ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΔΩΜΑΤΩΝ - ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΣΦΑΛΤΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ

Ε ι σ α γ ω γ ή 1. Εισαγωγή ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΔΩΜΑΤΩΝ - ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΣΦΑΛΤΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ Τις προηγούμενες δεκαετίες η υγρομόνωση με προκατασκευασμένα ασφαλτικά φύλλα, γινόταν με την μέθοδο των πολλαπλών στρώσεων ασφαλτικών φύλλων ή με τη χρήση ρευστής ασφάλτου. Την τελευταία δεκαετία γίνεται υγρομόνωση επιφανειών με δύο ή με μία και μόνη στρώση ασφαλτικού φύλλου. Αυτό οφείλεται κύρια σε δύο λόγους : α. Τη βελτίωση της ποιότητας των ασφαλτικών μιγμάτων με την προσθήκη ειδικών υλικών, που συντελούν στην αύξηση της διάρκειας ζωής και τη βελτίωση των χαρακτηριστικών τους, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη αξιοπιστία της υγρομόνωσης διπλής ή και μονής στρώσης. β. Τις τεχνικές βελτίωσης των γραμμών παραγωγής προκατασκευασμένων ασφαλτικών φύλλων, που είχαν σαν αποτέλεσμα τη χρησιμοποίηση οπλισμών με υψηλά τεχνικά χαρακτηριστικά και την παραγωγή φύλλων μεγάλου πάχους. Υγρομόνωση μιας στρώσης. Χαρακτηρίζεται από την χρήση ενός και μόνου ασφαλτικού φύλλου υψηλών προδιαγραφών (πολύ καλά τεχνικά χαρακτηριστικά, μεγάλο πάχος) Υγρομόνωση διπλής στρώσης ή πολλαπλών στρώσεων. Χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία υγρομονωτικού συστήματος με δύο (2) ή περισσότερες στρώσεις, προκατασκευασμένων ασφαλτικών φύλλων, με πιθανά διαφορετικό πάχος, διαφορετικό οπλισμό, διαφορετικές επικαλύψεις, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να αποτελεί αξιόπιστη λύση. Η χρήση δύο στρώσεων αποτρέπει κινδύνους που παρουσιάζονται από κακή εφαρμογή στην αλληλοεπικάλυψη των φύλλων και βελτιώνει τη διάρκεια ζωής του συστήματος. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται συνήθως με ασφαλτικά φύλλα που παράγονται με ασφαλτικό μίγμα ασφάλτου-πολυμερών. Στο σύνολο των χωρών που αντιπροσωπεύονται στη Διεθνή Ένωση Υγρομόνωσης η τεχνική της υγρομόνωσης με μία στρώση αντιπροσωπεύει το 32% των υγρομονώσεων που γίνονται με προκατασκευασμένα ασφαλτικά φύλλα τροποποιημένης ασφάλτου. Σελίδα 1

Π ρ ο β λ ή μ α τ α σ τ ι ς Υ γ ρ ο μ ο ν ώ σ ε ι ς 2. Προβλήματα στις Υγρομονώσεις Τα προβλήματα που παρουσιάζονται στις υγρομονώσεις με προκατασκευασμένα ασφαλτικά φύλλα οφείλονται τόσο στην ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται όσο και στην μη τήρηση των κανόνων σωστής εφαρμογής. Τα σημαντικότερα προβλήματα μπορεί να απαριθμηθούν και να διευκρινισθούν σύμφωνα με την ακόλουθη ανάλυση. 2.1. Ενώσεις ασφαλτικών φύλλων (αλληλοεπικαλύψεις) Αποτελούν σημαντικό πρόβλημα και ένα μεγάλο ποσοστό αστοχιών προέρχεται από κακή ποιότητα των ενώσεων. Είναι προφανές ότι αποτελούν ευπαθές σημείο της υγρομόνωσης και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή κατά την εφαρμογή. 2.2. Μεταβολή των διαστάσεων (συστολή) Είναι φαινόμενο που παρουσιάζεται με ασφαλτικά φύλλα εφαρμοσμένα όταν ο οπλισμός δεν είναι καλής ποιότητας και η συρρίκνωσή του δεν είναι μέσα στα επιτρεπτά όρια. Παρουσιάζεται συνήθως σε ασφαλτικά φύλλα που έχουν οπλισμό πολυεστερικό ύφασμα όχι με ιδιαίτερη σταθερότητα διαστάσεων. 2.3. Διάτρηση της υγρομόνωσης Οφείλεται σε μηχανικές καταπονήσεις είτε κατά τη διάρκεια της εφαρμογής είτε μεταγενέστερα στην έτοιμη υγρομόνωση. Ο κίνδυνος ελαχιστοποιείται με την χρησιμοποίηση ασφαλτικών φύλλων με οπλισμό πολυεστερικό ύφασμα μεγάλης αντοχής σε διάτρηση. 2.4. Σκλήρυνση της υγρομόνωσης (Γήρανση) Οφείλεται στη χρησιμοποίηση ασφαλτικών φύλλων κακής ποιότητας με μικρή περιεκτικότητα σε πρόσθετα. Καταδεικνύει κακή ποιότητα ασφαλτικού μίγματος. Παρουσιάζεται ιδιαίτερα έντονα σε υγρομονώσεις με ασφαλτικά φύλλα οξειδωμένης ασφάλτου. 2.5. Φουσκώματα Η αιτία είναι η εγκλωβισμένη υγρασία. Οφείλεται σε διάφορες αιτίες όπως παρουσία νερού ή υγρασίας στο υπόστρωμα, εφαρμογή με βροχερό καιρό, εγκλωβισμός αέρα κάτω από το Σελίδα 3

