ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ταχ. Δ/νση : Ελευθ. Βενιζέλου 57 Ταχ. Κώδ : 105 64 Αθήνα Τηλέφωνο : 210-3722510 Fax : 210-3242254 E-mail : proedros@tap.gr Αθήνα, 11/9/2012 Aριθ.Πρωτ.: Γρ.Πρ./13124 ΠΡΟΣ: Πίνακα αποδεκτών ΚΟΙΝ.: Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α 1. Γρ. Αναπλ. Υπουργού κ. Κ. Τζαβάρα 2 Γεν. Γραμμ. Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη Αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες, Με αφορμή την υποβληθείσα από 11.9.2012 παραίτησή μου από τη θέση του Προέδρου του Δ.Σ. του ΤΑΠΑ και την επικείμενη εγκατάσταση νέου Δ.Σ, θα ήθελα να ευχαριστήσω κατ αρχήν την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου για την εμπιστοσύνη που έδειξε ορίζοντάς με δυο φορές (Ιούνιος 2011 και Φεβρουάριος 2012) Πρόεδρο του Δ.Σ., καθώς και τα μέλη του Δ.Σ. για την εποικοδομητική συνεργασία που είχαμε καθόλη τη διάρκεια της δεκαπεντάμηνης περίπου θητείας μας. Ευχαριστίες επίσης οφείλω σε όλες τις υπηρεσίες του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α με τις οποίες συνεργαστήκαμε, όλες τις εφορείες, τις διευθύνσεις μουσείων, ινστιτούτων, όλους τους συνεργάτες μου στο ΤΑΠΑ καθώς και όλους τους εργαζόμενους σ αυτό, στα εργαστήρια και πωλητήριά του, που βοήθησαν ώστε να υλοποιηθεί το έργο που επιτελέσαμε σε σύντομο σχετικά διάστημα. Λυπάμαι που οι καθυστερήσεις από τις δυο συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις αλλά κυρίως με το κούρεμα του PSI που υποστήκαμε υποχρεωτικά όλα τα Ν.Π.Δ.Δ και την εξ αυτού απώλεια ~31εκ. από τα ταμεία μας, δεν μας επέτρεψαν να έχουμε θεαματικότερα αποτελέσματα των προσπαθειών μας. Για να υπάρχει σαφέστερη εικόνα της κατάστασης στην 1
οποία βρεθήκαμε: στις 6/3/12 το σύνολο των διαθεσίμων κεφαλαίων ήταν 44.656.101,00εκτ.. Στις 14/3/12 (μετά δηλ. το PSI), τα πραγματικά διαθέσιμα μετά από τις πληρωμές που έγιναν στο διάστημα των 8 ημερών, διαμορφώθηκαν στα 10.532.661,50εκ.. Το PSI όχι μόνο μας αιφνιδίασε, αλλά χάσαμε και πολύτιμο παραγωγικό χρόνο, σε επιστολές, διαβουλεύσεις, ενημερώσεις, επισκέψεις, συσκέψεις σε Υπουργεία, Τράπεζα της Ελλάδος, Εμπορική, Ν.Σ.Κ. πλην όμως το Υπουργείο Οικονομικών και η Εμπορική Τράπεζα ήταν απόλυτα αρνητικοί στα αιτήματά μας. Παρόλα αυτά είχαμε σε όλους τους τομείς σημαντική πρόοδο. - Ξεμπλοκάραμε απαλλοτριώσεις που λίμναζαν μια δεκαετία και πληρώσαμε αποζημιώσεις για στέρηση χρήσης που ήταν στάσιμες από το 2001 και εντεύθεν έτσι που σήμερα δεν έχουμε καθόλου εκκρεμότητες ούτε διαμαρτυρίες από πολίτες, υπηρεσίες του Υπουργείου, ή τον Συνήγορο του Πολίτη. - Προωθήσαμε την αναβάθμιση σε περισσότερους από 150 αρχαιολογικούς χώρους με ποικίλα έργα (ενημερωτικές πινακίδες, σημάνσεις, κατασκευή W.C, ανακαίνιση εκδοτηρίων, φυλακείων, περιφράξεις, κατασκευή πωλητηρίων, εγκατάσταση αυτόματων πωλητών νερού, επισκευές μουσείων, ενίσχυση εγκαταστάσεων ασφαλείας και πυρασφάλειας, βελτιώσεις περιβάλλοντος χώρου κ.