Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 15 Ιουνίου 2015 (OR. en) 9250/15 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου UEM 187 ECOFIN 392 SOC 355 COMPET 267 ENV 349 EDUC 173 RECH 164 ENER 206 JAI 369 EMPL 228 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: 8923/15 ECOFIN 344 UEM 146 SOC 313 EMPL 186 COMPET 214 ENV 299 EDUC 140 RECH 127 ENER 164 JAI 313 - COM(2015) 265 final Θέμα: Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του Λουξεμβούργου για το 2015, στην οποία διατυπώνεται γνώμη του Συμβουλίου σχετικά με το Πρόγραμμα Σταθερότητας του Λουξεμβούργου για το 2015 Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες το ανωτέρω σχέδιο σύστασης του Συμβουλίου, όπως αναθεωρήθηκε και συμφωνήθηκε από διάφορες επιτροπές του Συμβουλίου και το οποίο βασίζεται στην πρόταση της Επιτροπής COM(2015) 265 final. 9250/15 ΔΑ/γπ 1
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της... σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του Λουξεμβούργου για το 2015, στην οποία διατυπώνεται γνώμη του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας του Λουξεμβούργου για το 2015 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 121 παράγραφος 2 και το άρθρο 148 παράγραφος 4, Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 1, και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 2, Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Απασχόλησης, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής, 1 ΕΕ L 209 της 2.8.1997, σ. 1. 9250/15 ΔΑ/γπ 2
Εκτιμώντας τα ακόλουθα: 1) Στις 26 Μαρτίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Επιτροπής να δρομολογηθεί νέα στρατηγική για την ανάπτυξη και την απασχόληση, με την ονομασία «Ευρώπη 2020», η οποία να βασίζεται στον βελτιωμένο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Η στρατηγική εστιάζει στα κύρια πεδία στα οποία απαιτούνται μέτρα για την τόνωση του δυναμικού της Ευρώπης για βιώσιμη ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. 2) Στις 13 Ιουλίου 2010, το Συμβούλιο, βάσει προτάσεων της Επιτροπής, εξέδωσε σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών και της Ένωσης (2010 έως 2014) και στις 21 Οκτωβρίου 2010 εξέδωσε απόφαση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών 2. Από κοινού αποτελούν τις «ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές» τις οποίες τα κράτη μέλη κλήθηκαν να λάβουν υπόψη στις οικονομικές πολιτικές και τις πολιτικές απασχόλησης. 3) Στις 8 Ιουλίου 2014, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση 3 σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του Λουξεμβούργου για το 2014 και διατύπωσε τη γνώμη του σχετικά με το επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Λουξεμβούργου για το 2014. Στις 28 Νοεμβρίου 2014, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 473/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 4, η Επιτροπή διατύπωσε τη γνώμη της για το σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος του Λουξεμβούργου για το 2015. 2 3 4 Διατηρούνται με την απόφαση 2014/322/ΕΕ του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2014, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών για το 2014 (ΕΕ L 165, 4.6.2014, σ. 49). Σύσταση του Συμβουλίου της 8ης Ιουλίου 2014 σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του Λουξεμβούργου για το 2014 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας του Λουξεμβούργου, 2014 (ΕΕ C 247, 29.7.2014, σ. 72). Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 473/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2013, σχετικά με κοινές διατάξεις για την παρακολούθηση και την εκτίμηση των σχεδίων δημοσιονομικών προγραμμάτων και τη διασφάλιση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος των κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ (ΕΕ L 140, 27.5.2013, σ. 11). 9250/15 ΔΑ/γπ 3
4) Στις 28 Νοεμβρίου 2014, η Επιτροπή εξέδωσε την ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης, με την οποία σηματοδοτήθηκε η έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2015 σχετικά με τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Την ίδια ημέρα, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 5, η Επιτροπή εξέδωσε την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, η οποία δεν συμπεριελάμβανε το Λουξεμβούργο στα κράτη μέλη για τα οποία θα διεξαγόταν εμπεριστατωμένη επισκόπηση. 5) Στις 18 Δεκεμβρίου 2014 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες για την τόνωση των επενδύσεων, την εντατικοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την υλοποίηση υπεύθυνης και ευνοϊκής για την ανάπτυξη δημοσιονομικής εξυγίανσης. 6) Στις 26 Φεβρουαρίου 2015, η Επιτροπή δημοσίευσε την έκθεση χώρας του 2015 για το Λουξεμβούργο. Στην έκθεση αξιολογήθηκε η πρόοδος που επετεύχθη από το Λουξεμβούργο σε σχέση με τις ειδικές για τη χώρα συστάσεις- που εκδόθηκαν στις 8 Ιουλίου 2014. 7) Στις 30 Απριλίου 2015, το Λουξεμβούργο υπέβαλε το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων για το 2015 και το Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2015. Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους, τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως. 5 Κανονισμός (EE) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΕΕ L 306, 23.11.2011, σ. 25). 9250/15 ΔΑ/γπ 4
8) Επί του παρόντος, το Λουξεμβούργο υπάγεται στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2015, η κυβέρνηση σχεδιάζει να μειώσει το ονομαστικό έλλειμμα από 0,6% του ΑΕΠ το 2014 σε 0,1% του ΑΕΠ το 2015. Στη συνέχεια, σχεδιάζει να το αυξήσει εκ νέου στο 0,9% του ΑΕΠ το 2018. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να παραμείνει στον μεσοπρόθεσμο στόχο διαρθρωτικό πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, η κυβέρνηση σχεδιάζει να διατηρήσει τον δείκτη του δημόσιου χρέους σε επίπεδο πολύ χαμηλότερο του 60% του ΑΕΠ το οποίο καθορίζει η Συνθήκη ως τιμή αναφοράς. Ο δείκτης του χρέους αναμένεται να κυμανθεί σε περίπου 24% καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος και να σημειώσει ελαφρά άνοδο πάνω από το 24% του ΑΕΠ το 2016 και μείωση κάτω από το 24% του ΑΕΠ έως το 2019. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι εν λόγω δημοσιονομικές προβολές είναι ευνοϊκό το 2015 και εύλογο στη συνέχεια. Ωστόσο, από το 2016 και μετά υπάρχουν κίνδυνοι για την εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων. Οι εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2015 αναμένουν ότι το διαρθρωτικό ισοζύγιο θα παραμείνει στον μεσοπρόθεσμο στόχο το 2015 και το 2016. Με βάση την αξιολόγησή του όσον αφορά το Πρόγραμμα Σταθερότητας, και λαμβανομένων υπόψη των εαρινών προβλέψεων του 2015 της Επιτροπής, το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι το Λουξεμβούργο αναμένεται να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το δημοσιονομικό πλαίσιο του Λουξεμβούργου έχει ενισχυθεί σημαντικά με την έγκριση του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου και τη συγκρότηση του δημοσιονομικού συμβουλίου. Παρά ταύτα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σημαντικές αδυναμίες όσον αφορά την τακτική δημοσίευση δημοσιονομικών στατιστικών σε περιόδους μικρότερες του έτους, στοιχείο ουσιώδες για την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο των δημοσιονομικών εξελίξεων. 9) Η αναμενόμενη μείωση των εσόδων από φόρους κατανάλωσης λόγω της τροποποίησης του κανονισμού σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο καθιστά εμφανή τον εύθραυστο χαρακτήρα ενός μέρους τουλάχιστον των φορολογικών εσόδων. Για την καλύτερη διασφάλιση της προβλεψιμότητας των φορολογικών εσόδων, υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης και εναρμόνιση της φορολογίας, ιδίως με την αναθεώρηση της επί του παρόντος χαμηλής φορολογίας ακινήτων και με την ευρύτερη χρήση εναλλακτικών πηγών, συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής φορολογίας. Έχουν δρομολογηθεί οι προπαρασκευαστικές εργασίες για μια συνολική φορολογική μεταρρύθμιση (που θα αρχίσει να ισχύει το 2017). 9250/15 ΔΑ/γπ 5
