1η ενότητα: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΟΘ ΕΠΑΛ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

1 1η ενότητα: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΟΘ ΕΠΑΛ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Η χρησιμότητα της Πολιτικής Οικονομίας είναι κυρίως: α) Η δυνατότητα που μας παρέχει να επεμβαίνουμε στο οικονομικό σύστημα για να βελτιώνουμε τους όρους ζωής του ανθρώπου β) Η δυνατότητα που μας παρέχει να αποκτούμε θεωρητικές γνώσεις από τις οποίες μπορούμε να αντλήσουμε πολιτικά επιχειρήματα γ) Η δυνατότητα να προβλέψουμε με απόλυτη ακρίβεια τις επιπτώσεις από την εφαρμογή μιας οικονομικής πολιτικής δ) Η αξία που έχουν οι νόμοι της στην εφαρμογή άλλων επιστημών 2. Τα αγαθά που μετά την πρώτη χρήση τους δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά για τον ίδιο σκοπό, λόγω της μεταβολής της υλικής τους υπόστασης ή λόγω της απώλειας των ιδιοτήτων τους, ονομάζονται: α) Καταναλωτά β) Διαρκή γ) Κεφαλαιουχικά δ) Καταναλωτικά 3. Τα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, τα βιβλία, τα ψυγεία και οι τηλεοράσεις ανήκουν στα: α) Καταναλωτά β) Διαρκή γ) Κεφαλαιουχικά δ) Όλα τα παραπάνω 4. Τα κεφαλαιουχικά αγαθά διαφέρουν από τα διαρκή στο ότι: α) Χρησιμοποιούνται συνεχώς για τον ίδιο σκοπό β) Χρησιμοποιούνται στη βιομηχανική παραγωγή γ) Χρησιμοποιούνται στην κατασκευή άλλων αγαθών δ) Υπόκεινται σε αποσβέσεις 5. Τα αγαθά που βρίσκονται ελεύθερα στη φύση (π.χ. νερό) ονομάζονται: α) Ελεύθερα και δεν αποτελούν αντικείμενο της Οικονομικής επιστήμης β) Ελεύθερα και αποτελούν αντικείμενο της Οικονομικής επιστήμης γ) Οικονομικά και δεν αποτελούν αντικείμενο της Οικονομικής επιστήμης δ) Οικονομικά και αποτελούν αντικείμενο της Οικονομικής επιστήμης 6. Ως επιχειρηματικότητα νοείται: α) Απλά και μόνο η κατοχή χρηματικού κεφαλαίου β) Η ικανότητα διοίκησης μιας μεγάλης εταιρείας

2 γ) Η ικανότητα συνδυασμού των παραγωγικών συντελεστών δ) Όλα τα παραπάνω 7. Το οικονομικό πρόβλημα μπορεί να αμβλυνθεί με: α) Αύξηση των συντελεστών παραγωγής και κυρίως του κεφαλαίου β) Πλήρη απασχόληση των συντελεστών που διαθέτει η οικονομία γ) Αποδοτικότερη χρησιμοποίηση των συντελεστών παραγωγής δ) Όλα τα παραπάνω 8. Σύμφωνα με την Οικονομική επιστήμη ο καταμερισμός των έργων ορίζεται ως: α) Το φαινόμενο, σύμφωνα με το οποίο κάθε άτομο, ενώ καταναλώνει πλήθος αγαθών, συμμετέχει στην παραγωγή ενός, ή λίγων, μόνο από αυτά β) Το φαινόμενο, σύμφωνα με το οποίο οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν να παράγουν συγκεκριμένα προϊόντα, όπως τους το επιβάλλει η Κυβέρνηση γ) Ο κατακερματισμός της παραγωγής σε στάδια όπου τα άτομα μπορούν να συμμετέχουν, ανεξάρτητα από τις γνώσεις και τις παραγωγικές τους δεξιότητες δ) Όλα τα παραπάνω 9. Βασικό πλεονέκτημα του καταμερισμού των έργων είναι: α) Η αύξηση της ποσότητας προϊόντων που παράγονται με τη χρήση συγκεκριμένης ποσότητας εργασίας β) Αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας γ) Μείωση της ποσότητας εργασίας που χρειάζεται για την παραγωγή συγκεκριμένης ποσότητας προϊόντων δ) Όλα τα παραπάνω 10. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη καταμερισμού των έργων είναι: α) Η ύπαρξη κεντρικής εξουσίας που να επιμερίζει την παραγωγική δραστηριότητα β) Η δυνατότητα ανταλλαγής αγαθών ανάμεσα στα άτομα γ) Η ανυπαρξία ισχυρών μονοπωλίων στην αγορά δ) Η αυστηρή εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού με βάση τις επιταγές της αρχής προγραμματισμού της οικονομίας 11. Η έννοια της αγοράς: α) Έχει στενά γεωγραφικά πλαίσια β) Δεν περιορίζεται γεωγραφικά και περιλαμβάνει όλους τους δυνατούς τρόπους με τους οποίους πραγματοποιείται η αγοραπωλησία των αγαθών γ) Δεν περιλαμβάνει τις σύγχρονες μορφές αγοραπωλησιών, όπως αυτή μέσα από το διαδίκτυο γιατί δεν είναι ασφαλείς οι συναλλαγές δ) Δεν περιορίζεται γεωγραφικά, αλλά περιλαμβάνει μόνο τα υλικά αγαθά για τα οποία η συναλλαγή είναι ασφαλής ΑΣΚΗΣΕΙΣ

3 1. Από τον επόμενο πίνακα παραγωγικών δυνατοτήτων να απαντήσετε στα ερωτήματα: Αγαθό Χ Αγαθό Υ Α 0 30 Β 25 Γ 18 Δ 75 10 Ε 100 0 Α. Συμπληρώστε τον πίνακα αν γνωρίζετε ότι το κόστος ευκαιρίας του Χ μετρημένο σε μονάδες Υ είναι 0,32 στο διάστημα ΓΔ και 0,2 στο ΑΒ. Β. Πόσες μονάδες Υ αντιστοιχούν σε 28 μονάδες Χ; Γ. Να χαρακτηρίσετε το συνδυασμό XY, 80,6 ως εφικτό, άριστο ή αδύνατο. Δ. Ποια θυσία μονάδων του Υ απαιτείται για την παραγωγή των τελευταίων 15 μονάδων Χ; Ε. Ποια θυσία απαιτείται σε μονάδες του Χ, ώστε να παραχθούν οι πρώτες 8 μονάδες του Υ; ΣΤ. Αν η τεχνολογία στην παραγωγή του Χ βελτιωθεί με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι παραγωγικές δυνατότητες του Χ κατά 50% σε κάθε επίπεδο, να κατασκευάσετε το νέο XY, 80,16. πίνακα παραγωγικών δυνατοτήτων και να χαρακτηρίσετε το συνδυασμό 2. Γνωρίζουμε ότι μια επιχείρηση διαθέτει 5 εργαζόμενους. Ο κάθε εργαζόμενος μπορεί να παράγει 8 μονάδες Χ ή 4 μονάδες Υ. α) Να κατασκευάσετε τον πίνακα παραγωγικών δυνατοτήτων και την ΚΠΔ της επιχείρησης. β) Να βρείτε την ακριβή αλγεβρική σχέση που περιγράφει τη συγκεκριμένη ΚΠΔ. XY, 10,14. γ) Να χαρακτηρίσετε το συνδυασμό 3. Δίνεται ο επόμενος πίνακας παραγωγικών δυνατοτήτων για τα ζεύγη των αγαθών (Χ,Υ), (Χ,Ζ), (Χ,Ω): Αγαθό Χ Αγαθό Υ Αγαθό Ζ Αγαθό Ω Α 0 20 30 80 Β 10 15 25 40 Γ 20 10 18 22 Δ 30 5 10 10 Ε 40 0 0 0 α) Κατασκευάστε τις ΚΠΔ για τα προαναφερόμενα ζεύγη αγαθών. β) Να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας του Χ μετρημένο σε μονάδες των Υ, Ζ, Ω για όλα τα διαδοχικά επίπεδα παραγωγής. Μπορείτε να δικαιολογήσετε τη μορφή των ΚΠΔ με βάση τα κόστη ευκαιρίας που προέκυψαν; γ) Για ποια ΚΠΔ μπορείτε να υπολογίσετε και την αλγεβρική σχέση που την περιγράφει και γιατί; Ποια είναι αυτή η σχέση; δ) Η αύξηση της ποσότητας του Χ από 22 σε 28 ποιες θυσίες θα απαιτήσει στην παραγωγή των άλλων αγαθών; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

