Θεόδωρος Π. Φορτσάκης Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ Εισήγηση στο Προσυνδιάσκεψη της Νέας Δημοκρατίας στην Τρίπολη Σάββατο 16 Μαΐου 2015 Η παιδεία αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται το παρόν και το μέλλον της Χώρας μας. Η παιδεία υποφέρει σήμερα από αυτά που επιχειρεί η κυβέρνηση εις βάρος της σε όλα τα επίπεδα. Η παιδεία αποτελεί το υπ' αριθμόν ένα πολιτικό πρόβλημα σήμερα, περισσότερο και από την οικονομία. Διότι η τελευταία διαμορφώνεται με βάση τη νοοτροπία μας, την οποία νοοτροπία διαμορφώνει η παιδεία. Η παράταξή μας, αλλά και γενικότερα ο δημοκρατικός κόσμος πρέπει να κερδίσουμε την μάχη των ιδεών, που διεξάγεται κατ' εξοχήν στον κόσμο της παιδείας. Οφείλουμε με κάθε τρόπο να υπερασπιστούμε τα κεκτημένα των τελευταίων ετών. Όχι μόνο να μην επιτρέψουμε κανένα πισωγύρισμα, αλλά και να προχωρήσουμε με γενναιότητα σε νέες μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις που απαιτεί η ανασυγκρότηση της παιδείας. Α. Με μια σειρά ρυθμίσεων η κυβέρνηση επιχειρεί μια πραγματική αντιμεταρρύθμιση στη Παιδεία: τροπολογίες στο νόμο Κοντονή για τη αθλητική βία, νόμος Κουράκη για τα σχολεία, νομοσχέδιο Μπαλτά. Θίγονται όλες οι βαθμίδες: πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και ανώτατη. Δύο βασικές αρχές διέπουν αυτή την αντιμεταρρύθμιση: α) Η άρνηση και κατάργηση της αξιοκρατίας και της αριστείας. Η τελευταία θεωρείται περίπου ασθένεια. Η άρνηση αυτή οδηγεί στην εξαφάνιση όλων των συστημάτων ελέγχου και αξιολόγησης σε όλο το φάσμα της παιδείας, δηλαδή στην ισοπέδωση των πάντων, με πλήρη αδυναμία ανάδειξης και επιβράβευσης των καλύτερων. Αυτό οδηγεί με την σειρά του στο δεύτερο χαρακτηριστικό. Ποιο είναι αυτό; β) Η υπαγωγή της παιδείας στον κομματισμό με βάση την εξάρτησή της από πελατειακά και σωματειακά συμφέροντα.
Β. Η ισοπέδωση και ο κομματισμός που επιβάλλονται στη Παιδεία αποτελούν συνειδητή πολιτική επιλογή της κυβέρνησης. Το σχέδιο για την παιδεία εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο ενεργειών που υπακούει στις ίδιες αρχές: - Στη Δημόσια Διοίκηση ο νόμος Κατρούγκαλου αρνείται κάθε αξιολόγηση και κάθε μορφής έλεγχο. Αρνείται ως και τον έλεγχο των πλαστών πτυχίων. - Στη Δικαιοσύνη ο νόμος Παρασκευόπουλου, με την πρόφαση ότι γέμισαν οι φυλακές, απολύει βαριά καταδικασμένους οριζόντια, χωρίς καμία εξατομικευμένη κρίση για την ικανότητα του αποφυλακιζόμενου να προσαρμοστεί, χωρίς καν να λαμβάνει υπόψη αν μετανόησε. - Στη Μετανάστευση, οι πόρτες της Χώρας έχουν ανοίξει διάπλατα στους οικονομικούς πρόσφυγες άκριτα, χωρίς να γίνεται διάκριση με τους πολιτικούς πρόσφυγες. Όμως μόνο αυτοί οι τελευταίο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο πρέπει να γίνονται δεκτοί. Η αρμόδια Υπουργός δηλώνει ότι για αυτήν όλοι είναι