Π ρ ο β λ ή μ α τ α σ τ ι ς Υ γ ρ ο μ ο ν ώ σ ε ι ς ασφαλτικό φύλλο, χρήση φλόγιστρου λιγότερο από όσο επιβάλλεται και μερικές φορές από τον οπλισμό του ασφαλτικού φύλλου αν περιέχει σημαντική ποσότητα υγρασίας και δεν υπάρξει διαδικασία απαγωγής της κατά την παραγωγή. Η εγκλωβισμένη υγρασία με την αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος μετατρέπεται σε υδρατμό και αντίθετα επανέρχεται στην αρχική μορφή με τη μείωση της θερμοκρασίας. Η εναλλαγή αυτή δημιουργεί κίνδυνο ρήξης της υγρομόνωσης. 2.6. Υφαρπαγή από τον άνεμο Παρουσιάζεται σε περιπτώσεις υγρομονώσεων που δεν έχουν επικολληθεί σωστά στο υπόστρωμα, λόγω της υποπίεσης που δημιουργεί στην επιφάνεια της υγρομόνωσης ο δυνατός άνεμος. Τα παραπάνω αναφερόμενα προβλήματα παρουσιάζονται περισσότερο έντονα στις υγρομονώσεις μιας στρώσης, οι οποίες άλλωστε είναι και περισσότερο ευπαθείς στην εισροή νερού αν κάποιο από τα προβλήματα υπάρχει. Αντίθετα στις υγρομονώσεις πολλαπλών στρώσεων, οι επόμενες, μετά την πρώτη, στρώσεις επιτρέπουν την αποκατάσταση των αστοχιών που θα έχει πιθανά η πρώτη στρώση. Από στατικές έρευνες που έχουν γίνει έχει προκύψει ότι οι υγρομονώσεις μονής στρώσης παρουσιάζουν σχεδόν διπλάσιο ποσοστό αστοχιών από αυτές πολλαπλών στρώσεων (68% έναντι 32%). 3. Κατηγορίες Προκατασκευασμένων Ασφαλτικών Φύλλων 3.1. Ασφαλτικά φύλλα οξειδωμένης ασφάλτου Πρόκειται για ασφαλτικά φύλλα που παράγονται από μίγμα οξειδωμένης ασφάλτου, το οποίο εμποτίζει ένα ή περισσότερους οπλισμούς. Τα ασφαλτικά φύλλα αυτής της κατηγορίας αντικατέστησαν στο τέλος του περασμένου αιώνα τα πισσόχαρτα για στεγάνωση δωμάτων του παρόντος κώδικα. Σαν βασικά μειονεκτήματα αναφέρονται η ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία, η αρνητική επίδραση του όζοντος της ατμόσφαιρας, η αδυναμία που έχουν στην αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες (παγετός, χιόνι) και η μικρή διάρκεια ζωής λόγω γήρανσης του μίγματος παραγωγής. Στις σημερινές συνθήκες τα προκατασκευασμένα ασφαλτικά φύλλα οξειδωμένης ασφάλτου χρησιμοποιούνται σαν φράγμα υδρατμών και σαν πρώτη στρώση σε συστήματα πολλαπλών στρώσεων με σκοπό τη μείωση του κόστους. Σελίδα 4

3.2. Ασφαλτικά φύλλα τροποποιημένης ασφάλτου (APP και SBS) H προσθήκη πολυμερών ρητινών στα ασφαλτικά μίγματα παραγωγής προκατασκευασμένων στεγανωτικών φύλλων, είχε σαν σκοπό και πραγματικά έτσι έγινε, να δώσει αυξημένες ιδιότητες και τεχνικά χαρακτηριστικά τα οποία έλειπαν από τα ασφαλτικά φύλλα οξειδωμένης ασφάλτου. Στόχος η μεγάλη διάρκεια ζωής, η αντοχή σε καιρικές μεταβολές και ατμοσφαιρικές συνθήκες δύσκολες, η μεγάλη ελαστικότητα, η ανταπόκριση στις συστολοδιαστολές του υποστρώματος. 3.2.1 Ασφαλτικά φύλλα τροποποιημένης ασφάλτου με πολυπροπυλένιο (APP modified) Η προσθήκη πλαστομερών ρητινών πολυπροπυλενίου (APP), δημιουργεί ασφαλτικό μίγμα περισσότερο πλαστικό και ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες. Ο τύπος αυτός των ασφαλτικών φύλλων επιδέχεται επικόλληση με τη χρήση φλογίστρου. Η χρησιμοποίηση οξειδωμένης ασφάλτου (εν θερμώ) για την επικόλληση δεν δημιουργεί γενικά καλή πρόσφυση στα υποστρώματα. Είναι ανθεκτικά στην υπεριώδη ακτινοβολία και μπορούν να αποτελέσουν τελευταία στρώση υγρομονωτικού συστήματος χωρίς προστασία (επικάλυψη). Αντέχουν σε θερμοκρασίες μέχρι 150 C. Εχουν μεγάλη ευκολία στην εφαρμογή. 3.2.2 Ασφαλτικά φύλλα τροποποιημένης ασφάλτου με συνθετικό λάστιχο (SBS modified) Η προσθήκη ελαστομερών υλικών (SBS) δημιουργεί μίγμα περισσότερο ελαστικό και κατά συνέπεια ανθεκτικότερο σε χαμηλές θερμοκρασίες. Ο τύπος αυτός επιδέχεται επικόλληση με οξειδωμένη (θερμή) άσφαλτο χωρίς να απαγορεύεται η χρήση φλογίστρου. Δεν αντέχουν ιδιαίτερα στην υπεριώδη ακτινοβολία, άρα δεν συνιστάται να χρησιμοποιούνται σαν τελευταία στρώση υγρομονωτικού συστήματος χωρίς προστασία (επικάλυψη). Αντέχουν σε θερμοκρασίες μέχρι 120 ο C. 3.2.3 Γενικές παρατηρήσεις Ο διαχωρισμός των ασφαλτικών φύλλων τροποποιημένης ασφάλτου δεν αποκλείει την ύπαρξη ασφαλτικών φύλλων με χαρακτηριστικά και των δύο κατηγοριών ταυτόχρονα. Η προσθήκη των ρητινών στα ασφαλτικά μίγματα και η βελτιωμένη διαδικασία παραγωγής Σελίδα 7

