ΚΕΦ.5 : ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ

ΚΕΦ.5 : ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Είναι η διαδικασία τακτοποίησης στοιχείων µέσα σε ένα χώρο κατά αύξουσα ή φθίνουσα σειρά Μέσα σε ένα Η/Υ χρειάζεται να τακτοποιηθούν τα στοιχεία του κατά τρόπο ώστε να είναι εύκολο να προσπελαστούν όταν αυτό ζητηθεί Η ταξινόµηση των αρχείων µέσα σε ένα Η/Υ γίνεται µε την δοµή έντρου ΟΜΗ ΕΝΤΡΟΥ Η ταξινόµηση των στοιχείων γίνεται ιεραρχικά ξεκινώντας από κάποιο βασικό στοιχείο το οποίο οδηγεί σε κάποια άλλα και αυτά σε άλλα κοκ. Παραδείγµατα έντρων Γενεαλογικό δέντρο οµή κεφαλαίων σχολικού βιβλίου Αρχεία & Φάκελοι Υπολογιστή Η ΟΜΗ ΕΝΤΡΟΥ ΣΤΟΝ Η/Υ (File Manager) Κάθε λειτουργικό σύστηµα χρησιµοποιεί τη δοµή δέντρου για να οργανώσει τα αρχεία του Η/Υ Κάθε στοιχείου του δέντρου ονοµάζεται κόµβος Ένας κόµβος του δέντρου µπορεί να είναι κόµβος αρχείο (file) ή κόµβος φάκελος (folder) Ο πρώτος κόµβος κάθε δέντρου ονοµάζεται ρίζα (root) και είναι πάντα ένας φάκελος Ο κόµβος από τον οποίον προέρχεται κάποιος άλλος, ονοµάζεται κόµβος γονέας (parent), ενώ ο δεύτερος ονοµάζεται κόµβος παιδί (child) Κάθε κόµβος γονέας είναι υποχρεωτικά ένας κόµβος φάκελος Κάθε κόµβος που δεν έχει παιδιά, είναι ένας τερµατικός κόµβος και ονοµάζεται φύλλο του δέντρου ΙΑ ΡΟΜΗ (PATH) C:\Users\vczioulas\Documents\Sxoleio\Askiseis\Gymnasio Για να προσπελάσουµε έναν κόµβο του δέντρου πρέπει να περάσουµε πρώτα από όλους τους προηγούµενους ξεκινώντας από την ρίζα. Το µονοπάτι που ακολουθούµε ονοµάζεται ιαδροµή (path) π.χ. C:\Users\vc zioulas\music Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 1

ΑΡΧΕΙΟ ( file ) Είναι µια οργανωµένη συλλογή από δεδοµένα, που είναι αποθηκευµένα σε κάποιο αποθηκευτικό µέσο του υπολογιστή (π.χ σκληρό δίσκο, δισκέτα, cd-rom κλπ) Ένα αρχείο µπορεί να περιέχει αποθηκευµένη µια µορφή δεδοµένων (π.χ κέιµενο, εικόνα, ήχο, βίντεο, animation) ή και συνδυασµό αυτών. Τα δεδοµένα αυτά έχουν κωδικοποιηθεί και αποθηκευτεί στον υπολογιστή σε ψηφιακή µορφή (bytes) Κάθε αρχείο έχει ένα όνοµα της µορφής : π.χ. install.exe, car.jpg, mysong.mp3 όνοµα αρχείου. επέκταση Το όνοµα του αρχείου (file name) το δίνουµε εµείς όταν δηµιουργούµε το αρχείο Η επέκταση (extension) προστίθεται αυτόµατα στο όνοµα του αρχείου από το λογισµικό που χρησιµοποιούµε. Το είδος της επέκτασης µας δίνει πληροφορίες για το είδος των δεδοµένων που περιέχει το αρχείο (π.χ. κείµενο, εικόνα, ήχος κλπ) καθώς και για το λογισµικό µε το οποίο µπορούµε να το ανοίξουµε Η τελεία (. ) είναι το διαχωριστικό σύµβολο µεταξύ ονόµατος και προέκτασης Το µέγεθος ενός αρχείου µετριέται σε bytes καθώς και στα πολλαπλάσια αυτών (ΚΒ, ΜΒ, GB) To όνοµα του αρχείου στο περιβάλλον εντολών συνήθως δεν υπερβαίνει τους 8 χαρακτήρες, ενώ στο γραφικό περιβάλλον δεν υπάρχει ανάλογος περιορισµός Τα αρχεία µπορούν οργανώνονται εύκολα µέσα στα Windows µε τη βοήθεια του βοηθητικού