4 1. Το σφάλμα σύνθεσης ορίζεται: α) Ως το σφάλμα που κάνουμε προσπαθώντας να συνδυάσουμε συμπεράσματα από μακροοικονομικές μελέτες διαφορετικών οικονομικών μεγεθών β) Ως το σφάλμα που κάνουμε προσπαθώντας να συνδυάσουμε μελέτες διαφορετικών αντικειμένων και να γενικεύσουμε τα συμπεράσματα για τον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας γ) Ως το σφάλμα που κάνουμε όταν αποδεχόμαστε ότι αυτό που ισχύει για το άτομο ισχύει και για το σύνολο δ) Ως το σφάλμα που κάνουμε όταν αποδεχόμαστε ότι αυτό που ισχύει για μια ομάδα ατόμων ισχύει και για το σύνολο 2. Από τη μέτρηση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές προκύπτει κατά κανόνα αποτέλεσμα από τη μέτρηση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές προγενέστερου έτους βάσης: α) Μεγαλύτερο β) Μικρότερο γ) Ίσο δ) Εξαρτάται από το πόσο προγενέστερο είναι το έτος βάσης 3. Ο δείκτης τιμών: α) Εκφράζει τις μεταβολές στο γενικό επίπεδο τιμών σε σχέση με το επίπεδο τιμών του έτους βάσης β) Δεν μπορεί να υπολογιστεί με μεταγενέστερο έτος βάσης γ) Ισούται με τον πληθωρισμό δ) Όλα τα παραπάνω 4. Στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μιας κλειστής οικονομίας συμπεριλαμβάνουμε: α) Όλα τα αγαθά που παράγονται εντός ενός έτους από μια οικονομία β) Όλα τα υλικά και άυλα αγαθά που παράγονται εντός ενός έτους από μια οικονομία γ) Όλα τα τελικά υλικά και άυλα αγαθά που παράγονται εντός ενός έτους από μια οικονομία δ) Όλα τα υλικά και άυλα αγαθά που παράγονται εντός ενός έτους από μια οικονομία, εκτός των κεφαλαιουχικών αγαθών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στα επόμενα έτη 5. Η χρησιμοποίηση του ΑΕΠ ως δείκτη οικονομικής ευημερίας, πιθανόν να μην είναι η ενδεδειγμένη γιατί: α) Το ΑΕΠ δεν περιλαμβάνει την αξία της παραγωγής που καταλήγει σε αυτοκατανάλωση και παραλείπει όλες τις παραοικονομικές δραστηριότητες β) Αγνοεί τη σύνθεση και την κατανομή της παραγωγής γ) Είναι ένα μέτρο που δίνει ποσοτικά στοιχεία αλλά όχι και ποιοτικά στοιχεία δ) Όλα τα παραπάνω 6. Το σιτάρι που χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή ψωμιού: α) Δεν συμπεριλαμβάνεται στο ΑΕΠ β) Συμπεριλαμβάνεται στο ΑΕΠ

5 γ) Είναι τελικό προϊόν και πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στο ΑΕΠ έτσι κι αλλιώς δ) Συμπεριλαμβάνεται στο ΑΕΠ γιατί στο ψωμί περιέχονται και άλλα υλικά εκτός από αυτό 7. Όταν πωλούμε μια οικία η αξία της πώλησης: α) Ανήκει οπωσδήποτε στο ΑΕΠ β) Οπωσδήποτε δεν ανήκει στο ΑΕΠ γ) Εξαρτάται αν θα τη συμπεριλάβουμε στο ΑΕΠ από το χρόνο της κατασκευής της δ) Ανήκει στο ΑΕΠ μειωμένη από τις αποσβέσεις που πρέπει να υπολογίσουμε 8. Οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι νοικοκυρές στο σπίτι: α) Μετρούνται στο ΑΕΠ β) Δεν μετρούνται στο ΑΕΠ γ) Μετριέται στο ΑΕΠ μόνο ένα τμήμα τους δ) Μετρούνται στο ΑΕΠ αν ανήκουν σε αγροτική περιοχή Δίνεται ο επόμενος πίνακας που αφορά την παραγωγή κρασιού και ζητείται να απαντήσετε στις ερωτήσεις 9 11 (οι τιμές σε ευρώ δίνονται ανά λίτρο κρασιού): στάδια παραγωγής αξία πώλησης προστιθέμενη αξία συλλογή σταφυλιών 5 ευρώ 5 ευρώ επεξεργασία μούστου 7 ευρώ εμπόριο κρασιού 3 ευρώ 9. Η προστιθέμενη αξία στο στάδιο της επεξεργασίας του μούστου είναι: α) 2 ευρώ β) 5 ευρώ γ) 7 ευρώ δ) 12 ευρώ 10. Η αξία πώλησης ενός λίτρου κρασιού είναι: α) 3 ευρώ β) 10 ευρώ γ) 12 ευρώ δ) 15 ευρώ 11. Το ΑΕΠ που τελικά προκύπτει από το σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας ενός λίτρου κρασιού είναι: α) 5 ευρώ β) 10 ευρώ γ) 12 ευρώ δ) 15 ευρώ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Δίνεται ο επόμενος πίνακας: Έτος Ποσότητα Τιμή ΑΕΠ σε Δείκτης τιμών με ΑΕΠ σε σταθερές τρέχουσες τιμές βάση το πρώτο έτος τιμές πρώτου έτους 1 8 10 80 10/10=1 80 2 10 12 120 3 7 15 105 15/10=1,5 70

6 Α. Ποιος είναι ο δείκτης τιμών του έτους 2 με βάση το πρώτο έτος; Β. Ποιο είναι το ΑΕΠ του έτους 2 σε σταθερές τιμές πρώτου έτους; Γ. Να βρείτε την ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ από το δεύτερο στο τρίτο έτος, χρησιμοποιώντας ως έτος βάσης το έτος 1. Δ. Αν θεωρήσουμε ως έτος βάσης το 2 ο έτος να βρείτε: α) Το πραγματικό ΑΕΠ του τρίτου έτους. β) Την ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ από το δεύτερο στο τρίτο έτος γ) Σχολιάστε τη μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ που υπολογίσατε σε σχέση με την αντίστοιχη μεταβολή όταν το έτος βάσης είναι το 1 ο 2. Δίνεται ο επόμενος πίνακας που αφορά την εξέλιξη του ΑΕΠ μιας χώρας και ζητείται να υπολογίσετε τα α, β, γ, δ, ε και ζ, αν επιπλέον γνωρίζουμε ότι η ποσοστιαία μεταβολή στο πραγματικό ΑΕΠ από το 2001 στο 2002 ισούται με 7,69% και ότι 213,77. Έτος ΑΕΠ σε Δ.Τ 2000 ΑΕΠ σε Δ.Τ 2001 ΑΕΠ σε τρέχουσες σταθερές 2000 σταθερές 2001 2000 60 100 60 2001 68,9 106 65 100 ε 2002 α β γ δ ζ 3. Αν το ονομαστικό ΑΕΠ ενός έτους είναι αυξημένο σε σχέση με το προηγούμενο έτος κατά 10% και ταυτόχρονα έχει αυξηθεί ο δείκτης τιμών κατά 8% και ο πληθυσμός κατά 1%, να βρείτε την πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του κατά κεφαλήν ΑΕΠ. 4. Δίνεται ο επόμενος πίνακας: Α. Ποιο είναι το πραγματικό ΑΕΠ των ετών 2000 και 2001 σε τιμές έτους βάσης 2000; Β. Ποιος είναι ο δείκτης τιμών για το έτος 2002, όταν το έτος βάσης είναι το 2000; Γ. Ποια είναι η ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ από το 2001 στο 2002, όταν το έτος βάσης είναι το 2000; Υπολογίστε και την ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ για τα ίδια έτη (από 2001 σε 2002) με έτος βάσης το 2001. Τι παρατηρείτε; Δ. Αν ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 2% από το 2000 ως το 2001, ποια θα είναι η ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ ανάμεσα στα δύο αυτά έτη, χρησιμοποιώντας ως έτος βάσης το 2000; Έτος ΑΕΠ σε Δείκτης τιμών με ΑΕΠ σε σταθερές τρέχουσες τιμές βάση το έτος 2000 τιμές έτους 2000 2000 70 100 2001 80 125 2002 91 70 5. Δίνεται ο επόμενος πίνακας: ΈΤΟΣ Δείκτης Τιμών ΑΕΠ ονομαστικό ΑΕΠ πραγματικό 1 100 1000 2 120 1500 3 150 1500

