Τις αρχαιρεσίες του πραγματοποίησε ο

ΙΛΙΟΝ T ΑΓΡΑΦΑ Τρίμηνη έκδοση του Συλλόγου Αγραφιωτών Ευρυτανίας "Τ' ΑΓΡΑΦΑ" Γραφεία: Τζώρτζ 24, Αθήνα Τ.Κ. 10682 Iανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Αρ. Φύλλου 5 Σκίτσο Κατσαντώνη από τον Γιώργο Π. Σουλδάτο Διαβάστε σ αυτό το τεύχος To Λαογραφικό Μουσείο του συμπατριώτη μας...σελ. 2 Πρακτικά Γενικής Συνέλευσης...3 Δημιουργία Ιστορικού - Λαογραφικού Μουσείου στα Άγραφα...3 «Η Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική της Ευρυτανίας...4 Να μην κλείσουν τα σχολεία στα Άγραφα...5 Σχολείο Αγράφων...5 Ετήσιος Χορός...6 Κοπή πίτας του Συλλόγου...7 Υγεία...8 Στη Νιάλα κει στον Άϊ-Λιά...10 Α.Ο. Αγράφων...12 ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΓΡΑΦΙΩΤΩΝ! Τις αρχαιρεσίες του πραγματοποίησε ο Σύλλογος Αγραφιωτών Ευρυτανίας Τ Άγραφα στα γραφεία του Συλλόγου στην Αθήνα. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε προσκεκλημένος, ο Μαραθιώτης Ηλίας Μπουμπουρής, ο οποίος δήλωσε ότι μπορεί να προσφέρει γνώση και υλικό για τη δημιουργία ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΤΑ ΑΓΡΑΦΑ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το νέο Δ.Σ. αποτελείται από νέους ηλικίας 21-31 ετών. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που η νεολαία των Αγράφων δηλώνει πρόθυμη να συμμετέχει ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα του χωριού Άγραφα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την προηγούμενη διετία. Συνδρομές για τ ο Σύλλογο Το ετήσιο κόστος της συνδρομής είναι 10,00 Αγαπητοί συμπατριώτες μέσα από τις φιλόξενες στήλες της εφημερίδας Τ ΑΓΡΑΦΑ θα ήθελα να σας ευχηθώ Χρόνια Πολλά και το άγιο φως της ανάστασης να φέρει υγεία και ευημερία για όλο τον κόσμο. Την δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε ας λειτουργήσουμε συλλογικά και να είμαστε όλοι στα χωριά του Δήμου Αγράφων από τις 9 Μαΐου για την Πανελλαδική Απογραφή Πληθυσμού. Όλοι μαζί μπορούμε! Ευθύμιος Μιχόπουλος Αντιδήμαρχος Αγράφων (το ελάχιστο) για τα τακτικά και έκτακτα μέλη. Για συνδρομές και δωρεές υπάρχει ο λογαριασμός της ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ 130/296000-15 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΡΑΦΙΩΤΩΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ "Τ ΑΓΡΑΦΑ" Διεύθυνση Τζώρτζ 24, πλατεία Κάνιγγος Αθήνα Τ.Κ. 10682 Τηλ. 6939-550903, 6989276500 e-mail: syllogosagrafa@in.gr Γνωρίστε μας καλύτερα στο site: www.agrafiotis.gr και στο Facebook στην ομάδα ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΡΑΦΙΩΤΩΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ Τ ΑΓΡΑΦΑ Λεπτομέρειες στη σελ. 3 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΡΑΦΙΩΤΩΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ Τ ΑΓΡΑΦΑ Η μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης, η Ανάσταση του Θεανθρώπου, ευχόμαστε να σας φέρει υγεία, χαρά και ελπίδα. Το λυτρωτικό μήνυμα της Ανάστασης ας φωτίσει τις ψυχές μας για μια ζωή γεμάτη αγάπη και σεβασμό. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!! ΤΟ Δ.Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Αγαπητοί συμπατριώτες σας εύχομαι ολόψυχα Καλό Πάσχα με υγεία και αγάπη για όλους. Να περάσετε τις μέρες αυτές με την ανάλογη κατάνυξη και παρρησία που φέρνουν η ελληνική παράδοση και η ιστορία. Ας στηρίξουμε τον τόπο μας δίνοντας το παρόν στα χωριά μας στην επικείμενη Απογραφή Πληθυσμού. Θεόδωρος Μπαμπαλής Αρχηγός αντιπολίτευσης Δήμου Αγράφων

2 Τ ΑΓΡΑΦΑ Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Κοινωνικά ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Λόγω ισχύος του νόμου περί Προσωπικών Δεδομένων, ανακοινώνουμε πως οι δημοσιεύσεις για τη στήλη των Κοινωνικών (γάμοι, βαπτίσεις, γεννήσεις, θάνατοι, επιτυχίες σε πανεπιστημιακές σχολές) θα γίνονται μόνο κατόπιν δικών σας γραπτών ενημερώσεων. Ενημερώστε μας στα τηλέφωνα: Tηλ.: 210 2932858, Κιν: 6939550903 ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ: Ο Σωτήρης Χόντος του Ιωάννη και η Βασιλική Βλαχογιώργου έφεραν στον κόσμο το δεύτερο αγοράκι τους στις 5 Μαρτίου 2011. Ο Γιώργος Αρκουμάνης και η Παναγιώτα Παναγίτσα απέκτησαν αγοράκι στις 8 Ιανουαρίου 2011. Να τους ζήσουν!!! ΚΗΔΕΙΑ: Στις 17 του Φεβρουαρίου 2011 έφυγε από κοντά μας ο Μπάρμπα Λάμπρος Κοντογούνης από την Βαρβαριάδα. Να ευχηθούμε συλλυπητήρια στους οικείους. Παραφράζοντας τον Μπέρτολτ Μπρεχτ αφιερώνουμε το ποίημά του ο καπνός στον εκλιπόντα Μπάρμπα Λάμπρο Κοντογούνη. Το μικρό σπιτάκι στο ποτάμι κάτω από τα δέντρα, Από τη στέγη του υψώνεται ο καπνός. Αν έλειπε Πόσο γυμνά θα φαίνονταν Το σπίτι, τα δέντρα και το ποτάμι. Το Λαογραφικό Μουσείο του συμπατριώτη μας! Λαογραφικό μουσείο με πλούσιο υλικό από τον τόπο μας, έχει δημιουργήσει ο συμπατριώτης μας κύριος Γεώργιος Κωστούλας. Επισκεφθήκαμε το μουσείο του κύριου Γιώργου και εντυπωσιαστήκαμε τόσο από την ποικιλία του υλικού που ο ίδιος με την οικογένειά του έχει συλλέξει καθώς και από το μεράκι με το οποίο το δημιούργησε, καθώς επιμελήθηκε την οργάνωση αλλά και την ασφάλεια όλου του υλικού. Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι είναι η σκαλιστή πινακίδα που ο καθ όλα προκομμένος κύριος Γιώργος έχει κρεμάσει στην είσοδο του δικού του μουσείου, Μπαίνοντας μέσα συναισθήματα νοσταλγίας και υπερηφάνειας κατακλύζουν τον καθένα, καθώς ο χώρος είναι ασφυκτικά γεμάτος από Αγραφιώτικα οικογενειακά κειμήλια, όπως η ξύλινη κούνια, το γαμπριάτικο κοστούμι του πατέρα του, κουζινικά είδη, όπλα και στρατιωτικά είδη, παλιά εργαλεία, τα πρωτα τηλέφωνα και πολλά άλλα. Ανάμεσά τους βρίσκεται και μια Τ ΑΓΡΑΦΑ Ιδιοκτησία: Συλλόγου Αγραφιωτών Ευρυτανίας Τ ΑΓΡΑΦΑ Τζώρτζ 24 Αθήνα 10682 ΔΟΥ: Α Αθηνών ΑΦΜ: 090144864 Εκδότρια - Διευθύντρια Έλλη Γατή Tηλ.: 210 2932858 Κιν: 6939550903 Υπεύθυνο ύλης: Το Δ.Σ. του Συλλόγου Δημιουργικό: Άρης Καρπούζης Ηλεκτρονική Σχεδίαση - Εκτύπωση Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε. Εκδόσεις-Γραφικές τέχνες Θεοδοσίου 23 Ίλιον Τηλ./Fax: 210 2619003-210 2619696 e-mail: karpouzi@otenet.gr βιβλιοθήκη γεμάτη με βιβλία που αφορούν τα Άγραφα, την Ευρυτανία και την ιστορία αυτών. Όπως δηλώνει ο ίδιος εδώ μέσα κρύβονται οι κόποι και το μεράκι μιας ολόκληρης ζωής! Εμείς από την πλευρά μας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε αυτόν και την οικογένειά του, για την υποδοχή και να του εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας διότι όσο υπάρχουν άνθρωποι που αναλαμβάνουν από μεράκι τέτοιες ιδιωτικές πρωτοβουλίες, μπορούμε να ελπίζουμε σε μια πολιτισμική άνοιξη και για τον δικό μας τόπο! To Δ.Σ. του Συλλόγου

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Τ ΑΓΡΑΦΑ 3 Σύλλογος Σήμερα ημέρα Κυριακή και ώρα 11, πραγματοποιήθηκαν γενική συνέλευση και αρχαιρεσίες στα γραφεία του Συλλόγου Αγραφιωτών στην οδό Τζώρτζ 24 στην Αθήνα. Ως πρόεδρος της γενικής συνέλευσης ορίστηκε ο Μπαμπαλής Θεόδωρος και ως Γραμματέας η Μακρή Παρασκευή. Μέλη της εφορευτικής είναι οι: Άγγελος Φωλιάς, Γατής Παναγιώτης, Γατή Ελένη. Η απερχόμενη πρόεδρος Γατή Έλλη ανέγνωσε τον κατάλογο των μελών τα οποία ήταν ταμειακώς εντάξει και βρέθηκαν 52 (για το 2011), παρόντα δε στη Γ.Σ. 38 τα οποία γράφτηκαν σε κατάλογο παρουσίας μελών. Αφού διαπιστώθηκε απαρτία όπως ορίζεται στο άρθρο του Α.Κ. και το άρθρο 16 του καταστατικού του Συλλόγου, ο πρόεδρος του Δ.Σ. κήρυξε την έναρξη των εργασιών και ανέγνωσε τα θέματα ημερήσιας διάταξης. Σύμφωνα με τα θέματα ημερήσιας διάταξης, εγκρίνεται ομόφωνα ο διοικητικός και οικονομικός απολογισμός που έγινε από την απερχόμενη πρόεδρο Έλλη Γατή εκ μέρους του ΔΣ, επιπρόσθετα έγινε Διοικητικός και Οικονομικός προγραμματισμός στα πλαίσια του οποίου συμφωνήθηκε ομόφωνα να γίνει υποβολή φορολογικής δήλωσης καθώς και η συνέχιση έκδοσης της εφημερίδας. Κατόπην συζητήσεως με όλα τα παρόντα μέλη συμφωνήθηκε ομόφωνα να ζητηθεί από το Δήμο Αγράφων η παραχώρηση του 1ου ορόφου του παλιού Δημαρχείου Κοινοτικού γραφείου για τη στέγαση του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου και Βιβλιοθήκης Αγράφων και η πρόταση αυτή να περάσει από Δημοτικό Συμβούλιο. Πρακτικά Γενικής Συνέλευσης Από αριστερά: Τριαντάφυλλος Ανδρώνης, Κων/νος Κωστούλας, Έλλη Γατή, Γιώργος Ανδρώνης και Πέτρος Μπαμπαλής Οσον αφορά στις αρχαιρεσίες του Συλλόγου, υποψήφιοι για το ΔΣ δήλωσαν οι : Ανδρώνης Γιώργος, Ανδρώνης Τριαντάφυλλος, Έλλη Γατή, Λάμπρος Γατής, Κωστούλας Κων/νος, Μπαμπαλής Πέτρος. Υποψήφιοι για εξελεκτική επιτροπή δήλωσαν οι: Γατής Κων/νος, Καραλής Γεώργιος, Κωστούλα Έφη, Μπαμπαλής Νίκος. Υποψήφιοι για αντιπρόσωποι στην ΟΕΣ οι: Κίτσιος Χρήστος, Λόζος Θεοφάνης. Τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας διαμορφώθηκαν ως εξής: Ψήφισαν: 38 Μέλη, Έγκυρα ψηφοδέλτια: 37,Άκυρα ψηφοδέλτια: 1. Για το πενταμελές ΔΣ οι υποψήφιοι έλαβαν τις ψήφους: Ανδρώνης Γιώργος 32, Ανδρώνης Τριαντάφυλλος 24, Έλλη Γατή 30, Λάμπρος Γατής 15, Κωστούλας Κων/νος 31, Μπαμπαλής Πέτρος 28. Αντιπρόσωπος για την ΟΕΣ εκλέχθηκε ο Λόζος Θεοφάνης με 24 ψήφους, και για την εξελεγκτική επιτροπή ο Καραλής Γεώργιος με 26 ψήφους. Ο πρόεδρος της Γ.