Σελίδα: 1/11 1 Στοιχεία ουσίας/παρασκευάσµατος και εταιρείας/επιχείρησης Αναγνωριστικός κωδικός προϊόντος Aριθµός CAS: 144-55-8 Aριθµός EINECS: 205-633-8 Αριθµούς καταχώρισης 01-2119457606-32-0007 Συναφείς προσδιοριζόµενες χρήσεις της ουσίας ή του µείγµατος και αντενδεικνυόµενες χρήσεις Πρόσθετο τροφίµου και υλικό τροφίµων. εν προτείνονται χρήσεις προς αποφυγή. Χρήση της ουσίας / παρασκευάσµατος Πρόσθετα υλικά τροφίµων Στοιχεία του προµηθευτή του δελτίου δεδοµένων ασφαλείας ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΗΜΙΚΑ Α.Ε. Γούναρη 35, 185 31 Πειραιάς, Ελλάδα Τηλ: +30 2104124518 Fax: +30 2104101607 e-mail: kalochem@otenet.gr Αριθµός τηλεφώνου επείγουσας ανάγκης: Τηλ. Κέντρου ηλητηριάσεων: +30 2107793777 2 Προσδιορισµός επικινδυνότητας Ταξινόµηση της ουσίας ή του µείγµατος Ταξινόµηση σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 Η ουσία δεν ταξινοµείται, σύµφωνα µε τον κανονισµό CLP. Ταξινόµηση σύµφωνα µε την οδηγία 67/548/ΕΟΚ ή οδηγία 1999/45/ΕΚ εν ταξινοµείται. Ιδιαίτερες ενδείξεις κινδύνου για τον άνθρωπο και το περιβάλλον: εν προκύπτουν. Στοιχεία επισήµανσης Επισήµανση σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 εκπίπτει Εικονογράµµατα κινδύνου εκπίπτει Προειδοποιητική λέξη εκπίπτει ηλώσεις κινδυνου εκπίπτει Άλλοι κίνδυνοι Αποτελέσµατα της αξιολόγησης ΑΒΤ και αααβ ΑΒΤ:Μη εφαρµόσιµο (συνέχεια στη σελίδα 2)
Σελίδα: 2/11 ΑΑαΒ:Μη εφαρµόσιµο. (συνέχεια από τη σελίδα 1) 3 Σύνθεση/πληροφορίες για τα συστατικά Χηµικός καθορισµός: Ουσίες Αριθ. CAS, όνοµα 144-55-8 υδρογονοανθρακικό νάτριο 99,30 min Αριθµοί ταυτότητας προϊόντος Aριθµός EINECS: 205-633-8 Πρόσθετες πληροφορίες: εν προκύπτουν. Προσµίξεις και πρόσθετα σταθεροποίησης: Sodium Carbonate, Na2CO3 (%) 0,50 max Chloride Ion, Cl(-) (ppm) 100 max Σίδηρος, Fe (+3) (ppm) 6 max Sulphate (ppm) 100 max Αδιάλυτο µέρος (ppm) 200 max ph (1% sol) 8,5 max Χαλκός, Cu (ppm) 1 max Αρσενικό, As (ppm) 1 max Μόλυβδος, Pb (ppm) 2 max Υδράργυρος, Hg (ppm) 0,1 max Υγρασία (%) 0,25 max Αµµωνιακές ενώσεις - Κάδµιο, Cd (ppm) 0,50 max 4 Μέτρα πρώτων βοηθειών Περιγραφή των µέτρων πρώτων βοηθειών Γενικές οδηγίες: Να µεταφέρετε τους πάσχοντες στον καθαρό αέρα. µετά από εισπνοή: Μεταφέρετε τον πάσχοντα από το σκονισµένο περιβάλλον και ενηµερώστε τον να φυσήξει τη µύτη του. µετά από επαφή µε το δέρµα: Πλένετε µε µεγάλη ποσότητα νερού και σαπούνι. µετά από επαφή µε τα µάτια: Πλένετε τα µάτια κάτω από τρεχούµενο νερό για αρκετή ώρα. Εάν τα συµπτώµατα δεν υποχωρούν, ζητείστε ιατρική βοήθεια. µετά από κατάποση: Εάν καταποθεί µεγάλη ποσότητα, ζητείστε ιατρική βοήθεια. Εάν ο ασθενής δεν είναι αναίσθητος, ξεπλένετε µε µεγάλη ποσότητα νερού. Εάν ο ασθενής είναι αναίσθητος, αλλά αναπνέει: εν είναι εφαρµόσιµο. (συνέχεια στη σελίδα 3)
