Οδοιπορικό στην Αγία Γη

1 / 15

2 / 15

Οδοιπορικό στην Αγία Γη Κατά το διάστημα 18-24 Νοεμβρίου 2010, πραγματοποιήθηκε προσκυνη ματική εκδρομή στα Ιεροσόλυμα και τους Αγίους Τόπους, από ενορίτες του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου Παραλιμνίου. Το οδοιπορικό μας ήταν, σε συντομία, το εξής: Αναχωρήσαμε από την Κύπρο την Πέμπτη το βράδυ,18.11.2010. Πετάξαμε με νυκτερινή πτήση 10:30 μ.μ και φθάσαμε στο αεροδρόμιο Μπέν Γκουριόν του Τέλ-Αβίβ. Εκεί μας περίμενε ο ξεναγός μας, πατήρ Χαράλαμπος, εφημέριος του Ναού Αποστόλου Ιακώβου του Αδελφοθέου, που βρίσκεται δίπλα από τον Πανάγιο Τάφο, και, με λεωφορείο, με το οποίο επρόκειτο να γίνουν όλες οι μετακινήσεις μας μέσα στο Ισραήλ, με οδηγό ένα Παλαιστίνιο, φτάσαμε στην πόλη Ναζαρέτ. Στη Ναζαρέτ - Παρασκευή 19 Νοεμβρίου Πρώτη στάση μας η Ναζαρέτ. Η μικρή βρώμικη πολίχνη που συναντούσαν παλαιότεροι προσκυνητές, έχει μετατραπεί σε μια σύγχρονη πόλη των 70.000 κατοίκων, με νέες κατοικίες και δρόμους. Εδώ, η παρουσία των Ορθοδόξων είναι μειωμένη, σε σχέση με την παρουσία των Λατίνων, που έχουν επενδύσει στην πόλη αυτή. Ξεναγηθήκαμε στο Ναό των Ορθοδόξων, που είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, όπου, σύμφωνα, με μια παράδοση, έγινε στη Ναζαρέτ, όπου είχε έλθει η Παναγία, ακολουθώντας τον Ιωσήφ. Ψάλαμε το απολυτίκιο του Ευαγγελισμού και κάναμε δέηση. Μέσα στο Ναό βρίσκεται η πηγή όπου εμφανίσθηκε ο Γαβριήλ στην Παναγία. Πάνω από την πηγή υπάρχει αγιογραφία, που δείχνει την Παναγία, την ώρα του Ευαγγελισμού, να φέρει ήδη στην κοιλιά της το Χριστό, που, σύμφωνα με 3 / 15

το Μέγα Βασίλειο, από τη στιγμή του Ευαγγελισμού, είχε άρτιο ανθρώπινο σώμα. Η επόμενη στάση ήταν η Κανά της Γαλιλαίας, όπου υπάρχει ορθόδοξη Ιερή Μονή αφιερωμένη στο Σίμωνα τον Κανανίτη. Σώζονται δυο αρχαίες πέτρινες υδρίες. Αγοράσαμε -τί άλλο; - κρασί της Κανά. Στη «Θάλασσα τής Τιβεριάδος» Συνεχίσαμε την πορεία μας γύρω από τη «Θάλασσα της Τιβεριάδος» ή «Λίμνη Γενησαρέτ» ή «Θάλασσα της Γαλιλαίας». Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, διαβάζαμε ευαγγελικά χωρία, σχετικά με τα γεγονότα που είχαν συμβεί στην περιοχή. Ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση προκάλεσε σε όλους η κρουαζιέρα με καραβάκι στη λίμνη της Τιβεριάδας. Περάσαμε από το μέρος όπου βρισκόταν η Καπερναούμ και σήμερα, σύμφωνα με την προφητεία του Χριστού, δεν υπάρχει τίποτε. Η δε προσπάθεια των Εβραίων, να την ξαναχτίσουν, έμεινε άκαρπη. Περάσαμε από το «όρος των Μακαρισμών» και το μέρος που έγινε το θαύμα με τον πολλαπλασιασμό των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων. Κάναμε μια σύντομη στάση και δοκιμάσαμε το λεγόμενο «ψάρι του Αποστόλου Πέτρου», δίπλα στη λίμνη. Στον Ιορδάνη Ο επόμενος σταθμός μας ήταν ο ποταμός Ιορδάνης, στο μέρος που εξέρχεται από τη λίμνη Τιβεριάδα. Εκεί τελέστηκε αγιασμός και μπήκαμε με τα πόδια στον ποταμό. Το μέρος αυτό είναι επισκέψιμο, ιδίως από Χριστιανούς άλλων Ομολογιών, οι οποίοι μάλιστα θεωρούν ότι λαμβάνουν ιδιαίτερη Χάρη βαπτιζόμενοι στον ιερό ποταμό. Πάντως, στα παλαιά χρόνια, Χατζής λεγόταν όχι απλώς ο προσκυνητής των αγίων Τόπων, αλλά ο βαπτισθείς στον Ιορδάνη ποταμό. Οι Εβραίοι, που διαχειρίζονται το μέρος, έχουν καλλιτεχνήσει, σε μεγάλες τοιχογραφίες, την ευαγγελική περικοπή της Βαπτίσεως του Χριστού, σε 4 / 15

