ΤΟΜΟΣ Β ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ

ΤΟΜΟΣ Β ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ

ΤΟΜΟΣ Β ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΛΙΔΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.00 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.00 ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΙΣΧΥΡΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.00 ΚΑΛΩΔΙΑ ΙΣΧΥΡΩΝ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΣΥΡΜΑΤΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4.00 ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5.00 ΓΕΙΩΣΗ ΚΑΙ ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.00 ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΡΑΥΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7.00 ΣΥΣΤΗΜΑ EΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ (ΣΕΠ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8.00 ΕΦΕΔΡΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9.00 ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΔΙΑΛΕΙΠΤΟΥ ΠΑΡΟΧΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ (UPS) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10.00 ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΚΑΛΩΔΙΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11.00 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΥΡΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12.00 ΦΩΤΙΣΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13.0 ΑΛΛΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Κατάλογος σχεδίων ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 Πίνακες διανομής 1-1 / 1-12 2-1 / 2-9 3-1 / 3-17 4-1 / 4-6 5-1 / 5-3 6-1 / 6-2 7-1 / 7-8 8-1 / 8-8 9-1 / 9-7 10-1 / 10-6 11-1 / 11-6 12-1 / 12-9 13-1 / 13-7 - -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.00 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 1.01 ΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 1.01.1 Η Τεχνική αυτή Συγγραφή των Υποχρεώσεων και Προδιαγραφές αφορούν τις Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις του έργου. 1.01.2 Η έκταση των επιμέρους εγκαταστάσεων καθορίζεται στα επόμενα κεφάλαια της παρούσης Τεχνικής Συγγραφής Υποχρεώσεων και Προδιαγραφών και στα σχέδια της μελέτης οπωσδήποτε όμως καθορίζεται ότι όλες οι εγκαταστάσεις εννοούνται πλήρεις εντελώς τελειωμένες και σε κανονική λειτουργία και περιλαμβάνουν κάθε κύριο και βοηθητικό μηχάνημα, όργανο, εξάρτημα, μικροϋλικό κλπ., που χρειάζεται για την ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία, έστω και αν δεν κατονομάζεται ειδικά στα παρακάτω ή στα υπόλοιπα συμβατικά έγγραφα. 1.01.3 Η Τεχνική Συγγραφή Υποχρεώσεων και Προδιαγραφές ορίζουν τις απαιτήσεις για την προμήθεια μέρος ή όλων των υλικών, μηχανημάτων, οργάνων και εξαρτημάτων, τη συναρμολόγηση, τοποθέτηση, σύνδεση, έλεγχο, ρύθμιση και δοκιμή τους και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων. 1.01.4 Οι εργασίες θα περιλαμβάνουν όλα τα εργατικά και εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά, όλα τα υλικά που απαιτούνται για τη συμπλήρωση των εγκαταστάσεων από πάσης απόψεως οπωσδήποτε όμως καθορίζεται ότι θα συμπεριλαμβάνονται επίσης οι δοκιμές, ο έλεγχος, οι ρυθμίσεις και μετρήσεις για κανονική παράδοση των εγκαταστάσεων όπως ορίζεται στις προδιαγραφές ή όπως άλλως χρειάζεται για την ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία των εγκαταστάσεων για τελική έγκριση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό. 1.01.5 Εκτός εάν καθορίζεται διαφορετικά, οι εργασίες εξωτερικά των κτιρίων θα περιλαμβάνουν και τα εξής: α. την προμήθεια και τοποθέτηση καθαρής άμμου, προστατευτικών πλακών, προειδοποιητικής ταινίας και στοιχεία σήμανσης στις διελεύσεις υπογείων καλωδίων. β. την προμήθεια και τοποθέτηση καπακιών για υπόγεια φρεάτια διελεύσεως τηλεφωνικών καλωδίων. γ. Προμήθεια και εγκατάσταση εξωτερικών διασωληνώσεων. δ. Οποιαδήποτε άλλη εργασία φαίνεται στα σχέδια ή αναφέρεται στους όρους όπως π.χ. προμήθεια και εγκατάσταση Πινάκων Διανομής, ηλεκτρολογικών εξαρτημάτων κλπ., 1.01.6 Θα πρέπει να παρέχεται επαρκής προστασία στα μηχανήματα και άλλα υλικά κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους από τον κατασκευαστή των μέχρι το εργοτάξιο. Ο Εργολάβος θα πρέπει να παρέχει επαρκή προστασία σ αυτά στο εργοτάξιο. Ο Εργολάβος οφείλει να ενημερώσει έγκαιρα τον Επιβλέποντα Μηχανικό για οποιαδήποτε φθορά ή ζημιά που πιθανόν να προκύψει στα μηχανήματα ή άλλα υλικά για να δοθούν κατάλληλες οδηγίες από τον Επιβλέποντα Μηχανικό για την αποκατάστασή τους. 1.02 ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1.02.1 Οι οικοδομικές εργασίες που έχουν σχέση με το συμβόλαιο αυτό θα αναληφθούν από τον Κυρίως Εργολάβο. Ο Εργολάβος θα έχει όμως υποχρέωση να ετοιμάσει και να παραδώσει στον Κυρίως Εργολάβο, Αρχιτέκτονα και Επιβλέποντα Μηχανικό κατασκευαστικά σχέδια, να υποδείξει (και να φέρει πλήρως την ευθύνη γι αυτές) ολοκληρωμένες και λεπτομερείς πληροφορίες σε σχέση με βάσεις ανοίγματα κλπ., τα οποία μπορεί να επηρεάσουν τη στατική μελέτη του κτιρίου, τις μεταλλικές κατασκευές που θα απαιτηθούν για στήριξη μηχανημάτων και άλλων εξαρτημάτων, θέσεις για μπουλόνια και άλλα στοιχεία που θα χυθούν σε ή θα πιαστούν με σκυρόδεμα, τρύπες ή κανάλια σε τοίχους ή πατώματα και οποιαδήποτε άλλη εργασία η οποία θα εκτελεσθεί από τον Κυρίως Εργολάβο σε σχέση με την εγκατάσταση που προδιαγράφεται ή εξυπονοείται σ 1-1

αυτό το συμβόλαιο. Θα εξαιρούνται των οικοδομικών εργασιών, οι σχετικές εργασίες που κατά τη συνηθισμένη πρακτική εκτελούνται από τον Εργολάβο όπως τα τρυπήματα για στήριξη καλωδίων, τη στήριξη/πιάσιμο των κουτιών, σωληνώσεων, στηριγμάτων, η τοποθέτηση σωλήνων διελεύσεως (sleave pipes) οι οποίες θα πρέπει να εκτελεσθούν σαν μέρος του συμβολαίου που προδιαγράφεται. 1.02.2 Ο Εργολάβος οφείλει να διασφαλίζει ότι τα διάφορα σπασίματα ή σκαψίματα και ή βοήθεια που απαιτείται από τον Κυρίως Εργολάβο θα περιορίζονται στο ελάχιστο και δεν θα εμποδίζει ή καθυστερεί καθοιονδήποτε τρόπο την εκτέλεση και συμπλήρωση των εργασιών αυτών. 1.02.3 Τα πιο κάτω είναι σύντομη περίληψη των εργασιών που θα εκτελεσθούν από τον Κυρίως Εργολάβο σε σχέση με τις εργασίες του Εργολάβου: α. Τα σπασίματα, σκαψίματα και σχισίματα για τη δημιουργία αυλακιών, καναλιών και άλλων ανοιγμάτων ή εσοχών σχετικά με την τοποθέτηση σωλήνων, καλωδίων, κουτιών και άλλων εξαρτημάτων σε τοίχους, πατώματα, οροφές, διαχωριστικά κλπ και η επανόρθωσή τους αφού προχωρήσουν οι εγκαταστάσεις αρκετά, δοκιμασθούν και γίνουν αποδεκτές. β. Η κατασκευή χυτών ή κτιστών αγωγών διέλευσης σωλήνων, καλωδίων, φουγάρων κ.λπ. γ. Η εκσκαφή και παλινόρθωση εξωτερικών αυλακιών για την τοποθέτηση σωλήνων και καλωδίων. δ. Η κατασκευή βάσεων από σκυρόδεμα για μηχανήματα και άλλα όργανα. ε. Η κατασκευή φρεατίων για τη διέλευση σωλήνων ή καλωδίων κλπ. Η κατασκευή ή προμήθεια των καπακιών των φρεατίων θα βαρύνει τον Κυρίως Εργολάβο εκτός όπου αναφέρεται ειδικά ότι θα είναι μέρος του συμβολαίου αυτού. στ. Το πιάσιμο των στηριγμάτων σε τοίχους ή πατώματα. ζ. Το βάψιμο σωλήνων ή αγωγών κ.λπ μετά την τοποθέτηση εκτός των περιπτώσεων που ορίζονται συγκεκριμένα στις προδιαγραφές του συμβολαίου στις οποίες το βάψιμο θα γίνεται από τον Εργολάβο. 1.02.4 Η οποιαδήποτε αναφορά που γίνεται στις οικοδομικές εργασίες στο κεφάλαιο αυτό θα ισχύει σε σχέση με τις πρόνοιες και απαιτήσεις που αναφέρονται και σε άλλα μέρη των Προδιαγραφών και στα σχέδια. 1.03 ΣXΕΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ 1.03.1 Η Τεχνική αυτή Συγγραφή Υποχρεώσεων και Προδιαγραφών θα διαβάζεται και θα ισχύει σε σχέση με τους όρους του συμβολαίου, συγκεκριμένες παραγράφους και συμπληρώματα προδιαγραφών και λεπτομερειών, τα σχέδια και άλλα έγγραφα που σχετίζονται με το συμβόλαιο αυτό. 1.03.2 Σε περίπτωση που παρατηρηθεί οποιαδήποτε αντίφαση μεταξύ των Προδιαγραφών και των σχετικών εγγράφων, κανονισμών ή προτύπων είτε πριν ή μετά την υποβολή της προσφοράς, ο Μηχανικός του έργου θα πρέπει να ενημερωθεί παρ αυτά. Απαίτηση των Προδιαγραφών που δεν επαναλαμβάνεται στα σχέδια δεν αποτελεί αντίφαση. 1.04 ΟΡΙΣΜΟΙ 1.04.1 Οι ορισμοί των κανονισμών ΙΕΕ εφαρμόζονται και ισχύουν πλήρως σ αυτές τις προδιαγραφές. 1.04.2 Οπου η εργασία θα αναληφθεί σαν Υπεργολαβία ο Εργολάβος θα εννοείται ο Υπεργολάβος. 1.04.3 Οι φράσεις "όπου φαίνεται", "όπως φαίνεται", "εκτός εάν φαίνεται διαφορετικά", "εκτός εάν ορίζεται 1-2