προγράµµατος File Manager (Έναρξη Προγράµµατα Βοηθήµατα Εξερεύνηση των Windows) ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΥΠΟΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ.bat.com Εκτελέσιµα αρχεία του συστήµατος.exe Εκτελέσιµα αρχεία.sys.dll.ini Αρχεία πληροφοριών του συστήµατος.txt.asc Αρχεία κειµένου (text) από Σηµειωµατάριο windows.doc Αρχεία µορφοποίησης κειµένου (text) από MS Word.xls Αρχεία λογιστικών φύλλων του EXCEL.ppt Αρχεία παρουσιάσεων του Powerpoint.jpg Αρχεία εικόνας µικρού µεγέθους (1 : 75).bmp Αρχεία γραφικών του Paintbrush (Ζωγραφική).gif Αρχεία γραφικών µε 256 χρώµατα (clipart).tif Αρχεία γραφικών µετά από scanning.wav Αρχεία ασυµπίεστου ήχου.mp3.flac Αρχεία συµπιεσµένου ήχου (1 : 12,5).mid Αρχεία µουσικών οργάνων.wma Αρχεία ήχου Windows Media Player.avi.mpg Αρχεία βίντεο.mov Αρχεία βίντεο (movies).wmv Αρχεία βίντεο Windows Media Player.htm.html Αρχεία ιστοσελίδων Εκτελέσιµα Αρχεία Αρχεία που περιέχουν εντολές που άµεσα εκτελούνται όταν τα ανοίξουµε Αρχεία Συστήµατος Αρχεία που χρησιµοποιεί το Λειτουργικό σύστηµα και είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του υπολογιστή Αρχεία εδοµένων Αρχεία που δηµιουργεί ο χρήστης µε το λογισµικό εφαρµογών Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 2

ΦΑΚΕΛΟΣ ( folder ) Είναι µια περιοχή της δευτερεύουσας µνήµης (δίσκος, δισκέτα, cd, flash memory) στην οποία έχουµε αποθηκεύσει ένα σύνολο αρχείων και έχει το δικό της όνοµα Ένας φάκελος µπορεί να περιέχει (αναλύεται) και υποφακέλους Στο Γραφικό Περιβάλλον ένας φάκελος παριστάνεται µε διαφορετικό εικονίδιο από τα αρχεία Στο περιβάλλον εντολών (DOS) ο φάκελος ονοµάζεται κατάλογος (directory) Η οργάνωση των αρχείων σε φακέλους διευκολύνει την γρήγορη αναζήτηση και εύρεση των αρχείων ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΩΣΤΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ Α) Σε κάθε φάκελο τοποθετούµε οµοειδή αρχεία και φακέλους Β) Το όνοµα του φακέλου ή του αρχείου είναι ενδεικτικό του περιεχοµένου του Γ) Φάκελοι ή αρχεία µε τον ίδιο γονέα δεν µπορεί να έχουν το ίδιο όνοµα ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ - ΦΑΚΕΛΩΝ Κάθε Λειτουργικό Σύστηµα (π.χ Windows, Linux) διαθέτει ένα πρόγραµµα που ονοµάζεται ιαχειριστής Αρχείων (File Manager), το οποίο έχει τα εξής πλεονεκτήµατα: Α) Παρέχει πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά των αρχείων-φακέλων Β) Παρέχει δυνατότητα διαµόρφωσης των πληροφοριών αυτών Γ) Κάνει εύκολη την διαχείριση των αρχείων - φακέλων Εκκίνηση File Manager Εναρξη Προγράµµατα Βοηθήµατα Εξερεύνηση των Windows ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΡΧΕΙΩΝ-ΦΑΚΕΛΩΝ Επιλογή Αρχείου Φακέλου Απόκρυψη Αρχείων - Φακέλων Άνοιγµα Αρχείου Φακέλου Εκτύπωση Αρχείων ηµιουργία Φακέλου Συντόµευση Αρχείων - Φακέλων Μετονοµασία Αρχείου Φακέλου Αναζήτηση Αρχείων Φακέλων Αντιγραφή Αρχείου Φακέλου Αλλαγή Προβολής Αρχείων Μετακίνηση Αρχείου Φακέλου Οργάνωση Αρχείων - Φακέλων ιαγραφή Αρχείου Φακέλου Αποκατακερµατισµός ίσκου Επαναφορά Αρχείου - Φακέλου Μορφοποίηση ίσκου Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 3