ά.). - Ολοκληρώσαμε ή ολοκληρώνουμε παρεμβάσεις μεγαλύτερης κλίμακας, όπως Aκαδημία Πλάτωνος, Δελφοί, Βυζαντινό Μουσείο, Στέγαστρο Κω και άλλα. - Χρηματοδοτήσαμε μελέτες για την συντήρηση και αποκατάσταση μνημείων. - Προωθήσαμε επίσης την αναβάθμιση των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων στοχεύοντας παράλληλα στην ενίσχυση των εσόδων του ΤΑΠΑ αυξάνοντας θεαματικά και παρά την κρίση, τον αριθμό των αναψυκτηρίων από 23 στο τέλος του 2010 σε 36 σήμερα, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη διαγωνισμοί για την εκμίσθωση 24 επιπλέον. Επίσης εντυπωσιακή ήταν η αύξηση των πωλητηρίων που επιτύχαμε. Θυμίζω ότι στις 15/6/2011 που αναλάβαμε ως νέο Δ.Σ. από τα 27 που υπήρχαν ως υποδομές μόλις 4-5 πωλητήρια ήσαν ανοικτά και αυτά υπολειτουργούσαν, ελλείψει προσωπικού (που αμέσως προσλάβαμε) και πωλητέων ειδών στα οποία υπήρχε τεράστια έλλειψη καθώς επίσης 2
και λόγω εργασιών στα Μουσεία ή στα ίδια τα πωλητήρια. Προβήκαμε τάχιστα σε διαγωνισμούς για κατασκευή αντιγράφων και αξιοποιήσαμε τα πωλητέα του ΟΠΕΠ - που είχε ήδη πάψει να λειτουργεί καθώς είχε τεθεί σε λύση και αργότερα σε εκκαθάριση αγοράζοντάς τα σε τιμή κόστους και εφοδιάσαμε με αυτά τα πωλητήριά μας. Προχωρήσαμε σε ενίσχυση του προσωπικού των εργαστηρίων, θέσαμε σε επαναλειτουργία το εργαστήριο Καβάλας, αναβαθμίσαμε το εργαστήριο Πέλλας μεταφέροντάς το σε σύγχρονα άδεια κτίρια εντός του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας. Αξίζει να αναφερθεί ότι η παραγωγή των εργαστηρίων το 2011 διπλασιάστηκε σε σχέση με το 2010 και τριπλασιάστηκε σε σχέση με το 2009. Προσβλέπουμε σε καλλίτερες επιδόσεις κυρίως στο εργαστήριο του Ρέντη, ύστερα από την αναδιανομή καθηκόντων που έχει γίνει, την παρουσία αρχαιολόγου επί τόπου σε καθημερινή βάση και την καθιέρωση για πρώτη φορά συνεργασίας με τη Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ) έτσι ώστε να εκπαιδεύονται στα εργαστήρια φοιτητές της, παράγοντας ταυτόχρονα προϊόντα για το ΤΑΠ. Αυτή τη στιγμή εκπαιδεύονται 5 φοιτητές της Α.Σ.Κ.