οδηγούν σε προϊόντα μεγαλύτερου κόστους. Ο ανταγωνισμός μπορεί να οδηγήσει σε οικονομία ποσότητας ή κακή ποιότητα πρόσθετων. 3.2.4. Εφαρμογή 3.2.4.1 Ασφαλτικά φύλλα APP Tα ασφαλτικά φύλλα APP δεν πρέπει να γίνεται επικόλληση με οξειδωμένη άσφαλτο (εν θερμώ). Πρέπει να γίνεται η επικόλληση με χρήση φλογίστρου πάνω σε υπόστρωμα που προηγούμενα έχει ασταρωθεί με ασφαλτικό γαλάκτωμα ή ασφαλτικό βερνίκι. Μερικοί παραγωγοί ασφαλτικών φύλλων συνιστούν τη χρησιμοποίηση ψυχρής κόλλας ειδικής ασφαλτικής βάσης. Η χρήση οξειδωμένης ασφάλτου (εν θερμώ) δεν συνιστάται λόγω του υψηλού δείκτη μάλθωσης των ασφαλτικών φύλλων APP. 3.2.4.2 Ασφαλτικά φύλλα SBS Στα ασφαλτικά φύλλα SBS η επικόλληση μπορεί να γίνει είτε με χρήση οξειδωμένης ασφάλτου (εν θερμώ) είτε με χρήση φλογίστρου. Πρέπει πάντα το υπόστρωμα να έχει ασταρωθεί με ασφαλτικό γαλάκτωμα ή ασφαλτικό βερνίκι. Μπορούν επίσης να επικολληθούν με ψυχρής βάσης, ασφαλτική ελαστομερή κόλλα. 3.2.4.3 Ασφαλτικά φύλλα οξειδωμένης ασφάλτου Στα ασφαλτικά φύλλα οξειδωμένης ασφάλτου η επικόλληση γίνεται είτε με χρήση θερμής οξειδωμένης ασφάλτου είτε με χρήση φλογίστρου. Το υπόστρωμα πρέπει να είναι ασταρωμένο με ασφαλτικό βερνίκι ή ασφαλτικό γαλάκτωμα. Σημείωση : Σε κάθε περίπτωση εφαρμογής με φλόγιστρο πρέπει η φλόγα να επιδρά και στις δύο προς συγκόλληση επιφάνειες. Η εξασκούμενη πίεση στον ρόλλο του ασφαλτικού φύλλου πρέπει να είναι τέτοια ώστε το λειωμένο ασφαλτικό μίγμα να βγαίνει από τα πλάγια. 3.3. Εκτιμήσεις και συμπεράσματα Το υγρομονωτικό σύστημα δύο στρώσεων με ασφαλτικά φύλλα τροποποιημένης ασφάλτου και οπλισμό υψηλής ποιότητας αποτελεί σε γενικές γραμμές από οικονομικοτεχνικής άποψης την πλέον αξιόπιστη μακροβιότερη λύση. Η δύναμη συγκόλλησης στο υπόστρωμα είναι μεγαλύτερη για ασφαλτικά φύλλα SBS. Σελίδα 8

