ΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 2011-2013 ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 13 ου -14 ου ΚΥΚΛΟΥ (Φεβρουάριος Απρίλιος 2013) Αµφιθέατρο Παθολογικής Φυσιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών
Πανεπιστηµιακές Κλινικές Παθολογικής Φυσιολογίας, Πανεπιστηµίου Αθηνών Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Πανεπιστηµίου Αθηνών Β Παθολογικής Κλινικής και Οµωνύµου Εργαστηρίου, Πανεπιστηµίου Αθηνών Ρευµατολογίας, Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Παθολογίας, Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Ρευµατολογίας, Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Ρευµατολογίας, Κλινικής Ανοσολογίας και Αλλεργιολογίας, Πανεπιστηµίου Κρήτης Παθολογίας, Πανεπιστηµίου Πατρών Για πληροφορίες, σας παρακαλούµε επικοινωνήστε µε την Γραµµατεία του ιαπανεπιστηµιακού Προγράµµατος Εκπαίδευσης: ERA ΕΠΕ Ασκληπιού 17, 106 80 Αθήνα Τηλ: 210 3634 944, Fax: 210 3631 690 E-mail: info@era.gr, Web Site: www.era.gr 2
ιοικούσα Επιτροπή Ανδρέας Αντωνόπουλος Καθηγητής Παθολογίας-Ρευµατολογίας Πανεπιστήµιο Πατρών ηµήτριος Α. Βασιλόπουλος Συντονιστής Επιστηµονικός Υπεύθυνος Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Ρευµατολογίας Αλέξανδρος Γαρύφαλλος Καθηγητής Παθολογίας-Κλινικής Ανοσολογίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Αλέξανδρος ρόσος Καθηγητής Παθολογίας-Ρευµατολογίας Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων Σταµάτιος - Νικόλαος Λιόσης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Ρευµατολογίας Πανεπιστήµιο Πατρών ηµήτριος Μπούµπας Καθηγητής Παθολογίας Λάζαρος Σακκάς Καθηγητής Παθολογίας-Ρευµατολογίας Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Λουκάς Σέττας Οµότιµος Καθηγητής Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Πρόδροµος Σιδηρόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Ρευµατολογίας Πανεπιστήµιο Κρήτης Πέτρος Π. Σφηκάκης Καθηγητής Παθολογίας Αθανάσιος Τζιούφας Καθηγητής Ρευµατολογίας - Ανοσολογίας Χαράλαµπος Μ. Μουτσόπουλος Επίτιµος Πρόεδρος Οµότιµος Καθηγητής 3
Οι Πανεπιστηµιακές Κλινικές: Παθολογικής Φυσιολογίας, Πανεπιστηµίου Αθηνών Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Πανεπιστηµίου Αθηνών Β Παθολογικής Κλινικής και Οµωνύµου Εργαστηρίου, Πανεπιστηµίου Αθηνών Ρευµατολογίας, Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Παθολογίας, Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Ρευµατολογίας, Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Ρευµατολογίας, Κλινικής Ανοσολογίας και Αλλεργιολογίας, Πανεπιστηµίου Κρήτης Παθολογίας, Πανεπιστηµίου Πατρών διοργανώνουν το 2ο κύκλο του «ιαπανεπιστηµιακού Προγράµµατος Εκπαίδευσης στη Ρευ- µατολογία». Το πρόγραµµα αυτό απευθύνεται σε ειδικευοµένους στη Ρευµατολογία και νέους Ρευµατολόγους (< 5 χρόνια µετά την ολοκλήρωση της ειδικότητας). Οι βασικοί στόχοι του νέου Προγράµµατος είναι: - Η απόκτηση της βασικής γνώσης που καλύπτει ολόκληρο το γνωστικό αντικείµενο της ειδικότητας της Ρευµατολογίας (Core curriculum) - Η διαρκής ενηµέρωση σχετικά