ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Π. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Π. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Επώνυμο: ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Ονομα: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ονομα πατρός: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ημερομηνία γεννήσεως: 21 Ιουνίου 1942 Οικογενειακή κατάσταση: Εγγαμος, δύο παιδιά. Προσόντα: Πτυχιούχος Δασολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 1965. Master of Science στη Λιβαδοπονία από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Berkeley, 1971. Διδακτορικό (Ph.D.) στη Λιβαδοπονία από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Berkeley, 1973. Άμισθος επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 1982. Αναπληρωτής καθηγητής της Λιβαδοπονίας στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 1986. Καθηγητής της Λιβαδοπονίας (Λιβαδικής Οικολογίας) στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 1992. Θέσεις εργασίας: 1968-1969: Δασολόγος στο Δασαρχείο Καστοριάς (Υπουργείο Γεωργίας). 1969-1973: Βοηθός ερευνητής στον Τομέα Λιβαδοπονίας του Ιδρύματος Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης (Υπουργείο Γεωργίας). 1973-1986: Προϊστάμενος του Τομέα Λιβαδοπονίας του Ιδρύματος Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης (Υπουργείο Γεωργίας). 1986-1991: Αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 1992- Καθηγητής στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τιμητικές θέσεις - αναγνωρίσεις Βραβείο Εμμανουήλ Μπενάκη της Ακαδημίας Αθηνών για πρωτότυπη έρευνα στη λίπανση των λιβαδιών (1977) και στη λιβαδική ανάπτυξη (1989). Πρόεδρος της Ομάδας εργασίας S4.06-06 "Δασική Πολιτική και Ολοκληρωμένη Χρήση Γης" της Διεθνούς Ενωσης Οργανισμών Δασικής Ερευνας (IUFRO): 1982-86. Μέλος Επιτροπών για την οργάνωση στην Ελλάδα διεθνών (FAO 1981, IUFRO 1984, ΕΟΚ 1991, FAO 1993) και Εθνικών (Ελληνική Δασολογική Εταιρεία 1987 και 1988, Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία 1997) επιστημονικών συνεδρίων. Εκπρόσωπος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποολίβαδων (E.G.F.):1988-92 και 2002-2004. 1

Συντονιστής ερευνητικού προγράμματος της Ε.Ε για τους λιβαδικούς θάμνους και δένδρα (1991-94). Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής διεθνών συνεδρίων (1997, 1999). Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (1994-1995). Πρόεδρος της Ελληνικής Λιβαδοπονικής Εταιρείας (1995-1996, 1999-2000). Μέλος του συμβουλίου έκδοσης το περιοδικού Journal of Mediterranean Ecology από το 1999. Μέλος της Διαρκούς Επιτροπής οργάνωσης Διεθνών Λιβαδοπονικών Συνεδρίων (1991-1995). Ερευνητική δραστηριότητα: Τα κύρια ενδιαφέροντά μου είναι οικολογία και βελτίωση λιβαδιών. Τα αντικείμενα με τα οποία έχω ασχοληθεί μέχρι τώρα είναι τα εξής: Σπορά καμένων θαμνώνων αειφύλλων πλατυφύλλων για προστασία του εδάφους και βόσκηση, Διαδοχή της βλάστησης μετά από πυρκαγιά, Οικολογία και διαχείριση της φωτιάς στα λιβάδια, Λίπανση ποολίβαδων και θαμνολίβαδων, Δομή και παραγωγικότητα ποολίβαδων, Σχέσεις