πολλές γλώσσες. Κεντρική θέση κατέχει φυσικά η ελληνική, η λατινική και η εβραϊκή. Στο Θαβώρ - Σάββατο, 20 Νοεμβρίου Μετά το πρόγευμα ξεκινούμε για το όρος Θαβώρ. Είναι ένας κώνος ύψους 600 μέτρων. Στην κορυφή του υπάρχει η ορθόδοξη Ιερά Μονή της Μεταμορφώσεως, κτισμένη το πρώτον από την Αγία Ελένη, και ένα Μοναστήρι των Λατίνων. Το λεωφορείο μας άφησε στους πρόποδες του όρους και η ανάβαση έγινε με ταξί των 10 θέσεων. Μας υποδέχθηκε μοναχή της Μονής. Ψάλαμε τροπάρια της εορτής, κάναμε δέηση, διαβάσαμε τη σχετική ευαγγελική περικοπή και ο π. Χαράλαμπος μας είπε ότι, κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας, στην εορτή της Μεταμορφώσεως, μια νεφέλη κατεβαίνει και κάθεται πάνω στο όρος και φεύγει μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας. Περάσαμε δίπλα από τα υψώματα Γκολάν, είδαμε τα πολλά Κιμπούτς των Εβραίων με τις καλλιέργειες τοπικών φυτών, και, περνώντας δίπλα από τα σύνορα με την Ιορδανία, από τη δυτική πλευρά του Ιορδάνη, φθάσαμε στην Ιεριχώ. Στην Ιεριχώ Μπήκαμε στην Ιεριχώ, μια όαση μέσα στην έρημο, την οποία ποτίζουν τα νερά από τις πηγές του Προφήτου Ελισσαίου. Η περιοχή ανήκει στους Παλαιστινίους, γι' αυτό και ο έλεγχος στο φυλάκιο ήταν τυπικός, όσο για να ελαττώσει το λεωφορείο την ταχύτητά του, να χαιρετίσει ο οδηγός τους φρουρούς και να τους πει ότι το λεωφορείο μεταφέρει Ελληνοκύπριους, χωρίς κάποια άλλη διαδικασία, όπως αυτές που υφιστάμεθα στα φυλάκια των Ισραηλινών. Στο Σαραντάρειο Όρος Φτάσαμε, με τελεφερίκ, στο Μοναστήρι Σαραντάρειο Όρος, όπου 5 / 15