7 Α) Να συμπληρώσετε τον πίνακα Β) Να βρείτε την ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ μεταξύ των ετών 1 και 2 Γ) Να μετατρέψετε τον πίνακα με έτος βάσης το 2 και να βρείτε την ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ μεταξύ των ετών 1 και 2 6. Δίνεται ο επόμενος πίνακας: ΈΤΟΣ Τιμές Ποσότητες Δείκτης Τιμών ΑΕΠ ονομαστικό ΑΕΠ πραγματικό 1 10 100 2 120 110 3 121 1500 Α) Να συμπληρώσετε τον πίνακα με έτος βάσης το 1 Β) Μετατρέψτε τον πίνακα με έτος βάσης το 2 και υπολογίστε την ποσοστιαία μεταβολή του ονομαστικού και του πραγματικού ΑΕΠ μεταξύ των ετών 1 και 2 Γ) Ποιο είναι το κατά κεφαλήν πραγματικό ΑΕΠ όταν ο πληθυσμός είναι 100; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Το επιτόκιο ενός δανείου είναι στην πράξη: α) Το ποσοστό του αρχικού κεφαλαίου που αντιστοιχεί στους τόκους ενός έτους β) Οι τόκοι που αντιστοιχούν για το σύνολο της διάρκειας του δανείου γ) Τα χρήματα που θα πληρώσουμε επιπλέον για να εξοφλήσουμε το δάνειο δ) Όλα τα παραπάνω 2. Το πλασματικό χρήμα : α) Δημιουργείται από την Κεντρική Τράπεζα β) Δημιουργείται από τις πιστωτικές κάρτες και είναι ισοδύναμο του πλαστικού χρήματος γ) Μειώνεται όταν αυξάνεται το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων από τις καταθέσεις δ) Είναι φαινόμενο που δεν αφορά το τραπεζικό σύστημα 3. Μια από τις βασικές ιδιότητες του χρήματος είναι: α) Η διαιρετότητα του β) Ότι χάνει συνεχώς την αξία του γ) Η μικρή σημασία του για τις αγορές μας δ) Η μεγάλη αξία του 4. Οι τραπεζικές καταθέσεις μπορεί να είναι: α) Επιχειρηματικές β) Άτοκες γ) Όψεως δ) Τίποτα από τα παραπάνω 5. Τα επιτόκια χορηγήσεων (δανείων) είναι:

8 α) Μεγαλύτερα από τα επιτόκια καταθέσεων β) Μεγαλύτερα στα καταναλωτικά δάνεια γ) Ανάλογα με τον κίνδυνο μη αποπληρωμής του δανείου από τον δανειολήπτη δ) Όλα τα παραπάνω 6. Στην εμπράγματη οικονομία: α) Οι συναλλαγές πραγματοποιούνται με χρήματα β) Δεν υπάρχουν χρήματα γ) Τα αγαθά είναι πολύ φθηνά δ) Τα αγαθά είναι πολύ ακριβά ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Δανειστήκαμε σήμερα 20000 ευρώ με επιτόκιο 10% για 3 έτη. Ποιο ποσό θα πληρώσουμε στο τέλος των 3 ετών; 2. Ποιο ποσό πρέπει να καταθέσουμε σήμερα ώστε σε 2 έτη με επιτόκιο 10% να εισπράξουμε συνολικά 4840 ευρώ; 3. Καταθέσαμε ένα ποσό σήμερα με επιτόκιο 10% και σε 2 έτη θα δημιουργηθούν τόκοι 630 ευρώ. Ποιο ποσό καταθέσαμε σήμερα; 4. Καταθέσαμε 1000 ευρώ με επιτόκιο 10% για 3 έτη. α) Ποιο ποσό θα εισπράξουμε στο τέλος των 3 ετών και ποιοι είναι οι τόκοι που έχουν προκύψει; β) Πως επιμερίζονται οι τόκοι σε κάθε έτος από τα 3 της κατάθεσης; 5. Δανειζόμαστε 5000 ευρώ και θα επιστρέψουμε 6050 ευρώ στο τέλος 2 ετών. Ποιο είναι το (ετήσιο) επιτόκιο του δανείου; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Το αποτέλεσμα του πληθωρισμού είναι: α) Η αύξηση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών β) Η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών γ) Η αύξηση των πραγματικών μισθών, των συντάξεων και τελικά του εισοδήματος δ) Τη μείωση των επιχειρηματικών κερδών και της ανάπτυξης 2. Σε μια οικονομία οι τιμές αυξάνονται λόγω της αυξητικής τάσης της ζήτησης. Θα χαρακτηρίζαμε τον πληθωρισμό αυτό ως: α) Πληθωρισμό κόστους β) Πληθωρισμό ζήτησης

9 γ) Καλπάζων πληθωρισμό δ) Τίποτα από τα παραπάνω 3. Αν μια οικονομία παράγει σε επίπεδο πλήρους απασχόλησης τότε η αύξηση της ζήτησης θα οδηγήσει σε: α) Πληθωρισμό κόστους β) Στασιμοπληθωρισμό γ) Πληθωρισμό ζήτησης δ) Εξαρτάται από την προσφορά 4. Η αύξηση των τιμών που οφείλεται αποκλειστικά ή στο μεγαλύτερο τμήμα της στην αύξηση του κόστους παραγωγής, ονομάζεται: α) Πληθωρισμός κόστους β) Στασιμοπληθωρισμός γ) Πληθωρισμός ζήτησης δ) Καλπάζων πληθωρισμός 5. Μια σημαντική επίπτωση του πληθωρισμού κόστους είναι: α) Η μείωση της συνολικής ζήτησης προϊόντων στην οικονομία β) Η μείωση της ταχύτητας κυκλοφορίας του χρήματος γ) Η αύξηση της ανεργίας δ) Η αύξηση της παραγωγής 6. Η αντιμετώπιση του πληθωρισμού ζήτησης γίνεται: α) Με αύξηση της παραγωγής μέσα από νέες επενδύσεις, χρήση νέα τεχνολογίας και πρόσληψη νέων εργαζομένων β) Με περιορισμό της ζήτησης χωρίς να επηρεάζεται το επίπεδο παραγωγής πλήρους απασχόλησης, χρησιμοποιώντας όλα τα απαραίτητα δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα γ) Με αύξηση των δημοσίων δαπανών και κυρίως των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τα αδύναμα μέλη της κοινωνίας δ) Με μείωση των περιοριστικών μέτρων στην κατανάλωση και επαναφορά του πλήρους ανταγωνισμού στην οικονομία 7. Το εργατικό δυναμικό ορίζεται ως: α) Το σύνολο των ατόμων που είναι ικανά και θέλουν να εργαστούν και που πράγματι εργάζονται β) Το σύνολο των ατόμων που θέλουν να εργαστούν και είναι ικανά για εργασία, ανεξάρτητα από το αν έχουν ή όχι εργασία γ) Το σύνολο του πληθυσμού της χώρας εκτός των ανήλικων παιδιών δ) Το σύνολο του πληθυσμού της χώρας με εξαίρεση τους ηλικιωμένους και τα ανήλικα παιδία 8. Ανεργία τριβής είναι:

10 α) Η ανεργία που οφείλεται σε αδυναμία εντοπισμού των κενών θέσεων εργασίας από τους ανέργους, ακόμα και αν έχουν τα απαραίτητα προσόντα για τις θέσεις αυτές β) Η ανεργία που οφείλεται σε μεταβολές της παραγωγής ανά εποχές και είναι συνήθως μικρής διάρκειας γ) Η ανεργία που οφείλεται στην αδυναμία των ανέργων να καταλάβουν τις κενές θέσεις εργασίας αφού στερούνται των απαραίτητων προσόντων που αυτές απαιτούν δ) Η κεϋνσιανή ανεργία 9. Η οικονομία χαρακτηρίζεται: α) Από μια απόλυτη διαχρονική σταθερότητα σε όλα τα βασικά μακροοικονομικά της μεγέθη β) Από μια σχετική διαχρονική σταθερότητα στα περισσότερα μακροοικονομικά της μεγέθη γ) Από αυξομειώσεις και διακυμάνσεις των βασικών οικονομικών μεγεθών και κυρίως της απασχόλησης, της ανεργίας, των τιμών, της παραγωγής και γενικότερα της οικονομικής δραστηριότητας δ) Από όλα τα παραπάνω 10. Οι οικονομικές διακυμάνσεις: α) Είναι σταθερές μόνο ως προς το χρόνο που επαναλαμβάνονται β) Είναι σταθερές ως προς το χρόνο και την ένταση με την οποία επαναλαμβάνονται γ) Δεν είναι σταθερές ως προς το χρόνο και την ένταση με την οποία επαναλαμβάνονται δ) Είναι περιοδικά φαινόμενα με ακριβή και προκαθορισμένη χρονική διάρκεια. 11. Οι οικονομικοί κύκλοι διακρίνονται σε: α) Φάσεις ανόδου και φάσεις ύφεσης β) Φάσεις κρίσης και φάσεις καθόδου γ) Οι απαντήσεις α και β δ) Τίποτα από τα παραπάνω 12. Τα αίτια των οικονομικών διακυμάνσεων είναι: α) Εξωτερικά αφού αφορούν τυχαία συμβάντα, όπως πολέμους, φυσικές καταστροφές, τεχνολογικές ανακαλύψεις β) Εσωτερικά αφού αφορούν την κακή διαχείριση του χρήματος από τις νομισματικές αρχές γ) Η προσπάθεια για υπερβολικά κέρδη από τις επιχειρήσεις δ) Όλα τα παραπάνω Μια υποθετική χώρα έχει 100 κατοίκους από τους οποίους οι 15 είναι ηλικιωμένοι, οι 25 είναι ανήλικα παιδιά, 5 είναι ανίκανοι να εργαστούν, 3 δεν επιθυμούν να εργαστούν και 2 είναι φαντάροι. Σε αυτήν τη χώρα εργάζονται τελικά 45 άτομα. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις 13 14: 13. Το εργατικό δυναμικό της χώρας ισούται με: α) 45 β) 50 γ) 55

11 δ) 58 14. Η ανεργία στη χώρα φτάνει το: α) 5% β) 10% γ) 12% δ) 20% 15. Ένας άνεργος έχει τα προσόντα που απαιτούνται για την πλήρωση μιας κενής θέσης εργασίας, αλλά δεν γνωρίζει την ύπαρξη της. Αυτός ο άνεργος θα συμπεριληφθεί στην: α) Ανεργία τριβής β) Εποχική ανεργία γ) Διαρθρωτική ανεργία δ) Ανεργία ανεπαρκούς ζήτησης ή κεϋνσιανή ανεργία 16. Αν ο άνεργος της προηγούμενης άσκησης δεν είχε τα προσόντα για την πλήρωση της κενής θέσης εργασίας τότε θα συμπεριλαμβανόταν στην: α) Ανεργία τριβής β) Εποχική ανεργία γ) Διαρθρωτική ανεργία δ) Ανεργία ανεπαρκούς ζήτησης ή κεϋνσιανή ανεργία 17. Από τις παρακάτω προτάσεις αυτή που ανήκει στις άμεσες συνέπειες της ανεργίας είναι: α) Απώλεια παραγωγικών συντελεστών της οικονομίας β) Απώλεια ανταγωνιστικότητας με τις άλλες οικονομίες γ) Ενίσχυση του πληθωρισμού δ) Χειροτέρευση του ισοζυγίου πληρωμών 18. Εκτός των δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων καταπολέμησης της ανεργίας, μπορεί να είναι αρκετά αποτελεσματικό μέτρο: α) Η επανεκπαίδευση των ανέργων β) Η επιδότηση της πρόσληψης ανέργων από τις επιχειρήσεις γ) Ο σχολικός προσανατολισμός σε μη κορεσμένα και σύγχρονα επαγγέλματα δ) Όλα τα παραπάνω ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ένας εργαζόμενος έπαιρνε το 2008 μισθό ονομαστικής αξίας 1500 ευρώ. α) Μετά από ένα χρόνο, το 2009, ο μισθός του παρέμεινε σταθερός ενώ οι τιμές των αγαθών αυξήθηκαν κατά 20%. Εξηγήστε γιατί ζηµιώθηκε ο καταναλωτής. β) Αν ο μισθός του αυξανόταν κατά 10%, κατά την ίδια χρονική περίοδο, θα ζηµιωνόταν και πάλι;

12 2. Καταθέτει κάποιος 1000 ευρώ το 2005 και για ένα έτος µε επιτόκιο 10%, ενώ ο ρυθμός πληθωρισμού είναι 25%. Εξηγήστε γιατί ζηµιώνεται ο καταθέτης; 3. Σε µία υποθετική οικονοµία υπάρχουν 80000 εργαζόμενοι και 20000 άνεργοι, ενώ ο οικονομικά µη ενεργός πληθυσμός περιλαμβάνει 10000 άτομα. Να υπολογίσετε : α) το εργατικό δυναμικό της οικονομίας β) το ποσοστό ανεργίας γ) τον πληθυσμό της οικονομίας δ) τον αριθμό των άεργων. 4. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται δεδομένα μιας υποθετικής οικονομίας στην οποία παράγεται µόνο ένα αγαθό. Έτος βάσης είναι το 2004. 2004 2005 2006 Τιμή 200 210 224 Ποσότητα 1200 1500 Α.Ε.Π. σε τρέχουσες τιμές Δείκτης τιμών 100 Α.Ε.Π. σε σταθερές 300.000 τιμές Κατά κεφαλήν 160 200 πραγματικό Α.Ε.Π. Εργατικό δυναμικό 1200 Πληθυσμός 1250 1280 Απασχολούμενοι 900 896 Άνεργοι Ποσοστό ανεργίας 12,5% 12,5% ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Στις βασικές οικονομικές λειτουργίες του κράτους μπορούμε να συμπεριλάβουμε τις εξής: α) την παροχή ορισμένου θεσμικού πλαισίου και την εξασφάλιση οικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης β) την αναδιανομή του εισοδήματος γ) την παροχή δημόσιων αγαθών δ) όλα τα παραπάνω 2. Οι δημόσιες δαπάνες και οι διάφορες μορφές φορολογίας έχουν επιδράσεις στη λειτουργία της οικονομίας. Από τις επόμενες προτάσεις μία ΔΕΝ ανήκει σε αυτές τις επιδράσεις: α) Μεταβάλλουν την κατανομή των παραγωγικών συντελεστών στις διάφορες παραγωγικές δραστηριότητες β) Μεταβάλλουν το επίπεδο του εισοδήματος γ) Μεταβάλλουν το μέγεθος των επενδύσεων και, συνεπώς, το μέγεθος του κεφαλαίου της οικονομίας, με συνέπεια τη μεταβολή του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας

13 δ) Μεταβάλλουν το βαθμό στον οποίο οι δανειστές της χώρας αξιώνουν νέες δεσμεύσεις από τη χώρα 3. Το μέγεθος και η αναλογία των διάφορων δαπανών: α) είναι διαχρονικά σταθερά β) δεν είναι διαχρονικά σταθερό γ) είναι ανεξάρτητο από τη χώρα που μελετάμε δ) είναι αποτέλεσμα εξωγενών παραγόντων 4. Το ποσό του φόρου που πληρώνει κάθε πολίτης εξαρτάται από: α) τη φορολογική του βάση β) το φορολογικό συντελεστή γ) οι απαντήσεις α και β δ) τίποτα από τα παραπάνω 5. Οι φόροι εισοδήματος, που λέγονται και άμεσοι φόροι: α) είναι ανεξάρτητοι από το εισόδημα του φορολογούμενου προσώπου β) υπολογίζονται με βάση το εισόδημα του φορολογούμενου προσώπου γ) αφορούν μόνο τα φυσικά και όχι τα νομικά πρόσωπα δ) υπολογίζονται με βάση την κατανάλωση του φορολογούμενου προσώπου ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Μία επιχείρηση προσφέρει προϊόντα που η τιμή τους χωρίς το φόρο δαπάνης (Φ.Π.Α.) είναι 400 ευρώ. Αν ο φορολογικός συντελεστής είναι 23%, να υπολογιστούν ο φόρος και η τελική τιμή µε Φ.Π.Α. 2. Μία επιχείρηση πουλά ένα προϊόν στην τιμή των 369 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.). Αν ο φόρος είναι 23%, να υπολογιστούν η τιμή του προϊόντος χωρίς Φ.Π.Α. και ο φόρος δαπάνης. 3. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας που αφορά την φορολογία εισοδήματος: Ετήσιο εισόδημα (σε ευρώ) Φορολογικός συντελεστής 0 10.000 0% 10.001 30.000 10% 30.001 50.000 20% 50.001 και άνω 30% α) Ο πολίτης Α και ο πολίτης Β δηλώνουν ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ και 60.000 ευρώ αντίστοιχα. Να υπολογιστεί ο φόρος που θα πληρώσει ο καθένας, µε βάση την παραπάνω κλίµακα φορολογίας εισοδήματος. β) Ο καθένας από τους παραπάνω δύο πολίτες αγοράζει ένα αυτοκίνητο αξίας 10.000 ευρώ. Πληρώνει επιπλέον φόρο δαπάνης, που υπολογίζεται µε φορολογικό συντελεστή 10%. Να υπολογίσετε το φόρο δαπάνης. Να υπολογίσετε το φόρο αυτό ως ποσοστό στο εισόδημα των

14 πολιτών Α και Β. Ποιο είναι το συμπέρασμα σας για την αναλογικότητα του φόρου δαπάνης ως προς το εισόδημα τους; 2 η ενότητα: ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΑΟΘ (2010-2016) Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2009 1. Οι εμπορικές τράπεζες επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση των κερδών και ταυτόχρονα την ελαχιστοποίηση του κινδύνου τον οποίο αναλαμβάνουν. 2. Το ημόσιο χρέος μιας χώρας περιλαμβάνει το σύνολο των χρεών των πολιτών της. 3. Υπάρχει μια γενική και σωστή εντύπωση ότι ο κρατικός προϋπολογισμός πρέπει να είναι ισοσκελισμένος, δηλαδή τα έσοδα να είναι ίσα με τις δαπάνες σε κάθε χρονική περίοδο. 4. Ο όρος «διεθνοποίηση της οικονομίας» χρησιμοποιείται για να τονιστεί ότι στη σύγχρονη εποχή οι εθνικές οικονομίες όλης της γης βρίσκονται σε στενή αλληλεξάρτηση. 2010 1. Οι εμπορικές τράπεζες για να καλύψουν τo κόστος λειτουργίας τους (μισθούς υπαλλήλων, ενοίκια, ηλεκτρικό ρεύμα, τόκους καταθέσεων κτλ.) και να έχουν κέρδος, χορηγούν δάνεια με μεγαλύτερο επιτόκιο από αυτό των καταθέσεων. 2. Χρήμα είναι οτιδήποτε γίνεται γενικά αποδεκτό ως μέσο ανταλλαγής από τα άτομα μιας κοινωνίας. 3. Ο πληθωρισμός αυξάνει την αξία των αποταμιεύσεων. 4. Η κατάσταση του προϋπολογισμού είναι ανεξάρτητη από τη γενική οικονομική συγκυρία και από την οικονομική πολιτική που η κυβέρνηση θέλει να εφαρμόσει. 5. Το πραγματικό κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. δίνει το προϊόν που θα αντιστοιχούσε σε κάθε κάτοικο μιας οικονομίας, αν η διανομή του ήταν ίση. 2011 1. Μια διάκριση των δαπανών του δημόσιου τομέα είναι σε δαπάνες για προϊόντα και υπηρεσίες και σε μεταβιβαστικές πληρωμές. 2. Το ΑΕΠ είναι ποιοτικός και όχι ποσοτικός δείκτης. 3. Το εργατικό δυναμικό μιας χώρας περιλαμβάνει και τους ανέργους της. 4. Στις καταθέσεις όψεως και ταμιευτηρίου το επιτόκιο είναι μεγαλύτερο από αυτό των καταθέσεων επί προθεσμία. 5. Ενδιάμεσα αγαθά είναι αυτά που αγοράζονται για τελική χρήση και όχι για περαιτέρω επεξεργασία. 2012 1. Ο δείκτης τιμών, που χρησιμοποιείται στον υπολογισμό του Α.Ε.Π. σε σταθερές τιμές, εκφράζει τις μεταβολές στο γενικό επίπεδο τιμών σε σχέση με το επίπεδο τιμών του έτους βάσης. 2. Η χρησιμοποίηση του χρήματος μετέτρεψε τις ανταλλαγές σε συναλλαγές.

15 3. Όταν αυξάνεται το επίπεδο τιμών, το πραγματικό εισόδημα αυξάνεται. 4. Μία από τις οικονομικές συνέπειες της ανεργίας είναι η απώλεια εισοδήματος για τον άνεργο και την οικογένειά του. 5. Οι φόροι εισοδήματος λέγονται και έμμεσοι φόροι. 2013 1. Το Α.Ε.Π. είναι η συνολική προστιθέμενη αξία της παραγωγής όλων των οικονομικών παραγωγικών μονάδων της οικονομίας. 2. Στη φάση της κρίσης παρατηρούνται: μείωση της κατανάλωσης, στασιμότητα ή μείωση των επενδύσεων, μείωση του εισοδήματος και της απασχόλησης. 3. Το Α.Ε.Π. συμπεριλαμβάνει την αξία των αγαθών και υπηρεσιών της παραοικονομίας. 4. Όταν η Κεντρική Τράπεζα καθορίσει το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων στο 10%, τότε οι εμπορικές τράπεζες είναι υποχρεωμένες για κάθε 100 ευρώ που καταθέτουν οι πελάτες τους, να κρατούν στο ταμείο τους 10 ευρώ και έχουν δυνατότητα να δανείσουν τα υπόλοιπα 90 ευρώ. 5. Στο φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού η ανεργία και ο πληθωρισμός συνυπάρχουν. 2014 1. Το σφάλμα σύνθεσης συμβαίνει, όταν δεχόμαστε ότι εκείνο το οποίο ισχύει για τα άτομα, ισχύει αναγκαστικά και για το σύνολο της οικονομίας. 2. Οι τραπεζικές επιταγές και τα χαρτονομίσματα αποτελούν το λεγόμενο «πλαστικό χρήμα». 3. Μία από τις βασικές οικονομικές συνέπειες της ανεργίας είναι η επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, λόγω της παροχής των επιδομάτων ανεργίας. 4. Στη φάση της ανόδου ή άνθησης, η οικονομία βρίσκεται στην κορυφή του κύκλου. 5. Αν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και η ανεργία είναι αυξημένη, τότε ο κρατικός προϋπολογισμός πρέπει να είναι ελλειμματικός. 2015 1. Η αξία όλων των κερμάτων, ως ποσοστό στη συνολική ποσότητα του χρήματος, είναι πολύ μεγάλη. 2. Τα μέτρα επαγγελματικής κατάρτισης και επανεκπαίδευσης των ανέργων έχουν στόχο τη μείωση της διαρθρωτικής ανεργίας. 3. Μια διάκριση των δαπανών του δημόσιου τομέα είναι σε δαπάνες για προϊόντα και υπηρεσίες και σε μεταβιβαστικές πληρωμές. 4. Κατά τη διάρκεια ενός οικονομικού κύκλου, η μετάβαση από την κάθοδο στην άνοδο περνάει από τη φάση της ύφεσης. 5. Ο δανεισμός του δημοσίου προέρχεται μόνο από το εξωτερικό. 2016 1. Στο οικονομικό κύκλωμα οι ροές είναι συνεχείς, δηλαδή συμβαίνουν σε κάθε χρονική στιγμή. 2. Στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.) η χρησιμοποίηση του όρου «εγχώριο» έχει σημασία, γιατί η παραγωγή πρέπει να γίνεται μέσα στην επικράτεια της χώρας από μόνιμους κατοίκους της χώρας αυτής.