μεταξύ βόσκησης κτηνοτροφικών ζώων και δασών, Αγροδασοπονία, Βελτίωση και βόσκηση με γίδια θαμνολίβαδων πουρναριού, Σποροπαραγωγή λιβαδικών φυτών, Λιβαδικοί θάμνοι και δένδρα, Οικολογία τοπίου, Βιοποικιλότητα λιβαδιών Ερημοποίηση Ερευνητικά προγράμματα Υπήρξα ή είμαι επιστημονικώς υπεύθυνος στα παρακάτω εθνικά, διακρατικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα: Εθνικά NATURA (1999-2000). Αναγνώριση των τύπων οικοτόπων σε περιοχές ενδιαφέροντος για τη διατήρηση της φύσης-ορεινά οικοσυστήματα. ΧΟΧΤΙΦ (1998-2000). Ταυτοποίηση μιγμάτων σπόρων για προστασία εδάφων στο νέο αερολιμένα Αθηνών. ΠΡΕΣΠΑ (1999-2001). Οικολογία και διατήρηση των υγρών λιβαδιών στον Εθνικό Δρυμό Πρεσπών. ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ (1999-2000). Έρευνα, βελτίωση των προδιαγραφών και συστηματική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων εφαρμογής των υδροσπορών της Εγνατίας οδού. ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ (1999-2000). Έρευνα και αξιολόγηση προτάσεων επιλογής φυτών που θα εφαρμοστόυν πειραματικά και παρακολούθησης της εφαρμογής τους για την αποκατάσταση βραχώδων πρανών της Εγνατίας οδού (μέλος ομάδας εργασίας). 2

ΒΛΑΣΤΗ (1997-2000). Ανάπτυξη σύγχρονων και φιλικών προς το περιβάλλον τεχνικών βόσκησης αιγοπροβάτων για την ορθολογική διαχείριση βοσκοτόπων και την αειφορική αξιοποίηση των νομευτικών πόρων (μέλος ομάδας εργασίας). ΑΚΤΟΥΡΟΣ (2000-2002). Ειδική λιβαδοπονική μελέτη των αλπικών λιβαδιών Γράμμου. ΓΡΑΜΜΟΣ (2000-2001). Ειδική Λιβαδοπονική Μελέτη για τα Αλπικά Λιβάδια του Γράμμου. ΕΓΝΑΤΙΑ (1999-2000). Έρευνα βελτίωσης των προδιαγραφών και συστηματική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων εφαρμογής των υδροσπορών της Εγνατίας Οδού. ΕΓΝΑΤΙΑ (2001-2002). Έρευνα και οργάνωση πειραματικών εφαρμογών Εγνατίας Οδού. ΕΤΕΡΠΣ (2002-2003). Ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης (monitoring) της χλωριδικής ποικιλότητας των λιβαδιών της προστατευόμενης περιοχής του Γράμμου. ΕΤΕΡΠΣ (2002-2003). Σύνταξη προδιαγραφών διαχείρισης της βόσκησης σε προστατευόμενες περιοχές. ΠΡΕΣΠΑ (2003-2006). Προστασία Ειδών Πουλιών Προτεραιότητας στη Λίμνη Μικρή Πρέσπα. Διακρατικά ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΗ Ελλάδας-Ισπανίας (2000-2001). Δείκτες καταπόνησης από βόσκηση σε Μεσογειακά θαμνολίβαδα. ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΗ Ελλάδας-Αλβανίας (2006-2008). Επιλογή και αξιολόγηση δασολιβαδικών συστημάτων που εξασφαλίζουν τροφή στα κτηνοτροφικά ζώα και προστασία του περιβάλλοντος Διεθνή GRAMINAE (1999-2001). Grassland-ammonia interactions across Europe (μέλος ομάδας εργασίας). DRASME (1999-2001). Εκτίμηση του κινδύνου των μεσογειακών λιβαδικών οικοσυστημάτων. GLORIA (2001-2003). Global observation reseach initiative in alpine environments. GEORANGE (2001-2003). Γαιοματική για την εκτίμηση και αειφορική ανάπτυξη των Μεσογειακών λιβαδιών. SAFE (2001-2004). Δασογεωργική αγροδασοπονία στη Ευρώπη. GRAZEMED (2002-2004). Εκτίμηση των επιπτώσεων της βόσκησης στην ερημοποίηση Μεσογειακών λιβαδιών. VISTA (2003-2005). Ευπάθεια των λειτουργιών του οικοσυστήματος στις αλλαγές της χρήσης γης σε παραδοσιακά αγροτικά τοπία. DESURVEY (2005-σήμερα). A Surveillance System for Assessing and Monitoring of Desertification. Αλλες δραστηριότητες 3

