ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

2 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Οι αυξήσεις στους μισθούς και στις συντάξεις στην πγδμ δεν επαρκούν, σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, για να καλύψουν τις αυξημένες μηνιαίες δαπάνες. Ενδεικτικά, οι λογαριασμοί ύδατος έχουν διπλασιασθεί ενώ η τιμή της κεντρικής θέρμανσης αυξήθηκε άνω του 50%. Οι πολίτες της χώρας με μέσο μηνιαίο μισθό, υπερβαίνουν το οικονομικό τους όριο κατά περίπου 2.000 δηνάρια κάθε μήνα. Βάσει των στατιστικών, σε ετήσια βάση οι πολίτες αδυνατούν να καλύψουν περί τα 400 ευρώ. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Τραπεζικά Νομισματικά Η κυβέρνηση της πγδμ αποφάσισε την έβδομη έκδοση «ομολόγων ιδιωτικοποιήσεων» αξίας 30 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, η έκδοση αυτή αφορά σε όλες τις αποφάσεις ιδιωτικοποιήσεων που τέθηκαν σε ισχύ από το τέλος του προηγούμενου έτους και για τις οποίες τα εν λόγω ομόλογα εκδόθηκαν ως αποζημίωση. Μέχρι τη ρευστοποίησή τους, τα ομόλογα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά μετοχών και μεριδίων κρατικών εταιρειών και επιχειρήσεων. Απασχόληση Αγορά Εργασίας Ανεργία Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η πγδμ παρουσιάζει την υψηλότερη ανεργία (34,9%) ανάμεσα στις έξη πρώην Γιουγκοσλαβικές Δημοκρατίες και τον χαμηλότερο μισθό (257 ευρώ). Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Η Σλοβενία πρόκειται να βοηθήσει την πγδμ να δημιουργήσει ένα τουριστικό χωριό, χρηματοδοτώντας μέρος του έργου. Τραπεζικός Τομέας Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα του περιοδικού Finance Central Europe, η Invest Banka ανακηρύχθηκε η καλύτερη τράπεζα στην πγδμ όσον αφορά στις αποδόσεις των επενδύσεων. Ωστόσο, η τελευταία κατατάσσεται πέμπτη στη χώρα ως προς το ακαθάριστο κέρδος. Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Η κατασκευή πολυτελούς ξενοδοχείου της ξενοδοχειακής αλυσίδας «Rezidor» άρχισε αυτήν την εβδομάδα στα Σκόπια. Το ξενοδοχείο θα ανεγερθεί στο κέντρο της πόλης, δίπλα στο εμπορικό κέντρο Ramstore. Επενδύτρια εταιρεία είναι η βρετανική «Heritage London and Hanover UK Limited», για την οποία οι εκπρόσωποι της δήλωσαν ότι πρόκειται να επενδύσει 68 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του εν λόγω ξενοδοχείου. Η βελγική Altitlan, εταιρεία συμβούλων για τη διαχείριση εταιρικής ακίνητης περιουσίας, σχεδιάζει να ανοίξει γραφείο στα Σκόπια. Πρόκειται για την πρώτη εταιρεία του είδους που θα δραστηριοποιηθεί στη χώρα.

3 Σύμφωνα με την ηλεκτρονική πηγή πληροφόρησης ΕΜΕΑ Business Monitor (27-8-08), η βρετανική εταιρεία Elan Properties, μέλος της Εquest Balkan Properties, πρόκειται να κατασκευάσει στα Σκόπια εμπορικό κέντρο, συνολικού κατασκευαστικού κόστους 45 εκατ. ευρώ. Στο συγκρότημα θα στεγαστεί και ο ελληνικός όμιλος super market Βερόπουλος, αλλά και η τουρκική αλυσίδα Ramstore. Οι εργασίες κατασκευής του εμπορικού κέντρου προβλέπεται να διαρκέσουν 18 μήνες. Θα καλύπτει έκταση 30.000 τ.μ. ενώ αναμένεται να στεγάσει περί τα 70 καταστήματα και να απασχολήσει 400-500 εργαζόμενους. Η Equest Balkan Properties είναι εταιρεία επενδύσεων με έδρα στο Λονδίνο, η οποία δραστηριοποιείται κυρίως στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Επίσης, διαθέτει δραστηριότητες στην Αλβανία, την Βοσνία- Ερζεγοβίνη, την Κροατία και τη Σερβία. Η αυστριακών συμφερόντων εταιρεία διανομής ενέργειας EVN δήλωσε ότι θα προσβάλει με όλα τα ένδικα μέσα το νέο ενεργειακό νόμο στην πγδμ. Η κυβέρνηση της χώρας, από την πλευρά της, δήλωσε ότι θα αναθεωρήσει τη συμφωνία πώλησης της ESM-Distribution στην αυστριακή εταιρεία, ενώ ανακοίνωσε και την επιβολή ποινών σε αυτήν για αποτυχία της να υλοποιήσει τις υπεσχημένες επενδύσεις. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η σλοβενική εταιρεία πετρελαιοειδών Petrol ενδιαφέρεται για επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα ή σε πρατήρια καυσίμων στην πγδμ. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Εκπρόσωποι της Deutsche Telekom επισκέφθηκαν αυτήν την εβδομάδα τα Σκόπια για να παράσχουν στην Επιτροπή για την Προστασία του Ανταγωνισμού της χώρας στοιχεία για την εξαγορά μετοχών του ελληνικού ΟΤΕ. Η Επιτροπή θα πρέπει μέσα στις επόμενες 90 ημέρες να αποφασίσει εάν η απόκτηση των μετοχών του ΟΤΕ προσφέρει στην Deutsche Telekom την απόλυτη σχεδόν κυριαρχία στην αγορά κινητής τηλεφωνίας στην πγδμ. Η γερμανική εταιρεία είναι η ιδιοκτήτρια τoυ παρόχου κινητής τηλεφωνίας στην πγδμ T- Mobile, ενώ προσφάτως περιήλθε σ αυτήν, μέσω του ΟΤΕ, η ιδιοκτησία της Cosmofon. Οι εν λόγω δύο πάροχοι κατέχουν το 90% της αγοράς της χώρας, ενώ, βάσει της σχετικής νομοθεσίας, η υπέρβαση του 40% θεωρείται μονοπώλιο. Διεθνείς διαγωνισμοί Η τουρκική εταιρεία TAV υπέβαλε τη μοναδική προσφορά στον διαγωνισμό για την εκχώρηση των δύο αεροδρομίων της πγδμ και την κατασκευή ενός εμπορευματικού αεροδρομίου κοντά στο Sveti Nikole. Για τον διαγωνισμό αυτόν είχαν εκφράσει αρχικά ενδιαφέρον μεγάλες ξένες εταιρείες (Hochtief, EGIS, Airports Vienna). Πάντως, το γεγονός ότι μόνον μία εταιρεία συμμετέσχε τελικά στο διαγωνισμό, δεν κρίνεται από τους αρμόδιους ως εμπόδιο για την εγκυρότητα και την επιτυχή έκβασή του. Πιθανολογείται λοιπόν ότι η τουρκική εταιρεία πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις και ως εκ τούτου θα της εκχωρηθούν τα δύο αεροδρόμια.

2 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Πληθωρισμός αύξηση/ μείωση τιμών Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών της πγδμ Trajko Slaveski, ο πληθωρισμός στη χώρα βρίσκεται υπό έλεγχο και έως το τέλος του έτους θα περιοριστεί στο προβλεπόμενο 5,5 6%. Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, η ανάπτυξη κατά το τρέχον έτος αναμένεται να υπερβεί το 6% (το ΔΝΤ προέβλεψε ανάπτυξη της τάξης του 5% για το 2008). Ο κ. Slaveski δήλωσε ακόμη ότι ο προϋπολογισμός παρουσιάζει πλεόνασμα, καθώς τα έσοδα υπερβαίνουν τις δαπάνες, ενώ, όσον αφορά στην παράταση ισχύος της συμφωνίας Stand By με το ΔΝΤ, η κυβέρνηση πρόκειται να αποφασίσει σχετικά τον ερχόμενο μήνα. Οι τιμές των πετρελαϊκών παραγώγων μειώθηκαν προσφάτως κατά 8,3% και του αργού πετρελαίου κατά 8,5% κατά μέσο όρο. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν συνεπάγεται ότι θα ακολουθήσει και μείωση των τιμών θέρμανσης, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Ο δείκτης τιμών των βιομηχανικών προϊόντων τον περασμένο Ιούλιο αυξήθηκε κατά 17,2% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2007, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της χώρας. Η εν λόγω αύξηση οφείλεται κυρίως στην αύξηση, κατά 26,6%, των τιμών των πετρελαϊκών παραγώγων, της αύξησης κατά 21,1% των τιμών των επεξεργασμένων βιομηχανικών προϊόντων και της αύξησης κατά 19,9% των ενδιάμεσων προϊόντων. Ενέργεια Η εταιρεία Dufenergy της πγδμ, η οποία αποτελεί μέλος της διεθνούς κοινοπραξίας Duferco, αποτελεί τη μοναδική εταιρεία που υπέβαλε προσφορά στον διαγωνισμό για την κατασκευή του συνδυασμένου εργοστασίου φυσικού αερίου στα Σκόπια. Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, η νικήτρια εταιρεία θα πρέπει να κατασκευάσει το εργοστάσιο μέσα σε 30 μήνες και στη συνέχεια θα έχει τη διαχείρισή του. Η κρατική εταιρεία παραγωγής ενέργειας της πγδμ ELEM θα διατηρεί τουλάχιστον το 15% των μετοχών του εργοστασίου. Εάν η προσφορά της Dufenergy εγκριθεί τελικά, η κατασκευή του εργοστασίου θα αρχίσει το φθινόπωρο, ενώ η ενέργεια που θα παράγει, θα διατίθεται προς πώληση πρώτα στην εγχώρια αγορά και, εάν δεν υπάρχει ζήτηση σε αυτή, στην περιφερειακή αγορά, στην ίδια ή σε υψηλότερη τιμή. Επίσης, η εταιρεία παραγωγής θέρμανσης των Σκοπίων Toplifikacija πρόκειται να κατασκευάσει εργοστάσιο φυσικού αερίου, κόστους 150 εκατ. ευρώ, από τα οποία άνω των 50 εκατ. έχουν ήδη δαπανηθεί. Το 80% του κόστους θα καλυφθεί από τη ρωσική εταιρεία SINTEZ και το 20% από την Toplifikacija. Σύμφωνα με τις εταιρείες ELEM και Toplifikacija, με την κατασκευή των δύο εργοστασίων φυσικού αερίου, μετά το 2010 η χώρα δεν θα αντιμετωπίζει πλέον πρόβλημα έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας. Άλλα Οι κατασκευαστικές εταιρείες στην πγδμ αναμένουν αύξηση στις τιμές των οικοδομικών υλικών και μείωση των παραγγελιών για κατασκευή οικοδομών. Εξ άλλου, σύμφωνα με τις ίδιες εταιρείες, αναμένεται αύξηση στις τιμές των νέων διαμερισμάτων. Περίπου το 95% των εταιρειών παραγωγής τροφίμων θα υποχρεωθούν να κλείσουν εάν δεν αποκτήσουν πιστοποίηση HACCP. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, από 1 ης Ιανουαρίου 2009 καμία εταιρεία δεν θα μπορεί να εξάγει χωρίς το εν λόγω πιστοποιητικό.

