ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΠΕΔΥ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΠΕΔΥ Κωνσταντίνος Ι. Ουλής Καθηγητής, Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μέλος ΔΣ, Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας Αθήνα Απρίλιος 2015

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύμφωνα με το Άρθρο 1 παρ. 2 του Ν. 4238/2014 (ΦΕΚ 38/2014)... στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.), συνιστάται Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.) και στα Κέντρα Υγείας (άρθρο 2 παρ.1) που αποτελούν τις δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας του Π.Ε.Δ.Υ.. εντάσσονται και οι Οδοντίατροι (άρθρο 4 παρ.1), οι οποίοι θα καλύπτουν τη Στοματική Υγεία σε επίπεδο ΠΦΥ και θα πρέπει να είναι κατάλληλα και επαρκώς εκπαιδευμένοι ώστε να είναι σε θέση να εργαστούν σε επίπεδο κοινότητας (άρθρο 4,παρ.2). Στο ίδιο σύστημα ΠΦΥ, πρόκειται να ενταχθούν και όλες οι Μονάδες παροχής υπηρεσιών Π.Φ.Υ. του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. δηλαδή, όλα τα ιατρεία των ασφαλιστικών ταμείων (ΔΕΗ, ΟΤΕ, Τράπεζες) (άρθρ. 2) κλπ. Στη βάση όλων αυτών, προβλέπεται μία κοσμογονία αλλαγών, που κάποιοι για μια ακόμη φορά σχεδίασαν για εμάς χωρίς εμάς, οι οποίες πρόκειται να επηρεάσουν τη παροχή οδοντιατρικών υπηρεσιών στο Δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Παρ όλα αυτά και αδιάφορο από το ποια κυβέρνηση υπάρχει και τι πολιτικές θα εφαρμόσει, ή πότε θα τεθεί σε εφαρμογή λόγω κρίσης, η ΕΟΟ θα έπρεπε να έχει μία σύγχρονη και συγκροτημένη πρόταση για τη Δημόσια Πρωτοβάθμια αλλά και Δευτεροβάθμια Φροντίδα Στοματικής Υγείας. Η πρόταση που ακολουθεί είναι ένα τέτοιο σχέδιο που βάζει κάποιες παραμέτρους για μία ολοκληρωμένη παρέμβαση ανασυγκρότησης των παρεχόμενων υπηρεσιών στοματικής υγείας στο ΠΕΔΥ, για συζήτηση ενώ δίνει και το πιθανό πλαίσιο για πρόταση και πιθανή χρηματοδότηση αυτής της ανασυγκρότησης μέσω ΕΣΠΑ. Σημασία της Στοματικής Υγείας σε Ατομικό και Εθνικό επίπεδο 1. Ο ρόλος και τα χαρακτηριστικά του Οδοντίατρου έχουν αλλάξει 1 γιατί οι θεραπευτικές ανάγκες της κοινωνίας που καλείται να καλύψει έχουν αλλάξει (αλλαγή στη δημογραφία και γήρανση του πληθυσμού, με περισσότερα και σοβαρότερα ιατρικά προβλήματα) 2. Η στοματική Υγεία έχει σχέση με τη Γενική Υγεία και επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ατόμων ( η περιοδοντίτιδα προδιαθέτει για διαβήτη, καρδιοπάθειες, θρομβοεμβολικά αιφνίδια επεισόδια και πνευμονικές λοιμώξεις). 3. Ο οδοντίατρος μπορεί να αναγνωρίζει έγκαιρα πρώιμες ενδείξεις συστηματικών νόσων, συμβάλλοντας στην έγκαιρη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή τους και μειώνοντας τις συνέπειες των νόσων αυτών στο άτομο και την κοινωνία (όπως είναι η καντιντίαση, η τριχωτή γλώσσα, το ΗIV, το σάρκωμα Κaposi, το λέμφωμα μη-hodgkin κλπ) 4. Η Στοματική υγεία και φροντίδα αναγνωρίζεται σαν αναπόσπαστο τμήμα της ιατρικής φροντίδας ( εφ όσον όλες οι παθολογικές καταστάσεις και νόσοι που προσβάλλουν τη στοματική κοιλότητα σήμερα αναγνωρίζονται σαν τμήμα του συνόλου των νόσων που προσβάλλουν τον άνθρωπο). 5. Τα προβλήματα της Στοματικής κοιλότητας από πλευράς κόστους θεραπείας, είναι στη τέταρτη σειρά από όλα τα προβλήματα Υγείας των ανθρώπων και η πρόληψη και έγκαιρη αντιμετώπισή τους είναι επένδυση.

