ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΊΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΤΜΗΜΑ Α' Ταχ. Δ/νση : Πλ. Κάνιγγος Ταχ. Κώδικας : 101 81 Αθήνα Πληροφορίες : Δ. Κυριακοπούλου Τηλέφωνο : 33 37 982, 3801507 TELEFAX : 38 29 640 Αθήνα, 27 / 01 /2003 Αριθμ. Πρωτ. Ζ1/71 ΠΡΟΣ: Όπως πίνακας διανομής ΚΟΙΝ: α) Γρ. κ. Υπουργού β) Γρ. κ. Υφυπουργού γ) Γρ. κας Γεν. Γραμματέως Θέμα : Εγκύκλιος σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.3043/2002 Ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα και έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων, τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και άλλες συναφείς διατάξεις. Σας γνωρίζουμε ότι με το νόμο 3043/21-08-02 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α 192/21-08-02 προσαρμόζεται η Ελληνική νομοθεσία στην Κοινοτική Οδηγία 99/44(ΕΚ <<σχετικά με ορισμένες πτυχές της πώλησης και των εγγυήσεων καταναλωτικών αγαθών>>. Η προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας στην οδηγία 99/44/ΕΚ επήλθε α) με την τροποποίηση των άρθρων 534-561 του ΑΚ και β) με τροποποίηση και συμπλήρωση του άρθρου 5 του Ν. 2251/94 προστασία του καταναλωτή, ο οποίος διέπει αποκλειστικά τις σχέσεις προμηθευτή-καταναλωτή, με σκοπό τη βελτίωση της προστασίας των καταναλωτών σε ένα τομέα που αποτελεί σοβαρή αιτία παραπόνων των καταναλωτών. Συγκεκριμένα : Ι. Τροποποίηση Αστικού Κώδικα (άρθρα 534-561) Το άρθρο 1 του νόμου 3043/02 αναφέρεται στην τροποποίηση των άρθρων 534-561 ΑΚ.
2 Επισημαίνονται ιδιαίτερα: Άρθρο 534 Πραγματικά ελαττώματα και έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων Θεσπίζεται η υποχρέωση του πωλητή για παράδοση του πράγματος με τις συμφωνημένες ιδιότητες και χωρίς πραγματικά ελαττώματα Άρθρο 535 Προσδιορίζονται τα κριτήρια έλλειψης ανταπόκρισης στη σύμβαση. Ο πωλητής έχει την υποχρέωση παράδοσης του πράγματος με τις συμφωνηθείσες ιδιότητες και χωρίς πραγματικά ελαττώματα. Ο αγοραστής αρκεί να επιδείξει την έλλειψη ενός από τα τέσσερα κριτήρια για να αποδείξει τη μη ανταπόκριση στη σύμβαση. Το άρθρο αυτό παραθέτει τις προϋποθέσεις που χρειάζονται για να είναι τα αγαθά σύμφωνα με το συμβόλαιο. Άρθρο 536 Πλημμελής εγκατάσταση Ο πωλητής δεν εκπληρώνει την υποχρέωσή του και στην περίπτωση πλημμελούς εγκατάστασης του πράγματος. Το άρθρο αυτό εξομοιώνει τις περιπτώσεις πλημμελούς εγκατάστασης με έλλειψη ανταπόκρισης στη σύμβαση. Άρθρο 537 Ευθύνη για ελλείψεις Καθιερώνει την ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα ή έλλειψη συμφωνηθέντων ιδιοτήτων κατά τον χρόνο παράδοσης του πράγματος. Ο πωλητής ευθύνεται ανεξάρτητα από υπαιτιότητά του. Απαλλαγή του πωλητή προβλέπεται μόνο σε περίπτωση γνώσης του αγοραστή και όχι σε περίπτωση υπαίτιας άγνοιάς του.
