Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) Αναστασία Λύρα Προϊσταμένη Τμήμα Διεθνών Συνεργασιών & Δημοσίων Σχέσεων

Ενημέρωση χρηστών και συνδρομητών για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών 2

Θέματα To απόρρητο των επικοινωνιών: έννομο αγαθό θεμελιώδες δικαίωμα στην Ελλάδα και διεθνώς ΑΔΑΕ: Συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή Δράσεις ενημέρωσης: Πώς να προστατεύσω το απόρρητο των επικοινωνιών Μελλοντικές ενέργειες Καταγγελίες Κακόβουλες κλήσεις Συμπεράσματα -Συστάσεις 3

Απόρρητο των επικοινωνιών Θεμελιωμένο συνταγματικό δικαίωμα (άρθρ. 19) Προστατεύεται το περιεχόμενο της επικοινωνίας (τηλεφωνικών κλήσεων, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και γενικά οποιασδήποτε επικοινωνίας φωνής, εικόνας, δεδομένων) Το απόρρητο της επικοινωνίας προστατεύεται για κάθε μέσο επικοινωνίας, υπαρκτό ή μελλοντικό. Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών 4

Απόρρητο των επικοινωνιών διεθνώς Ως έννομο αγαθό και δικαίωμα, κατοχυρώνεται: Στο άρθρο 12 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ο.Η.Ε.), Στο άρθρο 17 του Διεθνούς Συμφώνου περί Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων της 19-12-1966, όπως αυτό ισχύει. 5

Απόρρητο των επικοινωνιών και ΕΕ Στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατοχυρώνεται: Στο άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Στο άρθρο 17 του Χάρτη Θεμελιωδών.. Δικαιωμάτων της ΕΕ 6

Η Πολιτεία Νομοθετικό πλαίσιο για την προάσπιση του θεμελιώδους δικαιώματος του πολίτη στο απόρρητο των επικοινωνιών, το οποίο προσαρμόζει στη διείσδυση των σύγχρονων ψηφιακών επικοινωνιών και δικτύων. Ίδρυση της ΑΔΑΕ -ανεξάρτητη αρχή- κατ εντολή του Συντάγματος (αρθρ. 19 παρ. 2) 7

ΑΔΑΕ Η ίδρυσή της προβλέπεται από το Σύνταγμα (άρθρο 19) Εκδίδει κανονισμούς για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομικών υπηρεσιών για την προστασία του απορρήτου Εξετάζει καταγγελίες πολιτών για πιθανή παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών τους Διενεργεί ελέγχους στους παρόχους για να διαπιστώσει τη σωστή εφαρμογή των κανονισμών, να διερευνήσει καταγγελίες, περιστατικά ασφάλειας και επιβάλλει κυρώσεις Συνεργάζεται με άλλες ανεξάρτητες αρχές και ευρωπαϊκούς οργανισμούςενημέρωση των χρηστών

Ποιοι εμπλέκονται ΑΔΑΕ Αρμόδια για την τήρηση της νομοθεσίας Τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι και πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου Τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι και πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου υπεύθυνοι για το δημόσιο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο υπεύθυνοι για να ενημερώνουν τους χρήστες Χρήστες και συνδρομητές υπεύθυνοι για τα ιδιωτικά τους δίκτυα και τις συσκευές 9

Ο ρόλος της ενημέρωσης Συνειδητοποίηση της προσωπικής ευθύνης κάθε ψηφιακού πολίτη για την ασφάλεια στις ΤΠΕ Οι χρήστες και οι συνδρομητές ηλεκτρονικών επικοινωνιών, αποτελούν ένα κρίσιμο παράγοντα ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών. Ενημέρωση των χρηστών για την προστασία του απορρήτου Πόροι (για εργαλεία προστασίας) Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ Τ.Π.Ε. 10

