ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Δρ. Κων/νος Μπαρμπέρης Θ. Νέστορα ΕΦΕΤ - Δ/νση Εργαστηριακών Ελέγχων αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΦΕΤ Τι είναι το RASFF Νομική βάση για το RASFF Πολυετές Ολοκληρωμένο Εθνικό Σχέδιο Ελέγχων (2007-2011) Στατιστικά δεδομένα 2002-20092009 Περίπτωση «Απάτη σε οίνους στην Ιταλία» Συμπεράσματα μ αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 2
ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (ΕΦΕΤ) Ιδρύθηκε με τον Ν.2741/99 Σκοπός: Διασφάλιση εισαγωγής, παραγωγής και διακίνησης υγιεινών τροφίμων Έλεγχος ποιότητας Αποτροπή παραπλάνησης καταναλωτών σε σχέση με την υγιεινή, τη σύσταση, την επισήμανση και τιμή των τροφίμων Κατάρτιση νομοθεσίας περί τροφίμων Σημερινή στελέχωση από 240 υπαλλήλους διαφόρων ειδικοτήτων (χημικοί, κτηνίατροι, γεωπόνοι, βιολόγοι, ιατροί, νομικοί κ.α.) ) Ανάπτυξη σε 8 (οκτώ) Περιφέρειες αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 3
ΕΔΡΕΣ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ Ν. ΠΕΛΛΑΣ Ν. ΚΙΛΚΙΣ Ν. ΣΕΡΡΩΝ Ν. ΔΡΑΜΑΣ Ν. ΚΑΒΑΛΑΣ Ν. ΞΑΝΘΗΣ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ Ν. ΕΒΡΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΦΕΤ Ν. ΦΛΩΡΙΝΑΣ Ν. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ Ν. ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ Ν. ΗΜΑΘΕΙΑΣ Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ ΑΓ. ΟΡΟΣ Ν. ΠΙΕΡΙΑΣ Ν. ΓΡΕΒΕΝΩΝ Ν. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ Ν. ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ Ν. ΑΡΤΑΣ Ν. ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Ν. ΠΡΕΒΕΖΑΣ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ Ν. ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ Ν. ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ Ν. ΛΕΥΚΑΔΑΣ Ν. ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ Ν. ΕΥΒΟΙΑΣ Ν.ΟΙΩΤΙΑΣ Ν. ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ Ν. ΑΧΑΪΑΣ Ν. ΑΤΤΙΚΗΣ Ν. ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ Ν. ΖΑΚΥΝΘΟΥ Ν. ΗΛΕΙΑΣ Ν. ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ Ν. ΑΡΚΑΔΙΑΣ Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ Ν. ΛΑΚΩΝΙΑΣ Ν. ΚΥΚΛΑΔΩΝ Ν. ΛΕΣΒΟΥ Ν. ΧΙΟΥ Ν. ΣΑΜΟΥ Ν. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΟΖΑΝΗ ΛΑΡΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΚΕΡΚΥΡΑ ΠΑΤΡΑ ΤΡΙΠΟΛΗ ΛΑΜΙΑ ΑΘΗΝΑ ΣΥΡΟΣ ΜΥΤΗΛΗΝΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟ Ν. ΧΑΝΙΩΝ Ν. ΡΕΘΥΜΝΗΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Ν. ΛΑΣΙΘΙΟΥ αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 4
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ RASFF Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF) - Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές Είναι ένα δίκτυο για την κοινοποίηση άμεσων ή έμμεσων κινδύνων για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων που προέρχονται από τρόφιμα ή ζωοτροφές. Σε αυτό συμμετέχουν τα κράτη μέλη, η Επιτροπή και η Αρχή, τα οποία ορίζουν ρζ από ένα σημείο επαφής, το οποίο αποτελεί μέλος του δικτύου. Η Επιτροπή είναι αρμόδια για τη διαχείριση του δικτύου. Με την ΚΥΑ 18386 (ΦΕΚ 1745/Β /141205) /14.12.05), ως σημείο επαφής της Ελλάδας για τα τρόφιμα ορίστηκε ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 5
ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ RASFF Νομική βάση είναι ο Κανονισμός 178/2002/ΕΚ, άρθρα 50, 51, 52 αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 6
ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ RASFF (συνέχεια) Φόρμες κοινοποίησης: Market Notification: Το σημείο επαφής κάθε κράτους μέλους αξιολογεί είτε σε Market Alert Notification είτε σε Market Information Notification και την αξιολόγησή του επικυρώνει ή όχι, μέσω διαβούλευσης, η Ε.Ε. Border Rejection Follow up Recipients list News Notification αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 7
ΠΟΛΥΕΤΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΛΕΓΧΩΝ (2007-2011) 2011) Καλύπτει όλο το φάσμα της οργάνωσης, διαχείρισης και των στόχων των επίσημων ελέγχων στους τομείς των τροφίμων & ζωοτροφών, υγείας & καλής διαβίωσης των ζώων, καθώς και της προστασίας των φυτών για την πενταετία 2007-2011 Έλεγχοι με βάση την ανάλυση επικινδυνότητας (RISC ANALYSIS): ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΩΝ ΠΟΤΩΝ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΕ ΟΙΝΟΥΣ ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Έλεγχοι αποτροπής παραπλάνησης καταναλωτών: ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΝΟΘΕΙΑ αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 8
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ RASFF 2002-2009 ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΟΙΝΟΥΣ Είδη κοινοποιήσεων 2002-2009 Κατηγορίες κινδύνων σε οίνους Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 9
Είδη Κοινοποιήσεων 2002-2009 5 4 3 2 1 News Notification Border Rejection Information Notifications Alert Notification 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 10
Κατηγορίες κινδύνων σε οίνους 4,5% 4,5% 45% 4,5% 13% 4,5% Πρόσθετα Χρωστικές Ξένα σώματα Μονοαιθυλενο-γλυκόλη 13% 13% Υδρογονάνθρακες παραφινελαίου Αλλεργιογόνα 4,5% 4,5% 8,5% 8,5% 17% Φυτοπ ροστατευτικά Οργανοληπτικά χαρακτηριτικά Έκρηξη Προβληματική συσκευασία Ωχρατοξίνη Α Απ άτη άη αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 11
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 009 2002 1 Alert Notification: - Υπερβολική ποσότητα αερίων ζύμωσης σε οίνο 2003 2 Alert Notifications: - Υψηλή συγκέντρωση θειωδών σε ερυθρό οίνο - Υψηλή συγκέντρωση θειωδών σε ερυθρό οίνο αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 12
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 2009 (συνέχεια) 2004 2 Information Notifications: - Κομμάτια γυαλιού σε λευκό οίνο - Μονοαιθυλενο- γλυκόλη σε ερυθρό ρ οίνο 1 Border Rejection: - Μονοαιθυλενο- γλυκόλη σε ερυθρό οίνο αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 13
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 2009 (συνέχεια) 2005 3 Alert Notifications: - Κομμάτια γυαλιού σε οίνο - Ενεργοποίηση ζυμών σε αρωματικό αφρίζων οίνο - Ενεργοποίηση ζυμών σε λευκό οίνο 1 Information Notification: - Μη εγκεκριμένη χρήση των χρωστικών Ε110 και Ε122 σε οίνο 1 Border Rejection: - Μονοαιθυλενο- γλυκόλη σε επιτραπέζιο οίνο αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 14
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 2009 (συνέχεια) 2006 4 Information Notifications: - Μονοαιθυλενο- γλυκόλη σε ερυθρό οίνο - Ερυθρός οίνος με λιπαρά συστατικά - Υδρογονάνθρακες παραφινελαίου σε ερυθρό οίνο - Υψηλή συγκέντρωση θειωδών σε λευκό οίνο αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 15
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 2009 (συνέχεια) 2007 3 Alert Notifications: - Μη αναγραφόμενα θειώδη σε λευκό οίνο - Κομμάτια γυαλιού σε οίνο -Carbaryl σε ερυθρό οίνο 1 Information Notification: - Αλλοιωμένα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά σε ερυθρό οίνο αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 16
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 2009 (συνέχεια) 2008 1 Alert Notification: - Οίνος με προβληματική συσκευασία 1 Information Notification: - Ωχρατοξίνη Α σε ερυθρό οίνο 1 News Notification: - Απάτη σε οίνους (μη σύννομη προσθήκη σακχαρόζης) αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 17
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009 2009 (συνέχεια) 2009 1 Information Notification: οίνο - Μη αναγραφόμενα θειώδη σε αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 18
Συγκεκριμένα περιστατικά 2002-2009- Παράδειγμα φόρμας κοινοποίησης (συνέχεια) αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 19
ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ «ΑΠΑΤΗ ΣΕ ΟΙΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ» Στις 4 Απριλίου 2008 έγινε γνωστή υπόθεση απάτης σε οίνους στην Ιταλία: Συγκεκριμένα υπήρξε προσθήκη σακχαρόζης σε οίνο, παραγωγής Ιταλίας, η οποία απαγορεύεται από την νομοθεσία. Ο ΕΦΕΤ επικοινώνησε άμεσα με Ε.Ε. Ε και με τις Ιταλικές αρχές Γνωστοποίησε μέσω δελτίου τύπου την υπόθεση στο καταναλωτικό κοινό Τελικά οι συγκεκριμένοι οίνοι είχαν διακινηθεί μόνο στην εσωτερική αγορά της Ιταλίας αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 20
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Φαίνεται ότι στην Ελλάδα στους τυποποιημένους οίνους δεν εγείρονται θέματα ασφάλειας Προσοχή: Τα συγκεκριμένα στοιχεία δεν σκιαγραφούν τις περιπτώσεις της τοπικής διακίνησης (local distribution), οι οποίες δεν ανακοινώνονται στο RASFF και αφορούν πάντα στον εκάστοτε προγραμματισμό ετήσιων ελέγχων Πάντα απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην επισήμανση όσον αφορά στην αναγραφή αλλεργιογόνων ουσιών (θειωδών), που αποτελούν θέμα ασφάλειας Προσοχή στη χύμα και ανώνυμη διακίνηση οίνων, πεδίο ανάγκης περαιτέρω ελέγχων αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 21
αμπελοοινικού τομέα"-12.12.2009 22