3 Άρθρο 540 Δικαιώματα αγοραστή Καταγράφονται τα δικαιώματα του αγοραστή στην περίπτωση ευθύνης του πωλητή για έλλειψη συμφωνηθείσης ιδιότητας ή πραγματικού ελαττώματος του πράγματος. Αυτά είναι τα δικαιώματα της επισκευής ή αντικατάστασης του πράγματος (χωρίς επιβάρυνση του αγοραστή) με άλλο, ή μείωσης του τμήματος ή υπαναχώρησης αυτής της σύμβασης. Τα δικαιώματα αυτά παρέχονται εναλλακτικά στον αγοραστή χωρίς ιεραρχική διαβάθμιση μεταξύ τους δηλ. χωρίς ορισμένα από αυτά να έχουν προτεραιότητα. Στην περίπτωση επουσιώδους ελαττώματος δεν θίγεται το δικαίωμα της υπαναχώρησης. Άρθρο 554 Παραγραφή Τα δικαιώματα του αγοραστή λόγω πραγματικού ελαττώματος ή έλλειψης συνομολογημένης ιδιότητας παραγράφονται μετά την πάροδο πέντε ετών για τα ακίνητα και δύο ετών για τα κινητά. Άρθρο 555 Η παραγραφή αρχίζει από την παράδοση του πράγματος στον αγοραστή, έστω και αν ο αγοραστής ανακάλυψε το ελάττωμα ή την έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας αργότερα. Δηλ. ο αγοραστής δικαιούται να ασκήσει τα δικαιώματά του από τη στιγμή της παράδοσης του πράγματος και για 2 χρόνια, εφόσον στο διάστημα αυτό εκδηλωθεί πραγματικό ελάττωμα ή έλλειψη συμφωνηθείσης ιδιότητας. Άρθρο 559 Παροχή εγγύησης Αν ο πωλητής ή τρίτος έχει παράσχει εγγύηση για το πράγμα που πουλήθηκε, ο αγοραστής έχει, έναντι εκείνου που εγγυήθηκε, τα δικαιώματα που απορρέουν από τη δήλωση της εγγύησης σύμφωνα με τους όρους που περιέχονται σε αυτήν ή
4 τη σχετική διαφήμιση, χωρίς να παραβλάπτονται τα δικαιώματά του που πηγάζουν από το νόμο. ΙΙ. Τροποποίηση του Ν. 2251/94 Προστασία του καταναλωτή Με το άρθρο 5 του ν. 2251/94 έχουν θεσπισθεί ρυθμίσεις ουσιαστικού περιεχομένου για την ενημέρωση και προστασία του καταναλωτή στα πλαίσια της εξυπηρέτησής του μετά την πώληση του προϊόντος. Ιδιαίτερα επιβάλλεται η υποχρέωση του προμηθευτή να παρέχει στον καταναλωτή γραπτώς, στην ελληνική γλώσσα ή με σύμβολα διεθνώς καθιερωμένα, σαφείς οδηγίες για την ασφαλή χρήση, διατήρηση, συντήρηση και πλήρη αξιοποίηση του προϊόντος και ενημέρωση για τους κινδύνους κατά τη χρήση και διατήρησή του (παρ.1). Επίσης να ενημερώνει τον καταναλωτή για την πιθανή διάρκεια ζωής του προϊόντος κ.λ.π. (παρ.2) Εξάλλου η παράγραφος 3 ρυθμίζει αναλυτικά την εγγυητική ευθύνη του πωλητή απέναντι στον καταναλωτή για τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά που του προμηθεύει. Η παράγραφος 6 αναφέρεται στις υποχρεώσεις του προμηθευτή για τη συντήρηση και την εξασφάλιση της προμήθειας ανταλλακτικών των διαρκών καταναλωτικών αγαθών. Η πιθανή διάρκεια ζωής του προϊόντος αποτελεί, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το μέτρο των υποχρεώσεων του προμηθευτή. Με το ν. 3043/02 επήλθαν συμπληρώσεις και τροποποιήσεις του άρθρου 5 του Ν. 2251/94 στα πλαίσια εναρμόνισης προς την οδηγία 94/44. Ειδικότερα με το άρθρο 3 του νόμου 3043/02 τροποποιείται το άρθρο 5 του Ν. 2251/94 Προστασία των καταναλωτών και τίθεται νέος τίτλος του άρθρου <<Πώληση καταναλωτικών αγαθών και εγγυήσεις>> ως ανταποκρινόμενος περισσότερο στο περιεχόμενο των διατάξεων του άρθρου 5, οι οποίες δεν περιορίζονται μόνο σε θέματα εξυπηρέτησης μετά την πώληση. Οι παρ. 1και 2 παραμένουν όπως έχουν αναφορικά με τη λεπτομερή πληροφόρηση των καταναλωτών ως ανωτέρω και συμπληρώνεται η παρ. 3 με τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται κατά την παροχή εγγύησης και επεκτείνεται η υποχρέωση τήρησης των κανόνων αυτών σε κάθε περίπτωση παροχής εγγύησης.
5 Προβλέπεται ότι η παράβαση των σχετικών κανόνων δεν θίγει το κύρος της νομικής εγγύησης την οποία ο καταναλωτής μπορεί να επικαλεσθεί και να απαιτήσει την τήρησή τους (παρ. 4). Στην υφιστάμενη παρ. 5 προστίθεται και ρύθμιση σχετικά με το εφαρμοστέο δίκαιο σε περίπτωση διαφοράς που φέρεται ενώπιον ελληνικών δικαστηρίων και προσδιορίζει ότι, ανεξάρτητα από το εφαρμοστέο δίκαιο, εφαρμόζονται πάντοτε οι διατάξεις του ελληνικού δικαίου που ρυθμίζουν την πώληση καταναλωτικών αγαθών στο μέτρο που παρέχουν μεγαλύτερη προστασία στον καταναλωτή. Τέλος παραμένει ως έχει η παρ. 6 για τα καινούργια καταναλωτικά αγαθά. Παραθέτουμε κωδικοποιημένο το νέο άρθρο 5 του ν.2251/94 με το οποίο διέπονται εφεξής οι πωλήσεις καταναλωτικών αγαθών και οι εγγυήσεις. Άρθρο 5 - Πώληση καταναλωτικών αγαθών και εγγυήσεις 1. Σε κάθε πώληση ο προμηθευτής οφείλει να παρέχει στον καταναλωτή γραπτώς, στην ελληνική γλώσσα ή με σύμβολα διεθνώς καθιερωμένα, σαφείς οδηγίες για την ασφαλή χρήση, διατήρηση, συντήρηση και πλήρη αξιοποίηση του προϊόντος και ενημέρωση για τους κινδύνους κατά τη χρήση και διατήρηση του. Εξαιρούνται τα απλά κατά την κατασκευή, τη χρήση και τη συντήρηση προϊόντα. 2. Κατά την πώληση, ο προμηθευτής οφείλει να ενημερώνει τον καταναλωτή για την πιθανή διάρκεια ζωής του προϊόντος. Πιθανή διάρκεια ζωής του προϊόντος είναι ο εύλογα αναμενόμενος χρόνος κατά τον οποίο το προϊόν θα μπορεί να χρησιμοποιείται σύμφωνα με τον προορισμό του, έστω και έπειτα από επισκευή ή αντικατάσταση ανταλλακτικών, εωσότου η φθορά από την τακτική χρήση καταστήσει το προϊόν άχρηστο ή την περαιτέρω χρήση του οικονομικά ασύμφορη. 3. Όταν παρέχεται εγγύηση στον καταναλωτή, ο προμηθευτής οφείλει να την παρέχει γραπτώς ή με άλλο τεχνικό μέσο αποτύπωσης που μπορεί να είναι διαθέσιμο και προσιτό στον καταναλωτή. Σε περίπτωση προμήθειας καινουργών προϊόντων με μακρά διάρκεια (διαρκή καταναλωτικά αγαθά), η
6 παροχή γραπτής εγγύησης είναι υποχρεωτική. Η εγγύηση πρέπει να περιλαμβάνει με απλή, ευανάγνωστη και κατανοητή διατύπωση στην ελληνική γλώσσα τουλάχιστον την επωνυμία και τη διεύθυνση του εγγυητή, το προϊόν στο οποίο αναφέρεται η εγγύηση, το ακριβές περιεχόμενό της, τη διάρκειά της, την τοπική έκταση ισχύος της, καθώς και τα δικαιώματα που παρέχει το εφαρμοστέο δίκαιο. Η εγγύηση πρέπει να είναι σύμφωνη με τους κανόνες της καλής πίστης και να μην αναιρείται από υπερβολικές ρήτρες εξαιρέσεων. Η διάρκεια της εγγύησης πρέπει να είναι εύλογη σε σχέση με την πιθανή διάρκεια ζωής του προϊόντος. Ειδικά για τα προϊόντα τεχνολογίας αιχμής, η διάρκεια της εγγύησης πρέπει να είναι εύλογη σε σχέση με το χρόνο κατά τον οποίο αναμένεται ότι θα παραμένουν σύγχρονα από τεχνολογική άποψη, αν ο χρόνος αυτός είναι συντομότερος από την πιθανή διάρκεια ζωής τους. 4. Η παράβαση των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου δεν θίγει το κύρος της εγγύησης, την οποία ο καταναλωτής μπορεί να επικαλεσθεί και να απαιτήσει την τήρησή της. Σε περίπτωση αντικατάστασης του προϊόντος ή ανταλλακτικού του, η εγγύηση αυτόματα ανανεώνεται για όλη της τη διάρκεια ως προς το νέο προϊόν ή ανταλλακτικό. 5. Σε κάθε περίπτωση επιφυλάσσεται η εφαρμογή των διατάξεων του Αστικού Κώδικα για την ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα ή έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων. Εκ των προτέρων παραίτηση του καταναλωτή από την προστασία του κατά τις διατάξεις αυτές είναι άκυρη. Σε διαφορά η οποία απορρέει από την πώληση καταναλωτικών αγαθών και φέρεται ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων, ανεξάρτητα από το εφαρμοστέο σε αυτή δίκαιο, εφαρμόζονται πάντοτε οι διατάξεις του ελληνικού δικαίου που διέπουν την πώληση καταναλωτικών αγαθών κατά την έκταση που παρέχουν μεγαλύτερη προστασία στον καταναλωτή. 6. Ο προμηθευτής καινουργών διαρκών καταναλωτικών αγαθών οφείλει να εξασφαλίζει στους καταναλωτές τη συνεχή παροχή τεχνικών υπηρεσιών για τη συντήρηση και επισκευή τους για χρονικό διάστημα ίσο με την πιθανή διάρκεια
7 της ζωής τους. Επίσης, οφείλει να εξασφαλίζει στους καταναλωτές την ευχέρεια προμήθειας των ανταλλακτικών και άλλων τυχόν προϊόντων, που απαιτούνται για τη χρήση τους σύμφωνα με τον προορισμό τους, για όλη την πιθανή διάρκεια της ζωής τους. Έναρξη εφαρμογής του ν. 3043/2002 Η εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3043/02 αρχίζει από την δημοσίευσή του στην εφημερίδα της Κυβέρνησης. Η Διευθύντρια Σταματία Ντόντου Εσωτ. Διανομή: (1) Δ/νση Πολιτικής Καταναλωτή (1) Τμήμα Α (1) Δ/νση Προστασίας Καταναλωτή (1) Δ/νση Τεχνικού Ελέγχου
8 Πίνακας Διανομής Εξωτερικοί φορείς 1. Προς όλες τις Νομαρχίες 2. Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος - Ακαδημίας 7-9, 10671Αθήνα 3. Όλα τα επιμελητήρια της χώρας 4. Όλες τις Καταναλωτικές Ενώσεις 5. ΕΦΕΤ 6. Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος - Καραγιώργη Σερβίας 4, 10248 Αθήνα 7. ΣΕΒ - Ξενοφώντος 5, 10557 Αθήνα 8. Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου -Μητροπόλεως 42, 10563 Αθήνα 9. Σύνδεσμος εισαγωγέων αντιπροσώπων αυτοκινήτων- Κηφισίας 294 και Ναυαρίνου 15232 Χαλάνδρι 10. ΣΕΣΜΕ 11. ΣΕΛΠΕ 12.Δικηγορικός Σύλλογος - Ακαδημίας 60, 10679 Αθήνα 13. Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς-Αιγαίου-Δωδεκανήσου ΦΑΧ : 3848335-3812249 14. Σύνδεσμος Ελληνικών γραφείων μελετών - Μακεδόνων 2, 11521 Αθήνα Εσωτερική διανομή 1. Γενική Δ/νση Διοικητικής Υποστήριξης - Γραφ. κ. Γεν. Διευθυντού - Ολες οι Δ/νσεις 2. Γενική Δ/νση Εμπορίου - Γραφ. κ. Γεν. Διευθυντού - Ολες οι Δ/νσεις 3. Γενική Δ/νση Κρατικών Προμηθειών - Γραφ. κ. Γεν. Διευθυντού - Ολες οι Δ/νσεις 4. Γενική Γραμματεία Καταναλωτή - Δ/νση Πολιτικής Καταναλωτή - Δ/νση Προστασίας Καταναλωτή - Δ/νση Τεχνικού Ελέγχου