6. Οι νόσοι του στόματος λόγω της μεγάλης έκτασης στην εμφάνιση και προσβολή που παρουσιάζουν σε όλο τον κόσμο συμπεριλαμβάνονται στα κυριότερα δημόσια προβλήματα υγείας (Π.Ο.Υ). Γι αυτό και 7. Η Στοματική Υγεία συμπεριλαμβάνεται στο μετασχηματισμό και προσαρμογή των συστημάτων Υγείας που γίνεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο την συμπλησίαση του επιπέδου και της ποιότητας παροχών (διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών-οδηγία για την ασφάλεια των ασθενών) για να αντιμετωπιστούν οι παρούσες και αυριανές εξελίξεις. Βάσει όλων αυτών: 8. Η Στοματική Υγεία, είναι μέρος της γενικής υγείας του ανθρώπου και η Προαγωγή της Στοματικής Υγείας σαν στρατηγική, όχι μόνο είναι οικονομικά αποτελεσματική στη μείωση των Στοματικών προβλημάτων αλλά και συμβάλλει στη βελτίωση της Γενικής Υγείας και της ποιότητας ζωής των ατόμων ( Oral World Health Organization: 60 th WORLD HEALTH ASSEMBLY 2007), Άρα 9. Η Στοματική Υγεία, σαν μέρος της προώθησης της αλληλοεξαρτώμενης πρόληψης των νόσων του ατόμου (WHO), θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και να επενδυθούν πόροι στην πρωτοβάθμια φροντίδα, για την μείωση των αναγκών τόσο στο Δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Άρα, οι παροχές θα πρέπει να εξειδικευτούν σε τι ομάδες ηλικιών θα δίνονται και ανάλογα οι γνώσεις των οδοντιάτρων που καλούνται να καλύψουν το ΠΕΔΥ θα πρέπει να επικαιροποιηθούν στην ανάλογη κατεύθυνση ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 1. Οδοντιατρικές Ανάγκες Ελληνικού Πληθυσμού (από την Επιδημιολογική Μελέτη Καταγραφής και Προαγωγής της Στοματικής Υγείας του Ελληνικού Πληθυσμού. Ουλής Κ. και συν. 2009) Οι οδοντιατρικές ανάγκες κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα, μένουν χωρίς αντιμετώπιση και διαρκώς διευρύνονται ανά ηλικία, σε σημείο που η Στοματική Υγεία του Ελληνικού πληθυσμού είναι στην 17 η θέση από πλευράς αναγκών μεταξύ των 25 χωρών της Ε.Ε. Στην ηλικία των 35-44 ετών, πέντε δόντια κατά μέσο όρο ανά άτομο έχουν ήδη εξαχθεί ενώ στην ηλικία 65-74 ετών το 35-40% θέλουν ή φέρουν οδοντοστοιχίες Ένα μεγάλο ποσοστό των οδοντιατρικών αναγκών του πληθυσμού (50% στις ηλικίες 15-44 ετών και 90% στις ηλικίες 5 και άνω των 65 ετών) μένει χωρίς αντιμετώπιση Το μεγαλύτερο ποσοστό της τερηδόνας (άνω του 80%) στην ηλικία των 12 και 15 ετών, προέρχεται από το τερηδονισμό του 1ου και 2 ου μόνιμου γομφίου (με 3 από τους 4 γομφίους τερηδονισμένους), λόγω του ότι Η χρήση των καλύψεων των οπών και σχισμών των δοντιών που θα μείωνε αυτή τη τερηδόνα είναι μόλις 7-8%. Όταν στην Ευρώπη η χρήση τους φθάνει στο 50-90% (Επιδημιολογικός χάρτης της χώρας, Ουλής και συν.2005). Η πρωτοβάθμια φροντίδα για τα ΚΥ αλλά και η δευτεροβάθμια φροντίδα για τα παιδιά και τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ειδικά κέντρα-χειρουργεία) που την έχουν περισσότερο ανάγκη, είναι πλήρως εγκαταλελειμμένη και ανύπαρκτη. 2. Ανισότητες στη παροχή και ποιότητα των υπηρεσιών Στοματικής Υγείας