Είμαι ενεργό μέλος του Υποδικτύου του FAO για τα Μεσογειακά λιβάδια. Εχω συντάξει μόνος μου ή επέβλεψα τη σύνταξη από Δασολόγους του Yπουργείου Γεωργίας πολλών μελετών βελτίωσης και διαχείρισης λιβαδιών της χώρας. Μια από αυτές που έγινε το 1980 στα Αγραφα του Ν. Ευρυτανίας έχει ανακοινωθεί ως πρωτότυπη στο είδος της στην Ακαδημία Αθηνών (1983). Εχω οργανώσει πολλά σεμινάρια εκπαίδευσης Δασολόγων του Υπουργείου Γεωργίας σε θέματα λιβαδοπονίας, όπου και εδίδαξα. Ελαβα μέρος σε ομάδες εργασίας σύνταξης αναπτυξιακών σχεδίων στο Υπουργείο Γεωργίας. Για ενημέρωση πάνω σε θέματα λιβαδοπονίας επισκέφθηκα στα πλαίσια επιστημονικών ανταλλαγών με το Υπουργείο Γεωργίας την Κύπρο και το Ισραήλ (1976), με τη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας τη Γιουγκοσλαβία (1980), με τα Ηνωμένα Εθνη την Αυστραλία (1983) και με την ΕΟΚ την Ιταλία (1982 και 1985). Ελαβα μέρος σε διεθνή συνέδρια στις ΗΠΑ (1977 και 1995), στην Αιθιοπία (1980), στην Αγγλία (1982), στη Σκωτία (1989), στην Τσεχοσλοβακία (1990), στη Γαλλία (1989, 1991, 2001 και 2002), στην Ολλανδία (1994), στη Χιλή (1994) στην Ιταλία (1996, 1998, 2000 και 2001), στην Τυνησία (1996), στην Ουγγαρία (1998), στη Νότια Αφρική (2000), στην Αυστρία (2001) και στην Ισπανία (2003). Επισκέφθηκα πολλές φορές την Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία και Ιταλία στα πλαίσια των συνόδων του Υποδικτύου του FAO για τα Μεσογειακά λιβάδια, για συσκέψεις και συναντήσεις της AGRIMED υπό την αιγίδα της ΕΟΚ και για συμμετοχή σε επιστημονικές συναντήσεις στα πλαίσια ερευνητικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγγραφικό έργο: Εχω δημοσιεύσει περισσότερες από 250 επιστημονικές εργασίες και μελέτες. Ξένες γλώσσες: Αγγλικά και Γαλλικά. Διεύθυνση: -Εργασίας: Εργαστήριο Λιβαδικής Οικολογίας, Τ.Θ. 286 Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 541 24 Θεσσαλονίκη - Κατοικίας: Γρηγορίου Ε' 19, 54248 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: 2310 998933 (εργασίας), 2310 317179 (οικίας) Fax: 2310 992721 E-mail: vpapan@for.auth.gr 4

Επιλεγμένες Δημοσιεύσεις Λιάκος, Λ.., Β. Παπαναστάσης, Κ. Τσιουβάρας. 1980. Συμβολή στην αναγωγή πρινώνων σε ποολίβαδα και σύγκριση της αποδόσεώς τους με βελτιωμένα θαμνολίβαδα. Δασική Ερευνα, 2(1):97-142. Papanastasis, V.P. 1981. The rangelands of Greece. Rangelands, 3(6):241-242. Παπαναστάσης, Β.Π. 1982. Επιδράσεις της βοσκήσεως βοοειδών στις αναδασώσεις πεύκης της περιοχής Κιλκίς. Δασική Ερευνα, 3(ΙΙΙ):215-241. Papanastasis, V.P., L.G. Liacos. 1983. Productivity and management of kermes oak brushlands for goats. Browse in Africa-Τhe current state of knowledge (H.N.Le Houerou, ed.): 375-381. ILCA, Addis Ababa, Ethiopia. Papanastasis, V.P. 1984. Forestry and livestock grazing: A policy perspective. Policy Αnalysis for Forestry Development. Proceedings of the International Conference of IUFRO (Division 4), 1: 479-488. Thessaloniki Greece Papanastasis, V.P. 1985. Performance of certain fodder shrubs in a semi-dry environment in Greece. FAO-European Cooperative Network on Pastures and Fodder Crop Production, Sub-network on Mediter ranean Pastures (4th meeting in Elvas, Portugal): 137-145. Bull. No. 4. Badajoz, Spain. Παπαναστάσης, Β., Ν. Ελευθεριάδης. 