Τ. στα εργαστήρια του Ρέντη Σήμερα, παρά την οικονομική στενότητα τα πωλητήρια που είναι έτοιμα ή βρίσκονται σε λειτουργία είναι 53 (πενήντα τρία) από 4-5 που παραλάβαμε σε λειτουργία. Βεβαίως, πολλές φορές το προσωπικό δεν επαρκεί για να συμβαδίζει η λειτουργία των πωλητηρίων με αυτή των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων όπως επιθυμούσαμε, διότι παρότι είχαμε προβλέψει και εξασφαλίσει έγκριση για 202 εποχικούς πωλητές, εργάτες, συντηρητές, τεχνίτες εκμαγείων, λόγω έλλειψης κονδυλίων προσλάβαμε μόλις 15 πωλητές για το 2012. - Για πρώτη φορά κατασκευάσαμε και λειτουργεί πωλητήριο του ΤΑΠ σε πύλη εισόδου της χώρας (ΟΛΠ) που σύμφωνα με τους επισκέπτες αποτελεί κόσμημα για τον χώρο και τον Πειραιά. - Θα ήθελα δε να σταθώ ειδικά στην κατασκευή του πωλητηρίου του Μυστρά που χρηματοδοτήσαμε, η οποία προβλέπει μερική αναστήλωση μεσαιωνικού κτιρίου του αρχαιολογικού χώρου του Μυστρά και πιστεύουμε ότι το αποτέλεσμα θα είναι «ξεχωριστό» από κάθε άποψη, όταν ολοκληρωθεί το έργο. 3
- Εξαιρετικά θετικό, θεωρώ το γεγονός ότι εμπλουτίσαμε τα είδη των πωλητέων εμπλέκοντας και τις εφορείες ώστε να προτείνουν αντιπροσωπευτικά των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων ευθύνης τους, αντίγραφα εκθεμάτων ή εμπνευσμένες από αυτά παραγωγές ώστε να πάψει το φαινόμενο όλα τα πωλητήρια απανταχού της χώρας να έχουν τα ίδια ακριβώς πωλητέα ήδη. - Παράλληλα, αξιοποιώντας εξειδικευμένο προσωπικό, προβήκαμε σε επανέκθεση εκθεμάτων και αναμόρφωση πωλητηρίων, πρόγραμμα που είναι σε εξέλιξη και σκοπεύαμε να συνεχίσουμε. - Για πρώτη φορά πουλήθηκαν αντίγραφα παραγωγής του ΤΑΠΑ σε έκθεση στο εξωτερικό (στο Λούβρο για τον Μ. Αλέξανδρο). - Ως προς τις Εκδόσεις: Ύστερα από ανεξήγητη στασιμότητα (διότι και χρήματα και εξειδικευμένο και υψηλού επιπέδου προσωπικό διέθετε το ΤΑΠΑ) επαναδραστηριοποίησαμε την εκδοτική παραγωγή του και κυρίως επαναφέραμε τη θεμελιώδη προσφορά του Ταμείου για την επιστήμη και την έρευνα: Τα Χρονικά του Αρχαιολογικού Δελτίου είχαν σταματήσει στο 2000 και οι Μελέτες στο 2001. Είχαν συσσωρευθεί δεκάδες αδημοσίευτων διατριβών ήδη «παλαιών». Για αυτό ενεργοποιήσαμε για πρώτη φορά τα Αρχαιολογικά Ινστιτούτα χρηματοδοτώντας τα, ώστε να πετύχουμε αποσυμφόρηση του ΤΑΠ και επιτάχυνση των εκδόσεων. Ήδη έχουν εκδοθεί τα Χρονικά του Αρχαιολογικού Δελτίου για την περίοδο 2001-2004 για όλη τη χώρα και οι Μελέτες για τη περίοδο 2003-2009 ενώ τα Ινστιτούτα ολοκληρώνουν την έκδοση 12 διατριβών. Προετοιμάζεται ήδη η έκδοση 10 τόμων Χρονικών του Αρχαιολογικού Δελτίου ανα δύο έτη έως το 2009. Εκδόσαμε και επανεκδόσαμε περίπου 10,5 εκατομμύρια δίγλωσσα ενημερωτικά φυλλάδια που διατίθενται δωρεάν στους επισκέπτες για 169 αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, μνημεία (σε 70 από αυτούς για πρώτη φορά.) Εκδόσαμε επίσης 340 δίγλωσσα ενημερωτικά φυλλάδια σε μορφή Braille (για τυφλούς). Υπενθυμίζω ότι για πρώτη φορά το Δ.Σ. του ΤΑΠΑ καθιέρωσε διανομή των ενημερωτικών φυλλαδίων σε ξενοδοχεία ξεκινώντας από 30 μεγάλα ξενοδοχεία 5 και 4 αστέρων στην Αττική και επεξέτεινε τη διανομή σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ)σε όλη την Ελλάδα. 4
