Ημ. Πρωτοκόλλησης: 15-05-2013 Αριθμ. Πρωτ.: ΥΠΑΙΘΠΑ-ΓΓΠ/ΓΔΑΠΚ/75048/36535 ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Αθήνα, 15. 5. 2013 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Ταχ. Διεύθυνση : Μπουμπουλίνας 20-22 Αριθμ. Πρωτ.: 75048/36535 Ταχ. Κώδικας : 106 82 Αθήνα Telefax: 210 8201420 Πληροφορίες: Γραφείο Γεν. Διευθύντριας ΠΡΟΣ: Όλες τις Κεντρικές, Περιφερειακές Τηλέφωνο: 213 1322666 και Ειδικές Περιφερειακές Υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΚΟΙΝ : 1. Γραφείο κ. Αναπληρωτή Υπουργού 2. Γραφείο κ. Γενικής Γραμματέως Πολιτισμού 3. Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Ένωσης Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού 4. Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Ένωσης Υπουργείου Οικονομικών ΘΕΜΑ : Διατήρηση περιορισμών και τροποποιήσεις στην άσκηση των επαγγελμάτων του αρχαιοπώλη, του εμπόρου νεότερων μνημείων και του συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης. Σας ενημερώνουμε ότι στο Νόμο 3919/2011 (ΦΕΚ Α/32/2011) περί «Αρχής της επαγγελματικής ελευθερίας, κατάργησης αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων», όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο 4152/2013 (ΦΕΚ Α/107/9-5-2013) σχετικά με «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής των νόμων 4046/2012, 4093/2012 και 4127/2013» (Υποπαράγραφος Ε.7: Επαγγελματικές δραστηριότητες αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού/Τομέας Πολιτισμού) προβλέπονται τα ακόλουθα: 1) Για τα επαγγέλματα του αρχαιοπώλη και του εμπόρου νεότερων μνημείων επαναφέρεται ο περιορισμός, ο οποίος προβλέπεται στην παραγράφο 2β του άρθρου 32 του Ν. 3028/2002 ως εξής: Για την άσκηση των δραστηριοτήτων του αρχαιοπώλη και του εμπόρου νεοτέρων μνημείων χορηγείται άδεια ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου, με απόφαση του Υπουργού, μετά από γνώμη του Συμβουλίου, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που διαθέτουν κατάλληλο χώρο καταστήματος και αποθήκευσης (βλ. και παράγραφο 4 της παρούσας εγκυκλίου). Επίσης επαναφέρεται ο περιορισμός ο οποίος προβλέπεται στην παράγραφο 2γ του άρθρου 32 του Ν.
3028/2002 περί χορήγησης άδειας για την άσκηση των δραστηριοτήτων του αρχαιοπώλη και του εμπόρου νεότερων μνημείων σε πρόσωπα που δεν έχουν αναγνωρισθεί ως συλλέκτες μνημείων και δεν ασκούν επάγγελμα που σχετίζεται ή σχετιζόταν με την προστασία μνημείων. Επιπλέον, ισχύει ο περιορισμός της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του Ν. 3028/2002 περί ασυμβίβαστου, σύμφωνα με την οποία «Φυσικό πρόσωπο του οποίου το επάγγελμα σχετίζεται ή σχετιζόταν με την προστασία μνημείων ή είναι αρχαιοπώλης ή έμπορος νεότερων μνημείων ή υπάλληλος ή συνεργάτης φυσικών ή νομικών προσώπων που ασκούν παρόμοια επιχείρηση, δεν μπορεί να αναγνωρισθεί ως συλλέκτης αρχαίων». Επιπροσθέτως, ισχύουν οι περιορισμοί που ορίζονταν με την παράγραφο 3 του άρθρου 32 ως προς τα αντικείμενα που βρίσκονται στους χώρους του καταστήματος των αρχαιοπωλών και εμπόρων νεότερων μνημείων, καθώς επίσης και με την παράγραφο 7 του άρθρου 32 του Ν. 3028/2002 περί απαγόρευσης άσκησης στο ίδιο κατάστημα εμπορίας εκμαγείων, απεικονίσεων ή αντιγράφων πολιτιστικών αγαθών. 2) Για τα επαγγέλματα του αρχαιοπώλη, του εμπόρου νεότερων μνημείων και του συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης επαναφέρεται η υποχρέωση της προηγούμενης διοικητικής άδειας για την άσκησή τους, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 32 του Ν. 3028/2002 και την παράγραφο 6 του άρθρου 9 του Ν. 2557/1997 (Α/271/1997). 3) Σε ό,τι αφορά στη συντήρηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης η παράγραφος 6 του άρθρου 9 του Ν. 2557/1997 (Α/271/1997) αντικαθίσταται ως εξής: «6.