1985. Η κτηνοτροφία στη νήσο Θάσο. Δασική Ανάπτυξη στη Θάσο. Πεπραγμένα Επιστημονικής Συνάντησης: 36-40. Ελληνική Δασολογική Εταιρεία. Tsiouvaras, C.N., B. Noitsakis, V.P. Papanastasis. 1986. Clipping intensity improves growth rate of kermes oak twigs. Forest Ecology and Management, 15:229-237. Papanastasis, V.P. 1986. Integrating goats into Mediterranean forests. Unasylva, 154(38):44-52. Παπαναστάσης, Β. 1986. Αποκατάσταση και διαχείριση της βλάστησης μετά από πυρκαγιά σε θαμνώνες αειφύλλων πλατυφύλλων. Ανακοινώσεις και Πορίσματα του Συνεδρίου για την Προστασία τών Δασών: 128-137. Ελληνική Δασολογική Εταιρεία, Θεσσαλονίκη. Επίσης, Δασική Έρευνα, ΙΧ(2) : 77-90, 1988. Papanastasis, V.P. 1987. Evergreen sclerophylle brushlands in Greece, p. 11-21. In: Proc. Cooperative Research Network on Improvement of Browse Production in Mediterranean Evergreen Sclerophylle Brushlands. Mediterranean Agronomic Institute of Chania, Crete. 5

Παπαναστάσης, B.Π. 1987. (Eπιμέλεια Έκδοσης). Δάση Χαλεπίου και Τραχείας Πεύκης., Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης στη Χαλκίδα, Ελληνική Δασολογική Εταιρεία, 30 Σεπτ.-2 Οκτ. 1987. Schultz, A. M., V. Papanastasis, T. Katelman, C. Tsiouvaras, S. Kandrelis and A. Nastis. 1987. Agroforestry in Greece. Working document. Laboratory of Range Science, Department of Range and Wildlife Science, Aristotle University of Thessaloniki. Παπαναστάσης, Β. 1988. Αποκατάσταση και διαχείριση της βλάστησης μετά από πυρκαγιά σε θαμνώνες αειφύλλων πλατυφύλλων. Δασική Ερευνα, 2(ΙΧ): 17-90. Papanastasis, V. 1988. Multipurpose woody plants for the mediterranean arid zone of Greece. Agriculture -Les Εspeces Ligneuses a Usage Multiple des Zones Arides Mediterraneennes (R.Morandini, ed.). Commission des Communautes Europeennes. Παπαναστάσης, Β. 1989. Επίδραση της λίπανσης στη φυτική και ζωική παραγωγή θαμνολίβαδων πουρναριού. Δασική Έρευνα, Χ(1): 93-106. Επίσης, Πρακτικά 2ου Πανελλήνιου Εδαφολογικού Συνεδρίου, 385-403. Ελλ. Εδαφολογική Εταιρεία, Θεσσαλονίκη, σελ. 385-403, 1991. Papanastasis, V., P. Platis. 1989. Persistence of subterranean clover cultivars in a cleared forest area in nothern Greece. Proc. XVI. International Grassland Congress, Nice, France. p. 1497-98. Papanastasis, V.P. 1989. Integration of goats in the Mediterranean sylvo-pastoral systems, p.301-309. In: Proc. IX World Forestry Congress (1-10 July), Vol.II. Instituto Nacional de Investigaciones Forestales y Agropecurias, Chapingo, Maxico. Papanastasis, V., Th. Papachristou, P. Platis. 1991. Control of woody plants with mechanical means in a rangeland of Macedonia, Greece, p.203-205. In: Grassland Renovation and Weed Control in Europe. Proc. European Grassland Federation Conference, BAL, Irdning, Austria. Papanastasis, V. 1991. Introductory paper of the ligneous fodder species section. Herba, (4): 17-21. Papanastasis, V., L.. Liacos. 