Σελίδα: 3/11 (συνέχεια από τη σελίδα 2) Υποδείξεις για το γιατρό: Σηµαντικότερα συµπτώµατα και επιδράσεις, άµεσες ή µεταγενέστερες εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. Ένδειξη οιασδήποτε απαιτούµενης άµεσης ιατρικής φροντίδας και ειδικής θεραπείας εν είναι προσδιορισµένο. 5 Μέτρα για την καταπολέµηση της πυρκαγιάς Πυροσβεστικά µέσα Κατάλληλα πυροσβεστικά µέσα. Τα µέτρα κατασβέσεως της φωτιάς εναρµονίζονται µε τα περικείµενα,όπως αφρό, ξηρή χηµική σκόνη και CO2. Πυροσβεστικά µέσα που για λόγους ασφαλείας είναι ακατάλληλα: Κανένα. Ειδικοί κίνδυνοι που προκύπτουν από την ουσία ή το µείγµα εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. Συστάσεις για τους πυροσβέστες Ειδικός προστατευτικός εξοπλισµός: Προστατευτική ενδυµασία και γάντια. 6 Μέτρα για την αντιµετώπιση τυχαίας έκλυσης Προσωπικές προφυλάξεις, προστατευτικός εξοπλισµός και διαδικασίες έκτακτης ανάγκης Πληροφορίες για τα µέτρα προστασίας, βλέπε τα σηµεία 7 και 8. Περιβαλλοντικές προφυλάξεις: Εµποδίστε την διοχέτευση στην αποχέτευση, λάκκους και υπόγεια. Να εµποδίζετε τα µίγµατά του µε οξύ να εισχωρούν στο αποχετευτικό σύστηµα (σχηµατισµός αερίων). Μέθοδοι και υλικά για περιορισµό και καθαρισµό: Τοποθετήστε σε δοχεία κατάλληλα για ανάκτηση ή διάθεση. Αποφεύγετε το σχηµατισµό σκόνης. Τοποθετήστε τα σε καλώς επισηµασµένα δοχεία. Τοποθετήστε σε καλά κλεισµένα δοχεία στο χώρο εργασίας. Χειριστείτε το ανακτώµενο υλικό, όπως αναφέρεται στο σηµείο 13. Παραποµπή σε άλλα τµήµατα Η διάθεση πρέπει να είναι σύµφωνη µε την Εθνική Νοµοθεσία. Πληροφορίες για τον κατάλληλο χειρισµό, βλέπε σηµείο 7. Πληροφορίες για τον ατοµικό προστατευτικό εξοπλισµό, βλέπε σηµείο 8. Πληροφορίες για την εναπόθεση, βλέπε σηµείο 13. (συνέχεια στη σελίδα 4)
Σελίδα: 4/11 (συνέχεια από τη σελίδα 3) 7 Χειρισµός και αποθήκευση Χειρισµός: Προφυλάξεις για ασφαλή χειρισµό ιατηρείστε µακριά από ασύµβατα υλικά. Οδηγίες προστασίας από πυρκαγιάς και έκρηξη: εν απαιτείται λήψη ειδικών µέτρων. Συνθήκες για την ασφαλή φύλαξη, συµπεριλαµβανοµένων τυχόν ασυµβίβαστων Αποθήκευση: Απαιτήσεις για το χώρο αποθήκευσης και τους περιέκτες: Αποθηκεύεται σε ένα δροσερό µέρος. ιατηρείται στον αρχικό περιέκτη. Αποθηκεύεται σε καλά κλεισµένα δοχεία στο χώρο εργασίας. ιατηρείται µακριά από ασύµβατα υλικά. Κατάλληλο υλικό για συσκευασίες / περιέκτες: - Εξωτερικά: Woven PP + εσωτερικά: πολυστρωµατικό υλικό - Kraft Πληροφορίες για την αποθήκευση σε κοινό χώρο: ιατηρείται µακριά από ασύµβατα υλικά. Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά µε τις συνθήκες αποθήκευσης: Αποφεύγετε το σχηµατισµό σκόνης. Πληροφορίες για τα προστατευτικά µέτρα, βλέπε σηµεία 7 και 8. Ειδική τελική χρήση ή χρήσεις εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. 8 Έλεγχος της έκθεσης/ατοµική προστασία Συµπληρωµατικές πληροφορίες για τη σχεδίαση των τεχνικών εγκαταστάσεων: Καµία άλλη σύσταση, βλέπε σηµείο 7. Παράµετροι ελέγχου Συστατικά στοιχεία µε οριακές τιµές που απαιτούν παρακολούθηση στους χώρους εργασίας: 144-55-8υδρογονοανθρακικό νάτριο TWA = 10 mg/µ.3 (8ωρο στο χώρο εργασίας) Συµπληρωµατικές πληροφορίες: Σαν βάση χρησιµοποιήθηκαν οι ισχύοντες κατάλογοι του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Χηµικών Προϊόντων. (συνέχεια στη σελίδα 5)
Σελίδα: 5/11 (συνέχεια από τη σελίδα 4) Έλεγχοι έκθεσης Μέσα ατοµικής προστασίας: Γενικά µέτρα ασφάλειας και υγιεινής: Να λαµβάνονται τα κατάλληλα προστατευτικά µέτρα, όσον αφορά το χειρισµό χηµικών παρασκευασµάτων και αντικειµένων. Εξασξαλίστε επαρκή αερισµό, ειδικά στις περιοχές που σχηµατίζεται σκονισµός. Πληροφορίες για τα µέτρα προστασίας στα σηµεία 7 και 8. Εφαρµόστε τεχνικά µέτρα για να µην ξεπερνώνται τα TWA. Όταν το χρησιµοποιείτε, µην τρώτε, πίνετε ή καπνίζετε. Να πλένετε τα χέρια προ του διαλείµµατος και στο τέλος της εργασίας. Προστασία αναπνευστικού συστήµατος: Σε συνθήκες ανεπαρκούς αερισµού χρησιµοποιείτε αναπνευστική συσκευή. - Αναπνευστική προστασία σύµφωνα µε τα εθνικά / διεθνή πρότυπα. - Σε περίπτωση σχηµατισµού αερίων / ατµών / εκνεφωµάτων, αναπνευστική µάσκα τύπου P1. Προστασία για τα χέρια: Προστατευτικά γάντια Υλικό γαντιών Η επιλογή του κατάλληλου γαντιού δεν εξαρτάται µόνον από το υλικό, αλλά και τα επιπλέον χαρακτηριστικά ποιότητας, τα οποία διαφέρουν ανάλογα µε τον κατασκευαστή. Χρόνος διείσδυσης µέσα από το υλικό των γαντιών Οι διαπιστωµένοι χρόνοι διέλευσης σύµφωνα µε τον κανονισµό EN 374 Μέρος III δεν εφαρµόζονται υπό πραγµατικές συνθήκες. Εποµένως προτείνεται ένας µέγιστος χρόνος χρήσης που ανέρχεται στο 50 % του χρόνου διέλευσης. Προστασία για τα µάτια: Προστατευτικά γυαλιά. Προστασία για το σώµα: Κανένα (συνέχεια στη σελίδα 6)