Οι Οδοντιατρικές ανάγκες παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις κατά γεωγραφική περιοχή της χώρας, κατά κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και κατά ασφαλιστικό φορέα (επιδημιολογικός χάρτης της χώρας,ουλής Κ. 2005) Υπάρχουν περιοχές όπου συχνά η υψηλότερη μέση τιμή ενός δείκτη που μετρήθηκε σε μια περιοχή είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από τη χαμηλότερη τιμή του ίδιου δείκτη σε μια άλλη περιοχή. Τα Ιωάννινα (5, 12 και 35-44 ετών), η Αχαΐα (15 ετών) και η Θεσσαλονίκη (65-74 ετών) παρουσιάζουν τα περισσότερα προβλήματα. Τα άτομα χαμηλότερου εισοδηματικού επιπέδου, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα Στοματικής Υγείας και έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό των αναγκών αθεράπευτο, σαν αποτέλεσμα της αδυναμίας τους να καλύψουν το κόστος κάλυψης οδοντιατρικών υπηρεσιών Οι ανασφάλιστοι έχουν έως και 5 φορές περισσότερες εξαγωγές και ανάγκες προσθετικής αντικατάστασης δοντιών από ότι έχουν οι ασφαλισμένοι στο Δημόσιο ή στο Ι.Κ.Α. 3. Κεντρικός Σχεδιασμός- Θεσμικά κενά: Α) Υπάρχει έλλειψη ενός Κεντρικού Οργάνου ή μίας Διεύθυνσης Στοματικής Υγείας ( Νόμος 3172/2003), για Σχεδιασμό εφαρμογή - παρακολούθηση και αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών πρωτοβάθμιας στοματικής υγείας στη χώρα. Καταγραφή και Παρακολούθηση των Νόσων του Στόματος του πληθυσμού Έλεγχο ανθρώπινου δυναμικού και ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα Β) Η Στοματική Υγεία σαν τέταρτη σε σειρά κόστους θεραπείας των προβλημάτων της και με 15000 Οδοντίατρους δεν είναι δυνατόν να μην εκπροσωπείται στην εκτελεστική γραμματεία του ΚΕΣΥ Γ) Η συνεχής επιμόρφωση των Οδοντιάτρων Θθα πρέπει άμεσα να θεσμοθετηθεί για το Δημόσιο και για τον ιδιωτικό τομέα, ενώ θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για το ΠΕΔΥ, όπως είναι σε πολλές χώρες της Ευρώπης (Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία) 4. Απουσία Πολιτικής Στοματικής υγείας σε Ιδιωτικό και Δημόσιο τομέα 1. Η πρωτοβάθμια Στοματική φροντίδα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, έχει εγκαταλειφθεί ή υπολειτουργεί αλλά κυρίως είναι αναποτελεσματική και χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και στόχους, χωρίς συντονισμό και έλεγχο. 2. Η δευτεροβάθμια φροντίδα (ειδικά κέντρα αντιμετώπισης-οδοντιατρικά χειρουργεία) για τα παιδιά και τα άτομα με ειδικές ανάγκες και ειδικές ομάδες του πληθυσμού που την έχουν περισσότερο ανάγκη, είναι τελείως ανύπαρκτη. 3. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη πολιτική Στοματικής υγείας για πρόληψη, ούτε στρατηγική αντιμετώπισης ειδικών ομάδων του πληθυσμού που παρουσιάζουν τα περισσότερα προβλήματα. 4. Η καταγραφή και παρακολούθηση των νόσων του στόματος του πληθυσμού της χώρας θα πρέπει να γίνεται και σε περιφερειακό επίπεδο (εκτός της Εθνικής καταγραφής του 2004 και 2014), βάσει κοινών κριτηρίων από εκπαιδευμένους και τυποποιημένους εξεταστές των ΚΥ-ΠΕΔΥ για να τις παρακολουθούν ανά περιφέρεια και εντοπίζονται οι ανισότητες καλλίτερα και να γίνονται πιο στοχευμένες δράσεις.

5. Δεν υπάρχουν ειδικά κέντρα αναφοράς, παρακολούθησης και αντιμετώπισης για άτομα και παιδιά με ειδικές ανάγκες (καρκινοπαθή, αιμορροφιλικά, λευχαιμικά, σπαστικά, η παιδιά με διάφορα Σύνδρομα ή άτομα με χειλεουπερωιωσχιστία που χρειάζονται αντιμετώπιση από ομάδα ειδικών, ούτε περιφερειακά ούτε Εθνικά. κλπ 6. Έχουμε την παγκόσμια πρωτοτυπία, στα Παιδιατρικά Νοσοκομεία της χώρας που θεωρητικά θα έπρεπε να καλύπτουν τις στοματικές ανάγκες των φυσιολογικών αλλά και αυτών με ειδικές ανάγκες παιδιών, σε επίπεδο δευτεροβάθμιας παροχής υπηρεσιών να μην καλύπτονται από Ομάδες ειδικών Παιδοδοντιάτρων, Ορθοδοντικών, Γναθοχειρουργών. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΕΔΥ Ι. Πρωτοβάθμια φροντίδα Στοματικής Υγείας Όπως έγινε φανερό από τα πιο πάνω, η Στοματική υγεία του Ελληνικού πληθυσμού είναι σε πολύ άσκημη κατάσταση γιατί τα ΚΥ-ΠΕΔΥ και οι φορείς αλλά και οι πολιτικές παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας δεν είχαν ένα συγκεκριμένο πλάνο και προδιαγραφές παρέμβασης σε προληπτικό ή θεραπευτικό επίπεδο. Το κάθε ΚΥ ή Οδοντίατρος έκανε «κατά το δοκούν». Ο Στόχος του προγράμματος αυτού θα πρέπει να είναι η βελτίωση της στοματικής υγείας του Ελληνικού πληθυσμού με ταυτόχρονη μείωση των δαπανών και σύγκλειση τους με το επίπεδο των άλλων αναπτυγμένων Ευρωπαϊκών χωρών και μπορούν να επιτευχθούν με: 1) Την επιμόρφωση του κοινού (κυρίως παιδιά) και εκπαίδευση όλων των Οδοντιάτρων πριν την ανάληψη υπηρεσιών 2) Τη παροχή κοινών υπηρεσιών ΠΦΥ σε όλα τα ΚΥ-ΠΕΔΥ 3) τη μηχανοργάνωση των Οδοντιατρείων των ΚΥ και τη διασύνδεσή τους με μία κεντρική Διεύθυνση Στοματικής υγείας σε επίπεδο Περιφέρειας ή Υπ. Υγείας, με 4) κοινό ιστορικό και κοινά πρωτόκολλα πρόληψης και αντιμετώπισης (επειγόντων και τραύματος), και 5) την καταγραφή και έλεγχο των παρεχόμενων υπηρεσιών για έλεγχο της αποδοτικότητας και ποιότητας. Άμεσα Μέτρα Ανασυγκρότησης της Οδοντιατρικής στο ΕΣΥ Θεσμική Παρέμβαση: 1. Άμεση ενεργοποίηση και ένταξη στον Οργανισμό του Υπουργείου Υγείας, της Διεύθυνσης Στοματικής Υγείας με πλήρη στελέχωση και συγκέντρωση όλων των αρμοδιοτήτων σχετικών με την Στοματική Υγεία. 2. Θεσμοθέτηση θέσης Οδοντιάτρου στην εκτελεστική γραμματεία του ΚΕΣΥ 3. Ενεργοποίηση του Νόμου υποχρεωτικής συνεχούς επιμόρφωσης του Οδοντιατρικού δυναμικού του ΠΕΔΥ. 4. Ανανέωση και εφαρμογή χωρίς παρέκκλιση του ισχύοντος νόμου για παροχή πρόληψης και θεραπείας στα παιδιά 0-16 ετών 5. Θεσμοθέτηση δημιουργίας μητρώου όλων των υπαρχόντων και αυτών που θα γεννηθούν παιδιών, ώστε βάσει της ημερομηνίας γέννησης να επισκέπτονται υποχρεωτικά το Κέντρο υγείας της περιφέρειάς του για πρόληψη (Παιδίατρο- Οδοντίατρο) 6. Δημιουργία και χορήγηση κάρτας Οδοντιατρικών επισκέψεων για παρακολούθηση.