Η επικόλληση των ασφαλτικών φύλλων με χρήση φλογίστρου κερδίζει συνεχώς έδαφος, αφ ενός λόγω χαμηλότερου κόστους εργασίας και αφ ετέρου παρουσιάζει μεγαλύτερη αξιοπιστία. Τα συστήματα «θερμής κόλλησης» τείνουν να μειωθούν ενώ αντίθετα αυξάνονται τα συστήματα «ψυχρής κόλλησης» ως παρέχοντα μεγαλύτερη ασφάλεια σε σχέση με το υπόστρωμα. Σε υγρομονωτικά συστήματα μονής στρώσης είναι απαραίτητο το ασφαλτικό φύλλο να είναι υψηλής ποιότητας όσον αφορά το ασφαλτικό μίγμα, την ποιότητα του οπλισμού και μεγάλου πάχους. Μεγάλη είναι η ανάγκη ύπαρξης εξειδικευμένων εταιρειών και ειδικευμένων τεχνιτών. Η εφαρμογή των ασφαλτικών φύλλων είναι η περισσότερο σημαντική εργασία. Ιδιαίτερα στις ενώσεις και κύρια στα συστήματα υγρομόνωσης με μονή στρώση δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται συνεργεία μικρής εμπειρίας. Για τις ενώσεις προτείνεται επικόλληση σε δύο χρόνους. α. Κατά την επικόλληση του ασφαλτικού φύλλου σε όλη την επιφάνειά του. β.τελική επεξεργασία των ενώσεων με την βοήθεια φλογίστρου και σπατουλάρισμα. Πρέπει να προτείνεται και να εφαρμόζεται σύστημα υγρομόνωσης δύο στεγανωτικών στρώσεων. Το ασφαλτικό φύλλο της τελικής στρώσης να είναι τροποποιημένου ασφαλτικού μίγματος και να έχει οπλισμό πολυεστερικό ύφασμα. Στις προσφορές για την εκτέλεση μιας υγρομόνωσης πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρονται τα ακόλουθα : Βάρος ή πάχος Τύπος οπλισμού Βάρος οπλισμού Τρόπος επικόλλησης Εργαλεία και συνεργείο που θα χρησιμοποιηθούν Τεχνικά χαρακτηριστικά των ασφαλτικών μεμβρανών 4. Κριτήρια Επιλογής Ασφαλτικών Μεμβρανών Οι στεγανώσεις δωμάτων με ασφαλτικές μεμβράνες σε μια ή δύο στρώσεις, απαιτούν ορισμένα κριτήρια επιλογής τους, που οδηγούν στην ασφαλέστερη τεχνική λύση και στην πλέον οικονομική. Τα κριτήρια αυτά είναι συνάρτηση των κανόνων της τέχνης και της εφαρμογής των ασφαλτικών μεμβρανών, εξαρτώνται από τα φυσικά και τεχνικά Σελίδα 9

χαρακτηριστικά τους και τους επόμενους παράγοντες οι οποίοι οδηγούν σε συγκεκριμένο είδος ασφαλτικών μεμβρανών. 4.1. Κριτήριο διάρκειας ζωής στεγανωτικού συστήματος(γήρανση υλικών) Η διάρκεια ζωής μίας στρώσης ενός στεγανωτικού συστήματος είναι πάντα σημαντικό κριτήριο επιλογής για τις ασφαλτικές μεμβράνες, ιδιαίτερα όταν αυτές είναι εκτεθειμένες σε θερμικές μεταβολές και στην υπεριώδη ακτινοβολία. Μεταξύ των μεμβρανών οξειδωμένης ασφάλτου, των μεμβρανών ελαστομερούς ασφάλτου (SBS) ή των μεμβρανών ελαστοπλαστικής ασφάλτου (ΑΡΡ), πρέπει να προτιμούνται οι δύο τελευταίες κατηγορίες, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να τοποθετηθούν στο δώμα χωρίς στρώση προστασίας και κύρια σε θερμομονωτικό υπόστρωμα όπου τότε οι μεμβράνες πρέπει να φέρουν αυτοπροστασία (ορυκτές ψηφίδες, μεταλλική). Σημείωση: Η γήρανση των ασφαλτικών μεμβρανών, ιδιαίτερα της οξειδωμένης ασφάλτου, οφείλεται όχι μόνο στην απώλεια των πτητικών της ασφάλτου αλλά και στα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά των υλικών του κάθε φορέα και στις διάφορες εσωγενείς και εξωγενείς επιδράσεις : Γήρανση καθαρής θερμικής αιτίας που εμφανίζεται με χαλάρωση των τάσεων μέσα στον φορέα και εκδηλώνεται με αναδίπλωσή του. Γήρανση μηχανικής φύσης οφειλόμενη στην κόπωση του υλικού του φορέα, με συνέπεια να προκαλείται μείωση του ορίου ελαστικότητας. Γήρανση από έκθεση της μεμβράνης σε διαδοχικές αυξομειώσεις της θερμοκρασίας με συνέπεια να τίθενται υπό τάση ορισμένοι φορείς, αν υπάρχουν διαφορετικοί φορείς. Γήρανση χημικής προέλευσης που οφείλεται σε διάλυση των συγκολλήσεων των συστατικών των φορέων ( μεταξύ των ινών γυαλιού ή πολυεστέρα ) λόγω επίδρασης ορισμένων λαδιών της ασφάλτου και εκδηλώνεται π.χ. με πτώση του ορίου ελαστικότητας του φορέα. Γήρανση από παρουσία νερού ( απορρόφηση νερού ) που έχει σαν συνέπεια για ορισμένους φορείς, την αλλοίωση των χαρακτηριστικών του υλικού των ινών τους που οφείλεται σε υδρόλυση. Γήρανση οφειλόμενη στην παρουσία ορισμένων μικροοργανισμών που έχουν τη δυνατότητα να αποσαθρώσουν την πρώτη ύλη των φορέων. Γήρανση που οφείλεται στην άσφαλτο προεμποτισμού του φορέα όταν δεν είναι συμβατή με το υλικό του φορέα. Σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξει αποφλοίωση του φορέα από το ασφαλτικό μίγμα όταν οι ίνες του έρθουν σε επαφή με νερό. Σελίδα 10

