ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ TIMSS 2003

ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΜΕΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ TIMSS 2003 Οι ερωτήσεις που ακολουθούν μπορούν να αξιοποιηθούν στις ενότητες του Αναλυτικού Προγράμματος των Φυσικών Επιστημών κατά τάξη, σύμφωνα με τον πιο κάτω πίνακα: ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Αρ. Ενότητα Τάξη Αρ. Ενότητα Τάξη 1 Ύλη, Δυν Κιν. Απλ. μηχ. Εργ Κατασ. Β, Γ, Ε 42 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 2 Ύλη Β, Ε 43 Φως Δ 3 Φυσικό περιβάλλον Α, Ε 44 Ζωντανοί οργανισμοί Α, Β 4 Το σώμα και η υγεία μας Β, Γ 45 Το σώμα και η υγεία μας Β, Γ 5 Ύλη Γ 46 Ενέργεια Δ, Στ 6 Ύλη Β 47 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 7 Το σώμα και η υγεία μας, Ενέργεια Γ, Ε, Στ 48 Ύλη Δ, Ε 8 Ζωντανοί οργανισμοί Ε 49 Υλη Γ, Ε 9 Ζωντανοί οργανισμοί Β, Γ, Δ 50 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ 10 Ουρανός και Γη Γ, Δ 51 Ουρανός και Γη Δ, Στ 11 Δυν. Κιν. Απλ. μηχ. Εργ Κατασκ. Δ 52 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ 12 Ύλη Γ, Ε 53 Ζωντανοί οργανισμοί Δ, Ε 13 Το σώμα και η υγεία μας Β, Γ, Ε 54 Φυσικό περιβάλλον Β, Γ 14 Ύλη, Ενέργεια Β, Γ, Δ 55 Υλη Γ, Ε 15 Το σώμα και η υγεία μας Α, Δ, Ε 56 Ζωντανοί οργανισμοί Α, Β 16 Το σώμα και η υγεία μας Γ, Στ 57 Το σώμα και η υγεία μας Β, Ε 17 Ζωντανοί οργανισμοί Β, Γ, Ε 58 Ζωντανοί οργανισμοί Β, Γ 18 Φως Δ 59 Ύλη Β, Ε 19 Φως Δ 60 Ύλη Δ, Ε 20 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 61 Ύλη Β 21 Ενέργεια Στ 62 Δυν. Κιν. Απλ. μηχ. Εργ Κατασκ. Γ 22 Υλη Δ, Ε 63 Ύλη Δ, Ε 23 Ουρανός και Γη Γ, Δ, Στ 64 Ύλη Δ, Στ 24 Το σώμα και η υγεία μας Γ, Στ 65 Φως Δ 25 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 66 Ύλη Δ, Ε 26 Υλη Δ, Ε 67 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 27 Φυσικό περιβάλλον, Ζωντανοί οργ. Β, Γ, Δ 68 Δυν. Κιν. Απλ. μηχ. Εργ Κατασκ. Γ 28 Ενέργεια Δ, Στ 69 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 29 Ύλη Δ, Ε 70 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 30 Ύλη Δ, Στ 71 Ζωντανοί οργανισμοί Γ, Δ, Ε 31 Ενέργεια Στ 32 Το σώμα και η υγεία μας Ε 33 Ζωντανοί οργανισμοί Β, Γ, Ε 34 Το σώμα και η υγεία μας Δ, Ε 35 Το σώμα και η υγεία μας Β, Ε 36 Ζωντανοί οργανισμοί Δ, Ε 37 Ύλη Β, Γ 38 Ύλη Δ, Ε, Στ 39 Δυν. Κιν. Απλ. μηχ. Εργαλ. Κατασ. Β, Γ 40 Ύλη Β, Δ, Ε 41 Δυν. Κιν. Απλ. μηχ. Εργ. Κατ, Ύλη Δ 1

