ΤΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΕΠΑ.Λ. Ελευθερίου Βενιζέλου Τομέας Υγείας Πρόνοιας Δασκαλάκη Χριστίνα ΒΥ1
Οι συνθήκες στις παλαιότερες φυλακές ήταν τραγικές, επειδή στεγαζόταν σε Ενετικά ή Οθωμανικά φρούρια. ΦΥΛΑΚΈΣ Οι φυλακές είχαν, λόγω κατασκευής, ανεπαρκή αερισμό και πολύ υγρασία λόγω της γειτνίασης τους με την θάλασσα. Οι περιγραφές του τύπου για τους φυματικούς φυλακισμένους ειναι δραματικές. Είναι γνωστό οτι η πορεία της φυματίωσης ήταν χειρότερη στους φυλακισμένους απο ότι στο γενικό πληθυσμό. Στις αρχές του 20ου αιώνα, διάρκεια της νόσου στους φυλακισμένους ήταν μόνο 1-1,5 με 3 χρόνια όταν στο γενικό πληθυσμό ανερχόταν κατά μέσο όρο σε 6-7 χρόνια. Η κακή διατροφή των φυλακισμένων αποτελούσε σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα για την υγεία τους.
Η κακή κατάσταση των φυλακών οδηγούσε σε προσπάθειες των κρατουμένων για νοσηλεία στα Δημοτικά Νοσοκομεία, τα οποία διέθεταν μερικές φορές χωριστό θάλαμο.
ΦΥΛΑΚΕΣ ΦΙΡΚΑ Αρχικά ως φυλακή χρησιμοποιήθηκε το φρούριο του Φιρκά έως το 1902 όπου μετά από πολλές διαμαρτυρίες και εξεγέρσεις των κρατουμένων λόγο των άθλιων συνθηκών διαβίωσης αποφασίστηκε να μεταφερθούν στο φρούριο Ιτζεδίν.
ΦΥΛΑΚΕΣ ΙΤΖΕΔΙΝ Τον Αύγουστο το 1902 η Κρητική Πολιτεία αποφασίζει την μεταφορά των φυλακών στο φρούριο Ιτζεδίν.
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Δυστυχώς ούτε με την μεταφορά των φυλακών οι συνθήκες διαβίωσης βελτιώθηκαν. Οι κρατούμενοι ήταν ρακένδυτοι και βρώμικοι και δεν φορούσαν ομοιόμορφα ρούχα. Ο εξωτερικός περίβολος των φυλακών στις αρχές του 1906 ήταν γεμάτος απο διάφορα παλιά υλικά και απορρίμματα. Η κατάσταση από την πλευρά της καθαριότητας ήταν ίδια και στο εσωτερικό των φυλακών.
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΡΑΦΕΙ : «Αλλοι κατακλίνονται χάμαις και άλλοι έχουν προμηθευθεί ξύλινα τρίποδα και τάβλες εφ ών κοιμώνται. Ακαταστασία πλήρης.» «Οι θάλαμοι... εις ελεεινήν κατάστασιν από απόψεως καθαριότητος. Νερά χυμένα, ακάθαρτα... ουδέ μια επίβλεψις καθαριότητος και τάξεως εξασκείται εις τους θαλάμους και έκαστος κάμνει το κατά βούλησιν.»
ΦΑΡΜΑΚΕΊΟ - ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ Το φαρμακείο των φυλακών ήταν φτωχότατο χωρίς εργαλεία. Όταν υπήρχε πρόβλημα υγείας σε κάποιο φυλακισμένο, αυτός έπρεπε να μεταφερθεί στο Δημοτικό Νοσοκομείο ή να νοσηλευθεί στο νοσοκομείο του σωφρονιστηρίου, σε μια χωριστή αίθουσα που περιγράφεται ως «ευρεία ευήλιος και ευάερος».
Η αίθουσα του νοσοκομείου ήταν τελείως άδεια, χωρίς κρεβάτια ή άλλα έπιπλα, καθώς τα μεταλλικά κρεβάτια είχαν αφαιρεθεί, όπως και από τους θαλάμους των φυλακισμένων, διότι κατασκεύαζαν από αυτά μαχαίρια ή άλλα φονικά όργανα. Οι κυριότερες αρρώστιες των φυλακισμένων ήταν: Το έκζεμα, η στοματίτις, η δυσεντερία και κρούσματα φθίσεως τα οποία δεν απομονώθηκαν εγκαίρως. ΦΡΟΥΡΕΙΟ ΙΤΖΕΔΙΝ
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ Ο άρτος που μοιραζόταν καθημερινά στους φυλακισμένους έπρεπε να είναι 200 δράμια, υπήρχαν όμως φορές που ήταν πολύ λιγότερος. Ο άρτος αποτελούσε ανταλλακτικό αγαθό, αφού πουλιόταν σε εργαζόμενους ή ανταλασσόταν με φαγητό ή άλλα είδη. ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ Κατά την συζήτηση στην Κρητική Βουλή στις 17 Σεπτεμβρίου 1907, ψηφίστηκε το κλείσιμο των φυλακών.
ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΧΑΝΙΩΝ Αρχικά οι γυναικείες φυλακές Χανίων στεγάζονταν σε μικρό οίκημα, χωρίς προαύλιο, στην πλατεία της Νομαρχίας. Η μεταφορά τους από τον ακατάλληλο αυτό χώρο στα οικήματα του συλλόγου << Χρυσόστομος>> εξασφάλιζαν υγιεινές συνθήκες διαβίωσης.
ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ Οι φυλακές του Ρεθύμνου ήταν σε χειρότερη καταστάση απο τις αντίστοιχες των Χανίων, στεγάζονταν στη Φορτέτσα, και είχαν χωριστό τμήμα για γυναίκες. Οι φυλακές του Ηρακλείου στεγάζονταν στο κτήριο του πρώην Τούρκικου στρατώνα, στο κέντρο της πόλης, μαζί με άλλες δημόσιες υπηρεσίες ήταν επίσης σε κακή κατάσταση και δεν ηταν δυνατό να καλύψουν τον μεγάλο αριθμό των φυλακισμένων.
ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΤΗΝ ΦΟΡΤΕΤΖΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Η ΝΟΜΟΘΕΣΊΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΉΣ ΠΟΛΙΤΕΊΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΛΑΚΈΣ Η Κρητική Πολιτεία, κατέλαβε πολλές προσπάθειες σε νομοθετικό επίπεδο. Οι κυριώτεροι νόμοι για τις φυλακές που νομοθετήθηκαν επί Κρητικής Πολιτείας ήταν οι: Ο νόμος 583/1902, «περί συστάσεως και λειτουργείας». Ο νόμος 486/1903, «περί φυλακών» με τον οποίο καθοριζόταν τα βασικά για την οργάνωση και την λειτουργία των φυλακών της Κρήτης. Ο νόμος 583/1903 «περί φυλακών Ταρσάνα». Ο νόμος 586/1903 «περί διορισμού Ιμάμη εις τα φυλακάς Ιτζεδίν». Ο νόμος 588/16-7-1903 με τον οποίο αποφασίσθηκε ο διορισμός ιατρού στις φυλακές Ιτζεδίν ο οποίος θα εκτελούσε και καθήκοντα φαρμακοποιού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ «Δημόσια Υγεία, Κοινωνική Πρόνοια και Υγειονομική Πολιτική στην Κρητική Πολιτεία (1898 1913)» έκδοση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας Ιωάννης Ε.Πολυχρονίδης Εκδόσεις Παπαζήση 2010 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΩΡΕΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ.. Ευχαριστώ για την προσοχή σας! ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!