ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΚΤΑΚΤΟ ΕΙ ΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Ε.Ε.Τ.Α.) ΝΟΜΟΣ 4152/2013 Στο παρόν µάθηµα θα αναφερθούµε συνοπτικά σε έναν ακόµη σηµαντικό νόµο κατοχής ακινήτων, το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (Ε.Ε.Τ.Α.). Ονοµάζεται δε «έκτακτο» το τέλος επειδή επιβλήθηκε για επιτακτικούς λόγους εθνικού συµφέροντος, για την επίτευξη των δηµοσιονοµικών στόχων του Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου ηµοσιονοµικής Στρατηγικής, όπως εγκρίθηκε µε τον νόµο 4093/2012, στα πλαίσια των µνηµονιακών υποχρεώσεων της χώρας µας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο. Με τον νόµο 4152/2013 λοιπόν επιβάλλεται έκτακτο ειδικό τέλος υπέρ του ηµοσίου στις ηλεκτροδοτούµενες, οποτεδήποτε κατά το διάστηµα από την 1 η Μαΐου 2013 έως την 31 η εκεµβρίου 2013, δοµηµένες επιφάνειες ακινήτων. Το έκτακτο τέλος αφορά όλων των µορφών τις ηλεκτροδοτούµενες δοµηµένες επιφάνειες ακινήτων ανεξάρτητα αν αυτές είναι αποπερατωµένες ή όχι κατά την άνω ηµεροµηνία (έχει εφαρµογή δηλ και σε ακίνητα που δεν έχει τελειώσει η κατασκευή τους) και ανεξάρτητα από την ορθή αναγραφή των στοιχείων τους στους λογαριασµούς κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύµατος. Υποκείµενο του Ε.Ε.Τ.Α. ΗΛΑ Η ΠΟΙΟΣ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΤΟ ΕΚΤΑΚΤΟ ΕΙ ΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ είναι ο κύριος ή επικαρπωτής του ακινήτου ή το πρόσωπο στο έχει παραχωρηθεί το ακίνητο µε προσωρινό παραχωρητήριο ή το δικαίωµα εκµετάλλευσης περιπτέρου, κατά το ποσοστό συνιδιοκτησίας αυτού κατά την 1 η Μαΐου 2013. Υπόχρεος να καταβάλει το Ε.Ε.Τ.Α. είναι ο χρήστης του ακινήτου κατά την ηµεροµηνία έκδοσης κάθε λογαριασµού κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύµατος που περιλαµβάνει το ΕΕΤΑ και ο οποίος το καταβάλλει µαζί µε το λογαριασµό κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύµατος. Αν ο χρήστης είναι µισθωτής δηλ νοικιάζει την κατοικία κάποιου άλλου, πληρώνει το ΕΕΤΑ µαζί µε τον λογαριασµό ρεύµατος που κατανάλωσε ο ίδιος και µετά αφαιρεί το ποσό του ΕΕΤΑ (που βαρύνει τον ιδιοκτήτη της κατοικίας) από το ποσό ενοικίου που πληρώνει, πληρώνει δηλαδή την διαφορά µεταξύ των δυο ποσών. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ Για τον υπολογισµό του ΕΕΤΑ λαµβάνεται υπόψη το εµβαδόν της δοµηµένης 1
επιφάνειας (δηλαδή τα τµ του ακινήτου), το ύψος της τιµής ζώνης και η παλαιότητα του ακινήτου όπως αυτά αναγράφονται στον λογαριασµό της ΕΗ και µε βάση τα οποία υπολογίζεται κατά την 1 η Μαΐου 2013 το τέλος ακίνητης περιουσίας (Τ.Α.Π.). Το ΕΕΤΑ υπολογίζεται ως το γινόµενο του συντελεστή προσδιορισµού του πίνακα α επί τον συντελεστή προσαύξησης του πίνακα β επί τον αριθµό των τετραγωνικών µέτρων των ηλεκτροδοτούµενων επιφανειών. Παρατίθενται οι πίνακες α και β αντίστοιχα που είναι απαραίτητοι για τον υπολογισµό του τέλους: Πίνακας α συντελεστής προσδιορισµού ΕΕΤΑ Συντελεστής προσδιορισµού EETA Τιµή ζώνης (ευρώ/τ.µ.) 0,5 Πολύτεκνοι & ανάπηροι για ακίνητα σε περιοχές µε τιµή ζώνης από 0-3.000 ευρώ 3 Μέχρι 500 ευρώ 4 501-1.000 ευρώ 5 1.001-1.500 ευρώ 6 1.501-2.000 ευρώ 8 2.001-2.500 ευρώ 10 2.501-3.000 ευρώ 12 3.001-4.000 ευρώ 14 4.001-5.000 ευρώ 16 Άνω των 5.001 ευρώ Πίνακας β συντελεστής προσαύξησης Συντελεστής προσαύξησης Παλαιότητα 1 Μέχρι και 26 έτη 1,05 25 µέχρι και 20 έτη 1,10 19 µέχρι και 15 1,15 14 µέχρι και 10 1,20 9 µέχρι και 5 1,25 4 έως 0 1 Ανεξάρτητα από την παλαιότητα, για ακίνητα που ανήκουν σε πολύτεκνους και ανάπηρους σε περιοχές µε τιµή ζώνης από 0-3.000 ευρώ 1 Αν στην βάση πληροφοριών του Ε ΗΕ δεν αναγράφεται ηµεροµηνία κατασκευής ή παλαιότητα 2
Ειδικές περιπτώσεις: Στην περίπτωση που η τιµή των τετραγωνικών µέτρων του ΤΑΠ είναι ίση µε µηδέν, το ΕΕΤΑ υπολογίζεται µε βάση τα τετραγωνικά µέτρα που ελήφθησαν υπόψη για τον υπολογισµό των δηµοτικών τελών ή αν δεν υπολογίστηκαν δηµοτικά τέλη, µε βάση τα τετραγωνικά µέτρα που ελήφθησαν υπόψη για τον υπολογισµό του δηµοτικού φόρου λόγω του συνυπολογισµού σε αυτά αδόµητης επιφάνειας. Αν τα τετραγωνικά µέτρα που λαµβάνονται υπόψη για τον υπολογισµό του ΤΑΠ είναι υπερδιπλάσια της µεγαλύτερης τιµής τετραγωνικών µέτρων µεταξύ αυτών που έχουν ληφθεί υπόψη για τον υπολογισµό των δηµοτικών τελών και για τον υπολογισµό του δηµοτικού φόρου, το ΕΕΤΑ υπολογίζεται βάσει των τετραγωνικών µέτρων που έχουν ληφθεί υπόψη για τον υπολογισµό των δηµοτικών τελών. Για τα ακίνητα για τα οποία δεν αναγράφεται τιµή ζώνης στη βάση πληροφοριών του Ε ΗΕ (διαχειριστής ηλεκτρικής ενέργειας) ως τιµή ζώνης λαµβάνεται ο µέσος όρος των τιµών της δηµοτικής ενότητας, όπως αυτές ισχύουν για τον υπολογισµό της αντικειµενικής αξίας των ακινήτων, σε περίπτωση δε που δεν υπάρχουν τιµές στη δηµοτική ενότητα, λαµβάνεται ο µέσος όρος των τιµών του δήµου και σε περίπτωση που δεν υπάρχουν, λαµβάνεται ο µέσος όρος των τιµών του νοµού. Για την διόρθωση τυχόν λαθών στα στοιχεία της επιφάνειας, της τιµής ζώνης και της παλαιότητας του ηλεκτροδοτούµενου ακινήτου, οι ενδιαφερόµενοι πολίτες προσέρχονται µέχρι 15 Μαΐου στον δήµο και υποβάλουν σχετικό αίτηµα, διαφορετικά θεωρείται ότι αποδέχονται τα στοιχεία αυτά ως σωστά. Οι δήµοι όλης της χώρας ελέγχουν αν στις καταστάσεις που αποστέλλουν στον Ε ΗΕ περιλαµβάνονται τα τετραγωνικά µέτρα του ακινήτου και αν αποτυπώνονται οι σωστές τιµές ζώνης διαφορετικά τα διορθώνουν. Επίσης ελέγχουν τα στοιχεία των ακινήτων όσων πολιτών υπέβαλαν σχετικό αίτηµα στο δήµο και µέχρι 31 Μαΐου 2013 στέλνουν τα νέα στοιχεία στο Ε ΗΕ. Αν αποδειχθεί µε οποιοδήποτε τρόπο ότι µε υπαιτιότητα του δήµου δεν εστάλησαν σωστά στοιχεία για κάποιο ακίνητο στο Ε ΗΕ τότε γίνεται νέα εκκαθάριση του ΕΕΤΑ. Να σηµειώσουµε ότι για ακίνητα τα οποία δεν έχουν οικιακή χρήση και µε εµβαδόν ηλεκτροδοτούµενης επιφάνειας άνω των 1000 τ.