16 3. Η χρησιμοποίηση του χρήματος μετέτρεψε τις ανταλλαγές σε συναλλαγές. 4. Στα δάνεια που χορηγούνται από τις Τράπεζες, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, δεν υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί. 5. Το πραγματικό εισόδημα ενός ατόμου δίνεται από τη σχέση: επίπεδο τιμών πραγματικό εισόδημα = 100 ονομαστικό εισόδημα Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2010 1. Το μέγεθος των φόρων που εισπράττει το δημόσιο εξαρτάται από: α. Το φορολογικό συντελεστή β. Το εισόδημα των ατόμων γ. Την περιουσία των ατόμων δ. Τις δαπάνες των ατόμων ε. Όλα τα παραπάνω 2. Οι οικονομικοί κύκλοι: α. Έχουν την ίδια ένταση β. Έχουν την ίδια διάρκεια γ. Επαναλαμβάνονται δ. Έχουν το ίδιο μέγεθος 2011 1. Τα μέτρα επαγγελματικής κατάρτισης και επανεκπαίδευσης έχουν στόχο τη μείωση: α. Της εποχιακής ανεργίας β. Της ανεργίας τριβής γ. Της διαρθρωτικής ανεργίας δ. Της ανεργίας ανεπαρκούς ζήτησης 2. Αν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και η ανεργία είναι αυξημένη, τότε ο κρατικός προϋπολογισμός πρέπει να είναι: α. Πλεονασματικός β. Ελλειμματικός γ. Ισοσκελισμένος. δ. Τίποτα από τα παραπάνω 2012 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1. Μικροοικονομική θεωρία α. Ο τόκος των 100 Ευρώ σ ένα έτος 2. Επιτόκιο β. Εργατικό δυναμικό 3. Πραγματικό εισόδημα γ. Θεωρία των τιμών

17 4. Οικονομικά ενεργός πληθυσμός δ. Χαρτονομίσματα 5.Δημόσιος δανεισμός ε. Ονομαστικό εισόδημα / επίπεδο τιμών 100 στ. Εξωτερικό και εσωτερικό δάνειο 2013 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα ένα από τα γράμματα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1. ημόσια αγαθά α. Επιδόματα ανεργίας, υποτροφίες 2. Κατά κεφαλήν πραγματικό Α.Ε.Π. β. Έμμεσοι φόροι 3. Μεταβιβαστικές πληρωμές γ. Εθνική άμυνα 4. Φόροι δαπάνης δ. Καταθέσεις όψεως 5. Επιταγές ε. είκτης οικονομικής ευημερίας 2014 1. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί βασική οικονομική λειτουργία του κράτους; α. Παροχή ορισμένου θεσμικού πλαισίου β. Εξασφάλιση οικονομικής στασιμότητας γ. Μείωση του εισοδήματος δ. Αύξηση του δημόσιου χρέους 2. Ο πληθωρισμός ευνοεί: α. Τα άτομα με σταθερά εισοδήματα β. Τους μικρούς αποταμιευτές γ. Τα άτομα που τα εισοδήματά τους προέρχονται από κέρδη δ. Όλα τα παραπάνω 2015 ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1. ΑΕΠ α. εργατικό δυναμικό 2. Εμπορικές τράπεζες β. εισόδημα περιουσία δαπάνη 3. Φορολογική βάση γ. τελικά αγαθά και υπηρεσίες 4. Μακροοικονομική ανάλυση δ. στασιμοπληθωρισμός 5. Οικονομικά ενεργός πληθυσμός ε. μεγιστοποίηση κερδών και ελαχιστοποίηση κινδύνου στ. θεωρία εθνικού εισοδήματος και απασχόλησης 2016 1. Τα δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα αποβλέπουν στη μείωση της: α. εποχιακής ανεργίας β. ανεργίας τριβής

18 γ. διαρθρωτικής ανεργίας δ. ανεργίας ανεπαρκούς ζήτησης 2. Η φάση τους ύφεσης στη διάρκεια τους οικονομικού κύκλου χαρακτηρίζεται από: α. εκτεταμένη ανεργία β. αύξηση τους απασχόλησης γ. ευνοϊκό κλίμα για επενδύσεις δ. υψηλά κέρδη των επιχειρήσεων Γ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ 2010 Ένα άτομο Α κάνει κατάθεση όψεως σε εμπορική τράπεζα 100.000 ευρώ. Από τα χρήματα αυτά η τράπεζα δανειοδοτεί το άτομο Β, που με τη σειρά του ανοίγει λογαριασμό όψεως στην ίδια τράπεζα. Από την κατάθεση όψεως του Β η τράπεζα δανειοδοτεί το άτομο Γ, το οποίο καταθέτει όλο το ποσό σε λογαριασμό ταμιευτηρίου. Από την κατάθεση του Γ η τράπεζα χορηγεί δάνειο στο άτομο. Α. Αν το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων είναι 10%, ποια είναι η ποσότητα χρήματος που δημιούργησε η εμπορική τράπεζα; Β. Αν η Κεντρική Τράπεζα μειώσει το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων στο 5%, πόσο θα αυξηθεί η ποσότητα του χρήματος; 2011 1. ίνεται ο παρακάτω πίνακας μιας υποθετικής οικονομίας, η οποία παράγει ένα μόνο προϊόν. Έτος βάσης για τον υπολογισμό του Α.Ε.Π. είναι το 2008. ETH ΠΟΣΟΤΗΤΑ TIMH ΑΕΠ σε τρεχουσες τιμες ΔΤ % ΑΕΠ σε σταθερες τιμες 2006 50 6 2007 60 8 2008 80 10 2009 100 12 Να χρησιμοποιήσετε τα δεδομένα του πίνακα και να απαντήσετε στο τετράδιό τους στα παρακάτω ερωτήματα, αναγράφοντας τους σχετικούς υπολογισμούς: Α. Να υπολογίσετε το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε τρέχουσες τιμές για όλα τα έτη. Β. Να υπολογίσετε το είκτη Τιμών επί τοις εκατό (%) για όλα τα έτη. Γ. Να υπολογίσετε το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε σταθερές τιμές για όλα τα έτη, με τη χρησιμοποίηση του είκτη Τιμών. Δ. Να βρεθεί η πραγματική και στη συνέχεια η πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος μεταξύ των ετών 2008 και 2009 σε σταθερές τιμές 2008. 2. Μια υποθετική οικονομία παράγει το έτος 2010 μόνο δύο αγαθά, το Α και το Β, τα οποία ακολουθούν τέσσερα στάδια παραγωγής σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα. Προϊόν Α Προϊόν Β

19 Στάδια Αξία πώλησης Προστιθέμενη Αξία πώλησης Προστιθέμενη παραγωγής αξία αξία 1 2000 ; ; 1000 2 3000 ; ; 1000 3 5000 ; ; ; 2000 4 8000 ; ; 1000 8000 5000 Να χρησιμοποιήσετε τα δεδομένα του πίνακα και να απαντήσετε στο τετράδιό σας στα παρακάτω ερωτήματα, αναγράφοντας τους σχετικούς υπολογισμούς: Α. Να υπολογίσετε την προστιθέμενη αξία του προϊόντος Α και την αξία πώλησης του προϊόντος Β σε όλα τα στάδια παραγωγής. Β. Να υπολογίσετε το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε τρέχουσες τιμές της παραπάνω οικονομίας. Γ. Να βρεθεί το πραγματικό ΑΕΠ (μόνο ακέραιο αριθμό), αν ο ρυθμός πληθωρισμού το έτος 2010 είναι 5%. Δ. Να βρεθεί το κατά κεφαλήν πραγματικό ΑΕΠ, αν ο πληθυσμός της υποθετικής οικονομίας το έτος 2010 είναι 10.000 άτομα. 2012 1. Καταθέτει κάποιος 10.000 ευρώ για τρία (3) χρόνια με επιτόκιο 10%. Τι ποσό θα πάρει στο τέλος του τρίτου έτους; ίνεται: (1,1)3 =1,331. 2. ίνεται ο παρακάτω πίνακας που αφορά την φορολογία εισοδήματος. Ετήσιο εισόδημα (σε ευρώ) Φορολογικός συντελεστής 0-10000 0% 10001-30000 10% 30001-50000 20% 50001-άνω 30% Α. Ο πολίτης Α και ο πολίτης Β δηλώνουν ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ και 60.000 ευρώ αντίστοιχα. Να υπολογιστεί ο φόρος που θα πληρώσει ο καθένας, με βάση την παραπάνω κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Β. Ο καθένας από τους παραπάνω δύο πολίτες αγοράζει ένα αυτοκίνητο αξίας 10.000 ευρώ. Πληρώνει επιπλέον φόρο δαπάνης, που υπολογίζεται με φορολογικό συντελεστή 10%. Να υπολογίσετε το φόρο δαπάνης. Να υπολογίσετε το φόρο αυτό ως ποσοστό στο εισόδημα των πολιτών Α και Β. Ποιο είναι το συμπέρασμά σας για την αναλογικότητα του φόρου δαπάνης ως προς το εισόδημά τους; 2013

