. Th. Dimogerontakis, H. Terryn, Interpretation of the anodic and cathodic potential variations during the ACgraining of aluminium in hydrochloric acid, Corrosion Science 49, 3428 (2007) T. Aerts, Th. Dimogerontakis, H. Terryn, Influence of the anodising temperature on the porosity and the mechanical properties of the porous anodic oxide, Surface and Coatings Technology, 201, 7310 (2007) G. Pantazopoulos and A. Vazdirvanidis: Failure Analysis of a Fractured Leaded-Brass (CuZn39Pb3) Extruded Hexagonal Rod, J. Failure Analysis and Prevention, Accepted-In press. A. Vazdirvanidis, G. Pantazopoulos* and A. Louvaris: Overheat induced failure of a steel tube in an Electric Arc Furnace (EAF) cooling system, Engineering Failure Analysis, Accepted-In press. C. Palagas, P. Stavropoulos, S. Couris, G.N. angelopoulos, I. Kolm, D.C. Papamantellos, Investigation of the Parameters Influencing the Accuracy of Rapid Steelmaking Slag Analysiswith Laser-Induced Breakdown Spectroscopy, steel research int 78 (2007) No. 9 EU Patent Number: 06110469.1-2304 21/02/2007, Title: A method for making a lithographic printing plate support, Inventors: P. Campestrini, AGFA, H. Terryn, Vrije Universiteit Brussel, Th. Dimogerontakis, Hellenic Research Centre for Metals 13

3. Internet links Πρότυπα: http://www.astm.com http://www.metallurgy.nist.gov/ http://www.jisc.go.jp/eng/index.html Μέταλλα: http://www.key-to-steel.com/ http://www.key-to-metals.com/ http://www.copper.org/resources/properties/homepage.html http://www.manganese.org/ http://www.imoa.org.uk/ http://www.itia.org.uk/ http://www.tanb.org/ http://www.alu-info.dk/html/alulib/modul/albook40.htm http://www.zinc.org/ http://www.bssa.org.uk/index.htm http://www.worldsteel.org/ http://www.nidi.org/ http://www.magnesium.com/w3/ Συγκολλήσεις: http://www.gowelding.com/wp/lkindex.htm http://www.twi.co.uk/j32k/menu/230 http://www.gowelding.com/ Πανεπιστήμια: http://ocw.mit.edu/ocwweb/materials-science-and-engineering/index.htm http://www.cim.org/ http://www.msm.cam.ac.uk/phase-trans/ Διάβρωση: http://materials.open.ac.uk/mem/mem_corr.htm Περιβάλλον: http://www.cadmium.org/ http://www.thorium-waste.com/ Books http://www.asminternational.org/ http://www.cbls.com http://www.bestwebbuys.com/books/ http://global.ihs.com/ 14