3 Από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο 2008 οι επενδύσεις ξένων εταιρειών στη χώρα ανήλθαν στα 230,7 εκατ. ευρώ, ποσό που είναι τριπλάσιο από αυτό της ίδιας περιόδου του προηγούμενου έτους. Συγκριτικά, ολόκληρο τo 2007 οι ξένες επενδύσεις ανήλθαν στα 239,2 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την Κεντρική Τράπεζα της χώρας, ωστόσο δεν παρέχονται πληροφορίες για το είδος των επενδύσεων ή τις χώρες προέλευσής τους. Σύμφωνα πάντως με ανεπίσημες πληροφορίες, πρόκειται κυρίως για επενδύσεις στον τραπεζικό τομέα και για εξαγορές παρά για νέες άμεσες, παραγωγικές επενδύσεις (greenfield), καθώς μέχρι στιγμής, όσον αφορά στις τελευταίες, έχει πραγματοποιηθεί μόνον η επένδυση της αμερικανικής Johnson Controls στη βιομηχανική ζώνη Bunardzik, ενώ η επένδυση της βρετανικής Johnson Matthey βρίσκεται σε φάση υλοποίησης. Ο Υπουργός για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων Vele Samak, δήλωσε ότι σύντομα θα ολοκληρωθεί η επένδυση της βρετανικής εταιρείας ενώ θα πραγματοποιηθεί και η επένδυση της γαλλικής Montipe στην εν λόγω βιομηχανική ζώνη, προσέθεσε δε ότι οι ξένες επενδύσεις στη χώρα θα ανέλθουν στα 500 εκατ. ευρώ μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Tο Ινστιτούτο της Βιέννης ανακοίνωσε ότι το επίπεδο των ξένων επενδύσεων στην πγδμ το παρελθόν έτος υπήρξε το χαμηλότερο ανάμεσα σε 20 χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Σύμφωνα με εκτιμήσεις που εμπεριέχονται σε τοπικά δημοσιεύματα, οι τροποποιήσεις στον ενεργειακό νόμο της πγδμ θα κοστίσουν στο κράτος εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα εξ άλλου με ανεπίσημες πληροφορίες, η αυστριακών συμφερόντων εταιρεία ηλεκτρισμού EVN-ESM πιθανότατα θα μηνύσει την κυβέρνηση της πγδμ στα διεθνή δικαστήρια, καθώς οι εν λόγω νομοθετικές μεταρρυθμίσεις πρόκειται να της προξενήσουν οικονομική ζημία. Το κύριο επιχείρημα της εταιρείας συνίσταται στην αθέτηση της συμφωνίας ανάμεσα στην πγδμ και την Αυστρία για παροχή κινήτρων για επενδύσεις, η οποία συνήφθη το 2002. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να απαιτήσει εξηγήσεις από την κυβέρνηση της πγδμ για τις τροποποιήσεις αυτές, για τις οποίες είχε ήδη προειδοποιήσει την τελευταία ότι θα δημιουργήσουν μονοπώλιο των κρατικών ενεργειακών εργοστασίων. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Η κλωστοϋφαντουργία Edinstvo στη Strumica εξάγει περίπου το 95% της παραγωγής της στη βρετανική αγορά. Μάλιστα, το πρώτο εξάμηνο του έτους, άνω των 140.000 κομματιών παρήχθησαν ως στολές για το βρετανικό στρατό, την αστυνομία και άλλους κρατικούς φορείς. Η εταιρεία VIP, η οποία αποτελεί τον τρίτο πάροχο κινητής τηλεφωνίας στην πγδμ, αύξησε τον αριθμό των πελατών της και το μερίδιό της στην αγορά της χώρας. Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας για το πρώτο εξάμηνο του έτους, ο αριθμός των πελατών της ανέρχεται στους 209.200, σημειώνοντας αύξηση 45.900 σε σύγκριση με τρεις μήνες πριν από το διάστημα αυτό. Επίσης, το μερίδιό της στην αγορά το δεύτερο τρίμηνο του έτους ανήλθε στο 9,9% και ο βαθμός διείσδυσης στο 103,8%. Το πρώτο εξάμηνο του έτους, η VIP παρουσίασε λειτουργικές ζημίες ύψους 6,1 εκατ. ευρώ. Μολονότι η εταιρεία θέρμανσης της πγδμ «Toplifikacija» είχε αναφέρει ζημίες, ως αποτέλεσμα των οποίων της επετράπη να αυξήσει την τιμή κεντρικής θέρμανσης κατά 60%, διένειμε, κατά το τρέχον έτος, μερίσματα 25 εκατ. δολλαρίων.