πολιτικοί πρόσφυγες. - Στη Δημόσια Τάξη, η τήρηση του νόμου εγκαταλείπεται. Η ανομία αφέθηκε αδιάκριτα να επικρατεί στους πανεπιστημιακούς χώρους, όπου επιβάλλεται βίαια από εξωπανεπιστημιακά στοιχεία. Είδαμε τι έγινε πρόσφατα στη Νομική Σχολή, καθώς και στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. - Στη λειτουργία της Δημοκρατίας, οι δημοκρατικοί φοιτητές αφέθηκαν τελείως απροστάτευτοι, παρά τις εκκλήσεις τους, κατά τις φοιτητικές εκλογές. Δέχτηκαν ανηλεείς εξαιρετικά βίαιες επιθέσεις από τους γνωστούς-άγνωστους κουκουλοφόρους με σκοπό να αποθαρρυνθεί η συμμετοχή τους στις εκλογές. Όλα αυτά εκφράζουν μα σαφή κυβερνητική πολιτική, όπου εντάσσονται και τα θέματα τις παιδείας. Η Κυβέρνηση προσπαθεί να επιβάλλει τον πλήρη κομματικό έλεγχό της σε όλο το κρατικό φάσμα. Προωθεί παντού μια αντίληψη ολοκληρωτική και καθεστωτική. Απομακρύνει ολοταχώς τη Χώρα μας από το ευρωπαϊκό μοντέλο. Γ. Τέσσερις γενικές παρατηρήσεις για την κυβερνητική αντιμεταρρύθμιση στην παιδεία ειδικότερα. - Οι ρυθμίσεις υπαγορεύονται από επιλογές καθαρά ιδεοληπτικές. Καμία μελέτη δεν προηγήθηκε ούτε έγινε καμία ανάλυση. Ωστόσο οι αλλαγές στην
παιδεία έπρεπε να στηρίζονται σε συμπεράσματα με βάση στοιχεία συγκεκριμένα και μετρήσιμα. - Οι ρυθμίσεις έχουν ένα χαρακτήρα αποσπασματικό. Λείπει ο παραμικρός συνολικός σχεδιασμός. Μόνο με ξήλωμα επιχειρείται μια βουτιά στο χειρότερο παρελθόν. Πουθενά δεν διαφαίνεται κανένα μελλοντικό όραμα. - Οι ρυθμίσεις επιβάλλονται χωρίς καμία πραγματική διαβούλευση. Ωστόσο ο νόμος Διαμαντοπούλου για τα ΑΕΙ, που ουσιαστικά καταργείται, είχε ψηφιστεί από ευρύτατη διακομματική κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αλλά και πέρα από αυτό, μόνο μετά από ευρεία συζήτηση και διαμόρφωση συναινετικής βάσης πρέπει να προχωρούν τα ζητήματα της παιδείας όλων των βαθμίδων. - Η Κυβέρνηση δεν έλαβε υπόψη την ισχυρότατη αντίδραση που εκδήλωσε η συντριπτική πλειοψηφία των καθηγητών της σχολικής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και ο πνευματικός κόσμος της Χώρας. Η μαζική συμμετοχή στην εκδήλωση «Παιδεία 2015» την προηγούμενη Δευτέρα στο γήπεδο «Σπύρος Λούης» στο Μαρούσι με περισσότερους από 2.000 συμμετέχοντες και η αυθόρμητη συγκέντρωση 1.000 και πάνω εκπαιδευτικών στον Άγνωστο Στρατιώτη, στο Σύνταγμα, των ώρα της ψήφισης του Νόμου Κουράκη, δίνει το μέτρο της αντίδρασης. Αλλά κυρίως σημειώνω τη μεγάλη νίκη της ΔΑΠ σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας. Η ΔΑΠ στηρίζει δυναμικά την αξιοκρατία και την αριστεία στη παιδεία μας. Η μεγάλη νίκη της δείχνει ότι ο φοιτητικός κόσμος, η νεολαία μας, είναι μαζί μας. Τους συγχαίρουμε και τους χαιρετίζουμε σαν εγγυητές της ποιότητας στην παιδεία μας. Τους ευχαριστούμε για το μήνυμα αισιοδοξίας που μας στέλνουν. Δ. Έρχομαι τώρα σε μερικά