Τα νέα της ΕΜΕ Στις 6 και 7 Δεκεμβρίου 2007 έγινε με μεγάλη επιτυχία στην Πάτρα το 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Μεταλλικών Υλικών. Όπως είναι γνωστό, το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Τεχνολογίας και Αντοχής Υλικών του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών και από τα Εργαστήρια Μεταλλογνωσίας, Μεταλλουργίας και Κεραμικών Υλικών του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών καθώς και από την Ελληνική Μεταλλουργική Εταιρεία. Συνδιοργανωτής ήταν το Τμήμα Δυτικής Ελλάδας του Τ.Ε.Ε. Η έναρξη του Συνεδρίου ξεκίνησε με χαιρετισμό του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών Καθηγητή κ. Σ. Σκουμπιά και σύντομη ομιλία του Προέδρου της ΕΜΕ Καθηγητή κ. Γ. Παπαδημητρίου. Ακολούθησαν χαιρετισμοί των Προέδρων του Συνεδρίου Καθηγητών κ.κ. Σπ. Παντελάκη και Π. Νικολόπουλου. Στο Συνέδριο είχε πολύ μεγάλη συμμετοχή. Λόγω του μεγάλου αριθμού των ανακοινώσεων, για πρώτη φορά, το Συνέδριο έγινε σε δύο παράλληλες Συνεδρίες. Ο χρόνος που δόθηκε στους ομιλητές ήταν αρκετός (20 λεπτά) ώστε να αναπτύξουν τις εργασίες τους και ο χρόνος αυτός τηρήθηκε με ακρίβεια, ώστε οι Συνεδρίες προχώρησαν σε απόλυτο συγχρονισμό και σύμφωνα με το πρόγραμμα. Ετσι κάθε σύνεδρος μπορούσε να επιλέγει όποια ανακοίνωση προτιμούσε να παρακολουθήσει από αυτές που γίνονταν ταυτόχρονα σε δύο διαφορετικές αίθουσες. Οι σύνεδροι παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις δύο προσκεκλημένες ομιλίες, του Καθηγητή κ. Peter Horst με θέμα Μetallic Aircraft Fuselages και του Καθηγητή κ. Δημήτρη Παπαμαντέλλου με θέμα «Μεταλλουργία και Απορρίμματα Μεταλλικά κράματα- Οξειδικά Υλικά και Ενέργεια». Στην τελευταία συνεδρίασή του το απερχόμενο Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε το επόμενο Συνέδριο, μετά από τρία χρόνια, να γίνει στη Θεσσαλονίκη με διοργανωτή το Εργαστήριο Μεταλλογνωσίας του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Τη σκυτάλη παρέλαβε ο καθηγητής κ. Σ. Σκολιανός από την προηγούμενη οργανωτική επιτροπή, μαζί με την ιστορική πλέον κουδούνα που επαναφέρει τους συνέδρους στην τάξη, καλώντας τους να παρευρίσκονται χωρίς καθυστέρηση στις αίθουσες. Στη Γενική Συνέλευση της ΕΜΕ που έγινε στις 6 Δεκεμβρίου, έγινε ο απολογισμός των πεπραγμένων και ο οικονομικός απολογισμός του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου και η απαλλαγή του από κάθε διαχειριστική ευθύνη. Ο πρόεδρος Γ.Δ.Παπαδημητρίου συνόψισε τα κυριότερα πεπραγμένα της προηγούμενης θητείας του Δ.Σ.: Αναθεώρηση καταστατικού της ΕΜΕ, Σεμινάριο στην Πάτρα, ανανέωση του site της ΕΜΕ, έναρξη έκδοσης του ενημερωτικού Δελτίου της ΕΜΕ που αποστέλλεται ηλεκτρονικά σε όλα τα μέλη και διοργάνωση του παρόντος Συνεδρίου. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αύξηση του αριθμού των μελών της ΕΜΕ, αλλά και η εγγραφή και συμμετοχή στο Συνέδριο συναδέλφων επιστημόνων από συγγενείς επιστημονικές περιοχές. Έτσι ακούστηκαν α- νακοινώσεις από τον χώρο των Μεταλλουργικών Διεργασιών και της εξαγωγικής Μεταλλουργίας, από την Αρχαιομεταλλουργία, την ιστορία των μετάλλων κλπ. Ο ταμίας Π. Πολατίδης παρουσίασε τον οικονομικό απολογισμό, που ήταν θετικός χάρη και στις συνδρομές και νέες εγγραφές που έγιναν στη διάρκεια του Συνεδρίου. 15

Στις αρχαιρεσίες που έγιναν για την ανάδειξη του Νέου Διοικητικού Συμβουλίου εξελέγησαν τα νέα μέλη, τα οποία συνήλθαν αμέσως κατόπιν και συγκρότησαν το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΜΕ, το οποίο αναλαμβάνει τα καθήκοντά του από την 1 η Ιανουαρίου 2008 για την επόμενη τριετία. Η σύνθεση του νέου διοικητικού Συμβουλίου της ΕΜΕ είναι η εξής: Σπύρος Παντελάκης, Πρόεδρος Άννα Ζερβάκη, Γραμματέας Παντελής Πολατίδης, Ταμίας Γεώργιος Παπαδημητρίου, Μέλος Κωνσταντίνος Μηγιάκης, Μέλος Το επίσημο δείπνο του Συνεδρίου σε Κοσμικό Κέντρο στην παραλία του Ρίο το βράδυ της Πέμπτης έγινε με πολύ κέφι και έφερε ακόμα πιο κοντά τους συνέδρους, ενώ πολλοί απ αυτούς συνέχισαν σε γειτονικά μπαράκια σχεδόν μέχρι πρωίας. Το Πανεπιστήμιο της Πάτρας αξίζει συγχαρητηρίων για τον τρόπο που διοργάνωσε το Συνέδριο. Μέσα στον σύγχρονο χώρο του Συνεδριακού Κέντρου, με το ωραίο αμφιθέατρο και τους καλά εξοπλισμένους χώρους, την τέλεια λειτουργία των αιθουσών διαλέξεων και των οπτικοακουστικών μέσων, τους καφέδες και τα γεύματα που προσφέρθηκαν στα διαλείμματα και στις μεσημβρινές διακοπές, επέτρεψε στους Συνέδρους να παρουσιάσουν τις ανακοινώσεις τους, να συζητήσουν και να κάνουν νέες γνωριμίες μέσα σ ένα φιλικό και άνετο κλίμα. Τέλος, δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε την καλαίσθητη και προσεγμένη έκδοση των Πρακτικών του Συνεδρίου με όλες τις ανακοινώσεις, (575 σελίδες), που έγινε με την επιμέλεια του Σπύρου Παντελάκη. 16