7. Υποχρεωτική ετήσια επίσκεψη όλων των παιδιών που υπάγονται στα Κέντρα Υγείας, βάσει της ημερομηνίας γέννησης για έλεγχο και πρόληψη. 8. Θεσμοθέτηση επέκτασης του υποχρεωτικού οδοντοστοματολογικού ελέγχου των παιδιών, εκτός από αυτή πριν την εγγραφή τους στη 1η τάξη του Δημοτικού (6 ετών) να γίνεται και στη 1η τάξη του Γυμνασίου (12 ετών). 9. Επανασύσταση της «Εθνικής Επιτροπής Στοματικής Υγείας» με σκοπό την επεξεργασία και την υποβολή προτάσεων για: τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου κεντρικού προγράμματος εφαρμογής της πρωτοβάθμιας φροντίδας Στοματικής Υγείας από όλα τα ΚΥ-ΠΕΔΥ και φορείς παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας σε όλη τη χώρα Παρέμβαση και Δράσεις του Προγράμματος Οι δράσεις του προγράμματος αυτού θα περιλαμβάνουν: 1. Την καταρχήν επιμόρφωση μέσω ενός ταχύρυθμου επιμορφωτικού σεμιναρίου όλων των Οδοντιάτρων των ΚΥ-ΠΕΔΥ και των Μονάδων που θα ενταχθούν στο ΠΕΔΥ της χώρας με στόχο την απόκτηση κοινών και επικαιροποιημένων γνώσεων στα νέα δεδομένα και ειδικά στο πακέτο υπηρεσιών που θα παρέχονται (πρόληψηεπείγοντα-τραυμα-κριτήρια παραπομπών κλπ) στις μονάδες αυτές. 2. Τη δημιουργία ενός πακέτου παροχών και περιπτωσιολογίας που θα συμφωνηθεί με τη πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς σε παιδιά και εφήβους 0-16 ετών. 3. Τη δημιουργία ενός κοινού ιστορικού σε μηχανογραφημένη κάρτα καταγραφής των αναγκών και της αντιμετώπισης των ασθενών. 4. Να γίνει μηχανοργάνωση των ΚΥ-ΠΕΔΥ με κοινό οδοντιατρικό πρόγραμμα συνδεδεμένο με μία κεντρική Διεύθυνση Στοματικής υγείας για παρακολούθηση των αναγκών και διορθωτική παρέμβαση όπου χρειάζεται. 5. Την εκπαίδευση και δημιουργία τυποποιημένων εξεταστών για τη καταγραφή και παρακολούθηση των νόσων του στόματος του πληθυσμού της χώρας βάσει κοινών κριτηρίων ανά περιφέρεια. 6. Κοινά κριτήρια και πρωτόκολλα αντιμετώπισης περιστατικών από τη παρεχόμενη περιπτωσιολογία: π.χ. ανοξείδωτες στεφάνες, οδοντικοί τραυματισμοί, κλπ. 7. Την εφαρμογή ενός προληπτικού προγράμματος ανάλογα με την ομάδα κινδύνου των παιδιών και βάσει πρωτοκόλλων για χρήση φθορίου, ακτινογραφίες, συχνότητα επανεξετάσεων κλπ. 8. Την υποχρεωτική προσέλευση όλων των παιδιών για επανεξετάσεις (με επιστολές και τηλέφωνα) και εφαρμογή του βασικού πακέτου πρόληψης στο ΚΥ, κάθε έτος την ημερομηνία γεννησής τους ή συντομότερα εφ όσον απαιτείται. 9. Την εισαγωγή της αγωγής στοματικής υγείας με την μέθοδο της βιωματικής μάθησης σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς στα σχολεία 10. Την εισαγωγή πραγματικών εφημεριών, για την αντιμετώπιση όλων των περιστατικών οδοντικού τραύματος παιδιών και εφήβων 11. Σύμφωνα με τον επιδημιολογικό χάρτη της χώρας (Ουλής και συν. 2009) οι ανάγκες των παιδιών 12 και 15 ετών σε ποσοστό άνω του 80%, προέρχονται από το τερηδονισμό του 1ου και 2 ου μόνιμου γομφίου (με 3 από τους 4 γομφίους τερηδονισμένους). Γι αυτό συστήνεται άμεσα 12. Να εφαρμοστεί ένα στοχευμένο δημόσιο πρόγραμμα πρόληψης της τερηδόνας, με «καλύψεις οπών και σχισμών-sealants» των πρώτων και δεύτερων μόνιμων γομφίων (ηλικίες 6 και 12 ετών), που σε συνδυασμό και με τα άλλα προληπτικά

μέτρα θα μειώσει τις ανάγκες στα παιδιά κατά 50-60% (από το 2,09 χαλασμένα δόντια ανά παιδί στο 1,1 για τα 12 χρονα και από 3,19 στο 1,4 για τα 15χρονα. Η μείωση αυτή που είναι της τάξης του 50-70%, θα έφερνε τη χώρα μας στα επίπεδα των άλλων προηγμένων Ευρωπαϊκών χωρών). ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΥ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ένα πρόγραμμα αναβάθμισης και ανασυγκρότησης των παρεχόμενων υπηρεσιών στοματικής υγείας από τα ΚΥ-ΠΕΔΥ απαιτεί χρηματοδότηση, που είναι απαραίτητη τουλάχιστον για την πρώτη τριετία και την δημιουργία των υποδομών, ώστε να είναι βιώσιμη και μετά τη λήξη του προγράμματος. Η χρηματοδότηση αυτή μπορεί να προέλθει από το Πρόγραμμα ΕΣΠΑ, αρκεί να έχουν προβλεφθεί οι δράσεις ενός αντίστοιχου προγράμματος και να εμπίπτουν στις δράσεις της προκήρυξης ΕΣΠΑ. Οι στόχοι του Προγράμματος ανασυγκρότησης των Μονάδων του ΚΥ- ΠΕΔΥ είναι α) οι υπηρεσίες τους να εξυπηρετούν την α) βάθμια φροντίδα του πληθυσμού αλλά και να είναι το εργαλείο παρακολούθησης των νόσων του στόματος β) να προσφέρουν υπηρεσίες εντός του κέντρου υγείας αλλά και να παρεμβαίνουν στη κοινωνία γ) να θεραπεύουν αλλά και να επιμορφώνουν. Οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν εφόσον το πρόγραμμα α) δημιουργήσει υποδομές σε υλικό και επιμορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό, ώστε β) να είναι βιώσιμο και να έχει συνέχεια γ) να έχει μηχανισμό παρακολούθησης παραγωγικότητας και αξιολόγησης της ποιότητας, και δ) να δίνει κίνητρα και διεγείρει το ενδιαφέρον μέσω των δράσεων και της ποικιλομορφίας στο ανθρώπινο δυναμικό που το υπηρετεί. Η ικανοποίηση όλων των ανωτέρω θα γίνει με τις ακόλουθες δράσεις: Δράση 1η : Επιμόρφωση του στελεχιακού Οδοντιατρικού δυναμικού των Κ.Υ-ΠΕΔΥ στα νέα επιστημονικά δεδομένα που θα αφορούν : Α) Ένα πακέτο παροχών και περιπτωσιολογίας πρωτοβάθμιας Στοματικής φροντίδας που θα παρέχουν όλα τα ΚΥ-ΠΕΔΥ, Β) Δημιουργία κοινών πρωτόκολλων αντιμετώπισης των περιστατικών αποκατάστασης, τραύματος, παραπομπών. Γ) Ένα κοινό προληπτικό πρόγραμμα ανάλογα με τις ανάγκες και την ηλικία των παιδιών και βάσει κοινών πρωτόκολλα χρήσης φθορίου, χρήσης των ΚΟΣ (SEALANTS) κλπ. Δ) Εκπαίδευση στην αγωγή στοματικής υγείας στη βάση εκπαιδευτικού υλικού και δεδομένων, όσον αφορά το περιεχόμενο και τη μέθοδο. Ε) Εκπαίδευση στη χρήση του ηλεκτρονικού οδοντιατρικού προγράμματος και συμπλήρωσης της μηχανογραφημένης ηλεκτρονικής κάρτας ιστορικού ΣΤ) Εκπαίδευση στην συλλογή και επεξεργασία στοιχείων για την παρακολούθηση των αναγκών και της αποδοτικότητας του κάθε ΚΥ-ΠΕΔΥ. Δράση 2η : Καταγραφή των στοματικών αναγκών του πληθυσμού της χώρας (Pathfinder Surveys). Οδοντίατροι εξεταστές θα τυποποιηθούν σε κοινά κριτήρια και θα καταγράψουν τις νόσους του στόματος και τις ανάγκες του

πληθυσμού κατά υγειονομική περιφέρεια. Η καταγραφή θα γίνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να παρακολουθούνται οι νόσοι του στόματος και να γίνονται οι ανάλογες παρεμβάσεις, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. κάθε 7-8 Δράση 3 η : Προαγωγή της στοματικής υγείας του Ελληνικού πληθυσμού και ειδικά των παιδιών. Mε έμφαση στην νηπιακή ηλικία και τις ομάδες στόχους παιδιών που προέκυψαν από τον επιδημιολογικό χάρτη της χώρας και έχουν τα περισσότερα οδοντιατρικά προβλήματα: τις ηλικίες των 7-9 και 12-15 ετών, με Α) Διανομή ειδικών επιμορφωτικών εντύπων για γονείς και παιδιά Β) Πρόγραμμα επισκέψεων στα σχολεία και συμμετοχή στην αγωγή υγείας με την μέθοδο της βιωματικής μάθησης, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς συντονιστές αγωγής υγείας Α βάθμιας και Β βάθμιας εκπαίδευσης Γ) Επισκέψεις των παιδιών στα ΚΥ-ΠΕΔΥ και πρόγραμμα παροχών Δράση 4 η : Δημιουργία ενός δικτύου ηλεκτρονικής μηχανοργάνωσης και διασύνδεσης των ΚΥ-ΠΕΔΥ με ένα κεντρικό σημείο αναφοράς (Διεύθυνσης Στοματικής Υγείας στο ΥΥΚΑ) και επεξεργασίας των δεδομένων μέσω του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενή για δημιουργία πολιτικών υγείας.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ 1. Profile of the Future Dentist. Resolution of the Council of European Dentist. Adopted in May 2007 2. Η Επιδημιολογική κατάσταση της Στοματικής Υγείας του Ελληνικού Πληθυσμού. Προτάσεις για τη βελτίωσή της. Ουλής Κ., Θεοδώρου Μ, Μαστρογιαννάκης Τ., Μαμάη-Χωματά Ε., Πολυχρονοπούλου Α., Αθανασούλη Θ. Ελληνικά Στοματολογικά Χρονικά 2009, 53 (3), 97-120. 3. Πρόγραμμα Προαγωγής και Καταγραφής της Στοματικής Υγείας του Ελληνικού Πληθυσμού. Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία. Συντονιστής : Ουλής Κ., Αθήνα 2005. 4. Oral Health: Action plan for promotion and integrated disease prevention. WHO, 60 th World Health Assembly,2007 5. Εθνική Επιτροπή Στοματικής Υγείας- Υποεπιτροπή Πρωτοβάθμιας Οδοντιατρικής Περίθαλψης. Συντονιστής: Λυγιδάκης Ν. Αθήνα 2007 6. Εισήγηση Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Οδοντιατρικής Φροντίδας. Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία. Συντονιστής Τσιόγκας Γ., 2005 7. Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Στοματική Υγεία. Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Συντονιστής Ζορμπάς Α., Αθήνα 2008.