µ., ο συντελεστής προσδιορισµού ΕΕΤΑ υπολογίζεται µειωµένος κατά 30% για το άνω των 1000 τ.µ. τµήµα και 60% για το άνω των 2.000 τ.µ. τµήµα της επιφάνειας του ακινήτου. Το ποσό που προκύπτει µειώνεται κατά ποσοστό 15% και ορίζεται ως το οφειλόµενο ποσό του ΕΕΤΑ. ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ 3
Στο ΕΕΤΑ δεν υπόκεινται τα ακίνητα που ανήκουν: -στο Ελληνικό ηµόσιο, στα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου, στους οργανισµούς τοπικής αυτοδιοίκησης και στις δηµοτικές επιχειρήσεις -στα θρησκευτικά νοµικά πρόσωπα για ακίνητα που χρησιµοποιούν για το λατρευτικό, εκπαιδευτικό, θρησκευτικό και κοινωφελές έργο τους -στα αθλητικά σωµατεία, σύλλογοι κτλ για ακίνητα που χρησιµοποιούνται ως χώροι άθλησης -σε ξένα κράτη για την εγκατάσταση των προξενείων και των πρεσβειών τους στην χώρα µας, υπό τον όρο της αµοιβαιότητας. ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ Από το ΕΕΤΑ ΑΠΑΛΛΑΣΟΝΤΑI: -οι κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικιών -οι κοινόχρηστοι χώροι των ξενοδοχείων και κάµπινγκ που αφορούν στους χώρους προσέλευσης, υποδοχής και υγιεινής, οι οποίοι προσδιορίζονται σε ποσοστό 35% της συνολικής επιφάνειας της ξενοδοχειακής επιχείρησης καθώς και ποσοστό 17% της συνολικής επιφάνειας των επιχειρήσεων ενοικιαζόµενων δωµατίων και ενοικιαζόµενων επιπλωµένων διαµερισµάτων τα οποία έχουν ειδικό σήµα λειτουργίας του ΕΟΤ -τα ακίνητα που έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέα µε απόφαση υπουργού -τα αρχαία µνηµεία και οι χώροι ιστορικών ή αρχαιολογικών µνηµείων -τα ακίνητα που αφορούν σε γεωργική ή βιοµηχανική χρήση. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΙΩΜΕΝΟΥ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ: SOS O µειωµένος συντελεστής (0,5) προσδιορισµού ΕΕΤΑ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ Α εφαρµόζεται για ένα µόνο ακίνητο που ανήκει κατά πλήρη κυριότητα ή επικαρπία ή ποσοστό αυτών σε πολύτεκνο εφόσον το οικονοµικό έτος 2012 τα τέκνα τον βαρύνουν φορολογικά, µε την προϋπόθεση ότι το ακίνητο αποτελεί την κύρια και ιδιοκατοικούµενη κατοικία αυτού. Το ίδιο ισχύει και αν το ακίνητο ανήκει κατά πλήρη κυριότητα ή επικαρπία ή ποσοστό αυτών στην σύζυγο του δικαιούχου ή αν το ακίνητο ανήκει και στους δύο συζύγους. Επίσης ο µειωµένος συντελεστής εφαρµόζεται και στην περίπτωση που το ακίνητο ανήκει κατά πλήρη κυριότητα ή επικαρπία ή ποσοστό αυτών σε ένα ή περισσότερα προστατευόµενα τέκνα λόγω θανάτου του ενός από τους δυο γονείς 4
τους. Για να τύχουν τον µειωµένο συντελεστή του 0,5 οι πολύτεκνοι άρα να πληρώσουν πολύ µικρότερο ποσό ΕΕΤΑ θα πρέπει επίσης να συντρέχουν κάποιες προϋποθέσεις που είναι οι ακόλουθες: Η τιµή ζώνης του ακινήτου να µην υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ Το οικογενειακό εισόδηµα κατά το οικονοµικό έτος 2013 να µην υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ Το εµβαδόν του ακινήτου να µην υπερβαίνει τα 120 τ.µ. τα οποία προσαυξάνονται κατά 20 τ.µ. για κάθε προστατευόµενο τέκνο µέχρι τα 200 τ.µ. Εφόσον το ακίνητο έχει περισσότερα από 200 τ.µ. τότε για τα µέτρα πάνω από τα 200 τ.µ. δεν θα ισχύσει ο µειωµένος συντελεστής. Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας έτους 2010 του πολύτεκνου να µην υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ οι οποίες προσαυξάνονται κατά 10.000 ευρώ για κάθε προστατευόµενο τέκνο. Το ίδιο ισχύει αν το ακίνητο ανήκει στην κυριότητα της συζύγου του δικαιούχου ή στα προστατευόµενα ορφανά από έναν γονέα παιδιά. Ο ίδιος µειωµένος συντελεστής 0,5 προσδιορισµού ΕΕΤΑ του πίνακα α ισχύει και στην περίπτωση που κάποιο πρόσωπο ή τα άτοµα που το βαρύνουν φορολογικά (σύζυγος, τέκνα) έχουν αναπηρία σε ποσοστό 80 % και άνω ή προκειµένου για πρόσωπα που πάσχουν από εγκεφαλική παράλυση, νοητική αναπηρία, αυτισµό ή σύνδροµο DOWN σε ποσοστό 67% και άνω, µε την προϋπόθεση ότι το ακίνητο αποτελεί την κύρια ιδιοκατοικούµενη κατοικία αυτού. Αναφορικά µε τις προϋποθέσεις που κάποιος ανάπηρος µπορεί να τύχει του µειωµένου συντελεστή 0,5 είναι οι ίδιες ακριβώς µε τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τους πολύτεκνους (βλέπε 1-4 προϋποθέσεις παραπάνω) δηλαδή η τιµή ζώνης του ακινήτου να µην υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ, το οικογενειακό εισόδηµα το οικ. Έτος 2013 να µην υπερβαίνει τις 30.000 κ.ο.κ. ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΕΤΑ ΕΝ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΑΡΑ ΕΝ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ ΕΕΤΑ οι µακροχρόνια άνεργοι που έχουν κάρτα ανεργίας συνεχόµενα τουλάχιστον για ένα έτος πριν την έκδοση του πρώτου λογαριασµού ΕΕΤΑ και όσοι επιδοτήθηκαν τακτικά ένα τουλάχιστον εξάµηνο τον τελευταίο χρόνο για την ανεργία τους από τον ΟΑΕ πάλι πριν την έκδοση του πρώτου λογαριασµού ΕΕΤΑ που περιλαµβάνεται στους λογαριασµούς ηλεκτρικού ρεύµατος. Για να τύχουν οι άνεργοι της εν λόγω απαλλαγής θα πρέπει να συντρέχουν οι 5