1. Ένας ισχυρός μαγνήτης θα διαχωρίσει ένα μίγμα από : Α. Άχρωμα κομμάτια γυαλιού και πράσινα κομμάτια γυαλιού Β. Χάρτινους κύβους και πλαστικούς κύβους Γ. Σιδερένιες βελόνες και αλουμινένιες βελόνες Δ. Άμμο και αλάτι 2. Παρατηρήστε το πιο κάτω διάγραμμα: χιονισμένα βουνά λίμνη ποταμός μικρά ρεύματα ωκεανός Το πιο αλμυρό νερό βρίσκεται: Α. Στον ωκεανό Β. Στην ορεινή λίμνη Γ. Στον ποταμό Δ. Στα μικρά ρεύματα 3. Αν πετάξετε τα πιο κάτω αντικείμενα στα σκουπίδια, ποιο θα καταστραφεί από το περιβάλλον (θα πάθει αποσύνθεση) πιο γρήγορα; Α. Μια γυάλινη μπουκάλα Β. Ένα μεταλλικό κουτί Γ. Μια πλαστική μπουκάλα Δ. Το απομεινάρι ενός μήλου 2

4. Οι άνθρωποι ερμηνεύουν (καταλαβαίνουν) τα ερεθίσματα της όρασης, της ακοής, της γεύσης και της όσφρησης: Α. Στον εγκέφαλο Β. Στην σπονδυλική στήλη Γ. Στα αισθητήρια όργανα Δ. Στο δέρμα 5. Η πιο κάτω εικόνα δείχνει τρία στερεά σώματα του ίδιου μεγέθους που επιπλέουν στο νερό. σώμα 1 σώμα 2 σώμα 3 Ποιο σώμα έχει το μεγαλύτερο βάρος; Α. Το σώμα Α Β. Το σώμα Β Γ. Το σώμα Γ Δ. Έχουν όλα το ίδιο βάρος 6. Από τι καλύπτεται το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της Γης; Α. Νερό Β. Βράχους Γ. Γεωργική γη Δ. Πόλεις 7. Αν το σώμα παίρνει περισσότερη ενέργεια από όση χρησιμοποιεί, Α. Η αναπνοή γίνεται γρηγορότερη. Β. Μειώνεται το βάρος του. Γ. Αυξάνονται οι κτύποι της καρδίας. Δ. Το φαγητό αποθηκεύεται ως λίπος. 3

8. Τα απολιθώματα των δεινοσαύρων, που έζησαν πριν από εκατομμύρια χρόνια, μπορούν να βρεθούν : Α. Στο νερό των ωκεανών. Β. Στον πάγο που δημιουργείται στην επιφάνεια μικρών λιμνών. Γ. Στον κορμό των δέντρων. Δ. Στους βράχους μέσα στο έδαφος. 9. Ποιο φυτό καλλιεργείται, για να γίνει τροφή; Α. Ρύζι Β. Καπνός Γ. Ορχιδέα Δ. Βαμβάκι 10. Κάθε χρόνο η Γη κινείται μια φορά γύρω από Α. Τον Άρη Β. Τον Ήλιο Γ. Τη Σελήνη Δ. Όλους τους άλλους πλανήτες 11. Η Ελευθερία εξέτασε τέσσερα είδη πέτρας, για να διαπιστώσει ποιο είναι το πιο σκληρό. Έτριψε το κάθε είδος πάνω σε ένα κομμάτι σκληρό ατσάλι για ένα λεπτό. Ζωγράφισε την εικόνα της κάθε πέτρας, για να δείξει πώς ήταν προηγουμένως και πώς έγινε, αφού την έτριψε. Ποιο είδος πέτρας είναι το πιο σκληρό; πριν από το πείραμα μετά το πείραμα Α Β Γ Δ 4