ασκήθηκε ο Χριστός για 40 ημέρες μετά το Βάπτισμά Του και όπου δέχθηκε τον πρώτο πειρασμό από το Διάβολο. Για να ανεβεί κάποιος, υπάρχουν δύο τρόποι: Με τα πόδια ή με το τελεφερίκ. Με το τελεφερίκ, εκτός από την οικονομία δυνάμεων, έχεις την ευκαιρία να δεις, από ψηλά, την έρημο του Ιορδάνη, το απαράκλητο του Σαρανταρείου και την όαση της Ιεριχούς. Ανεβήκαμε το κλιμακωτό δρομάκι μέχρι το Μοναστήρι και αναζητήσαμε τη δροσιά των σπηλαίων, που έχουν ενσωματωθεί στη Μονή ως παρεκκλήσια. Σε λίγο ήλθε και ο π. Γεράσιμος, από τη Θεσσαλονίκη, ο μοναδικός, και εδώ, Ιερομόναχος, που φυλάει το προσκύνημα. Ήλθε στούς Αγίους Τόπους, για να προσφέρει βοήθεια. Εκάρη μοναχός από τον Πατριάρχη Διόδωρο, ο οποίος και τον χειροτόνησε και του ζήτησε να αναλάβει το προσκύνημα. Ο π. Γεράσιμος υπάκουσε χωρίς δεύτερη κουβέντα και, ήδη, αγωνίζεται, στο μέρος αυτό, για 20 περίπου χρόνια. Ήταν ενημερωμένος για τα εκκλησιαστικά θέματα και το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου. Στο καθολικό, διαβάσαμε το χωρίο από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, που αναφέρεται στους πειρασμούς που δέχθηκε ο Χριστός. Ο π. Γεράσιμος μας μίλησε για την ωφέλεια της νηστείας, τα προβλήματα που δημιουργεί η πολυφαγία και μας σκιαγράφησε με απλότητα το πώς ήλθε στο προσκύνημα και πως αντιμετωπίζει διάφορες δυσκολίες. Η μορφή του και η απλότητά του έκανε εντύπωση σε όλους μας. Μετά το Σαραντάρειο Όρος επισκεφθήκαμε τη Συκομορέα του Ζακχαίου, όπου υπάρχει Ορθόδοξο Μοναστήρι. Τα δένδρα που σώζονται σήμερα είναι δύο συκομορέες, το ένα νεότερο και το άλλο αρχαιότερο και ξηραμένο, το οποίο υπολογίζεται ότι προέρχεται από τη συκομορέα του Ζακχαίου. Στη Μονή Αγίου Γερασίμου Αρχίσαμε να καταβαίνουμε υψομετρικά, φθάσαμε 300 μέτρα πιο κάτω από την επιφάνεια της θαλάσσας. Το τοπίο ερημικό. Βλέπαμε τις παράγκες των βεδουΐνων, τα πρόβατά τους και τις καμήλες τους. Τοπίο απαράκλητο. Πήραμε 6 / 15

οπτικά μια πρώτη γεύση της ερήμου του Ιορδάνη. Στην έρημο του Ιορδάνη επισκεφθήκαμε το Μοναστήρι του Αββά Γερασίμου του Ιορδανίτου. Το Μοναστήρι βρίσκεται σε υψόμετρο 400 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Την Μονή την έχει αναλάβει, τις τελευταίες δεκαετίες, ο π. Χρυσόστομος από την Πελοπόννησο, ένας δραστήριος, μαχητικός και παραδοσιακός παπάς. Ξεναγηθήκαμε στη Μονή και, στη συνέχεια, ο μοναχός Κυριακός, Κύπριος στην καταγωγή, με την καλογερο-βεδουϊνική φορεσιά του, μας πρόσφερε, στην τραπεζαρία της Μονής, σούπα. Αναβαίνοντες από Ιεριχώ εις Ιεροσόλυμα. Στη Βηθανία Ξεκινήσαμε για τα Ιεροσόλυμα. Τελευταίος μας σταθμός ήταν η Βηθανία, όπου βρίσκεται ο Τάφος του Λαζάρου και η Ιερά Μονή Μάρθας και Μαρίας, αδελφών του Λαζάρου. Εκεί ησυχάζει και υπηρετεί γυναικεία αδελφότητα, με Ηγουμένη τη Γερόντισσα Ευπραξία. Όπως μας διηγήθηκαν, ζουν μέσα σε κλίμα φόβου από όσους προσπαθούν να πάρουν τις εκτάσεις του Πατριαρχείου. «Λαγοκοιμόμαστε», μας είπε η Γερόντισσα. Όσοι αγαπούν το Μοναστήρι, το προστατεύουν από τους ομοεθνείς τους και είναι έτοιμοι να σπεύσουν σε βοήθεια, όποτε οι μοναχές διατρέξουν κίνδυνο. Εδώ, οι περισσότερες μοναχές είναι από την Κύπρο. Αρχίσαμε να ανηφορίζουμε για την αγία Πόλη, την Ιερουσαλήμ. Το λεωφορείο έτρεχε σε πλατείς λεωφόρους, αυτοκινητόδρομους, που έχει κατασκευάσει το κράτος του Ισραήλ. Η Ιερουσαλήμ είναι κτισμένη πάνω σε υψίπεδο, σε τέσσερεις «λόφους», μέσα στο πράσινο, όμορφη, με καινούριες ομοιόμορφες κατοικίες και πολυκατοικίες επενδυμένες με πέτρα. 7 / 15