διαφορετικά" κ.λπ. αναφέρονται σε απαιτήσεις οι οποίες ορίζονται ή πιθανώς να ορίζονται σε άλλα μέρη των εγγράφων προσφοράς σχετικά με το συμβόλαιο αυτό. 1.04.4 "Εγκεκριμένο" και άλλες λέξεις παράγωγες από αυτήν θα σημαίνει τη γραπτή έγκριση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά. 1.04.5 Οι ακόλουθοι όροι και ορισμοί θα εφαρμόζονται: Αρχιτέκτονας: Είναι το Ατομο ή ο Οίκος που διορίζεται σαν Αρχιτέκτονας του Εργου. Μηχανικός/ Επιβλέποντας Μηχανικός: Είναι οι Σύμβουλοι Ηλεκτρολόγοι - Μηχανολόγοι Μηχανικοί Ηλιοφώτου & Ζινιέρης MELTEC Λτδ, Λεωφ. Στροβόλου 118, 3ος όροφος, Πύργος Β, Τ. Κ. 28365, 2093 Λευκωσία. Κυρίως Εργολάβος: Είναι το Ατομο ή ο Οίκος που διορίζεται για να εκτελέσει τις οικοδομικές εργασίες του Εργου. Εργολάβος: Είναι το Ατομο ή ο Οίκος που διορίζεται για να εκτελέσει τις εργασίες του συμβολαίου αυτού και που περιγράφονται στη Τεχνική Συγγραφή Υποχρεώσεων και Προδιαγραφών. Εργο: Σημαίνει όλα τα μόνιμα ή προσωρινά έργα και κατασκευές. Συμβόλαιο: Σημαίνει τους όρους του Συμβολαίου, την Τεχνική Συγγραφή Υποχρεώσεων και Προδιαγραφών, τα σχέδια της μελέτης, την προσφορά, την επιστολή αποδοχής, τη συμφωνία και τυχόν άλλα έγγραφα που περιλαμβάνονται στη συμφωνία. Εργοτάξιο: Σημαίνει τη γη ή άλλους χώρους πάνω ή μέσα στους οποίους θα κατασκευαστούν οι προδιαγραφόμενες εργασίες που θα διαθέσει ο Εργοδότης για χρήση κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου. 1.05 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ 1.05.1 Το σύνολο των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων θα εκτελεσθεί σύμφωνα με τη 16η έκδοση των Κανονισμών του Βρετανικού Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων Μηχανικών (IEE Wiring Regulations), του περί Ηλεκτρισμού Νόμου, Κεφ. 170 και τους Κανονισμούς και Γενικούς Ορους Παροχής Ηλεκτρικής Ενέργειας της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου. Ο Εργολάβος οφείλει να διατηρεί στο εργοτάξιο αντίγραφο των πιο πάνω κανονισμών του ΙΕΕ καθόλη τη διάρκεια του Εργου. 1.05.2 Το σύνολο των τηλεφωνικών εγκαταστάσεων θα εκτελεσθεί σύμφωνα με τους κανονισμούς της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου. 1.05.3 Ο Εργολάβος με την υποβολή της προσφοράς του θα διασφαλίζει ότι οι πράξεις του και οι εργασίες θα συμμορφώνονται πλήρως με όλες τις νομοθετικές διατάξεις, διατάγματα, κανονισμούς και άλλες γνωστές απαιτήσεις των Αρμοδίων Αρχών και Υπουργείων, Αστυνομίας, Πυροσβεστικής και άλλου αρμόδιου φορέα στην εξουσιοδοσία των οποίων εμπίπτουν οι εργασίες είτε σαν σύνολο ή μέρος αυτών. Το συμβόλαιο θα θεωρείται ότι περιλαμβάνει όλα τα κόστα και έξοδα συμπεριλαμβανομένου των δικαιωμάτων, τελών και φόρων που απαιτούνται για την πιο πάνω συμμόρφωση. Κανένα επιπρόσθετο κόστος δεν θα παραχωρηθεί προς τον Εργολάβο μετά την υποβολή της προσφοράς του για τους σκοπούς της παραγράφου 1-3

αυτής. Πριν παραγγελθούν τα μηχανήματα, υλικά, εξαρτήματα κ.λπ. που προδιαγράφονται για το συμβόλαιο αυτό, ο Εργολάβος θα πρέπει να βεβαιώνεται ότι αυτά συνάδουν πλήρως με τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις, διατάγματα και άλλες απαιτήσεις των Αρμοδίων Αρχών. Ο Εργολάβος θα πρέπει να συμπεριλάβει για όλα τα σχετικά έξοδα που προκύπτουν διά της εφαρμογής των πιο πάνω ως επίσης και για την πληρωμή όλων των δικαιωμάτων για τον έλεγχο, δοκιμή και πιστοποίηση όπως απαιτείται από τις Αρμόδιες Αρχές. Οπου παρατηρείται αντίφαση μεταξύ των νομοθετικών διατάξεων, διαταγμάτων ή και κανονισμών θα εφαρμόζεται ο πιο αυστηρός κανονισμός ή όρος μέχρι τελικού διακανονισμού ή απόφασης από τον Επιβλέποντα Μηχανικό. 1.05.4 Ο Εργολάβος υποχρεούται να δώσει τις σχετικές ειδοποιήσεις προς τις Αρμόδιες Αρχές όπου και όπως αυτό απαιτείται και να καταβάλει όλα τα απαιτούμενα δικαιώματα σε σχέση με τον έλεγχο και δοκιμή των εγκαταστάσεων ή εργασίες από τις Αρμόδιες Αρχές είτε δόθησαν οι σχετικές ειδοποιήσεις από τον Εργολάβο είτε όχι. 1.06 ΠΡΟΤΥΠΑ 1.06.1 Το σύνολο των εγκαταστάσεων θα πρέπει να συνάδει με όλα τα σχετικά Κυπριακά Πρότυπα, Βρετανικά Πρότυπα, Βρετανικούς Κώδικες Πρακτικής ή οποιαδήποτε άλλα ισοδύναμα και αποδεκτά διεθνή πρότυπα. 1.06.2 Όλα τα κύρια και δευτερεύοντα υλικά του συμβολαίου θα φέρουν την ένδειξη CE marked καθώς επίσης και πιστοποιητικά ποιότητας ISO 9001 και 9002. 1.06.3 Εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά οι σχετικές εκδόσεις των προτύπων θα είναι αυτές που θα είναι σε ισχύ τρεις μήνες πριν την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς. Σε περίπτωση αντίφασης μεταξύ των Προδιαγραφών με οποιονδήποτε από τα πρότυπα τότε θα υπερισχύουν οι Προδιαγραφές. 1.06.4 Οπου είναι πρακτικά εφαρμόσιμο κάθε ένα από τα μηχανήματα, υλικά, εξαρτήματα κλπ. πρέπει να είναι επισφραγισμένο με το πρότυπο, βάση του οποίου είναι κατασκευασμένο. Σε διαφορετική περίπτωση απαιτείται όπως υποβληθεί σχετικό πιστοποιητικό. 1.07 ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 1.07.1 Ο Εργολάβος θα πρέπει να παίρνει όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας για αποτροπή του ενδεχομένου να προκληθούν δυστυχήματα από μηχανικά, ηλεκτρικά ή άλλα αίτια κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών. Τα μέτρα αυτά θα περιλαμβάνουν τη δημιουργία προστατευτικών καλυμμάτων ή κατασκευών σε κατάλληλο και αποδεκτό σχηματισμό για προστασία από κινητά μέρη μηχανημάτων είτε αυτά είναι για προσωρινή χρήση ή μόνιμη και με τρόπο που να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις των Αρμοδίων Αρχών. 1.08 ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ 1.08.1 Οπου ο Εργολάβος πιστεύει ότι η χρήση προσωρινού φωτισμού είναι αναπόφευκτη, θα πρέπει να εξασφαλισθεί η γραπτή συγκατάθεση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό του οποίου η απόφαση θα είναι σε τέτοια περίπτωση τελεσίδικη. Ο Εργολάβος θα πρέπει να λαμβάνει όλα τα προληπτικά μέτρα για αποφυγή 1-4

οποιασδήποτε ζημιάς από πυρκαγιά και/ή έκρηξη. 1.09 ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ 1.09.1 Μέρος των εγκαταστάσεων και/ή συγκεκριμένα μηχανήματα δυνατόν να χρησιμοποιηθούν κατά περιόδους κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών. Σε τέτοια περίπτωση ο Εργολάβος οφείλει να ελέγξει, δοκιμάσει και να παραδώσει τα μέρη αυτά των εγκαταστάσεων και/ή συγκεκριμένα μηχανήματα όπως και όταν απαιτηθεί από τον Επιβλέποντα Μηχανικό παρέχοντας όλα τα εργατικά και υλικά που δυνατόν να απαιτηθούν για το σκοπό αυτό κάνοντας προσωρινές συνδέσεις ή/και αποσυνδέσεις. Νοείται ότι η τελική συμπληρωμένη εγκατάσταση θα ελεγχθεί, δοκιμασθεί και παραδοθεί ξανά σαν ενιαία. 1.10 ΣΗΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ 1.10.1 Ολα τα διαγράμματα, πίνακες και κατάλογοι και η φρασεολογία στις πινακίδες σήμανσης θα πρέπει να υποβληθούν προς έγκριση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό προτού εγκατασταθούν. 1.10.2 Οι πινακίδες σήμανσης στην εξωτερική επιφάνεια κουτιών μηχανημάτων ή πινάκων διανομής κλπ., θα πρέπει να είναι σε πλαστική πλάκα (laminated plastic) με μαύρους γραφικούς χαρακτήρες σε άσπρη βάση εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά. Οι πινακίδες θα στερεώνονται με βίδες ή καρφιά που να μην είναι κατασκευασμένα από/ή να περιέχουν σίδηρο. Η χρήση συγκολλητικών ουσιών για στήριξη απαγορεύεται. 1.11 ΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥ 1.11.1 Ο Εργολάβος οφείλει να προσφέρει ικανή και έμπειρη επίβλεψη των εργασιών καθόλη τη διάρκειά τους. Θα διατηρεί στο εργοτάξιο σε συνεχή απασχόληση προσοντούχο Μηχανικό, μέλος του ΕΤΕΚ με τουλάχιστον πενταετή μεταπτυχιακή πείρα σε εργοτάξιο και ο οποίος θα διευθύνει και θα καθοδηγεί τις εργασίες του συμβολαίου. Ως ελάχιστη παρουσία του Μηχανικού εργοταξίου καθορίζεται τουλάχιστον δύο ώρες ημερησίως ή περισσότερο όταν απαιτείται. 1.11.2 Ο Εργολάβος θα εργοδοτεί πρόσωπα ικανά και άρτια εκπαιδευμένα για το είδος της εργασίας που θα εκτελέσουν. 1.11.3 Ο Μηχανικός έχει το δικαίωμα να διατάξει την απομάκρυνση οποιουδήποτε υπαλλήλου του Εργολάβου ο οποίος κατά τη γνώμη του επιδεικνύει ανάρμοστη συμπεριφορά ή είναι ακατάλληλος για να εκτελεί τα καθήκοντά του. 1.12 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ 1.12.1 Επισύρεται η προσοχή του Εργολάβου στην απόλυτη συνεργασία και συντονισμό που οφείλει να έχει με τους άλλους εργολάβους του έργου και τη διαμόρφωση προγράμματος για την εκτέλεση των εργασιών με τρόπο ώστε να μην προκαλούνται καθυστερήσεις και να συμπληρώνονται τμηματικά και έγκαιρα οι εργασίες με ρυθμούς που θα ζητηθεί από αυτούς. Ο Εργολάβος υποχρεούται να δώσει στους άλλους εργολάβους όλα τα σχετικά σχέδια, θέσεις, διαστάσεις κλπ., φέροντας απόλυτα την ευθύνη γι αυτά σε σχέση με τις εργασίες του συμβολαίου του. Θα πρέπει να ενημερώνεται πλήρως για τις ηλεκτρολογικές απαιτήσεις και άλλες ανάγκες για φυσικό συντονισμό με τις εργασίες των άλλων εργολάβων ελέγχοντάς τους περιοδικά. 1.12.2 Ο συντονισμός του συνόλου των εργασιών του συμβολαίου αυτού θα είναι ευθύνη του Εργολάβου ο οποίος θα διασφαλίζει ότι όλα τα μέρη της εργασίας του συμβολαίου συνάδουν με το πρόγραμμα του Κυρίως Εργολάβου σαν σύνολο ούτως ώστε ο Κυρίως Εργολάβος να συμπληρώσει το έργο στη χρονική περίοδο του συμβολαίου. 1-5

1.13 ΑΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΗΨΕΙΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥ 1.13.1 Εάν ο Εργολάβος παραλείψει ή αρνηθεί να συμμορφωθεί σύμφωνα με συγκεκριμένη εντολή του Επιβλέποντα Μηχανικού ή παρατηρείται αμέλεια στην εκτέλεση των εργασιών τότε ο Επιβλέποντας Μηχανικός θα έχει το δικαίωμα, μετά που θα του δοθεί γραπτή προειδοποίηση δεκατεσσάρων ημερών προς τον Εργολάβο, να συμβουλεύσει τον Αρχιτέκτονα να εκδώσει οδηγίες και να προσλάβει άλλο προσωπικό για να εκτελέσει την εργασία που ο Εργολάβος παρέλειψε ή αρνείται να εκτελέσει. Το κόστος της συγκεκριμένης εργασίας στην προκειμένη περίπτωση θα χρεωθεί στον Εργολάβο ή θα αφαιρεθεί από το υπόλοιπο πληρωμών που είναι πληρωτέες σ αυτόν. 1.13.2 Ο Μηχανικός θα έχει το δικαίωμα να διατάξει γραπτώς από καιρού εις καιρόν: α. Την απομάκρυνση από το εργοτάξιο υλικών που κατά τη γνώμη του δεν συνάδουν με το Συμβόλαιο. β. Την αντικατάσταση ακατάλληλων υλικών ή εργασιών. Τα έξοδα για τα πιο πάνω είτε έμμεσα ή άμεσα θα βαρύνουν τον Εργολάβο. Νοείται ότι ουδεμία παράταση χρόνου θα δοθεί εξαιτίας τυχόν καθυστέρησης που θα προκληθεί. 1.14 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ 1.14.1 Εκτός από τις πινακίδες που απαιτούνται διά νομοθεσίας, ο Εργολάβος δεν πρέπει να τοποθετήσει οποιεσδήποτε άλλες στο εργοτάξιο εκτός εάν έχει τη γραπτή συγκατάθεση του Επιβλέποντα Μηχανικού. 1.15 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΗ 1.15.1 Ο Εργολάβος έχει υποχρέωση να δημιουργήσει τα δικά του υποστατικά για σκοπούς εργαστηρίου και ικανοποιητικής αποθήκευσης υλικών, μηχανημάτων, εργαλείων κλπ., Ο Εργολάβος θα πρέπει να παράσχει κατάλληλη προστασία από τις καιρικές συνθήκες σε όλα τα υλικά που είναι αποθηκευμένα στο εργοτάξιο καθόλη τη διάρκεια της αποθήκευσής τους. Οι χώροι για τη δημιουργία των υποστατικών θα παραχωρηθούν από τον Κυρίως Εργολάβο. Ο Εργολάβος θα προμηθεύσει όλα τα απαραίτητα ράφια, πάγκους κ.λπ όπως αυτά απαιτούνται μαζί με τις απαραίτητες κλειδαριές για την ασφαλή διαφύλαξη των υλικών. Ο Κυρίως Εργολάβος δεν θα ευθύνεται για οποιαδήποτε απώλεια, κλοπή ή ζημιά σε υλικά ενόσω αυτά είναι αποθηκευμένα στην αποθήκη του Εργολάβου. Ο Εργολάβος θα αποζημιώνει πλήρως τον Κυρίως Εργολάβο για τέτοιου είδους απώλειες. 1.16 ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟΥ 1.16.1 Ο Εργολάβος θα διατηρεί το εργοτάξιο απαλλαγμένο από οποιαδήποτε εμπόδια και ακαθαρσίες. Επίσης, θα αποσύρει από το εργοτάξιο με δικά του έξοδα όλα τα πλεονάσματα υλικών και προσωρινών εργασιών μόλις αυτά παύσουν να απαιτούνται επιτόπου. 1.17 ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 1.17.1 Ο Εργολάβος οφείλει να παράσχει όλα τα μηχανήματα, όργανα και εργαλεία που θα απαιτηθούν για την ικανοποιητική διεκπεραίωση των εργασιών ανεξάρτητα αν αυτά περιγράφονται ειδικά ή όχι. Το συμβόλαιο θα συμπεριλαμβάνει όλα τα έξοδα για τα προαναφερθέντα και τα εργατικά για την εκφόρτωση και μεταφορά τους καθώς επίσης και την τελική απομάκρυνσή τους από το εργοτάξιο με τη συμπλήρωση των εργασιών. 1.17.2 Πριν διευθετηθεί η παράδοση των μηχανημάτων και υλικών, ο Εργολάβος οφείλει να κάνει ένα γενικό έλεγχο όλων των διαστάσεων των μηχανημάτων του συμβολαίου και να ενημερώσει τον Επιβλέποντα Μηχανικό 1-6

για οποιοδήποτε θέμα αντιληφθεί ότι δεν συνάδει με τις πρόνοιες ή προθέσεις του συμβολαίου. Για όλα τα μηχανήματα και υλικά που είναι μέρος του συμβολαίου του ο Εργολάβος υποχρεούται να παίρνει από μόνος του τις σχετικές διαστάσεις επιτόπου για τις οποίες θα θεωρείται πλήρως υπεύθυνος για την ακρίβειά τους. 1.17.3 Οι θέσεις όλων των σημείων, σωληνώσεων, καναλιών, σχαρών, μηχανημάτων κλπ. τα οποία φαίνονται στα σχέδια θα θεωρούνται μόνον ενδεικτικές, εκτός εάν ορίζονται διαφορετικά με συγκεκριμένες διαστάσεις και σκοπό έχουν να δώσουν τη γενική διάταξη των προδιαγραφομένων εργασιών. Η ακριβής θέση των προαναφερθέντων όπου και όταν αυτό είναι απαραίτητο θα επιβεβαιώνεται κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της εργασίας σε συσχετισμό με τις εργασίες άλλων Εργολάβων και άλλες συγκεκριμένες απαιτήσεις. 1.17.4 Σε περίπτωση που κάποιο μέρος των εργασιών διαφανεί χωρίς καμιά αμφιβολία ότι είναι απαραίτητο για την απρόσκοπτη και ασφαλισμένη λειτουργία του συνόλου των εργασιών και το οποίο δεν περιγράφεται ή προδιαγράφεται συγκεκριμένα, ο Εργολάβος οφείλει να το θεωρήσει σαν προδιαγραφόμενο και υποχρεούται να το εκτελέσει χωρίς καμιά επιπρόσθετη πληρωμή. 1.17.5 Για να μπορέσει ο Κυρίως Εργολάβος να εκτελέσει τις οικοδομικές εργασίες σε σχέση με το συμβόλαιο και να προετοιμάσει άλλες εργασίες, ο Εργολάβος έχει υποχρέωση να σημαδεύει επιτόπου όλα τα ηλεκτρολογικά σημεία και τις διελεύσεις εντοιχισμένων σωλήνων κλπ. καθόλη τη διάρκεια των κατασκευών, να δίδει τις απαραίτητες οδηγίες και να βεβαιώνεται ότι η σχετική εργασία εκτελείται ικανοποιητικά και σύμφωνα με τις οδηγίες αυτές. Ο Εργολάβος θα χρεώνεται με οποιαδήποτε έξοδα προκύψουν σε εργατικά και υλικά από τυχόν αχρείαστες οικοδομικές εργασίες εξ υπαιτιότητάς του. 1.17.6 Ο Εργολάβος θα εξασφαλίσει από τις Αρμόδιες Αρχές όλες τις σχετικές λεπτομέρειες όσον αφορά διαστάσεις, διατάξεις, θέσεις σωλήνων, καλωδίων κλπ. στα σημεία σύνδεσης των εγκαταστάσεων με τις Δημόσιες Υπηρεσίες και θα εκτελέσει το μέρος αυτό των εργασιών σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Αρχών. 1.17.7 Ο Εργολάβος έχει υποχρέωση να καλύψει και να προστατεύει όλα τα μέρη των εγκαταστάσεων έναντι οποιουδήποτε φυσικού κινδύνου. Ο Εργολάβος θα θεωρείται πλήρως υπεύθυνος για την κατάστασή τους μέχρι να πιστοποιηθεί η συμπλήρωση των εργασιών. Μέχρι τότε εάν παρουσιασθεί οποιαδήποτε φθορά ή ζημιά σε οποιοδήποτε μέρος της εγκατάστασης, ο Εργολάβος υποχρεούται να αποκαταστήσει τη φθορά ή ζημιά με αντικατάσταση ή επιδιόρθωση με δικά του έξοδα σύμφωνα με τις οδηγίες του Επιβλέποντα Μηχανικού. 1.17.8 Ο Εργολάβος θα εφαρμόζει τους πλέον αυστηρούς κανόνες καθαριότητας και υγιεινής καθόλη τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου. Ο Εργολάβος θα διατηρεί καθαρό το εργοτάξιο και απαλλαγμένο από άχρηστα υλικά και άλλα σκύβαλα. Με τη συμπλήρωση κάθε φάσης των εργασιών ο Εργολάβος θα την παραδίδει καθαρή, συγυρισμένη και σε τέλεια κατάσταση της έγκρισης του Επιβλέποντα Μηχανικού, απαλλαγμένη από εργαλεία και άλλα μηχανήματα ή εξαρτήματα που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην εγκατάσταση. 1.17.9 Μετά τη συμπλήρωση του έργου και πριν την παραλαβή του, ο Εργολάβος θα απομακρύνει από το εργοτάξιο όλα τα μηχανήματα, πλεονάζοντα υλικά, σκύβαλα και παραμπήγματα ή προσωρινές κατασκευές παντός είδους και να παραδώσει το χώρο καθαρό προς πλήρη ικανοποίηση του Μηχανικού. 1.18 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΑ 1.18.1 Το σύνολο των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν στις εγκαταστάσεις θα είναι καινούρια και άριστης ποιότητας και τα καλύτερα του είδους των ανεξάρτητα των οποιωνδήποτε εμπορικών όρων που εξασφαλίσθηκαν από τους προμηθευτές. Η εργασία θα εκτελείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με την καλύτερη πρακτική που εφαρμόζεται από το επάγγελμα. Ολα τα υλικά και η ποιότητα της εργασίας θα εναπόκεινται σε έλεγχο από τον Επιβλέποντα Μηχανικό σε οποιοδήποτε στάδιο κατασκευής ή εγκατάστασής τους και θα τυγχάνουν της έγκρισής του. 1-7

