ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ORANJESTRAAT 7 2514 JB THE HAGUE- THE NETHERLANDS TEL.:070-3561199 / FAX:070-3615747 e mail: ecocom-hague@mfa.gr gremco.hague@inter.nl.net Χάγη, 26 Νοεμβρίου 2008 Αρ. Πρωτ. 3070/ΑΣ 437 Προς: Υπουργείο Εξωτερικών -Γραφείο Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ -Β1 Δ/νση Στρατηγικού Σχεδιασμού -Β4 Δ/νση ΔΟΣ με χώρες Β. Αμερικής, Ωκεανίας, Ιαπωνίας, Ε.Ε. & Ε.Ο.Χ - Β8 Δ/νση Επιχειρηματικής Ανάπτυξης Ε.Δ.: Πρεσβεία Χάγης Θέμα: Οικονομικά στοιχεία Ολλανδίας 2008 Κατόπιν μελέτης δεικτών και μεγεθών που εξεδόθησαν από Ολλανδική Στατιστική Υπηρεσία, παραθέτουμε κατωτέρω παρατηρήσεις, καθώς και πρόσφατα οικονομικά στοιχεία (21 η Νοεμβρίου 2008), αφορώντα στην γενική εικόνα ολλανδικής οικονομίας, έπειτα από τη διεθνή κρίση και εξελίξεις: 1. Πληθωρισμός Ο δείκτης πληθωρισμού βρίσκεται πάλι κάτω από το 3% Σύμφωνα με τον δείκτη τιμών καταναλωτή, που δημοσιεύεται από την Ολλανδική Στατιστική Υπηρεσία, ο πληθωρισμός στην Ολλανδία ανήλθε κατά τον Οκτώβριο τ.ε σε 2,8%, εμφανίζοντας σημαντική μείωση σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, κατά τη διάρκεια του οποίου οι τιμές καταναλωτή κυμάνθηκαν περί το 3,1%, υψηλότερες της αντιστοίχου 1
περιόδου, του προηγούμενου έτους. Αυτό οφείλεται κυρίως στην κάθετη πτώση των τιμών πετρελαίου. Πετρέλαιο: Οι τιμές πετρελαίου τον Οκτώβριο παρουσίασαν κάμψη 8,8% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, γεγονός που αποτελεί ρεκόρ μηνιαίας μεταβολής κατά τα τριάντα τελευταία έτη. Αποτέλεσμα τούτου, ήταν η τιμή του πετρελαίου να εμφανιστεί οριακά χαμηλότερη από τον αντίστοιχο μήνα προηγούμενου έτους, ενώ και το diesel και LPG (υγραέριο) ήταν φτηνότερα από τον προηγούμενο μήνα. Τρόφιμα: Οι τιμές των τροφίμων, τόσο κατά τον Σεπτέμβριο όσο και κατά τον Οκτώβριο, παρουσίασαν αύξηση 6,8% και 6,3% αντίστοιχα, σε σχέση με τους ίδιους μήνες προηγούμενου έτους, με συνεπακόλουθη επίπτωση, συγκρατημένη αύξηση του πληθωρισμού. Πράγματι, ο ολλανδικός δείκτης πληθωρισμού κατά το μήνα Οκτώβριο ανήλθε σε 2,5%, μειωμένος κατά 0,3 μονάδες σε σχέση με τον Σεπτέμβριο ιδίου έτους. Σημειώνεται ότι ο ολλανδικός δείκτης πληθωρισμού σύμφωνα με τις μελέτες της Eurostat, συνεχίζει παραμένει ένας από τους χαμηλότερους της ευρωζώνης, αφού ο μέσος όρος εν λόγω δείκτη ανήλθε κατά το Σεπτέμβριο σε 3,6%, ενώ τον Οκτώβριο σε 3,2%. 2. Εξαγωγές Θετική πορεία των ολλανδικών εξαγωγών Όγκος εξαγωγών: Κατά τον μήνα Αύγουστο, ο όγκος των εξαγωγών παρουσίασε αύξηση 4% σε σχέση με τους δώδεκα προηγούμενους μήνες, ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκε και ο όγκος των εισαγωγών κατά 6%, αποτέλεσμα της επιτάχυνσης του ανοδικού ρυθμού των δύο δεικτών, συγκριτικά με τους δύο προηγούμενους μήνες (Ιούνιος Ιούλιος). Εξαγωγές (όγκος) Αξία εξαγωγών-εισαγωγών: 2