10) Η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών απειλείται από την αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών, παρά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του συστήματος, και από τη σταθερή αύξηση των δαπανών για μακροχρόνια περίθαλψη. Η ασφάλιση μακροχρόνιας περίθαλψης αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα το 2015 6, τα δε αποθέματά της αναμένεται να μειώνονται σταδιακά φθάνοντας ήδη το 2017 κάτω από το ελάχιστο νόμιμο όριο του 10% των δαπανών. Στον προϋπολογισμό του 2015 εγκρίθηκαν ορισμένα μέτρα που παρέχουν δυνατότητες εξοικονόμησης 7. Δεν έχει, ωστόσο, ακόμη μεταφερθεί σε νομοθεσία η σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση της ασφάλισης μακροχρόνιας -περίθαλψης, η οποία έχει ως στόχο να παράσχει στα άτομα που χρήζουν μακροχρόνιας περίθαλψης επαρκές επίπεδο υπηρεσιών και να εξασφαλίσει την αντίστοιχη χρηματοδότηση. Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος του 2012 δεν ήταν αρκετά φιλόδοξη, δεδομένου ότι αντιμετώπιζε μόνον εν μέρει το μεγάλο χάσμα μεταξύ της νόμιμης και της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης. Εξακολουθούν να υπάρχουν διάφορες δυνατότητες για πρόωρη συνταξιοδότηση. Η συμμετοχή των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας στην αγορά εργασίας παραμένει πολύ χαμηλή σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη. Έχει καταρτιστεί νομοσχέδιο που συνδέεται με τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και την τροποποίηση του εργατικού κώδικα (σύμφωνο ηλικίας). Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει δέσμη μέτρων στόχος των οποίων είναι η παραμονή στην απασχόληση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας. 11) Η οικονομία του Λουξεμβούργου χαρακτηρίζεται από μεγάλη απόκλιση της παραγωγικότητας της εργασίας μεταξύ οικονομικών τομέων συγκεκριμένα, η παραγωγικότητα στον χρηματοπιστωτικό τομέα εμφανίζεται διπλάσια σε σχέση με την παραγωγικότητα στους μη χρηματοπιστωτικούς τομείς. Τούτο σημαίνει ότι η μεγαλύτερη διακύμανση των πραγματικών ανά κλάδο μισθών, σύμφωνα με την παραγωγικότητα της εργασίας σε κάθε κλάδο, θα μπορούσε να στηρίξει την ανακατανομή του εργατικού δυναμικού προς αναδυόμενους ανταγωνιστικούς κλάδους ή κλάδους που πλήττονται από απώλειες ανταγωνιστικότητας κόστους. Μακροπρόθεσμα εξακολουθούν να υπάρχουν φραγμοί στις αναγκαίες προσαρμογές των κλαδικών μισθολογικών συμβάσεων. 6 7 CNS, Budget de l Assurance Dépendance, χρήση 2015, διαθέσιμο στη διεύθυνση http://cns.lu/files/publications/budget_ad_2015.pdf. Μέτρα 255 και 256 του προϋπολογισμού του 2015, διαθέσιμου στη διεύθυνση http://www.budget.public.lu/. 9250/15 ΔΑ/γπ 6
12) Παρά την εν γένει εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εργασίας και τα υψηλά ποσοστά ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, συγκριτικά χαμηλά εμφανίζονται τα ποσοστά απασχόλησης για τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας, τις γυναίκες και τους νέους χαμηλής ειδίκευσης. Παραμένουν θεσμικά εμπόδια για την εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών ενεργοποίησης. Στο εσωτερικό της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης, πρόοδος έχει σημειωθεί όσον αφορά σημαντική μεταρρύθμιση για την παροχή εξατομικευμένης καθοδήγησης στα άτομα που αναζητούν εργασία, την οποία η κυβέρνηση υπολογίζει να ολοκληρώσει εντός του 2015. Το σχέδιο μεταρρύθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και η μεταρρύθμιση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, ειδικότερα για τους σπουδαστές με μειονεκτικό κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, δεν έχουν ακόμη εγκριθεί. Τα εξαγγελθέντα μέτρα για τα επιδόματα μητρότητας και εκπαίδευσης και η προβλεπόμενη μεταρρύθμιση της γονικής άδειας αναμένεται ότι θα συμβάλουν στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Το σύστημα «κοινής φορολογίας» και ο σχεδιασμός του συστήματος κοινωνικών παροχών λειτουργούν αποτρεπτικά όσον αφορά την αναζήτηση εργασίας για τα άτομα που αποτελούν τη δευτερεύουσα πηγή οικογενειακού εισοδήματος. Παρά τα υψηλά ποσοστά ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα εξακολουθούν να μην είναι ικανοποιητικά, ενώ δύσκολη παραμένει η βελτίωση της κατάστασης των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, καθώς και των νέων χαμηλής ειδίκευσης. Προκλήσεις εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά την προσφορά στην αγορά εργασίας οι οποίες σχετίζονται με θεσμικούς παράγοντες και με τον σχεδιασμό του συστήματος κοινωνικών παροχών και οι οποίες αποτελούν την πηγή προβλημάτων της αγοράς εργασίας. 13) Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε σφαιρική ανάλυση της οικονομικής πολιτικής του Λουξεμβούργου και την δημοσίευσε στην έκθεση του 2015 για τη χώρα. Προέβη επίσης σε αξιολόγηση του Προγράμματος Σταθερότητας και του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων, καθώς και των επακόλουθων ενεργειών σε συνέχεια των συστάσεων που διατυπώθηκαν προς το Λουξεμβούργο τα προηγούμενα έτη. Έλαβε υπόψη όχι μόνο τη χρησιμότητά τους για την άσκηση διατηρήσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στο Λουξεμβούργο, αλλά και το κατά πόσο συνάδουν με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ κατά τη διαμόρφωση των μελλοντικών εθνικών αποφάσεων. Οι συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αποτυπώνονται στις συστάσεις 1 έως 3 κατωτέρω. 14) Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το Πρόγραμμα Σταθερότητας και είναι της γνώμης 8 ότι το Λουξεμβούργο συμμορφώνεται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. 8 Βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97. 9250/15 ΔΑ/γπ 7
15) Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε επίσης ανάλυση της οικονομικής πολιτικής ολόκληρης της ζώνης του ευρώ. Βάσει της ανάλυσης αυτής, το Συμβούλιο εξέδωσε ειδικές συστάσεις προς τα κράτη μέλη που έχουν νόμισμα το ευρώ 9*. Ως χώρα της οποίας το νόμισμα είναι το ευρώ, το Λουξεμβούργο πρέπει επίσης να εξασφαλίσει την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων. ΣΥΝΙΣΤΑ στο Λουξεμβούργο να αναλάβει δράση το 2015 και το 2016 προκειμένου: 1. Να διευρύνει τη φορολογική βάση, ιδίως όσον αφορά την κατανάλωση, την περιοδική φορολογία ακίνητης περιουσίας και την περιβαλλοντική φορολογία. 2. Να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της νόμιμης και της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, περιορίζοντας την πρόωρη συνταξιοδότηση και συνδέοντας την εκ του νόμου προβλεπόμενη ηλικία συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής. 3. Να μεταρρυθμίσει το σύστημα καθορισμού των μισθών, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σύμφωνα με τις εθνικές πρακτικές, προκειμένου να διασφαλιστεί η εξέλιξη των μισθών σύμφωνα με την παραγωγικότητα, ιδίως σε κλαδικό επίπεδο. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος 9 * ΕΕ C Να συμπληρωθούν τα στοιχεία δημοσίευσης της σύστασης για την ευρωζώνη - έγγρ. ST 9230/15 (προηγούμενη έκδοση: ST 8888/15). 9250/15 ΔΑ/γπ 8