Σ. Θεόδωρος Μπαμπαλής Η γραμματέας της Γ.Σ. Μακρή Παρασκευή ΤΟ Δ.Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ 2011-2013 Πρόεδρος: Έλλη Γατή (elli_gati@hotmail.com 6989276500) Αντιπρόεδρος: Γεώργιος Ανδρώνης (6974368502), Γραμματέας: Πέτρος Μπαμπαλής (6980679542) Ταμίας: Κωνσταντίνος Κωστούλας (6976854157) Έφορος: Τριαντάφυλλος Ανδρώνης (6984032557) Δημιουργία Ιστορικού - Λαογραφικού Μουσείου στα Άγραφα - έκβαση θέματος Ύστερα από αίτηση του Συλλόγου μας σχετικά με την δημιουργία Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου στον επάνω όροφο του παλιού δημαρχείου-κοινοτικού γραφείου προς το Δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αγράφων, με αριθμό πρωτοκ. 1222, ο ίδιος ο Δήμαρχος μας απάντησε αμέσως τα εξής: ΘΕΜΑ: «Απάντηση στην αίτησή σας» Ο Δήμαρχος Αγράφων Έχοντας υπόψη: 1. Την υπ αριθμ 1222/18-02-2011 αίτησή σας. Σας ενημερώνει Ότι δεν μπορεί να παραχωρήσει κανένα κτίριο του Δήμου στην παρούσα φάση διότι ο Δήμος μας βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο και εν αναμονή για την στελέχωση νέων υπηρεσιών και νέων αρμοδιοτήτων. Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΑΤΣΗΣ Το γεγονός ότι το θέμα δεν πέρασε από συμβούλιο αλλά απαντήθηκε εγκαίρως από τον κ. Τάτση θεωρούμε ότι έγινε καθαρά για λόγους διευκόλυνσής μας. Παρόλα αυτά εν ευθέτω χρόνω το θέμα θα ξανατεθεί επί του τάπητος από πλευράς μας, εάν και εφόσον ο χώρος αυτός δεν αξιοποιηθεί από το δήμο για να στεγάσει κάποια υπηρεσία του Δήμου. Ως πολιτιστικός Σύλλογος θεωρούμε ότι το θέμα περί δημιουργίας ιστορικού- λαογραφικού μουσείου στα Άγραφα θα αποτελέσει άμεση προτεραιότητα, και θα ληφθεί σοβαρά υπόψη από τον Δήμαρχο Αγράφων και από το Δημοτικό Συμβούλιο. Ευελπιστούμε σε μια θετική απάντηση του Δήμου Αγράφων στο άμεσο μέλλον, διαφορετικά το όνειρό μας ίσως πραγματοποιηθεί μέσω ιδιωτικής πρωτοβουλίας.

4 Τ ΑΓΡΑΦΑ Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Ευρυτανία MΕ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Κ. ΓΙΑΝΝΙΤΣΑΡΗ «Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ» Η ομορφιά της ευρυτανικής γης μεταφέρθηκε στην καρδιά της Αθήνας από τον Αρχιτέκτονα Καθηγητή Γεώργιο Γιαννίτσαρη, μέσω του βιβλίου του «Η Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική της Ευρυτανίας», (Αθήνα 2010, σελ. 448, 21Χ30), το οποίο παρουσιάστηκε με πρωτοβουλία της Πανευρυτανικής Ένωσης στις 13-4-2011 στην ιστορική Αίθουσα Συνεδριάσεων του Μεγάρου της Παλαιάς Βουλής των Ελλήνων. Για μια ακόμα φορά εκατοντάδες Ευρυτάνες, - και όχι μόνο - παρά τη δυσκολία της ημέρας (συλλαλητήριο την ίδια ώρα στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου και αποκλεισμός του κέντρου), ανταποκρίθηκαν στην σχετική πρόσκληση της Πανευρυτανικής Ένωσης και προσήλθαν στην παρουσίαση του παραπάνω βιβλίου. Η έναρξη του προγράμματος έγινε από τον φιλόλογο καθηγητή κ. Αθανάσιο Σταμάτη, Γεν. Γραμματέα της Πανευρυτανικής Ένωσης, ο οποίος και συντόνισε στη συνέχεια την εκδήλωση με αριστοτεχνικό τρόπο. Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Προέδρου της Πανευρυτανικής Ένωσης κ. Κώστα Παπαδόπουλου και του βουλευτή του Νομού μας κ. Ηλία Καρανίκα, και στη συνέχεια ο λόγος δόθηκε στους εισηγητές της παρουσίασης του μεγαλειώδους αυτού έργου. Την ομάδα των εισηγητών αποτελούσαν οι κ.κ.: Αικατερίνη Πολυμέρου Καμηλάκη, διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Θεοφάνης Σαξώνης, δικηγόρος, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, αρχιτέκτων, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Μ.Π. και Τάσης Παπαϊωάννου, αρχιτέκτων, Καθηγητής Ε.Μ.Π. Οι εισηγήσεις όλων των παραπάνω ήταν άρτιες και επιστημονικά τεκμηριωμένες. Δικαιολογημένα όλοι οι εισηγητές δέχθηκαν τα θερμά και παρατεταμένα χειροκροτήματα του κοινού. Τον κύκλο των ομιλητών έκλεισε ο ίδιος ο συγγραφέας, ο κ. Γεώργιος Γιαννίτσαρης, ο οποίος αφού ευχαρίστησε το εκλεκτό ακροατήριο για την αθρόα προσέλευση, την Πανευρυτανική Ένωση για τη συμβολή της στην έκδοση του έργου και τον αποκλειστικό χορηγό της έκδοσης έγκριτο Αγραφιώτη μεγαλοεπιχειρηματία κ. Στέφανο Γ. Κωστούλα, παρουσίασε με εντυπωσιακό και εποπτικό τρόπο αποσπάσματα του βιβλίου του. Ακολούθησε εποικοδομητική συζήτηση, στην οποία συμμετείχαν δέκα (10), περίπου, ακροατές. Όπως προαναφέρθηκε το πυκνό ακροατήριο ήταν και εκλεκτό και ποιοτικό. Ανάμεσα στους παρευρισκομένους, εκτός του Βουλευτή Ευρυτανίας κ. Ηλία Καρανίκα, ο οποίος και χαιρέτισε, όπως προαναφέρθηκε, παρόντες ήταν ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Ιωάννης Διώτης, ο Ευρυτάνας βουλευτής Υπολοίπου Αττικής και τ. Υφυπουργός κ. Αθανάσιος Μπούρας, η τ. βουλευτής Α Αθηνών και Υφυπουργός κ. Κέλλυ Μπουρδάρα, Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο τ. Βουλευτής και Νομάρχης Ευρυτανίας κ. Από αριστερά ο χορηγός της εκδήλωσης Στέφανος Κωστούλας, ο καθηγητής Γεώργιος Γιαννίτσαρης, και ο Πρόεδρος της Πανευρυτανικής Κώστας Παπαδόπουλος Δημοσθένης Τσιαμάκης, η Διοικητής του Σισμανόγλειου Νοσοκομείου κ. Όλγα Οικονόμου, οι πολιτευτές κ. Έλσα Σταμέλου και κ. Κώστας Μπουμπουρής, ο αρχηγός της μείζονος αντιπολίτευσης στο Δήμο Αγράφων κ. Θεόδωρος Μπαμπαλής, η δημοσιογράφος κ. Λίτσα Χατζηφώτη, εκπρόσωπος του Γραφείου Τύπου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο γνωστός τραγουδιστής κ. Λάκης Χαλκιάς, εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων και συλλόγων του τόπου μας και, φυσικά, ο αποκλειστικός χορηγός της έκδοσης και ευεργέτης της Πανευρυτανικής Ένωσης κ. Στέφανος Κωστούλας. Μηνύματα σχετικά απέστειλαν η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, Πρόεδρος του Κόμματος της Δημοκρατικής Συμμαχίας (εκπροσωπήθηκε από την κ. Κέλλυ Μπουρδάρα), ο κ. Ντίνος Μπομποτσιάρης, αρχηγός της ελάσσονος αντιπολίτευσης στο Δήμο Καρπενησίου, ο κ. Γιάννης Σταμάτης, Δημοτικός Σύμβουλος Καρπενησίου και τ. Δήμαρχος Δομνίστας, ο Πανεπιστημιακός Καθηγητής κ. Ανδρέας Καμπιζιώνης, εκπρόσωπος της Πανευρυτανικής Ένωσης στις Η. Π. Α. κ.ά. Τέλος η εκδήλωση έκλεισε με τα θερμά και τα ειλικρινή συγχαρητήρια των παρισταμένων προς τον συγγραφέα κ. Γεώργιο Γιαννίτσαρη και τους συντελεστές του θαυμάσιου αυτού βιβλίου, το οποίο, όπως τονίστηκε από ομιλητή «δεν είναι μόνο ένα καθαρά επιστημονικό έργο, αλλά είναι και ιστορικό και λαογραφικό. Είναι ένα έργο μνήμης, νοσταλγίας και διδαχής. Είναι ένα έργο, που κλείνει μέσα του τη ζωή προηγούμενων γενεών και μεταγγίζει ζωή στις επόμενες γενιές». Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο Πρόεδρος Ο Γραμματέας Κώστας Αντ. Παπαδόπουλος Αθανάσιος Δ. Σταμάτης Σας προτείνουμε Της γιαγιάς τα παραμύθια Ένα υπέροχο βιβλίο του Ευρυτάνα συγγραφέα Γιώργου Σ. Αθανασιά. Παρουσιάζει τα 29+1 παραδοσιακά παραμύθια της Ευρυτανίας. Ο Γιώργος Στ. Αθανασιάς γεννήθηκε το 1952 στη Μουτσιάρα Ραπτοπούλου Ευρυτανίας. Επί σειρά ετών παρουσιάζει τη ζωή του ευρυτάνα και το παρελθόν του τόπου του μέσα από ραδιοφωνικές εκπομπές, εφημερίδες, περιοδικά, εκδηλώσεις συλλόγων και συνεδρίων. Είναι εκπαιδευτικός τεχνικής-επαγγελματικής εκπαίδευσης, πατέρας τριών παιδιών. "Αντάρτες στ Άγραφα" Ο Τάκης Ψημμένος καταγράφει στο βιβλίο του Αντάρτες στ Άγραφα εκείνα τα δραματικά γεγονότα μ έναν τρόπο ζωντανό και άμεσο. Δίνει με κάθε λεπτομέρεια, κορφή με κορφή και διάσελο με διάσελο, όλα τα περιστατικά, όλες τις μάχες εκείνου του άνισου αγώνα που κατέληξε σε ήττα των λαϊκών δυνάμεων. Αλλά, ο Τάκης Ψημμένος δε μοιρολογεί για την άτυχη έκβαση εκείνου του αγώνα. Δεν γκρινιάζει, δε λαθολογεί και δε βγάζει τον εαυτό του έξω απ την ευθύνη, όπως προσπαθούν να κάνουν μερικοί άλλοι συγγραφείς, που υποτίθεται πως στέκονται στην αριστερή όχθη. Που αντί να δείξουν τον πραγματικό ένοχο, τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό, οργανωτή και εκτελεστή εκείνου του επαναστατικού κινήματος και με τα γραφτά τους είναι σα να λένε: «Έτσι που τα καταφέρατε, καλά να πάθετε». Ο Τάκης Ψημμένος λέει όλη την ιστορική αλήθεια με πειστικότητα, με ευθύνη, αλλά και με περηφάνια για τον αγώνα του ΔΣΕ, που αποτελεί συνέχιση του ΕΑΜικού αγώνα και άρνηση του λαού μας να υποταχτεί στα σχέδια του ξένου δυνάστη και του ντόπιου δοσιλογισμού για την εξόντωση των αγωνιστών και το σβήσιμο της μνήμης της Εθνικής Αντίστασης. Το βιβλίο του Τάκη Ψημμένου Αντάρτες στ Άγραφα με το αυθεντικό και πλούσιο υλικό του, αποτελεί πολύτιμη συμβολή για τη μελλοντική συγγραφή της ιστορίας αυτού του τόπου και προσφορά ανεκτίμητη σ αυτούς που διψούν για την ιστορική αλήθεια. Η παρούσα έκδοση συμπληρωμένη με ντοκουμέντα, φωτογραφίες και διευκρινίσεις ολοκληρώνει το έργο.