ΑΔΑΕ: Δράσεις ενημέρωσης Συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή καμπάνια ενημέρωσης European Cyber Security Month (ENISA) Οκτώβριος 2014 Ενημερωτικό έντυπο για τα μέτρα προστασίας του απορρήτου των επικοινωνιών Διαδικτυακός κόμβος συγκέντρωση πηγών για την ενημέρωση των χρηστών - κίνδυνοι/μέτρα αυτοπροστασίας 11

Ενημερωτικό έντυπο για χρήστες/συνδρομητές Ενημερωτικό έντυπο για τα μέτρα προστασίας του απορρήτου των επικοινωνιών: Διανομή πανελλαδικά ως ένθετο σε κυριακάτικο φύλλο εφημερίδας 26/10/2014 μέσω του Υπουργείου Παιδείας 12

Ενημερωτικό έντυπο για χρήστες/συνδρομητές Μέτρα για την προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας στη σταθερή τηλεφωνία σε ιδιωτικά τηλεφωνικά δίκτυα στην κινητή τηλεφωνία στο Διαδίκτυο στην ηλεκτρονική αλληλογραφία ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο 13

Διαδικτυακός ενημερωτικός κόμβος http://www.adae.gr/enimerosi-christon-kai-syndromiton/ Διαδικτυακός κόμβος για την ενημέρωση των χρηστών - Συγκέντρωση πηγών πληροφόρησης από υπουργεία, οργανισμούς, παρόχους κλπ 14

Διαδικτυακός ενημερωτικός κόμβος Πηγές πληροφόρησης για την ασφάλεια στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες: Οργανισμοί/Φορείς Υπουργεία Ανεξάρτητες Αρχές Πάροχοι Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Θεσμικά Όργανα της Ε.Ε. 15

https://www.microsoft.com/hellas/protect/personal_privacy.aspx 16

http://www.esafetykit.net/index2.html Hellenic Authority for Communication Security and Privacy 17

https://edri.org/files/privacy4kids_booklet_web.pdf Hellenic Authority for Communication Security and Privacy 18

https://cybersecuritymonth.eu/references/quizdemonstration/welcome-to-the-network-and-information-security-quiz/ Hellenic Authority for Communication Security and Privacy 19

Πόσο ενημερωμένοι είμαστε? 4 στους 10 δεν γνωρίζουν σε τι μας ενημερώνει η «Πολιτική Απορρήτου» ενός ιστοχώρου, 3 στους 10 δεν γνωρίζουν τι προσδιορίζουν οι «Όροι Χρήσης», (πολλοί επιβεβαιώνουν ότι τους έχουν διαβάσει και συμφωνούν για να έχουν πρόσβαση σε δημοφιλείς ιστοχώρους)* *Πηγή: έρευνα της Δράσης Ενημέρωσης Saferinternet.gr που πραγματοποιήθηκε μέσω διαδικτυακού ερωτηματολογίου με συμμετέχοντες το ευρύ κοινό την περίοδο 19/12/2014 έως 15/03/2015 με τη στήριξη της Wind 20

Πώς να προστατεύσω το απόρρητο Πρέπει να γνωρίζουμε για να προστατευτούμε Microsoft: Νέα Πολιτική Απορρήτου (22 σελίδες) Σύμβαση παροχής υπηρεσιών (23 σελίδες) "Cortana" ο έξυπνος προσωπικός βοηθός λογισμικού της Microsoft (windows 8.1, windows 10, ios, Android) 21

Πώς να προστατεύσω το απόρρητο "Cortana" της Microsoft * Συλλέγει και χρησιμοποιεί δεδομένα όπως: την τοποθεσία της συσκευής, δεδομένα από το ημερολόγιο, τις εφαρμογές που χρησιμοποιείτε, τα δεδομένα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα μηνύματα κειμένου, ποιους καλείτε και πόσο συχνά τις επαφές και τις περιηγήσεις σας. Πηγή: https://edri.org/edri-gram/13-12/ newsletter about digital civil rights in Europe 22

Χρήσιμα εργαλεία http://www.brightfort.com/eulalyzer.html Το πρόγραμμα που διαβάζει τους όρους χρήσης για σας. Πολύ χρήσιμο και δωρεάν 23

Οκτώβριος 2016 European Cyber Security Month (ENISA) http://www.adae.gr/enimerosi-christon-kai-syndromiton/ Κουίζ γνώσεων για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών 24

Ερωτηματολόγιο ΑΔΑΕ Κουίζ γνώσεων για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών ΑΔΑΕ - ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΜΗΝΑΣ ΚΥΒΕΡΝΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 2016 25

Μελλοντικές ενέργειες- Οκτώβριος 2017 Διαγωνισμός ψηφιακού video με θέμα την ασφάλεια των ηλεκτρονικών επικοινωνιών για μαθητές Γυμνασίου σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας 28

Διαγωνισμός Ψηφιακού Βίντεο της ΑΔΑΕ ΣΚΟΠΟΣ ΘΕΜΑ: Ιδιωτικότητα και Ασφάλεια στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες προβολή των προκλήσεων στον κυβερνοχώρο ως προς την προστασία της ιδιωτικότητας δημιουργία ενημερωτικού υλικού (βίντεο) που θα είναι εύληπτο, επινοητικό, ψυχαγωγικό και ελκυστικό για τους νέους. 29

Παραβίαση του απορρήτου - Καταγγελία Η παραβίαση το απορρήτου συνιστά ποινικό αδίκημα Υποβολή καταγγελίας στην ΑΔΑΕ σε περίπτωση πιθανής παραβίασης του απορρήτου των επικοινωνιών ταχυδρομικώς ή αυτοπροσώπως (Ιερού Λόχου 3, Μαρούσι 15124) με τηλεομοιοτυπία (fax +30 210 6387666) ηλεκτρονικά στη διεύθυνση info@adae.gr www.adae.gr/online-ypiresies/kataggelia/ 30

Κακόβουλες κλήσεις Αν δέχεστε κακόβουλες ή ενοχλητικές κλήσεις με απόκρυψη αίτημα προς τον πάροχο της σύνδεσής σας, να σας γνωστοποιήσει εγγράφως κατάλογο με τους αριθμούς που σας καλούν (ισχύει για διάστημα μέχρι 15 μέρες) ο καλών ειδοποιείται για την εξουδετέρωση της απόκρυψης του αριθμού του 31

Κακόβουλες κλήσεις Για να ενημερωθείτε για την ταυτότητα του κακόβουλου ή ενοχλητικού χρήστη θα πρέπει να το διατάξει ο αρμόδιος κατά περίπτωση τακτικός ανακριτής ή εισαγγελέας στο πλαίσιο τακτικής ανάκρισης ή προανάκρισης ή προκαταρκτικής εξέτασης 32

Συμπεράσματα - συστάσεις Η ενημέρωση πρέπει να ξεκινά από τα σχολεία: Να κάνουμε την προστασία της ιδιωτικότητας «μόδα» Συνεχής ενημέρωση των εκπαιδευτικών Ενσωμάτωση μαθημάτων ασφάλειας στο σχολικό πρόγραμμα Υλοποίηση διαδραστικών εκπαιδευτικών δράσεων Εκπαίδευση των γονιών και όλων των χρηστών 33

Συμπεράσματα - συστάσεις Προώθηση μιας κουλτούρας για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Ενημερωτικές καμπάνιες με βάση μια θετική προσέγγιση και στόχο να επιστήσουν την προσοχή στους κινδύνους και τις απειλές στο Διαδίκτυο και να προσφέρουν λύσεις και μέτρα για τον μετριασμό τους. => είναι σημαντικό να δημιουργηθούν πόροι και για την ευαισθητοποίηση των πολιτών, προκειμένου να προωθηθεί η ασφαλής και υπεύθυνη χρήση των ΤΠΕ. 34

Ευχαριστώ πολύ Αναστασία Λύρα Προϊσταμένη Τμήμα Διεθνών Συνεργασιών & Δημοσίων Σχέσεων ΑΔΑΕ Mail: alyra@adae.gr Tel: +30 210 6787607 35