Σελίδα: 6/11 (συνέχεια από τη σελίδα 5) 9 Φυσικές και χηµικές ιδιότητες Στοιχεία για τις βασικές φυσικές και χηµικές ιδιότητες Γενικές πληροφορίες Όψη: Μορφή: κρυσταλλική, πούδρα Χρώµα: λευκό Οσµή: άοσµο Όριο οσµής: Μη καθoρισµένο. Τιµή ph (52 γρ./λίτρα) σε 20 C: 8,5 Μεταβολή της φυσικής κατάστασης. Σηµείο τήξεως/όρια ρευστοποίησης: εν είναι προσδιορισµένο. Σηµείο ζέσεως/όρια ζέσεως: εν είναι προσδιορισµένο. Σηµείο αναφλέξεως: εν είναι προσδιορισµένο. Αναφλέγεται (σε στερεή κατάσταση, σε µορφή αερίου): Θερµοκρασία αυταναφλέξεως: Θερµοκρασία αποσυνθέσεως: Το υλικό δεν αναφλέγεται. Μη καθoρισµένο. Κίνδυνος αυτοαναφλέξεως: Μη καθoρισµένο. Κίνδυνος εκρήξεως: εν υφίσταται κίνδυνος εκρήξεως του προϊόντος. Όρια κινδύνου εκρήξεως: κατώτερα: ανώτερα: Μη καθoρισµένο. Μη καθoρισµένο. Πίεση ατµού: Μη χρησιµοποιήσιµο Πυκνότητα σε 20 C: 2,22 γρ./εκ.³ Πυκνότητα ισορροπίας σε 20 C: 500-1200 κιλά/µ.³ Σχετική πυκνότητα Μη καθoρισµένο. Πυκνότητα ατµών Μη χρησιµοποιήσιµο Ταχύτητα ατµοποίησης Μη χρησιµοποιήσιµο ιαλυτότητα σε / αναµείξιµο µε νερό σε 20 C: 96 γρ./λίτρα Συντελεστής (n-octanol/η2ο) Μη καθoρισµένο. Ιξώδες: δυναµικό σε 20 C: 1,2 mpas (συνέχεια στη σελίδα 7)
Σελίδα: 7/11 κινηµατικό: Μη χρησιµοποιήσιµο Περιεκτικότητα σε διαλύτες: οργανικοί διαλύτες: ελαφρώς διαλυτό Άλλες πληροφορίες εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. (συνέχεια από τη σελίδα 6) 10 Σταθερότητα και δραστικότητα ραστικότητα Χηµική σταθερότητα Θερµική αποσύνθεση / Συνθήκες που πρέπει να αποφεύγονται: Ευσταθές στη θερµοκρασία περιβάλλοντος. εν αποσυντίθεται αν η αποθήκευση και ο χειρισµός του γίνεται κανονικά. Πιθανότητα επικίνδυνων αντιδράσεων εν είναι γνωστή καµία επικίνδυνη αντίδραση. Συνθήκες προς αποφυγήν εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. Μη συµβατά υλικά:οξέα Επικίνδυνα προϊόντα αποσύνθεσης: εν είναι γνωστά επικίνδυνα προϊόντα αποσυνθέσεως. 11 Τοξικολογικές πληροφορίες Πληροφορίες για τις τοξικολογικές επιπτώσεις Οξεία τοξικότητα: Τιµές LD/LC50 144-55-8υδρογονοανθρακικό νάτριο Από το στόµα LD50 >4000 mg/κιλά (rat) Από το δέρµα LD50 (rabbit) Mild skin irritation Εισπνοή LC50/4 ώρες >4,74 mg/λίτρα (rat) Αρχικός ερεθισµός: στο δέρµα: Πιθανός ερεθισµός από τα σωµατίδια του προϊόντος. στα µάτια: Πιθανός ερεθισµός από τα σωµατίδια του προϊόντος. Ευαισθητοποίηση: εν είναι γνωστή καµία ευαισθητοποίηση. Συµπληρωµατικές τοξικολογικές ενδείξεις: Με κατάλληλο χειρισµό του προϊόντος δεν διατρέχουν κίνδυνοι για την υγεία του ανθρώπου. (συνέχεια στη σελίδα 8)