Δεν πήγαμε στο κέντρο της πόλεως, αλλά περάσαμε περιφερειακά και οδηγηθήκαμε προς τη Βηθλεέμ, στα νοτιοανατολικά, όπου βρίσκεται το ξενοδοχείο που θα μέναμε. Έπρεπε να περάσουμε το τείχος που χωρίζει την ισραηλινή δικαιοδοσία από την παλαιστινιακή και το οποίο θα αποτελέσει τα σύνορα με το μελλοντικό Παλαιστινιακό Κράτος, αν κάποτε ιδρυθεί. Το τείχος είναι κατασκευασμένο από τσιμεντένιες πλάκες ύψους 8 μέτρων, με συρματοπλέγματα στην κορυφή και πύργους ανά διαστήματα. Περάσαμε προς την παλαιστινιακή πλευρά χωρίς ιδαίτερες διαδικασίες. Φτάσαμε στο ξενοδοχείο που θα μέναμε τα υπόλοιπα βράδια, όμορφο κτισμένο με αραβική αρχιτεκτονική. Κυριακή, 21 Νοεμβρίου Το πρωί αναχωρήσαμε για την Ιερά Μονή του Προφήτη Ηλία, όπου θα παρακολουθούσαμε τη Θεία Λειτουργία. Στη λειτουργία, εκτός από τον Ηγούμενο της Μονής, Αρχιμανδρίτη Ανδρέα, λειτούργησαν ο π. Γαβριήλ (πατέρας του π. Χαράλαμπου) ο π. Χαράλαμπος και ο π. Ηρακλείδιος. Ξεχωριστή ήταν η παρουσία του πατρός Γαβριήλ, ο οποίος, εκείνη την ημέρα, γιόρταζε τα 50 χρόνια ιερατικής του σταδιοδρομίας. Στη Λειτουργία, εκτός από την ομάδα μας, είχε και πολλούς Ορθόδοξους της περιοχής και συγγενείς του π. Γαβριήλ, που ήρθαν από διάφορα μέρη, για να συμμετάσχουν στη μεγάλη γιορτή. Μετά τη Λειτουργία, μίλησε ο π. Γαβριήλ και ευχαρίστησε όλο το εκκλησίασμα για την τιμή που του έκαναν. Στη συνέχεια, στη διπλανή αίθουσα της Μονής, προσφερθηκε κέρασμα και ο π. Γαβριήλ έσβησε τα 50 κεράκια που είχε η τούρτα. 50 χρόνια ιερέας στα Ιεροσόλυμα! Του ευχηθήκαμε ο Θεός να του χαρίζει άλλα τόσα,για να υπηρετεί το λαό του Θεού στα Πανάγια προσκυνήματα. Επόμενός μας σταθμός η Γεσθημανή, όπου βρίσκονται ο Κήπος της Προσευχής και της Προδοσίας, και ο Τάφος της Παναγίας με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ιεροσολυμίτισσας. Γεθσημανή σημαίνει ελαιοτριβείο. Μπροστά από τη θαυματουργική εικόνα της Παναγίας της Ιεροσολυμίτισσας ψάλαμε το Μικρό Παρακλητικό Κανόνα προς την Παναγία. Στη συνέχεια, προσκυνήσαμε στους τάφους των θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννας. Στη συνέχεια, επισκεφτήκαμε το Λόφο Σιών, όπου ξεναγηθήκαμε στο Υπερώο, όπου έγινε ο Μυστικός Δείπνος, η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος, το 8 / 15