Το 2012 εκδόσαμε 20 ειδικά φυλλάδια σε 2εκτ. αντίτυπα προς χρήση των ξενοδοχείων όπου κάθε φυλλάδιο περιελάμβανε πληροφορίες για μνημεία μιας ευρύτερης περιοχής (π.χ νομός) παρακινώντας έτσι τον πελάτη του ξενοδοχείου να επισκεφθεί και λιγότερο «διάσημα» μνημεία και χώρους. Εκτός από τα όσα ανέφερα παραπάνω, υπάρχει μακρύς κατάλογος εκδόσεων (οδηγοί, μονογραφίες, Πρακτικά Συνεδρίων, ηλεκτρονικές εκδόσεις, κατάλογοι εκθέσεων, κάρτες κ.λ.π) που επιμελήθηκε η Δ/νση Δημοσιευμάτων υπο την εποπτεία και καθοδήγηση μη αμειβόμενης Επιστημονικής Επιτροπής Εκδόσεων υπο την προεδρία της κας Ευ. Μπουρνιά, Καθ. Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, που εκδόθηκαν στο διάστημα Σεπτέμβριος 2011- Σεπτέμβριος 2012. Επίσης επιχορηγήσαμε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για τον κατάλογο των Αντικυθήρων, την 8 η ΕΒΑ για επανέκδοση τριών παλαιότερων εκδόσεων της, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού για τη μετάφραση στην αγγλική του οδηγού του Μουσείου κ.α Πετύχαμε την ένταξη στο επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ Ψηφιακή Σύγκλιση την πρότασή μας για ψηφιοποίηση, ηλεκτρονική διαχείριση και ηλεκτρονική διάθεση των εκδόσεων του ΤΑΠ (αποτελεί το μόνο έργο του ΤΑΠ στο ΕΣΠΑ). - Παράλληλα εγκαταστάθηκε και λειτουργεί στο ΤΑΠ από 1/1/2012 διπλογραφικό σύστημα στο λογιστήριο (με καθυστέρηση δωδεκαετίας). - Έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για εγκατάσταση 125 ταμειακών μηχανών σε πωλητήρια και «διαχειρίσεις» (στις οποίες πωλούνται μόνο βιβλία και κάρτες). - Θέσαμε σε λειτουργία το σύστημα έκδοσης και ελέγχου εισιτηρίων που είχε εγκαταστήσει ο ΟΠΕΠ σε 13 χώρους και μουσεία με χρηματοδότηση του Γ ΚΠΣ το οποίο παρέμενε σε αχρηστία με κίνδυνο απαίτησης ~3εκ. από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Το ΤΑΠ διαθέτει επι τέλους site (www.tap.gr) το οποίο είναι ακόμη υπό διαμόρφωση αλλά ήδη λειτουργεί παρέχοντας διάφορες πληροφορίες από τον Αύγουστο του 2012 ενώ σχεδιάζαμε μηχανοργάνωση όλων των συστημάτων και κυρίως της Αποθήκης για εγκατάσταση e-shop και χρήση e-εμπορίου για τα προϊόντα μας (πλην εκδόσεων που θα αντιμετωπισθούν από το ΕΣΠΑ). 5
- Πρέπει να σημειώσω ότι το Δ.Σ. και εγώ προσωπικά, αφιερώσαμε πολύ χρόνο για να φέρουμε τον ΟΠΕΠ σε κατάσταση εκκίνησης της εκκαθάρισης εντός των προβλεπόμενων από τον νόμο προθεσμιών αντιμετωπίζοντας πολλές και ποικίλες δυσκολίες τις οποίες δεν γνωρίζαμε ότι αναλαμβάναμε ταυτόχρονα με την ανάληψη των καθηκόντων μας ως νέα Διοίκηση του ΤΑΠ τον Ιούνιο του2011. Όμως η εκκαθάριση δρομολογήθηκε και αυτό είναι το ουσιώδες. Άλλες δραστηριότητες που αξίζει να αναφερθούν είναι: O διαγωνισμός Ιδεών που προκηρύξαμε και είχε μεγάλη επιτυχία με βράβευση των 5 καλλίτερων προτάσεων, προκειμένου να καθιερωθεί ενιαίο σήμα και ταυτότητα για τα Μουσεία και Μνημεία της Ελλάδας. Η συμβολή μας στη σύνταξη και έκδοση ΚΥΑ για τα τέλη φωτογράφισης κινηματογράφησης, χρήσης χώρων κ.