Κοινές δραστηριότητες των ΕΚΦΕ Κέντρου και Τούμπας της Δ.Δ.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης για το σχολικό έτος 2011-2012 Α) Α Φάση Πανελλήνιου Τοπικού Διαγωνισμού EUSO 2012 Το Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2011 στο χώρο του ΕΚΦΕ Κέντρου πραγματοποιήθηκε από τα Ε.Κ.Φ.Ε. Κέντρου και Τούμπας της Δ.Δ.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τα Ε.Κ.Φ.Ε. Ευόσμου και Νεάπολης της Δ.Δ.Ε. Δυτικής Θεσσαλονίκης τοπικός μαθητικός διαγωνισμός με θέμα : «Πειραματικές/Εργαστηριακές δεξιότητες στο Σχολικό Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών», που αποτελεί την Α φάση του Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού για την επιλογή ομάδων μαθητών που συμμετείχαν στη 10 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2012, ο οποίος διοργανώνεται από την Πανελλήνια Ένωση Υπευθύνων Εργαστηριακών Κέντρων Φυσικών Επιστημών (ΠΑΝΕΚΦΕ), υπό την αιγίδα του Υπ. Παιδείας ΔΒΜΘ. Η Τοπική Επιστημονική Επιτροπή που ήταν υπεύθυνη για τη διεξαγωγή της Α φάσης του τοπικού διαγωνισμού EUSO 2012 συγκροτήθηκε από τα παρακάτω μέλη: 1. Πολάτογλου Χαρίτων, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτέλειου Παν/μίου Θεσ/νίκης 2. Δεβελάκη Μαρία, Σχολική Σύμβουλος ΠΕ0401 3. Κεραμιδάς Κωνσταντίνος, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ0401 4. Λευκοπούλου Σουλτάνα, Σχολική Σύμβουλος ΠΕ0402 5. Γεωργιλάς Γεώργιος, Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Τούμπας ΠΕ0401 6. Γκιγκούδη Αναστασία, Υπεύθυνη ΕΚΦΕ Κέντρου ΠΕ0402 7. Καραλή Ελισάβετ, Υπεύθυνη ΕΚΦΕ Ευόσμου ΠΕ0404 8. Καρούτης Αθανάσιος, Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Νεάπολης ΠΕ0401 9. Γεωργολιός Νικόλαος, καθηγητής ΠΕ0402 στο Πειρ. Γυμνάσιο Παν/μίου Μακεδονίας 10. Ζαρφτσιάν Μαρία-Ελένη, καθ. ΠΕ0404 στο Πειρ. Γυμνάσιο Παν/μίου Μακεδονίας 11. Παππά Λαμπρινή, καθ. ΠΕ0404 στο 5 ο Γυμν. Νεάπολης, συνεργάτης στο ΕΚΦΕ Νεάπολης 12. Παντίδης Κων/νος, καθ. ΠΕ0401 στο 4 ο ΓΕΛ Καλαμαριάς, συνεργάτης στο ΕΚΦΕ Κέντρου 13. Μποτζώρη Ελένη, καθ. ΠΕ0404 στο 14 ο ΓΕΛ Θεσ/νίκης, συνεργάτης στο ΕΚΦΕ Κέντρου 14. Ιωαννίδου Μαρία, καθ. ΠΕ0404 στο 2 ο Γυμν. Καλαμαριάς, συνεργάτης στο ΕΚΦΕ Τούμπας 15. Λιάκος Χρήστος, καθ. ΠΕ0402 στο 4 ο Γυμνάσιο Τούμπας,, συνεργάτης στο ΕΚΦΕ Τούμπας Στο διαγωνισμό συμμετείχαν ομάδες μαθητών από τις παρακάτω σχολικές μονάδες: 1. 1 ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Θεσ/νίκης 2. 2 ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Θεσ/νίκης 3. Πειραματικό Σχολείο ΑΠΘ 4. 18 ο Γενικό Λύκειο Θεσ/νίκης από τη Δ.Δ.Ε Ανατολικής Θεσ/νίκης 5. 1 ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου 6. 2 ο Γενικό Λύκειο Νεάπολης από τη Δ.Δ.Ε Δυτικής Θεσ/νίκης
Οι μαθητές διαγωνίστηκαν σε πειραματικές/εργαστηριακές ασκήσεις Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας διάρκειας τριών ωρών συνολικά (μία ώρα για το κάθε μάθημα). Για τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 21 Ιανουαρίου 2012 (Β φάση) προκρίθηκε η ομάδα του 2 ου Πειραματικού Γενικού Λυκείου Θεσ/νίκης η οποία συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη βαθμολογία.
