Σταθερή αποστολή ΕΣΠ στην Ειδομένη

Σταθερή αποστολή ΕΣΠ στην Ειδομένη Δράζη ζηηριζόμενη ζε χρημαηοδόηηζη από ηο Ίδρυμα Open Society Institute, ζε ζυνεργαζία με ηην Open Society Initiative for Europe of the Open Society Foundations

Σταθερή Αποστολή του Ε.Σ.Π., Ειδομένη Κιλκίς Ενημέρωση 23.11.2015-29.11.2015 Έρευνα σύνταξη ενημερωτικού δελτίου: Έφη Γελαστοπούλου, κοινωνική λειτουργός Αγγελική Θεοδωροπούλου, δικηγόρος Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Γαβριέλλα Σαμψωνίδου Η κατάσταση στα σύνορα μεταβάλλεται καθημερινά με δραστικό τρόπο, ενώ οι ημέρες που ακολουθούν αναμένονται έκρυθμες και εν δυνάμει ανεξέλεγκτες. Ο αποκλεισμός διέλευσης κάθε εθνικότητας πλην των Σύρων, Αφγανών και Ιρακινών ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα (18/11), δημιούργησε εντάσεις κι αντιδράσεις με χαρακτηριστική τη διαμαρτυρία ατόμων ιρανικής καταγωγής που τελούν σε απεργία πείνας με 10 από αυτούς να έχουν ράψει τα χείλη τους. Οι απεργοί παραμένουν μπροστά στην συνοριακή γραμμή μεταξύ των δύο χωρών και ανάμεσα στις 1

αντίστοιχες αστυνομικές δυνάμεις. Απόπειρες αυτοκτονίας έχουν επίσης, σημειωθεί ενώ οι συμπλοκές και οι τραυματισμοί είναι συχνό φαινόμενο. Οι διαμαρτυρίες ανθρώπων που ανήκουν σε εθνικότητες που τους απαγορεύεται να διέλθουν τα σύνορα είναι καθημερινές. Οι τελευταίοι ανέρχονται περίπου στα 3000 άτομα και παραμένουν στην περιοχή. Οι αφίξεις από τα λιμάνια του Πειραιά και της Καβάλας έχουν μειωθεί σημαντικά τις πρώτες ημέρες της εβδομάδας. Όταν τα λεωφορεία φθάνουν ακολουθεί η αποβίβαση και ο άμεσος διαχωρισμός των ατόμων σε Σύρους, Αφγανούς, Ιρακινούς και λοιπές εθνικότητες. Οι μεν οδηγούνται πάραυτα στο σημείο εξόδου, οι δε αφήνονται στον καταυλισμό ελεύθεροι να μετακινηθούν στην ευρύτερη περιοχή. Ο διαχωρισμός στη διέλευση έχει δημιουργήσει τεράστια ζητήματα νομικής αλλά και ανθρωπιστικής σημασίας. Ζητήματα ιδιαίτερα για τις οικογένειες μεικτών εθνικοτήτων όπου ο ένας εκ των γονέων τυγχάνει να είναι Σύρος, Αφγανός ή Ιρακινός τα λοιπά όμως μέλη της οικογένειας όχι. Τραγικές σκηνές χωρισμού οικογενειών αποσοβήθηκαν την τελευταία στιγμή με παρεμβάσεις των γραφείων της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ Ελλάδας και Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Παρόμοια προβλήματα σημειώνονται και για τους πρόσφυγες ανεξαρτήτως εθνικότητας με χώρα τελευταίας διαμονής τη Συρία. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις προσφύγων Παλαιστινιακής καταγωγής στους οποίους απαγορεύεται η διέλευση παρά το γεγονός ότι αποτελούν αναγνωρισμένους πρόσφυγες που διέμεναν στη Συρία και συνεπώς τελούν ήδη ή χρήζουν de facto διεθνούς προστασίας. Μεγάλος αριθμός οικογενειών αναμένουν χωρίς να υπάρχει ελπίδα να περάσουν. Παράλληλα, εξακριβώνονται εξόφθαλμα σφάλματα στις ήδη πραγματοποιηθείσες καταγραφές στα σημεία εισόδου τόσο από τις Ελληνικές Αρχές όσο κι από τη Frontex. Π.χ. Σύροι πρόσφυγες στο 2

Λίβανο καταγράφονται ως Λιβανικής εθνικότητας, Αφγανοί πρόσφυγες στο Ιράν ως Ιρανοί παρά τα εμφανή φυλετικά τους χαρακτηριστικά γνωρίσματα κ.ο.κ. Μέχρι την 27 η Νοεμβρίου τα άτομα που παραμένουν στα σύνορα λόγω του διαχωρισμού στη διέλευση είναι κατά προσέγγιση 2000 με 2500. Οι συνθήκες κακοκαιρίας και πολύωρης νεροποντής εντείνουν ακόμα περισσότερο την ανησυχία και την ταλαιπωρία των ανθρώπων, ενώ επαναλαμβανόμενες διαμαρτυρίες συνεχίζουν να εξελίσσονται μπροστά στη συνοριακή γραμμή ταυτόχρονα με τη διέλευση των ατόμων συριακής, αφγανικής και ιρακινής καταγωγής. Η διάκριση στη διέλευση που έχει γίνει ανάμεσα σε Σύρους-Αφγανούς-Ιρακινούς και σε λοιπές εθνικότητες καθώς και η πολυήμερη παραμονή στο ύπαιθρο τροφοδοτεί εντάσεις και πυροδοτεί αψιμαχίες μεταξύ του συνόλου του πληθυσμού. Επίσης, μέχρι και την 27 η Νοεμβρίου καμία πρόνοια δεν έχει ληφθεί για την αποχώρηση του παραμένοντος πληθυσμού χωρίς την επιπλέον οικονομική επιβάρυνσή του ενώ ταυτόχρονα, υπάρχει παντελής έλλειψη ενημέρωσης τους στο λιμάνι του Πειραιά. Πιο συγκεκριμένα: Ο πληθυσμός ανεξαρτήτως εθνικότητας φαίνεται να εξοφλεί το αντίτιμο του ταξιδιού του με αφετηρία το σημείο εισόδου του που είναι ένα από τα νησιά, μέχρι τον προορισμό, δηλαδή την Ειδομένη χωρίς να γνωρίζει ότι θα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα εκεί και μάλιστα εκτεθειμένος στις καιρικές συνθήκες και χωρίς επαρκή σίτιση μιας και ο καταυλισμός σχεδιάσθηκε ως διέλευσης και ολιγόωρης παραμονής. Παρά τις προσπάθειες των Οργανώσεων να τις δημιουργήσουν, δεν υφίστανται οι προδιαγραφές ούτε για παραμονή και διανυκτέρευση, ούτε για την ικανοποίηση αναγκών 24άωρης σίτισης τόσο μεγάλου αριθμού ατόμων και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα. 3

Κάτω από τέτοιες, λοιπόν, συνθήκες παραμένουν στη συνοριακή γραμμή της Ειδομένης άτομα και οικογένειες αδυνατώντας να αποχωρήσουν. Κι αυτοί που μπορούν, δεν έχουν παρά να καταφύγουν στη λύση επιστροφής στην Αθήνα με ιδιωτικά λεωφορεία που αναμένουν στο σημείο συγκεντρώνοντας επιβάτες χωρίς όμως να υπάρχει η εγγύηση ότι το σημείο άφιξης στην Αθήνα θα είναι συγκεκριμένοι χώροι υποδοχής. Το σημείο Β του καταυλισμού παραμένει το λιγότερο φυλασσόμενο μέρος χωρίς καμία υποδομή πέραν κάποιων χημικών τουαλετών, των σκηνών του ΔΟΜ και της Ύπατης Αρμοστείας. Η έλλειψη συνεχούς ηλεκτροδότησης δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες. Στο σημείο αυτό του καταυλισμού όπου σημειώνονται συχνά εντάσεις, πλέον των αντίσκηνων μπροστά στη συνοριακή γραμμή και επί των σιδηροδρομικών γραμμών, έχει απομονωθεί ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που αδυνατεί να διέλθει. Οι εργασίες του φράχτη της ΠΓΔΜ έχουν ξεκινήσει ενώ εντός της ελληνικής επικράτειας και μέχρι τη συνοριακή γραμμή δημιουργήθηκε περιφραγμένος χώρος με κάγκελα και συρματόπλεγμα σχετικά ψηλού εντός του οποίου βρίσκονται και οι ελληνικές αστυνομικές δυνάμεις. Ο χώρος αυτός απομονώνει το ακριβές σημείο διέλευσης από τον πληθυσμό που συνωστίζεται στην περιοχή της συνοριακής γραμμής. Οι διερχόμενοι εισέρχονται ένας ένας σε αυτόν μέσω στενού διαδρόμου που σχηματίσθηκε εξωτερικά με κάγκελα για να καταλήξουν μετέπειτα στο έδαφος της ΠΓΔΜ αφού ελεγχθούν τα έγγραφά τους από τις υπηρεσίες της γείτονας χώρας. 4

Η κατασκευή του περιφραγμένου χώρου και του διαδρόμου επιλέχθηκε ως λύση από την Ελληνική Αστυνομία προκειμένου να αποτρέπεται ο συνωστισμός και η ανεξέλεγκτη πρόσβαση μεγάλου αριθμού ατόμων στο ακριβές σημείο του συνοριακού περάσματος, αλλά και να υπάρχει αρκετή απόσταση μεταξύ των σημείων εισόδου των δύο αρχών των δύο χωρών ελέγχοντας τυχόν ένταση ή και χρήση βίας. Τέλος, ξεκίνησε η δωρεάν μεταφορά των προσώπων που επιθυμούν να εγκαταλείψουν το σημείο με λεωφορεία χρηματοδοτούμενα από την UNCHR με προορισμό τον χώρο του Ελληνικού στην Αθήνα, ο οποίος προορίζεται πλέον για μαζική υποδοχή ατόμων. 5

28.11.2015: Στο βάθος ο περιφραγμένος χώρος επί του σημείου διέλευσης Μέσα σε μία μέρα ολοκληρώθηκαν οι εργασίες για την κατασκευή του φράχτη κατά μήκος της συνοριακής γραμμής. Ήδη, από πολύ νωρίς με την κίνηση στον καταυλισμό διέλευσης (σημείο Α) άρχισαν ξανά διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις. 6

Άποψη από το φράχτη Κατά τη διάρκεια μίας εκ των διαμαρτυριών ένα άτομο Μαροκινής καταγωγής ανέβηκε στα βαγόνια κι έπιασε τα ηλεκτροφόρα καλώδια, με αποτέλεσμα να υποστεί ηλεκτροπληξία και να μεταφερθεί στο Γενικό Νοσοκομείο του Κιλκίς σε κρίσιμη κατάσταση. Το συμβάν πυροδότησε νέο κύκλο έντονων αντιδράσεων και διαμαρτυριών με αφετηρία τον καταυλισμό που εξαπλώθηκαν μέχρι τη συνοριακή γραμμή. Εκδηλώσεις διαμαρτυρίας σημειώθηκαν, επίσης επί της συνοριακής γραμμής. Τα κάγκελα που περιέφρασσαν το σημείο εισόδου και τις αρχές των δύο χωρών ξηλώθηκαν, ενώ οι αρχές της ΠΓΔΜ δέχθηκαν επίθεση με πέτρες. Ακολούθησε ρήψη κρότου λάμψης και χημικών ενώ πολλά άτομα διακομίσθηκαν τραυματισμένα ή/και με αναπνευστικά προβλήματα στο γιατρό που είχε βάρδια στον καταυλισμό. 7

Φωτογραφία Forgotten in Idomeni Την ημέρα αυτή 12 απεργοί πείνας, ιρανικής καταγωγής, οι οποίοι τις προηγούμενες εβδομάδες είχαν ράψει τα χείλη τους, δέχθηκαν να τους αφαιρεθούν τα ράμματα. 29.11.2015 Τη σημερινή μέρα επικρατεί ηρεμία, παρόλο που στον καταυλισμό διέλευσης παραμένουν περίπου 2000 με 2500 άτομα, ενώ άλλες εκτιμήσεις μιλούν για 3000. Σε αυτόν τον αριθμό δεν υπολογίζονται οι νέο-αφιχθέντες που διέρχονται τα σύνορα και αποχωρούν άμα τη αφίξει τους στην περιοχή χωρίς να περνούν από τον καταυλισμό. 8

Λεωφορεία που έρχονται από τα λιμάνια του Πειραιά και της Καβάλας εξακολουθούν να αποβιβάζουν κόσμο στην είσοδο του καταυλισμού μεταφέροντας πληθυσμό όλων των εθνικοτήτων δηλαδή, όχι μόνο των τριών, Σύρων, Αφγανών, Ιρακινών που διέρχονται τα σύνορα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται σταθερά ο αριθμός των ατόμων που παραμένουν. Ο σταθερός πληθυσμός συνωστίζεται στη συνοριακή γραμμή ενώ παράλληλα έχει πολλαπλασιαστεί ο αριθμός των αντίσκηνων έξω από τον χώρο του καταυλισμού, κατά μήκος και επί των σιδηροδρομικών γραμμών. Στο σημείο Α διανέμονται το πρωί 1000 με 1500 μερίδες φαγητό και το βράδυ 2000 μερίδες. Σύμφωνα με την ΜΚΟ PRAKSIS, υπεύθυνη οργάνωση για τη διανομή, απαιτούνται εκτός των εργαζομένων επιπλέον περίπου 20 εθελοντές για τη διατήρηση της ηρεμίας γενικότερα του πληθυσμού που παραμένει στον καταυλισμό αλλά και της ασφάλειας του προσωπικού και λοιπών ευάλωτων που περιμένουν σε ουρά. 9

Αναμονή για τη διανομή τροφίμων στο σημείο Α. 10

Άποψη των γραμμών από το Σημείο A προς το Σημείο B Στο σημείο Β εγκαταστάθηκαν δύο προσωρινές κουζίνες μία εκ των οποίων εντός βαγονιού τρένου. Τις κουζίνες λειτουργούν ομάδες αλληλεγγύης, μέλη των οποίων παραμένουν στην περιοχή με σκηνές και τροχόσπιτα. Η παρουσία τους έχει ενισχύσει αρκετά την ασφάλεια στο σημείο. Η διανομή είναι τακτική ενώ δηλώνουν ότι μοιράζονται συνολικά περίπου 10.000 μερίδες ζεστού φαγητού την ημέρα. 11

12

13

14

15