ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΛΥΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ
ΛΥΣΣΑ Η Λύσσα ακόμα και σήμερα, παραμένει μια απειλή για την ανθρωπότητα Οι θάνατοι από τη νόσο ξεπερνούν τους 45.000 ετησίως Περί τα 4.000.000 άνθρωποι κάθε χρόνο υπόκεινται σε προληπτική αντιλυσσική θεραπεία σε περισσότερο από 80 χώρες του κόσμου!
ΛΥΣΣΑ Προσβάλλει σχεδόν τα περισσότερα είδη των θηλαστικών Μεταξύ των ειδών που προσβάλλονται από τη λύσσα είναι και ο άνθρωπος Στον άνθρωπο και στα ζώα προκαλεί αιφνίδια και ταχέως επιδεινούμενη εγκεφαλίτιδα Σε όλα τα είδη από τη στιγμή που εμφανιστούν τα συμπτώματα επέρχεται ο θάνατος
ΖΩΑ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΙΟΥ Κεντρική & Νότια Ευρώπη: σκύλος & αλεπού Βόρεια Ευρώπη : νυχτερίδες Ανατολικές Η.Π.Α: racοons Νότια Αμερική: αιματοφάγες νυχτερίδες
ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ Ο ιός της λύσσας μεταδίδεται με το σάλιο των μολυσμένων ζώων κατά τη στιγμή που αυτά δαγκώνουν ανθρώπους ή άλλα ζώα Μπορεί επίσης να μεταδοθεί, όταν ο άνθρωπος ή το ζώο έρχεται σε επαφή με το σάλιο του μολυσμένου ζώου, μέσω εκδορών και μικροτραυμάτων του δέρματος ή ακόμα και από τους υγιείς βλεννογόνους Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω του σάλιου θεωρείται μάλλον σπάνια
ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ Ο παθογόνος παράγοντας της λύσσας υπάρχει στα ούρα μολυσμένων νυχτερίδων και μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο, αερογενώς, μέσω μικροσταγονιδίων ούρων, σε σπηλιές ή σε εργαστήρια όπου οι νυχτερίδες κρατούνται ως πειραματόζωα
Παθογένεια Είσοδος του ιού στους ιστούς (μυϊκές ίνες ή/και νευρώνες) Ο ιός μετακινείται προς το ΚΝΣ μέσω των νεύρων (κινητικών και αισθητικών) με ταχύτητα 12-100 mm/ημέρα Πολλαπλασιασμός στα νωτιαία γάγγλια Με την άφιξή του στον εγκέφαλο πολλαπλασιάζεται γρήγορα και προκαλεί εγκεφαλίτιδα Μεταδίδεται σε άλλους νευρώνες μέσω των νευρικών συνάψεων Στη συνέχεια μέσω των νεύρων πάλι ταξιδεύει φυγόκεντρα προς διάφορα όργανα (σιελογόνοι αδένες, δέρμα, καρδιά, κ.ά.)
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΠΩΑΣΗΣ Η περίοδος επώασης στα σκυλιά και στις γάτες κυμαίνεται από 10 ημέρες έως 2 ή και περισσότερους μήνες Η περίοδος επώασης στις αγελάδες είναι σημαντικά μεγαλύτερη και κυμαίνεται από 25 έως και 150 ημέρες Η περίοδος επώασης στον άνθρωπο κυμαίνεται από 2-8 εβδομάδες. Σπάνια παρατηρείται επώαση σε λιγότερο από 9 ημέρες ενώ έχει αναφερθεί και επώαση μετά από 7 ολόκληρα χρόνια
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΙΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΜΟΛΥΣΜΕΝΑ ΖΩΑ Ο ιός εμφανίζεται στο σάλιο των μολυσμένων ζώων 3-4 ημέρες (μπορεί όμως 7 ή περισσότερες) πριν από την εμφάνιση των κλινικών συμπτωμάτων
Συμπτώματα της λύσσας στο σκύλο Η λύσσα στους σκύλους εμφανίζεται με δυο μορφές: τη μανιακή, και την καταθλιπτική