Σελίδα: 8/11 (συνέχεια από τη σελίδα 7) Το προϊόν δεν επιβάλλεται να ταξινοµηθεί/επισηµανθεί σύµφωνα µε τους ισχύοντες καταλόγους της ΕΚ. Οξείες επιπτώσεις (οξεία τοξικότητα, ερεθισµός και διαβρωτικότητα) Εισπνοή: Ερεθισµός από τα παραγόµενα σωµατίδια του προϊόντος. Κατάποση: H κατάποση µπορεί να προκαλέσει ερεθισµό στις αναπνευστικές οδούς, ναυτία, εµετούς και διάρροιες. Ευαισθητοποίηση εν υπάρχουν διαθέσιµα δεδοµένα. Τοξικότητα επαναλαµβανόµενης δόσης εν έχουν παρατηρηθεί περιστατικά. Επιπτώσεις ΚΜΤ (καρκινογένεση, µεταλλαξιογένεση και τοξικότητα για την αναπαραγωγή) Τοξικότητα για την αναπαραγωγή: Τα tests in vitro σε καλλιέργειες κυττάρων βακτηρίων και θηλαστικών δεν παρουσίασαν µεταλλαξιογόνες ιδιότητες. Τερατογεννητικότητα: Από το στόµα, 10 ηµέρες, διάφορα είδη, 330 mg/κιλά. εν εµφανίστηκαν τερατογεννητικές ιδιότητες στα πειράµατα σε ζώα. 12 Οικολογικές πληροφορίες Τοξικότητα Υδάτινη τοξικότητα: - Ψάρια, Oncorhynchus mykiss, LC50, 96 ώρες, 7,700 mg/λίτρα - Ψάρια, Oncorhynchus mykiss, NOEC, 96 ώρες, 2,300 mg/λίτρα - Ψάρια, Lepomis macrochirus, LC50, 96 ώρες, 7,100 mg/λίτρα - Ψάρια, Lepomis macrochirus, NOEC, 96 ώρες, 5,200 mg/λίτρα - Crustaceans, Daphnia magna, EC50. 48 ώρες, 4,100 mg/λίτρα - Crustaceans, Daphnia magna, NOEC, 48 ώρες, 3,100 mg/λίτρα Ανθεκτικότητα και αποικοδόµηση Ανθεκτικότητα - Νερό, υδρόλυση Αποτέλεσµα: ισορροπία οξέος / βάσεως Προϊόντα ανθεκτικότητας: carbonic acid / bicarbonate / carbonate Αποικοδόµηση - Σηµείωσεις: Οι µέθοδοι που χρησιµοποιήθηκαν για τον καθορισµό της αποικοδόµησης δεν είναι εφαρµόσιµες στις ανόργανες ουσίες. Επιπτώσεις στο περιβάλλον: υνατότητα βιοσυσσώρευσης εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. Κινητικότητα στο έδαφος εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. Περαιτέρω οικολογικές ενδείξεις: Γενικές οδηγίες: Το προϊόν δεν περιέχει ουσίες επικίνδυνες για το περιβάλλον. εν είναι γνωστός κανένας κίνδυνος για το υδάτινο περιβάλλον. Αποτελέσµατα της αξιολόγησης ΑΒΤ και αααβ ΑΒΤ:Μη εφαρµόσιµο. (συνέχεια στη σελίδα 9)
Σελίδα: 9/11 (συνέχεια από τη σελίδα 8) ΑΑαΒ:Μη εφαρµόσιµο. Άλλες αρνητικές επιπτώσεις εν διατίθενται άλλες σχετικές πληροφορίες. 13 Στοιχεία σχετικά µε την απόρριψη Μέθοδοι διαχείρισης αποβλήτων Σύσταση: Η διάθεση του υλικού πρέπει να είναι σύµφωνη µε την Εθνική Νοµοθεσία. Για ανακύκλωση απευθυνθείτε στον παραγωγό. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ Ξεπλένετε µε άφθονη ποσότητα νερού. Εξουδετερώστε µε οξύ. Ακάθαρτες συσκευασίες: Σύσταση: - Καθαρίστε το δοχείο µε νερό. - ιάθεση του νερού για τον καθαρισµό σύµφωνα µε τους τοπικούς / εθνικούς / διεθνείς Κανονισµούς. Η εναπόθεση γίνεται σύµφωνα µε τις επίσηµες οδηγίες της ΕΚ. Το περίβληµα µπορεί όταν καθαριστεί, να επαναχρησιµοποιηθεί ή να αξιοποιηθεί το υλικό του. Εναλλακτικά, µπορούν να αποτεφρωθούν από αδειοδοτηµένο φορέα. 