1991. Effects of kermes oak brushland improvement on vevetation and livestock gains of goats in Greece. Proc. IVth Int. Rangeland Congress, Montpellier, France, Vol.2:850-853. Papanastasis, V. 1991. Control and utilization of woody rangelands. Proc. IVth Int. Rangeland Congress, Montpellier, France, Vol.3:1168-1172. Papanastasis, V., A. Nastis, C.Tsiouvaras. 1992. Effects of goat grazing on species composition of variously treated Quercus coccifera ecosystems, p. 95-101. In: 6

Proc. Plant-Animal Interactions in Mediterranean-type Ecosystems, MEDECOS VI (C. Thanos, ed.). Athens. Papanastasis, V. (Ed.). 1993. Fodder Trees and Shrubs in the Mediterranean Production Systems: Objectives and Expected Results of the EC Research Contract. Agriculture, Agrimed Research Programme, Commission of the European Communities, EUR 14459 EN, 20p. Papanastasis, V. 1993. Fodder trees and shrubs in the mediterranean production systems: Objectives and expected results of the EC Research contract, p.3-8. In: Agriculture, Agrimed Research Programme, Commission of the European Communities, EUR 14459 EN. Papanastasis, V. 1993. Suggested methodology for the EC project on fodder trees and srubs, p. 193-196. In: Agriculture, Agrimed Research Programme, Commission of the European Communities, EUR 14459 EN. Platis, P., V. Papanastasis. 1993. Productivity of deciduous fodder trees and shrubs in relation to the year of cutting, p. 134-136. In: Management of Mediterranean Shrublands and Related Forage Resources. REUR Technical Series 28. FAO, Rome. Braziotis, D.C., V. Papanastasis. 1993. Seasonal changes in crude protein content of understory vegetation in a Pinus maritima agroforestry system, p. 184-187. In: Management of Mediterranean Shrublands and Related Forage Resources. REUR Technical Series 28. FAO, Rome. Papanastasis, V. 1993. Review of papers on woody forage plants. Herba, 6:28-33. Papanastasis, V., L. Stringi (eds). 1994. Fodder Trees and Shrubs. Proc. ECC- CAMAR 8OO- CT9O- OO21 Research Project Meeting held at Palermo, Italy, 12-13 October 1992. Cahiers Options Mediterran., Vol 4. CIHEAM. Papachristou, T.G. and V.P. Papanastasis. 1994. Forage value of Maditerranean deciduous woody fodder species and its implication to management of silvopastoral systems for goats. Agroforestry Systems, 27:269-282. Παπαναστάσης, Β.Π. 1995. Σχέσεις κτηνοτροφίας και φυσικού περιβάλλοντος στον ορεινό και ημιορεινό χώρο, σ. 321-331. Κτηνοτροφική Πολιτική, Θέσεις- Προσανατολισμοί. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιάννενα, 10-12/11/94. Platis, P.D. and V.P. Papanastasis. 1995. Protection of fodder trees in communally grazed silvopastoral systems. Sylvopastoral Systems. Cahiers Options Mediterraneennes, 12:263-266. Papanastasis, V. 1995. Selection and Utilization of Cultivated Fodder Trees and Shrubs in Mediterranean Extensive Livestock Production Systems. Final Report. Project Contract no. 8001-CT90-0030 (PL 900014) (DG VI). CIHEAM. 7