20 1. ίνεται ο παρακάτω πίνακας ενός προϊόντος, που διέρχεται από τρία στάδια επεξεργασίας: Στάδια επεξεργασίας Αξία πώλησης Προστιθέμενη αξία 1 50 2 ; 30 3 ; 40 Σύνολο ; Αφού μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας, να συμπληρώσετε τα κενά του, κάνοντας τους σχετικούς υπολογισμούς. 2. ίνονται τα παρακάτω στοιχεία για μια οικονομία: Έτη Α.Ε.Π. σε τρέχουσες τιμές είκτης Τιμών (%) Α.Ε.Π. σε σταθερές τιμές 2011 1000 1000 2012 960 Για το έτος 2012 ο ρυθμός πληθωρισμού είναι 25%. Α. Αφού μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας, να συμπληρώσετε τα κενά του, κάνοντας τους σχετικούς υπολογισμούς. Β. Να βρείτε την πραγματική μεταβολή και στη συνέχεια την πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του Α.Ε.Π. μεταξύ των ετών 2011 2012 σε σταθερές τιμές του 2012. Γ Αν ο πληθυσμός της υποθετικής οικονομίας το 2011 είναι 100 άτομα, να υπολογίσετε το κατά κεφαλήν πραγματικό Α.Ε.Π. σε σταθερές τιμές του 2011. Δ. Αν το εργατικό δυναμικό της συγκεκριμένης οικονομίας το 2011 είναι το 80% του πληθυσμού και οι άνεργοι είναι 20 άτομα, να υπολογίσετε το ποσοστό ανεργίας. 2014 1. Σε μια χώρα με πληθυσμό 500.000 ατόμων, οι απασχολούμενοι είναι 300.000 άτομα και ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός είναι το 20% του συνολικού πληθυσμού. Να υπολογιστεί το ποσοστό ανεργίας. 2. Δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για μια υποθετική οικονομία, που παράγει ένα μόνο αγαθό: Έτη Τιμή ποσότητα ΑΕΠ σε τρέχουσες ΔΤ ΑΕΠ σε σταθερές του 2012 2011 10 40 2012 5 100 60 2013 6 12 Α. Αφού μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας, να συμπληρώσετε τα κενά του, κάνοντας τους σχετικούς υπολογισμούς Β. Να υπολογίσετε το ρυθμό πληθωρισμού του έτους 2012 και του έτους 2013. Γ. Ποια είναι η πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του Α.Ε.Π. μεταξύ των ετών 2011-2012 καθώς και μεταξύ των ετών 2012 2013;

21. Να βρείτε την πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του Α.Ε.Π. μεταξύ των ετών 2011-2012, με έτος βάσης το 2011 2015 1. Ένα άτομο Α κάνει κατάθεση όψεως σε μία εμπορική τράπεζα 10.000. Από τα χρήματα αυτά η τράπεζα δανειοδοτεί το άτομο Β, που με τη σειρά του ανοίγει λογαριασμό όψεως στην ίδια τράπεζα. Από την κατάθεση όψεως του Β η τράπεζα δανειοδοτεί το άτομο Γ, το οποίο καταθέτει, στην ίδια τράπεζα, όλο το ποσό σε λογαριασμό ταμιευτηρίου. Α. Αν το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων είναι 10%, ποια είναι η ποσότητα χρήματος που δημιούργησε η εμπορική τράπεζα; Β. Αν το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων αυξηθεί σε 20%, πόσο θα μειωθεί η ποσότητα του χρήματος που θα δημιουργηθεί από την τράπεζα; 2. Δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για μία υποθετική οικονομία που παράγει ένα μόνο αγαθό: έτη Τιμή ποσότητα ΑΕΠ σε τρέχουσες ΔΤ με βάση ΑΕΠ σε σταθερές Εργατικό δυναμικό άνεργοι Ποσοστό ανεργίας το 2013 του 2013 2013 10 1200 400 40 2014 12 180 500 6% Το έτος βάσης είναι το 2013. Εάν γνωρίζουμε ότι μεταξύ των ετών 2013-2014 το ποσοστό αύξησης των τιμών είναι 20%, ζητούνται τα εξής: Α. Αφού μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας, να συμπληρώσετε τα κενά του κάνοντας τους σχετικούς υπολογισμούς Β. Αν ο πληθυσμός το 2013 είναι 600 άτομα και το 2014 720 άτομα, να υπολογίσετε το κατά κεφαλήν πραγματικό Α.Ε.Π. για κάθε ένα από τα δύο έτη. Γ. Να υπολογίσετε τον αριθμό των απασχολούμενων κατά τα έτη 2013 και 2014 Δ. Να βρεθεί η πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του Α.Ε.Π. (μον. 4) και η ποσοστιαία μεταβολή του κατά κεφαλήν πραγματικού Α.Ε.Π. μεταξύ των ετών 2013-2014 σε σταθερές τιμές του 2013 2016 1. ίνονται τα παρακάτω στοιχεία για μια υποθετική οικονομία που παράγει δύο (2) μόνο αγαθά, το αγαθό Α και το αγαθό Β: Έτη Τιμή του Α Ποσότητα του Α Τιμή του Β Ποσότητα του Β ΑΕΠ σε τρέχουσες ΔΤ με βάση το 2004 ΑΕΠ σε σταθερές με βάση το 2004 2004 100 70 75 22000 100 2005 120 225 80 120 25000 Αφού μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας Α. Να συμπληρώσετε τα κενά του δικαιολογώντας τις απαντήσεις σας

22 Β. Να υπολογιστεί η πραγματική μεταβολή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) μεταξύ των ετών 2004 και 2005 3 η ενότητα: ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο 1. Δίνονται τα στοιχεία μιας υποθετικής οικονομίας, που παράγει ένα μόνο αγαθό: Έτος P Q ΑΕΠ ΤΡΕΧ. ΔΤ. Ε.Β.2004 ΑΕΠ ΣΤΑΘ.2004 2004 1 8.000 2005 1,20 7.000 2006 1,50 9.000 2007 10.000 15.000 2008 11.000 17.600 α) Να συμπληρώσετε τα κενά. β)να υπολογίσετε την ονομαστική μεταβολή του ΑΕΠ από έτος σε έτος. γ)να υπολογίσετε την ονομαστική ποσοστιαία μεταβολή του ΑΕΠ από έτος σε έτος. δ)να υπολογίσετε την πραγματική μεταβολή του ΑΕΠ από έτος σε έτος. ε)να υπολογίσετε την πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του ΑΕΠ από έτος σε έτος. στ) Που οφείλεται η μεταβολή του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές μεταξύ των ετών 2004 και 2005. ζ) Να αιτιολογήσετε που οφείλεται η μεταβολή του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές μεταξύ των ετών 2004 και 2005. Στους υπολογισμούς σας να χρησιμοποιήσετε μέχρι ένα δεκαδικό ψηφίο. 2. Δίνονται τα πιο κάτω υποθετικά στοιχεία για μια οικονομία, εκφρασμένα σε εκατομμύρια : Έτος ΑΕΠ τρέχουσες ΑΕΠ σε σταθερές τιμές του προηγούμενου έτους 2005 140 136 2006 150 145 2007 170 160 2008 180 170 Στους υπολογισμούς να χρησιμοποιηθεί μόνο το ακέραιο μέρος των μεγεθών. α)να βρεθεί ο ΔΤ κάθε έτους σε σταθερές τιμές του προηγούμενου έτους. β) Να βρεθεί ο ρυθμός πληθωρισμού από έτος σε έτος. γ) Να βρεθεί ο ΔΤ με έτος βάσης το 2005 δ) Να βρεθεί ο ρυθμός πληθωρισμού από έτος σε έτος, θεωρώντας έτος βάσης το 2005. ε) Να βρεθεί το ΑΕΠ σε πραγματικές τιμές του 2005. στ) Να βρεθεί η πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του ΑΕΠ, τόσο σε σταθερές τιμές του προηγούμενου έτους, όσο και σε σταθερές τιμές του 2005.