4 Τραπεζικός Τομέας Οι μεγαλύτερες τράπεζες στην πγδμ πρόκειται από την 1 η Σεπτεμβρίου να αυξήσουν τα πιστωτικά επιτόκια, καθώς και τα επιτόκια καταθέσεων. Σύμφωνα με ειδικούς, οι αυξήσεις αυτές ήσαν αναμενόμενες, δεδομένης της αύξησης του πληθωρισμού. Η Stater Banka AD Kumanovo, η οποία έλαβε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της πγδμ άδεια για την εμπορία μετοχών, έγινε ο νέος μέτοχος του χρηματιστηρίου της χώρας. Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Η τουρκική εταιρεία κλωστοϋφαντουργίας Jagia Mezler πρόκειται να κατασκευάσει εργοστάσιο στο Stip, στο οποίο θα απασχολεί 250 εργαζομένους. Η εν λόγω επένδυση υπολογίζεται στα 2 εκατ. δολλάρια. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Άνω των 2 εκατ. τουριστών διέσχισαν τα σύνορα Ελλάδος πγδμ από την αρχή του έτους, το 80% εξ αυτών transit. Τις τελευταίες 20 ημέρες εξ άλλου, περίπου 100.000 πολίτες της πγδμ πέρασαν τα σύνορα των δύο χωρών με τουριστικό προορισμό την Ελλάδα, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με τον Ιούλιο. Διεθνείς διαγωνισμοί Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών της πγδμ, 48 εταιρείες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία πέρασαν την πρώτη φάση του διεθνούς διαγωνισμού για εκχώρηση της κατασκευής, της χρηματοδότησης, της συντήρησης και της διαχείρισης αυτοκινητόδρομων της χώρας, συνολικού μήκους 550 χιλιομέτρων. Οι εταιρείες, στις οποίες θα εκχωρηθούν οι αυτοκινητόδρομοι, θα έχουν τη δυνατότητα επιβολής διοδίων. Η συνολική επένδυση για το συγκεκριμένο έργο ανέρχεται στα 2,4 δισ. ευρώ.

2 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Πληθωρισμός αύξηση /μείωση τιμών Η εισαγωγή αλεύρων, σύμφωνα με δημοσιεύματα, έχει αυξήσει το εμπορικό έλλειμμα της πγδμ στον τομέα των τροφίμων. Εξ άλλου, στη διάρκεια του Ιουλίου αύξηση σημείωσαν οι τιμές των λεμονιών, του τυριού και των αυγών. Ενέργεια Όπως ανακοίνωσε ο γενικός διευθυντής της μονάδας παραγωγής ενέργειας για θέρμανση στα Σκόπια «Toplifikacija», η χώρα θα πρέπει άμεσα να βελτιώσει την αποδοτικότητα των συστημάτων θέρμανσης που διαθέτει. Προσέθεσε επίσης ότι, εάν οι τιμές της ενέργειας εξακολουθήσουν να αυξάνονται και ταυτόχρονα η αγοραστική δύναμη του πληθυσμού παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα, η «Toplifikacija» ενδέχεται να οδηγηθεί σε πτώχευση. Άρχισε η κατασκευή φράγματος στον ποταμό Zletovica. Το εν λόγω φράγμα θα έχει δυναμικότητα 23,5 εκατ. κυβικά μέτρα ύδατος, ενώ το όλο υδροσύστημα πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2010. Μεταφορές Επικοινωνία Ο Υπουργός Μεταφορών της πγδμ ανακοίνωσε ότι η οριστική τοποθεσία για την κατασκευή του εμπορευματικού αεροδρομίου της χώρας, είναι η Erdzelija κοντά στο Sveti Nikole. Άλλα Οι επιχειρηματίες της πγδμ - σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών της Ενώσεως Επιμελητηρίων της χώρας και του Επιμελητηρίου Northwest που καλύπτει κυρίως επιχειρήσεις αλβανικών συμφερόντων, σε τοπικά μέσα ενημέρωσης - ζητούν δίκαιη μεταχείριση. Συγκεκριμένα, οι τοπικοί επιχειρηματίες ζητούν κατ αρχάς μείωση των εργοδοτικών εισφορών με βάση τα διεθνή πρότυπα. Επίσης, κάνουν λόγω για κρυφές συμμαχίες ανάμεσα σε κάποιες ομάδες επιχειρηματιών και κυβερνητικές δομές, με σκοπό την επιλεκτική ενίσχυση των πρώτων. Εξ άλλου, όπως αναφέρουν οι επιχειρηματίες, σε μία χώρα στην οποία οι πολιτικές και οι οικονομικές σχέσεις είναι διαταραγμένες, είναι δύσκολο να ξεκινήσει κανείς μία επιχείρηση και, κυρίως, να τη διατηρήσει. Επιπλέον, οι ντόπιοι επιχειρηματίες ζητούν ίση μεταχείριση με τους ξένους επενδυτές, ενώ κάνουν λόγο και για τις ελλιπείς υποδομές στη χώρα. Όσον αφορά στις τελευταίες, ζητούν να ανοίξει τελωνειακός σταθμός στο Jazince, να δημιουργηθεί ζώνη ελεύθερων οικονομικών συναλλαγών ανάμεσα