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Select Files) Left Click στο αρχείο που θέλουµε να επιλέξουµε Εάν θέλουµε πληροφορίες για το αρχείο πατάµε το κουµπί Λεπτοµέρειες Drag & Drop για επιλογή οµάδας αρχείων ή χρήση πλήκτρων Shift + Πατηµένο πλήκτρο Ctrl για επιλογή τυχαίων αρχείων φακέλων Γραµµή Μενού : Επεξεργασία Επιλογή Όλων (για επιλογή όλων των περιεχοµένων) ΑΝΟΙΓΜΑ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Open File) Double Click στο αρχείο φάκελο που θέλουµε να ανοίξουµε εξιό κλίκ και Ανοιγµα Με αν θέλουµε άλλο πρόγραµµα για να το ανοίξουµε ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΦΑΚΕΛΟΥ (Create Folder) Right Click στην περιοχή που θέλουµε να δηµιουργήσουµε το φάκελο Γραµµή Μενού : Αρχείο ηµιουργία Φάκελος Εντολή ηµιουργία Φακέλου από την περιοχή Εργασίες Αρχείων και Φακέλων Χαρακτήρες που απαγορεύονται στο όνοµα φακέλου είναι : \ / : *? < > ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Rename File) Ckick 2 φορές στο αρχείο - φάκελο και εισαγωγή νέου ονόµατος Click στο αρχείο φάκελο και µετά πλήκτρο F2 Right Click στο αρχείο φάκελο και εντολή Μετονοµασία Πλήκτρο Esc για ακύρωση µετονοµασίας Απαγορεύεται να δώσουµε για όνοµα κάποιο που ήδη υπάρχει στον ίδιο χώρο (φάκελο) Αν µεταβάλουµε την προέκταση του αρχείου, υπάρχει κίνδυνος να µην µπορούµε να το χρησιµοποιήσουµε ξανά π.χ ένα αρχείου ήχου δεν µπορούµε να το αλλάξουµε σε.bmp ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Copy Files) Τεχνική Copy + Paste (Αντιγραφή και Επικόλληση) µε right click στα αρχεία ή φακέλους που θέλουµε να αντιγράψουµε Μοιάζει µε την τεχνική cut + paste µε την διαφορά ότι σε αυτήν παραµένει αναλλοίωτο το πρωτότυπο αρχείο (δεν µετακινείται) Click πάνω στο αρχείο και επιλογή της εντολής Αντιγραφή αυτού του αρχείου από την περιοχή Εργασίες Αρχείων και Φακέλων Αν κάνουµε αντιγραφή ένα αρχείο στον ίδιο χώρο που βρίσκεται, τότε δηµιουργούµε ένα νέο αρχείο Αντίγραφο του παλιού, το οποίο είναι χρήσιµο για να κάνουµε αν θέλουµε αλλαγές ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Move Files) Τεχνική Cut + Paste (Αποκοπή και Επικόλληση) µε right click στα αρχεία ή φακέλους που θέλουµε να αντιγράψουµε Μοιάζει µε την τεχνική copy + paste µε την διαφορά ότι σε αυτήν παύει να υπάρχει το πρωτότυπο αρχείο στο χώρο που ήταν αφού µετακινείται στη νέα περιοχή Click πάνω στο αρχείο και επιλογή της εντολής Μετακίνηση αυτού του αρχείου από την περιοχή Εργασίες Αρχείων και Φακέλων CLIPBOARD (Πρόχειρο) : Ονοµάζεται ο χώρος της µνήµης που αποθηκεύονται προσωρινά τα προς µετακίνηση και προς αντιγραφή αρχεία και φάκελοι Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 4

ΙΑΓΡΑΦΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Delete Files) Επιλογή του αρχείου φακέλου και πάτηµα στο πλήκτρο Del Right Click στο αρχείο φάκελο και εντολή ιαγραφή Click πάνω στο αρχείο και επιλογή της εντολής ιαγραφή αυτού του αρχείου από την περιοχή Εργασίες Αρχείων και Φακέλων (µε πατηµένο το Shift κάνουµε οριστικό σβήσιµο αρχείων) Τα διαγραµµένα αρχεία τοποθετούνται προσωρινά στον Κάδο Ανακύκλωσης (Recycle Bin) Για οριστικό σβύσιµο κάνουµε Right Click στον Κάδο Ανακύκλωσης και µετά Άδειασµα Κάδου (Empty Recycle Bin) Υπάρχουν αρχεία που δεν τοποθετούνται στον Κάδο Ανακύκλωσης όταν σβήνονται π.χ. Αρχεία που διαγράφονται στο ίκτυο Αρχεία από εξωτερικές συσκευές αποθήκευσης (flash memory, memory cards κλπ) Αρχεία που είναι µεγαλύτερα σε όγκο από τον χώρο του Κάδου Ανακύκλωσης Με την διαγραφή ελευθερώνεται χώρος στον δίσκο που είναι χρήσιµος για νέες αποθηκεύσεις αρχείων Το Γραφικό Περιβάλλον ζητάει πάντα επιβεβαίωση της εντολής ιαγραφής πριν προβεί στο σβύσιµο των στοιχείων Ο Κάδος Ανακύκλωσης είναι συνήθως µια περιοχή του Σκληρού ίσκου (C:) που αποτελεί το 10% του συνολικού του χώρου (για αλλαγή Right Click στον Κάδο και Ιδιότητες Καθολικές Ρυθµίσεις) Στο Γραφικό Περιβάλλον µε την διαγραφή ενός φακέλου, σβύνονται και όλα τα αρχεία υποφάκελοι που αυτός περιέχει, ενώ στο DOS για να διαγράψουµε ένα φάκελο, πρέπει πρώτα να τον έχουµε αδειάσει από κάθε στοιχείο (αρχείο ή υποφάκελο) που περιέχει ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Restore Files) Η διαγραφή αρχείων και φακέλων είναι προσωρινή. Αν µετανιώσουµε για κάποια διαγραφή, µπορούµε σε εύλογο χρονικό διάστηµα να επαναφέρουµε το αρχείο από τον Κάδο Ανακύκλωσης Για επαναφορά Double Click στον Κάδο Ανακύκλωσης, µετά Right Click στο διαγραµµένο αρχείο και Επαναφορά Το αρχείο επανέρχεται στην περιοχή που ήταν αποθηκευµένο πριν την διαγραφή ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Hide Files) Κρυµµένα Αρχεία (Hidden Files) είναι αρχεία που δεν µπορούν να διαγραφούν µε την εντολή διαγραφής γιατί το Λειτουργικό Σύστηµα τα προφυλάσει κάνοντάς τα µη ορατά Για απόκρυψη αρχείου 1 ο ) Right Click σε αυτό και Ιδιότητες Κρυφό 2 ο ) Γραµµή Μενού : Εργαλεία Επιλογές Φακέλων Προβολή Απόκρυψη Αρχείων και Φακέλων Να µην εµφανίζονται Για επανεµφάνιση κρυµµένων αρχείων ακολουθείται η αντίστροφη διαδικασία ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ (Print Files) Γραµµή Μενού : Αρχείο Εκτύπωση εξιό κλικ και εντολή Print Double Click στο εικονίδιο του εκτυπωτή δίπλα στο ρολόι γιε πληροφορίες εκτύπωσης Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 5

ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΝΤΟΜΕΥΣΗΣ (Create Shortcut) Right Click στο αρχείο και εντολή ηµιουργία Συντόµευσης και µετακίνηση της συντόµευσης στην Επιφάνεια Εργασίας (Desktop) Right Click στο αρχείο και Αποστολή στην Επιφάνεια Εργασίας (Desktop) Η συντόµευση είναι εικονίδιο ενός αρχείου στην επιφάνεια εργασίας που επιτρέπει το γρήγορο άνοιγµά του ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Search Files) Click στο κουµπί Εναρξη (Start) και εντολή Αναζήτηση (Search) Για Αρχεία ή Φακέλους Αναζήτηση κάνουµε για να προσπελάσουµε ένα αρχείο φάκελο όταν δεν γνωρίζουµε την ακριβή διαδροµή του Κατά την αναζήτηση µπορούµε να προσδιορίσουµε τον τύπο του αρχείου που ψάχνουµε (εικόνα, µουσική, βίντεο, κείµενο κλπ), την περιοχή αναζήτησης (δίσκος C:, δισκέτα A:, Cd-rom D: κλπ) Αν κατά την αναζήτηση δεν γνωρίζουµε το ακριβές όνοµα του στοιχείου, τότε χρησιµοποιούµε τους Χαρακτήρες Μπαλαντέρ * και? Ο χαρακτήρας * παίρνει την θέση ενός συνόλου χαρακτήρων που δεν γνωρίζουµε Ο χαρακτήρας? παίρνει την θέση ενός χαρακτήρα που δεν γνωρίζουµε ΚΛΕΙ Ι ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ picture*.* picture?.jpg test?.* *.bmp *.* ΠΙΘΑΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ picture1.jpg pictureofme.bmp picture135.tif picture.jpg picture8.jpg picturea.jpg picture0.jpg picture.jpg test5.txt test4.bmp testa.wav test.mp3 όλα τα αρχεία.bmp όλα τα αρχεία ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΡΧΕΙΩΝ (Change View) Γραµµή Μενού : Προβολή για αλλαγή του τρόπου προβολής των περιεχοµένων ενός φακέλου Σειρά ιαφανειών (Filmstrips) Μικρογραφίες (Thumbnails) Πλακίδια (Tiles) Εικονίδια (Icons) Λίστα (Lists) Λεπτοµέρειες (Details) ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (Sort Files) Right Click και εντολή Τακτοποίηση Εικονιδίων κατά το κριτήριο που επιθυµούµε Οργάνωση των περιεχοµένων ενός φακέλου µε βάση τα εξής κριτήρια : Όνοµα (Name) Μέγεθος (Size) Τύπο (Type) Τροποποίηση (Modified) Ανά οµάδες (Show in Groups) Αυτόµατη (Auto Arrange) Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 6

ΑΠΟΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΙΣΚΟΥ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ (Defragmentation) Τα αρχεία συχνά αποθηκεύονται τµηµατικά στον δίσκο σε µη συνεχόµενες θέσεις Μετά από συνεχείς αντιγραφές, διαγραφές και µετακινήσεις, ο χώρος αποθήκευσης του δίσκου είναι κατακερµατισµένος (fragmented), δηλαδή περιέχει πλήθος από κενές διάσπαρτες περιοχές Η ανασυγκρότηση δίσκου εκτελείται από ένα βοηθητικό πρόγραµµα, σε τακτά χρονικά διαστήµατα που επιθυµεί ο χρήστης Με την ανασυγκρότηση (αποκατακερµατισµός) τακτοποιείται ο δίσκος έτσι ώστε να χωριστεί η ελεύθερη περιοχή από τα data Έτσι αξιοποιείται καλύτερα ο ελεύθερος χώρος και γίνεται αποδοτικότερη η χρήση αρχείων Disk Defragment Εναρξη Προγράµµατα Βοηθήµατα Εργαλεία Συστήµατος Ανασυγκρότηση ίσκων ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΙΣΚΟΥ (Format Disk) Είναι οι διαδικασία χωρισµού της επιφάνειας του δίσκου σε τροχιές (sectors) και ίχνη (tracks) Χωρίς να έχει γίνει format στο δίσκο, δεν είναι δυνατή η αποθήκευση αρχείων σε αυτόν Θέλει πολύ προσοχή όταν κάνουµε format, γιατί έτσι διαγράφονται ολοκληρωτικά όλα τα περιεχόµενα του δίσκου Disk Format Εναρξη Προγράµµατα Βοηθήµατα Εργαλεία Συστήµατος Ανασυγκρότηση ίσκων Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 7