12. Τι συμβαίνει στο νερό, όταν βράζει; Α. Αλλάζει χρώμα Β. Γίνεται πιο βαρύ Γ. Μετατρέπεται σε υδρατμούς Δ. Σταματά να βγάζει φυσαλίδες 13. Πώς μπορεί το πλύσιμο των χεριών να σε προστατεύσει από αρρώστιες; Α. Απομακρύνει τα μικρόβια Β. Βοηθά τα χέρια να φαίνονται όμορφα Γ. Δεν αφήνει το δέρμα να ξηραίνεται Δ. Κάνει τα χέρια πιο ζεστά. 14. Σχεδίασε ένα βέλος πάνω στον ποταμό στο πιο κάτω σχεδιάγραμμα, για να δείξεις την κατεύθυνση που κινείται το νερό. χιονισμένα βουνά λίμνη ποταμός ρυάκια ωκεανός 15. Ποιο από τα πιο κάτω είναι πιο πιθανό να επηρεάσει το ύψος που θα έχεις, όταν θα είσαι ενήλικος; Α. Το ύψος των γονιών σου. Β. Το ύψος των αδελφιών σου. Γ. Το χρώμα των μαλλιών σου. Δ. Το βάρος σου. 5

16. Που πάει ο αέρας, όταν ένα άτομο αναπνέει; Α. Στην καρδία Β. Στο στομάχι Γ. Στους πνεύμονες Δ. Στο συκώτι 17. Ποιο μέρος του φυτού απορροφά το περισσότερο νερό; Μέρος Α Μέρος Β Μέρος Γ Μέρος Δ Α. Β. Γ. Δ. 18. Σε διαφορετικές ώρες μιας ηλιόλουστης μέρας ένα δέντρο σχημάτιζε σκιά διαφορετικού μήκους, όπως φαίνεται στο πιο κάτω σχεδιάγραμμα. Ποια εικόνα δείχνει τη σκιά του δέντρου στις 12.00 το μεσημέρι; 19. Ποιο από τα πιο κάτω ζευγάρια μπορεί να δημιουργήσει το ουράνιο τόξο. Α. Ομίχλη και σύννεφα Β. Βροχή και χιόνι Γ. Σύννεφα και πάγος Α. Β. Γ. Δ. Ε. Δ. Ήλιος (ηλιοφάνεια) και βροχή 6

20. Ποιο από τα πιο κάτω ζώα ΔΕΝ γεννά αβγά; Α. Κοτόπουλο Β. Σκύλος Γ. Βάτραχος Δ. Χελώνα 21. Η πιο κάτω εικόνα δείχνει τα κύρια στρώματα της Γης. Γ Ποιο είναι το πιο θερμό; Α. Το στρώμα Α Β. Το στρώμα Β Γ. Το στρώμα Γ Δ. Και τα τρία στρώματα έχουν την ίδια θερμοκρασία 22. Τι υπάρχει μέσα στις φυσαλίδες που δημιουργούνται από το σαπούνι; Α. Αέρας Β. Σαπούνι Γ. Νερό Δ. Τίποτε 23. Ποιο από τα πιο κάτω είναι το πιο θερμό; Α. Η Γη Β. Ο Άρης Γ. Η Σελήνη Δ. Ο Ήλιος 7

24. Αν μετρηθούν οι καρδιακοί παλμοί και ο ρυθμός της αναπνοής σου πριν και αφού τρέξεις έναν δρόμο ταχύτητας 50 μέτρων ποιες αλλαγές θα παρατηρηθούν; Α. Καμιά αλλαγή στους καρδιακούς παλμούς, αλλά μείωση στους στον ρυθμό της αναπνοής. Β. Αύξηση στους καρδιακούς παλμούς, αλλά καμιά αλλαγή στον ρυθμό της αναπνοής. Γ. Αύξηση στους καρδιακούς παλμούς και στον ρυθμό της αναπνοής. Δ. Αύξηση στους καρδιακούς παλμούς και στον ρυθμό της αναπνοής. Ε. Καμιά αλλαγή ούτε στο ένα ούτε στο άλλο. 25. Γράψε πιο κάτω τι θα συμβεί στα φυτά και στα ψάρια ενός ποταμιού, αν ένα εργοστάσια ρίξει σε αυτό μεγάλες ποσότητες ζεστού νερού. 26. Το ίδιο τούβλο τοποθετείται πάνω σε μια ζυγαριά με τρεις διαφορετικούς τρόπους. Τι θα δείξει η ζυγαριά; Α. Η ζυγαριά στην εικόνα 1 θα δείξει το μεγαλύτερο βάρος. Β. Η ζυγαριά στην εικόνα 2 θα δείξει το μεγαλύτερο βάρος. Γ. Η ζυγαριά στην εικόνα 3 θα δείξει το μεγαλύτερο βάρος. Δ. Η ζυγαριά θα δείξει το ίδιο βάρος σε όλες τις εικόνες. 27. Ποιο ζώο τρώει μόνο φυτά; Α. Η γάτα Β. Ο σκύλος Γ. Το λιοντάρι Δ. Ο λαγός 8

28. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι οι πηγές που δεν θα εξαντληθούν (λείπουν) ποτέ από τη Γη. Ποιο από τα πιο παραδείγματα δείχνει χρήση ανανεώσιμης πηγής ενέργειας; Α. Ένας καυστήρας κάρβουνου ζεσταίνει το σπίτι. Β. Ένας ανεμόμυλος αντλεί νερό σε μια φάρμα. Γ. Μια λάμπα πετρελαίου φωτίζει το δωμάτιο. Δ. Ένα πετρελαιοκίνητο φορτηγό ταξιδεύει στον δρόμο. 29. Ποιο αέριο από τον ατμοσφαιρικό αέρα πρέπει να αναπνέουμε, για να ζούμε; Α. Το άζωτο Β. Το οξυγόνο Γ. Το διοξείδιο του άνθρακα Δ. Το υδρογόνο 30. Μεγάλες ποσότητες μετάλλων, όπως ο σίδηρος και το αλουμίνιο βρίσκονται: Α. Σε νεκρά δέντρα Β. Στο νερό Γ. Σε οστά ζώων Δ. Σε πετρώματα 31. Η Ιωάννα ανάφερε τους πιο κάτω λόγους, για να εξηγήσει, γιατί οι βραστήρες και τα τηγάνια είναι συνήθως κατασκευασμένα από χαλκό. Ποιος είναι σωστός; Α. Ο χαλκός είναι καλός αγωγός της θερμότητας. Β. Ο χαλκός λιώνει εύκολα. Γ. Ο χαλκός δύσκολα αλλάζει σχήμα. Δ. Ο χαλκός διαλύεται στο νερό. 9

32. Τα δόντια που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για το άλεσμα της τροφής τους σημειώνονται στο σχήμα με τους αριθμούς: πάνω δόντια Άκάτω δόντια Α. 1 μόνο Β. 3 μόνο Γ. 1 και δύο Δ. 3 και 4 33. Ποιο από τα πιο κάτω ζώα είναι ζευγαρωμένο με τη μορφή του σε νεαρή ηλικία; μύγα κουνούπι ακρίδα πεταλούδα Α. Β. Γ. Δ. 34. Η Νίκη παίζει ποδόσφαιρο και ζεσταίνεται. Γράψε ένα πράγμα που κάνει το σώμα της, για να κρυώσει..... 10

35. Ποιο από τα πιο κάτω φυτά υπάρχει μεγαλώνει συνήθως σε ένα τροπικό δάσος; Α. Β. Γ Δ. 36. Τα παιδιά γίνονται ψηλώνουν και βαραίνουν, καθώς ενηλικιώνονται. Περίγραψε ακόμα μια αλλαγή που συμβαίνει στο σώμα των παιδιών, καθώς γίνονται ενήλικες..... 37. Οι ιδιότητες τριών υλικών συγκρίνονται στον πιο κάτω πίνακα. Ένα από τα υλικά είναι το ξύλο, το άλλο πέτρα και το άλλο σίδηρος. Ιδιότητα Υλικό 1 Υλικό 2 Υλικό 3 Βυθίζεται στο νερό; Ναι Όχι Ναι Καίεται εύκολα; Όχι Ναι Όχι Έλκεται από μαγνήτη; Ναι Όχι Όχι Γράψε πιο κάτω ποια είναι τα υλικά συμπληρώνοντας τα κενά: Το ξύλο είναι το υλικό με αριθμό... Η πέτρα είναι το υλικό με αριθμό... Ο σίδηρος είναι το υλικό με αριθμό... 11