Braziotis, D.C. and V.P. Papanastasis. 1995. Seasonal changes of understorey herbage yield in relation to light intensity and soil moisture content in a Pinus pinaster plantation. Agroforestry Systems, 29: 91-101. Papanastasis, V., Z. Koukoura, D. Alifragis and I. Makedos. 1995. Effects of thinning, fertilisation and sheep grazing on the understory vegetation of Pinus pinaster plantations. Forest Ecology and Management, 77: 181-189. Παπαναστάσης, Β.Π. 1996. Αξιοποίηση ξυλωδών φυτών για λιβαδοκτηνοτροφικούς σκοπούς σε ξηροθερμικές περιοχές. Αξιοποίηση Δασικών Πόρων, Πρακτικά Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας (Καρδίτσα, 11-13 Οκτωβρίου 1995). Θεσσαλονίκη, σελ. 382-389. Papanastasis, V. 1996. Selection and utilization of cultivated fodder trees and shrubs in Mediterranean extensive livestock production systems, p. 251-261. In: The Optimal Exploitation of Marginal Mediterranean Areas by Extensive Ruminant Production Systems. Proc. of the International Symposium organized at Thessaloniki, June 18-20,1994. EAAP Public. No. 83. Thessaloniki. Bouzid, S. M. and V. P. Papanastasis. 1996. Effects of seeding rate and fertilizer on establishment and growth of Atriplex halimus and Medicago arborea. J. Arid Environments, 33: 109-115. Papanastasis, V. 1996. Silvopastoral systems and range management in the Mediterranean region, p. 143-156. In: Western European Silvopastoral Systems (M. Etienne, ed.). INRA, Paris, France. Koukoura, Z. and V. Papanastasis. 1996. Establishment and growth of seeded grasses and legumes in pine silvopastoral systems, p. 83-91. In: Western European Silvopastoral Systems (M. Etienne, ed.). INRA, Paris, France. Παπαναστάσης Β.Π. 1997. Βελτίωση πρινώνων για αειφορική αξιοποίηση από αγροτικά ζώα, σελ. 263-270. Αειφορική Αξιοποίηση Λιβαδιών και Λειμώνων (Πρακτικά Α Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου, Δράμα 6-8/11/96), Θεσσαλονίκη. Papanastasis, V.P., Platis, P.D. and O. Dini-Papanastasi. 1997. Productivity of deciduous woody fodder species and its relation to air temperature and precipitation in a Mediterranean environment. Agroforestry Systems, 37: 187-198. Papanastasis, V.P. and D.Peter (eds). 1998. Ecological Basis of Livestock Grazing in Mediterranean Ecosystems. Proc. Inter. Workshop, Thessaloniki October 23-25, 1997. European Commission, EUR 18308, Luxembourg, 350 pp. Papanastasis, V.P., P.D. Platis land O. Dini-Papanastasi, 1998. Effects of age and frequency of cutting on productivity of Mediterranean deciduous fodder tree and shrub plantations. Forest Ecology and Management. 110: 283-292. 8

Papanastasis, V.P. et D. Misbah. 1998. Effects of livestock grazing on productivity of kermes oak silvopastoral system in the Psiloritis mountain at Crete (Greece). Ann. Rech. For. Maroc., T(31): 51-65. Papanastasis, V.P., J. Frame and A.S. Nastis (editors). 