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Τ ΑΓΡΑΦΑ 5 Ευρυτανία «Να μην κλείσουν τα σχολεία στα Άγραφα» ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ Την αντίθεσή τους στο κλείσιμο των τριών σχολείων στα Άγραφα, εκφράζουν τα μέλη της Ομοσπονδίας Ευρυτανικών Συλλόγων (ΟΕΣ) με επιστολή τους προς την υφυπουργό Παιδείας. Η ΟΕΣ πραγματοποίησε την ετήσια Γενική της Συνέλευση, κατά την οποία αποφασίστηκε η έκδοση ανακοίνωσης με θέμα «Να μην κλείσουν - συγχωνευθούν τα τρία Δημοτικά Σχολεία του Δήμου Αγράφων Ευρυτανίας», η οποία εστάλη στην Υφυπουργό κα Εύη Χριστοφιλοπούλου. Στην εν λόγω επιστολή, η Ομοσπονδία Ευρυτανικών Συλλόγων, η οποία να σημειώσουμε ότι απαρτίζεται από 110 αναγνωρισμένους πολιτιστικούς συλλόγους και σωματεία των απανταχού Ευρυτάνων, διαμαρτύρεται έντονα για την απόφαση του Υπουργείου Παιδείας να προβεί στην κατάργηση - συγχώνευση των τριών Δημοτικών Σχολείων στο Ν. Αργύριο, στα Κέδρα και τα Τοπόλιανα του δήμου Αγράφων. «Εν προκειμένω θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα παιδαγωγικά κριτήρια προς όφελος των μαθητών και κατά δεύτερον τα γεωγραφικά κριτήρια της περιοχής, ο ορεινός όγκος, οι έντονες καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά τους χειμερινούς μήνες, οι επικίνδυνοι δρόμοι, το άσχημο οδικό δίκτυο, αλλά και οι μακρινές αποστάσεις που θα πρέπει καθημερινά να διανύουν οι μικροί μαθητές, ιδίως των Κέδρων», αναφέρεται, ενώ στην ανακοίνωση τονίζεται πως πρέπει «...να ληφθεί σοβαρά υπόψη η μεγάλη αστυφιλία και η εγκατάλειψη της υπαίθρου, όταν μάλιστα είναι άγονη και φτωχή, όπως η Ευρυτανία. Επίσης όταν δεν λειτουργεί εκκλησία και σχολείο και δεν υπάρχει παπάς και δάσκαλος τα χωριά ερημώνουν παντελώς και η χώρα μαραζώνει.» Η επιστολή κλείνει ζητώντας από την κα υφυπουργό «να επανεξετάσετε το θέμα και να ΑΡΕΤΕ την σχετική απόφαση κατά το μέρος που αφορά την κατάργηση - συγχώνευση των Δημοτικών Σχολείων του δήμου Αγράφων Ευρυτανίας.» ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΑ ΝΕΑ Σχολείο Αγράφων...ήρθε και το Πάσχα καλοκαίρι είν μετά... Επιτέλους... ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου στα Άγραφα έγινε μέσα στα πλαίσια μιας ηλιόλουστης μέρας! Όπως μαρτυρούν οι κάτοικοι του χωριού, είχε πολύ καιρό να συμβεί κάτι τέτοιο, αφού τις υπόλοιπες χρονιές είτε χιόνιζε είτε έβρεχε! Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται από την προσωπική μας εμπειρία αφού το 2008 χιόνιζε, το 2009 μετά βίας κατατέθηκαν τα στεφάνια στο μνημείο λόγω του δυνατού ανέμου και της βροχής και το 2010 το τσουχτερό κρύο και το ψιλόβροχο έκανε πολλούς να δυσανασχετήσουν με τον καιρό της ημέρας! Επιτέλους ήλιος και ζέστη και την λαμπρή αυτή ημέρα πρωταγωνιστής στις καρδιές όλων μας ήταν ο Αντώνης Κατσαντώνης! Από νωρίς το πρωί, η εκκλησία βροντοχτυπώντας χαρμόσυνα τις καμπάνες της, κάλεσε τους πάντες στη Λειτουργία. Οι έξι μαθητές του Σχολείου ντυμένοι με παραδοσιακές στολές κατέφθασαν με σημαίες και στεφάνια στο χώρο της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου. Μετά τον εκκλησιασμό, εκφωνήθηκε ο πανηγυρικός λόγος από το δάσκαλο του Δημοτικού Σχολείου Αγράφων κ. Λάτσιο Παναγιώτη. Ακολούθησε τρισάγιο προς τιμή των πεσόντων και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο. Έπειτα, κατατέθηκε στεφάνι στον ανδριάντα του Αντώνη Κατσαντώνη στον Λυκαβηττό των Αγράφων από τον δημοτικό σύμβουλο κ. Σβερώνη Ταξιάρχη, ο οποίος εκπροσώπησε το Δήμο την λαμπρή αυτή μέρα. Η παρέλαση των μαθητών έκλεψε τις καρδιές όλων και έδωσε μία ακόμη χαρμόσυνη νότα στον εορτασμό! Η γιορτή στο Δημοτικό Σχολείο έγινε με μεγάλη επιτυχία αφού οι θεατές δεν χωρούσαν μέσα στην αίθουσα! Ποιήματα, τραγούδια, θεατρικά και χορός ξεσήκωσαν το πλήθος με την απόδοση των παιδιών! Μετά τον εθνικό ύμνο, ακολούθησε μικρή δεξίωση στο προαύλιο χώρο του σχολείου με νηστίσιμα εδέσματα φτιαγμένα από τις οικογένειες των παιδιών. Συγχαρητήρια, λοιπόν, στους μαθητές, θερμές ευχαριστίες στους παρευρισκόμενους αλλά και μια ευχή για όλους: και του χρόνου με υγεία! Με αυτό τον τρόπο έφθασε το Πάσχα, χωρίς να το αντιληφθεί κανείς! Άλλωστε το χειμώνα στα Άγραφα, ο καιρός περνάει αλλά η ώρα δεν περνάει! Βέβαια, όταν επικρατούν χιονοπτώσεις και θύελλες, οι στιγμές που ζει ο καθένας σημαδεύονται στη μνήμη του με ανεξίτηλο μελάνι. Από μια τέτοια περίπου θύελλα ξέφυγε το 1/θ Δημοτικό Σχολείο Αγράφων την περίοδο αυτή... από τη θύελλα των συγχωνεύσεων των Σχολείων. Η κύρια αιτία αποφυγής είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποιο μεγαλύτερο σχολείο κοντά του, έτσι ώστε να προσκολληθεί σε αυτό. Αποτελεί Σχολείο με παρελθόν, παρόν αλλά πλέον και μέλλον... κάτι για το οποίο χαρακτηρίζεται ως αξιοζήλευτο από πολλά άλλα σχολεία! Σε γενικές γραμμές με 1.056 Σχολεία λιγότερα, τα οποία καταργούνται ή συγχωνεύονται, θα βρει η επόμενη σχολική χρονιά καθηγητές και μαθητές. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, συνενώνονται 1.523 σχολεία και προκύπτουν 672 νέα σχολεία ενώ στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση συνενώνονται 410 σχολεία και προκύπτουν 205 νέα συγκροτήματα. Σε επίπεδο νομού, στην Ευρυτανία το ποσοστό συγχωνεύσεων είναι πολύ μικρό, αφού κλείνουν 3 Δημοτικά Σχολεία. Απεναντίας, στο νομό Καρδίτσας από τα 124 δημοτικά κλείνουν τα 81 και το ποσοστό ανέρχεται στο 65%! Οι συνέπειες των συγχωνεύσεων μπορούν να εκτιμηθούν από τον καθένα και φαίνεται να είναι περισσότερο αρνητικές! Η ζυγαριά, δυστυχώς κλείνει προς τις αρνητικές συνέπειες... Στη περίπτωση των μεγάλων σχολικών συγκροτημάτων των πόλεων, όπου παρατηρούνται 2 και 3 σχολεία να στεγάζονται στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα, μια συγχώνευση είναι εφικτή, επιτρεπτή και ωφέλιμη! Στη περίπτωση, όμως, της επαρχίας, των χωριών όπου το Σχολείο επιδρά και συνεισφέρει πολύ στη τοπική κοινωνία, μια συγχώνευση σφραγίζει την ακινησία και την ερήμωση του τόπου! Τα παιδιά είναι το μέλλον, δίνουν ζωή, γέλιο και χαρά! Πώς θα ήταν αν στα Άγραφα έκλεινε το Σχολείο άραγε...; Η απάντηση μπορεί να αναζητηθεί στους μόνιμους κάτοικους του χωριού! Κατόπιν του σύντομου προβληματισμού, αναλογισμού και της πιθανής αναδιατύπωσης προσωπικών απόψεων, το 1/θ Δημοτικό Σχολείο Αγράφων σας εύχεται καλό Πάσχα, καλή Ανάσταση με υγεία, αγάπη και οικογενειακή ευτυχία! Με τιμή Ο Διευθυντής του 1/θ Δημοτικού Σχολείου Αγράφων Λάτσιος Παναγιώτης

6 Τ ΑΓΡΑΦΑ Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Εκδηλώσεις Ετήσιος Χορός Θεόδωρος Μπαμπαλής αρχηγός αντιπολίτευσης Δήμου Αγράφων, Δημήτρης Βελαέτης Αντιδήμαρχος Δήμου Αγράφων Επίσημοι Τον ετήσιο χορό του πραγματοποίησε ο Σύλλογος Αγραφιωτών στις 18 Φεβρουαρίου 2011, στην αίθουσα εκδηλώσεων Το έλατο στη Χασιά. Παρά τις καιρικές συνθήκες και τη δύσκολη οικονομική περίοδο που διανύουμε, η προσέλευση των Αγραφιωτών ήταν ικανοποιητική.τη μουσική επιμέλεια της βραδιάς είχε ο dj Τριαντάφυλλος. Την εκδήλωση άνοιξε το ΔΣ του συλλόγου μέσω της προέδρου Έλλης Γατή, η οποία αφού καλωσόρισε όλους τους παρευρισκόμενους, έκανε αναφορά σε στόχους που πραγματοποιήθηκαν μέσω του Συλλόγου αλλά και απευθυνόμενη σε όλους ζήτησε βοήθεια για στόχους που ο Σύλλογος θέλει να πραγματοποιήσει. Ένας από αυτούς και για τον οποίο στόχο μάλιστα έγινε ιδιαίτερη αναφορά από τους επίσημους προσκεκλημένους στη συνέχεια, είναι η δημιουργία ιστορικού λαογραφικού μουσείου στα Άγραφα. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο περιφερειακός σύμβουλος κ. Λάμπρος Τσιτσάνης ο οποίος συνεχάρη το σύλλογο για τη διοργάνωση και δήλωσε ιδιαίτερα χαρούμενος που βλέπει νέα παιδιά να ασχολούνται ενεργά με τα πολιτιστικά του τόπου τους και εξέφρασε την επιθυμία του να βοηθήσει το σύλλογο να εκπληρώσει το στόχο του. Την ίδια επιθυμία εξέφρασε και ο αντιδήμαρχος Αγράφων Ευθύμιος Μιχόπουλος ο οποίος αφού καλωσόρισε με τη σειρά του τους Αγραφιώτες, δήλωσε υπέρμαχος της προσπάθειας του Συλλόγου Αγραφιωτών. Χαιρετισμό και ευχές για υγεία και πρόοδο απηύθυνε επίσης ο αρχηγός της μειοψηφίας Δήμου Αγράφων Θεόδωρος Μπαμπαλής ο οποίος συνεχάρη το ΔΣ για όλη την μέχρι τώρα πορεία του και τόνισε τη σημασία δημιουργίας ενός τέτοιου μουσείου στα Άγραφα καλώντας όλους τους αιρετούς των Αγράφων να είναι θετικοί σε μια τέτοια προσπάθεια. Στη συνέχεια των ομιλιών το λόγο πήρε ο αντιδήμαρχος Αγράφων επί των Πολιτιστικών, κύριος Δημήτρης Βελαέτης, ο οποίος στα πλαίσια της συνένωσης των Δήμων θέλησε να χαιρετίσει τους Αγραφιώτες και να δηλώσει παρών στις προσπάθειες του Συλλόγου Αγραφιωτών στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του. Με την ίδια ζέση μίλησε και ο Δημήτρης Τσιώλης, ως πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Αγράφων. Χαιρετισμό και ευχές για υγεία απηύθυνε ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας ο οποίος απέστειλε τηλεγράφημα και ο βουλευτής Ευρυτανίας Ηλίας Καρανίκας ο οποίος έστειλε τις θερμές ευχές του μέσω επιστολής. Οι περίπου διακόσιοι καλεσμένοι απόλαυσαν το πλούσιο μενού και το άφθονο κρασί. Το χορό άνοιξε η πρόεδρος του Συλλόγου Έλλη Γατή συνοδευμένη από το ΔΣ και τους επίσημους προσκεκλημένους. Το κέφι δεν άργησε να έρθει και υπό τη μουσική του dj Τριαντάφυλλου, το γλέντι κράτησε ως και τις 4 τα ξημερώματα. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης διενεργήθηκε λαχειοφόρος αγορά του Συλλόγου για την οποία είχαν προσφέρει πλούσια δώρα ο επιχειρηματίας και συμπατριώτης μας Στέφανος Κωστούλας και μέλος του Συλλόγου που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του. Το μεγάλο δώρο της κλήρωσης (μια τηλεόραση πλάσμα) Μέλη του Δ.Σ. από αριστερά: Παναγιώτης Γατής, Γιώργος Ανδρώνης, Έλλη Γατη, Άγγελος Φωλιάς Λάμπρος Γατής, Χρήστος Αρβανίτης πολιτευτής Ευρυτανίας κέρδισε ο κύριος Δημήτρης Τριανταφύλλου. Στην εκδήλωση υπήρχε επίσης και ο μάγος Άλεξ,ο οποίος αν και είχε αναλάβει τη διασκέδαση των μικρών μας φίλων, τελικά διασκέδασε στην αρχή και τους μεγάλους! Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν πολλά πρόσωπα από τον πολιτικό και τον πολιτιστικό χώρο της Ευρυτανίας και κυρίως του δήμου Αγράφων. Αναφορικά παραβρέθηκαν : Ο περιφερειακός σύμβουλος Λάμπρος Τσιτσάνης Ο αντιδήμαρχος Αγράφων Ευθύμιος Μιχόπουλος Ο αντιδήμαρχος Αγράφων Δημήτρης Βελαέτης Ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Δήμου Αγράφων Δημήτρης Τσιώλης Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Δήμου Αγράφων Θεόδωρος Μπαμπαλής Ο δημοτικός σύμβουλος Δ. Αγράφων Θεόδωρος Κατσιάδας Ο πρώην πρόεδρος συλλόγου Αγραφιωτών Λάμπρος Γατής Ο πρώην πρόεδρος του συλλόγου Μαράθου και συλλέκτης Ηλίας Μπουμπουρής Ξέφρενο γλέντι μέχρι πρωΐας Ο Σύλλογος Αγραφιωτών Ευρυτανίας ευχαριστεί όλους τους Αγραφιώτες και φίλους που μας τίμησαν με την παρουσία τους. Δ.Σ. Συλλόγου

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Τ ΑΓΡΑΦΑ 7 Εκδηλώσεις Πλήθος Αγραφιωτών στη κοπή της πίτας του Συλλόγου ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους και τους ευχήθηκε για το νέο έτος, παρουσίασε τη μέχρι τώρα πορεία του Συλλόγου και μίλησε για άμεσους αλλά και έμμεσους στόχους. Στα πλαίσια της ομιλίας της, αναφέρθηκε και σε θέμα σχετικά με την αίτηση που έκανε ο Σύλλογος προς το πρώην δημοτικό συμβούλιο Αγράφων για την παραχώρηση του επάνω ορόφου Ηκοπή πίτας του Συλλόγου Αγραφιωτών Ευρυτανίας Τ Αγραφα πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 23 Ιανουαρίου στα γραφεία του Συλλόγου στην Αθήνα. Πλήθος Αγραφιωτών, Ευρυτάνων και φίλων των Αγράφων παρέστησαν κατακλύζοντας το ρετιρέ του Συλλόγου. Μεταξύ άλλων παρεβρέθησαν και οι: Πατέρας Σωτήριος Σαλαμάρας, Θεόδωρος Μπαμπαλής Αρχηγός μειοψηφίας Δήμου Αγράφων, Δημήτριος Τσιώλης πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αγράφων, Κώστας Παπαδόπουλος πρόεδρος Πανευρυτανικής Ένωσης, Κώστας Τσιώλης πρόεδρος Συλλόγου Μεγ. Βραγγιανών. Την πίτα ευλόγησε ο πατέρας Σωτήριος και στη συνέχεια η πρόεδρος του Συλλόγου Έλλη Γατή μαζί με το ΔΣ του συλλόγου αφού του παλιού Δημαρχείου στο Σύλλογο ώστε να δημιουργηθεί λαογραφικό ιστορικό «ΕΛΛΗΝΟ- ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΓΡΑΦΩΝ». Αναφέρθηκε και στην δεσμευτική απάντηση που έλαβε ο Σύλλογος από το Συμβούλιο με επικεφαλής τον κ. Χρήστο Μπούρα, με την οποία το πρώην δημοτικό συμβούλιο συμφωνεί ομόφωνα και καταθέτει μάλιστα πρόταση προς το επόμενο δημοτικό συμβούλιο με επικεφαλής τον κ. Δημήτρη Τάτση. Γεύσεις Αγράφων Τέλος κάλεσε ανοιχτά τα μέλη του συλλόγου να συμβάλουν όχι μόνο στις εκδηλώσεις και δραστηριότητες του Συλλόγου, αλλά και μέσα από το Σύλλογο να εκφράζουν τα προβλήματα του τόπου μας καθώς και τρόπους διεκδίκησής τους, τονίζοντας έτσι την αλλαγή που επέρχεται στους ρόλους τον Συλλόγων λόγω της διασποράς με την εφαρμογή του Καλλικράτη. Στη συνέχεια τον λόγο πήραν οι επίσημοι προσκεκλημένοι κι έπειτα η πίτα μοιράστηκε σε χαρούμενη ατμόσφαιρα. Πληροφοριακά το φλουρί ( με δώρο γεύμα στο HILTON) το κέρδισε ο κύριος Νικήτας Αβράμπος από τα Επινιανά. Το Δ.Σ. του Συλλόγου (φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Κωστούλας) Παραδοσιακή μαγειρίτσα Συστατικά 1 συκωταριά (1.000-1.200 γρ.) καρδιές από 2 μαρούλια 10 φρέσκα κρεμμυδάκια 1 μάτσο άνιθο 3 κ.σούπας ρύζι γλασέ 1/2 cup λάδι ελιάς 1 αυγό λεμόνι χυμό αλάτι - φρεσκοτριμμένο πιπέρι Οδηγίες Πλένω και κόβω την συκωταριά σε πολύ ψιλά κομμάτια. Βάζω νερό στην κατσαρόλα, προσθέτω την συκωταριά και αφήνω να βράσει αργά. Μετά από 2 ώρες προσθέτω τα κρεμμυδάκια, τον άνιθο, το μαρούλι, το ρύζι και το λάδι. Αλατοπιπερώνω και αφήνω να βράσει το φαγητό για 30 περίπου (μέχρι να βράσουν καλά και τα λαχανικά). Χωρίζω τον κρόκο από το ασπράδι. Χτυπάω το ασπράδι σε μαρέγκα και προσθέτω 2 κ.σούπας νερό κρύο! Προσθέτω τον κρόκο και χτυπάω καλά. Ρίχνω και το χυμό λεμονιού και ανακατεύοντας συνεχώς ρίχνω στο μείγμα κουταλιές από το φαγητό, να ζεσταθεί καλά το αυγολέμονο. Το αδειάζω στη κατσαρόλα και ανακατεύω. Αφήνω να πάρει 2-3 βράσεις και είναι έτοιμο. Καλή όρεξη!

8 Τ ΑΓΡΑΦΑ Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Υγεία Για τη διατήρηση της καλής σωματικής και πνευματικής υγείας Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και οι απαιτήσεις του μας έχουν κάνει να στρεφόμαστε ολοένα και περισσότερο στην αναζήτηση μεθόδων ενίσχυσης των νοητικών μας λειτουργιών. Μια ολόκληρη βιομηχανία φαρμακευτικών σκευασμάτων υπόσχονται την πνευματική διαύγεια, όμως η φύση έχει προνοήσει για εμάς εξοπλίζοντας μας με μια πληθώρα τροφών που μας εξασφαλίζουν ένα υγιές και παραγωγικό μυαλό. Αμυλούχα προϊόντα: Πατάτα, ψωμί, ρύζι, μακαρόνια και άλλα δημητριακά είναι η βασική πηγή υδατανθράκων για το σώμα. Ο υδατάνθρακας αποτελεί τη μοναδική πηγή ενέργειας για τον εγκέφαλο. Λιπαρά ψάρια: Τα υψηλά επίπεδα ω-3 λιπαρών οξέων, προστατεύουν τους νευρώνες από τη συγκέντρωση χοληστερόλης και κορεσμένων λιπαρών.οι κατάλληλες επιλογές είναι ο σολομός, ο τόνος και η σαρδέλα. Αυγά: Οι εγκεφαλικές λειτουργίες ατροφούν με την πάροδο των χρόνων, πράγμα που μπορεί να αποφευχθεί με την κατανάλωση αυγών. Τα αυγά περιέχουν στον κρόκο τους τη χολίνη, ένα πολύ σημαντικό συστατικό για τη μνήμη. Ξηροί καρποί: Είναι πλούσιοι σε ω-3, ω-6 καθώς και σε λιπαρά οξέα, μαγνήσιο, φολικό οξύ και βιταμίνες. Βοηθούν στην καλή διάθεση, την καθαρή σκέψη και τη γνωστική ικανότητα. Μαύρη σοκολάτα: Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και διεγερτικά όπως η καφεΐνη, και βοηθά στην καλή συγκέντρωση και την καλή διάθεση. Το κύριο συστατικό της που είναι το κακάο, έχει υψηλή αντιοξειδωτική δράση που βελτιώνει την αιματική ροή του εγκεφάλου. Της Αγγελικής Καπέλλου, από το ένθετο «Ο γιατρός σας» της εφημερίδας «Το Παρόν» KΑΛΥΤΕΡΑ ΕΜΕΙΣ ΠΑΡΑ ΕΓΩ Ήταν σαν όνειρο ή μήπως ήταν πραγματικότητα; Όταν όλα γύρω είναι δυσοίωνα, οι άνθρωποι έχουν πάψει να χαμογελούν και η ψυχή μας στεγνώνει, έχουμε ανάγκη από ένα όνειρο. Το τελευταίο που μας ενδιαφέρει είναι αν αυτό θα γίνει πράξη. Όμως το όνειρο μπορεί να γεννήσει την αυταπάτη, τη ελπίδα. Ο υπεράνθρωπος, αν και κοιμόταν βαθιά, αισθανόταν μια ευφορία ανεξήγητη. Σε μια δύσκολη συγκυρία που ο ύπνος του είχε διαταραχθεί, ένα όνειρο ήρθε να αλλάξει την πραγματικότητα. ΝΤΥΜΕΝΟΣ ΣΤΑ ΛΕΥΚΑ, ανάμεσα σε φίλους, σε ένα σπίτι στη θάλασσα, με τον χειμωνιάτικο ήλιο να του ζεσταίνει το πρόσωπο, αισθανόταν αυτό που ονομάζουμε ευτυχία. Οι φίλοι και τα αγαπημένα του πρόσωπα έστρωναν ένα μεγάλο τραπέζι στην αυλή του σπιτιού. Συμμετείχαν όλοι. Ο πατέρας του έκοβε το κρέας, η θεία του γέμιζε τις κανάτες με κρασί, η αδελφή του τακτοποιούσε τα μαχαιροπίρουνα, και η μητέρα του ξεφούρνιζε το ψωμί. Δεν ήξερε αν αυτό που ονειρευόταν ήταν κομμάτι ζωής από την παιδική του ηλικία ή αυτό που είχε ανάγκη να ζήσει σήμερα. ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΣΥΝΕΧΙΖΟΤΑΝ. Δεν μπορούσε να προσδιορίσει την εποχή αλλά ήθελε αυτή η αίσθηση γαλήνης και πληρότητας να κρατήσει για πάντα. Την είχε ανάγκη, ιδίως σήμερα, όπου οι απαιτήσεις της νέας εποχής έχουν ευνουχίσει τα συναισθήματα οδηγώντας τους πάντες στην απομόνωση. Στις εικόνες προστέθηκαν οι ήχοι. Αβίαστο, πηγαίο γέλιο, το θρόισμα των φύλλων, το τσούγκρισμα των ποτηριών. Μια γιορτή που είχε βασιστεί στην απλότητα. Ένα όνειρο που δεν τελείωνε. ΞΑΦΝΙΚΑ, κεραυνοί άρχισαν να σκίζουν τον ουρανό. Η καταιγίδα πλησίαζε. Ο υπεράνθρωπος φοβήθηκε ότι η βροχή θα λιώσει το όνειρό του. Οι ουρανοί άνοιξαν. Γύρω από το μικρό σπίτι δίπλα στην ακροθαλασσιά γινόταν χαλασμός. Όμως στη μικρή αυλή τίποτα δεν είχε αλλάξει. Ο ήλιος άνοιξε σαν ομπρέλα και προστάτευσε σαν κιβωτός το όνειρο του υπεράνθρωπου. Αισθάνθηκε ευλογημένος. Ένιωσε για πρώτη φορά στη ζωή του τη δύναμη πολλών, που εκείνη τη μέρα έγινε η δύναμή του. ΤΟ ΠΡΩΙ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ περιέγραφε το όνειρο στην ομάδα του με την αγωνία πως κάποιος θα του δώσει μια εξήγηση. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Η ευτυχία που βίωσε στον ύπνο του ήταν απλώς ένα αγχολυτικό ή ένα βαθύ μήνυμα που έστελνε το υποσυνείδητο του; Άκουσε διάφορες ερμηνείες αλλά στάθηκε σε μία. Ο πιο μικρός της ομάδας χωρίς δεύτερη σκέψη του έδωσε μια εξήγηση η οποία έβγαλε ξανά στην επιφάνεια την ευφορία που αισθανόταν βλέποντας το όνειρο. Νομίζω ότι η οικογένειά σου στο όνειρο είμαστε εμείς. Ο ήλιος σηματοδοτεί το νέο μας στόχο. Δεν βλέπεις ότι μαζί μπορούμε να τα καταφέρουμε; Γι αυτό ήσουν ευτυχισμένος στο όνειρο γιατί δεν ήσουν μόνος, Κάποιος ήθελε να σου δείξει ότι η εποχή μας επιβάλλει τη συνεργασία, τη σύμπνοια, τη συντροφικότητα ΣΤΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ όπου γινόταν η σύσκεψη το βλέμμα του υπεράνθρωπου καρφώθηκε στο κενό. Ζούσε το όνειρο στην πραγματική του διάσταση. Έβλεπε δίπλα του συνεργάτες να του χαμογελούν έτοιμους να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις, να συμπορευθούν για να κατακτήσουν έναν κοινό στόχο, για τον οποίο όλοι αργότερα θα αισθάνονταν υπερήφανοι. Συνειδητοποίησε ίσως για πρώτη φορά στη ζωή του ότι η δύναμη των πολλών είναι και δική του δύναμη. Αλλά και ότι η δύναμή του ήταν αυτή στην οποία θα μπορούσαν να στηριχτούν οι συνοδοιπόροι του για να κάνουν κάτι όχι απαραίτητα μεγάλο αλλά ουσιαστικό. ΠΛΕΟΝ ΗΤΑΝ ΣΙΓΟΥΡΟΣ ότι η εποχή άλλαξε. Το εγώ έγινε εμείς. Χαμογέλασε στους συνεργάτες του και τους είπε: το εμείς πάντα ήταν καλύτερο από το εγώ. Καλημέρα σας! Μιχάλης Κεφαλογιάννης (In Vitro)

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Τ ΑΓΡΑΦΑ 9 Τα δικά σας μηνύματα Μοιραστείτε και εσείς τις σκέψεις σας σχετικά με το Σύλλογό μας,τις δράσεις του, το χωριό μας. Προτείνετε μας δραστηριότητες ή εκφράστε μέσω της εφημερίδας μας οποιαδήποτε σκέψη αλλά και προβλήματα σχετικά με τα Άγραφα τα οποία θα θέλατε να προβάλετε! Επικοινωνήστε μαζί μας ηλεκτρονικά μέσω: email:syllogosagrafa@in.gr. Γίνετε μέλος στο Facebook στην ομάδα ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΡΑΦΙΩΤΩΝ, ή στείλτε μας την επιστολή σας στη Διεύθυνση Τζώρτζ 24, πλατεία Κάνιγγος Αθήνα Τ.Κ. 10682. (Τηλ επικοινωνίας : 6989276500,6939550903) «Το ταξίδι της ευθύνης άρχισε αναζητείται ΝΕΟ ΗΘΟΣ» Όλοι εσείς οι εκλεγμένοι ταξιδευτές και συνοδοιπόροι στο ίδιο καράβι και όλοι εμείς οι πολίτες, περιμένουμε, ως οφείλετε, να δώσετε τον καλύτερο εαυτό σας ιδιαίτερα σήμερα που δεν γνωρίζουμε ακόμα πόσο μακρά είναι η οικονομική κρίση στην οποία μας οδήγησε ο αχαλίνωτος καπιταλισμός. Το θεσμικό πλαίσιο του «Καλλικράτη» αναζητά το νέο, υγιές και λειτουργικό οικοδόμημα και στο δικό μας δήμο Αγράφων. Αν μολυνθεί από τους δημοτικούς μας άρχοντες στη γέννησή του με πολιτικές ασθένειες, τότε είναι πολύ πιθανόν να έχουμε έναν αναπηρικό δήμο που δεν θα τον σώζουν ούτε οι φοροεισπράξεις, ούτε τα απανωτά δάνεια, ούτε και τα παραδοσιακά μας κλαρίνα. Χρειάζεται η δημοτική αρχή άλλα να αποφύγει, άλλα να ενθαρρύνει και άλλα να ενεργοποιήσει. Θα πρέπει κατά τη γνώμη μου, να αποφύγει τις γνωστές παθογένειες της δημόσιας ζωής, την πολιτική υποκρισία, τις πελατειακές σχέσεις, την ψηφοθηρία, το λογάριασμα του πολιτικού κόστους και προπάντων την αλαζονεία. Ένα ξεκίνημα στη σημερινή λιτότητα και ανεργία, προϋποθέτει πολιτικό ήθος ακόμη και για τις πιο απλές ενέργειές τους, όπως: 1) Να τεθεί τέρμα στα παραδοσιακά δημοτικά φαγοπότια και γλέντια όλων των λαθροσιτιζομένων και λαθρολικνιζομένων. Όποιος εκλεγμένος θέλει να συμμετέχει, να πληρώνει Τέρμα στα τζάμπα κλαρίνα σε βάρος των δημοτών 2) Να δημοσιεύονται κάθε μήνα στον τοπικό τύπο οι αναθέσεις εργολαβιών με αποδεικτικά στοιχεία, καθώς και οι καταγγελίες ως προς αυτές. Τα όποια στημένα παιχνίδια στην εποχή της χρεοκοπίας πρέπει να σταματήσουν και οι παρανομούντες να πληρώνουν παραδειγματικά. 3) Να υπερασπιστούν και να προβάλουν τις φυσικές ομορφιές του δήμου, να διαχειριστούν τους φυσικούς πόρους προς όφελος των δημοτών, να αναδείξουν την ιστορία και την πολιτιστική του ταυτότητα. Θα πρότεινα επίσης, ο εκάστοτε δήμαρχος να απαντά σε ερωτήματα δημοτών στοιχείο μεν άμεσης δημοκρατίας, απαραίτητο δε στην περίπτωσή μας. Οι προτεραιότητες από δω και μπρος δεν μπορεί να είναι οι προκλητικές σπατάλες. Χρειάζεται στην πράξη ένα διαφανές και ισόρροπο πρόγραμμα έργων και ένα αναβαθμισμένο σύστημα παροχής υπηρεσιών στους δημότες. Για να γίνουν όλα αυτά πρέπει να κινητοποιηθούμε όλοι και πρωτίστως η αντιπολίτευση, η οποία απαιτείται να είναι ικανή να ανταποκριθεί στις προκλήσεις των καιρών. Όποιος από τους αιρετούς δεν δύναται να ανταποκριθεί, εντίμως παραιτείται και αποχωρεί. Μέσα στη σημερινή σκοτεινιά και αντάρα που αναζητείται έστω και μια σπίθα για να αναθερμάνει τις ελπίδες μας, οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση και ανοχή στις φθαρμένες νοοτροπίες του χθες, θα σηματοδοτήσει και το οριστικό μας τέλος. Ύστερα από πολλή σκέψη αναρωτιέμαι, γιατί όσοι διοίκησαν τον τόπο μας όλα τα προηγούμενα χρόνια θέλουν να παρουσιάσουν την υποχρέωση, ως επίτευγμα(!) Βάσει του Ελληνικού Συντάγματος και των νόμων, οι θέσεις και τα αξιώματα που καταλαμβάνουν (ως αιρετοί) συνδέονται με ορισμένα καθήκοντα και αρμοδιότητες προς εξυπηρέτηση των δημοτών (δρόμοι, ύδρευση, συγκοινωνία, ιατρική περίθαλψη κλπ.) Διεκδικούμε και σε αυτό την αποκλειστικότητα, έχοντας ήδη την αρνητική πρωτιά του κακού οδικού δικτύου. Όσο για την υπόδειξη σχετικά με το θάρρος μας σε κάποιο άρθρο του προηγούμενου τεύχους και παίρνοντας παράδειγμα από τον εαυτό μου, πιστεύω ότι για τους Αγραφιώτες αυτό είναι αναμφισβήτητο και αδιαπραγμάτευτο. (Δε δεχόμαστε υποδείξεις επ αυτού). Ευχαριστώ ιδιαίτερα την Πρόεδρο του Συλλόγου μας ΕΛΛΗ ΓΑΤΗ, καθώς και όλο το ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ(!!!), για τη φιλοξενία στις στήλες της εφημερίδας μας. Επίσης να τους ευχηθώ καλή δύναμη και καλή συνέχεια στο δύσκολο έργο τους. Ευχαριστώ για την προσοχή σας και εύχομαι σε όλους η Ανάσταση του Κυρίου να σας βρει υγιείς. Καλή αντάμωση. ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ Συγχαρητήρια επιστολή Αθήνα 10/02/2011 Προς την Εκδότρια- Διευθύντρια της εφημερίδας Τ Αγραφα Κυρία Έλλη Γατή, με πολλή χαρά λαβαίνω και διαβάζω την έγχρωμη και έγκριτη εφημερίδα σας και παρακαλώ να μου επιτρέψετε να σας απευθύνω λίγες ταπεινές μου σκέψεις γι αυτή. Πράγματι είναι εξαιρετική. Εντυπωσιακή. Διακρίνεται όπως και όλα τα Άγραφα, μέσα στο χώρο των εντύπων μας. Καμία αμφιβολία για την αξία και το μεγαλείο της. Είναι οκτασέλιδη, πολυτελής, συναρπαστική και πάντα με ενδιαφέροντα άρθρα. Είναι δε τόσο περιεκτική που καλύπτει στοργικά με τη ζεστή χονδρή της κάπα, συγχωρείστε μου την έκφραση, όλες τις χαράδρες και όλες τις πανύψηλες ράχες καθώς και τις ουρανοκορυφογραμμές των πολυδοξασμένων Αγράφων που κάθε μια της κρύβει και καμαρώνει για την ιδιαίτερη ιστορία και την χιλιοτραγουδισμένη δόξα εκατοντάδων αιώνων. Τα θέματα τέτοια που όντως αναδύουν πολλά: εθνικοθρησκευτικά μηνύματα πλημμυρισμένα από λεπτά και ανώτερα συναισθήματα που δεν αποκοιμίζουν και ούτε σκοτεινιάζουν το νου μας, αλλά τον φωτίζουν και του αναπτερώνουν το ύφος και η γλώσσα των θεμάτων σας μιλάνε κατευθείαν στην ψυχή μας, μας προβληματίζουν για θετικές και γόνιμες κινήσεις και μας αφήνουν ανεξήτιλες εντυπώσεις. Ο λόγος τους προσεγμένος και φιλοσοφημένος, το δε χιούμορ καθαρά Αγραφιώτικο και επίκαιρο. Θερμότατα συγχαρητήρια και πάντοτε δύναμη και καλή συνέχεια! Μετά τιμής, Παύλος Β. Νταλλής Νικηφόρου Ουρανού 7 Τ.Κ. 11471 Αθήνα

10 Τ ΑΓΡΑΦΑ Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Ήθη κι Έθιμα Στη Νιάλα κει στον Αϊ-Λιά Στη Νιάλα κει στον Αϊ - Λιά Κιθάρα μια και δυο βιολιά Ήταν Ιούλιος του 1959. Ανήμερα της ιερής γιορτής του προφήτη Ηλία, του αγίου των βουνών, όπως τον θέλει η παράδοση. Με το χάραμα ξύπνησα. Βιαστικά και απρόσεκτα ντύθηκα, γιατί ο νους μου ήταν αλλού. Έβγαλα μια λευκή μαξιλαροθήκη... (αφήγηση Νικόλαος Γ. Αλεξάκης ) Έδεσα τις δύο κατά μήκος άκρες της μ ένα γερό σκοινί, σαν τη λωρίδα κυνηγητικού όπλου. Τοποθέτησα μέσα το βιολί μου και το δοξάρι, το δε κολοφώνιο, κομμάτι από ρετσίνι για το τρίψιμο του τρίχινου δοξαριού, το έβαλα στην τσέπη μου. Πέρασα χιαστί στις πλάτες μου τη μαξιλαροθήκη με το βιολί μου, κατέβηκα γρήγορα τις πέτρινες σκάλες του σπιτιού μου και κατηφόρισα το μονοπάτι προς τον οικισμό Στανάδες Βραγγιανών και από κει βρέθηκα πολύ σύντομα στην αυλή του σπιτιού, του συνομήλικου φίλου μου, Βασίλη Κων. Τσιώλη, λίγο πιο πάνω από την ιστορική βρύση Φοντάνα, του Οσίου Ευγενίου Γιαννούλη. Με πολλή χαρά με υποδέχτηκαν τόσο ο φίλος μου Βασίλης, όσο και η φιλόξενη, χρυσή και μακαρίτισσα πια μάνα του θεια-κατερίνη, η οποία μας έβρασε φρέσκο, κατσικίσιο γάλα από σπάνια φυτά και βότανα των Βραγγιανίτικων αλπικών βουνών. Μετά το θαυμάσιο πρωινό μας πήραμε τα μουσικά μας όργανα χιαστί στις πλάτες μας, βιολί και κιθάρα και ανηφορίσαμε τον πυκνό, πανέμορφο ελατιά. Φτάνοντας στη θέση Κόκκινο Χωράφι καθίσαμε να ξεκουραστούμε και συγχρόνως κουρτίσαμε τα όργανα μας με ένα διαπασών, που παράγει τη νότα Λα. Κατόπιν παίξαμε την εισαγωγή από το σκάρο «Η Βλάχα», και αμέσως συνεχίσαμε τη θαυμάσια, καλοκαιρινή διαδρομή μας μέσα από πανύψηλα έλατα, φτέρες, πλαγιές, διάσελα και ρέματα, ώσπου φτάσαμε κάτω από «τα ουρανομήκη βουνά» του Οσίου Ευγενίου Γιαννούλη, Τσεκούρα και Καταραχιά. Εκεί, στη μέση της μεγάλης πλαγιάς, υπήρχε μια φυσική πηγή, που ανάβλυζε από αιώνες το πιο κρουσταλλένιο και πεντακάθαρο νερό της περιοχής σε υψόμετρο 1.700μ. Δεν προλάβαμε να καθίσουμε στα φυσικά και ολοκάθαρα πέτρινα σκαμνιά. Να και ο τρίτος φίλος και σύντροφος, από τον οικισμό Βαλαρίου Βραγγιανών, με το βιολί του, ο Βασίλης Τσιώλης του Σπύρου, εξάδελφος του Βασίλη με την κιθάρα. Έτσι η παραδοσιακή, για κείνη την εποχή, κομπανία μας συγκροτήθηκε πλήρως: Μια κιθάρα και δυο βιολιά. Στη συνέχεια κούρτισε και ο Βασιλής το βιολί του και δοκιμαστικά παίξαμε για λίγο το κλέφτικο τραγούδι «Κίνησε η Όλγα μας πρωί». Η μελωδία αντήχησε σ όλη τη γύρω πανέμορφη πλάση και σίγουρα οι ωραίες, αγαθές και φίλες του χορού Ορεστιάδες (Νεράιδες των ορέων) θα έστησαν αόρατα τρελό χορό. Σε λίγο βγήκαμε στη θέση Καναλάκι. Η θέα ήταν πανοραμική. Γύρωθεν οι πανέμορφες, δαντελλωτές οροσειρές των Αγράφων και κάτω τα όμορφα χωριά Επινιανά, Τρίδενδρο, Τροβάτο, Βραγγιανά, Άγραφα, Μοναστηράκι και Μάραθος με τους οικισμούς τους. Όλα χωμένα στο πράσινο και να τα διασχίζουν οι παραπόταμοι του Αγραφιώτη. Βαδίζοντας στο μονοπάτι της πετρωτής πλαγιάς, βγήκαμε στο φρύδι της απέραντης και καταπράσινης Νιάλας των Αγράφων, όπου στις 12 και 13 Απριλίου 1947, Μ. Σάββατο και Πάσχα αντίστοιχα, βρέθηκαν στις ίδιες σκηνές αντάρτες και στρατός κατά τον επάρατο αδελφοκτόνο εμφύλιο, λόγω των φοβερών καιρικών συνθηκών, της συνεχούς χιονόπτωσης, του παγετού και του θυελλώδους και ψυχρού ανέμου. Αμίλητοι, από σεβασμό στους τόσους αδικοχαμένους αδελφούς μας, (γυναίκες, παιδιά και μεγάλοι),περάσαμε αυτόν τον βαρύ και ιερό τόπο. Κατευθυνθήκαμε προς τον Ι.Ν. του Προφήτη Ηλία βλέποντας μπροστά μας το όρος Κοιμωμένη, που ο ολόλαμπρος καλοκαιρινός ήλιος τη φώτιζε λούζοντάς την σαν υπέροχο θεατρικό σκηνικό. Φτάνοντας στον αύλειο χώρο της εκκλησιάς κρεμάσαμε τα μουσικά μας όργανα σ έναν από τους ξύλινους στύλους του πρόχειρου σκέπαστρου με φτέρες. Αυτό ήταν ένα υπαίθριο, πρόχειρο κατάστημα, το οποίο πρόσφερε τσίπουρο, ούζο, λουκούμι «ΛΕΜΑ» από την Καρδίτσα και καφέ. Άλλο ένα όμοιο καφενείο υπήρχε λίγο πιο πέρα. Και τα δύο καφενεία τα είχαν Αγραφιώτες από τον οικισμό Σάικα Αγράφων, που βρίσκεται στη ρεματιά της Νιάλας. Μπήκαμε στο μικρό και απέριττο εκκλησάκι και με ευλάβεια ανάψαμε τα κεράκια μας. Ο κόσμος πολύς μέσα κι έξω. Ο πατήρ παπα-κώστας από τα Άγραφα ήταν ο ιερός λειτουργός της θείας λειτουργίας με ψάλτη τον μακαρίτη πια αδελφό του Μήτσιο Παπαγεωργίου. Όταν τελείωσε η θεία λειτουργία, έγινε η ύψωση της ιερής εικόνας του Προφήτη Ηλία, την ασπαστήκαμε, πήραμε το ευλογημένο αντίδωρο και μοιραστήκαμε στους πάγκους των δύο καφενείων. Κάποιοι μερακλήδες με τα πρώτα οινοπνευματώδη κεράσματα μερακλώθηκαν. Η κομπανία μας, «Δυο βιολιά και μια κιθάρα» ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και ο χορός ξεκίνησε με το παραδοσιακό τραγούδι: «Μίνια βολά είν η λεβεντιά/ μίνια βολά είν τα νιάτα». Στο άλλο καφενείο έπαιζε η κομπανία του μακαρίτη Παναγιώτη Δ. Μπούκα, δεξιοτέχνη και πολύ έμπειρου βιολιτζή, με δεύτερο βιολί το Μητσιάκο Πανταζή και κιθάρα το μακαρίτη Νικόλαο Πανταζή. Ο πατήρ παπα-κώστας από τ Άγραφα έσυρε πρώτος το χορό διαδοχικά και στα δύο χοροστάσια. Ήταν αληθινός ιερέας αλλά και καλός άνθρωπος, συνετός και φίλος με όλους. Γι αυτό άφησε μνήμη αγαθή. Το απογευματάκι ο κόσμος άρχισε να αραιώνει, να φεύγει. Άλλοι ήταν καλεσμένοι σε σπίτια, που είχαν κουρμπάνι (ονομαστική γιορτή), στη Mεσιακιά Νιάλα και άλλοι στην Aκριανή προς το Χαλιά. Εμείς, η κομπανία μας, ήμασταν καλεσμένοι πρώτα στο σπίτι του μακαρίτη Ηλία Μίχου, που γιόρταζε, όπου και τους διασκεδάσαμε μέχρι και το βραδάκι. Κατόπιν πήγαμε στο σπίτι του μακαρίτη Γούλα Θεμιστοκλή, στην Ακριανή Νιάλα. Κάποιος από την οικογένειά του είχε την ονομαστική του γιορτή. Πριν φτάσουμε στην αυλή του σπιτιού, αρχίσαμε να παίζουμε τη γνωστή, συνήθως σε γάμους, χαρούμενη μελωδική μαντινάδα. Στην είσοδο του πέτρινου σπιτιού του μας καλωσόρισαν με χαρά, μας οδήγησαν σ ένα μεγάλο δωμάτιο, όπου καθίσαμε στις ξύλινες τάβλες,που είχαν τοποθετήσει. Σε λίγο ο νοντάς γέμισε από καλεσμένους, που πήραν την ανάλογη θέση τους. Ανάμεσα σ αυτούς θυμούμαι τους Μεγαλοβραγγιανίτες Νάσιο Κασιώνη, τον μακαρίτη Νίκο Κ. Αλεξάκη από το Ξοδιάσελο, τον Μήτσο Γ. Αλεξάκη από τον Έλατο και τον μακατίτη Γιώργο Παρθένη (Μαμαλίγκα), από τη Γούβα. Οι ωραίες, καλοσυνάτες βλαχοπούλες νοικοκυρές έστρωσαν τα τραπεζομάντηλα. Αμέσως ένας καλλίφωνος της παρέας άρχισε να τραγουδά: Βρε καλέ μας ταβερνιάρη/ φέρε μας ψωμί να φάμε/ και να δεις πώς θα το πάμε/ φέρε μας κρασί να πιούμε/ και να δεις πώς θα το πούμε... Πριν τελειώσει το τραγούδι οι νυκοκυρές είχαν φέρει στο τραπέζι και μπροστά στον κάθε καλεσμένο, άφθονο κρέας ψητό της σούβλας, τυρί, τσιαλαφούτι, σπιτίσιο καλοζυμωμένο και καλοψημένο ψωμί, γυάλινα ποτήρια, εκλεκτό κρασί από το Βλάσδο Καρδίτσας, και νοστιμότατα κοκορέτσια και σπληνάντερα. Ακολούθησε και δεύτερο τραγούδι, αφιερωμένο στον εορτάζοντα σπιτονοικοκύρη: Σε τούτο σπίτι που μαστε/ σε τούτο νοικοκύρη/ Με τα γλυκά του τα κρασιά/ με τα μορφα τραπέζια/ Να τον πολυχρονίσουμε/ Να ζήσει χρόνους εκατό/ και ξάμηνα διακόσια... Μετά από το φαγητό τραγούδησαν με το στόμα πολλά τραγούδια, ώσπου ήρθε η ώρα του χορού και η σειρά της κομπανίας. Πρώτος έσυρε το χορό ο οικοδεσπότης με το τσάμικο: «Θέλω ν ανέβω στ Άγραφα». Αν και ήμασταν πρωτόπειροι και αδέξιοι, χωρίς άσκηση και πείρα, καταφέραμε, με τη νεανική μας φωνή, με την κιθάρα που σκέπαζε τα φάλτσα μας και με τη βοήθεια της αλήθειας του κρασιού, να τους κάνουμε να χορεύουν με Συνέχεια στη σελ. 11

Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Τ ΑΓΡΑΦΑ 11 Ήθη κι Έθιμα Στη Νιάλα κει στον Αϊ-Λιά Συνέχεια από τη σελ. 10 πάθος, με κέφι και να ευθυμούν. Κατά τα μεσάνυχτα άρχισε ν αστράφτει, να μπουμπουνίζει και να βρέχει καταρρακτωδώς. Οι πλάκες της στέγης του σπιτιού σε κάποια σημεία είχαν ξεσύρει από το βάρος του χιονιού την περίοδο του χειμώνα και το νερό έσταζε πάνω μας.προσπαθούσαμε να προστατέψουμε τα μουσικά μας όργανα. Το γλέντι όμως συνεχιζόταν αμείωτο και τα χρηματικά κεράσματα, κυρίως κέρματα, έπεφταν στο κοίλωμα της κιθάρας ή στις τσέπες μας. Αν κόλλαγαν και από κανένα χαρτονόμισμα στα βιολιά, στο τέλος το ξαργύρωναν με κέρματα. Με το ξημέρωμα μείναμε τρεις να λαλούμε και δυο να χορεύουνε με τη χαρά στο ποτήρι, τη φλυαρία στα χείλη και τη μποτιλιαρισμένη τρέλα τους. Σε λίγο ο σπιτονοικοκύρης, μακαρίτης πια Γούλας Θεμιστοκλής, μας ευχαρίστησε, γιατί καταφέραμε να διασκεδάσουμε τους εκλεκτούς καλεσμένους του μέχρι πρωίας, μας χαιρέτησε εγκάρδια και η καλή γυναίκα του Ευαγγελία, μας ξεπροβόδισε δίνοντάς μας αρκετό ψητό κρέας, νόστιμο βουνίσιο τυρί Νιάλας Αγράφων και καλοψημένο σπιτίσιο ψωμί για το δρόμο, ώσπου να φτάσουμε στο χωριό μας και στα σπίτια μας. Ο ήλιος βγήκε ολόλαμπρος και φώτιζε το απέραντο λιβάδι της Νιάλας, την δαντελλωτή οροσειρά των Αγράφων και τις θεόρατες κορυφές Τσεκούρα και Καταραχιά βουνών, που φάνταζαν μπροστά μας σαν να άγγιζαν τον καταγάλανο ουρανό. Ανηφορίζοντας κάποια στιγμή φτάσαμε σε μια φυσική πηγή,που ανάβλυζε το κρυσταλλένιο, πεντακάθαρο νερό της μέσα από το βουνό και ανάμεσα από δύο ριζιμιά κοτρώνια.καθίσαμε δίπλα από τη φυσική πηγή, γκούρα. Πήραμε και φάγαμε με πολλή όρεξη τα νόστιμα φαγιά μας, κρέας τυρί και ψωμί, ήπιαμε δροσερό νεράκι και αρχίσαμε την καταμέτρηση των κόπων μας. Ο Βασίλης γύρισε το στόμα της κιθάρας του κι εκείνη ξέρασε ένα σωρό κέρματα και λίγα χαρτονομίσματα. Βγάλαμε και από τις τσέπες μας αρκετά. Ξανακουνήσαμε δυνατά την κιθάρα με το στόμα της προς τα κάτω, αλλά τίποτα περισσότερα. Τα μετρήσαμε. Ήταν 700 δρχ. Πήρε ο καθένας το μερίδιό του κι επιστρέψαμε στα σπίτια μας, στη ζεστή και γεμάτη αγάπη γωνιά μας. Ο Βασίλης με το βιολί του σταδιοδρόμησε στη συνέχεια ως επαγγελματίας, δεξιοτέχνης βιολιτζής. Μάλιστα τα πρώτα του μαθήματα τα έκανε στο διάσημο βιολιτζή Σωτήρη Ζώτο από το Νεοχώρι Καρδίτσας. Ο δεύτερος Βασίλης με την κιθάρα του δε συνέχισε το καλλιτεχνικό του ταλέντο, όμως κι εκείνος πρόκοψε στη ζωή του. Προσωπικά είχα μαθητεύσει κοντά στον μακαρίτη Στέφανο Χρήστου (Στέφο Μαστρομήτρο), έναν από τους πλέον δεξιοτέχνες παραδοσιακούς βιολιτζήδες του χωρού μας, όπως ήταν και ο επίσης άριστος βιολιτζής Μπούκας Δημήτριος (Μήτσιος). Όμως παρά τη μεγάλη αγάπη μου για το βιολί, έγινα πρώτα αγροτικός διανομέας στο Ταχυδρομείο Αγράφων και κατόπιν δάσκαλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ύστερα από επιτυχείς εξετάσεις στην Παιδαγωγική Ακαδημία Λαμίας. Κανείς σχεδόν δεν ζει όπως θέλει, αλλά όπως του έρχεται η ζωή. Με αγάπη από τα δυό βιολιά και τη μια κιθάρα! Νικόλαος Γ. Αλεξάκης ΤΟ ΑΓΡΑΦΙΩΤΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ Συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο αδιρφουμοιρασιά, η, ουσ.: [< αδερφός + μοιρασιά], το μερίδιο των αδελφών από τη γονική κληρονομιά: π.