παρακάτω προϋποθέσεις: 1) ο υποκείµενος στο ΕΕΤΑ να είναι άνεργος κατά την ηµεροµηνία έκδοσης του πρώτου λογαριασµού που περιλαµβάνει ΕΕΤΑ 2) η τιµή ζώνης του ακινήτου να µην υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ 3) το οικογενειακό εισόδηµα κατά το οικονοµικό έτος 2013 να µην υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ 4) το εµβαδόν του ακινήτου να µην υπερβαίνει τα 120 τ.µ. τα οποία προσαυξάνονται κατά 20 τ.µ. για κάθε προστατευόµενο τέκνο και µέχρι τα 200 τ.µ. 5) η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας έτους 2010 του δικαιούχου να µην υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ οι οποίες προσαυξάνονται κατά 10.000 ευρώ για κάθε προστατευόµενο τέκνο. Επίσης για ακίνητα που αποτελούν την κύρια και ιδιοκατοικούµενη κατοικία προσώπων που βρίσκονται σε καθεστώς φτώχειας θα εκδοθεί σχετική Υπουργική Απόφαση από τον Υπουργό Οικονοµικών που θα περιγράφει τις προϋποθέσεις και την διαδικασία ώστε αυτά τα πρόσωπα να πληρώσουν το ΕΕΤΑ σε περισσότερες δόσεις ή να µειωθεί το οφειλόµενο ποσό ΕΕΤΑ ή ακόµη και να απαλλαγούν τελείως από την καταβολή του ΕΕΤΑ. Αρµόδια φορολογική αρχή είναι η ΟΥ του φορολογίας εισοδήµατος του κυρίου ή επικαρπωτή του ακινήτου κατά την ηµεροµηνία αρχικής έκδοσης του λογαριασµού της ΕΗ και των εναλλακτικών προµηθευτών ηλεκτρικού ρεύµατος. Εάν κύριος ή επικαρπωτής του ακινήτου είναι παραπάνω από ένα πρόσωπα, τότε αρµόδια ΟΥ είναι η ΟΥ φορολογίας εισοδήµατος του προσώπου που έχει το µεγαλύτερο ποσοστό συνιδιοκτησίας του ακινήτου ή αλλιώς σε οποιοδήποτε από τα πρόσωπα-συνιδιοκτήτες του ακινήτου που έχει το δικαίωµα να ζητήσει από τους υπόλοιπους να πληρώσουν το µερίδιο, το ποσοστό που τους αναλογεί από το τέλος. ΤΡΟΠΟΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΟΣΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ Το ΕΕΤΑ εισπράττεται από τη ΕΗ ή τους εναλλακτικούς προµηθευτές ηλεκτρικού ρεύµατος σε 5 ισόποσες δόσεις στους λογαριασµούς που εκδίδονται από αυτούς από τον Ιούνιο του 2013 µέχρι τον Φεβρουάριο του 2014. Τα ποσά του ΕΕΤΑ που εισπράττονται από τη ΕΗ και τους εναλλακτικούς προµηθευτές ηλεκτρικού ρεύµατος αποδίδονται στο Ελληνικό ηµόσιο µέχρι τη δέκατη µέρα του επόµενου µήνα από την είσπραξη της δόσης. Το ελληνικό δηµόσιο δικαιούται να ζητήσει από την ΕΗ και τους εναλλακτικούς προµηθευτές ρεύµατος προκαταβολές έναντι των 6
ποσών που πρόκειται να εισπραχθούν σε ποσοστό µέχρι 25%. Η ΕΗ και οι εναλλακτικοί προµηθευτές ρεύµατος παρακρατούν από τα τέλη που εισπράττουν ποσοστό 0,25% για τις δαπάνες είσπραξης που τους βαρύνουν. Εάν λήξει και η τελευταία δόση καταβολής του ΕΕΤΑ και δεν έχει καταβληθεί το συνολικό οφειλόµενο ποσό τότε η ΕΗ αποστέλλει στις αρµόδιες ΟΥ καταστάσεις µε τα πρόσωπα που χρωστάνε και τα οφειλόµενα ποσά του τέλους και από δω και πέρα αναλαµβάνουν οι εφορίες να βεβαιώσουν και να εισπράξουν τις οφειλές αυτές από τους πολίτες. 7
8