πρώτο κήρυγμα των Αποστόλων, τον τάφο του Δαβίδ και το σπίτι που κοιμήθηκε η Παναγία. Επισκεφτήκαμε, επίσης, στη Μικρή Γαλιλαία, το μέρος όπου εμφανίσθηκε ο Χριστός στους Μαθητές μετά την ανάστασή Του, όπου μας υποδέχθηκε η μοναχή Μαγδαληνή. Μας ξενάγησε στο Ναό των Αγίων Αποστόλων ο Ηγούμενος π. Άνθιμος, όπως και στο Ναό της Παναγίας, που βρίσκεται στο μέρος όπου, προσευχόμενη η Παναγία, έλαβε πληροφορία για την Κοίμησή της. Στη συνέχεια, επισκεφτήκαμε το μέρος που έγινε η Ανάληψη του Χριστού. Εκεί, η Αγία Ελένη είχε ανεγείρει μεγαλοπρεπή Ναό, ο οποίος κατασταράφηκε από τους Πέρσες το 614. Σήμερα υπάρχει ένα οκταγωνικό πέτρινο κουβούκλιο και μια μεγάλη αυλή, που περικλείεται από πέτρινη μάνδρα. Ο χώρος ανήκει σε ένα μουσουλμανικό τέμενος και τον διαχειρίζεται ένας μουσουλμάνος Έφορος. Στον Πανάγιο Τάφο. Δευτέρα, 22 Νοεμβρίου Το πρωί φύγαμε νωρίς από το ξενοδοχείο για τον Πανάγιο Τάφο. Κάναμε την πρώτη οδοιπορία μας μέσα στα Ιεροσόλυμα, πορευόμενοι προς την «καρδιά της Ιερουσαλήμ», τον πανίερο Ναό της Αναστάσεως. Θα παρακολουθούσαμε την Πατριαρχική Πανηγυρική Δοξολογία, που θα ετελείτο με την ευκαιρία των 5 χρόνων από την Ενθρόνιση του Πατριάρχη Θεόφιλου. Πριν αρχίσει η Δοξολογία, ξεναγηθήκαμε στην αυλή του ναού, στην κολώνα με το θαύμα του Αγίου Φωτός. Μέσα στο Ναό της Αναστάσεως αντικρύσαμε πρώτα την πλάκα, το λίθο όπου οι κρυφοί μαθητές είχαν ακουμπήσει το Σώμα του Χριστού κατά την Αποκαθήλωση. Τον φώτιζαν πολλά αναμμένα καντήλια. Μετά πήγαμε και προσκυνήσαμε στο Κουβούκλιο τον Πανάγιο Τάφο. Τον Γολγοθά και στην συνέχεια παρακολουθήσαμε την πομπή που ξεκίνησε από το Πατριαρχείο με τον Πατριάρχη συνοδευόμενο από τους Αρχιερείς, τους Ιερείς, το Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας, προπορευομένων των ραβδούχων, που κτυπούσαν ρυθμικά τα ραβδιά τους στις πλάκες. Είναι ένα τυπικό που τηρείται από τον καιρό της αραβικής κυριαρχίας και είναι δείγμα των ιστορικών δικαιωμάτων που απολαμβάνει το Πατριαρχείο στην Αγία Πόλη. Μέσα στο Ναό της Αναστάσεως τελέστηκε Πανηγυρική Δοξολογία Προεξάρχοντος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων. Στη συνέχεια, πάλι με πομπή, πήγαμε όλοι στο Πατριαρχείο, όπου συναντήσαμε τον Πατριάρχη, 9 / 15

στον οποίο ευχηθήκαμε τα ΕΤΗ ΠΟΛΛΑ για την επέτειο της ενθρονήσεώς του. Ο Πατριάρχης έδωσε από ένα αναμνηστικό δώρο σε όλους τους προσκυνητές και αποθανατίστηκε μαζί μας σε αναμνηστική φωτογραφία. Προσκυνήματα στα Ιεροσόλυμα Η υπόλοιπη ημέρα αφιερώθηκε στα προσκυνήματα μέσα στα Ιεροσόλυμα. Επισκεφθήκαμε το σπίτι των Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννας, όπου γεννήθηκε η Παναγία. Πορευθήκαμε την Οδό του Μαρτυρίου. Προσκυνήσαμε στη Φυλακή του Ιησού, στην Ιερά Μονή Αγίου Νικοδήμου, στη Φυλακή του Αποστόλου Πέτρου και καταλήξαμε στο Ναό της Αναστάσεως. Επισκεφθήκαμε το Μετόχι της Γεσθημανής, και προσκυνήσαμε την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου μας ξενάγησε ο Ηγούμενος, Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος, γνωστός στους περισσότερους από εμάς, όταν πριν 4 χρόνια,έξαρχος τότε του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, τέλεσε τη Θ. Λειτουργία στην Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, την ημέρα των Χριστουγέννων. Επισκεφθήκαμε το σπίτι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, όπου και κοιμήθηκε η Παναγία. Υπάρχει μεγάλος Ναός των Λατίνων ρομανικού ρυθμού, γιατί, όπως υποστηρίζουν, εκεί κοιμήθηκε η Παναγία. Στη μέση της κυκλικής αίθουσας έχουν ένα ψυχρό άγαλμα της Παναγίας, ξαπλωμένο στο νεκροκρέββατο και γύρω γύρω, σε κόγχες, έχουν αγιογραφίες δεσποτικών εορτών, σε ρυθμούς των διαφόρων δογμάτων. Συγκρίνοντάς τα διαπιστώνει κανείς την ανωτερότητα της βυζαντινής εκκλησιαστικής τέχνης. Στη Βηθλεέμ: 23 Νοεμβρίου, 2010 Το πρωί επισκεφθήκαμε τη Βηθλεέμ, τον τόπο όπου γεννήθηκε ο Χριστός. Σώζεται η Βασιλική της Γεννήσεως, που έκτισε η Αγία Ελένη, ανακαίνισε ο Ιουστινιανός και άλλοι αυτοκράτορες και είναι από τα ελάχιστα προσκυνήματα που δεν καταστράφηκε από τους Πέρσες το 614. 10 / 15