χ. Αυτείνου του σπίτ' είν' αδιρφουμοιρασιά. αδιφτού, επίρρ.: [<αδ + αυτού], στο μέρος που βρίσκεσαι, αυτού: π.χ. Κάτσ' αδιφτού πούσι = Κάθισε αυτού που βρίσκεσαι. αδράζου, ρ. αδράχνου.: [μσν.<α + πρόθ. + θ. δραχ-, μτγν. δράσω<αρχ. δράσσομαι, δράττομαι], αρπάζω: π.χ. Αδράζου του όπλου κι τ'φικάου. Αδράχνου τ'ν ιφκιρία. Δαυλί στου χέρ' άδραξι, κόρις κι νύφις κράζ'. (Δημοτικό). αδρασκ'λιά, η, ουσ.: [<αρχ. σκέλος < α + δια + σκέλος], ένα μεγάλο βήμα ανοίγοντας τα σκέλη: π.χ. Κάμει νια αδρασκ'λιά. Το ρήμα κάνει αδρασκελίζου, αδρασκέλ'ζα, αδρασκέλ'σα... π.χ. Μη μ' αδρασκ'λάς, είν' κακό. Αδρασκέλ'σιτου ρέμα κι πάει. αδράχτ', του, ουσ.: [<ατράκτιον <άτρακτος], άτρακτος, ατράκτιον, μικρό (30εκ.) στρογγυλό πελεκημένο ξύλο από σανίδι ελάτου.χοντρότερο στη μέση, για να τυλίγεται σ' αυτό το νήμα, που γνέθουν στη ρόκα. Στο κάτω μέρος το αδράχτι εφαρμόζει σφιχτά σε σχετική υποδοχή, τρύπα, που έχει το "σφουντύλι", για να είναι βαρύ και να το στρίβουν εύκολα, για να τυλίγεται το νήμα: π.χ. Πέντι μέρις, πέντ' αδράχτγια πότι τα 'γνισα! Τέτγοια ρόκα, τέτγοιου, αδράχτ'. (παροιμ.). αζάπουτους, ου, επίθ.: [<Ξ.λ. αζάς <αζάτης = ασύδοτος], ασύδοτος, παράνομος: π.χ. Έχ' τα πράματα τ' αζάπουτα = ασύδοτα. αζάτ',αζάπ', του, ουσ.: [<Ξ.λ. αζάς <αζάτ = χωρίς φραγμούς], απεριόριστη ελευθερία, ασυδοσία: π.χ. Άφ' κι τα γιλάδγια αζάπ' κι χάλασαν τα σπαρτά. αζύγουτους, ου, επίθ.: [< α + ζυγώνω], απλησίαστος, ακοινώνητος: π.χ. Του λυσσιασμένου σκ'λι είν' αζύγουτου. Άνθρουπους αζύγουτους = Άνθρωπος δύστροπος. αθημουνιά, η, ουσ.: [<θημών = σωρός <τίθημι], θημωνιά από δεμάτια σιτάρι ή από κλαδί. Στερεώνουν στο έδαφος έναν ψηλό, στρογγυλό στύλο ελατίσιο (3μ. περίπου). Κατόπιν τοποθετούν τεχνικά το άγριο χόρτο, την καλαμποκιά ή τα κλαδιά με φύλλα από φτελιά ή βελανιδιά και σχηματίζεται ένας κωνικός σωρός, ο οποίος θα χρησιμεύσει για τροφή των ζώων κατά την περίοδο του χειμώνα. Αυτόν τον κωνικό σωρό από ξηρή τροφή για τα ζώα τον λένε αθημωνιά, ή θημωνιά: π.χ. Στου χουργιό έφκιασαν τ'ς θημουνιές. αθημουνιάζου, ρ.: [<θημωνιά < θήμω = σωρός < τίθημι], κάνω θημωνιά, σωριάζω δεμάτια από σιτάρι, κριθάρι κ. ά: π.χ. Αθημουνιάζου τα διμάτγια απ' του στιάρ'. αθιόφουβους, ου, επίθ.: [<α + θεόφοβος < θεός + φοβούμαι], δε φοβάται το θεό, ασυνείδητος: π.χ. Βρε, αθιόφουβι, ισύ τά 'κανις αυτά; αθυμιάτ'στους, ου, επίθ.: [<α + θυμιατίζω], που δε θυμιατίστηκε ποτέ, δεν ευλογήθηκε, δεν κολακεύτηκε: π.χ. Έφ'γι αθυμιάτ' στους. άι, επιφ.: [<αρχ. ρ. άγω<άγε<άι]: π.χ. Αϊ ατου καλό! Αι τι έπαθε ου καημένους! αϊρκό, του, ουσ.: [<αήρ<αέρας], το κακό πνεύμα, που προκαλεί σωματικές και ψυχικές παθήσεις: π.χ. Τουν βάρισι αϊρ'κό κι βουβάθ'κι. αϊρουβατού, ρ.: [<αεροβάτης < αήρ + βαίνω], λέγω λόγια του αέρα, άσκοπα: π.χ. Μην αϊρουβατείς! αϊρουγάμ'ς, ου, ουσ.: [<αήρ + γαμέ-ω], είδος γερακιού, αυτός που περηφανεύεται για ανύπαρκτες ερωτικές επιτυχίες: π.χ. Ακούς αυτόν τουν αϊρουγάμ' τι λέει! αϊταίρ', του, ουσ.: [<ταίριν<εταίριον<εταίρος], το ταίρι, ο σύντροφος: π.χ. Έχασα τ' αϊταίρι μ'= Έχασα το σύντροφο μου, Μι τ' αϊταίργια τ' = Την ευχή αυτή τη λένε στους κυνηγούς για να έχουν πάντα επιτυχίες, Δεν έχ' αϊταίρ' = Δε μοιάζει με κανένα προηγούμενο, δεν έχει όμοιο.του νιο όπ' αγαπώ, θε να τουν κάμου αϊταίρ'. (Δημοτ.). αίτουνύχ', του ουσ.: [< αϊτός + νύχι], σταφύλι με άσπρες μυτερές ρώγες: π.χ. Τ' αϊτουνύχ' γίγκι. αϊτουνύχ'ς, ου ουσ.: [<αϊτός + νύχι], έξυπνος, επιτήδειος στην απάτη και στην κλεψιά:π.χ. Αυτείνους πιδάκι μ' είν' αϊτουνύχ'ς σ' αυτά. άκα, άκα μ': όχι: π.χ. Άκα, δεν έρχουμι. Άκα μ', δε θέλου άλλου ζ' λέου! = Όχι, δεν έρχομαι. Όχι μου, δε θέλω άλλο σου λέω. ακαλίγουτους, ου, επίθ.: [<α + καλιγώνω], απετάλωτος: π.χ. Του μπλάρ' είν' ακαλίγουτου = Το μουλάρι είναι απετάλωτο, μτφ. Λύκους ακαλίγουτους = Που δεν τον πιάνεις εύκολα. σκάλιστους, ου, επίθ.: [<α + καλώ], ακάλεστος, απρόσκλητος: π.χ. Ακάλιστους ζ'μπέθιρους δε βρίσκ' να κάτσ'. ακαμάτ'ς, ου, ους ουσ.: [μσν. ακαμάτης < α + κάματος = κόπος], ακαμάτης, τεμπέλης: π.χ. Ου ακαμάτ'ς μισεί τ' δ'λειά = Ο τεμπέλης μισεί τη δουλειά. ακαπίστρουτους, ου, επίθ.: [<α+καπιστρώνω <καπίστρι], δίχως καπίστρι, χαλινό, ξεδιάντροπος: π.χ.τ' άλουγου είν' ακαπίστρουτου=χωρίς καπίστρι, Αυτείνους είν' γαϊδούρ' ακαπίστρουτου = ξεδιάντροπος. Nικόλαος Αλεξάκης Συνέχεια στο επόμενο φύλλο

12 Τ ΑΓΡΑΦΑ Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011 Αθλητισμός Η Αυλαία έπεσε... Τώρα μπαράζ!!! Μετά την ολοκλήρωση της κανονικής διάρκειας του πρωταθλήματος της Α' κατηγορίας Ευρυτανίας, ο ΑΟ ΑΓΡΑΦΩΝ τερμάτισε 2ος πίσω απο τον ΑΠΟΚ ΒΕΛΟΥΧΙ με διαφορά 7 βαθμών (ΑΠΟΚ 41, ΑΓΡΑΦΑ 34) και πλέον θα αναμετρηθεί με το Ραπτόπουλο στην διαδικασία των μπαράζ ανόδου, ενώ ο ΑΠΟΚ θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον Άγιο Προκόπιο. Οι ομάδες που θα πετύχουν 2 νίκες στις μεταξύ τους αναμετρήσεις παίρνουν το εισιτήριο για τον τελικό των μπαράζ! Η 1η Αγωνιστική διεξάγεται το Σαββατο 16 Απριλίου στισ 17:00 με τον αγώνα Άγραφα-Ραπτόπουλο στο αθλητικό κέντρο Καρπενησίου και Κυριακή 17 Απριλίου στις 17:00 ο ΑΠΟΚ υποδέχεται τον Άγιο Προκόπιο. Ας στηρίξουμε όλοι μαζί την προσπάθεια που καταβάλλει η ομάδα μας για την άνοδο στην Δ'Εθνική... Καλή επιτυχία στον 'ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ μας!!! Γιώργος Ανδρώνης Αγραφιώτικο Χιούμορ Ένας Αγραφιώτης ήθελε να αγοράσει μια εικόνα, και άκουσε για κάποιον πόντιο ότι ήταν ο καλύτερος αγιογράφος (να τολμήσω να πω όλων εποχών;). Πάει λοιπόν στο μαγαζί του και του λέει: -Καλημέρα. Θα ήθελα μια εικόνα του Αγίου Δημητρίου. -Μμμ...Μήπως προτιμάτε να σας κάνω μια εικόνα του Αγίου Χαράλαμπου; -Μα...όχι βέβαια, εγώ τον Αγιο Δημήτριο θέλω! Είναι και ο προστάτης του χωριού μου! -Ναι, εντάξει, απλώς σας το λέω επειδή η ειδικότητά μου είναι ο Άγιος Χαράλαμπος... -Όχι κύριε, τον Άγιο Δημήτριο θέλω εγώ. -Ναι, αλλά επειδή τον Άγιο Χαράλαμπο Κύριε Θεόδωρε Κατσιάδα, αν και ο φωτογραφικός φακός του ετήσιου χορού του Συλλόγου μας σας συνέλαβε καπνίζοντα πούρον, σας το συγχωρούμε και το εντάσσουμε στην ανάπαυλα του αθλητή! Γνωρίζουμε δε ότι τιμήσατε τα Άγραφα φέροντας ομώνυμη φανέλα και συμμετέχοντας στο Μαραθώνιο που έγινε τον Οκτώβριο του 2010 και διανύσατε 42.195 χιλιόμετρα,τερματίζοντας μετά από 5 ώρες 22 λεπτά και 59 δευτερόλεπτα. Πάντως αν θέλετε να κρατηθείτε σε φόρμα προσφέρεται η διαδρομή Βαρβαριάδα Άγραφα για πεζοπορία σε ανώμαλο δρόμο, για όσο ακόμα ο δρόμος είναι ανώμαλος τον πετυχαίνω πολύ καλά, γι αυτό σας ρωτάω μήπως αντί για τον Άγιο Δημήτριο να σας έκανα τον Άγιο Χαράλαμπο... -Ε όχι ρε φίλε, εγώ τον Αγιο Δημήτριο θέλω, μπορείς να τον κάνεις ή όχι; -Εντάξει ρε φίλε, θα σου τον κάνω αλλά θα Χαραλαμπίζει λίγο! Πάει ο κυρ Νάσιος στη Γιώργαινα και τη ρωτάει : -Τι φτιάν του κουρίτσι σ τν Αθήνα; Δλεβ πθινάς; Και απαντάει η Γιώργαινα: -Ά! Έχι πουλύ καλή δλειά! Είν προυισταμένη στν Τεντατική! Ξερς! Ικί που τς παένουν τέντα καταΐ! 88.1 fm Τ ώ ρ α L I V E κ α ι μ έ σ ω i n t e r n e t!!! h t t p : / / r a d i o a g r a f a. b l o g s p o t. c o m A φ ι ε ρ ώ σ ε ι ς κ α ι α ν α κ ο ι ν ώ σ ε ι ς γ ι α τ ο ν τ ό π ο μ α ς.