στο Tetovo και το Gostivar, να ιδρυθούν νέοι μεθοριακοί σταθμοί με το Κοσσυφοπέδιο, την Αλβανία και τη Σερβία και να συνδεθεί η χώρα σιδηροδρομικώς με την Αλβανία και τη Βουλγαρία. Συμπληρωματικά προς τα αιτήματα των επιχειρηματιών, ειδικοί αναφέρουν ότι, για τη βελτίωση της οικονομίας, η κυβέρνηση οφείλει να δώσει έμφαση στο θέμα της ενεργειακής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτής, θα πρέπει, όπως υποστηρίζουν, οι ενεργειακές μονάδες να ανανεώνονται και να επεκτείνονται κάθε δέκα έτη, όπως και να πραγματοποιηθούν σχετικές επενδύσεις. Τέλος, παραμένουν, κατά τη γνώμη τους, κάποια ιδιαιτέρως σοβαρά προβλήματα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση: το καλπάζον εμπορικό έλλειμμα, τον διψήφιο πλέον πληθωρισμό (10,2%), την υψηλή ανεργία (35%) και το ανεπαρκές για την τόνωση της οικονομίας επίπεδο επενδύσεων.

3 Οι γαλακτοπαραγωγοί στην πγδμ ζητούν την καταβολή υψηλότερων τιμών για την αγορά γάλακτος από τις γαλακτοβιομηχανίες και απειλούν να θέσουν εμπόδια στη διάθεσή του εάν δεν ικανοποιηθεί το αίτημά τους. Επίσης, οι αμπελοπαραγωγοί από την περιοχή του Tikves ζητούν από την κυβέρνηση αύξηση των επιδοτήσεων για τις καλλιέργειές τους. Οι πρώτες αγροτικές επιδοτήσεις από την ΕΕ θα αρχίσουν να καταβάλλονται από το επόμενο καλοκαίρι. Τους πρώτους επτά μήνες του έτους, άνω των 80.000 τόνων λαχανικών εξήχθησαν από την περιοχή της Strumica προς τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Κροατία, τη Λευκορωσία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, την Πολωνία και τη Ρουμανία. Ειδικοί εκτιμούν ότι η δραματική πτώση της αξίας των μετοχών στο χρηματιστήριο των Σκοπίων πρόκειται να μειώσει τον αριθμό των χρηματιστηριακών εταιρειών στη χώρα. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Πολιτική Ιδιωτικοποιήσεων Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η κυβέρνηση της πγδμ δεν διαθέτει λύση για τις κρατικές, ιδιαίτερα ζημιογόνες εταιρείες της χώρας, όπως η OHIS των Σκοπίων, η Eurokompozit και η Tutunski Kombinat του Prilep και η EMO της Αχρίδος, για τις οποίες δεν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι αγοραστές. Εξ άλλου, τα συνολικά χρέη των δέκα πλέον χρεωμένων δημόσιων εταιρειών της χώρας ανέρχονται στα 43,4 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 1,81% του κρατικού προϋπολογισμού. Μάλιστα, ειδικοί χαρακτηρίζουν αυτά τα εσωτερικά χρέη ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της οικονομίας της χώρας. Άλλα Βάσει νέου νόμου που ψηφίσθηκε από το Κοινοβούλιο της πγδμ, ιδρύεται κυβερνητική υπηρεσία, η οποία θα είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων που κατάσχονται δικαστικώς, όπως και των κερδών που προέρχονται από αυτά. Η νέα υπηρεσία θα έχει επίσης το δικαίωμα πώλησής των με δημοπρασία. Ειδικά όσον αφορά στην περίπτωση κτηματικής περιουσίας, εάν έπειτα από δύο δημοπρασίες δεν καταστεί δυνατή η πώλησή της, η εν λόγω υπηρεσία θα την παρέχει στο κράτος, το οποίο είτε θα κάνει χρήση αυτής είτε θα τη διαθέτει σε κάποιον άλλο φορέα για χρήση της. Με τον τρόπο αυτό, αναμένεται αύξηση των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού, πλέον όχι μόνον μέσω των φόρων αλλά και με την πώληση των κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων. H κυβέρνηση της πγδμ άρχισε να καταβάλλει στους κτηνοτρόφους της χώρας τις επιδοτήσεις για τα αμνοερίφια, για τις οποίες έχει εξασφαλίσει 220 εκατ. δηνάρια. Απασχόληση Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, ο ετήσιος μέσος όρος της δαπάνης των εργοδοτών ανά εργαζόμενο στην πγδμ ανέρχεται στα 283.974 δηνάρια (περίπου 4.640 ευρώ), ενώ ο μηνιαίος μέσος όρος στα 23.664 δηνάρια (387 ευρώ). Τέλος, ο ετήσιος μέσος όρος του κόστους των εργοδοτών ανά εργάσιμη ώρα ανέρχεται στα 161 δηνάρια (περίπου 2,6 ευρώ).