Το σπήλαιο της Γεννήσεως βρίσκεται κάτω από το Ιερό και το σολέα του Ναού. Ο Ναός και το σπήλαιο ανήκουν στους Ορθοδόξους, αλλά και εδώ έχουν λάβει δικαιώματα, με τον καιρό, και άλλα δόγματα, όπως οι Αρμένιοι και οι Λατίνοι, οι οποίοι κατέχουν το μέρος όπου σπαργανώθηκε ο Χριστός. Θεία Λειτουργία τελούν μόνο οι Ορθόδοξοι, ενώ οι υπόλοιποι έχουν δικαίωμα μόνο να θυμιάσουν. Την ώρα που εισήλθαμε στο σπήλαιο, ετελείτο Θ. Λειτουργία από Ορθόδοξο Ιερέα. Ο π. Χαράλαμπος μας έδειξε τα ψηφιδωτά της Αγίας Ελένης στο δάπεδο και του Ιουστινιανού στους τοίχους του Ναού. Μετά τη Βηθλεέμ, προχωρήσαμε προς τα παλαιστινιακά εδάφη και τις αραβικές μουσουλμανικές συνοικίες. Παρατηρήσαμε τις μαρμάρινες γλυπτές εικόνες του αγίου Γεωργίου στα υπέρθυρα των οικιών Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Το λεωφορείο στάθμευσε έξω από τη Μονή του αγίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου. Στη Μονή του Αββά Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου. Επισκεφθήκαμε τη Μονή του Αββά Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου. Προσκυνήσαμε στο Καθολικό της Μονής, όπου βρίσκονται πολλά λείψανα Μαρτύρων Αγίων. Κάτω από την αυλή της Μονής υπάρχει το σπήλαιο των Μάγων και ο τάφος του αγίου Θεοδοσίου. Γευθήκαμε και εδώ ζεστή φιλοξενία των γυναικών μοναχών. Επιβιβασθήκαμε σε λεωφορεία των 15 θέσεων που θα μας πήγαιναν στη Λαύρα του αγίου Σάββα. Η διαδρομή σε έναν στενό, αλλά ασφαλτοστρωμένο δρόμο, που περνούσε μέσα από παλαιστινιακά χωριά. Οι κάτοικοι κτίστες και ποιμένες. Τα πέτρινα σπίτια, οι καχεκτικοί ελαιώνες στις εσωτερικές πτυχές των λόφων, τα πρόβατα της περιοχής, με τις παχιές ουρές, όπου αποθηκεύουν τροφή για τις δύσκολες περιόδους, άρχισαν σιγά-σιγά να αραιώνουν, καθώς προχωρούσαμε στην έρημο. Στη Μονή του Αγίου Σάββα 11 / 15