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΡΑΜΜΗΣ ΕΝΤΟΛΩΝ (MS-DOS) ΕΝΤΟΛΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΛΟΓΩΝ (DIR Directory) DIR DIR/W DIR/P DIR/P/W DIR *.* DIR *.txt DIR test.* Εµφάνιση περιεχοµένων (αρχείων και φακέλων) τρέχοντος καταλόγου Εµφάνιση περιεχοµένων κατά στήλες Εµφάνιση περιεχοµένων κατά σελίδες Εµφάνιση περιεχοµένων κατά σελίδες και κατά στήλες Εµφάνιση όλων των περιεχοµένων (παρόµοια µε την DIR) Εµφάνιση όλων των αρχείων κειµένου.txt Εµφάνιση όλων των αρχείων µε όνοµα test ΕΝΤΟΛΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΩΝ (CD Change Directory) CD κατάλογος CD.. CD\ Μετάβαση ένα κατάλογο εµπρός (από γονέα στο παιδί) Μετάβαση ένα κατάλογο πίσω (από παιδί στο γονέα) Μετάβαση απευθείας στον κατάλογο ρίζα ΕΝΤΟΛΕΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ- ΙΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΩΝ MKDIR κατάλογος RMDIR κατάλογος ηµιουργία ενός νέου καταλόγου (Make Directory) ιαγραφή ενός άδειου καταλόγου (Remove Directory) ΕΝΤΟΛΕΣ ΙΑΓΡΑΦΗΣ ΑΡΧΕΙΩΝ (DEL Delete) DEL αρχείο DEL *.* DEL *.exe DEL C:\windows\αρχείο ιαγραφή ενός αρχείου ιαγραφή όλων των αρχείων του τρέχοντος καταλόγου ιαγραφή όλων των εκτελέσιµων αρχείων.exe του τρέχοντος καταλόγου ιαγραφή ενός αρχείου που βρίσκεται στον κατάλογο Windows και όχι στον τρέχοντα Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 8

ΕΝΤΟΛΕΣ ΑΡΧΕΙΩΝ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ (EDITOR) EDIT EDIT αρχείο.txt WRITE αρχείο.txt TYPE αρχείο.txt Ενεργοποίηση του Συντάκτη (Editor) για την δηµιουργία ενός αρχείου κειµένου (.txt). Στον συντάκτη το µενού επιλογών ενεργοποιείται µε το ALT Άνοιγµα του Συντάκτη για ενηµέρωση ενός συγκεκριµένου αρχείου Άνοιγµα του WordPad (Σηµειωµατάριο) των Windows για ενηµέρωση του αρχείου Παρουσίαση των περιεχοµένων του αρχείου κειµένου στο DOS χωρίς δυνατότητα αλλαγής ΕΝΤΟΛΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ (Drive) Α: Αλλαγή της προτροπής στην µονάδα δισκέτας (floppy disk) εφόσον υπάρχει δισκέτα µέσα στην µονάδα D: Αλλαγή της προτροπής στην µονάδα οπτικού δίσκου (cd-rom / dvd-rom) εφόσον υπάρχει cd ή dvd µέσα στην µονάδα C: Eπιστροφή της προτροπής στον σκληρό δίσκο ΕΝΤΟΛΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ - ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ COPY ηγή ροορισµός MOVE ηγή ροορισµός Αντιγραφή αρχείων και φακέλων από µια πηγή σε ένα προορισµό π.χ. COPY *.* A: COPY autoexec.bat C:\windows COPY C:\My Images\Car.jpg C:\Media\Photos COPY C:\Program Files\Media\Music\Rock C:\My Music Μετακίνηση αρχείων και φακέλων από µια πηγή σε ένα προορισµό π.χ. MOVE C:\Sxoleio\Askiseis\*.