4.2. Κριτήριο του αριθμού των στεγανωτικών στρώσεων Όταν επιλέγεται να κατασκευαστεί η στεγάνωση με μία ασφαλτική μεμβράνη αυτή θα πρέπει να είναι ελαστομερούς ή ελαστοπλαστικής ασφάλτου, με φορέα μη υφαντό πολυεστερικό ύφασμα βάρους 250gr/m 2 και πάχους τουλάχιστον 3mm ή βάρους 4kg/m 2 με αυτοπροστασία. Η μεμβράνη αυτή είναι απαραίτητη όταν το δώμα δεν έχει στρώση προστασίας. Στην περίπτωση χρησιμοποίησης δύο ασφαλτικών μεμβρανών η πρώτη μεμβράνη μπορεί να είναι οξειδωμένης, ελαστομερούς ή πλαστομερούς ασφάλτου βάρους 3kg/m 2, με φορέα υαλοπίλημα και η δεύτερη ελαστομερούς, πλαστομερούς ή ελαστοπλαστικής ασφάλτου βάρους 4kg/m 2, με φορέα μη υφαντό πολυεστερικό ύφασμα βάρους 180gr/m 2. 4.3. Κριτήριο επικαλύψεων ασφαλτικών μεμβρανών στη φάση παραγωγής Πρέπει να επιλέγονται μεμβράνες που έχουν σαν επικάλυψη στην κάτω επιφάνειά τους φιλμ πολυαιθυλενίου διότι προσφέρουν καλύτερη συγκόλληση των ρόλλων μεταξύ τους, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιείται φλόγιστρο. Σε μεμβράνες με επικάλυψη χαλαζιακή άμμο υπάρχει κίνδυνος αστοχίας στη συγκόλληση των φύλλων μεταξύ τους. Σημείωση : Το φιλμ πολυαιθυλενίου όταν χρησιμοποιείται σαν επικάλυψη για την πάνω επιφάνεια της ασφαλτικής μεμβράνης πρέπει να είναι τρυπημένο κατάλληλα ώστε να εξασφαλίζει την αναπνοή του ασφαλτικού μίγματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται η χρήση φλογίστρου διατηρείται ο παραδοσιακός τρόπος επικάλυψης με χαλαζιακή άμμο και η επικόλληση γίνεται με την βοήθεια θερμής ή ψυχρής ασφαλτόκολλας. Ο πολυεστερικός οπλισμός των ασφαλτικών μεμβρανών που επικολλούνται με χρήση φλογίστρου πρέπει να βρίσκεται πάνω από το μέσο του πάχους της μεμβράνης ώστε να αποκλεισθεί το κάψιμό του από το φλόγιστρο. Δεν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα όταν η ασφαλτική μεμβράνη έχει οπλισμό υαλοπίλημα που είναι άκαυστο. 4.4. Κριτήριο υποστρώματος του στεγανωτικού συστήματος Το κριτήριο αυτό έχει σχέση με τον τρόπο εφαρμογής των ασφαλτικών μεμβρανών πάντα σε συνδυασμό με την ύπαρξη ή όχι στρώση προστασίας (σχετικές 4.1 4.4 του κεφαλαίου 13 του προτύπου 1415 του ΕΛΟΤ). Σημείωση: Οι ασφαλτικές μεμβράνες πρέπει να αντέχουν χωρίς ρηγματώσεις στις γενικές και τοπικές παραμορφώσεις του υποστρώματος όπου είναι τοποθετημένες και ειδικά σε αυτές Σελίδα 11

που δημιουργούνται στην επιφάνεια μεταξύ μεμβράνης και υποστρώματος, όταν σε αυτό εμφανίζονται ρηγματώσεις ή αυξομειώσεις μεταξύ των αρμών των θερμομονωτικών πλακών που χρησιμοποιούνται σαν υπόστρωμα στεγανωτικής στρώσης. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι εργαστηριακές δοκιμές σε καταπόνηση ασφαλτικών μεμβρανών στις παραπάνω παραμορφώσεις υποστρώματος διαφέρουν σημαντικά από τις επί τόπου δημιουργούμενες καταπονήσεις. Πάντοτε τα υλικά των μεμβρανών έχουν τάση να ολισθαίνουν στις δημιουργούμενες ρωγμές ή στους αρμούς του θερμομονωτικού υποστρώματος και τελικά να ρηγματώνονται από σύνθλιψη. Αντίθετα στις εργαστηριακές δοκιμές παρουσιάζουν αντοχή, σε άνοιγμα ρωγμής που φθάνει τα 3mm και για ορισμένα υλικά που είναι χωρίς επικόλληση ( ελεύθερα ) στο υπόστρωμά τους, αλλά έχουν κατακόρυφη φόρτιση, το άνοιγμα μπορεί να φθάσει τα 10mm χωρίς να παρουσιασθούν ρηγματώσεις. Στο επόμενο σχήμα σημειώνονται τα διαδοχικά στάδια δίπλωσης και ρηγμάτωσης μίας ασφαλτικής μεμβράνης λόγω αυξομείωσης του πλάτους ενός αρμού θερμομονωτικού υποστρώματος. Με την επίδραση υψηλών θερμοκρασιών η μεμβράνη μαλακώνει και διπλώνει σε μορφή «λύρας», μέσα στον αρμό προς τα κάτω (Α). Μείωση της διατομής μέχρι να αποκαλυφθεί ο φορέας, ο οποίος και καταπονείται (Β). Με το κλείσιμο του αρμού η μείωση της διατομής εμφανίζεται σαν μόνιμη ρωγμή (C). Σε πολλές περιπτώσεις εφελκύεται η μεμβράνη στην περιοχή του αρμού και η επιμήκυνσή της εμφανίζεται με μια προς τα πάνω αναδίπλωση σε απόσταση από τον αρμό (D). Σελίδα 12

