Nεανικά Ἀγκυροβολήματα Aγκυροβολή- Δ I M H N I A I O Φ Y Λ Λ A Δ I O T H Σ I E P A Σ M H T P O Π O Λ E Ω Σ I E P A Π Y T N H Σ K A I Σ H T E I A Σ Γ I A T O Y Σ N E O Y Σ T E Y X O Σ 4 6 ο Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ - Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 0 8 «...ἵνα πάντες ἕν ὦσι» (ἐκκλησιολογικὴ προσέγγιση στὸ θεσμὸ τῆς οἰκογένειας) Ὁ δρόμος ποὺ χαράξαμε στὰ προηγούμενα τεύχη τοῦ περιοδικοῦ ὁδηγεῖ τὰ βήματά μας σὲ ἕνα θέμα θεσμὸ ἀπὸ ἐκείνους ποὺ πάσχουν σήμερα Αὐτὸ σημαίνει ὅ,τι ἰσχύει γιὰ τὴν οἰκογένεια ὅ,τι ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν Ἐκκλησία ὡς πρὸς τὴν συγκρότηση καὶ τὸ στόχο της. περισσότερο, Ὁ ἀπόστολος στὴν οἰκογένεια. Ὑπάρχουν δυὸ Παῦλος στὴν ἐπιστολή του πρὸς τρόποι προσέγγισης τοὺς Ἐφεσίους τοῦ θέματος. Ὁ ἕνας εἶναι ὁ τρόπος τοῦ «κόσμου», δηλ. τῶν ἀνθρώπων ποὺ μέσα ἀπὸ (5,22-33) θεμελιώνει τὴ σχέση τοῦ νέου ζευγαριοῦ καὶ κατὰ συνέπεια τῆς οἰκογένειας τὶς θρησκεῖες, τὶς στὸ φιλοσοφίες καὶ Χριστὸ καὶ στὴν τὴν ἐπιστήμη προσεγγίζουν Ἐκκλησία λέγον- τὴν τας ὅτι «τὸ μυ- οἰκογένεια ὡς φαινόμενο τοῦ κόσμου (καθαρὰ βιολογικό, κοινωνιολογικό) καὶ ὁ ἄλλος εἶναι τῆς Ἐκκλησίας ἡ ὁποία, χωρὶς νὰ ἀρνεῖται τὴν κοσμικὴ διάσταση, ἐντάσσει τὴν οἰκογένεια μέσα στὸ καθολικὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. στήριον τοῦτο μέγα ἐστί, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν» (στ. 32). Τί σημαίνει τώρα ἡ φράση «μυστήριον μέγα...εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν» εἶναι ἕνα μεγάλο θέμα. Ἐκεῖνο ποὺ εἶναι σίγουρο εἶναι ὅτι ὁ ἀπόστολος δὲν
ἀναφέρεται στὴ γέννηση τῶν παιδιῶν. ὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ κάνει τὸ μυστήριο μέγα. Γι αὐτὸ καὶ ἡ ἀπουσία τους ἀπὸ μιὰ οἰκογένεια δὲν ἀναιρεῖ τὸ μέγεθος τοῦ μυστηρίου. «...Εἰς Χριστόν...». Γράφει ὁ Ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης: «Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε ἀπὸ τὴ γῆ. Τί καλὸ μπορεῖ νὰ ὑπάρχει σὲ αὐτόν; Νά, ὅμως, ποὺ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ κόσμησε τὸν ἄνθρωπο μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κι ἔγινε ὅμοιος μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Μεγάλο τὸ μυστήριο αὐτό, μεγάλο καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Ἄν γνώριζαν ὅλοι οἱ λαοὶ τῆς γῆς πόσο ἀγαπᾶ ὁ Κύριος τὸν ἄνθρωπο, τότε θ ἀγαποῦσαν τὸν Χριστὸ καὶ τὴν κατὰ Χριστὸν ταπείνωση, καὶ θὰ ποθοῦσαν νὰ γίνουν καθ ὅλα ὅμοιοι μὲ Αὐτόν. Μόνος του ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀδύνατον νὰ τὸ κατορθώσει αὐτό. Ὁ πεπτωκὸς ἄνθρωπος καθαρίζεται μὲ τὴ μετάνοια καὶ περιβάλλεται μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ τότε γίνεται σὲ ὅλα του ὅμοιος μὲ τὸν Κύριο. Τόσο μεγάλο εἶναι τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου γιὰ μᾶς. Σὲ εὐχαριστοῦμε, Κύριε, γιατὶ Ἐσὺ ἔδωσες στὴ γῆ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ Αὐτὸ δίνει στὴν ψυχὴ γνώση γιὰ πράγματα, ποὺ αὐτὴ ποτὲ δὲν περίμενε νὰ γνωρίσει. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μᾶς διδάσκει τὴν ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ, ὥστε ἡ ψυχὴ νὰ φέρει πάντοτε μέσα της τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ εὐφραίνει τὴν ψυχή, ταυτόχρονα ὅμως ὁ Κύριος δίνει στὴν ψυχὴ τὴ λύπη γιὰ τὸ λαὸ καὶ προσευχὴ μὲ δάκρυα, γιὰ νὰ γνωρίσουν ὅλοι οἱ λαοὶ τὸν Κύριο καὶ νὰ γλυκαθοῦν ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του. Ὅποιος γνώρισε μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς δὲν βρίσκει ἀνάπαυση οὔτε τὴν ἡμέρα οὔτε τὴ νύχτα, καὶ ὅταν ἀκόμη τὸ σῶμα ἀποκαμωμένο ἀναπαύεται στὸ κρεβάτι, ἡ ψυχὴ ἀκάματη δὲν παύει καὶ ἀπὸ ἐκεῖ νὰ φέρεται μὲ ὅλη τὴ δύναμή της πρὸς τὸν Θεὸ Πατέρα της. Ὁ Κύριος μᾶς ἔκανε συγγενεῖς Του, «Καθὼς Σύ, Πάτερ, ἐν Ἐμοὶ κἀγὼ ἐν Σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν Ἡμῖν ἕν ὦσιν» (Ἰωάν. 17, 21). Ἔτσι ὁ Κύριος μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κάνει ἀπὸ μᾶς μιὰ οἰκογένεια μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα» 1. «...Καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν». Ἔλεγε ὁ Γέροντας Πορφύριος: «Ὁ Χριστὸς ἕνωσε τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ. Μὲ τοὺς ἀγγέλους, τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὅλα τὰ δημιουργήματα, μὲ ὅλη τὴν κτίση τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὰ ζῶα καὶ τὰ πουλιά. Μὲ κάθε μικρὸ ἀγριολούλουδο, μὲ κάθε μικρὸ ἔντομο. Ἔγινε ἔτσι ἡ Ἐκκλησία πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου (Ἐφ. 1, 23), δηλ. τοῦ Χριστοῦ. Ὅλα ἐν Χριστῷ καὶ σὺν