Σε λίγο φάνηκαν δύο πύργοι με ένα σταυρό στην κορυφή. Είναι τα μόνα κτίρια της Μονής που φαίνονται από μακριά. Η παλαίφατη Μονή του αγίου Σάββα του Ηγιασμένου, κτισμένη στη σημερινή της μορφή από τον αυτοκράτορα ουστινιανό, είναι κρυμμένη μέσα στην έρημο, σε απότομη όχθη του χειμάρρου των Κέδρων, που πηγάζει από τη Γεθσημανή και χύνεται στη Νεκρά Θάλασσα. Τόπος αφιερώσεως και αγώνα. Το Μοναστήρι άβατο για τις γυναίκες. Ι Περνώντας μέσα από στενά κλιμακωτά σοκάκια, που σχηματίζονταν ανάμεσα στα κτίρια της Μονής, κατεβήκαμε στην κεντρική αυλή, όπου βρίσκεται το κυκλικό πέτρινο χαλκοσκέπαστο κουβούκλιο με τον τάφο του αγίου Σάββα. Αργότερα μάθαμε ότι όλη η κεντρική αυλή έχει υπόγεια δωμάτια και αποτελεί το κοιμητήριο της Μονής. Μας καλωσόρισε ένας μοναχός, ο οποίος μας υπέδειξε τον τάφο του Αγίου για προσκύνηση. Ο μοναχός μας οδήγησε στο Καθολικό της Μονής, όπου μας έγινε ξενάγηση. Μετά στάθηκε ενώπιον του αφθάρτου σκηνώματος του Αγίου, και μας μίλησε για το βίο του Αγίου, την ιστορία της Μονής και για τους αγίους Πατέρες της. Έπειτα μας ξενάγησε στον πρώτο σπηλαιώδη «θεόκτιστο» Ναό της Μονής, που είχε διαμορφώσει ο άγιος Σάββας. Επίσης, μας οδήγησε στο σπήλαιο του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, στo ν εξώστη της Μονής που βρίσκεται πάνω από το χείμαρρο των Κέδρων και απέναντι από τα ερημητήρια των ασκητών. Τέλος μας προσέφερε το μοναχικό κέρασμα. Μέσα σε λίγα λεπτά ταξιδεύσαμε αιώνες μέσα στην ιστορία. Πρόσωπα αγίων, οσίων, πατριαρχών, μαρτύρων, βασιλέων αλλά και βαρβάρων πέρασαν μπροστά μας, καθώς ακούγαμε το μοναχό να διηγείται τα διάφορα γεγονότα, σαν να ήταν χθεσινά: Η εύρεση του σπηλαίου από τον άγιο, η ανοικοδόμηση της Μονής, η σφαγή των αββάδων από τους Πέρσες, η φανέρωση των λειψάνων τους, η ζωή του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού και η συγγραφή από αυτόν των αναστάσιμων τροπαρίων της Παρακλητικής από τον Άγιο Ιωάννη. Στη Μονή των Ποιμένων 12 / 15

Επόμενη στάση η Ιερά Μονή των Ποιμένων. Στην κοινότητα ζουν, κατά συντριπτική πλειοψηφία, αραβόφωνοι ορθόδοξοι Χριστιανοί. Προσκυνήσαμε το σπήλαιο των Ποιμένων, που αξιώθηκαν να προσκυνήσουν το νεογέννητο Χριστό. Άλλα προσκυνήματα στα Ιεροσόλυμα Ακολούθησαν άλλα τρία προσκυνήματα: Στην Ιερά Μονή Αγίου Συμεών μας υποδέχθηκε ο π. Θεοδώρητος από την Κύπρο. Εκεί βρίσκεται ο τάφος του Θεοδόχου Συμεών. Στην Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού μας ξενάγησε, με πληρότητα και γλαφυρότητα, ο ξεναγός μας π. Χαράλαμπος. Πρόκειται για ένα σπουδαίο προσκύνημα με ιστορική σημασία. Η ίδρυσή της ανάγεται στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Συνδέεται με τον τόπο όπου φύτευσε, κατά την παράδοση, ο Λώτ το τρισύνθετο ξύλο, από το οποίο αργότερα κατασκευάσθηκε ο Σταυρός του Χριστού. Εδώ στάθμευσε ο Ηράκλειος, φέροντας τον Τίμιο Σταυρό. Σε κάποια ιστορική περίοδο επανδρώθηκε από Γεωργιανούς (Ίβηρες). Όταν όμως οι Ίβηρες την υπερχρέωσαν και για να μην περιέλθει σε αλλόδοξα ή αλλόθρησκα χέρια, παρενέβη και εξόφλησε το χρέος αυτό το ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, και, έτσι, επανήλθε και πάλι η Μονή στους φυσικούς της ιδοκτήτες, όπου και ανήκει σήμερα. Η Μονή του Τιμίου Σταυρού διετέλεσε και έδρα της Σχολής του Πατριαρχείου. Ψάλαμε το «Σώσον Κύριε τον Λαόν σου...» και αναχωρήσαμε για το τελευταίο μας προσκύνημα, το σπίτι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Στη Μονή του Αγίου Γεωργίου στη Λύδδα Στις 2:00 τα ξημερώματα της Τετάρτης, 24 Νοεμβρίου, αναχωρώντας για το αεροδρόμιο Μπέν Γκουριόν του Τέλ-Αβίβ, επισκεφτήκαμε την Ιερά Μονή του αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου στη Λύδδα, που είναι η πατρίδα του Αγίου και αναφέρεται και στην Αγία Γραφή (Πράξ. θ', 32-35). 13 / 15