38. Ένα κλειστό γυάλινο μπουκάλι με νερό έμεινε στην κατάψυξη όλη τη νύχτα. Το πρωί το μπουκάλι βρέθηκε σπασμένο. Γιατί η στερεοποίηση του νερού προκάλεσε το σπάσιμο του μπουκαλιού;.... 39. Εικόνα 1 Εικόνα 2 Εικόνα 3 N B B N N B N B B N B N Εικόνα 4 B N N B Ποιες από τις πιο πάνω εικόνες δείχνουν δύο μαγνήτες να απωθούνται μεταξύ τους; Α. Οι εικόνες 1 και 2. Β. Οι εικόνες 2 και 3. Γ. Οι εικόνες 1 και 4. Δ. Οι εικόνες 1, 2, 3 και 4. 40. Η πιο πάνω εικόνα δείχνει ένα κουτί που περιέχει ένα υλικό που θα μπορούσε να ήταν στερεό, υγρό ή αέριο. Το υλικό αυτό έπειτα τοποθετείται σε ένα κουτί τέσσερις φορές μεγαλύτερο. Οι πιο κάτω εικόνες δείχνουν πώς ένα στερεό, ένα υγρό και ένα αέριο υλικό θα φαίνονται, όταν τοποθετηθούν στο μεγαλύτερο κουτί. 12

Α. Δείξε ποια εικόνα δείχνει το στερεό, ποια το υγρό και ποια το αέριο. (Γράψε τη λέξη στερεό, υγρό ή αέριο στο κενό δίπλα στην εικόνα. Χρησιμοποίησε την κάθε λέξη μόνο μια φορά.) Β. Αιτιολόγησε την απάντησή σου..... 41. Η Ευρυδίκη βρήκε τέσσερις πέτρες από το ίδιο υλικό στην κοίτη ενός ποταμού. Είχαν διαφορετικό σχήμα και μέγεθος. Ποια πέτρα είναι πιο πιθανό να παρέσυρε ο ποταμός από πιο μακριά; Α. Β. Γ. Δ. 13

42. Ποια από τα πιο κάτω είναι έντομα; Α. Το 1 και 3 μόνο Β. Το 1 και 4 μόνο Γ. Το 2 και 4 μόνο Δ. Το 3 και 4 μόνο 43. Οι άνθρωποι πρέπει να προστατεύονται από την ηλιακή ακτινοβολία. Γράψε ένα αποτέλεσμα που μπορεί να συμβεί στο σώμα τους, αν δεν προστατεύονται από τον ήλιο. 44. Ποια από τις πιο κάτω ομάδες περιλαμβάνει μόνο ζωντανά σώματα; Α. λαγός, σπόρος, πουλί Β. σπόρος, πουλί, άνεμος Γ. ηφαίστειο, κερί, λαγός Δ. άνεμος, κερί, ηφαίστειο 45. Γράψε πιο κάτω δύο λόγους, για τους οποίους το ανθρώπινο σώμα πρέπει να είναι καλυμμένο με δέρμα: Λόγος 1:... Λόγος 2:... 14