14 Πληροφορίες σχετικά µε τη µεταφορά Οδική - Σιδηροδροµική µεταφορά ADR/RID: ADR/RID, κλάση: - Θαλάσσια µεταφορά IMDG: IMDG κλάση: - Εναέρια µεταφορά ICAO-TI και IATA-D: ICAO/IATA-Κλάση: - UN "Model Regulation": - Ειδικές προφυλάξεις για τον χρήστη Μη εφαρµόσιµο (συνέχεια στη σελίδα 10)
Σελίδα: 10/11 (συνέχεια από τη σελίδα 9) Χύδην µεταφορά σύµφωνα µε το παράρτηµα II της σύµβασης MARPOL 73/78 και του κώδικα IBC Μη εφαρµόσιµο 15 Στοιχεία σχετικά µε τη νοµοθεσία Κανονισµοί/νοµοθεσία σχετικά µε την ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον για την ουσία ή το µείγµα Επισήµανση σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 εκπίπτει Εικονογράµµατα κινδύνου εκπίπτει Προειδοποιητική λέξη εκπίπτει ηλώσεις κινδυνου εκπίπτει Αξιολόγηση χηµικής ασφάλειας: Η αξιολόγηση χηµικής ασφάλειας πραγµατοποιήθηκε. 16 Άλλες πληροφορίες Οι εν λόγω πληροφορίες βασίζονται στο σηµερινό επίπεδο των γνώσεών µας, δεν αποτελούν εγγύηση για τις ιδιότητες των προϊόντων και δεν αιτιολογούν νοµικές συνέπειες. Το εκδόθηκε από: SustChem Engineering LTD 144, 3rd Septemvriou, 112 51 Athens, Greece Tel: +30 210 8252510 Fax:+30 210 8252575 e-mail: info@suschem.gr web site: www.suschem.gr Για πληροφορίες απευθυνθείτε: ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΗΜΙΚΑ Α.Ε. Συντµήσεις και αρκτικόλεξα: ADR: Accord européen sur le transport des marchandises dangereuses par Route (European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road) RID: Règlement international concernant le transport des marchandises dangereuses par chemin de fer (Regulations Concerning the International Transport of Dangerous Goods by Rail) IMDG: International Maritime Code for Dangerous Goods IATA: International Air Transport Association IATA-D: Dangerous Goods Regulations by the "International Air Transport Association" (IATA) ICAO: International Civil Aviation Organization ICAO-TI: Technical Instructions by the "International Civil Aviation Organization" (ICAO) GHS: Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals EINECS: European Inventory of Existing Commercial Chemical Substances CAS: Chemical Abstracts Service (division of the American Chemical Society) (συνέχεια στη σελίδα 11)
Σελίδα: 11/11 LC50: Lethal concentration, 50 percent LD50: Lethal dose, 50 percent (συνέχεια από τη σελίδα 10)