παραδείγματα που δείχνουν πως η Κυβέρνηση σήμερα ισοπεδώνει την παιδεία μας: - Τα πρότυπα σχολεία όχι μόνο περιορίζονται υπερβολικά, αλλά ουσιαστικά καταργούνται. Διότι παύει να υπάρχει επιλογή και αξιολόγηση των διευθυντών, των καθηγητών και των μαθητών τους. Και όμως μόνο τα πρότυπα σχολεία επιτρέπουν την ανάδειξη των καλύτερων δεξιοτήτων των μαθητών. Η ισότητα πρέπει να παρέχεται στην εκκίνηση. Όλοι, ακόμα και οι πιο ασθενείς, πρέπει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες. Οι καλύτεροι θα φθάσουν
πρώτοι. Ισότητα δεν σημαίνει ισοπέδωση των αρίστων. Εμείς προτείναμε στη Βουλή να διατηρηθούν και να αυξηθούν σταδιακά τα πρότυπα, ώστε να υπάρχει ένα ανά νομό, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί. Παράλληλα να υπάρχουν και πειραματικά σχολεία, όπου να επικρατεί η εισαγωγή μαθητών όχι με εξετάσεις, όπως στα πρότυπα, αλλά με αντιπροσωπευτικό δείγμα. Αντιπροσωπευτικό, όχι τυχαίο όπως θέλει η Κυβέρνηση. - Οι Διευθυντές Σχολικών Μονάδων ορίζονται πλέον με βάση την ψήφο του συλλόγου διδασκόντων και την προϋπηρεσία τους. Δηλαδή από τη μια μεριά ενισχύεται η συνδιαλλαγή και οι πελατειακές σχέσεις, ενώ από την άλλη υποβαθμίζεται η προσωπική αξία και οι επιδόσεις. Με τη σειρά τους αυτοί οι Διευθυντές θα εκλέγουν τους Διευθυντές Εκπαίδευσης, με τα ίδια μειονεκτήματα. Τέλος, είδαμε ότι η Κυβέρνηση επέλεξε 13 Περιφερειακούς Διευθυντές Εκπαίδευσης με βάση τη κομματική τους εξάρτηση και την αντίστασή τους στην εφαρμογή των νόμων της προηγούμενης κυβέρνησης. Εμείς προτείναμε να δημιουργηθεί στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης τμήμα παραγωγής στελεχών διοίκησης της εκπαίδευσης. Στο μεταξύ να προωθηθούν αξιοκρατικές διαδικασίες επιλογής μέσω ΑΣΕΠ. - Το διδακτικό και ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων διαμορφώνεται λεπτομερειακά από το νόμο, χωρίς συνολική μελέτη, με βάση τις επιθυμίες και τις ανάγκες των διδασκόντων. Προηγούνται όμως οι ανάγκες των παιδιών μας. Εμείς προτείναμε να καθορίσει ο νομοθέτης τις γενικές αρχές και να εκπονηθούν τα προγράμματα από ανεξάρτητο επιστημονικό φορέα του Υπουργείου Παιδείας. - Η βάση στα σχολεία κατεβαίνει στο 9,5 για να διευκολυνθεί δήθεν η ροή των μαθητών στη σχολική διαδρομή. Είναι σαν να θέλουμε να περιορίσουμε τους αρρώστους όχι με θεραπεία αλλά ορίζοντας ό τι ο πυρετός αρχίζει στο 39. Εμείς προτείναμε να μην υποβιβάσουμε τα κριτήρια, αλλά να ενισχύσουμε τους πιο αδύναμους. - Επιστρέφουν άκριτα οι λεγόμενοι αιώνιοι φοιτητές. Ωστόσο οι πανεπιστημιακές σπουδές πρέπει να ολοκληρώνονται σε τακτό χρονικό διάστημα για να είναι επίκαιρες και δομημένες. Εμείς προτείναμε να δοθεί μία τελευταία ευκαιρία μόνο σε όποιον ενδιαφέρεται να ολοκληρώσει τις σπουδές του σε σύντομο χρονικό διάστημα με επικαιροποίηση των μαθημάτων του.
- Η διοίκηση των ΑΕΙ επιστρέφει στην απομόνωση και στην εσωστρέφεια. Καταργούνται τα Συμβούλια Ιδρύματος, όπου συμμετείχαν πολλοί από τους καλύτερους Έλληνες Καθηγητές του εξωτερικού και χάνουμε την πολύτιμη εμπειρία τους, που μας παρείχαν εντελώς αφιλοκερδώς. Κυρίως όμως παύει να υπάρχει μηχανισμός λογοδοσίας των Πανεπιστημιακών Αρχών. Εμείς προτείναμε αντί να καταργηθούν τα Συμβούλια Ιδρύματος να αξιολογηθεί η δράση τους και να ληφθούν, όπου χρειάζεται, διορθωτικά μέτρα. - Η εκλογή των Πρυτανικών και των άλλων Πανεπιστημιακών Αρχών επιστρέφει στις χειρότερες μέρες εξάρτησης από κομματικούς και συνδικαλιστικούς φορείς. Η φοιτητές και οι διοικητικοί υπάλληλοι θα βαραίνουν συνολικά όσο και οι Καθηγητές. Η επιλογή τους ήταν πάντα στο παρελθόν καθαρά κομματική, όπως είναι φυσικό, αφού δεν γνωρίζουν τους υποψηφίους. Οι φοιτητές, όπως και οι διοικητικοί υπάλληλοι πρέπει αν εκφράζονται για τα πανεπιστημιακά ζητήματα που τους αφορούν, όχι όμως με συμμετοχή στις εκλογές των οργάνων, αλλά με την εκλογή δικών τους αντιπροσώπων. - Το άσυλο επιστρέφει στην παλιά του ρύθμιση, όπου η είσοδος στα πανεπιστήμια επιτρέπεται σε όποιον θέλει να μπει. Ξέρουμε που είχε οδηγήσει η κατάσταση αυτή. Εμείς προτείναμε η είσοδος να επιτρέπεται για λόγους μόνο πανεπιστημιακούς και να οργανωθεί ειδικό σώμα πανεπιστημιακής φύλαξης. - Οι ευρωπαϊκές πιστωτικές μονάδες που επιτρέπουν την ισοτιμία των πτυχίων με εκείνα του εξωτερικού εγκαταλείπεται με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν τα πτυχία μας με Grexit από την Ευρώπη. Θα μπορούσα να δώσω πολλά άλλα παραδείγματα πισωγυρίσματος στη παιδεία. Όπως ακούσατε εμείς δεν περιοριστήκαμε σε άγονη κριτική. Υποβάλλαμε προτάσεις παντού. Ε. Χρειαζόμαστε όχι μόνο να υπερασπιστούμε τα κεκτημένα του παρελθόντος, αλλά να προχωρήσουμε σε πλήρη ανασυγκρότηση όλου του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Από τη μέθοδο διδασκαλίας, όπου πρέπει οριστικά να εγκαταλειφθεί η αποστήθιση, μέχρι τη δημιουργία νέων δομών. Παρά τη δυσκολία της στιγμής είμαι αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρουμε. Η
μεγάλη κεντροδεξιά μας παράταξη, όπως μας το δείχνει και η σημαντική προχθεσινή νίκη της ΔΑΠ, θα κληθεί σύντομα να οδηγήσει την Παιδεία και τη Χώρα πάλι εμπρός.