46. Οι πιο κάτω εικόνες δείχνουν μια λάμπα που έχει συνδεθεί με μια μπαταρία. Σε ποια εικόνα θα ανάψει η λάμπα; Α. Β. Γ. Δ. 47. Μερικοί από τους πιο κάτω οργανισμούς γεννούν μικρά που έχουν αναπτυχθεί στο σώμα της μητέρας τους. Μερικοί οργανισμοί γεννούν αβγά, από τα οποία εκκολάπτονται τα μικρά. άβάτραχος άσκύλος άάνθρωπος άπεταλούδα άπουλί άφάλαινα Στον πιο κάτω πίνακα γράψε τα ονόματα των οργανισμών που ανήκουν σε κάθε κατηγορία. Οργανισμοί που γεννούν μικρά ζώα Οργανισμοί που γεννούν αβγά 15

48. Πολλά αντικείμενα είναι κατασκευασμένα από μέταλλα (όπως ο χαλκός, ο σίδηρος και το χρυσάφι). Α. Γράψε ένα αντικείμενο που είναι κατασκευασμένο από μέταλλο.... Β. Ποια ιδιότητα του μετάλλου χρησιμεύει σε αυτό το αντικείμενο;... 49. Ο πιο κάτω πίνακας δείχνει μερικές πληροφορίες για τον καιρό σε τέσσερις πόλεις κατά τη διάρκεια ενός εικοσιτετραώρου. Πόλη Α Σύννεφα στον ουρανό Όχι Χαμηλότερη θερμοκρασία 10 C Ψηλότερη θερμοκρασία 25 C Πόλη Β Ναι 20 C 30 C Πόλη Γ Όχι 10 C 1 C Πόλη Δ Ναι 15 C 5 C Σε ποια πόλη είναι πιο πιθανό να έχει χιονίσει; Α. Πόλη Α Β. Πόλη Β Γ. Πόλη Γ Δ. Πόλη Δ 50. Παρατήρησε την πιο κάτω εικόνα: βουνά Γ Δ έρημος Β ποταμός Α ωκεανός 16

Ποια είναι η καλύτερη τοποθεσία για καλλιέργειες; Α. Τοποθεσία Α Β. Τοποθεσία Β Γ. Τοποθεσία Γ Δ. Τοποθεσία Δ 51. Η Κατερίνα παρατηρεί την Πανσέληνο. Περίπου πόσος χρόνος θα περάσει ως την επόμενη πανσέληνο; Α. Μια βδομάδα Β. Δύο βδομάδες Γ. Ένας μήνας Δ. Ένας χρόνος 52. Ένα φυτό έχει κίτρινα λουλούδια. Ποιος από τους πιο κάτω λόγους εξηγεί καλύτερα γιατί τα λουλούδια είναι κίτρινα; Α. Το φως του ήλιου χρωμάτισε τα λουλούδια κίτρινα. Β. Τα λουλούδια των γονέων του φυτού ήταν κίτρινα. Γ. Υπήρχε πολλή ζέστη, όταν το φυτό άνθισε. Δ. Έβρεχε κάθε μέρα. 53. Τα ζώα συνήθως έχουν φυσικά χαρακτηριστικά που τα βοηθούν να ζουν σε συγκεκριμένα μέρη. Παρατήρησε την ποιο κάτω εικόνα: Το ζώο αυτό ζει σε μια θερμή έρημο. Ποιο φυσικό χαρακτηριστικό έχει, το οποίο το βοηθά να χάνει θερμότητα; 17

Α. Χοντρή γούνα Β. Θαμνώδη ουρά Γ. Μικρά μάτια Δ. Μεγάλα αυτιά 54. Η πιο κάτω εικόνα δείχνει μια μικρή λίμνη και μερικούς οργανισμούς που ζουν μέσα και γύρω από αυτήν. Ο καθένας εξαρτάται από τον άλλο για την τροφή του. ήλιος ερωδιός φυτό της λίμνης γυρίνος Από ποιο από τα πιο κάτω παίρνει ο γυρίνος την τροφή του; Α. Από τον ήλιο. Β. Από το ψάρι. Γ. Από φυτά της λίμνης. Δ. Από τον ερωδιό. 55. Μια ζεστή μέρα με υγρασία ο αέρας περιέχει πολλούς υδρατμούς. Τι θα συμβεί στους υδρατμούς, όταν ο αέρας γίνει πολύ κρύος; 56. Είναι τα φυτά ζωντανά ή μη ζωντανά σώματα; (Σημείωσε ένα στο κατάλληλο τετράγωνο) 18