1.18.2 Για να αποφευχθούν τυχόν καθυστερήσεις στη συμπλήρωση των εργασιών, ο Εργολάβος οφείλει να παραγγείλει έγκαιρα και σε κατάλληλο χρόνο όλα τα υλικά, μηχανήματα, εξαρτήματα κλπ ειδικά δε τα είδη που έχουν παρατεταμένη παράδοση. Ο Εργολάβος θα θεωρηθεί πλήρως υπεύθυνος για οποιεσδήποτε καθυστερήσεις και/ή για οποιαδήποτε επιπρόσθετα έξοδα δημιουργηθούν από την παράλειψη του Εργολάβου να συμμορφωθεί με αυτή την απαίτηση. Κανένα επιπρόσθετο κόστος δεν θα καταβληθεί στον Εργολάβο για το σκοπό αυτό. 1.18.3 Ο Εργολάβος οφείλει να ελέγχει τα υλικά που παραδίδονται στο εργοτάξιο ότι συνάδουν με τις απαιτήσεις του συμβολαίου κατά την άφιξή τους και να απορρίπτει και να απομακρύνει όσα δεν είναι ικανοποιητικά. 1.18.4 Ο Εργολάβος θα είναι πλήρως υπεύθυνος για την παραλαβή και έλεγχο των υλικών στο εργοτάξιο. 1.18.5 Οπου γίνεται αναφορά σε ονόματα κατασκευαστών στις προδιαγραφές, ο Εργολάβος οφείλει να συμμορφώνεται πλήρως. Οπου επιθυμεί να χρησιμοποιήσει υλικά εναλλακτικής κατασκευής, τα προδιαγραφόμενα πρέπει να ληφθούν για καθοδήγηση όσον αφορά την ποιότητα και απόδοση. Τέτοια υλικά μπορούν να προμηθευτούν μόνο όταν αυτά είναι τουλάχιστον ισοδύναμα και θα τύχουν της συγκεκριμένης γραπτής έγκρισης του Επιβλέποντα Μηχανικού. 1.18.6 Με την έναρξη των εργασιών ο Εργολάβος θα πρέπει να υποβάλει γραπτώς προς έγκριση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό πλήρη περιγραφές και στοιχεία όλων των υλικών που προτείνει να χρησιμοποιήσει για το συμβόλαιο. Ο Εργολάβος επίσης οφείλει να ετοιμάσει ή να εξασφαλίσει και να υποβάλει προς έγκριση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό δείγματα των υλικών, χρωματισμών, κατασκευής κ.λ.π. κοστολόγια και άλλα στοιχεία όπως απαιτηθούν. Ολα τα υλικά που δεν θα είναι ισοδύναμα με τα υλικά που προδιαγράφονται θα απορρίπτονται. Μετά την έγκριση των δειγμάτων ο Μηχανικός θα κρατήσει τα αποδεκτά δείγματα μέχρι της συμπλήρωσης του έργου. Ολα τα έξοδα για την προμήθεια των δειγμάτων θα βαρύνουν τον Εργολάβο. 1.18.7 Ο Εργολάβος οφείλει να συμμορφώνεται σε ό,τι αφορά τους εργοδοτούμενους του με τους Πρότυπους Κανόνες αναφορικά με εργατικά ζητήματα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Ο Εργολάβος θα λαμβάνει όλα τα μέτρα για προστασία και ασφάλεια του προσωπικού κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου και θα συμμορφώνεται με τις οδηγίες του Μηχανικού. 1.18.8 Ο Εργολάβος θα διατηρεί στο εργοτάξιο διευκολύνσεις πρώτων βοηθειών για την περίθαλψη του προσωπικού σε περίπτωση ατυχημάτων κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου. 1.18.9 Ο Εργολάβος θα διατηρεί κατάλογο όλων των υπαλλήλων και το μητρώο ημερομισθίων και ωρών που οι υπάλληλοι εργάζονται και θα τίθεται στη διάθεση του Μηχανικού. 1.18.10 Ολα τα ηλεκτρικά εξαρτήματα πρέπει να ικανοποιούν τους παρακάτω όρους: α. Να είναι φτιαγμένα για ηλεκτρική τροφοδότηση τριφασική πολικής τάσης 415V, 50Hz ή μονοφασική τάσης 240V, 50Hz όπως κάθε φορά προβλέπεται στα συμβατικά στοιχεία των εγκαταστάσεων. β. Να είναι τύπου που έχει εγκριθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Κυπριακού Κράτους. 1.19 ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ 1.19.1 Ο Εργολάβος οφείλει να συμπεριλάβει στην προσφορά του για συντήρηση των εγκαταστάσεων για την περίοδο που προσδιορίζεται στους γενικούς όρους από την ημέρα προσωρινής παραλαβής του έργου. Η συντήρηση αυτή θα καλύπτει το τακτικό έλεγχο και ρυθμίσεις, καθάρισμα κ.λπ και τις έκτακτες κλήσεις για 1-8

τυχόν αντικατάσταση εξαρτημάτων που θα χρειαστούν για να διατηρείται και να εργάζεται η εγκατάσταση ικανοποιητικά και απρόσκοπτα. Δεν θα απαιτηθεί από τον Εργολάβο να αντικαταστήσει με δικά του έξοδα οποιαδήποτε εξαρτήματα τα οποία καταστράφησαν είτε από φυσική φθορά, είτε από κακή χρήση ή ατύχημα ή αμέλεια από άλλους και όχι τον Εργολάβο ή τους ανθρώπους του. 1.20 ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ 1.20.1 Ο Εργολάβος θα επιβαρύνεται πλήρως με όλα τα έξοδα που πιθανόν να προκύψουν από την επιδιόρθωση ή αντικατάσταση οποιασδήποτε ελαττωματικής εργασίας, ατέλειας ή λάθους που μπορεί να παρουσιασθεί σε οποιοδήποτε μέρος των εργασιών είτε κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου είτε της περιόδου συντήρησης. 1.20.2 Σε περίπτωση που ο Εργολάβος αρνείται ή παραλείπει να προβεί στις απαραίτητες επιδιορθώσεις εντός σαρανταοκτώ ωρών από την επίδοση γραπτών οδηγιών από τον Επιβλέποντα Μηχανικό, ο Εργοδότης θα έχει το δικαίωμα να αναθέσει σε άλλο ή άλλους οίκους τη σχετική εργασία και το σύνολο των εξόδων και τυχόν απαιτήσεων θα χρεωθούν στο λογαριασμό του Εργολάβου. 1.20.3 Με την εκπνοή της περιόδου συντήρησης του συμβολαίου θα διευθετηθεί από κοινού με τον Εργολάβο, Κυρίως Εργολάβο, Εργοδότη, Αρχιτέκτονα και Μηχανικό τελικός έλεγχος των εγκαταστάσεων για να επιβεβαιωθεί ότι όλες οι ατέλειες, ελαττωματικές εργασίες ή λάθη έχουν επιδιορθωθεί πλήρως. 1.21 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ 1.21.1 Το συμβόλαιο είναι για ένα κατ αποκοπή ποσό και δεν υπόκειται σε οποιεσδήποτε αυξομειώσεις στις τιμές των υλικών και ημερομισθίων και θα βασίζεται στις πραγματικές ποσότητες και μετρήσεις του Εργολάβου στο στάδιο της προσφοράς. Δεν θα παραχωρείται στον Εργολάβο οποιοδήποτε επιπρόσθετο κόστος που απορρέει από λάθη ή παραλείψεις στις καταμετρήσεις του Εργολάβου των σχεδίων και των προδιαγραφών. 1.22 ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ 1.22.1 Η έγκριση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό δεν θα απαλλάσσει με κανένα τρόπο τον Εργολάβο από τις υποχρεώσεις του βάση του συμβολαίου. Ο Εργολάβος θα φέρει ακεραία την ευθύνη για παρερμηνείες, λάθη ή παραλείψεις σε σχέδια ή άλλα σχετικά έγγραφα που ετοιμάσθηκαν από αυτόν ανεξάρτητα εάν αυτά έχουν εγκριθεί από τον Επιβλέποντα Μηχανικό εκτός εάν τέτοιες παρερμηνείες, λάθη ή παραλείψεις εδόθησαν γραπτώς από τον Επιβλέποντα Μηχανικό. Ο Εργολάβος οφείλει να βεβαιώνεται ότι όλος ο εξοπλισμός, μηχανήματα και τα υλικά συνάδουν πλήρως με τις τεχνικές προδιαγραφές του συμβολαίου. 1.23. ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΓΟΛΑΒΟ 1.23.1 Ο Εργολάβος θα πρέπει να υποβάλει εις διπλούν προς τον Επιβλέποντα Μηχανικό προς έγκριση όλα τα σχέδια και άλλα έγγραφα που προδιαγράφονται στις παραγράφους που ακολουθούν. Θα πρέπει επίσης να υποβάλει ικανοποιητικό αριθμό αντιγράφων των εγκριμένων σχεδίων και εγγράφων που θα απαιτηθούν από άλλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του συμβολαίου. 1.23.2 Σχέδια των γενικών διατάξεων θα σχεδιάζονται με κλίμακα 1:100 ή 1:50 ανάλογα με την περίπτωση. Λεπτομερείς διατάξεις ή κατασκευαστικές λεπτομέρειες θα σχεδιάζονται σε κλίμακα 1:10, 1:2 και 1:1 μπορούν να χρησιμοποιηθούν. 1.23.3 Όλες οι λεπτομέρειες, σχέδια και άλλα έγγραφα σχετικά με την εκτέλεση των εργασιών θα πρέπει να 1-9

υποβάλλονται σαρανταπέντε μέρες πριν την έναρξη των εργασιών ή εντός οποιασδήποτε άλλης περιόδου που θα εγκρίνει ο Επιβλέποντας Μηχανικός. 1.24 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ 1.24.1 Τα κατασκευαστικά σχέδια και άλλα έγγραφα συμπεριλαμβανομένων των διαγραμμάτων, καταλόγων, πινάκων και λεπτομερειών θα υποδεικνύουν τις λεπτομέρειες των προθέσεων και προτάσεων του Εργολάβου για την εκτέλεση των εργασιών και θα περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τους ακόλουθους σκοπούς: α. να υποδείξουν με τρόπο σαφή, ευκρινή και με την απαιτούμενη ακρίβεια τη διάταξη των διαφόρων τμημάτων των εργασιών. β. να ολοκληρώσουν τις εγκαταστάσεις του συμβολαίου με τις λεπτομέρειες του έργου και άλλων εγκαταστάσεων. 1.24.2 Τα κατασκευαστικά σχέδια θα περιλαμβάνουν: Σχέδια για τη γενική διάταξη όλων των σημείων και μηχανημάτων συμπεριλαμβανομένων των καλωδιώσεων, διασωληνώσεων, διελεύσεων, αγωγών, σχαρών, καναλιών και ηλεκτροδίων γείωσης. Σχέδια με κατασκευαστικές λεπτομέρειες εργοστασιακών κατασκευών και άλλων κατασκευών. Διαγράμματα δικτύων και συστημάτων που να υποδεικνύουν με σαφή και ευκρινή τρόπο τα κυκλώματα των εγκαταστάσεων. 1.24.3 Τα διαγράμματα θα συνάδουν με τις απαιτήσεις του Βρετανικού Προτύπου BS 5070. Διαγράμματα διασυνδέσεων θα υποδεικνύουν τον τύπο των καλωδίων, συρμάτων, την αρίθμηση των ακροδεκτών/τερματισμών και όπου είναι απαραίτητο να συμπληρώνονται με σχέδια της φυσικής διάταξης των για να υποβοηθούν στον εντοπισμό και ταύτιση των διαφόρων στοιχείων. 1.25 ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1.25.1 Τα σχέδια αυτά θα υποδεικνύουν με τρόπο σαφή, ευκρινή και με την απαιτούμενη ακρίβεια όλες τις οικοδομικές εργασίες που έχουν σχέση με τις εργασίες του συμβολαίου. Τα σχέδια θα συμπεριλαμβάνουν όλες τις απαραίτητες διαστάσεις μαζί με τα μεγέθη και βάρη των μηχανημάτων. 1.25.2 `Οπου θα δίδεται η συγκατάθεση του Επιβλέποντα Μηχανικού, τρύπες και σχίσματα θα μπορούν να σημαδευτούν επιτόπου αντί να υποδειχθούν σε σχέδια. 1.26 ΑΠΟΤΥΠΩΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ 1.26.1 Τα αποτυπωτικά σχέδια θα δείχνουν με τρόπο σαφή, ευκρινή και με την απαιτούμενη ακρίβεια όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για κάθε μέρος των εγκαταστάσεων να λειτουργήσουν, να συντηρηθούν, να ελεγχθούν και να δοκιμασθούν με ασφάλεια όσο είναι πρακτικά δυνατό. Θα περιέχουν λεπτομερείς πληροφορίες για την αναγνώριση του λειτουργικού τρόπου σύνδεσής τους. 1.26.2 Λεπτομέρειες κυκλωμάτων συμπεριλαμβανομένων την αρχή και τερματισμό, διαδρομή, όπου είναι υπόγεια το βάθος τοποθέτησης κάτω από τις τελικές επιφάνειες θα φαίνονται για κάθε καλώδιο, σωλήνα, 1-10

κανάλι και σχάρα καλωδίων. Το μέγεθος του αγωγού, το υλικό κατασκευής, ο τύπος της μόνωσης όλων των καλωδίων θα υποδεικνύονται μαζί με τον αριθμό των αγωγών σε κάθε καλώδιο, τον αριθμό των συρμάτων ή καλωδίων σε κάθε σωλήνα, κανάλι κ.λπ., όπου η σήμανση είναι με το χρώμα της μόνωσης αυτό θα καθορίζεται. Θα φαίνονται, επίσης, όλα τα κουτιά διελεύσεως και ενώσεων. 1.26.3 Στα σχέδια, επίσης, θα φαίνονται όλα τα καλώδια σύνδεσης με δημόσιες υπηρεσίες. 1.26.4 Θα διευκρινίζονται στα σχέδια κατά πόσον σωλήνες, κανάλια τοποθετήθηκαν επιφανειακά σε ψευδοροφές ή χωνευτά σε πατώματα ή τοίχους. 1.26.5 Όλοι οι αγωγοί γείωσης και γεφύρωσης καθώς επίσης όλα τα ηλεκτρόδια γείωσης θα πρέπει να προσδιορίζονται με όλες τους τις λεπτομέρειες. 1.26.6 Λεπτομέρειες για κάθε μηχάνημα και φωτιστικά σώματα θα δίδουν στοιχεία για τα ηλεκτρολογικά τους χαρακτηριστικά, βαθμό προστασίας και κωδικό κατασκευαστή. 1.26.7 Τα σχέδια για το σύστημα αλεξικέραυνου θα προσδιορίζουν τα στοιχεία του κτιρίου που πιθανόν να χρησιμοποιούνται σαν μέρος του συστήματος και τις λεπτομέρειες των γειώσεων. 1.26.8 Καθόλη τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών ο Εργολάβος θα διατηρεί λεπτομερείς καταγραφές όλων των αλλαγών για να διασφαλίσει την ακρίβεια των αποτυπωτικών σχεδίων. 1.26.9 Κάθε σχέδιο θα συνάδει με το Βρετανικό Πρότυπο BS 308 όσον αφορά την καταλληλότητά του για μετατροπή σε μικροφίλμ και θα είναι σε ανθεκτικό διαφανές φιλμ, σε μέγεθος Α0 μέχρι Α4. Θα αναγράφεται η φράση "ΑΠΟΤΥΠΩΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ" με κεφαλαία γράμματα ύψους 19mm μαζί με το όνομα του `Εργου, Εργοδότη, των Συμβούλων, του Εργολάβου, είδος των εργασιών, και ημερομηνία συμπλήρωσης του έργου. Όλα μαζί θα αποτελούν την πινακίδα κάθε σχεδίου. 1.26.10 Αντίγραφο κάθε αποτυπωτικού σχεδίου θα υποβάλλεται προκαταρκτικά προς τον Επιβλέποντα Μηχανικό προς έγκριση πριν την τελική έκδοση των σχεδίων. 1.26.11 Ο Εργολάβος θα εκδώσει προς τον Επιβλέποντα Μηχανικό για τον Εργοδότη πριν την προσωρινή παραλαβή του έργου δύο σειρές από αντίγραφα και μια σειρά διαφανειών και μια σειρά δισκετών ηλεκτρονικού υπολογιστή σε AUTOCAD R14 όλων των τελικών σχεδίων για το σύνολο των εγκαταστάσεων. 1.27 ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ 1.27.1 Μαζί με τα αποτυπωτικά σχέδια των εγκαταστάσεων ο Εργολάβος θα παραδώσει λεπτομερείς οδηγίες λειτουργίας και συντήρησης των εγκαταστάσεων στα Ελληνικά ή Αγγλικά όπου είναι απαραίτητο. 1.27.2 Οι οδηγίες αυτές θα είναι δακτυλογραφημένες και βιβλιοδετημένες σε τεύχη. Το υλικό των οδηγιών θα είναι κατανεμημένο σε κεφάλαια αντίστοιχα προς τα τμήματα των εγκαταστάσεων που κατασκευάσθηκαν, θα τις καλύπτει όλες, και θα περιλαμβάνει και τα γενικά διαγράμματα συγκρότησης των εγκαταστάσεων που χρειάζονται. 1.27.3 Στο τέλος κάθε κεφαλαίου των οδηγιών θα δίνεται πλήρης πίνακας των μηχανημάτων που περιλαμβάνονται σε αυτό, με όλα τα χαρακτηριστικά τους και τα στοιχεία κατασκευής τους (κατασκευαστής, τύπος, μοντέλο, μέγεθος, αριθμός σειράς κατασκευής, αποδόσεις, λεπτομερή στοιχεία ηλεκτροκινητήρων, ανταλλακτικά που συνιστώνται κ.λ.π.). 1.27.4 Εάν χρειάζεται, τα τεύχη των οδηγιών συντήρησης και λειτουργίας μπορούν να περιλαμβάνουν και έντυπα τεύχη του κατασκευαστή στην Αγγλική γλώσσα. 1-11

1.27.5 Ο Εργολάβος έχει επίσης την υποχρέωση να εγκαταστήσει κοντά σε κάθε κύριο μηχάνημα, κύρια συσκευή κ.λ.π., ενδεικτική πινακίδα οδηγιών λειτουργίας και συντήρησης, με κάλυμμα από ζελατίνα μέσα σε μεταλλικό πλαίσιο, που να αναγράφει τους απαιτούμενους χειρισμούς για τη λειτουργία, καθώς και τις εργασίες συντήρησης, κάθε και πότε πρέπει να γίνονται, και τα υλικά συντήρησης που συνιστώνται. 1.27.6 Ειδικά για τους ηλεκτρικούς πίνακες, ο Εργολάβος έχει την υποχρέωση να εγκαταστήσει πάνω σε αυτούς ενδεικτικές πινακίδες, μέσα σε πλαίσιο που θα στηρίζεται στην επιφάνεια του πίνακα με βίδες, με κάλυμμα από ζελατίνα, που θα γράφουν καθαρά: α. Το χαρακτηριστικό σύμβολο του πίνακα, όπως προβλέπεται στα σχέδια. β. Τον προορισμό του πίνακα. γ. Τον προορισμό κάθε γραμμής, κοντά στις αντίστοιχες ασφάλειες ή αυτόματους διακόπτες ή μικροδιακόπτες. δ. Οδηγίες που τυχόν χρειάζονται για την ασφάλεια του προσωπικού συντήρησης, δηλαδή τυχόν ηλεκτρικές γραμμές κυκλωμάτων αυτοματισμού που τροφοδοτούνται από άλλους πίνακες και οι οποίες πρέπει να βγουν "εκτός", από άλλη θέση, πριν κανείς επέμβει στο εσωτερικό του πίνακα. 1.27.7 Όλα τα παραπάνω τεύχη οδηγιών, πινακίδες κλπ. πρέπει να εγκριθούν γραπτά από το Μηχανικό για να θεωρηθεί ότι ο Εργολάβος ξεπλήρωσε όλες τις συμβατικές του υποχρεώσεις σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Τα εγκεκριμένα τεύχη οδηγιών λειτουργίας και συντήρησης θα υποβληθούν εις διπλούν προς τον Επιβλέποντα Μηχανικό για τον Εργοδότη σε ένα μήνα από την προσωρινή παραλαβή. 1.28 ΣΧΕΔΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 1.28.1 Δύο σειρές από αντίγραφα των προδιαγραφών και σχεδίων μελέτης θα παραχωρηθούν στον Εργολάβο μαζί με όλα τα επιπρόσθετα σχέδια, δεδομένα κ.λ.π. που εκδόθησαν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών. 1.28.2 Ο Εργολάβος θα θεωρεί τις λεπτομέρειες και τα περιεχόμενα των προδιαγραφών και σχεδίων σαν αποκλειστική περιουσία των Συμβούλων και εμπιστευτικά. Δεν θα επιτραπεί η αναδημοσίευση, αντιγραφή και έκδοση των προαναφερθέντων χωρίς τη γραπτή εκ των προτέρων άδεια των. 1.28.3 Ο Εργολάβος θα φροντίζει να έχει πάντοτε μια πλήρη σειρά σχεδίων και προδιαγραφών στο εργοτάξιο. 1.28.4 Επισύρεται η προσοχή του Εργολάβου στο ρόλο των σχεδίων μελέτης που εκδίδονται μαζί με τις προδιαγραφές. Πρέπει χωρίς καμιά αμφιβολία να γίνει αντιληπτό ότι τα σχέδια αυτά που είναι μερικώς διαγραμματικά δεν δείχνουν απαραίτητα την ακριβή θέση και τις τελικές λεπτομέρειες κατασκευής αλλά υποδεικνύουν τη βασική ιδέα των εγκαταστάσεων, τις αρχές λειτουργίας και μεθόδους εγκατάστασης. Γι` αυτό το λόγο απαιτείται από τον Εργολάβο να συμπληρώσει τις πληροφορίες που συμπεριλαμβάνονται στα προαναφερθέντα σχέδια με τέτοιο τρόπο που θεωρεί κατάλληλο σαν κοινή και συνηθισμένη πρακτική και όπως προδιαγράφεται. 1.29 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΗ 1.29.1 Ο έλεγχος και δοκιμή των εγκαταστάσεων θα πρέπει να γίνει σύμφωνα με τους κανονισμούς ΙΕΕ, τους κανονισμούς των τοπικών αρχών και άλλες απαιτήσεις των προδιαγραφών. Το σύνολο των εγκαταστάσεων θα πρέπει να δοκιμαστεί και να εγκριθεί από τις τοπικές αρχές ότι συνάδουν με τις απαιτήσεις και κανονισμούς τους. 1.29.2 Εκτός όπου ορίζεται διαφορετικά στο συμβόλαιο, ο Εργολάβος οφείλει να παράσχει όλα τα εργατικά, 1-12

υλικά, ρεύμα, καύσιμα, όργανα μέτρησης και άλλο τεχνικό εξοπλισμό που απαιτούνται για τη διεξαγωγή δοκιμών σε υλικά ή/και σε εργασία του συμβολαίου είτε στο εργοτάξιο είτε στον τόπο κατασκευής. 1.29.3 Θα δοθεί προς τον Επιβλέποντα Μηχανικό λογική προειδοποίηση (τουλάχιστο μιας εβδομάδας) γραπτώς από τον Εργολάβο για τις ημερομηνίες διεξαγωγής των απαιτούμενων δοκιμών. Ο Εργολάβος θα βεβαιώνεται ότι όλες οι διαδικασίες, ρυθμίσεις κ.λπ. είναι όλες έτοιμες πριν από τις ορισθείσες ημερομηνίες για διεξαγωγή των δοκιμών. 1.29.4 `Οπου οι παράμετροι των συγκεκριμένων δοκιμών δεν ορίζονται στις προδιαγραφές, στις απαιτήσεις των Τοπικών αρχών και τους κανονισμούς των ΙΕΕ, οι δοκιμές και μετρήσεις θα διεξάγονται σύμφωνα με τα αντίστοιχα Βρετανικά Πρότυπα. Κάθε μέρος των εγκαταστάσεων ή μηχάνημα κ.λ.π. θα θεωρείται ικανοποιητικό μόνο όταν τα αποτελέσματα των δοκιμών και μετρήσεων είναι ίσα ή καλύτερα από τα προδιαγραφόμενα ή που ορίζονται σαν ελάχιστα στο Βρετανικό Πρότυπο. `Οπου μηχανήματα, όργανα και άλλα υλικά δοκιμάζονται στον τόπο κατασκευής, τρία αντίγραφα του πιστοποιητικού δοκιμής θα υποβάλλονται προς έγκριση. Κανένα από αυτά τα μηχανήματα, όργανα και άλλα υλικά δεν θα μεταφέρονται στο εργοτάξιο πριν από την έγκριση των πιστοποιητικών αυτών. 1.29.5 Ο Εργολάβος θα παραδώσει στον Επιβλέποντα Μηχανικό με την ικανοποιητική συμπλήρωση των δοκιμών και μετρήσεων πιστοποιημένα αντίγραφα όλων των αποτελεσμάτων. 1.29.6 Στο τέλος της περιόδου συντήρησης θα διεξαχθεί μια τελική δοκιμή για να επιδειχθεί ικανοποιητικά προς τον Επιβλέποντα Μηχανικό ότι οι εγκαταστάσεις εργάζονται αποτελεσματικά και ότι όλα τα μέρη τους λειτουργούν σωστά. 1.29.7 Με τη συμπλήρωση των εργασιών, κάθε μηχάνημα ή όργανο κλπ. που αποτελεί μέρος του συμβολαίου θα εναπόκειται σε δοκιμές από τον Επιβλέποντα Μηχανικό και δεν θα γίνεται αποδεκτό εκτός εάν συνάδει πλήρως με τις προδιαγραφές. `Ολες οι εγκαταστάσεις του συμβολαίου θα τεθούν σε λειτουργία για τουλάχιστον 72 ώρες και μόνο χωρίς οποιαδήποτε βλάβη ή ανωμαλία θα γίνονται αποδεκτές για προσωρινή παραλαβή από τον Εργοδότη. `Ολες οι δοκιμές λειτουργικότητας θα γίνονται εντός της τριήμερης περιόδου ή θα επαναλαμβάνονται από την αρχή αφού γίνει λεπτομερής έλεγχος όλων των στοιχείων της εγκατάστασης στην περίπτωση που παρουσιάζονται βλάβες ή ανωμαλίες. 1.29.8 Κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών θα απαιτείται από τον Εργολάβο να προβαίνει στις απαιτούμενες δοκιμές και να παίρνει μετρήσεις για σκοπούς ελέγχου της αντίστασης μόνωσης και αγωγιμότητας των μεταλλικών διασωληνώσεων και καναλιών, συνδέσεων προσγείωσης όπως είναι εφαρμόσιμο και της ικανότητας διέλευσης ή αφαίρεσης οποιουδήποτε καλωδίου σε σωλήνα. Τέτοιες δοκιμές θα γίνονται κατά την κρίση του Επιβλέποντα Μηχανικού στην παρουσία του. 1.29.9 Ο έλεγχος των εγκαταστάσεων θα περιλαμβάνει και φυσική εξέταση ότι όλα τα μηχανήματα και εξαρτήματα είναι καλά στερεωμένα και ότι όλες οι ηλεκτρολογικές συνδέσεις είναι γερές. 1.29.10 Ο Επιβλέποντας Μηχανικός θα ενημερωθεί για τη μέθοδο που θα χρησιμοποιηθεί σε κάθε δοκιμή και η σχετική προειδοποίηση θα πρέπει να δοθεί 28 ημέρες τουλάχιστον πριν την ημερομηνία των τελικών δοκιμών. `Ολες οι δοκιμές και οι μετρήσεις θα γίνουν πλήρως σύμφωνα με τους κανονισμούς ΙΕΕ και τις απαιτήσεις των Τοπικών Αρχών. 1.29.11 Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί για να εξακριβωθεί η αποτελεσματικότητα της λειτουργίας των αυτόματων διακοπτών προστασίας δεν θα ξεπερνά το 100% της ονομαστικής τιμής του χρόνου λειτουργίας και ρεύματος διαρροής. Για τους αυτόματους διακόπτες προστασίας που εργάζονται με βάση την τάση της βλάβης, η τάση δοκιμής δεν θα ξεπερνά τα 50V. Επιπρόσθετα με τις δοκιμές αυτές, θα πρέπει να δοκιμασθούν επίσης οι ενσωματωμένοι μηχανισμοί ελέγχου των διακοπτών για την αποτελεσματικότητά τους. 1-13

1.29.12 Δοκιμές σε ψηλή τάση σε καλώδια ψηλής τάσεως, όπου σημειώνεται σε καλώδια χαμηλής τάσεως, πίνακες διανομής και μετασχηματιστές θα συνάδουν με τις απαιτήσεις για επιτόπιες δοκιμές των αντιστοίχων Βρετανικών Προτύπων. 1.29.13 `Οπου είναι απαραίτητο προς αποφυγή οποιασδήποτε βλάβης ή ζημιάς σε τμήματα μηχανημάτων (κυρίως ηλεκτρονικά κυκλώματα), τα τμήματα αυτά θα αποσυνδέονται κατά τη διάρκεια των δοκιμών. 1.29.14 Η τάση δοκιμής των καλωδίων θα είναι 500V d.c. για εγκαταστάσεις μέχρι 500V και 1000V d.c. για εγκαταστάσεις μέχρι 1000V. 1.29.15 Η αντίσταση κάθε ηλεκτροδίου γείωσης που χρησιμοποιείται είτε από την ηλεκτρική εγκατάσταση είτε από το σύστημα αλεξικέραυνου θα πρέπει να μετρηθεί αμέσως μετά την εγκατάστασή του και τα αποτελέσματα να υποβληθούν στον Επιβλέποντα Μηχανικό προς έγκριση. 1.29.16 `Οπου οι σιδηροσυνδέσεις στην κατασκευή του κτιρίου χρησιμοποιούνται σαν κάθοδος του συστήματος αλεξικέραυνου η ηλεκτρολογική συνοχή των ενώσεων θα ελέγχεται σε κάθε φάση της κατασκευής. 1.29.17 Με τη συμπλήρωση του συστήματος αλεξικέραυνου αυτό θα ελεγχθεί και δοκιμασθεί σύμφωνα με το Βρετανικό Πρότυπο BS 6651. 1.29.18 Το σύστημα Πυρανίχνευσης θα ελεγχθεί, δοκιμασθεί και παραδοθεί σύμφωνα με το Βρετανικό Πρότυπο BS 5839. Τα συστήματα εκτάκτου φωτισμού σύμφωνα με το πρότυπο BS 5266. 1.29.19 Οι εγκαταστάσεις σε χώρους όπου υπάρχει η δυνατότητα έκρηξης, θα ελεγχθούν και δοκιμασθούν σύμφωνα με τις πρόνοιες αυτού του κεφαλαίου των προδιαγραφών και τις απαιτήσεις του προτύπου BS 5345. 1.30 ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1.30.1 Μετά τη συμπλήρωση και παράδοση των εργασιών του έργου προς το κοινό, ο Εργολάβος οφείλει να διατηρήσει στο εργοτάξιο ένα προσοντούχο τεχνικό μαζί με ένα βοηθό για δύο συνεχείς ημέρες ή όσο χρειαστεί για καθοδήγηση του προσωπικού και να είναι σε εφεδρεία για αντιμετώπιση οποιωνδήποτε περιστατικών ή ανωμαλιών. 1.30.2 Ο Εργολάβος οφείλει να ετοιμάσει ένα σχέδιο εκπαίδευσης του προσωπικού του Εργοδότη για τη χρήση των συστημάτων του συμβολαίου. Το σχέδιο θα καλύπτει το ορθό τρόπο λειτουργίας του εξοπλισμού και συστημάτων και θα υποβληθεί στον Επιβλέποντα Μηχανικό προς έγκριση. Η εκπαίδευση θα δοθεί μετά τη συμπλήρωση των εργασιών και την παράδοση από τον Εργολάβο των οδηγιών λειτουργίας και συντήρησης. Η εκπαίδευση θα περιλαμβάνει και επιδείξεις της σωστής λειτουργίας και τρόπου ελέγχου των εγκαταστάσεων. 1-14