4.5. Κριτήριο δυνατότητας δίπλωσης (γωνιάσματος) σε ορθή γωνία των ασφαλτικών μεμβρανών Στα δώματα παρουσιάζεται ανάγκη δίπλωσης των ασφαλτικών μεμβρανών όταν υπάρχουν υπερκατασκευές. Επίσης φαινόμενα δίπλωσης εμφανίζονται όταν οι μεμβράνες ολισθαίνουν σε ρωγμές υποστρώματος (σχετικά στη σημείωση της προηγουμένης παραγράφου). Το κριτήριο αυτό πληρούται από μεμβράνες που συνοδεύονται από ανάλογο πιστοποιητικό ποιότητας σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Ε.Ε. 4.6. Οικονομικά κριτήρια Ασφαλτικές μεμβράνες χαμηλής τιμής μονάδος πρέπει πάντα να αποφεύγονται δεδομένου ότι θα έχουν μειωμένη μηχανική και φυσική συμπεριφορά, με τελικό αποτέλεσμα μειωμένη διάρκεια ζωής. Αυτός είναι ο λόγος που ανεξάρτητα με το κόστος των ασφαλτικών μεμβρανών, πρέπει αυτές πάντα να συνοδεύονται από επίσημα πιστοποιητικά κρατικών ή αναγνωρισμένων ιδιωτικών εργαστηρίων της χώρας προέλευσης και να είναι εφοδιασμένες με το σχετικό σήμα ποιότητας που προβλέπεται από την Ε.Ε.. Σημείωση : Η χρησιμοποίηση ασφαλτικών μεμβρανών με υψηλές προδιαγραφές, δεν αποτρέπει τον κίνδυνο αστοχιών ούτε εξασφαλίζει την επιτυχία του στεγανωτικού συστήματος εάν δεν γίνει σωστή εφαρμογή σύμφωνα με τις οδηγίες και τους τρόπους που αναφέρονται στην παρούσα τεχνική προδιαγραφή. 4.7. Κριτήριο κατάταξης κατά Κ.Δ.Θ. Η κατάταξη αυτή κατά Κ.Δ.Θ. εκφράζει τη συμπεριφορά ενός στεγανωτικού συστήματος έναντι τριών (3) βασικών μηχανικών ιδιοτήτων των ασφαλτικών μεμβρανών που το αποτελούν. Οι τρεις βασικές μηχανικές ιδιότητες είναι οι ακόλουθες: Κ : η αντοχή των ασφαλτικών μεμβρανών σε καταπόνηση από κινήσεις του υποστρώματος. Δ : η αντοχή των ασφαλτικών μεμβρανών σε στατική και δυναμική διάτρηση. Θ : η αντοχή των ασφαλτικών μεμβρανών σε θερμοκρασιακές μεταβολές. Η κατάταξη των ασφαλτικών στεγανωτικών φύλλων γίνεται σύμφωνα με την ανταπόκρισή τους στις εργαστηριακές δοκιμές που αναφέρονται στο τέλος του παρόντος. Σελίδα 13

α. Κατάταξη κατά Κ Δοκιμή Νο Ι β. Κατάταξη κατά Δ β1. Στατική διάτρηση Δοκιμή Νο ΙΙ β2. Δυναμική διάτρηση Δοκιμή Νο ΙΙΙ γ. Κατάταξη κατά Θ Δοκιμή Νο IV Η κατάταξη αυτή έχει σαν σκοπό να εξετασθεί αν οι υγρομονώσεις έχουν την ικανότητα να ξεπεράσουν τα όρια επιδόσεων που έχουν προσδιορισθεί και αφορούν τις διάφορες χρήσεις τους. Με τον όρο υγρομόνωση νοείται το σύστημα στεγάνωσης που αποτελείται από μία ή περισσότερες στρώσεις ασφαλτικών στεγανωτικών φύλλων και εξασφαλίζει την απόλυτη προστασία από υγρασία, χωρίς να λαμβάνεται υπ όψη η συνεισφορά άλλων υλικών μη ενσωματωμένων στα στεγανωτικά φύλλα, που χρησιμοποιούνται για διαχωρισμό, προστασία ή ανεξαρτοποίηση των υγρομονωτικών στρώσεων. 4.7.1. Γενικότητες Η κατάταξη κατά Κ.Δ.Θ. αναφορικά με τις χρήσεις και καταλληλότητα των στεγανωτικών επενδύσεων, είναι μία κατάταξη που χαρακτηρίζει τη δυνατότητα της χρήσης των προκατασκευασμένων ασφαλτικών φύλλων σε συνάρτηση με τις αναφερόμενες παραμέτρους. Σύμφωνα με αυτές τις παραμέτρους, χαρακτηρίζει συγχρόνως τις σχετικές απαιτήσεις των εργασιών στεγάνωσης και τις δυνατότητες για μία αποτελεσματική πραγματοποίηση του στεγανωτικού συστήματος. Κάθε γράμμα της ως άνω κατάταξης συνοδεύεται από ένα αριθμητικό δείκτη με τον οποίο επιτρέπεται κατά ένα σχηματικό αλλά αρκετά ακριβή τρόπο να ορισθούν απέναντι σ αυτές τις παραμέτρους : είτε οι απαιτήσεις που πρέπει να ικανοποιήσουν οι εργασίες στεγάνωσης. είτε η αποτελεσματικότητα της ενδεδειγμένης στεγανωτικής επένδυσης. Οι παραπάνω δείκτες αυξάνουν : Σελίδα 14