λ.π. Η πρότασή μας - που έγινε αποδεκτή για μείωση των ημερών δωρεάν εισόδου στα Μουσεία και Αρχαιολογικούς χώρους. Η πρότασή μας που έχει υποβληθεί στο Υπουργείο για πλήρη αλλαγή και αναπροσανατολισμό του οργανογράμματος του ΤΑΠ το οποίο είναι εντελώς απαρχαιωμένο και δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες. Καθώς και η σύσταση γραφείου συντονισμού πωλητηρίων και παραγωγής προϊόντων, με εμφανή θετικά πρώτα αποτελέσματα. Κλείνοντας θέλω να θυμίσω στα μέλη του Δ.Σ. ότι στο τέλος του 2011 είχαμε μία σημαντική αύξηση (~περίπου 20%) των εσόδων του ΤΑΠΑ κυρίως από τα εισιτήρια όσο και από τα μισθώματα των ακινήτων ύστερα από ένα καλό νοικοκύρεμα στον τομέα κυρίως των αναψυκτηρίων. Όλα αυτά έγιναν κάτω από δύσκολες συνθήκες, με αποχωρήσεις έμπειρων στελεχών λόγω της οικονομικής συγκυρίας και αντίστοιχη εντυπωσιακή μείωση του προσωπικού, ενώ ταυτόχρονα επιφορτισθήκαμε με την έκδοση κάρτας πολιτισμού με τα γνωστά προβλήματα, την επιβάρυνση του προϋπολογισμού με 5 περίπου εκατ. ετησίως για αμοιβές του φυλακτικού προσωπικού του Υπουργείου για εργασία πέραν του πενθημέρου που καταβάλλει πλέον το ΤΑΠΑ από 1-1-2012 με ό,τι επιπλέον γραφειοκρατία συνεπάγονται τα νέα αυτά καθήκοντα. 6
Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι στο διάστημα της σύντομης θητείας μας ο απολογισμός είναι θετικός πράγμα που μας δίνει την ηθική ικανοποίηση ότι οι προσπάθειες του Δ.Σ. του ΤΑΠ και των εργαζομένων, παρά τις πρωτοφανείς και απρόβλεπτες δυσκολίες (PSI) έφεραν θετικό αποτέλεσμα. Με αυτές τις σκέψεις ευχαριστώ και πάλι όλους όσοι συνέβαλαν στα παραπάνω θετικά βήματα. Στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο καταθέτω τις ειλικρινείς ευχές μου για κάθε επιτυχία. Μάρθα Σημαντώνη Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΤΑΠ Ε.Δ.: - Γρ. Προέδρου - κα Βαβουράκη (με την παράκληση να ενημερωθούν όλοι οι εργαζόμενοι) - κα Κώτσου - κ. Τρικαλινό - κ. Βουδούρη - κα Μπουρνιά Ευ. (για την Επιτροπή) ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ 1. Μέλη του Δ.Σ του ΤΑΠΑ (κ.κ, Γ. Αμβράζης, Ν. Βαλάκου Διβάρη, Α. Κατσίγερα Καθ. Β. Λαμπρινουδάκης, Ε. Χουντάλας, Α. Χρυσομάλλη - Πέππα) 2. Προϊσταμένους Εφορειών, Μουσείων και Ινστιτούτων 3. Γεν. Δ/ντές και Προϊσταμένους Δ/σεων Υπουργείου Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α 7