Η αξία των ολλανδικών εξαγωγών κατά τον μήνα Αύγουστο 2008, ανήλθε σε 28,8 δισεκατομμύρια ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 5% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2007. Σε απόλυτες τιμές, η αξία των εισαγωγών ανήλθε σε 27,1 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 9%. Συνέπεια αυτής της σχέσης ήταν η προκύψασα αύξηση του εμπορικού ισοζυγίου κατά 1,7 δισεκατομμυρία ευρώ, ήτοι +0,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με τον Αύγουστο προηγούμενου έτους. Σημειώνεται ότι παρά το τελικό θετικό αποτέλεσμα βελτιωμένου θετικού προσήμου του εμπορικού ισοζυγίου, οι εξαγωγές μηχανημάτων και μηχανικού εξοπλισμού γενικότερα παρουσίασαν πτώση. Η αξία αγαθών προερχομένων από χώρες εκτός Ε.Ε. παρουσίασε σημαντική κάμψη. Σημειώνεται ότι ενώ οι εξαγωγές, καθώς και εισαγωγές μηχανημάτων και μηχανικού εξοπλισμού κατά την υπό εξέταση περίοδο μειώθηκαν σημαντικά, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, τόσο ο όγκος όσο και η αξία εισαγωγών/εξαγωγών, ορυκτών και κυρίως καυσίμων, παρουσίασε έντονη αύξηση. Σε απόλυτους αριθμούς, κατά τον μήνα Αύγουστο 2008, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα προηγούμενου έτους, οι μεν τιμές εισαγωγών παρουσίασαν αύξηση 9%, οι δε τιμές εξαγωγών 7%. Τούτο οφείλεται κυρίως στις υψηλές τιμές του πετρελαίου και των παραγώγων του, με αποτέλεσμα οι δείκτες εμπορικού ισοζυγίου να εμφανίζονται μειωμένοι σε σχέση με το παρελθόν έτος. Εμπορικό Ισοζύγιο Ολλανδίας-Ελλάδας (Ιανουάριος-Αύγουστος 2008) x 1.000 ευρώ: Εισαγωγές: 382.267 Εξαγωγές: 2.729.172 Ισοζύγιο: 2.346.905 3. Απασχόληση Περαιτέρω μείωση της ανεργίας την Ολλανδία Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ολλανδικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο μέσος όρος ανέργων στην Ολλανδία κατά την περίοδο Αυγούστου-Οκτωβρίου 2008, ανήλθε σε 276.000 μονάδες, ήτοι 3,6% επί του συνόλου του εργατικού δυναμικού της χώρας, παρουσιάζοντας περαιτέρω μείωση 0,4%, σε σχέση με το προηγούμενο έτος (4%). Πράγματι ο αριθμός των ανέργων κατά τους τελευταίους έξι μήνες παρουσίασε πτώση κατά τέσσερις χιλιάδες άτομα ανά μήνα. Έπειτα και από την αναπροσαρμογή και επεξεργασία των δεικτών μεταβολής του τομέα της απασχόλησης (λόγω και των εποχιακών αναγκών και μεταβολών), ο αριθμός των ανέργων κατά την περίοδο Αυγούστου-Οκτωβρίου 2008 ανήλθε σε 294.000 μονάδες, ήτοι μειωμένος κατά 3.000 μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Παρά το γεγονός ότι οι αναφερόμενοι δείκτες δεν είναι οι τελικοί, αφού αντικατοπτρίζουν την σημερινή εικόνα του τομέα απασχόλησης στην Ολλανδία, διαφαίνεται όπως ήδη αναφέρθηκε ανωτέρω, ότι η μείωση ανά μήνα (4.000 μονάδες) είναι μικρότερη εκείνης των ετών 2006-2007, κατά τη διάρκεια των οποίων ο δείκτης μείωσης της ανεργίας ήταν 6.000 μονάδες ανά μήνα. 3
Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 44.000 μονάδες, ενώ αξίζει να παρατηρηθεί ότι αυξήθηκε ο αριθμός των θέσεων εργασίας του γυναικείου πληθυσμού, σε σχέση με τους άντρες. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ενώ ο αριθμός των θέσεων εργασίας που καλύφθηκαν από αντρικό πληθυσμό αυξήθηκαν κατά 8.000 μονάδες, εκείνες που καλύφθηκαν από γυναίκες παρουσίασε αύξηση 36.000 επί συνόλου 146.000 θέσεων εργασίας. Κατά το τρέχον έτος, ο δείκτης ανεργίας του γυναικείου πληθυσμού ανέρχεται τώρα σε 4,3%, χαμηλότερος δείκτης, μετά το 2001. Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ολλανδία εμφανίζει το χαμηλότερο δείκτη ανεργίας ανάμεσα στις 27 χώρες-μέλη: 2,6%, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat,ο αντίστοιχος μέσος όρος δείκτη ανεργίας στην ευρωζώνη μέχρι τον Αύγουστο του 2008, ήταν της τάξεως 6,9%. 4. Καταναλωτική πίστη κατανάλωση Παρόλο που η ανεργία στην Ολλανδία συνεχίζει να μειώνεται, οι Ολλανδοί καταναλωτές εμφανίζονται απαισιόδοξοι όσον αφορά στις εξελίξεις στον τομέα της αγορά εργασίας. Ο απόηχος των ειδήσεων και της έντονης μεταβλητότητας της διεθνούς οικονομικής κρίσης, σύμφωνα με τις οποίες οι εταιρίες «εισπράττουν» τις αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής αβεβαιότητας, επηρεάζουν την ψυχολογία των καταναλωτών. Από τον Αύγουστο του 2008, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού θεωρεί δεδομένη την αύξηση της ανεργίας μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες. Αναμενόμενη μεταβολή στον τομέα της ανεργίας μέσα σ τους επόμενους 12 μήνες, 2000-2008 Η Ολλανδική Στατιστική Υπηρεσία προβαίνει σε μηνιαία βάση στη μελέτη των δεικτών της καταναλωτικής πίστης. Μία εκ των βασικών, σταθερά υποβαλλομένων ερωτήσεων, αφορά στην πορεία του δείκτη απασχόλησης. Έπειτα από μία περίοδο δύο σχεδόν ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας οι καταναλωτές εμφανίζονταν κατά κανόνα αισιόδοξοι σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα της απασχόλησης, για πρώτη φορά μετά το τέλος του καλοκαιριού του 2007, εμφανίζεται έντονη αναστροφή των προσδοκιών των ερωτηθέντων. Σύμφωνα με την μελέτη, κατά τον Αύγουστο του 2008,ο αριθμός των απαισιόδοξων καταναλωτών παρουσίασε περαιτέρω αύξηση, εκφράζοντας ταυτόχρονα 4
και εντονότερες ανησυχίες σχετικά με το μέλλον, ενώ κατά τον παρελθόντα Οκτώβριο 2008, το ποσοστό των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι η ανεργία θα παρουσιάσει έντονη αύξηση κατά το επόμενο δωδεκάμηνο, ανήλθε σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο ένας Ολλανδός στους δέκα προσδοκά στην μείωση της ανεργίας. Ενδεικτικό της ψυχολογίας του Ολλανδού καταναλωτή είναι ότι κατά τον Ιούνιο του 2007, όταν η καταναλωτική πίστη βρίσκονταν στο ζενίθ της, μόνο 15% των ερωτηθέντων πίστευε ότι η ανεργία θα παρουσίαζε αύξηση, ενώ πλέον του 50% δήλωνε βέβαιο για την βελτίωση των δεικτών απασχόλησης. Η πίστη των Ολλανδών βιομηχάνων έχει κλονιστεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο μηνών. Πράγματι, ο δείκτης της καταναλωτικής πίστης στον τομέα της ολλανδικής βιομηχανίας, τον Οκτώβριο, παρουσίασε πτώση κατά 10 μονάδες, σε σχέση με τον Αύγουστο. Παρά ταύτα, ο ολλανδικός δείκτης καταναλωτικής πίστης στον υπό εξέταση τομέα, παρότι μειωμένος σε σχέση με τον εαυτό του, συνεχίζει να παραμένει υψηλότερος εκείνου του μέσου όρου της ευρωζώνης (-9, έναντι -19). Αναμενόμενη μεταβολή στον τομέα της ανεργίας μέσα στους επόμενους 12 μήνες, Οκτώβριος 2008 5. Βιομηχανικός τομέας Τον Σεπτέμβριο του 2008 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, ο δείκτης του κύκλου εργασιών στον βιομηχανικό τομέα εμφάνισε άνοδο κατά 12 μονάδες. Αναλυτικότερα: κατά τον Αύγουστο τ.