Στις επόμενες 24-72 ώρες το ζώο γίνεται πολύ επιθετικό και δαγκώνει ότι βρεθεί μπροστά του, αντικείμενα, άλλα ζώα και ανθρώπους, περιλαμβανομένου του αφεντικού του αλλά και του ιδίου προκαλώντας σοβαρούς αυτοτραυματισμούς Συμπτώματα της λύσσας στο σκύλο Η μανιακή μορφή εμφανίζεται με: Αλλαγή της συμπεριφοράς του ζώου: Παρουσιάζει νευρικότητα και περιφέρεται ανήσυχο χωρίς συγκεκριμένο σκοπό Τα αντανακλαστικά του αυξάνονται και τρομάζει με το παραμικρό Μείωση της όρεξης και ελαφρά αύξηση της θερμοκρασίας
Συμπτώματα της λύσσας στο σκύλο Από το στόμα του ζώου ρέουν άφθονα σάλια Το γάβγισμά του αλλάζει και μεταβάλλεται σε βραχνό και τραχύ ουρλιαχτό Στη συνέχεια ακολουθεί μια φάση γενικευμένων σπασμών, μυϊκής αταξίας και παράλυσης του σώματος και των άκρων που συνοδεύεται από το θάνατο του ζώου
Συμπτώματα της λύσσας στο σκύλο Στην καταθλιπτική μορφή Η περίοδος της υπερδιέγερσης είτε είναι πολύ βραχεία ή δεν εμφανίζεται καθόλου Παρατηρείται παράλυση του τραχήλου και των μυών της κατάποσης που συνοδεύεται με άφθονη σιαλόρροια Πολλοί ιδιοκτήτες πιστεύουν ότι ο σκύλος τους κατάπιε κάποιο κόκαλο και προσπαθούν να το βγάλουν για να βοηθήσουν το ζώο, εκθέτοντας έτσι τον εαυτό τους στη μόλυνση Η νόσος συνεχίζεται με παράλυση των άκρων, γενικευμένη παράλυση και θάνατο Η διάρκεια της νόσου κυμαίνεται από 1-11 ημέρες.
Συμπτώματα της λύσσας στη γάτα Στη γάτα ή νόσος εκδηλώνεται πάντα με τη μανιακή μορφή Μετά από την περίοδο υπερδιέγερσης ακολουθεί παράλυση των οπισθίων άκρων
Συμπτώματα της λύσσας στα παραγωγικά ζώα Η νόσος εμφανίζεται κυρίως με την παραλυτική μορφή Τα προσβεβλημένα ζώα απομακρύνονται από το κοπάδι Συχνά παρατηρούνται ασυντόνιστες κινήσεις των οπίσθιων άκρων, καταρροή του ρινικού βλεννογόνου και δακρύρροια Οι κρίσεις επιθετικότητας είναι σπάνιες και εκδηλώνονται κυρίως με επιθέσεις εναντίον ανθρώπων, ζώων ή αντικειμένων (φράχτες, τοίχοι, οχήματα)
Συμπτώματα της λύσσας στα παραγωγικά ζώα Παρατηρούνται μυϊκοί σπασμοί, ανησυχία, κνησμός που εκδηλώνεται με έντονο ξύσιμο σε δέντρα ή φράχτες, σε τέτοιο βαθμό που να προκαλεί πληγές Το ζώο παρουσιάζει δυσκολία κατάποσης και αναστολή του μηρυκασμού Τέλος πέφτει στο έδαφος, χωρίς να μπορεί να ξανασηκωθεί και πεθαίνει
Συμπτώματα της λύσσας στα ζώα άγριας πανίδας Στα ζώα της άγριας πανίδας δεν εμφανίζονται πάντα τα κλασσικά συμπτώματα της λύσσας παρατηρείται αλλαγή συμπεριφοράς και συνηθειών (π.χ. η αλεπού περιφέρεται κατά τη διάρκεια της ημέρας, χάνει το φυσικό φόβο για τον άνθρωπο), οι οποίες δεν είναι εύκολο να εκτιμηθούν Για το λόγο αυτό κάθε αλεπού ή ζώο της άγριας πανίδας που θα επιτεθεί και θα δαγκώσει κάποιο κατοικίδιο ζώο ή άνθρωπο, πρέπει να θεωρείται εν δυνάμει μολυσμένο
ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Το Νοέμβριο του 2011 βρέθηκε μία θετική αλεπού στο χωριό Σελεμλί της FYROM σε απόσταση 300 μέτρων από τα σύνορα με την Ελλάδα Αμέσως σχεδιάστηκε και κατατέθηκε προς έγκριση στην Ε. Κοινότητα πρόγραμμα παθητικής επιτήρησης σε 16 νομούς στα βόρεια σύνορά μας Τον Απρίλιο 2012 δημοσιεύτηκε το πρώτο πρόγραμμα επιτήρησης της λύσσας Το πρόγραμμα αυτό έγινε δεκτό και συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ Σκοπός του προγράμματος αποτελεί η επιζωοτιολογική επιτήρηση και η αποτροπή εξάπλωσης της νόσου στη Ελλάδα Η παθητική επιτήρηση στηρίζεται στην λήψη δειγμάτων από ευρεθέντα νεκρά κατοικίδια ή ζώα της άγριας πανίδας σε όλη την επικράτεια Σε συγκεκριμένες ΠΕ οι οποίες εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο (εντοπισμός κρουσμάτων λύσσας), επιπλέον της παθητικής επιτήρησης, θα εφαρμοστεί εμβολιασμός των κόκκινων αλεπούδων και η ενεργητική επιτήρηση τους για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητάς του
Ζώο θετικό στη λύσσα ορίζεται κάθε ζώο στο οποίο έχει εργαστηριακά διαγνωστεί και επιβεβαιωθεί η νόσος ΟΡΙΣΜΟΙ Ζώο ύποπτο προσβολής του από τον ιό της λύσσας, ορίζεται κάθε ζώο που παρουσιάζει κλινικά συμπτώματα λύσσας ή ασυνήθιστη συμπεριφορά συμβατή με τη λύσσα Επίσης, θα θεωρείται ύποπτο προσβολής από τον ιό της λύσσας και το ζώο που ανευρίσκεται νεκρό από άγνωστη αιτία και για το οποίο υπάρχει ιστορικό άμεσης επαφής του με άνθρωπο (μέσω δήγματος, εκδορών, τραυματισμένων βλεννογόνων και λήξη πληγών τραύματος)
ΟΡΙΣΜΟΙ Παθητική επιτήρηση νοείται η δήλωση όλων των νεκρών ζώων (οικόσιτων και ζώων της άγριας πανίδας) για τα οποία υπάρχει υποψία ότι έχουν προσβληθεί από λύσσα και από τα οποία λαμβάνονται τα κατάλληλα δείγματα για την απομόνωση του ιού της λύσσας Ενεργητική επιτήρηση νοείται ο από του στόματος εμβολιασμός των αλεπούδων σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας και η αξιολόγηση μέσω εργαστηριακής εξέτασης της πορείας του προγράμματος αυτού όσον αφορά στην επιτυχή ανοσοποίηση τους.
Φορείς - Αρμοδιότητες Τμήμα Ζωοανθρωπονόσων της Δ/νσης ΥΖ του ΥΠΑΑΤ Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς για τη λύσσα Δ/νσεις Κτηνιατρικής των Περιφερειών και τα Τμήματα Κτηνιατρικής των ΠΕ Δ/νση Αισθητικών Δασών-Δρυμών και Θήρας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος Δήμοι (νόμος 4039/2012)
Σήμανση των ζώων και καταγραφή των εκμεταλλεύσεων Επιβάλλεται η καταγραφή και σήμανση των σκύλων και γατών σε όλη την επικράτεια Ειδικότερα για τους ποιμενικούς σκύλους της περιοχής εφαρμογής του προγράμματος επιβάλλεται μόνο η καταγραφή τους Η καταγραφή θα γίνεται από τους ιδιώτες κτηνιάτρους που θα πραγματοποιούν τον αντιλυσσικό εμβολιασμό των ποιμενικών σκύλων
Όνομα σκύλου Ηλικία-ημερομηνία γέννησης Φύλο Φυλή Χρώμα Είδος τριχώματος Ύψος Ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά Ονοματεπώνυμο ιδιοκτήτη Πατρώνυμο ιδιοκτήτη Διεύθυνση ιδιοκτήτη Τηλέφωνα ιδιοκτήτη Ονοματεπώνυμο κτηνιάτρου που πραγματοποίησε τον εμβολιασμό Διεύθυνση κτηνιάτρου Τηλέφωνα κτηνιάτρου Άλλες πληροφορίες ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΟΙΜΕΝΙΚΩΝ ΣΚΥΛΩΝ
Εμβολιασμός σαρκοφάγων Προληπτικός αντιλυσσικός εμβολιασμός όλων των σκύλων και γατών ηλικίας άνω των 3 μηνών υπό την προϋπόθεση ότι δεν ήρθαν σε επαφή με ζώο θετικό στη λύσσα Στην περίπτωση των αδέσποτων ο εμβολιασμός γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα του νόμου 4039/2012
Εμβολιασμός σαρκοφάγων Όλα τα σαρκοφάγα τα οποία εισέρχονται στη χώρα από άλλα Κράτη - Μέλη ή εισάγονται από τρίτες χώρες πρέπει να πληρούν τους όρους, όσον αφορά τον αντιλυσσικό εμβολιασμό, τον ορολογικό έλεγχο των αντισωμάτων και τα απαραίτητα συνοδευτικά έγγραφα (Καν. (ΕΚ) 998//2003)