Προσκυνήσαμε στο Καθολικό της Μονής και μέρος των λειψάνων του Αγίου και, στη συνέχεια, κατεβήκαμε κάτω στο υπόγειο, όπου προσκυνήσαμε τον τάφο του Αγίου, ψάλλοντας το Απολυτίκιο και το Μεγαλυνάριο του Αγίου Γεωργίου. Το σημερινό Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου είναι κτισμένο στα ερείπια αρχαίας Μονής, που είχε κτίσει, στον τάφο του Αγίου, η αγία Ελένη και κατέστρεψε το 1010 ο χαλίφης Χάκεμ. Μέσα στην ιστορική πορεία, ένα μέρος της Μονής μετατράπηκε σε τέμενος (15ο αι.). Σήμερα, λοιπόν, ο ταξιδιώτης βλέπει αποτυπωμένη τη συνύπαρξη που επεφύλαξε η ιστορία στα τρία γένη, το Χριστιανικό, το Ιουδαϊκό και το Ισλαμικό, αφού, κολλητά με τη Μονή του αγίου Γεωργίου, βρίσκεται το τέμενος και στην ίδια πλατεία η εβραϊκή συναγωγή, ασφαλισμένη με τείχος και συρματοπλέγματα. Με τη βοήθεια του Τριαδικού Θεού και τις πρεσβείες του Αγίου Γεωργίου, επιστρέψαμε πίσω στην Κύπρο. Το συμπέρασμα είναι ότι οι Αγιοταφίτες δίνουν έναν καθημερινό αγώνα έναντι της αρπακτικής πιέσεως πολιτικών, εθνικών, θρησκευτικών, οικονομικών κ.ά. παραγόντων. Κάθε ολιγωρία μπορεί να στοιχίσει μια μεγάλη απώλεια, εκκλησιαστική ή εθνική. Η ευθύνη όλων μας μεγάλη έναντι της ιστορίας. Οι προσκυνητές είχαν την ευλογία να προσκυνήσουν πάρα πολλά λείψανα, θαυματουργές εικόνες αλλά και την τύχη να έχουν ξεναγό τον π. Χαράλαμπο, που είναι γέννημα και θρέμμα της Ιερουσαλήμ. Έτσι, καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, είχαν την ευκαιρία να ακούν και θεολογικές και εκκλησιολογικές αναλύσεις και περιγραφές, αλλά και διηγήσεις, βίους καί ιστορίες από τα άγια Προσκυνήματα. Από τους 42 προσκυνητές, οι μισοί πήγαιναν για πρώτη φορά στην Αγία Γη. Το γεγονός αυτό συνέβαλε, μαζί με όλα τα παραπάνω, ώστε οι εντυπώσεις και οι αναμνήσεις μας να μείνουν ανεξίτηλες. Ο καθένας μας κουβαλάει ακόμη μέσα του και βλέπει μπροστά του ένα μέρος από τα Πανάγια Προσκυνήματα. Ευχόμαστε η ευεργετική αυτή ανάμνηση να παραμείνει, η «προσκυνηματική μας θεωρία» να τελεσφορήσει και ο Θεός να ενισχύει και να αγιάζει τους ανθρώπους εκείνους που θυσιάζονται φυλάσσοντας «φυλακάς νυκτός» στην Αγία Γη, δηλ. τους Φύλακες του (Παναγίου) Τάφου. 14 / 15

15 / 15