4 Εξωτερικό Εμπόριο Εξαγωγές Εισαγωγές Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Γεωργίας της πγδμ, κατά το περασμένο έτος η χώρα εισήγαγε τρόφιμα και γεωργικά προϊόντα σε ποσότητες μεγαλύτερες από αυτές που εξήγαγε. Το μερίδιο του αγροτικού τομέα στο σύνολο των εξαγωγών το 2007 παρουσίασε μείωση κατά 2,5%. Την ίδια περίοδο, το εμπορικό έλλειμμα στα αγροτικά προϊόντα αυξήθηκε από 49,4 εκατ. ευρώ σε 114,9 εκατ. ευρώ. Οι αυξημένες εισαγωγές οφείλονται κυρίως στην τεράστια αύξηση των εισαγωγών σιτηρών από 3.513 τόνους το 2006 σε 53.092 τόνους το 2007. Επίσης κατά το ίδιο διάστημα, σημείωσαν αύξηση οι εισαγωγές πουλερικών, ηλιέλαιου, ζάχαρης, μπισκότων και κατεψυγμένου βοδινού κρέατος. Από την άλλη πλευρά, αυξήσεις στις εξαγωγές παρατηρήθηκαν στα εξής προϊόντα: οίνο, μήλα, σταφύλια, τομάτες και ανθρακούχα ποτά. Μείωση παρουσίασαν οι εξαγωγές καπνού, σιγαρέτων και γάλακτος. Ο μη εμφιαλωμένος οίνος αποτέλεσε πέρυσι το πλέον εξαγόμενο προϊόν της πγδμ, φέροντας στη χώρα συνάλλαγμα άνω των 6 εκατ. ευρώ. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Η διοίκηση της εταιρείας OHIS ανέφερε ότι η εταιρεία τους πρόκειται να αρχίσει την παραγωγή ηλεκτρισμού και ενέργειας θέρμανσης. Η γαλακτοβιομηχανία ΙΜΒ του Μοναστηρίου (Bitola) πρόκειται να πραγματοποιήσει επένδυση ύψους 3 εκατ. ευρώ σε νέο εξοπλισμό, με τον οποίο θα κατορθώσει να αυξήσει την ποιότητα των προϊόντων της και να ανταποκριθεί στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Το πρώτο εξάμηνο του έτους, οι κατασκευαστικές εταιρείες της πγδμ πραγματοποίησαν στο εξωτερικό έργα συνολικής αξίας 1,33 δισ. δηναρίων (άνω των 21,6 εκατ. ευρώ), σημειώνοντας πτώση 33% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους. Η πτώση οφείλεται στη μείωση των κατασκευών στην Κροατία, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Ρωσία και την Ουκρανία. Από την άλλη πλευρά, αυξήθηκαν τα έργα που οι εν λόγω εταιρείες ολοκλήρωσαν στην Αλβανία και τη Βουλγαρία, ενώ για πρώτη φορά εταιρείες της χώρας ξεκίνησαν να δραστηριοποιούνται στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Σε μερικούς μήνες η Τ-Ηome πρόκειται να αρχίσει την προσφορά, μέσω οπτικού καλωδίου, ενός πακέτου υπηρεσιών που θα περιλαμβάνει τηλεόραση, διαδίκτυο και τηλεφωνία. Το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο της πγδμ πρόκειται να εκδώσει νέες άδειες δορυφορικής τηλεόρασης. Σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, η εταιρεία Tinex καθώς και κάποιοι εγχώριοι επιχειρηματίες πρόκειται να ιδρύσουν εταιρείες δορυφορικής τηλεόρασης. Τραπεζικός Τομέας H Eπιτροπή Κεφαλαιαγοράς της πδγμ εξέδωσε την άδεια προς την αυστριακή Steiermarkische Bank und Sparkassen AG για την εξαγορά της Investbanka. Η αυστριακή τράπεζα πρόκειται να αγοράσει το 67% της Investbanka.

5 Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, η σερβική εταιρεία Vino Zupa πρόκειται να αγοράσει το οινοποιείο Povardarie στο Negotino, το δεύτερο μεγαλύτερο της χώρας. Μάλιστα, βάσει ανεπιβεβαίωτων πληροφοριών, η σερβική εταιρεία είναι διατεθειμένη να καταβάλει μισό εκατομμύριο ευρώ για την εν λόγω εξαγορά, όπως και να καλύψει τα χρέη της Povardarie, ύψους περίπου 6 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, τα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η Vino Zupa πρόκειται να ιδρύσει μία μονάδα για παραγωγή από κομπόστες, μαρμελάδες, χυμούς, λικέρ και ξύδι, ενώ επίσης σχεδιάζει να αγοράσει τεράστιες ποσότητες σταφυλιών για την παραγωγή κρασιού. Η φαρμακευτική εταιρεία Alkaloid πραγματοποίησε κέρδη ύψους 3,5 εκατ. ευρώ τους πρώτους έξι μήνες του έτους, καθώς κατόρθωσε να αυξήσει τις πωλήσεις της. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Σύμφωνα με δημοσιεύματα, λόγω των προβλημάτων στις σχέσεις Ελλάδος πγδμ, πολλοί κάτοικοι της τελευταίας επέλεξαν ως τουριστικό προορισμό την Αλβανία. Ως εκ τούτου, το διάστημα από Ιανουάριο έως Ιούλιο 2008, 182.000 τουρίστες από την πγδμ επεσκέφθησαν την Αλβανία, σημειώνοντας αύξηση 82% σε σύγκριση με την περυσινή χρονιά. Το 55% του συνόλου των τουριστών επεσκέφθησαν τη χώρα το διάστημα του Ιουλίου.