συγχρόνως με τη σπουδαιότητα και την σημασία της χρήσης για τις απαιτήσεις των εξεταζομένων εργασιών στεγάνωσης. συγχρόνως με τη στάθμη της αποτελεσματικότητας των στεγανωτικών ασφαλτικών φύλλων. Για κάθε μία από τις παραμέτρους κατάταξης (γράμματα) οι στεγανωτικές επενδύσεις πρέπει να έχουν ένα δείκτη αποτελεσματικότητας τουλάχιστον ίσο προς τον δείκτη της απαίτησης για το εξεταζόμενο έργο ώστε να εξασφαλίζεται η καταλληλότητα της χρήσης (αναγκαία συνθήκη αλλά όχι πολλές φορές ικανή). 4.7.2. Κατάταξη των υγρομονωτικών στρώσεων (Χρήση ασφαλτικών στεγανωτικών φύλλων) Η κατάταξη των ασφαλτικών στεγανωτικών φύλλων γίνεται σύμφωνα με την ανταπόκριση στις δοκιμές που αναφέρονται στο τέλος του παρόντος και οι οποίες πρέπει να επιβεβαιώνονται με πιστοποιητικά επίσημου εργαστηρίου. Η πιστοποίηση πρέπει να γίνεται για κάθε προτεινόμενο για εφαρμογή ασφαλτικό στεγανωτικό φύλλο. 4.7.2.1 Κατάταξη Κ (αντοχή σε καταπόνηση) Η τιμή του δείκτη στη κατάταξη Κ βασίζεται στη δοκιμή καταπόνησης (συμπεριφορά στις κινήσεις του υποστρώματος) ( Δοκιμή Νο Ι). Η δοκιμή αυτή γίνεται συμβατικά με πλήρη πρόσφυση στο υπόστρωμα και χαρακτηρίζει την αντοχή χωρίς αλλοιώσεις της στεγανωτικής στρώσης σε ορισμένο αριθμό κινήσεων του υποστρώματος. 500 κύκλοι δοκιμής για προϊόν που έχει πρόσφατα εφαρμοσθεί 200 κύκλοι δοκιμής για προϊόν γηρασμένο Η κατάταξη δίνεται από τον ΠΙΝΑΚΑ Ι στον οποίο καθορίζονται και οι συνθήκες καθορισμού των δεικτών από 1 5. Π Ι Ν Α Κ Α Σ Ι ΚΑΤΑΤΑΞΗ Κ Αρχικό εύρος της ένωσης (mm) Εύρος κινήσεων της ένωσης (mm) Θερμοκρασία δοκιμής ( C) K1 1-0.5 έως + 0.5 20 Σελίδα 15

K2 1-0.5 έως + 0.5 0 Κ3 2-1 έως + 1 0 Κ4 2-1 έως + 1-10 Κ5 2-1 έως + 1-20 4.7.2.2 Κατάταξη Δ (αντοχή σε διάτρηση) Η τιμή του δείκτη στη κατάταξη Δ βασίζεται στον συνδυασμό δύο δοκιμών : της δοκιμής αντοχής σε στατική διάτρηση ( Δοκιμή Νο ΙΙ). της δοκιμής αντοχής σε δυναμική διάτρηση ( Δοκιμή Νο ΙΙΙ). Οι ΠΙΝΑΚΕΣ II και III και ΙV προσδιορίζουν αντίστοιχα : τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκφράζεται ο καθορισμός του δείκτη στην υποκατάταξη, (αντίστοιχη σε στατική διάτρηση) από 1 4 (ΠΙΝΑΚΑΣ II). τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκφράζεται ο καθορισμός του δείκτη στην υποκατάταξη D (αντίσταση σε δυναμική διάτρηση) από 1 3 (ΠΙΝΑΚΑΣ III). Τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκφράζεται ο καθορισμός του δείκτη στη κατάταξη Δ (αντοχή σε στατική και δυναμική διάτρηση) που προκύπτει από συνδυασμό των υποκατατάξεων L και D. (ΠΙΝΑΚΑΣ IV). ΠΙΝΑΚΑΣ II Υποκατάταξη L Φορτίο kg L 1 < 7 L 2 > 7 L 3 > 15 L 4 > 25 Σελίδα 16