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.00 ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΙΣΧΥΡΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ 2.01 ΠΙΝΑΚΕΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ ΤΥΠΟΥ ΕΡΜΑΡΙΟΥ 2.01.1 Οι ηλεκτρικοί πίνακες του τύπου "ερμαριού" θα είναι κυρίως οι κεντρικοί πίνακες η διάταξη των οποίων και ο εξοπλισμός τους φαίνεται στα σχέδια. Οι πίνακες θα κατασκευασθούν μεταλλικοί, για τοποθέτηση στο δάπεδο, επισκέψιμοι από εμπρός με την πρόβλεψη θυρών, θα αποτελούν δε ενιαίο συγκρότημα του τύπου κλειστού ερμαριού, και θα συνάδουν πλήρως με το Βρετανικό Πρότυπο BS ΕΝ 60439 Class 4 ή με το Ευρωπαικό Πρότυπο IEC 439 Form 4 όπως εφαρμόζεται για τον τύπο εργοστασιακής κατασκευής type-tested type. Τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του εξοπλισμού των πινάκων θα ισχύουν όταν όλα τα συστατικά του κάθε πίνακα τοποθετηθούν στη θέση τους προνοώντας για τους κατάλληλους συντελεστές μείωσης αποδόσεως (derating factors) στα χαρακτηριστικά από εξωγενείς παράγοντες που θα τα επηρεάσουν όπως τις επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες του έργου και βαθμό επίδρασης των κουτιών. 2.01.2 Εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά, οι πίνακες θα έχουν βαθμό προστασία ΙΡ 21 όταν τοποθετούνται εσωτερικά του κτιρίου και ΙΡ 65 όταν τοποθετηθούν εξωτερικά. 2.01.3 Οι θύρες θα έχουν επαρκή στηρίγματα και θα έχουν πρόνοια να κλειδώνουν στην κλειστή θέση. Καλύμματα τα οποία χρειάζονται εργαλεία για την αφαίρεσή τους εξαιρούνται αυτής της απαίτησης. 2.01.4 Τρύπες για στήριξη των πινάκων εντός κτιρίων μπορούν να είναι εσωτερικά ή και εξωτερικά του κουτιού. Πίνακες που θα τοποθετούνται εξωτερικά των κτιρίων θα έχουν σημεία στήριξης (fixing lugs) εξωτερικά των κουτιών. 2.01.5 Στο εσωτερικό κάθε κουτιού θα διαταχθεί μπάρα χαλκού που θα συνδεθεί αγώγιμα προς τη σιδηροκατασκευή, θα γειωθεί πάνω στο δίκτυο γείωσης και στην οποία θα συνδεθούν οι αγωγοί γειώσεως των γραμμών που αναχωρούν. Οπου η σιδηροκατασκευή είναι βαμμένη θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλες πρόνοιες για την αγώγιμη σύνδεση με τη μπάρα γείωσης ούτως ώστε να μην χρειάζεται να αφαιρεθεί η βαφή της σιδηροκατασκευής. 2.01.6 Οι υποδοχές τερματισμού των καλωδίων πρέπει να είναι κατάλληλες για τον αριθμό, μέγεθος και τύπο των καλωδίων όπως αυτά ορίζονται. Θα παρέχεται αρκετός χώρος για άνετη διάταξη των καλωδίων εντός του πίνακα προς αποφυγή οποιασδήποτε μηχανικής υπερέντασης στη μόνωση ή τον τερματισμό των καλωδίων. Εάν χρειάζεται για το σκοπό αυτό θα τοποθετούνται ειδικά κουτιά (extension boxes) προς επέκταση του πίνακα. Οι υποδοχές για τερματισμό των ουδετέρων για τριφασικά κυκλώματα με ουδέτερο θα είναι του ιδίου μεγέθους με τις υποδοχές των τριών φάσεων εκτός όπου ορίζεται ότι θα χρησιμοποιηθούν καλώδια με μειωμένη διατομή ουδετέρου. 2.01.7 Οι πίνακες θα είναι εφοδιασμένοι με κατάλληλες πλάκες σφυχτήρων (gland plates) για όλα τα πολύκλωνα καλώδια διατομής 35mm 2 ή μεγαλύτερης. Για όλα τα μεγέθη μονόκλωνων καλωδίων θα παρέχονται πλάκες σφυχτήρων που θα είναι απηλλαγμένες από σίδηρο (non-ferrous). Σε τέτοια περίπτωση ο σφυχτήρας θα απέχει τουλάχιστον 25mm από την πλησιέστερη σιδηροκατασκευή. 2.01.8 Tα μεταλλικά κουτιά που θα τοποθετούνται εντός κτιρίων θα υποστούν ηλεκτροστατική βαφή σε χρώμα του κατασκευαστή εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά. Ολα τα μεταλλικά μέρη θα προετοιμαστούν κατάλληλα και θα βαφτούν με μια στρώση από αντιδιαβρωτική βαφή πριν την τελική βαφή. 2.01.9 Οι σιδηροκατασκευές των κουτιών που θα τοποθετηθούν εξωτερικά των κτιρίων ή σε άλλους χώρους όπου υποδεικνύονται θα είναι γαλβανισμένα βάση του Βρετανικού Προτύπου BS 729 και θα βάφονται τελικά με δύο στρώσεις βαφής σε χρώμα του κατασκευαστή εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά. 2-1

2.01.10 Οι πίνακες θα είναι ενισχυμένης κατασκευής και θα είναι κατάλληλοι για τοποθέτηση στο πάτωμα (free standing) ή σε τοίχο όπως προδιαγράφεται. Ολες οι θύρες θα είναι αρκετά ενισχυμένες για να αποφεύγεται η διαστρέβλωσή τους και επομένως μη αποτελεσματική εφαρμογή. Ολες οι εξωτερικές επιφάνειες θα είναι αρκετά λείες για να αποφεύγεται η συγκέντρωση σκόνης και να ευκολύνετε το καθάρισμά τους. 2.01.11 Η καταλληλότητα των πινάκων για την εφαρμογή τους στο διαθέσιμο χώρο θα ελέγχεται πριν να παραγγελθούν. Το συνολικό ύψος των πινάκων, εξαιρουμένων οποιωνδήποτε επιπρόσθετων κουτιών για διέλευση ή τερματισμό των καλωδίων, δεν πρέπει να ξεπερνά τα 2200mm. Οι μοχλοί/χέρια λειτουργίας και άλλοι μηχανισμοί κλειδώματος θα τοποθετούνται μεταξύ 450mm και 1900mm πάνω από το τελικό επίπεδο πατώματος. Ολα τα στοιχεία στο εσωτερικό του πίνακα θα είναι επισκέψιμα από εμπρός. 2.01.12 Οι πίνακες θα είναι κλειστοί στο κάτω μέρος με μεταλλική βάση. Οι θύρες και τα καλύμματα των πινάκων θα είναι στεγανά προσαρμοσμένα με ελαστικό παρέμβυσμα για προστασία. Αερισμός θα παρέχεται με φυσική ανακύκλωση του αέρα. Οι πίνακες θα είναι κατάλληλοι για αναχωρήσεις καλωδίων μόνον από πάνω και από κάτω όπως απαιτείται. 2.01.13 Ολες οι μπάρες στο εσωτερικό των πινάκων θα είναι από χαλκό επικασσιτερωμένου τύπου (electrotinned) σύμφωνα με το πρότυπο BS EN 60439-1. Θα έχουν τη δυνατότητα να επεκταθούν και στα δύο άκρα και θα είναι μονωμένες εκτός εάν απαιτείται διαφορετικά εκ κατασκευής. Η μόνωση υπό μορφή ταινίας δεν είναι αποδεκτή. Οι μπάρες θα είναι σταθερής διατομής καθόλο το μήκος των και διασυνδέσεις τους θα είναι παράλληλες με τα τοιχώματα του πίνακα και κατά το δυνατόν συντομότερες. Γειτονικά κυκλώματα θα διαχωρίζονται με μονωτικά πτερύγια. Πρόσβαση στις μπάρες ή στις συνδέσεις μπαρών θα επιτυγχάνεται μόνο με την αφαίρεση προστατευτικών καλυμμάτων που θα είναι στερεωμένα με βίδες. Θα πρέπει να είναι δυνατόν να εργαστεί κάποιος σε οποιοδήποτε κύκλωμα με πλήρη ασφάλεια με όλα τα άλλα κυκλώματα ενεργοποιημένα. Ολες οι μπάρες και διασυνδέσεις θα χρωματιστούν σύμφωνα με τους κανονισμούς ΙΕΕ. 2.01.14 Κλειδαριές τύπου padlock ή άλλης αποδεκτής μορφής θα προμηθευτούν για κάθε διακόπτη ελέγχου, διακόπτη επιλογής, ασφαλειοδιακόπτη ή διακόπτη απόζευξης. Οπου απαιτείται για τους αυτόματους διακόπτες (circuit breakers) οι κλειδαριές θα είναι διαφορετικές. Σε κάθε ηλεκτροστάσιο όπου απαιτούνται κλειδαριές θα παρασχεθεί κατάλληλο ερμαράκι για τη διαφύλαξη των κλειδιών και κλειδαριών όταν δεν χρησιμοποιούνται. 2.01.15 Ολοι οι ελεγχόμενοι διακόπτες συμπεριλαμβανομένων και των αυτόματων διακοπτών θα είναι εφοδιασμένοι με περιστρεφόμενα εξωτερικά χέρια/μοχλούς για ευκολία στη χρήση των. 2.01.16 Ολα τα μπροστινά καλύμματα θα έχουν κατάλληλες πινακίδες χαραγμένες σε πλαστικό που θα δηλώνουν τον προορισμό των οργάνων. Μια τέτοια πινακίδα θα δείχνει σε μονογραμμικό σχέδιο τις διασυνδέσεις του πίνακα. Οι πινακίδες θα είναι με μαύρους γραφικούς χαρακτήρες σε άσπρη βάση. Οι πινακίδες θα στερεωθούν με βίδες ή καρφιά που να μην περιέχουν σίδηρο. Η χρήση συγκολλητικών ουσιών δεν επιτρέπεται. Οπου χρειάζονται πινακίδες με την προειδοποίηση "ΚΙΝΔΥΝΟΣ 415V" οι χαρακτήρες θα είναι κόκκινοι σε άσπρη βάση. Ολα τα όργανα στο εσωτερικό κάθε πίνακα θα έχουν πινακίδες που να δίνουν τα φορτία που ελέγχουν και τον τύπο και μέγεθος των αναχωρούντων ή εισερχομένων καλωδίων. 2.01.17 Ολα τα διαγράμματα, κατάλογοι και το λεκτικό των πινακίδων θα υποβάλλονται προς έγκριση από τον Επιβλέποντα Μηχανικό πριν εγκατασταθούν. 2.01.18 Οι πίνακες θα είναι εφοδιασμένοι με όλα τα απαιτούμενα ηλεκτρικά ή/και μηχανικά μανδαλώματα που απαιτούνται. Μια τέτοια μηχανική μανδάλωση θα πρέπει να υπάρχει μεταξύ των διακοπτών απόζευξης ( isolators) και των θυρών του πίνακα για αποτροπή της πρόσβασης στο εσωτερικό του πίνακα ενώ είναι ενεργοποιημένος και το αντίθετο της ενεργοποίησης του πίνακα ενώ η θύρα είναι ανοικτή. 2.01.19 Ολα τα κουτιά τερματισμού καλωδίων καθώς επίσης και κατάλληλες πλάκες σφυχτήρων (gland plates) 2-2

θα προμηθευτούν σαν μέρος του πίνακα. Ολοι οι τερματισμοί θα σηματοδοτηθούν με ευκρινή και μόνιμο τρόπο. Οι πλάκες σφυχτήρων θα είναι προετοιμασμένες με τρύπες για την υποδοχή των αντιστοίχων καλωδίων. Βοηθητικά πολύκλωνα καλώδια κυρίως για σκοπούς ελέγχου θα τερματίζονται σε ξεχωριστό θάλαμο από τα κύρια καλώδια. 2.01.20 Κάθε στοιχείο του πίνακα θα γεφυρώνεται με την κύρια μπάρα γείωσης. Η κύρια μπάρα θα συνδεθεί αγώγιμα με το σκελέτωμα της σιδηροκατασκευής σε όλες τις θέσεις στήριξης της και θα γειωθεί πάνω στο δίκτυο γείωσης και στην οποία θα συνδεθούν οι αγωγοί γείωσης των γραμμών που αναχωρούν. Η μπάρα γείωσης θα είναι τοποθετημένη σε τέτοια θέση που να ευκολύνει τις συνδέσεις. 2.01.21 Ολες οι επιφάνειες στις ενώσεις θα είναι επικασσιτερωμένες (tinned) και οι συνδέσεις να γίνονται με περαστές βίδες, χαλύβδινες, ανοξείδωτες με την παρεμβολή κοινής "ροδέλας" προς την πλευρά του κεφαλιού της βίδας και "ασφαλιστικής ροδέλας" προς την πλευρά του παξιμαδιού. Για αυτές τις συνδέσεις οι κυλινδρικοί αγωγοί θα εφοδιάζονται με χάλκινο επικασσιτερωμένο ακροπέδιλο κατάλληλου μεγέθους. 2.01.22 Οι μπάρες γείωσης θα επεκτείνονται καθόλο το μήκος του πίνακα με στιβαρά στηρίγματα σε διαστήματα που να μη ξεπερνούν το 1m. 2.01.23 Για συνδέσεις, μπάρας - μπάρας θα χρησιμοποιούνται δύο βίδες χαλύβδινες ανοξείδωτες τοποθετημένες διαγώνια στη σύνδεση. 2.01.24 Η διατομή της μπάρας γείωσης θα είναι 25mm x 6mm για πίνακες που θα έχουν βραχεία διάρκεια 0,2 του δευτερολέπτου και 50mm Χ 6mm για βραχεία διάρκειας 3 δευτερολέπτων. 2.01.25 Η κατασκευή του πίνακα να είναι τέτοια ώστε τα μέσα σ αυτόν όργανα διακοπής, χειρισμού, ασφαλίσεως, ενδείξεως κ.λπ να είναι εύκολα προσιτά, να είναι τοποθετημένα σε κανονικές θέσεις και να είναι δυνατή ή άνετη αφαίρεση, επισκευή και επανατοποθέτησή τους χωρίς μεταβολή της κατάστασης των παρακειμένων οργάνων. 2.01.26 Οι μπάρες του πίνακα θα είναι τέσσερεις, τρεις για τις φάσεις και μια για τον ουδέτερο, θα τοποθετηθούν με κατακόρυφη τη μεγάλη πλευρά της διατομής τους και θα στηρίζονται με κατάλληλους μονωτήρες. 2.01.27 Γενικά, θα καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για την επίτευξη άριστης συνδεσμολογίας από άποψη τεχνικής και αισθητικής, δηλαδή με σύντομες και ευθείες, κατά το δυνατό, διαδρομές μπαρών και καλωδίων, καλή προσαρμογή και σύσφιξη στις συνδέσεις, αποφυγή αδικαιολόγητων διασταυρώσεων κ.λ.π. 2.01.28 Οι αγωγοί των ενδεικτικών λυχνιών και οργάνων μετρήσεως θα ακολουθούν διαδρομές πάνω στα τοιχώματα, όσον το δυνατό βραχείες, μακριά από τις διαρρεόμενες από ισχυρές εντάσεις γραμμές, στερεωμένες κατάλληλα σε απλές (μονές) στρώσεις. Οι αγωγοί των κυκλωμάτων τάσεως των οργάνων μέτρησης και οι ενδεικτικές λυχνίες θα ασφαλίζονται με ασφάλειες τύπου HRC, τοποθετημένες σε εύκολα προσιτή θέση, στο εσωτερικό του πίνακα. 2.01.29 Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στα ακόλουθα: α. Τα κουτιά των οργάνων μέτρησης, μετρητών και άλλων εξαρτημάτων θα συνδέονται με τη μπάρα γείωσης με αγωγό ελάχιστης διατομής 2,5mm 2. β. Οπου οποιοδήποτε όργανο θα τοποθετηθεί ξεχωριστά θα φέρει τερματικό δέκτη γείωσης με ελάχιστη διάμετρο 12mm. 2-3

γ. Το σημείο αστέρα ομάδας μετασχηματιστών εντάσεως στα σημεία σύνδεσης του δευτερεύοντος πηνίου θα έχουν ξεχωριστό γεφύρωμα γείωσης σε εύκολα προσιτή θέση. δ. Τα κουτιά των μετασχηματιστών τάσης θα συνδεθούν με τη μπάρα γείωσης πριν από τη σύνδεση του πρωτεύοντος πηνίου. Το δευτερεύων πηνίο θα γειώνεται με γεφύρωση στη θέση του μετασχηματιστή. 2.02. ΠΙΝΑΚΕΣ ΕΠΙΔΑΠΕΔΙΩΝ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΕΡΜΑΡΙΩΝ 2.02.1. Οι πίνακες επιδαπεδίων ερμαριών θα είναι κατάλληλοι για δίκτυο 415V/240V 3-PH, 50Hz για θερμοκρασία περιβάλλοντος 45 C και δυναμική αντοχή κατασκευής σε βραχυκύκλωμα σύμφωνα με το πρότυπο ΒS 7671. 2.02.2. Οι πίνακες θα είναι κατάλληλοι για εξωτερική εγκατάσταση σύμφωνα με τα σχέδια με προστασία ΙΡ65 και τμηματική συναρμολόγηση επισκέψιμη από μπροστά σύμφωνα με το ΒS EN 60439-1. 2.02.3. Οι πίνακες θα κατασκευαστούν από υλικά ικανά να αντέξουν τις μηχανικές, ηλεκτρολογικές και θερμικές καταπονήσεις καθώς και την επίδραση της υγρασίας οι οποίες πιθανόν να αντιμετωπιστούν κατά τη διάρκεια της κανονικής λειτουργίας. 2.02.4 Το υλικό του περιβλήματος θα είναι από υψηλής αντοχής σε κρούση υλικό πολυεστέρας με ενίσχυση υαλοβάμβακα εκτός αν άλλως δεικνύεται στα σχέδια. Θα είναι εφοδιασμένα με πλαίσιο στήριξης πάνω στο οποίο θα στερεώνονται όλα τα εξαρτήματα. 2.02.5. Οι αποστάσεις και ανοίγματα εντός των πινάκων θα είναι σύμφωνα με το BS EN 60439-1 ή ισοδύναμο και εγκεκριμένο. 2.02.6 Η κατασκευή πινάκων θα είναι τέτοια ώστε τα εντός αυτών όργανα διακοπής, χειρισμού, ασφαλίσεως, ενδείξεων κλπ., να είναι προσιτά μετά την αφαίρεση των μπροστινών τμημάτων των πινάκων, να είναι σε κανονικές θέσεις τοποθετημένα και να είναι δυνατή η άνετη αφαίρεση, επισκευή και επανατοποθέτηση αυτών, χωρίς μεταβολή της καταστάσεως των παρακείμενων οργάνων. 2.02.7 Οι μπάρες (busbars) των πινάκων θα είναι κατάλληλοι (ίσης κατ ελάχιστο επιτρεπόμενης εντάσεως με τον κεντρικό διακόπτη του πίνακα) για στερέωση σ αυτούς, ασφαλειών, μικροαυτόματων, προσαρμογή και απαγωγή ρεύματος κλπ., και σύμφωνα με το BS 159. Όλοι οι πίνακες θα έχουν και συλλεκτήριο μπάρα γειώσεως από χαλκό, μπάρα ουδετέρου και ζυγούς φάσεων. Η μπάρα γειώσεως θα είναι μεγέθους τέτοιου ώστε να δέχεται το αναμενόμενο ρεύμα βραχυκυκλώσεως χωρίς να παθαίνει ζημιά. 2.02.8 Κάτω από κάθε ασφάλεια ή διακόπτη ή άλλο όργανο ενδείξεως ή χειρισμού (πλην των ενδεικτικών λυχνιών της τροφοδοτικής γραμμής) θα τοποθετηθεί πινακίδα η οποία θα δείχνει τον προορισμό και την λειτουργία του κυκλώματος και του χειρισμού. 2.02.9 Όλα τα κυκλώματα ελέγχου θα τροφοδοτούνται μέσω ασφάλειας από τον ίδιο τον πίνακα. 2.02.10 Η εσωτερική συνδεσμολογία των πινάκων θα είναι άριστη από τεχνικής και αισθητικής απόψεως. Τα καλώδια θα ακολουθούν ομαδικά ή μεμονωμένα ευθείες και σύντομες διαδρομές, σε ανεξάρτητα διαμερίσματα από το χώρο των διακοπτών, ώστε για κάθε διαμέρισμα διακοπής θα υπάρχει το αντίστοιχο διαμέρισμα για τα καλώδια που αναχωρούν από τους αντίστοιχους διακόπτες, θα είναι στα άκρα τους καλά προσαρμοσμένα και σφιγμένα με κατάλληλους κοχλίες και περικόχλια και θα φέρουν χαρακτηριστικούς αριθμούς στα δύο άκρα τους. 2.02.11. Ο πίνακας θα εδράζεται πάνω σε ακίνητο κάλυμμα του φρεατίου με άνοιγμα στο κάλυμμα του φρεατίου για είσοδο των καλωδίων. 2.02.12. Η είσοδος των καλωδίων θα γίνεται υπογείως και ο τερματισμός των καλωδίων γείωσης θα γίνεται στο κάτω μέρος του Πίνακα σε ειδική βάση. 2-4