Β) Εκδήλωση βράβευσης μαθητών Προκριματικού Τοπικού Διαγωνισμού - EUSO 2012 Την Κυριακή 4-12-2011 στις 11.00 στο Αμφιθέατρο του Σχολικού Συγκροτήματος 4 ου και 5 ου ΓΕΛ πραγματοποιήθηκε εκδήλωση για τη βράβευση των μαθητών που συμμετείχαν στην Α φάση του Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού EUSO 2012. Στην εκδήλωση, που διοργάνωσαν τα ΕΚΦΕ Κέντρου και Τούμπας, παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων ο κ. Θεόδωρος Καρτσιώτης Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, η κ Άλκηστις Ζερβοπούλου Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης, ο κ. Κων/νος Καμπούρης υπεύθυνος του ΕΚΦΕ Χαλανδρίου και Πρόεδρος της ΠΑΝΕΚΦΕ, ο κ. Παναγιώτης Μουρούζης υπεύθυνος του ΕΚΦΕ Κέρκυρας, σχολικοί σύμβουλοι, εκπαιδευτικοί και μαθητές. Την εκδήλωση πλαισίωσαν με ομιλίες: ο κ. Χ. Πολάτογλου Καθηγητής Φυσικής του ΑΠΘ για τα βραβεία Nobel Φυσικής και Χημείας η κα Σ. Λευκοπούλου Σχολική Σύμβουλος ΠΕ04 ως εκπρόσωπος της Ένωσης Ελλήνων Χημικών για το Διεθνές Έτος Χημείας 2011 ο κ. Κ. Κορδάς Λέκτορας Φυσικής ΑΠΘ για τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Το τηλεσκόπιο του μικρόκοσμου Το σχολείο που βραβεύθηκε και προκρίθηκε για την επόμενη φάση είναι το 2 ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Θεσ/νίκης ενώ στα συμμετέχοντα σχολεία μοιράσθηκαν έπαινοι συμμετοχής.
Γ) Προχωρημένα μαθήματα Φυσικής Σωματιδίων για μαθητές Λυκείου και εκπαιδευτικούς ΠΕ04 - MASTERCLASSES Τα Ε.Κ.Φ.Ε. Κέντρου και Τούμπας της Δ.Δ.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης προώθησαν στα σχολεία αρμοδιότητας τους έγγραφο του ΥΠΔΒΜΘ για τη διοργάνωση Προχωρημένων μαθημάτων Φυσικής Σωματιδίων για μαθητές Λυκείου και εκπαιδευτικούς ΠΕ04 - MASTERCLASSES την περίοδο Φεβρουαρίου Μαρτίου. Κάθε χρόνο 6000 μαθητές Λυκείου από 25 χώρες επισκέπτονται για μια ημέρα ένα από τα 80 Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Κέντρα της περιοχής τους με σκοπό να λύσουν τα αινίγματα της φυσικής των σωματιδίων. Το Ελληνικό τμήμα της διοργάνωσης αυτής συντόνισαν και εφέτος η Ελληνική Ομάδα Εκλαΐκευσης σε συνεργασία με την ΠΑΝΕΚΦΕ-την Επιστημονική Ένωση Υπευθύνων ΕΚΦΕ και τη συμμετοχή των Πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Κρήτης, του ΕΜΠ και του ερευνητικού Κέντρου Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος τα οποία και επισκέφτηκαν μαθητές Β και Γ Λυκείου Θετικής και Τεχνολογικής Κατεύθυνσης. Τα μαθήματα πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και στη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ στις 8 Μαρτίου 2012 με υπεύθυνο της διοργάνωσης τον κ. Κ. Κορδά. Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το πρόγραμμα: 09:00-09:30 Προσέλευση και Εγγραφή μαθητών (Αίθουσα Α31), 1ος όροφος του Κτηρίου Σχολής Θετικών Επιστημών 09:30-9:45 Καλωσόρισμα από τις Πρυτανικές Αρχές, τον Κοσμήτορα της Σχολής Θετικών Επιστημών και τον Πρόεδρο του Τμ. Φυσικής. 9:45-10:45 Το Πανηγύρι των Στοιχειωδών Σωματιδίων (Αν.Καθ. Αργ. Νικολαίδης) 10:45-11:10 Διάλειμα 11:10-12:10 Η δημιουργία και η Ανίχνευση των Σωματιδίων - τα μεγάλα πειράματα ως τηλεσκόπια του μικρόκοσμου» (Αν. Καθ. Χρ. Ελευθεριάδης) 12:10-14:10 Γεύμα στην Φοιτητική Λέσχη 14:10-14:50 Το παιχνίδι της Ταυτοποίησης των Σωματιδίων - τι θα μετρήσετε σήμερα και πώς (Επικ. Καθ. Δ. Σαμψωνίδης) (αίθουσα Α31) 15:00-16:40 Ταυτοποίηση-Αναγνώριση των γεγονότων από το CERN (στις νησίδες υπολογιστών) 16:40-17:10 Συλλογή αποτελεσμάτων από τις ομάδες εργασίας 17:10-17:30 Συζήτηση των αποτελεσμάτων τοπικά (αίθουσα Α31) 17:30-18:30 Τηλεδιάσκεψη με το CERN: Παρουσίαση των αποτελεσμάτων μας, Συζήτηση, Quiz 18:30-18:45 Απονομή αναμνηστικών διπλωμάτων - Λήξη ημερίδας
Δ) Απομάκρυνση τοξικών χημικών ουσιών από τα σχολεία Την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2012 μεταφέρθηκαν από τους υπευθύνους και τους συνεργάτες των ΕΚΦΕ Κέντρου και Τούμπας επικίνδυνες τοξικές χημικές ουσίες στο Εργαστήριο Οργανικής Χημείας του ΑΠΘ. Οι ουσίες αυτές αφού συγκεντρώθηκαν στα δύο ΕΚΦΕ από τα σχολεία στα οποία σε πρώτη φάση είχε γίνει αντίστοιχη καταγραφή σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες, ταξινομηθήκαν και συσκευάστηκαν με ασφαλή για τη μεταφορά τους τρόπο. Από τα σχολεία απομακρύνθηκαν οι παρακάτω ουσίες: Φορμαλδεΰδη, ακεταλδεΰδη, βενζόλιο και παράγωγά του, διχρωμικά άλατα, υδράργυρος και ενώσεις αυτού, μεταλλικό ιώδιο, βρώμιο, φωσφόρος, τετραχλωράνθρακας, και οποιοδήποτε άλλη ουσία χωρίς ετικέτα επισήμανσης. Έτσι δόθηκε λύση στο χρόνιο αυτό πρόβλημα.
Ε) Η Χημεία στην κουζίνα Την Τετάρτη 4 Απριλίου 2012 πραγματοποιήθηκαν δύο κύκλοι επιμορφωτικών συναντήσεων με θέμα : «Η Χημεία. στην κουζίνα». Τις συναντήσεις διοργάνωσαν το Ε.Κ.Φ.Ε. Κέντρου και το Ε.Κ.Φ.Ε. Τούμπας της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τους Σχολικούς Συμβούλους ΠΕ04 κ. Σ. Λευκοπούλου, κ. Κ. Κεραμιδά και κ. Ι. Ιωαννίδου. Οι εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν την εισήγηση της κ. Λευκοπούλου με θέμα: «Χημεία και Τρόφιμα - Παιδαγωγική αξιοποίηση», την παρουσίαση του υλικού του Εργαστηρίου Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων του ΑΠΘ, το οποίο διαχειρίζεται το Περιφερειακό Τμήμα Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας της Ένωσης Ελλήνων Χημικών, καθώς και πειραματικές δραστηριότητες με τρόφιμα από το υλικό αυτό. Στις συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω πειραματικές δραστηριότητες: Προσδιορισμός λίπους σε πατατάκια τσιπς Παίζοντας με το αυγό στην κουζίνα για πλούσιους αφρούς Παίζοντας με το αυγό στην κουζίνα για αχτύπητη μαγιονέζα Προσδιορισμός οξύτητας στο γάλα Προσδιορισμός υγρής γλουτένης σε σιτάλευρο Μελέτη φαινομένου ζελατινοποίησης του αμύλου μικροσκοπικά Οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν στο ΕΚΦΕ Τούμπας και τις παρακολούθησαν 78 καθηγητές από τα σχολεία της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης.
ΣΤ) Ημερίδα Ουρανογραφίας Το ΕΚΦΕ Κέντρου και το ΕΚΦΕ Τούμπας της Δ.Δ.Ε. Ανατολικής Θεσ/νίκης σε συνεργασία με τα ΕΚΦΕ Ευόσμου και ΕΚΦΕ Νεάπολης της Δ.Δ.Ε. Δυτικής Θεσ/νίκης, διοργάνωσαν επιμορφωτική ημερίδα με θέμα: «Ουρανογραφία με επίδειξη θεαματικών ουράνιων αντικειμένων». Η εκπόνηση και in-vivo παρουσίαση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον κ. Πολυχρόνη Καραγκιοζίδη, M.Sc Χημείας, συνεργάτη των ΕΚΦΕ Ευόσμου και Νεάπολης. Η ημερίδα απευθύνονταν σε καθηγητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων και πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 03 Μαΐου 2012, από 18.45 έως 20.45, στο «Πλανητάριο» του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας «ΝΟΗΣΙΣ», σύμφωνα με το πρόγραμμα: 18:45 19:20. Προσέλευση για έκδοση εισιτηρίων και καταγραφή παρουσιών. 19:25 20:40. Παρουσίαση ουρανογραφίας και προβολή ταινίας. Ακολούθησαν αστρονομικές παρατηρήσεις της Σελήνης, του Κρόνου, του Άρη και της Αφροδίτης, με τηλεσκόπια του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας.