Εισήγηση του Ιωάννη Ελ. Κοϊμτζόγλου Δικηγόρου, Δ.Ν. Partner KGLaw Firm
Με την υποπαράγραφο Ε2 του Ν. 4093/2012 (Μεσοπρόθεσμο 2013 2016) προβλέφθηκε η σύσταση, στο Υπουργείο Οικονομικών, Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων καταργούμενης ταυτόχρονα της Γενικής Γραμματείας Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων. Με την ίδια διάταξη προβλέφθηκε η θέση του και καταργήθηκε η θέση του Γενικού Γραμματέα Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων. Η θητεία του είναι πενταετής (δυνατότητα μίας ανανέωσης) και μπορεί να λήξει πρόωρα σε περίπτωση, μεταξύ άλλων, μη επίτευξης των τεθέντων στόχων. Ανάλογα όργανα στην ελληνική έννομη τάξη και στο διεθνή χώρο ; Διάφερει απο τις Ανεξάρτητες Αρχές όσον αφορά τον τρόπο επιλογής και διότι στερείται προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας (αρθρο 101 Α Σ ) Διαφέρει αποτογαλλικόμοντέλοτηςdirection generale des finances publiques διότι έχει υπεραρμοδιότητες. Συμβόλαιο αποδοτικότητας ετήσια ειδική ανταμοιβή (bonus) τουγγδε. Νέες πρακτικές στη δημόσια διοίκηση; New public management.
Με την ίδρυση της θέσης επιδιώκονται: Αύξηση είσπραξης δημόσιων εσόδων Ελαχιστοποίηση πολιτικών παρεμβάσεων στον φοροεισπρακτικό και ελεγκτικό μηχανισμό Αυτόνομη δραστηριοποίηση του ΓΓΔΕ για την είσπραξη δημοσίων εσόδων
Οι αρμοδιότητες του ΓΓΔΕ (συνολικά 200!) σύμφωνα με το Ν. 4093/12 : Διαμόρφωση / επικαιροποίηση στρατηγικού σχεδιασμού της ΓΓΔΕ αξιολόγηση οργανικών μονάδων που υπάγονται στην αρμοδιότητά του Τοποθέτηση προϊσταμένων οργανικών μονάδων και υπηρεσιών που υπάγονται στη ΓΓΔΕ και απόφαση για πρόωρη λήξη της θητείας τους λόγω μη εκπλήρωσης στόχων Εναρμόνιση δράσης οργανικών μονάδων που υπάγονται στη ΓΓΔΕ Πρόταση νομοθετικών ρυθμίσεων για ζητήματα αρμοδιότητάς του Εισήγηση προς τον ΥΟ για έκδοση ΠΔ που αφορούν τις οργανικές μονάδες που υπάγονται στη ΓΓΔΕ Μεταφορά πόρων μεταξύ των οργανικών μονάδων της ΓΓΔΕ
Λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την καταπολέμηση της διαφθοράς στις υπηρεσίες που υπάγονται στις αρμοδιότητές του. Επιμόρφωση προσωπικού υπηρεσιών που υπάγονται στη δικαιοδοσία του. Τέλος, παρέχεται εξουσιοδότηση στον ΥΟ για την έκδοση ΥΑ για παραχώρηση αρμοδιοτήτων στο ΓΓΔΕ που ασκούνται από τον ίδιο σχετικά με την οργάνωση και άσκηση φορολογικής διοίκησης, την εφαρμογή της φορολογικής και τελωνειακής νομοθεσίας που άπτεται της είσπραξης δημοσίων εσόδων και την παρακολούθηση του έργου των οργανικών μονάδων που υπάγονται στη ΓΓΔΕ. ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟ : Οι αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται κατά τα ανωτέρω στο ΓΓΔΕ δεν μπορούν να αναμεταβιβασθούν στον ΥΟ με κανονιστική πράξη.
Ακολούθησε η ΥΑ Δ6Α 1015213ΕΞ 2013 (ΦΕΚ Β, 130, 28.1.2013) με την οποία μεταβιβάζονται στο ΓΓΔΕ αρμοδιότητες και ρητά διευκρινίζεται ότι σε αυτές, με βάση τον ιδρυτικό νόμο, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες αρμοδιότητες: Εισήγηση για την πρόταση έκδοσης ατομικών και κανονιστικών διαταγμάτων Έκδοση πράξεων ατομικού χαρακτήρα Εισήγηση για την έκδοση πράξεων κανονιστικού χαρακτήρα Ακολούθησε, μεταξύ άλλων σχετικών με τις αρμοδιότητες του ΓΓΔΕ νομοθετημάτων, η ΥΑ Δ6Α 1196756 ΕΞ 2013 (ΦΕΚ Β 3317/27.12.2013) με την οποία μεταβιβάζονται στο ΓΓΔΕ αρμοδιότητες οι οποίες ανήκαν στον Υπουργό Οικονομικών και αφορούν ζητήματα μείζονος σημασίας (λ.χ. ειδικοί φόροι κατανάλωσης, ειδικός φόρος πολυτελείας, ρυθμίσεις τελωνειακού κώδικα κ.α.).
Η προαναφερόμενη παράθεση των αρμοδιοτήτων του ΓΓΔΕ προκαλεί κάποιες σκέψεις: Εντυπωσιάζει η ποικιλία των αρμοδιοτήτων: οργανωτικές, εποπτικές, ελεγκτικές, επιμορφωτικές. Μπορεί ένα μονοπρόσωπο όργανο, όπως ο ΓΓΔΕ, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που επιβάλλουν όλες αυτές; Του απονέμεται αρμοδιότητα για την έκδοση πράξεων ατομικού και φορολογικού, προφανώς, χαρακτήρα. Δεν αναφέρεται η διαδικασία που πρέπει να τηρηθεί για την έκδοση των εν λόγω πράξεων ατομικού χαρακτήρα. Μήπως αναλογικά θα ισχύσει η συνήθης ελεγκτική διαδικασία; (έκθεση ελέγχου, προηγούμενη ακρόαση φορολογουμένου). Μπορεί ένα μονοπρόσωπο όργανο να υποκαταστήσει τα περισσότερα που δρουν στο πλαίσιο μίας ελεγκτικής διαδικασίας (ελεγκτές, προϊστάμενοι, επόπτες); Υπάρχει νομοθετική εξουσιοδότηση για την έκδοση της εν λόγω ΥΑ με την οποία διευκρινίζεται (αυθεντική ερμηνεία;) ότι στην αρμοδιότητα του ΓΓΔΕ υπάγεται και η έκδοση ατομικών πράξεων;
Πώς δικαιολογείται από τις αρχές της λειτουργικής οργάνωσης της πολιτείας η συγκέντρωση τόσων αρμοδιοτήτων σε ένα μονοπρόσωπο όργανο, στερούμενο δημοκρατικής νομιμοποίησης (αρχή λαϊκής κυριαρχίας); Συμβαδίζει η ύπαρξη ενός μονοπρόσωπου διοικητικού οργάνου με αυξημένες αρμοδιότητες με τις βασικές αρχές της διοικητικής οργάνωσης ; (καταμερισμός εργασίας = χαοτικό σύστημα ; Μονοπρόσωπο όργανο εγγυάται αποτελεσματική λειτουργία ;) Πώς συμβιβάζεται η απονομή γενικής αρμοδιότητας επιβολής ατομικών μέτρωνμετην απαίτηση που απορρέει από την αρχή του κράτους δικαίου για σαφή και προσδιορισμένο τρόπο περιγραφής τέτοιου είδους αρμοδιοτήτων (ΣτΕ 1032/2013); Ιεραρχικά που υπάγεται ο ΓΓΔΕ;
Ο ΓΓΔΕ αποτελεί ακόμη μία (πρόχειρη;) προσπάθεια θέσπισης θεσμού / οργάνου για την αποτελεσματική εξυπηρέτηση δημοσιονομικών στόχων με αμφίβολης νομιμότητας αρμοδιότητες. Ευχαριστώ!