ΠΙΝΑΚΑΣ III Υποκατάταξη D Ενέργεια (j/cm²) D 1 <10 D 2 >10 <20 D 3 >20 ΠΙΝΑΚΑΣ IV Κατάταξη Δ Υποκατατάξεις L / D Δ 1 L 1 D 2 Δ 2 L 2 D 2 Δ 3 L 3 D 2 Δ 4 L 4 D 2 Δ 5 L 4 D 3 Σημείωση Πίνακα II Είναι καλό να θεωρηθεί για τις στεγανωτικές επενδύσεις με μία ασφαλτική μεμβράνη, μια κατάταξη L 3 που αντιστοιχεί σε μια αντοχή τουλάχιστον με 20kg. Σημείωση Πίνακα IV Είναι καλό να θεωρηθεί για τις στεγανωτικές επενδύσεις με μία ασφαλτική μεμβράνη, μια κατάταξη Δ3 που αντιστοιχεί σε συνδυασμό L 3 και D 2. 4.7.2.3 Κατάταξη Θ (αντοχή σε θερμοκρασία) Η κατάταξη αυτή αφορά την αντίσταση των ασφαλτικών στεγανωτικών φύλλων στην «διολίσθηση» υπό την επίδραση της θερμοκρασίας (Δοκιμή Νο ΙV). Σελίδα 17

Ο ΠΙΝΑΚΑΣ V προσδιορίζει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκφράζεται η απόδοση του δείκτη στη κατάταξη Θ από 1 4. ΠΙΝΑΚΑΣ V Κατάταξη Θ Εύρος διολίσθησης (mm) Θερμοκρασία δοκιμής ( C) Θ 1 > 2 + 60 Θ 2 < 2 + 60 Θ 3 < 2 + 80 Θ 4 < 2 + 90 Σημείωση : Προκειμένου ένα σύστημα υγρομόνωσης να είναι αποδεκτό πρέπει η κατάταξή του να είναι τουλάχιστον ίση για κάθε παράμετρο με την αντίστοιχη της χρήσης. Αν η κατάταξη είναι μεγαλύτερη τότε το σύστημα υγρομόνωσης γίνεται οπωσδήποτε αποδεκτό. Όταν η δυσκολία χρήσης είναι μεγαλύτερη πρέπει να αναζητείται μεγαλύτερος δείκτης κατάταξης για το σύστημα υγρομόνωσης, μερικές φορές μεγαλύτερος και από αυτόν που ορίζεται στην κατάταξη Κ.Δ.Θ. 4.7.3 Κατάταξη των χρήσεων σε σχέση με τον προορισμό της στέγης και το υπόστρωμα Η κατάταξη δημιουργήθηκε με βάση τους κανόνες της τεχνικής, της εμπειρίας και την παρατήρηση της συμπεριφοράς και της αξιοπιστίας μεγάλου αριθμού συστημάτων υγρομόνωσης. Οι δείκτες αυξάνουν ανάλογα με τη δυσκολία χρήσης της στέγης. Στον ΠΙΝΑΚΑ VI αποτυπώνεται η κατάταξη του έργου σε σχέση με την καταπόνηση του συστήματος υγρομόνωσης που οφείλεται στις ακόλουθες αιτίες: α.κινήσεις του υποστρώματος που οφείλονται κύρια στις μεταβολές θερμοκρασίας και σε σχέση με το αν υπάρχει προστασία ή όχι του υγρομονωτικού συστήματος. β.τα υγρομονωτικά συστήματα θεωρούνται «μη ανεξάρτητα» όταν είναι αυτοπροστατευόμενα και ανεξάρτητα όταν υπάρχει ξεχωριστή προστασία. Αυτά τα κριτήρια ομαδοποιήθηκαν σε τρεις (3) ομάδες κινδύνου από 3 έως 5. Στον ΠΙΝΑΚΑ VII αποτυπώνεται η κατάταξη του έργου σε σχέση με την αντοχή σε διάτρηση, λαμβάνοντας υπ όψη τις μηχανικές κινήσεις σε συνάρτηση με τον προορισμό της στέγης. Υπάρχουν τέσσερις (4) κατηγορίες από 2 έως 5. Σελίδα 18

Στον ΠΙΝΑΚΑ VIII αποτυπώνεται η κατάταξη του έργου σε σχέση με τη θερμοκρασία, εκφρασμένη με την αντίσταση στη διολίσθηση, με δεδομένη τη θερμική αδράνεια του άμεσου υποστρώματος και την κλίση της στέγης. Για τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν τρεις ομάδες κινδύνου από 1 έως 3. Στον ΠΙΝΑΚΑ IX γίνεται ανακεφαλαιωτική κατάταξη των έργων, σε σχέση και με τις τρεις (3) παραμέτρους. Η κατάταξη αυτή επιτρέπει τη γενική εκτίμηση του προς εφαρμογή υγρομονωτικού συστήματος. Στον ΠΙΝΑΚΑ X αποτυπώνεται η συμβατότητα των ασφαλτικών στεγανωτικών φύλλων σε συνάρτηση με τη χρήση της στέγης. Ο πίνακας X προκύπτει από τον ΠΙΝΑΚΑ IX όταν αντικατασταθούν τα τετράγωνα με τις απαιτήσεις των τριών (3) παραμέτρων όπου αυτές ικανοποιούνται από τα κατάλληλα ασφαλτικά στεγανωτικά φύλλα. Σελίδα 19