Ζωντανά Μη ζωντανά Αιτιολόγησε την απάντησή σου. 57. Ο Φίλιππος είχε κρυολόγημα. Μέσα σε μια βδομάδα μερικοί φίλοι του αρρώστησαν με κρυολόγημα. Γράψε δύο τρόπους, με τους οποίους θα μπορούσε να μεταδώσει το κρυολόγημα στους φίλους του. 1... 2.. 58. Σε μια σακούλα ρύζι βρέθηκαν προνύμφες (σκουλήκια). Ποια από τις πιο κάτω προτάσεις εξηγεί πώς βρέθηκαν εκεί; ρύζι προνύμφες ρύζι Α. Προέρχονται από το νερό της σακούλας. Β. Προέρχονται από τον αέρα της σακούλας. Γ. Προέρχονται από το ίδιο το ρύζι. Δ. Προέρχονται από αβγά που γέννησαν κάποια έντομα. 59. Ποιο από τα πιο κάτω μπορεί να διαλυθεί στο νερό; Α. Ρινίσματα σιδήρου Β. Πριονίδια ξύλου Γ. Άμμος Δ. Ζάχαρη 19

60. Ποια από τις πιο κάτω ενέργειες θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας νέας ουσίας; Α. Μια καρφοβελόνα αφήνεται στο ύπαιθρο και σκουριάζει. Β. Ένα γυάλινο ποτήρι πέφτει και σπάζει σε μικρά κομμάτια. Γ. Ένα λαστιχάκι τεντώνεται, ώσπου να κοπεί. Δ. Ξύνεται η μύτη ενός μολυβιού. 61. Περίγραψε μια διαφορά ανάμεσα στα στερεά και στα υγρά σώματα. 62. Ποιο από τα πιο κάτω μπορεί να κάνει αντικείμενα να απωθούνται μεταξύ τους; Α. Η βαρύτητα. Β. Ο μαγνητισμός Γ. Και η βαρύτητα και ο μαγνητισμός. Δ. Ούτε η βαρύτητα ούτε ο μαγνητισμός. 63. Ποια δήλωση είναι σωστή για όλα τα αντικείμενα; Α. Όλα τα αντικείμενα έχουν λάμψη. Β. Όλα τα αντικείμενα είναι σκληρά. Γ. Όλα τα αντικείμενα είναι τραχιά. Δ. Όλα τα αντικείμενα έχουν μάζα. 64. Τα μέταλλα χρησιμοποιούνται στην κατασκευή πολλών πραγμάτων, όπως είναι τα κοσμήματα, η κιμωλία και το σκυρόδεμα (κουγκρί). Από πού βρίσκουμε τα μέταλλα, για να φτιάξουμε αυτά τα πράγματα; Α. Από τον αέρα. Β. Από το ξύλο. Γ. Από τα πετρώματα. Δ. Από τις καλλιέργειες. 20

65. Στην πιο κάτω εικόνα υπάρχουν δύο λάθη στη σκιά του άντρα. Γράψε τα δύο λάθη πιο κάτω: 1... 2.. 66. Οι πιο κάτω εικόνες δείχνουν τέσσερα πανομοιότυπα αναμμένα κεριά. Το καθένα έχει καλυφθεί από ένα γυάλινο δοχείο διαφορετικού μεγέθους. Ποιο κερί θα σβήσει τελευταίο; Α. Β. Γ. Δ. 67. Η Ρεβέκκα μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι. Ήθελε να φυτέψει φυτά σε διαφορετικές περιοχές του κήπου της. Α. Η Ρεβέκκα γνωρίζει ότι τα φυτά χρειάζονται φως, για να αναπτυχθούν. Γιατί τα φυτά χρειάζονται φως; Β. Τα φυτά χρειάζονται επίσης νερό, για να αναπτυχθούν. Γράψε ακόμα ένα πράγμα που χρειάζονται τα φυτά, για να αναπτυχθούν κανονικά.... 21

68. Πιο κάτω φαίνεται ένα σχεδιάγραμμα του σπιτιού της Ρεβέκκας. Υπάρχουν τέσσερις περιοχές του κήπου, όπου η Ρεβέκκα θέλει να φυτέψει φυτά (1, 2, 3 και 4). περιοχή 4 βορράς δύση ανατολή περιοχή 1 σπίτι νότος περιοχή 3 βελανιδιές περιοχή 2 λίμνη Ποια πλευρά του σπιτιού της Ρεβέκκας θα φωτίζεται περισσότερο από τον ήλιο το πρωί; (Σημείωσε ένα στο κατάλληλο τετράγωνο) Η ανατολική ( περιοχή 3) Η δυτική (περιοχή 4) Αιτιολόγησε την απάντησή σου. 69. Η Ρεβέκκα ήθελε να φυτέψει σε κάθε περιοχή διαφορετικά είδη φυτών. Συγκέντρωσε εικόνες των αγαπημένων της φυτών και ανακάλυψε πόσο φως του ήλιου χρειάζονται, για να αναπτυχθούν κανονικά. Τοποθέτησε τις εικόνες και τις πληροφορίες που συγκέντρωσε σε ένα λεύκωμα, όπως φαίνεται πιο κάτω: 22

ΑνάγκεςΑνάγκες σε φως ΑνάγκεςΑνάγκες σε φως φτέρη θάμνος σκιά απογευματινός ήλιος τριανταφυλλιά αστέρι ήλιος όλη μέρα πρωινός ήλιος μενεξές ντοματιά σκιά για μερικές ώρες ήλιος όλη μέρα Α. Η Ρεβέκκα θέλει να φυτέψει τριανταφυλλιές κάτω από τις βελανιδιές. Η φίλη της η Ευγενία διαφώνησε μαζί της και της είπε ότι οι τριανταφυλλιές δε θα μεγάλωναν κανονικά στην περιοχή Εξήγησε πιο κάτω, γιατί η Ευγενία υποστηρίζει αυτή την άποψη. Β. Με τη βοήθεια του σχεδιαγράμματος του σπιτιού της Ρεβέκκας και των πληροφοριών του πιο πάνω λευκώματος, γράψε στον πιο κάτω πίνακα ποια φυτά θα αναπτυχθούν περισσότερο σε κάθε περιοχή. Περιοχή 1 Περιοχή 2 Περιοχή 3 Περιοχή 4 23

70. Η Ρεβέκκα φύτεψε τον κήπο της. Έπειτα από μερικούς μήνες παρατήρησε ότι στον κήπο αναπτύχθηκαν μερικά φυτά που δεν είχε φυτέψει. Γνωρίζει ότι τα φυτά φυτρώνουν από σπόρους. Μάζεψε μερικούς σπόρους από αυτά τα φυτά. Τα φυτά και οι σπόροι τους φαίνονται στις πιο κάτω εικόνες: φυτό σπόροι Πώς μπορεί να έφτασαν στον κήπο οι σπόροι;. 71. Η Ρεβέκκα παρατήρησε ότι τα φύλλα στις τριανταφυλλιές της τρώγονταν από έντομα, όπως φαίνεται στην πιο κάτω εικόνα. έντομα Η Ρεβέκκα σκέφτηκε να ψεκάσει τα φυτά με εντομοκτόνο, για να σκοτώσει τα έντομα. Η Ευγενία της είπε ότι το εντομοκτόνο μπορεί να σκοτώσει και άλλα έντομα, που είναι σημαντικά για άλλα φυτά που ανθίζουν στον κήπο. Γιατί κάποια έντομα είναι σημαντικά για τα φυτά που ανθίζουν; 24

25