ε., ο κύκλος εργασιών στον βιομηχανικό τομέα παρουσίασε αύξηση 3%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2007. Κατά τον Σεπτέμβριο του 2008 υπήρχαν δύο επιπλέον εργάσιμες μέρες σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα προηγούμενου έτους, ενώ ο Αύγουστος του 2008 είχε δύο εργάσιμες μέρες λιγότερες από τον Αύγουστο του 2007. Εκτιμάται ότι ο κύκλος εργασιών των δύο επιπλέον ημερών του Σεπτεμβρίου συνέβαλε με ποσοστό 5% στην αύξηση του συνολικού κύκλου εργασιών, κατά την υπό εξέταση περίοδο, ενώ το υπόλοιπο της αύξησης αποδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στις υψηλότερες τιμές πώλησης. Η εικόνα που παρουσιάζει ο βιομηχανικός κλάδος είναι σύνθετη λόγω της μεγάλης διαφοράς διακύμανσης των τιμών των διαφόρων τομέων παραγωγής του ευρύτερου 5
βιομηχανικού κλάδου. Τον Σεπτέμβριο 2008, η βιομηχανία πετρελαίου, χημικών, ελαστικών και πλαστικών κατέγραψε τον μεγαλύτερο κύκλο εργασιών (23%). Ο κλάδος παραγωγής και επεξεργασίας υφασμάτων, ειδών ένδυσης και δέρματος ήταν ο μόνος που παρουσίασε κάμψη. Ο κύκλος εργασιών του βιομηχανικού τομέα στην εγχώρια αγορά παρουσίασε αύξηση 18%, ενώ εκείνος που αφορά στις εξαγωγές διευρύνθηκε κατά 9%, σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Όσον αφορά στην παραγωγή του κλάδου της βιομηχανίας σημειώνεται ότι μετά το πρώτο εξάμηνο του 2008, ο μέσος όρος αύξησης ανήλθε σε +1%, ενώ αντίθετα κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο, λόγω και των δυσμενών διεθνών οικονομικών συγκυριών παρατηρήθηκε κάμψη, με αποτέλεσμα την πτώση κατά 2% της βιομηχανικής παραγωγής. Η αναφερθείσα πτώση άγγιξε όλους σχεδόν τους τομείς της βιομηχανίας, ενώ συγκρατημένη αύξηση κατέγραψε μόνο ο τομέας επεξεργασίας τροφίμων και κατασκευής ξύλου και κατασκευαστικών υλικών. Η συνολική εικόνα της παραγωγής του βιομηχανικού τομέα, έπειτα από την συνεκτίμηση και επεξεργασία και των εποχιακών δεικτών, εμφανίζει μια αρκετά διαφοροποιημένη εικόνα, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, με τελικό αποτέλεσμα την ήδη αναφερθείσα συρρίκνωση κατά 2 μονάδες. 6. Ολλανδικό χρηματιστήριο Η ολλανδική αγορά μετοχών παρουσίασε κατά τον Οκτώβριο απώλειες ύψους 32 δισεκατομμυρίων ευρώ Η πορεία των μετοχών στο Amsterdam Stock Exchange, Οκτώβριος 2008 Μετά τις δραματικές ζημίες 178 δισεκατομμυρίων ευρώ κατά τους πρώτους 9 μήνες του τρέχοντος έτους, 32 ακόμη δισεκατομμύρια ευρώ «έκαναν φτερά» τον Οκτώβριο. Ενώ ο Οκτώβριος δεν υπήρξε ο χειρότερος μήνας του χρηματιστηρίου του έτους 2008, παρουσίασε ολέθρια εικόνα λόγω της διαταραγμένης πορείας των μετοχών κατά τον προηγούμενο μήνα Σεπτέμβριο, 2008. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις 6 Οκτωβρίου πλεόνασμα ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ «εξαερώθηκε». Με απώλειες άνω των 73 6
και 66 δισεκατομμυρίων ευρώ αντίστοιχα, ο Ιανουάριος και ο Σεπτέμβριος υπήρξαν οι πιο καταστροφικοί χρηματιστηριακά μήνες αυτού του έτους μέχρι στιγμής. Σοφία Τσαμίχα Σύμβουλος Ο.Ε.Υ Α www.larissa-chamber.gr 7