µε τις νέες εξελίξεις στην ειδικότητα της Ρευµατολογίας (Continuing Medical Education - CME) - Η απόκτηση κλινικών δεξιοτήτων (clinical skills) που αφορούν τη λήψη ιστορικού και αντικειµενική εξέταση ασθενών µε ρευµατικές παθήσεις καθώς και την εκτέλεση/ερµηνεία απεικονιστικών, παθολογοανατοµικών, παρακλινικών ή άλλων εξετάσεων συναφών µε την ειδικότητα της Ρευµατολογίας Για την επίτευξη αυτών των στόχων αποφασίσθηκε ότι η διάρθρωση του νέου κύκλου µαθηµάτων που θα έχει συνολική διάρκεια 3 έτη (2011-2013), να περιλαµβάνει: - Ένα αρχικό κύκλο µαθηµάτων µε περιεχόµενο αντίστοιχο µε αυτό του 1ου κύκλου που βασίζεται στη νέα έκδοση του Primer on Rheumatic Diseases και θα καλύψει όλη την ύλη της Ρευµατολογίας (Απρίλιος 2011 Ιούνιος 2012) - Ένα δεύτερο κύκλο µε σειρά πρακτικών µαθηµάτων - συνεδριών (workshops) για την απόκτηση αναγκαίων κλινικών δεξιοτήτων στα παρακάτω αντικείµενα (Οκτώβριος 2012 Απρίλιος 2013): Λήψη ιστορικού αντικειµενική εξέταση ασθενών µε ρευµατικές παθήσεις Μετρολογία ρευµατικών παθήσεων Απεικονιστικές τεχνικές στη ρευµατολογία (MRI, U/S, X-rays) Aνοσολογικό εργαστήριο Εξέταση αρθρικού υγρού - Σειρά διαλέξεων στα παρακάτω αντικείµενα (Ιούνιος 2013 - Νοέµβριος 2013): Παθολογοανατοµία των ρευµατικών παθήσεων Φυσικοθεραπεία Αποκατάσταση ρευµατοπαθών Ορθοπαιδική φροντίδα ρευµατοπαθών - Τελικό κύκλο µαθηµάτων µε παρουσίαση επιλεγµένων περιπτώσεων µε δυνατότητα συµµετοχής του ακροατηρίου (case studies) ( εκέµβριος 2013) Τα Μαθήµατα θα γίνονται στο Αµφιθέατρο της Παθολογικής Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών (ηµέρα Σάββατο). Η παρακολούθηση των µαθηµάτων είναι υποχρεωτική ενώ στο τέλος κάθε κύκλου θα εκτιµάται η κατανόηση των διδαχθέντων µε δοκιµασία πολλαπλών επιλογών. Με οµόφωνη απόφαση της ιοικούσας Επιτροπής, το νέο Πρόγραµµα Εκπαίδευσης θα είναι αφιερωµένο στη µνήµη του Ηρακλή Κρητικού, του οποίου η συµβολή στην σύλληψη της ιδέας και υλοποίηση του 1ου κύκλου ήταν αποφασιστική και θεµελιώδης. 4
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 13ου ΚΥΚΛΟΥ Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2013 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ Εισαγωγικές Οµιλίες 09.00-09.30 Απλές ακτινογραφίες Καραντάνας Α. 09.30-10.00 CT/MRI Καραντάνας Α. 10.00-10.30 Yπερηχογράφηµα µυοσκελετικού συστήµατος Παπαδόπουλος Ι. 10.30-11.00 Μέτρηση οστικής πυκνότητας (BMD) Σκαραντάβος Γ. 11:00-11:30 ι ά λ ε ι µ µ α Πρακτική επίδειξη περιπτώσεων ασθενών 11.30-12.00 Οµάδα 1: Επίδειξη χαρακτηριστικών X-rays/CT/MRI ασθενών Καραντάνας Α. Οµάδα 2: Ασθενής #1 Υπερηχογράφηµα Ραφτάκης Ι. Οµάδα 3: Ασθενής #2 Υπερηχογράφηµα Παπαδόπουλος Ι. Οµάδα 4: Επίδειξη περιπτώσεων ασθενών µε BMD Σκαραντάβος Γ. 12.00-12.30 Οµάδα 1: Επίδειξη περιπτώσεων ασθενών µε BMD Σκαραντάβος Γ. Οµάδα 2: Επίδειξη χαρακτηριστικών X-rays/CT/MRI ασθενών Βλυχού Μ. Οµάδα 3: Ασθενής #1 Υπερηχογράφηµα Ραφτάκης Ι. Οµάδα 4: Ασθενής #2 Υπερηχογράφηµα Παπαδόπουλος Ι. 12.30-13.00 Οµάδα 1: Ασθενής #2 Υπερηχογράφηµα Παπαδόπουλος Ι. Οµάδα 2: Επίδειξη περιπτώσεων ασθενών µε BMD Σκαραντάβος Γ. Οµάδα 3: Επίδειξη χαρακτηριστικών X-rays/CT/MRI ασθενών Βλυχού Μ. Οµάδα 4: Ασθενής #1 Υπερηχογράφηµα Ραφτάκης Ι. 13.00-13.30 Οµάδα 1: Ασθενής #1 Υπερηχογράφηµα Ραφτάκης Ι. Οµάδα 2: Ασθενής #2 Υπερηχογράφηµα Παπαδόπουλος Ι. Οµάδα 3: Επίδειξη περιπτώσεων ασθενών µε BMD Σκαραντάβος Γ. Οµάδα 4: Επίδειξη χαρακτηριστικών X-rays/CT/MRI ασθενών Βλυχού Μ. 13.30-14.00 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 14.00-14.30 Γ ε ύ µ α 5
6 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 14ου ΚΥΚΛΟΥ Σάββατο 13 Απριλίου 2013 ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Εισαγωγικές Οµιλίες 09.00-09.30 Αυτοαντισώµατα Μανουσάκης Μ.Ν. 09.30-10.00 Κυτταροµετρία ροής Καψογεώργου Ε. 10.00-10.30 Γενετική: Ο ρόλος της στη Ρευµατολογία σήµερα Οικονοµάκη Κ. 10.30-11.00 Εξέταση αρθρικού υγρού 11:00-11:30 ι ά λ ε ι µ µ α Πρακτική επίδειξη στο Εργαστήριο 11.30-12.00 Οµάδα 1: Αυτοαντισώµατα Μανουσάκης Μ.Ν. Οµάδα 2: Κυτταροµετρία ροής Καψογεώργου Ε. Οµάδα 3: Τεχνικές Γενετικής στο σύγχρονο Εργαστήριο Οικονοµάκη Κ. Οµάδα 4: Εξέταση αρθρικού υγρού Τζιούφας Α. - 12:00-12:30 Οµάδα 1: Κυτταροµετρία ροής Καψογεώργου Ε. Οµάδα 2: Αυτοαντισώµατα Μανουσάκης Μ.Ν. Οµάδα 3: Εξέταση αρθρικού υγρού Τζιούφας Α. - Οµάδα 4: Τεχνικές Γενετικής στο σύγχρονο Εργαστήριο Οικονοµάκη Κ. 12:30-13:00 Οµάδα 1: Τεχνικές Γενετικής στο σύγχρονο Εργαστήριο Οικονοµάκη Κ. Οµάδα 2: Εξέταση αρθρικού υγρού Τζιούφας Α. - Οµάδα 3: Κυτταροµετρία ροής Καψογεώργου Ε. Οµάδα 4: Αυτοαντισώµατα Μανουσάκης Μ.Ν. 13:00-13:30 Οµάδα 1: Εξέταση αρθρικού υγρού Τζιούφας Α. - Οµάδα 2: Τεχνικές Γενετικής στο σύγχρονο Εργαστήριο Οικονοµάκη Κ. Οµάδα 3: Αυτοαντισώµατα Μανουσάκης Μ.Ν. Οµάδα 4: Κυτταροµετρία ροής Καψογεώργου Ε. 13.30-14.00 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 14.00-14.30 Γ ε ύ µ α
Ο Μ Ι Λ Η Τ Ε Σ Βλυχού Μ. Καραντάνας Α. Καψογεώργου Ε. Επίκουρη Καθηγήτρια Ακτινολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, Λάρισα Αναπληρωτής Καθηγητής Ακτινολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Κρήτης, Ηράκλειο Λέκτορας Ανοσολογίας, Εργαστήριο και Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών, Αθήνα Μανουσάκης Μ.Ν. Αναπληρωτής Καθηγητής Ρευµατολογίας - Ανοσολογίας, Εργαστήριο και Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών, Αθήνα Οικονοµάκη K. Παπαδόπουλος Ι. Ραφτάκης Ι. Σκαραντάβος Γ. Τζιούφας Α. Βιολόγος Μ.Sc., Εργαστήριο και Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών, Αθήνα Ρευµατολόγος, Επιµελητής Ρευµατολογικής Κλινικής Γ.Ν. Καβάλας, Καβάλα Ρευµατολόγος, Επιµελητής Ρευµατολογικής Κλινικής, Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας, Αθήνα Ρευµατολόγος, Αναπλ. ιευθυντής Ε.Σ.Υ., Υπεύθυνος Μονάδας Μεταβολισµού Οστών, Α Πανεπιστηµιακή Ορθοπαιδική Κλινική, Αθήνα ιευθύντρια Μικροβιολογικού Τµήµατος Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», Αθήνα Καθηγητής Ρευµατολογίας-Ανοσολογίας, ιευθυντής, Εργαστήριο και Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών, Αθήνα 7
Με την ευγενική χορηγία της: Pfizer Hellas