α. Για τη μελέτη, την ανάληψη και την επίβλεψη έργου συντήρησης και τη λειτουργία εργαστηρίων για τη συντήρηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης κινητών και ακινήτων απαιτείται άδεια που χορηγείται από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, έπειτα από γνώμη τριμελούς επιτροπής που αποτελείται από τον Νομικό Σύμβουλο του Κράτους στη Γενική Γραμματεία Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού ή τον αναπληρωτή του, τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ανωτέρω Υπουργείου ή τον αναπληρωτή του και ένα μέλος του Εκπαιδευτικού Προσωπικού, Συντηρητή Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του ΤΕΙ Αθήνας ή με αναπληρωτή..» Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της ανωτέρω άδειας περιγράφονται στην υποπαράγραφο β της παραγράφου 2 του Ν. 4152/2013 (Υποπαράγραφος Ε.7: Επαγγελματικές δραστηριότητες αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού/Τομέας Πολιτισμού), οι οποίες και είναι οι εξής: «αα. Σε όσους διαθέτουν βασικό τίτλο σπουδών από Σχολή ή Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης της ανώτατης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα) της ημεδαπής ή ισότιμου της αλλοδαπής και έχουν συμπληρώσει διετή αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία μετά τη λήψη του βασικού τίτλου σπουδών. ββ. Στους κατόχους απόφασης αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης από το Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, οι οποίοι έχουν συμπληρώσει διετή αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία μετά τη λήψη του βασικού τίτλου σπουδών.
γγ. Η άδεια χορηγείται σύμφωνα με την ειδικότητα του συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής ειδικότητες: συντήρησης πέτρας, κεραμικού, γυαλιού, ψηφιδωτού, υφάσματος, μετάλλου, οργανικών ανασκαφικών ευρημάτων, ξύλου, ζωγραφικών έργων σε ύφασμα, βιβλίου, χαρτιού, τοιχογραφίας, φορητών εικόνων, δέρματος, φωτογραφικού υλικού, οπτικοακουστικού υλικού, εικαστικών έργων με σύγχρονα υλικά. Η ειδικότητα προσδιορίζεται από το βασικό ή και το μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και τη βεβαίωση προγράμματος σπουδών που τον συνοδεύει, καθώς και από αποδεδειγμένη διετή επαγγελματική εμπειρία μετά τη λήψη του βασικού τίτλου σπουδών, ανά ειδικότητα. Δυνατότητα επέκτασης της άδειας και σε άλλες ειδικότητες είναι δυνατή, έπειτα από νέα γνωμοδότηση της επιτροπής βάσει του βασικού ή και του μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών και την αντίστοιχη βεβαίωση προγράμματος σπουδών, καθώς και από αποδεδειγμένη μονοετή επαγγελματική εμπειρία σε κάθε πρόσθετη ειδικότητα. Οι αιτήσεις των υποψηφίων για τη χορήγηση της άδειας θα πρέπει να εξετάζονται το αργότερο εντός δύο μηνών από την ημέρα συμπλήρωσης του φακέλου με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά και μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα θα πρέπει να λαμβάνεται απόφαση περί της χορήγησης ή μη της άδειας.» Στη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων τηρείται Μητρώο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, ως εξής: «δδ. Οι κάτοχοι της παραπάνω άδειας εγγράφονται, αυτοδικαίως, στο Μητρώο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, που τηρείται στη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στο μητρώο αναγράφονται υποχρεωτικά η ειδικότητα, καθώς και η επαγγελματική κατάσταση/ ιδιότητα του αδειούχου συντηρητή. Όποιος είναι τακτικός ή αορίστου χρόνου υπάλληλος του στενού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα δεν μπορεί να εγγραφεί στο Μητρώο, ούτε να καταστεί ανάδοχος δημόσιας ή ιδιωτικής σύμβασης για τη μελέτη, την ανάληψη και την επίβλεψη έργου συντήρησης και τη λειτουργία εργαστηρίων συντήρησης. Το μητρώο επικαιροποιείται ανά τρεις (3) μήνες.» Ειδικότερα η αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία μετά τη λήψη του βασικού τίτλου σπουδών προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της υποπερίπτωσης εε της υποπαραγράφου β της παραγράφου 2 του Ν. 4152/2013 (Υποπαράγραφος Ε.7: Επαγγελματικές δραστηριότητες αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού/Τομέας Πολιτισμού), ως εξής: «εε. Ως επαγγελματική εμπειρία νοείται η εργασία σε έργα συντήρησης είτε του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού είτε κάθε άλλου δημόσιου ή ιδιωτικού φορέα, εφόσον υπάρχει επιβλέπων συντηρητής αρχαιοτήτων και έργων τέχνης εγγεγραμμένος στο Μητρώο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, καθώς και η αποκτηθείσα σε αντίστοιχους φορείς σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.» Προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία του επαγγέλματος του συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης συστήνεται επιτροπή πειθαρχικού ελέγχου των εγγεγραμμένων στο Μητρώο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης ως εξής:
«στστ. Συστήνεται τριμελής επιτροπή πειθαρχικού ελέγχου των εγγεγραμμένων στο Μητρώο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, η οποία αποτελείται από το Νομικό Σύμβουλο του Κράτους στη Γενική Γραμματεία Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού ή τον αναπληρωτή του, τον Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού ή τον αναπληρωτή του, και τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ανωτέρω υπουργείου ή τον αναπληρωτή του. Ο κανονισμός λειτουργίας του οργάνου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως εντός έξι (6) μηνών. ζζ. Η άδεια δεν μεταβιβάζεται και ανακαλείται, αυτοδικαίως, σε περίπτωση παράβασης της σχετικής νομοθεσίας και ειδικότερα του ν. 3028/2002 (Α 153) και της υπουργικής απόφασης με αριθμό ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/11371/7.3.2000 (Β 382), κατόπιν διαπιστωτικής απόφασης του οργάνου πειθαρχικού ελέγχου.» Σύμφωνα με την υποπαράγραφο γ της παραγράφου 2 του Ν. 4152/2013 (Υποπαράγραφος Ε.7: Επαγγελματικές δραστηριότητες αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού/Τομέας Πολιτισμού) με προεδρικό διάταγμα θα «καταρτίζεται Κώδικας Δεοντολογίας Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης. Ο Κώδικας Δεοντολογίας περιέχει τις αρχές, τις υποχρεώσεις και τη συμπεριφορά που πρέπει να ακολουθεί αυστηρώς κατά την άσκηση του επαγγέλματός του ο Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, καθώς και τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης των όρων που θέτει ο Κώδικας.» «Οι άδειες που έχουν χορηγηθεί με βάση την παράγραφο 6 του άρθρου 9 του Ν. 2557/1997, όπως ίσχυε μέχρι την αντικατάστασή της εξακολουθούν να ισχύουν. Οι κάτοχοι των αδειών αυτών εγγράφονται αυτοδικαίως στο Μητρώο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, εκτός εάν συντρέχει στο πρόσωπό τους το ασυμβίβαστο του τελευταίου εδαφίου της υποπερίπτωσης δδ της υποπαραγράφου β του παρόντος..» (βλ. την παράγραφο 1 της παρούσας εγκυκλίου). 4) Οι περιπτώσεις α και β της παραγράφου 2 του άρθρου 32 του Ν. 3028/2002 σχετικά με το επάγγελμα του αρχαιοπώλη και του εμπόρου νεότερων μνημείων αντικαθίσταται ως εξής: «α. Στην περίπτωση άδειας αρχαιοπώλη, έχουν διετή σχετική επαγγελματική εμπειρία σε αρχαιοπωλείο, που αποδεικνύεται από βεβαίωση του εργοδότη αρχαιοπώλη και του οικείου ασφαλιστικού φορέα, ή κατέχουν πτυχίο αρχαιολογίας, χωρίς προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία σε αρχαιοπωλείο, ή είναι επιστήμονες επαγγελματίες συναφών μουσείων υπό τον όρο ότι έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 ετών από την ημέρα διακοπής άσκησης του επαγγέλματος. Στην περίπτωση άδειας εμπόρου νεότερων κινητών μνημείων έχουν διετή σχετική επαγγελματική εμπειρία σε κατάστημα εμπόρου νεότερων κινητών μνημείων, που αποδεικνύεται από βεβαίωση του εργοδότη εμπόρου νεώτερων μνημείων και του οικείου ασφαλιστικού φορέα, ή κατέχουν πτυχίο ιστορίας της τέχνης χωρίς προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία σε κατάστημα εμπόρου νεότερων μνημείων, ή είναι επιστήμονες επαγγελματίες συναφών μουσείων υπό τον όρο ότι έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 ετών από την ημέρα διακοπής άσκησης του επαγγέλματος.
β. Διαθέτουν κατάλληλο χώρο καταστήματος και αποθήκευσης. Στις νησιωτικές περιοχές, αρχαιοπωλεία και καταστήματα εμπορίας νεότερων κινητών μνημείων ιδρύονται μόνο σε έδρες Περιφέρειας ή Περιφερειακής Ενότητας». Η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη