ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 00 ευτέρα, 10 Ιουνίου 00 ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΜΑ Α Α Στις προτάσεις από Α1 µέχρι και Α, να γράψετε στο τετράδιό σας ττον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη «Σωστό», αν η πρόταση είναι σωστή, ή «Λάθος», αν η πρόταση είναι λανθασµένη. Α1. Κεφαλαιουχικά αγαθά είναι εκείνα που χρησιµοποιούνται για την άµεση ικανοποίηση των αναγκών του ανθρώπου. Α. Τα αγαθά των οποίων η ζήτηση µειώνεται, όταν το εισόδηµα των καταναλωτών αυξάνεται, ονοµάζονται κατώτερα αγαθά. Α3. Μια ταυτόχρονη αύξηση της προσφοράς και της ζήτησης ενός αγαθού έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση της ποσότητας ισορροπίας του αγαθού. Α. Η ελαστικότητα προσφοράς ενός αγαθού είναι µεγαλύτερη στην µακροχρόνια περίοδο από ό,τι στη βραχυχρόνια περίοδο. Α. Το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. δίνει το προϊόν που θα αντιστοιχούσε σε κάθε κάτοικο µιας οικονοµίας, αν η διανοµή του ήταν ίση. Απ: Α1 - Λ βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ.11 Α - Σ βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ.8 Α3 - Λ βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ.98 Α - Σ βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ.88 Α - Σ βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ.1 Για τις προτάσεις Α6 και Α7 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1
ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 00 Α6. Στη βραχυχρόνια περίοδο, όταν το οριακό προϊόν γίνεται µηδέν, τότε: α. το µέσο προϊόν αποκτά τη µέγιστη τιµή α. το συνολικό προϊόν αποκτά τη µέγιστη τιµή του. γ. το µέσο προϊόν αρχίζει να αυξάνεται δ. το µέσο προϊόν είναι ίσο µε το µηδέν. Μονάδες Απ: β. βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ.9 Α7. Η ελαστικότητα ζήτησης για το αγαθό «Κ» είναι ίση µε -. Αυτό σηµαίνει ότι: α. µια αύξηση της τιµής του αγαθού κατά 1% θα έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της ζητούµενης ποσότητας κατά %. β. µια αύξηση της ζητούµενης ποσότητας του αγαθού κατά 1%, θα έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση της τιµής του κατά % γ. µια αύξησης της τιµής του αγαθού κατά 1% θα έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση της ζητούµενης ποσότητας κατά %. δ. µια αύξησης της τιµής του αγαθού κατά % θα έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση της ποσότητας κατά 1%. Μονάδες % Απ: γ. δηλαδή Ed = = 1% ΟΜΑ Α Β Να δώσετε τους ορισµούς των υποκατάστατων και των συµπληρωµατικών αγαθών (Μονάδες ) και να εξηγήσετε µε τη βοήθεια διαγραµµάτων πώς η αύξηση της τιµής ενός αγαθού επηρεάζει τη ζήτηση ενός υποκατάστατου αγαθού (Μονάδες 10), καθώς και πώς ενός συµπληρωµατικού(μονάδες 10). Απ: Υποκατάστατα Αγαθά: Ορισµός βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ., σχήµα. 6 Συµπληρωµατικά Αγαθά: Ορισµός βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ.36, σχήµα. 7 ΟΜΑ Α Γ Τα δεδοµένα του παρακάτω πίνακα αναφέρονται στην παραγωγή και στο κόστος µιας επιχείρησης:
Μονάδες Εργασίας L Συνολικό Προϊόν ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 00 Μέσο Προϊόν ΑΡ Οριακό Προϊόν ΜΡ Μέσο Μεταβλητό Κόστος Α Οριακό Κόστος MC 0 0 - - - - 1 31 10 3 18 6 8 10 17, 8 7 180 16 7 180 6 39 6, 193,8 31 7 6 3 10 0 Γ1 Αφού αντιγράψετε τον παραπάνω πίνακα στο τετράδιό σας, να κάνετε τους σχετικούς υπολογισµούς και να συµπληρώσετε τα κενά του. Μονάδες 8 Γ Με βάση τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα, µετά από ποια µονάδα εργασίας ισχύει ο νόµος της φθίνουσας απόδοσης; Γ3 Να κατασκευάσετε τον πίνακα προσφοράς της επιχείρησης. Μονάδες 7 Γ Να υπολογίσετε το µεταβλητό κόστος, όταν η επιχείρηση παράγει µονάδες προϊόντος. Μονάδες 7 Λύση: Γ1. L ΑΡ ΜΡ Α MC 0 0 - - - - 0 1 31 31 1.60 10 6 10.0 3 18 6 8 10 17, 3.780 8 7 10 180 16.00 7 7 180 180 6.300 6 39 6, 193,8 31 7.8, 7 6 3 10 0 8.80 Υπολογισµοί: Δ 1 0 1 MP = = 1 ΔL 1 0 = 3
ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 00 1 AP1 AP1 = AP1 = = L1 1 Δ 0 MC MC = 31 = Δ 0 AP = = = 10 L MP MP AP MC = Δ 10 MP = MP = = 6 ΔL 1 Δ 8 18 MP = MP = = 10 ΔL 3 AP 8 = L AP = = 7 Δ 6.300.00 MC = MC = = 180 Δ 8 A = = 180 = 6.300 8 A 8 = 8 8 = 180 8 =.00 Γ. Σύµφωνα µε τη θεωρία της βραχύχρονης περιόδου παραγωγής όταν το ΜΡ αρχίζει να φθείνει εµφανίζεται η ισχύς του Νόµου της Φθίνουσας απόδοσης. Για L = το ΜΡ = 10 µέγιστο. Εποµένως µετά την τέταρτη µονάδα εργασίας εµφανίζεται η ισχύς του Ν. Φ. Α. 160 Γ3 Σύµφωνα µε την θεωρία της αγοράς (βλ. σχολικό βιβλίο «Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας» σελ. 79 «Έτσι...επιχείρησης») αναζητούµε το σηµείο εκείνο για το οποίο το ανερχόµενο τµήµα της καµπύλης του MC ισούται µε το ελάχιστο Α και πάνω. Πίνακας Προσφοράς Ρ = ΜC = s 180 31 39 0 Γ. Μεταξύ δύο σηµείων της = f() η κλίση δηλαδή το MC δε µεταβάλλεται, εποµένως: Δ 6300 i) MC = 31 = = 6.930 Δ
ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 00 ή ii) = + µονάδες 31 = 6. 930 Δ 39 ή iii) MC = 31 = = 6.98, Δ 39 Παρατήρηση: Τα αποτελέσµατα του τρόπου i), ii), iii) δε συµπίπτουν εξαιτίας των δεκαδικών ψηφίων, αλλά ισχύουν εξίσου. Αν το 39 υπολογιστεί από το MC προκύπτει 7.60. Η διαφορά οφείλεται στο ότι τα µεγέθη που δόθηκαν στην εκφώνηση δεν φροντίστηκε να επαληθεύονται. ΟΜΑ Α Οι συναρτήσεις αγοραίας ζήτησης (D) και προσφοράς (S1) ενός αγαθού ʺΧʺ δίνονται από τις σχέσεις: = 100 P και = 0 P D 1 S + αντίστοιχα, όπου Ρ είναι η τιµή του αγαθού. Δ1 Να υπολογισθούν η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας του αγαθού. Μονάδες Δ Μια µεταβολή των αµοιβών των συντελεστών παραγωγής του αγαθού ʺΧʺ είχε ως αποτέλεσµα να διαµορφωθεί η συνάρτηση της αγοραίας προσφοράς ως εξής: = 0 P S + α) Να υπολογίσετε τη νέα τιµή και τη νέα ποσότητα ισορροπίας του αγαθού. Μονάδες β) Να απαντήσετε αν οι αµοιβές των συντελεστών παραγωγής του αγαθού ʺΧʺ αυξήθηκαν ή µειώθηκαν. Μονάδα 1 Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες γ) Να παραστήσετε γραφικά στο ίδιο διάγραµµα τις συναρτήσεις αγοραίας ζήτησης (D) και προσφοράς (S1, S), καθώς και τα σηµεία ισορροπίας. Μονάδες δ) Να βρείτε ποια επίπτωση είχε στη συνολική δαπάνη των καταναλωτών η µεταβολή της τιµής ισορροπίας του αγαθού, εξ αιτίας της µεταβολής της προσφοράς του. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες
ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 00 ΛΥΣΗ: Δ1. Συνθήκη ισορροπίας της αγοράς του αγαθού Χ: d = s1 100 P = - 0 + P P1 = 1 εποµένως 1 = 0, άρα αρχικό σηµείο ισορροπίας Ε1(P1 = 1, 1 = 0) Δ. α) Το νέο σηµείο ισορροπίας προκύπτει αν: d = s 100-P = - 0 + P P = 1 και = 30. Έτσι το νέο σηµείο ισορροπίας είναι Ε(P = 1, = 30) β) Οι αµοιβές των συντελεστών παραγωγής αυξήθηκαν. Αυτό το διαπιστώνουµε από την µείωση της προσφοράς η οποία έχει µετατοπιστεί προς τα αριστερά (µάλιστα προκύπτει και από το νέο σηµείο ισορροπίας) βλ. σχολικό βιβλίο παράγραφος α, σελ.83 εδάφιο 1. γ) P 0 1 1 8 S S 1 ε ε 1 30 0 0 100 D Για την s1 P s1 0 1 0 Για την d P d 0 100-0 0 S1 S Για την s P s 8 0 1 30 δ) σηµεία P d Σ.Δ=Ρ. E1 1 0 80 E 1 30 0 E d E 1 E 30 = 1 0 1 1 0 10 1 10 = = = 1, 0 80 ή 6
ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 00 Το σηµείο Ε1 βρίσκεται πάνω από το µέσο Μ (P = 10, = 0) της γραµµικής καµπύλης ζήτησης, άρα ανήκει στο τµήµα εκείνο όπου η ζήτηση είναι ελαστική. H E d = 1, > 1 δηλαδή η ποσοστιαία αύξηση της τιµής από το Ε1 Ε είναι µικρότερη από την ποσοστιαία µείωση της ποσότητας. Εποµένως η ποσοστιαία µείωση της ποσότητας επέδρασε εντονότερα στο γινόµενο Σ = Ρ ώστε να το µειώσει κατά την κατεύθυνσή της. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Τα ζητήµατα της φετινής δοκιµασίας δεν παρουσίασαν ιδιαίτερη διαφοροποίηση ως προς το βαθµό δυσκολίας σε σχέση µε τα περσινά. Επισηµαίνεται η κλασική συνταγή των θεµάτων κλιµακούµενης δυσκολίας που απαιτούσε σχετική συνέπεια από τον εξεταζόµενο ως προς την ευρύτητα της ύλης σε κάθε κεφάλαιο. Συµπερασµατικά τα θέµατα κρίνονται αναµενόµενα µε σαφή διατύπωση και προσανατολισµένα προς την πλειοψηφία των εξεταζοµένων. 7