23 3. Έστω ότι τα στοιχεία αφορούν μια οικονομία, όπου η απογραφή του 2001 κατέγραψε πληθυσμό 10 εκατομμύρια κατοίκους και ο αριθμός αυτός θεωρείται σταθερός, έως την επόμενη απογραφή που έχει πραγματοποιηθεί το 2011: Έτος Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ ΣΕ ΣΤΑΘ.2006 2006 17.000 2007 20.000 2008 23.000 2009 25.000 Στους υπολογισμούς να χρησιμοποιηθεί μέχρι ένα δεκαδικό ψηφίο. α) Να βρεθεί το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές του 2006. β) Να βρεθεί το ονομαστικό ΑΕΠ όλων των ετών, εάν ο ΔΤ για τα έτη 2006, 2007, 2008, και 2009 είναι αντίστοιχα 100, 102, 105 και 109. γ) Να βρεθεί η πραγματική μεταβολή του Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ, από έτος σε έτος, με έτος βάσης το 2006. δ) Να βρεθεί η πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ, από έτος σε έτος, με έτος βάσης το 2006. 4. Δίνονται τα παρακάτω στοιχεία μιας υποθετικής οικονομίας: Έτος ΔΤ ΑΕΠ Τ.Τ. 2006 80 1000 2007 100 1200 2008 120 1500 α)να υπολογίσετε το ΑΕΠ των ετών σε πραγματικές τιμές του 2007. β) Να υπολογίσετε το ΑΕΠ των ετών σε πραγματικές τιμές του 2006. γ)να βρεθεί ο ΔΤ με έτος βάσης το προηγούμενο έτος, εάν είναι γνωστό ότι ο ρυθμός πληθωρισμού το 2006 είναι 10%. δ)να υπολογίσετε το ΑΕΠ των ετών σε πραγματικές τιμές του προηγούμενου έτους. ε) Να βρεθεί η πραγματική ποσοστιαία μεταβολή του ΑΕΠ από έτος σε έτος, τόσο σε σταθερές τιμές του 2007, όσο και σε σταθερές τιμές του προηγούμενου έτους. Τι παρατηρείτε; 5. Έστω τα στοιχεία που αφορούν μια υποθετική οικονομία που παράγει μόνο αγροτικά προϊόντα και προϊόντα μεταποίησης για το έτος 2001 : Στάδια παραγωγής Αξία πώλησης Προστιθέμενη αξία αγροτικών προϊόντων 1 ο στάδιο 1.500 2 ο στάδιο 3.500 3 ο στάδιο Τελικό προϊόν στο εμπόριο 3.000 - - Σύνολο:8.800

24 Στάδια παραγωγής Αξία Σταδίου Προστιθέμενη Αξία προϊόντων μεταποίησης 1 ο στάδιο 2.000 2 ο στάδιο 3.000 3 ο στάδιο 3.500 Τελικό προϊόν στο εμπόριο - - Σύνολο:13.500 α. Να συμπληρωθούν οι πίνακες. β. Να υπολογίσετε το ΑΕΠ της οικονομίας του έτους 2001. γ. Εάν το 2001 ο ρυθμός πληθωρισμού είναι 2% να υπολογίσετε το πραγματικό ΑΕΠ του έτους αυτού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Ο 1. Έστω ότι διαθέτει κάποιος 200.000. α. Πόσους τόκους θα εισπράξει αν τοκίσει το ποσό με απλό τόκο (χωρίς ανατοκισμό), επιτόκιο 5%, για 10 έτη; Ποιο θα είναι το τελικό ποσό που θα εισπράξει; β. Πόσους τόκους θα εισπράξει αν τοκίσει το ποσό με ανατοκισμό, επιτόκιο 5%, για 10 έτη :(1,05) 10 =1,62. Ποιο θα είναι το τελικό ποσό που θα εισπράξει; γ. Συμφέρει το άτομο να κάνει κατάθεση με απλό τόκο ή με ανατοκισμό και γιατί; 2. α. Ποιο θα είναι το τελικό ποσό που θα εισπράξει κάποιος που θα καταθέσει 100.000, για 8 έτη με απλό τόκο και επιτόκιο 3%; β. Ποιο θα είναι το τελικό ποσό που θα εισπράξει κάποιος που θα καταθέσει 100.000, για 8 έτη και επιτόκιο 3%, αν το κεφάλαιο του ανατοκίζεται ;(Δίνεται ότι (1,03) 8 =1,26) 3. Κατέθεσε κάποιος ένα ποσό πριν 10 χρόνια, με σταθερό επιτόκιο 5% και το τελικό ποσό που εισέπραξε ήταν 150.000. Ποιο ήταν το αρχικό ποσό που κατέθεσε εάν: α. Η κατάθεση έγινε με απλό τόκο β. Η κατάθεση έγινε με σύνθετο τόκο. Δίνεται ότι (1,05) 10 =1.62 4. Ένα άτομο Α κάνει κατάθεση όψεως σε εμπορική τράπεζα 200.000 και η τράπεζα του χορηγεί μπλοκ επιταγών. Από τα χρήματα αυτά η τράπεζα δανειοδοτεί το άτομο Β, που με την σειρά του ανοίγει λογαριασμό όψεως στην ίδια τράπεζα και παίρνει μπλοκ επιταγών. Από την κατάθεση όψεως του Β η τράπεζα δανειοδοτεί το άτομο Γ, το οποίο καταθέτει όλο το ποσό σε λογαριασμό ταμιευτηρίου και του χορηγείται μια πιστωτική κάρτα. Από την κατάθεση του Γ η τράπεζα χορηγεί δάνειο στο άτομο Δ.. Αν το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων είναι 30%, α. Σε πόσα άτομα δίνει η τράπεζα τη δυνατότητα να διακινήσουν ποιο συνολικό ποσό, και με ποιο τρόπο; β. Ποια είναι η ποσότητα χρήματος που δημιούργησε η εμπορική τράπεζα; γ. Αν η Κεντρική Τράπεζα αυξήσει το ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων στο 35%, πόσο θα μειωθεί η ποσότητα του χρήματος που δημιουργήθηκε;

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ο 1. Σε μια υποθετική οικονομία ο πληθυσμός είναι 10.000.000 εκ των οποίων : Το 20% είναι μαθητές, το 5% είναι φαντάροι, 3.000.000 είναι συνταξιούχοι, 100.000 είναι τα άτομα που δεν είναι ικανά να εργαστούν για λόγους υγείας και οι άεργοι είναι μισοί από τους φαντάρους. Αν το ποσοστό ανεργίας είναι 10% να βρεθούν α) ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός β) ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός γ) οι άνεργοι δ) οι απασχολούμενοι. 2. Ο μηνιαίος μισθός ενός δημόσιου υπαλλήλου είναι 1300. Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι ο ρυθμός πληθωρισμού για το έτος είναι 5%. α. Να βρεθεί η πραγματική αξία του μισθού στο τέλος του έτους, αν εφαρμοσθεί πολιτική «παγώματος μισθών», δηλαδή ο υπάλληλος δεν πάρει καμία αύξηση. Να βρεθεί η ονομαστική και πραγματική απώλεια μισθού. β. Να βρεθεί η πραγματική αξία του μισθού στο τέλος του έτους, αν περικοπεί ο μισθός του κατά 10%. Να βρεθεί η ονομαστική και πραγματική απώλεια μισθού. γ. Πόση αύξηση έπρεπε να λάβει ο μισθωτός, ώστε να μην έχει απώλεια στον πραγματικό μισθό του; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Ο 1. Να συμπληρώσετε τον πίνακα: Στάδια παραγωγής Αξία σταδίου ΦΠΑ (20%) Σιτάρι 40 Αλεύρι 140 Ψωμί 240 Εμπόριο 300 ψωμιού - σύνολα- Τελική αξία Προστιθέμενη αξία 2. Κάποια επιχείρηση πωλεί προϊόντα που η τιμή τους χωρίς τον φόρο δαπάνης (ΦΠΑ) είναι 200, αν ο φορολογικός συντελεστής είναι 21% να βρεθεί ο φόρος και τελική τιμή με ΦΠΑ. 3. Κάποια επιχείρηση πωλεί προϊόντα που η τιμή τους συμπεριλαμβανομένου του φόρου δαπάνης (ΦΠΑ) είναι 240, αν ο φορολογικός συντελεστής είναι 20% να βρεθεί α. η τιμή του προϊόντος χωρίς ΦΠΑ. β. ο φόρος δαπάνης 4. Δύο άτομα ο Α και ο Β, έχουν αντίστοιχα 50.000 και 70.000. Φορολογικοί συντελεστές Εισόδημα Εισόδημα κλιμακίου 0% 0 12.000 12.000 25% 12.001 30.000 18.000 35% 30.001 75.000 45.000

26 40% 75.001 και άνω σύνολο α) Με βάση την πιο πάνω κλίμακα φόρου να υπολογίσετε τον φόρο που πληρώνουν ο Α και ο Β, και να σχολιαστεί η αναλογικότητα. β) Αν ο κάθε ένας έκανε μια αγορά 1.000 πληρώνοντας επιπλέον φόρο δαπάνης που υπολογίζεται με φορολογικό συντελεστή 20%, να βρεθεί ο φόρος δαπάνης και να σχολιαστεί η αναλογικότητα του 5. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας που αφορά την φορολογία εισοδήματος. Φορολογικοί συντελεστές Εισόδημα Εισόδημα κλιμακίου 0% 0 12.000 12.000 25% 12.001 30.000 18.000 35% 30.001 75.000 45.000 40% 75.001 και άνω σύνολο Ένας φορολογούμενος πλήρωσε φόρο 25.000 πόσο ήταν το ετήσιο εισόδημα του;