Χριστῷ, μέσα καὶ μαζὶ μὲ τὸν Χριστό. Αὐτὸ εἶναι τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας... Τὸ σπουδαῖο εἶναι νὰ μποῦμε στὴν Ἐκκλησία. Νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τοὺς συνανθρώπους μας, μὲ τὶς χαρὲς καὶ τὶς λύπες ὅλων. Νὰ τοὺς νιώθουμε δικούς μας, νὰ προσευχόμαστε γιὰ ὅλους, νὰ πονᾶμε γιὰ τὴ σωτηρία τους. Νὰ ξεχνᾶμε τοὺς ἑαυτούς μας. Νὰ κάνουμε τὸ πᾶν γι αὐτούς, ὅπως ὁ Χριστὸς γιὰ μᾶς. Μέσα στὴν Ἐκκλησία γινόμαστε ἕνα μὲ κάθε δυστυχισμένο καὶ
πονεμένο κι ἁμαρτωλό. Κανεὶς δὲν πρέπει νὰ σωθεῖ μόνος του, χωρὶς νὰ σωθοῦν καὶ οἱ ἄλλοι. Εἶναι λάθος νὰ προσεύχεται κανεὶς γιὰ τὸν ἑαυτό του, γιὰ νὰ σωθεῖ ὁ ἴδιος. Τοὺς ἄλλους πρέπει ν ἀγαπᾶμε καὶ νὰ προσευχόμαστε νὰ μὴ χαθεῖ κανείς, νὰ μποῦν ὅλοι στὴν Ἐκκλησία... Ὅταν ξεχωρίζουμε τὸν ἑαυτό μας, δὲν εἴμαστε χριστιανοί. Ἀληθινοὶ χριστιανοὶ εἴμαστε, ὅταν αἰσθανόμαστε βαθιὰ ὅτι εἴμαστε μέλη τοῦ μυστικοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἐκκλησίας, μὲ μιὰ συνεχὴ σχέση ἀγάπης. Ὅταν ζοῦμε ἑνωμένοι ἐν Χριστῷ. ηλαδὴ ὅταν ζοῦμε τὴν ἑνότητα μέσα στὴν Ἐκκλησία Του μὲ τὸ αἴσθημα τοῦ ἑνός. Γι αὐτὸ ὁ Χριστὸς προσεύχεται στὸν Πατέρα λέγοντας, ἵνα ὦσιν ἕν. Τὸ λέει καὶ τὸ ξαναλέει κι οἱ Ἀπόστολοι παντοῦ τὸ τονίζουν. Αὐτὸ εἶναι τὸ μεγαλύτερο βάθος, ἡ μεγαλύτερη ἔννοια ποὺ ἔχει ἡ Ἐκκλησία. Ἐκεῖ βρίσκεται τὸ μυστήριο. Νὰ ἑνωθοῦν ὅλοι σὰν ἕνας ἄνθρωπος ἐν Θεῷ... Εἴμαστε ἕνα ἀκόμη καὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δὲν εἶναι κοντὰ στὴν Ἐκκλησία. Εἶναι μακριὰ ἀπὸ ἄγνοια. Νὰ κάνουμε προσευχή, ὁ Θεὸς νὰ τοὺς φωτίσει καὶ νὰ τοὺς ἀλλάξει. Νὰ ἔλθουν κι αὐτοὶ στὸν Χριστό. Ἐμεῖς τὰ βλέπουμε ἀνθρώπινα, κινούμαστε μ ἄλλο τρόπο καὶ νομίζουμε ὅτι ἀγαπᾶμε τὸν Χριστό. Ὁ Χριστός, ὅμως, ὁ ὁποῖος βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους μᾶς λέει: ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν. Νὰ εὐχόμαστε νὰ εἴμαστε ὅλοι μαζί, ὅλοι μαζὶ στὸν Θεό. Τότε, ἄν τὸ ζοῦμε αὐτό, θὰ ἔχουμε τὰ ἀνάλογα ἀποτελέσματα, θὰ εἴμαστε ὅλοι ἀγαπημένοι καὶ ἑνωμένοι. Γιὰ τοὺς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ δὲν ὑπάρχει ἀπόσταση, ἔστω κι ἄν εἶναι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Ὅπου κι ἄν βρισκόμαστε, εἴμαστε, εἴμαστε ὅλοι μαζί... Ὅταν μᾶς συνδέει ὁ Χριστός, ἀποστάσεις δὲν ὑπάρχουν. Ὅταν φύγω ἀπ τὴ ζωὴ αὐτή, θὰ εἶναι πιὸ καλά. Θὰ εἶμαι πιὸ κοντά σας» 2. Τί συμπέρασμα βγαίνει ἀπ ὅλα αὐτά; Τί σημαίνει γιὰ τὴν οἰκογένεια αὐτὸ τό, «εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν», καὶ γιατί «μυστήριον μέγα»; Ἡ οὐσία τοῦ μυστηρίου βρίσκεται σ αὐτὸ ποὺ γράφει ὁ Ἅγιος Σιλουανός: «Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε
ἀπὸ τὴ γῆ... ὅμως...μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔγινε ὅμοιος μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστό» 3. Στὴν χριστοποίηση, λοιπόν, τοῦ ἀνθρώπου ποὺ πραγματοποιεῖται στὴν Ἐκκλησία ἀναφέρεται ὁ ἀπόστολος. Αὐτὴν ἔχει ὡς στόχο της ἡ οἰκογένεια καὶ μέσα ἀπὸ τὴν ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ στόχου θεραπεύονται τὰ ὅποια προβλήματά της. Τὸ μπόλιασμα τοῦ ἄνθρώπου στὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, στὴν Ἐκκλησία, κάνει τὸν ἄνθρωπο οἰκουμενικό, μέγα, ὅπως οἰκουμενικὴ καὶ μεγάλη, ὄχι τοπικὰ ἀλλὰ τροπικά, εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἡ οἰκογένεια ζεῖ ἀληθινὰ ὡς κύτταρο τῆς Ἐκκλησίας ὅταν πληρεῖ τὶς πιὸ πάνω ἀρχές, τῆς χριστοποίησης τῶν μελῶν της καὶ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς οἰκουμενικότητας. Ὅταν δὲ ζεῖ σ αὐτὴν τὴν κατάσταση τότε πάσχει λιγότερο ἤ περισσότερο καὶ χρειάζεται τὸ διπλὸ ἄνοιγμα γιὰ τὸ ὁποῖο κάνει λόγο ὁ Γέροντας Πορφύριος, πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ θεραπεία βρίσκεται στὴν συν-φιλίωση, στὸ μυστήριο τῆς ἑνότητας τῶν πάντων ποὺ μόνο ὁ Χριστὸς μπορεῖ νὰ χαρίσει στὸν κόσμο. παπα-νικόλας Ἀλεξάκης 1. Ἀρχιμ. Σωφρονίου, Ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης, ἔκδ. Ἱ. Μ. Τ. Προδρόμου Ἔσσεξ 2005, σελ.467-468. 2. Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καὶ λόγοι, Ἱ. Μ. Χρυσοπηγῆς, ἔκδ. Α Χανιά 2003, σελ. 189 κ.ἑ. 3. ὅ.π. σελ. 467. Γιά μιά ἁρμονική οἰκογένεια Ἡ καλή ἀρχή τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς «Γέροντα, κάποιος νέος πού ἔχει ἀποφασίσει τήν ἔγγαμη ζωή μέ ρωτοῦσε πῶς θά ξεκινήση σωστά γι αὐτήν; -Κατ ἀρχάς νά κοιτάξη νά βρῆ μιά καλή κοπέλα πού νά τόν ἀναπαύη, γιατί καθένας ἀναπαύεται διαφορετικά καί μέ ἄλλον ἄνθρωπο. Νά μήν κοιτάξη νά εἶναι πλούσια καί ὄμορφη, ἀλλά προπάντων ἁπλή καί ταπεινή. Πρέπει νά δώσει δηλαδή περισσότερη προσοχή στήν ἐσωτερική ὀμορφιά καί ὄχι στήν ἐξωτερική. Ὅταν ἡ κοπέλα εἶναι θετικός ἄνθρωπος καί προικισμένη μέ ἀνδρισμό, χωρίς νά ἔχη περισσότερο ἀπό ὅ,τι χρειάζεται γυναικεῖο χαρακτήρα, αὐτό πολύ βοηθάει στό νά βρίσκει ὁ ἄνδρας ἀμέσως κατανόηση καί νά μήν πονοκεφαλιάζη. Ἄν ἔχη καί φόβο Θεοῦ, ἔχη ταπείνωση, τότε μποροῦν νά πιασθοῦν χέρι-χέρι καί νά περάσουν τό κακό ρεῦμα τοῦ κόσμου. Στή διαφορά τῶν χαρακτήρων κρύβεται ἡ ἁρμονία τοῦ Θεοῦ Μιά μέρα ἦρθε στό Καλύβι κάποιος καί μοῦ εἶπε ὅτι εἶναι πολύ στενοχωρημένος, γιατί δέν συμφωνεῖ μέ τή γυναίκα του. Εἶδα ὅμως ὅτι δέν ὑπάρχει κάτι σοβαρό ἀνάμεσά τους. Ἔχει ἕνα ἐξόγκωμα αὐτός, κάποιο ἄλλο ἡ γυναίκα του, καί δέν μποροῦν νά πλησιάσουν ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Χρει-
άζονται λίγο πλάνισμα. Πάρε δύο σανίδες ἀπλάνιστες. Ἡ μία ἔχει σ αὐτό τό σημεῖο ἕναν ρόζο, ἡ ἄλλη σ ἐκεῖνο τό σημεῖο καί, ἄν πᾶς νά τίς ἑνώσης, μένει ἕνα κενό ἀναμεσά τους. Ἅμα ὅμως πλανίσης λίγο τήν μιά ἀπό ἐδῶ, λίγο τήν ἄλλη ἀπό ἐκεῖ, ἀλλά μέ τήν ἴδια πλάνη, ἀμέσως ἐφάπτονται 1. Μοῦ λένε μερικοί ἄνδρες: έν συμφωνῶ μέ τήν γυναίκα μου εἴμαστε ἀντίθετοι χαρακτῆρες. Ἄλλος χαρακτήρας ἐκείνη, ἄλλος ἐγώ! Πῶς κάνει τέτοια παράξενα πράγματα ὁ Θεός; έν θά μποροῦσε νά οἰκονομήση μερικές καταστάσεις ἔτσι, ὥστε νά ταιριάζουν τά ἀνδρόγυνα, γιά νά μποροῦν νά ζοῦν πνευματικά;. έν καταλαβαίνετε, τούς λέω, ὅτι μέσα στήν διαφορά τῶν χαρακτήρων κρύβεται ἡ ἁρμονία τοῦ Θεοῦ; Οἱ διαφορετικοί χαρακτῆρες δημιουργοῦν ἁρμονία. Ἀλλοίμονο, ἄν ἤσασταν ἴδιοι χαρακτῆρες! Σκεφθῆτε τί θά γινόταν, ἄν λ.χ. καί οἱ δύο θυμώνατε εὔκολα Θά γκρεμίζατε τό σπίτι. Ἤ, ἄν καί οἱ δύο ἤσασταν ἤπιοι χαρακτῆρες, θά κοιμόσασταν ὄρθιοι! Ἄν ἤσασταν τσιγκούνηδες, θά ταιριάζατε μέν, ἀλλά θά πηγαίνατε καί οἱ δύο στήν κόλαση. Ἄν πάλι ἤσασταν ἁπλοχέρηδες, θά μπορούσατε νά κρατήσετε σπίτι; Θά τό διαλύατε, καί τά παιδιά σας θά γύριζαν στούς δρόμους. Ἕνα στραβόξυλο, ἄν πάρη ἕνα στραβόξυλο, ταιριάζουν μεταξύ τους -ἔτσι δέν εἶναι;- θά σκοτωθοῦν ὅμως σέ μιά μέρα! Γι αὐτό τί γίνεται; Οἰκονομάει ὁ Θεός ἕνας καλός νά πάρει ἕνα στραβόξυλο, γιά νά βοηθηθῆ, γιατί μπορεῖ νά εἶχε καλή διάθεση, ἀλλά νά μήν εἶχε βοηθηθεῖ ἀπό μικρός». Οἱ μικροδιαφορές τῶν χαρακτήρων τῶν συζύγων βοηθοῦν νά δημιουργηθῆ μία ἁρμονική οἰκογένεια, γιατί ὁ ἕνας συμπληρώνει τόν ἄλλον. Στό αὐτοκίνητο εἶναι ἀπαραίτητο καί τό γκάζι, γιά νά προχωρήσει, ἀλλά καί τό φρένο γιά νά σταματήσει. Ἄν τό αὐτοκίνητο εἶχε μόνο φρένο, δέν θά κουνιόταν, καί ἄν εἶχε μόνον ταχύτητες, δέν θά μποροῦσε νά σταματήση. Σέ ἕνα ἀνδρόγυνο ξέρετε τί εἶπα; Ἐπειδή ταιριάζετε, γι αὐτό δέν ταιριάζετε!. Εἶναι καί οἱ δύο εὐαίσθητοι. Ἄν συμβῆ κάτι στό σπίτι, καί οἱ δύο τά χάνουν καί ἀρχίζουν: Ὤχ, τί πάθαμε! ὁ ἕνας, ὤχ, τί πάθαμε! ὁ ἄλλος. Ὁ ἕνας δηλαδή βοηθάει τόν ἄλλον νά ἀπελπισθῆ πιό πολύ. έν μπορεῖ νά τόν τονώση λίγο γιά στάσου, νά τοῦ πῆ, δέν εἶναι καί τόσο σοβαρό αὐτό πού μᾶς συμβαίνει. Τό ἔχω δεῖ αὐτό σέ πολλά ἀνδρόγυνα. Καί στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν, ὅταν οἱ σύζυγοι εἶναι διαφορετικοί χα-
ρακτῆρες, μποροῦν περισσότερο νά βοηθήσουν. Ὁ ἕνας κρατάει λίγο φρένο, ὅ ἄλλος λέει: Ἀφῆστε τά παιδιά λίγο ἐλεύθερα. Ἄν τά στρυμώξουν καί οἱ δύο, θά χάσουν τά παιδιά τους. Καί ἄν τά ἀφήσουν καί οἱ δύο ἐλεύθερα, πάλι θά τά χάσουν. Ἐνῶ ἔτσι βρίσκουν τά παιδιά τους μία ἰσορροπία. Θέλω νά πῶ ὅτι ὅλα χρειάζονται. Φυσικά δέν πρέπει νά ξεπερνοῦν τά ὅρια, ἀλλά ὁ καθένας νά βοηθάη τόν ἄλλον μέ τόν τρόπο του. Ἄς φᾶς λ.χ. κάτι πολύ γλυκό, θέλεις νά φᾶς καί κάτι πού εἶναι λίγο ἁλμυρό. Τρῶς, ἄς ὑποθέσουμε, πολλά σταφύλια, θέλεις καί λίγο τυρί, γιά νά κόψη τήν γλύκα. Ἤ τά λάχανα, ἅμα εἶναι πολύ Βρεθήκαμε γιά ἕνα καφέ. υό ρώσικες κούκλες κοσμοῦσαν τό τραπέζι. Ἡ κούκλα ἀνοίγει στή μέση καί μιά νέα κούκλα προκύπτει ἡ ὁποία μέ τή σειρά της περιέχει μιάν ἄλλη. Τό ἕνα ἄνοιγμα σέ ὁδηγεῖ σέ ἄλλο ἄνοιγμα, ὅπου ἀ ν α κ α λ ύ - πτεις κάτι πού ἄν καί πανομοιότυπο δέν παύει νά ναι νέο. Χωρίς νά καταλάβουμε καλά, καλά, τό πῶς, ἀρχίσαμε νά μιλᾶμε γιά τό γάμο καί τήν οἰκογένεια. Ὅπως μέ τίς πικρά, δέν τρώγονται. Τό λίγο πικρό ὅμως βοηθάει, ὅπως καί τό λίγο ξινό. Ἀλλά, ἄν ὅποιος εἶναι ξινός λέη: νά γίνετε ὅλοι ξινοί σάν κι ἐμένα, καί ὁ ἄλλος πού εἶναι ἁλμυρός λέη: ὅλοι νά γίνετε ἁλμυροί, τότε δέν γίνεται χωριό». (Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι Οἰκογενειακή ζωή, ἔκδ. Ἱ. Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2002, σελ. 37 καί 39-41). 1. Ὁ Γέροντας ἐννοεῖ ὅτι ἡ ἐργασία αὐτή γίνεται ἀπό τόν Πνευματικό καί εἶναι ἀποτελεσματική, ἐφόσον οἱ σύζυγοι θά ἔχουν τόν ἴδιο Πνευματικό, ὥστε τό πλάνισμα νά γίνη «μέ τήν ἴδια πλάνη». Ματρόσκα, οἱ Ρωσικές κούκλες κούκλες, ἔτσι καί μέ τήν οἰκογένεια γίνεται ἕνα ἄνοιγμα τοῦ ἑαυτοῦ μας πρός τά ἔξω ἔτσι ὥστε νά συναντήσουμε τόν ἄλλο ἄνθρωπο. Ὅσο βαθύτερα πηγαίνουμε καί ὅσο περισσότερα ἀνοίγματα πρός τόν ἄλλο κάνουμε, οἱ ἐ κ π λ ή ξ ε ι ς συνεχίζονται καί ἡ χαρά τελειώνεται. Ὅσο μιλᾶς γιά τό γάμο τά ἐρωτήματα πληθαίνουν. Εἰδικά στήν ἐποχή μας πού ὑπάρχουν τόσες δυσκολίες γύρω ἀπ τό γάμο. Τό σημαντικότερο ἐρώ-
τημα εἶναι τό πῶς διαλέγεις τό σύντροφό σου, τό συνοδοιπόρο σου. Πῶς μπορεῖς νά τόν ξεχωρήσεις μέσα ἀπ τό ἀνθρώπινο πλῆθος καί νά πεῖς «νά αὐτός εἶναι γιά μένα κι ἐγώ γι αὐτόν». Ἰδιαίτερα ὅσο πλησιάζει κάποιος σέ ἡλικία γάμου οἱ πιέσεις ἀπ τόν κοινωνικό περίγυρο πληθαίνουν καί συνοψίζονται στό «ἄντε, γρήγορα παντρέψου, κάνε καί δύο παιδάκια νά τελειώνουμε». Πόσοι ὅμως ἀποτυχημένοι γάμοι δέν προέκυψαν ἀπ αὐτά τά «πρέπει» τῆς κοινωνίας; Τό ζητούμενο δέν εἶναι «ν ἀποκατασταθεῖς» ἁπλά, ἀλλά νά βρεῖς, νά συναντηθεῖς μέ τόν ἄνθρωπο αὐτόν πού χαίρεσαι νά εἶσαι μαζί, πού ὑπάρχει μεταξύ σας σεβασμός, ἀγάπη κι ἐπικοινωνεῖτε ψυχοπνευματικά. Νά ἔχετε κοινές ἀρχές καί στόχους εἰς τρόπον ὥστε αὐτά νά γίνουν ἡ βάση πάνω στήν ὁποία θά δημιουργήσετε τήν οἰκογένειά σας. Παρατηρεῖται ὅμως πράγματι μιά δυσκολία νά βρεθεῖ αὐτό τό κατάλληλο πρόσωπο πού θά πληρεῖ τίς προϋποθέσεις γιά νά γίνει ὁ σύντροφος τῆς ζωῆς μας. Πολλές φορές ὁδηγούμαστε ἀπό τό ἕνα συναισθηματικό ναυάγιο στό ἄλλο παρ ὅλο πού θά ἐπιθυμούσαμε νά παίρνανε τά πράγματα ἄλλη τροπή. Τί συμβαίνει καί ἀποτυγχάνουμε συνεχῶς; Κατ ἀρχήν, ἡ ἴδια ἡ κοινωνία πού ξέρει νά μᾶς πιέζει ὅταν εἶναι νά πάρουμε μιά βιαστική ἀπόφαση εἶναι ἐντελῶς ἀνίκανη νά μᾶς προετοιμάσει γιά τό γάμο. Φτάνουμε 30 χρονῶν, ἄντρες-γυναῖκες καί νιώθουμε παιδιά. Εἴμαστε παιδιά ἀλλά μέ τήν ἀρνητική ἔννοια, δέν μποροῦμε νά ἀναλάβουμε εὐθύνες, ταμπουρωμένοι στό ἐγώ μας, ἀνήμποροι νά ὡριμάσουμε. Ἔπειτα ἐμεῖς οἱ ἴδιοι. έν ἐκθέτουμε τόν ἑαυτό μας, φοβόμαστε, δέν εἴμαστε εἰλικρινεῖς στή σχέση μας καί προτιμοῦμε πολλές φορές νά φοροῦμε προσωπεῖο. Ἀπ τήν ἄλλη πλευρά παρασυρόμενοι ἀπ τό συναίσθημα καί τό ἐρωτικό πάθος δέν εἴμαστε σέ θέση νά δοῦμε τί κρύβεται πίσω ἀπ τήν εἰκόνα πού μᾶς παρουσιάζει ὁ ἄλλος, πού ἴσως κι αὐτός ὁ ἴδιος νά μήν εἶναι εἰλικρινής μέ τόν ἑαυτό του. Καταλήγουμε ἔτσι σέ λανθασμένες ἐπιλογές κι ὅταν φεύγουν οἱ μάσκες διαλύονται κι οἱ σχέσεις. Μᾶς δυσκολεύει ὁ γάμος γιατί δέν ἔχουμε τό θᾶρρος ἤ τή διάθεση νά ἀνοιχτοῦμε πρός τόν ἄλλο θυσιάζοντας τόν ἑαυτό μας. έ θέλουμε νά σηκώσουμε τό σταυρό τοῦ γάμου. Ὁ γάμος ὄντως εἶναι σταυρός γιατί
σταυρώνεις τόν ἑαυτό σου, τά θέλω σου, τήν ἄνεσή σου, τήν ἀτομική σου ζωή. έν εἶναι τυχαῖο ὅτι οἱ γυναῖκες παλιά, ὅταν ξεκινοῦσαν νά φτιάχνουν τήν προίκα τους τό πρῶτο πού κεντοῦσαν ἦταν ἕνας σταυρός γιά νά τοποθετηθεῖ πάνω ἀπ τό συζυγικό κρεβάτι. Στήν περίπτωση πού δύο ἄνθρωποι τελικά παντρευτοῦν, δέν ἀπολείπονται τά προβλήματα. Αὐτό μαρτυροῦν οἱ προβληματικές συμπεριφορές παιδιῶν στό σχολεῖο. Σχεδόν πάντα αὐτά τά παιδιά προέρχονται ἀπό οἰκογένειες μέ σοβαρά προβλήματα στίς σχέσεις τῶν γονιῶν. Κι ὅταν μιλᾶμε γιά οἰκογενειακά προβλήματα καί πληγές πού προέρχονται ἀπ αὐτά μιλᾶμε γιά κάτι πού θά τό κουβαλᾶ ὁ ἄνθρωπος σ ὅλη του τή ζωή, ἄν μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί μέ τή δική του προσπάθεια δέν καταφέρει νά τό ξεπεράσει. Εἶναι γεγονός ὅτι ἡ οἰκογένεια περνάει κρίση. Πέρα ἀπ τό ὅ,τι πολλές οἰκογένειες διαλύονται, οἱ περισσότερες δέ λειτουργοῦν ἁρμονικά. Τά μέλη τῆς οἰκογένειας εἶναι ἀποξενωμένα μεταξύ τους, γι αὐτό προσπαθεῖ ὁ καθένας ξεχωριστά νά βρεῖ τρόπους διαφυγῆς ἀπό ἕνα ψυχρό καί καταπιεστικό σπιτικό περιβάλλον. ιαφορετική εἶναι ἡ εἰκόνα τῆς οἰκογένειας ὅταν ὑπάρχει σύμπνοια. Τότε τά μέλη της ξεκουράζονται ἀπ τά προβλήματα τῆς καθημερινότητας, ἀναζωογονοῦνται κι ἀνασαίνουν μέσα στήν οἰκογενειακή ἑστία, στήν ὁποία ἀνυπομονοῦν νά βρεθοῦν καθώς ἐκεῖ τούς περιμένει μιά ζεστή ἀγκαλιά. Ἔτσι, ἡ οἰκογένεια λειτουργεῖ θεραπευτικά, γιά τά μέλη της. Οἱ γονεῖς, κρατώντας ὁ ἕνας τό χέρι τοῦ ἄλλου ἀντιμετωπίζουν τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς καί τά παιδιά, χαρούμενα ἀπ τήν ἀγάπη καί τή φροντίδα τῶν γονιῶν, ἔχοντας συναισθηματική πληρότητα, γ ί ν ο ν τ α ι ὁλοκληρωμένες προσωπικότητες κι ἑτοιμάζονται γιά νά ἐνταχθοῦν ὁμαλά στήν κοινωνία. Ἀξίζει τόν κόπο, λοιπόν, νά ἀγωνιστοῦμε μέ πνεῦμα ὑπομονῆς καί αὐτοθυσίας γιά νά βελτιώσουμε τόν τρόπο πού ἐκφράζουμε τήν ἀγάπη μας στίς συζυγικές μας σχέσεις καί στίς σχέσεις μέ τά παιδιά μας. Κι ἄν αὐτό φαίνεται δύσκολο, μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, τό ἔργο μας θά εὐοδωθεῖ. Μαρία Βεριγάκη- Ἀφροδίτη Μακρυνάκη