* C:\My files ΕΝΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΘΟΝΗ CLS COLOR αριθµός αριθµός F3 Καθαρισµός οθόνης από όλες τις προηγούµενες εντολές Αλλαγή χρώµατος φόντου οθόνης (screen) και γραµµατοσειράς (font) βάσει των 16-δικών αριθµών που έχουµε επιλέξει (οι 16-δικές τιµές είναι 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, Α, Β, C, D, E, F) π.χ. COLOR 07 (µαύρο φόντο λευκά γράµµατα) COLOR 16 (µπλε φόντο πράσινα γράµµατα) COLOR 70 (λευκό φόντο µαύρα γράµµατα) COLOR FC (λευκό φόντο κόκκινα γράµµατα) Επανάληψη τελευταίας εντολής Επιλογή περασµένων εντολών µε βελάκια Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 9

ΕΝΤΟΛΕΣ ΟΜΑ ΙΚΩΝ ΙΑΓΡΑΦΩΝ DELTREE κατάλογος FORMAT δίσκος Ολοκληρωτική διαγραφή ενός καταλόγου µε ο,τιδήποτε αυτός περιέχει π.χ. DELTREE C:\Windows\Temporary Files DELTREE music Ολοκληρωτικό σβύσιµο δεδοµένων ενός δίσκου (Μορφοποίηση) π.χ. FORMAT C: FORMAT A: ΕΝΤΟΛΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ (HELP) HELP HELP εντολή εντολή /? Εµφάνιση λίστας µε όλες τις διαθέσιµες εντολές που παρέχει το σύστηµα και γρήγορη εξήγηση για κάθε µία από αυτές Εµφάνιση χρήσιµων πληροφοριών για τον τρόπο χρήσης µιας συγκεκριµένης εντολής και κάλυψη όλων των περιπτώσεών της Παρόµοια µε την προηγούµενη εντολή ΕΝΤΟΛΕΣ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑΣ (RENAME) REN αρχείο αρχείο REN φάκελος φάκελος RENAME αρχείο αρχείο RENAME φάκελος φάκελος Μετονοµασία ενός αρχείου φακέλου σε κάποιο άλλο Εντολή παρόµοια µε την προηγούµενη ΕΝΤΟΛΕΣ ΠΡΟΤΡΟΠΗΣ (PROMPT) PROMPT $ σύµβολο Αλλαγή της προτροπής σύµφωνα µε τον τρόπο που επιλέγουµε π.χ. PROMPT $Q = PROMPT $$ $ PROMPT $T τρέχουσα ώρα PROMPT $D τρέχουσα ηµεροµηνία PROMPT $P τρέχουσα διαδροµή PROMPT $G > PROMPT Hello Hello ΕΝΤΟΛΕΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΑΡΑΘΥΡΩΝ TITLE συµβολοσειρά START ΕΧΙΤ SHUTDOWN Ορίζει τον τίτλο του παραθύρου του περιβάλλοντος εντολών, για όση ώρα λειτουργεί το πρόγραµµα CMD.EXE Ξεκινάει ένα διαφορετικό παράθυρο για την εκτέλεση µιας νέας εντολής ή ενός προγράµµατος Έξοδος από το DOS στα Windows (τερµατισµός του περιβάλλοντος γραµµής εντολών) Τερµατισµός του υπολογιστή µέσα από DOS π.χ. SHUTDOWN -R για επανεκκίνηση Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 10

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ TREE µονάδα : CTRL ^ C ΤΙΜΕ DATE ΜΕΜ VER Εµφάνιση περιεχοµένων επιλεγµένης µονάδας σε δενδρική µορφή π.χ. TREE C: Απότοµος τερµατισµός µιας εντολής που βρίσκεται υπό εκτέλεση Παράθεση της τρέχουσας ώρας και δυνατότητα ενηµέρωσης αυτής Παράθεση τρέχουσας ηµεροµηνίας και δυνατότητα ενηµέρωσης αυτής Παροχή πληροφοριών για την ελεύθερη και χρησιµοποιούµενη µνήµη Εµφάνιση της έκδοσης (version) των Windows Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε το περιβάλλον εντολών, επισκεφτείτε το site : http://www.computerhope.com/msdos.htm Ευάγγελος Χρ. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 11