1999. Grasslands and Woody Plants in Europe. European Grassland Federation, Hellenic Range and Pasture Society, Grassland Science in Europe, Vol. 4. Thessaloniki, 437 p. Papanastasis, V.P. 1999. Grasslands and woody plants in Europe with special reference to Greece, p. 15-24. In: Grasslands and Woody Plants in Europe, European Grassland Federation, Grassland Science in Europe, Vol. 4, Thessaloniki, Greece. Papanastasis, V.P. (compilor) 1999. Selection and Utilization of cultivated fodder trees and shrubs in the Mediterranean Region. Options Mediterraneennes, Serie B, No 23. Instituto Agronomico Mediterraneo de Zaragoza. Spain Platis, P.D., V.P. Papanastasis, T.G. Papachristou and A.I. Tsiontsis. 2000. Effects of sheep grazing on legume composition and production in a Mediterranean grassland in central Greece. p. 411-415. In: Legumes for Mediterranean Forage Crops, Pastures and Alternative Uses. Cahiers Options Mediterranneennes, vol 45, CIHEAM, Zaragoza. Papanastasis, V.P. 2000. Shrubland management and shrub plantations is southern Europe, p. 54-66. In: Fodder shrub Development in Arid and Semi-arid Zones. Gintzburger, G., M. Bounejmate and A. Nefzaoni (eds). Proc. of the Workshop on Native and Exotic Fodder Shrubs in Arid and Semi-area Zones, 27 Oct 2 Nov 1996, Hammamet, Tunisia. ICARDA, Aleppo, Syria. Vol. I: vii-290pp. Papanastasis, V.P. 2001. Pine silvopastoralism in Greece, p. 667-672. In: Forest Research. Achallenge for an Integrated European Approach (K. Radoglou, ed) Proc. Intern. Conf. Vol. II, NAGREF Forest Research Institute, Thessaloniki. Pantera, A. and V.P. Papanastasis. 2001. Grazing effects on forage production and botanical composition in a valonia oak silvopastoral system, p. 681-687. In: Forest Research: A Challenge for an Integrated European Approach (K. Radoglou, ed). Proc. Inten. Conf., Vol. II, NAGREF Forest Research Insitute, Thessaloniki. Παπαναστάσης, Β.Π. 2001. Μισός αιώνας λιβαδοπονίας στην Ελλάδα: Συμπεράσματα και προοπτικές, σελ. 9-19. Η Λιβαδοπονία στο Κατώφλι του 21 ου Αιώνα. Πρακτικά του 2 ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου (Θ.Γ. Παπαχρήστου και Ο. Ντίνη-Παπαναστάση, επιμ. έκδοσης) Θεσσαλονίκη. Παπαναστάσης, Β.Π. 2002. Λιβαδική αξία των δασών της βαλανιδιάς. σελ. 49-54. Δάση Bαλανιδιάς:Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον. Πρακτικά Ημερίδας των ΤΕΙ Λαμίας και Μεσολογγίου (17-5-2002). Μεσολόγγι. 9

Platis, P.D. and V.P. Papanastasis. 2003. Relationship between shrub cover and available forage in Mediterranean shrublands. Agroforestry systems, 57: 59-67. Papanastasis, V.P. 2003. Special study of grazing impact on wooded lands including fuelwood consumption assessment. Albanian National Forestry Inventory. Mimeographed report, 68 pages. Tirana, Albania. Παπαναστάσης, Β.Π. 2004. Πεπραγμένα Εργαστήριου Λιβαδικής Οικολογίας στην 5ετία 1999-2003. Τομέας Λιβαδοπονίας και Άγριας Πανίδας-Ιχθυοπονίας Γλυκέων Υδάτων, Δημοσίευση Νο 1. Θεσσαλονίκη. Παπαναστάσης, Β.Π. 2004. Βοσκοτόποι και Κτηνοτροφία στην Αλβανία. Η Κτηνοτροφία Σήμερα, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2004: 34-36. Papanastasis, V.P. 2004. Vegetation degradation and land use in agrosilvopastoral systems. In: Sustainability of Agrosilvopastoral Systems-Dehesas, Montados (Susanne Schabel and Alfredo Ferreira, eds). Advances in GeoEcology, 37: 1-12. 10