2 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Πληθωρισμός αύξηση/ μείωση τιμών Ο πληθωρισμός στην πγδμ τον Ιούλιο ανήλθε στο 9,5%, σημειώνοντας ελαφρά πτώση σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, σύμφωνα με την ενημέρωση της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας. Κατά τους ειδικούς, αναμένεται περαιτέρω πτώση του τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, ενώ η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα μειωθεί στο 6% έως το τέλος του έτους. Ωστόσο, υποστηρίζεται ότι η πορεία του κατά τους επτά πρώτους μήνες του έτους καθιστά μάλλον απίθανη μία τέτοια εξέλιξη. Μία τετραμελής οικογένεια στην πγδμ χρειάζεται μηνιαίως περίπου 17.000 δηνάρια (278 ευρώ) για την αγορά τροφίμων. Δεδομένου ότι ο μέσος μηνιαίος μισθός ανέρχεται στα 15.000 δηνάρια, πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο εργαζόμενοι στην οικογένεια, ώστε αυτή να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της. Οι τιμές των καυσίμων στην πγδμ έπεσαν κατά 3,5 δηνάρια και οι τιμές του ντίζελ κατά 4 δηνάρια. Σύμφωνα με τους παραγωγούς αλεύρων, οι τιμές του άρτου πρόκειται να αυξηθούν σε περίπτωση που δεν σταθεροποιηθούν οι τιμές του πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά. Εξάλλου, αύξηση αναμένεται και στις τιμές του κρέατος και των αυγών στη διάρκεια του τρέχοντος μήνα. Τουρισμός Αύξηση κατά 40% σημείωσαν οι τιμές στην Αχρίδα κατά την εφετινή χρονιά. Άλλα Ο δήμος του Veles ολοκλήρωσε τη διευθέτηση της βιομηχανικής ζώνης Recani 2 με οικονομική βοήθεια από την ΕΕ και την Παγκόσμια Τράπεζα. To εμπορευματικό αεροδρόμιο στην πγδμ πρόκειται τελικά να κατασκευασθεί κοντά στην πόλη Sveti Nikole αντί του Stip, όπως είχε σχεδιασθεί αρχικά. Λέσχη Επιχειρηματιών ιδρύθηκε στην Αχρίδα, η οποία πρόκειται να λειτουργεί στο πλαίσιο της Ένωσης Οικονομικών Επιμελητηρίων. Άνω των 9 εκατ. ευρώ εισέρευσαν στον κρατικό προϋπολογισμό της πγδμ από τα τυχερά παιχνίδια. Ο κύκλος εργασιών του χρηματιστηρίου των Σκοπίων κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους σημείωσε πτώση 72%. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Πολιτική Ιδιωτικοποιήσεων Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής John Clansy, η τελευταία δεν είχε ενημερωθεί για την πρόθεση της κυβέρνησης της πγδμ να εφαρμόσει νομοθετική ρύθμιση ώστε να υπάρξει η δυνατότητα κήρυξης σε πτώχευση της κρατικής εταιρείας ραδιοτηλεόρασης MRTV, εξ αιτίας των μεγάλων χρεών της τελευταίας. Προσέθεσε δε ότι

3 η ΕΕ δεν συμφωνεί με την ιδέα αυτή, ούτε εξ άλλου με τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας. Τέλος, ανέφερε ότι στην τελευταία της έκθεση, η ΕΕ είχε συστήσει στην κυβέρνηση της πγδμ να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να εξασφαλίσει την οικονομική ανεξαρτησία της εν λόγω δημόσιας εταιρείας. Εν τέλει ωστόσο, ο πρωθυπουργός της χώρας κ. Gruevski δήλωσε ότι δεν πρόκειται να γίνει ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της MRTV. Άλλα Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του ο Υπουργός για τις Ξένες Επενδύσεις στην πγδμ Vele Salmak, καμία ξένη εταιρεία δεν αποσύρθηκε από τη χώρα για τον λόγο ότι η τελευταία δεν εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ. Συμπλήρωσε ακόμη ότι η κυβέρνηση της χώρας ετοιμάζει πέντε προγράμματα, τα οποία πρόκειται να φέρουν στη χώρα επενδύσεις ύψους 200 εκατ. ευρώ και να δημιουργήσουν 2.500 νέες θέσεις εργασίας. Η εισροή εσόδων από τον ΦΠΑ στον προϋπολογισμό της πγδμ θα αυξηθεί κατά 4 εκατ. ευρώ λόγω της πρόσφατης αύξησης στις τιμές θέρμανση κατά 60%. Οι αγρότες της πγδμ ζητούν 100 εκατ. ευρώ σε επιδοτήσεις για τον επόμενο χρόνο. Η κυβέρνηση απάντησε ότι θα ικανοποιήσει το αίτημά τους, χωρίς όμως να προσδιορίζει το ακριβές ποσό των επιδοτήσεων. Κατά τον Υπουργό Γεωργίας της χώρας Aco Spasenoski, ο αγροτικός τομέας θα ενισχυθεί και με θεσμικές αλλαγές. Εξωτερικό Εμπόριο Όγκος Συναλλαγών Εμπορικό Ισοζύγιο Το εμπορικό έλλειμμα της πγδμ το πρώτο εξάμηνο του έτους ανήλθε στα 1,5 δισ. δολλάρια (20% του ΑΕΠ), όπως ανακοίνωσε η Στατιστική Υπηρεσία της χώρας. Την ίδια περίοδο κατά το προηγούμενο έτος, το έλλειμμα αυτό ήταν κατά 2,5 φορές χαμηλότερο (646 εκατ. δολλάρια). Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο, η πγδμ εξήγαγε προϊόντα αξίας 2 δισ. δολλαρίων και εισήγαγε προϊόντα αξίας περίπου 3,5 δισ. δολλαρίων, με τις εξαγωγές να καλύπτουν το 58,2% των εισαγωγών. Το σιδηρονικέλιο, ο σίδηρος, ο χάλυβας και τα ενδύματα συνιστούν το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της χώρας, ενώ το αργό πετρέλαιο, η ηλεκτρική ενέργεια και τα αυτοκίνητα συνιστούν το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών. Η πγδμ εξήγαγε προϊόντα κυρίως στην ΕΕ και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και εισήγαγε από την ΕΕ, τα Δυτικά Βαλκάνια και τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η Σερβία αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της, ενώ περίπου το 51% του εξωτερικού της εμπορίου διεξάγεται με τη Σερβία, τη Γερμανία, τη Ρωσία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Όπως δήλωσε ο Υπουργός Οικονομίας της πγδμ Fatmir Besimi, η αγορά του Κοσσυφοπεδίου είναι σημαντική για την οικονομία της χώρας, ενώ η αναγνώριση των διαβατηρίων του θα αποτελέσει κίνητρο για την περαιτέρω προώθηση των διμερών σχέσεων. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Η εταιρεία Vipro από τη Γευγελή αύξησε τις εξαγωγές επεξεργασμένων αγροτικών προϊόντων της στις υπερατλαντικές χώρες (Αυστραλία, ΗΠΑ και Καναδά) κατά 20%.

4 Η εταιρεία μαγειρικού ελαίου Blagoj Gjorev στο Veles πρόκειται κατά την εφετινή χρονιά να αγοράσει 10.000 τόνους εγχώριων ηλιόσπορων. Η εταιρεία SAS-Kuprom από τη Γευγελή σχεδιάζει την εξαγωγή 2 εκατ. κιλών σταφυλιών στη Ρωσία. Το πρώτο εξάμηνο του έτους οι εταιρείες T-Home και T-Mobile πραγματοποίησαν κέρδη ύψους 176 εκατ. ευρώ. H εταιρεία μπύρας Bitola κήρυξε πτώχευση λόγω χρεών ύψους 8 εκατ. ευρώ. Τραπεζικός Τομέας Η παγκόσμια πιστωτική κρίση έχει προσπεράσει την πγδμ, σύμφωνα με τους ειδικούς. Όσοι αιτούνται για δάνεια στη χώρα, χρησιμοποιούν προθεσμιακές καταθέσεις ή άλλους λογαριασμούς για να εγγυηθούν την αποπληρωμή τους. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της πγδμ, τα αποθέματα της χώρας σε ξένο συνάλλαγμα στις 11 Ιουλίου τρέχοντος έτους ανήλθαν στα 1,547 δισ. δολλάρια, σημειώνοντας αύξηση συγκριτικά με το προηγούμενο έτος. Επίσης, τον περασμένο Ιούνιο και σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2007, ο δείκτης συνολικής επίδοσης Μ4 αυξήθηκε κατά 21,4% ενώ οι συνολικές τοποθετήσεις των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκαν κατά 42,1%. Τέλος, η τραπεζική ρευστότητα είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο, ενώ ο πιστωτικός κίνδυνος από τις τραπεζικές κάρτες και τις καταναλωτικές πιστώσεις σημείωσε κάποια αύξηση. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, 1,5 εκατ. επιβάτες διέσχισαν τον μεθοριακό σταθμό της Bogorodica (Εύζωνοι) έως και την 1 η Αυγούστου. Η T-Mobile και η Cosmofon μείωσαν κατά 50% τις τιμές χονδρικής που χρεώνουν στους λοιπούς παρόχους για σύνδεση στο δίκτυό τους, γεγονός που πιθανόν να οδηγήσει και στη μείωση των τιμών λιανικής. Πριν από δύο περίπου μήνες η Υπηρεσία Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών της πγδμ απέρριψε την ένσταση των δύο εταιρειών εναντίον της απόφασής της για επιβολή της εν λόγω μείωσης.