Εμβολιασμός παραγωγικών ζώων Στην περίπτωση των παραγωγικών ζώων καθώς και των ιπποειδών που διαβιούν υπό εκτατική μορφή σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων από την εμφάνιση κρούσματος λύσσας, η Διεύθυνση Κτηνιατρικής της Περιφέρειας μπορεί να εγκρίνει τον εμβολιασμό τους, αφού λάβει υπόψη όλα τα επιδημιολογικά στοιχεία της περιοχής αναφορικά με τη λύσσα
Εμβολιασμός αλεπούδων Εμβολιασμός των αλεπούδων με ρίψη από αέρος «δολωμάτων» Πραγματοποιείται δύο φορές το χρόνο στην αρχή της άνοιξης και στην αρχή του φθινοπώρου Πρώτος εμβολιασμός για την Ελλάδα Φεβρουάριος-Μάρτιος 2013
Εμβολιασμός αλεπούδων Ένα μήνα μετά το πέρας των εμβολιασμών διενεργείται ενεργητική επιτήρηση με λήψη δειγμάτων αλεπούδων Το πρόγραμμα των εμβολιασμών πρέπει να είναι μακρόχρονο και προτείνεται να σταματά 2 χρόνια μετά από την τελευταία απομόνωση θετικού κρούσματος
Κοινοποίηση της ασθένειας Η λύσσα είναι νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εμπλέκεται με τη διαχείριση ζώων είναι υποχρεωμένο να κοινοποιεί άμεσα στις επίσημες αρμόδιες τοπικές κτηνιατρικές αρχές κάθε περίπτωση υποψίας περιστατικού λύσσας σε ζώο της άγριας πανίδας ή σε κατοικίδιο ζώο Ειδικότερα, όλοι οι ιδιώτες κτηνίατροι που δραστηριοποιούνται στην Επικράτεια, είναι υποχρεωμένοι να κοινοποιούν άμεσα στις οικείες κτηνιατρικές αρχές κάθε κλινικό περιστατικό ύποπτο για λύσσα κατά την άσκηση του έργου τους Στην περίπτωση μη άμεσης κοινοποίησης θα επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 10 της απόφασης
Ιδιαίτερη ενημέρωση στους κυνηγούς και συστάσεις να εμβολιάζουν τους σκύλους τους κατά της λύσσας
Μετακινήσεις ζώων Όλα τα κατοικίδια σαρκοφάγα ηλικίας άνω των 3 μηνών που πρόκειται να μετακινηθούν μέσα στην Επικράτεια από και προς κάθε Περιφερειακή Ενότητα, πρέπει να είναι εμβολιασμένα κατά της λύσσας τουλάχιστον 21 ημέρες πριν από τη μετακίνησή τους Στις περιοχές που υπάρχει εστία λύσσας απαγορεύεται η μετακίνηση, η ελεύθερη διακίνηση και η αγοροπωλησία μη εμβολιασμένων κατοικίδιων σαρκοφάγων Οι αγοροπωλησίες παραγωγικών ζώων και η μετακίνησή τους για σφαγή, όταν προέρχονται από την ζώνη των 50 χιλιομέτρων γύρω από την εστία, επιτρέπονται μόνο εφόσον τα ζώα εξεταστούν από κτηνίατρο και κριθούν κλινικά υγιή
Πώς μπορεί να προληφθεί Δηλώνοντας ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΜΕΣΑ τα ΥΠΟΠΤΑ κρούσματα σε ζώα (οικόσιτα ή άγρια), προκειμένου να παρέμβουν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες Αποτρέποντας τη μόλυνση των δεσποζόμενων ή αδέσποτων ζώων με ΑΝΤΙΛΥΣΣΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ Αποφεύγοντας την άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα και τα εκκρίματά τους
Πώς μπορεί να προληφθεί Αγοράζοντας κατοικίδια ζώα/κυνηγόσκυλα από αξιόπιστες πηγές, που να συνοδεύονται από τα απαραίτητα έγγραφα (βιβλιάριο εμβολιασμών ή διαβατήριο) Αυμβάλλοντας στη μη αύξηση του αριθμού των αδέσποτων ζώων με τη μη εγκατάλειψη των κατοικίδιων ζώων και με την υποχρεωτική σήμανση τους Με προληπτικό αντιλυσσικό εμβολιασμό των ατόμων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο λόγω επαγγέλματος (κτηνίατροι, εργαζόμενοι σε συνεργεία σύλληψης αδέσποτων, σε ζωολογικούς κήπους, κ.λπ.)
ΖΩΟ ΥΠΟΠΤΟ ΓΙΑ ΛΥΣΣΑ ΔΕΣΠΟΖΟΜΕΝΟ ΖΩΟ ΑΔΕΣΠΟΤΟ ΖΩΟ ΖΩΟ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΓΙΑ 15 ΗΜΕΡΕΣ ΑΝ Ο ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΑΡΝΗΘΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΤΟ ΖΩΟ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΓΙΑ 15 ΗΜΕΡΕΣ ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟ, ΤΟ ΖΩΟ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΣΥΛΛΗΨΗ, ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ. ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟ, ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΑΝ ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ ΑΝ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ, ΤΟ ΖΩΟ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙ, ΟΠΩΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ
ΖΩΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ Ή ΕΧΕΙ ΔΑΓΚΩΘΕΙ ΑΠΟ ΖΩΟ ΥΠΟΠΤΟ ΓΙΑ ΛΥΣΣΑ (ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΥΠΟΠΤΟ ΖΩΟ) ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΕΝΟ ΑΝΕΜΒΟΛΙΑΣΤΟ ΑΠΟΜΩΝΟΣΗ ΤΟΥ ΖΩΟΥ + ΑΠΟΜΩΝΟΣΗ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ 15 ΗΜΕΡΕΣ ΑΠΟΜΩΝΟΣΗ ΤΟΥ ΖΩΟΥ + ΑΠΟΜΩΝΟΣΗ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ 15 ΗΜΕΡΕΣ ΑΝ ΤΟ ΥΠΟΠΤΟ ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ 15 ΗΜΕΡΩΝ ΤΑ ΖΩΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΟΝΤΑΙ ΑΝ ΤΟ ΥΠΟΠΤΟ ΖΩΟ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ). ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙ, ΟΠΩΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΝ ΤΟ ΥΠΟΠΤΟ ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ 15 ΗΜΕΡΩΝ ΤΑ ΖΩΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΟΝΤΑΙ. ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΕΜΒΟΛΙΑΣΤΟΥ ΑΝ ΤΟ ΥΠΟΠΤΟ ΖΩΟ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ). ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙ, ΟΠΩΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΝ ΒΓΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟ ΖΩΟ ΠΟΥ ΔΑΓΚΩΘΗΚΕ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΤΑΙ ΑΝ ΒΓΕΙ ΘΕΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟ ΖΩΟ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ ΑΝ ΒΓΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟ ΖΩΟ ΠΟΥ ΔΑΓΚΩΘΗΚΕ ΕΜΒΟΛΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΤΑΙ ΑΝ ΒΓΕΙ ΘΕΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟ ΖΩΟ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ Σε όλες τις περιπτώσεις άρνησης του ιδιοκτήτη να απομονώσει το ζώο του αυτό θανατώνεται
ΖΩΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ Ή ΕΧΕΙ ΔΑΓΚΩΘΕΙ ΑΠΟ ΖΩΟ ΥΠΟΠΤΟ ΣΤΗ ΛΥΣΣΑ (ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΥΠΟΠΤΟ ΖΩΟ) ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΕΝΟ ΑΝΕΜΒΟΛΙΑΣΤΟ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΓΙΑ 60 ΗΜΕΡΕΣ ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ή Ο ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΑΡΝΗΘΕΙ ΑΥΤΟ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΓΙΑ 6 ΜΗΝΕΣ ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ή Ο ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΑΡΝΗΘΕΙ ΑΥΤΟ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΑΝ ΤΟ ΖΩΟ ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ 60 ΗΜΕΡΩΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΤΑΙ ΑΝ ΤΟ ΖΩΟ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΑΝ ΤΟ ΖΩΟ ΔΕΝ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ 6 ΜΗΝΩΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΤΑΙ. ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ 1 ΜΗΝΑ ΠΡΙΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΘΕΙ ΑΝ ΤΟ ΖΩΟ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΘΑΝΑΤΩΝΕΤΑΙ (ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΦΑΛΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ)