Οδηγός Υγείας και Ασφάλειας

Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κύπρου Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής Οδηγός Υγείας και Ασφάλειας Υπεύθυνη Εργαστηρίου: Δρ Μαρίνα Νεοφύτου Λευκωσία, Σεπτέμβρης 2007

Περιεχόμενα 1. Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής 1 1.1 Εισαγωγή 1 1.2 Προσωπικό-Επαφές 1 2. Εργαστηριακός Εξοπλισμός 2 2.1 Γενικός Εργαστηριακός Εξοπλισμός 2 2.2 Εξοπλισμός Υγείας και Ασφαλείας 2 3. Κανόνες Υγειάς και Ασφάλειας στο Εργαστήριο 4 3.1 Εισαγωγή 4 3.2 Γενικοί Κανόνες Ασφάλειας 4 3.3 Ηλεκτρική Ασφάλεια 5 3.4 Μηχανική Ασφάλεια 6 3.5 Χημική Ασφάλεια 7 3.6 Οπτική Ασφάλεια 7 3.7 Θερμική Ασφάλεια -Ασφάλεια από Πυρκαγιά 8 3.8 Ασφάλεια από Θορύβους 10 3.9 Ανύψωση Αντικειμένων 10 3.10 Υγιεινή 10 4. Διαδικασίες σε Περίπτωση Ατυχήματος/Έκτακτης Ανάγκης 12 5.1 Εισαγωγή 12 5.2 Γενικές Οδηγίες 12 5.3 Οδηγίες σε Περίπτωση Ατυχήματος 12 5. Παράρτημα

Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής 1 1.1 Εισγωγή Το εργαστήριο της Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής είναι μέρος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Στεγάζεται στο Κτίριο Αρσαλίδου, στην βιομηχανική περιοχή Στροβόλου Λευκωσίας, όπου φιλοξενούνται προσωρινά τα περισσότερα εργαστήρια του τμήματος. Το εργαστήριο προσανατολίζεται τόσο σε ερευνητικές δραστηριότητες όσο και διδακτικούς σκοπούς σε σχετικά μαθήματα του κλάδου, όπως Μηχανικής των Ρευστών (CEE270, CEE272), Φαινόμενα Μεταφοράς (CEE483) στο προπτυχιακό επίπεδο, και στο μεταπτυχιακό επίπεδο, όπως π.χ. της Αέριας Ρύπανσης (CEE580). Στο εργαστήριο ευρίσκεται ένα εύρη φάσμα συσκευών για προσομοίωση φαινομένων ροής υγρών και αέριων μαζών όπως ροής γύρω από φράγματα, ποταμούς, καταρράκτες, και ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η έρευνα στο εργαστήριο εκτείνεται σε τυρβώδεις, στρωτές και ασυμπίεστες ροές όπως και επίσης στην διασπορά σωματιδίων σε ροές και στον έλεγχο της κίνησης τους μέσω περίπλοκων συσκευών που υπάρχουν στο εργαστήριο. Επιπλέον με τον συνδυασμό θεωρητικών και πειραματικών μετρήσεων το εργαστήριο στοχεύει στην ανάπτυξη νέων μαθηματικών μοντέλων που μπορούν να προσομοιάσουν με ακρίβεια τις τυρβώδεις και στρωτές ροές. Τα περισσότερα ερευνητικά πειράματα σχετίζονται άμεσα με καθημερινά προβλήματα ροών και σε πολλά πειράματα δίνεται αξιόλογη βιομηχανική υποστήριξη. Ο εξοπλισμός του εργαστηρίου αναβαθμίζεται συνεχώς με καινούργιες συσκευές και τεχνολογίες. Παρομοίως ο οδηγός υγειάς και ασφάλειας θα αναβαθμίζεται συνεχώς ανάλογα με τους κινδύνους που θα παρουσιάζονται στο εργαστήριο. 1.2 Χρήσιμες Επαφές Υπεύθυνη Εργαστηρίου: Δρ Μαρίνα Νεοφύτου 22892266 (εσωτερ. 2266) Τεχνικός Εργαστηρίου: Φώτης Ιωάννου 22892192 (εσωτερ.2192) Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Πρώτων Βοηθειών 22892024 (εσωτερ. 2024) Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας 2280 1400 Τμήμα Πρώτων Βοηθειών, Αστυνομία και Πυροσβεστική Υπηρεσία 199 or 112 Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Υγειάς και Ασφάλειας 22894147 (εσωτερ. 4147) Πανεπιστήμιο Κύπρου, Φρουρός Ασφάλειας 22892011 (εσωτερ. 2011) 1

Εργαστηριακός Εξοπλισμός 2 2.1 Γενικός Εργαστηριακός Εξοπλισμός Συσκευή Μέτρησης Ιξώδους σε Υγρά Συσκευή Μέτρησης της Οπισθέλκουσας Δύναμης σε Υγρά Υδραυλικές Δεξαμενές Παροχής Νερού Συσκευή Μέτρησης της Δύναμης Τριβής από Ροές σε Σωλήνα Συσκευή Μέτρησης της Υδροστατικής Πίεσης Μηχάνημα για Επίδειξη του Θεωρήματος του Bernoulli Συσκευή Μέτρησης της Δύναμης Πρόσκρουσης από Υγρά σε Διάφορες Επιφάνειες Μηχάνημα για Επίδειξη της Επίδρασης του Αριθμού Reynolds σε Ροές Κανάλι διδασκαλίας για πολλαπλά πειράματα ροής Δεξαμενή Διήθησης και Αποχέτευσης Μεγάλο Κανάλι Ροής Σήραγγα Αέρος 2.2 Εξοπλισμός Υγείας και Ασφάλειας 1. Οδηγός Υγειάς και Ασφάλειας. Είναι το παρόν έγγραφο. Είναι διαθέσιμο σε πολλά αντίγραφα στο εργαστήριο και όλοι οι άνθρωποι που παρευρίσκονται στο εργαστήριο πρέπει να το έχουν. 2. Σήματα Εξόδου Κινδύνου. Στο εργαστήριο υπάρχει η κύρια είσοδος και οι έξοδοι κινδύνου. Αυτές οι έξοδοι φαίνονται από τα σήματα έξοδος κινδύνου. 3. Κουτιά Πρώτων Βοηθειών. Η τοποθεσία των κουτιών είναι γνωστή από τον τεχνικό και την υπεύθυνη του εργαστηρίου. 4. Πυροσβεστήρες. Οι πυροσβεστήρες είναι CO 2 πυροσβεστήρες και βρίσκονται στην είσοδο του δωματίου λέιζερ και διπλά από την έξοδο κινδύνου του εργαστηρίου. 5.Ανιχνευτές Θερμότητας και Καπνού. Αυτοί οι ανιχνευτές ενεργοποιούνται στην παρουσία καπνού και θερμότητας για να αποτρέψουν τις πυρκαγιές. Στην περίπτωση μιας πυρκαγιάς αυτοί οι 2

ανιχνευτές στέλνουν σήμα στη σειρήνα που ενεργοποιείται και προειδοποιεί τους ανθρώπους να εκκενώσουν το κτίριο. 6. Γυαλιά Ασφαλείας. Σε όλα τα πειράματα πρέπει να φοριόνται γυαλιά ασφαλείας. Τα γυαλιά ασφάλειας αποτρέπουν χημικές ουσίες και ξένα αντικείμενα να εισέλθουν και να τραυματίσουν το μάτι σε περίπτωση ατυχήματος ή έκχυσης βλαβερών ουσιών. 7. Γάντια. Σε όλα τα πειράματα πρέπει να φοριόνται τα κατάλληλα γάντια. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι γαντιών για κάθε πείραμα ή κατάσταση. Όταν υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες σε ένα πείραμα φορά γάντια φτιαγμένα από υλικά ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες τα οποία έχουν χαμηλό συντελεστή θερμότητας. Όταν διεξάγετε πειράματα συμπεριλαμβανομένου μηχανικής εργασίας, πρέπει να φοριόνται γάντια με καλό πιάσιμο. Στην περίπτωση όπου στο πείραμα συμπεριλαμβάνονται χημικές ουσίες, είναι διαθέσιμα γάντια ΛΑΤΕΞ μίας χρήσης. 8. Αντισηπτικό Σαπούνι. Μετά από κάθε πείραμα, οι άνθρωποι που διεξήγαν το πείραμα πρέπει να πλύνουν τα χέρια τους με αντισηπτικό σαπούνι για να αποτρέψουν βακτηρίδια ή μερικές τοξικές ουσίες να τους βλάψουν. Τα σαπούνια βρίσκονται δίπλα στο νεροχύτη. 9. Κάλαθοι Αχρήστων. Όλα τα άχρηστα υλικά και απόβλητα πρέπει να τοποθετούνται στα δοχεία αποβλήτων. Το εργαστήριο πρέπει να είναι πάντα καθαρό προκειμένου να αποτραπούν τα ατυχήματα. 3

Κανόνες Υγείας και Ασφάλειας στο Εργαστήριο 3 3.1 Εισαγωγή Για την ομαλή λειτουργία του εργαστηρίου και την ασφάλεια του προσωπικού, οι χρήστες/φοιτητές πρέπει να ενημερώνονται έγκαιρα και κατάλληλα για τους αντίστοιχους Κανόνες Υγείας και Ασφάλειας του εργαστηρίου. Οι συμμετέχοντες σε ένα πείραμα πρέπει να νιώθουν ότι είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια και υγεία τους, αλλά επίσης για την ασφάλεια και υγεία των συνεργατών τους που συμμετέχουν στο πείραμα. Κάθε άτομο που εργάζεται σε ένα εργαστήριο έχει την ευθύνη να είναι ενήμερος για τους κινδύνους υγείας και ασφάλειας που συνδέονται με τον εξοπλισμό και τα υλικά που χρησιμοποιούνται στο εργαστήριο. Είναι σημαντικό κάθε άτομο να γνωρίζει ποιες είναι οι ευθύνες του όσον αφορά την ασφάλεια τη δική του αλλά και των συναδέλφων του. Επιπλέον πρέπει να είναι καλός γνώστης του εργαστηριακού περιβάλλοντος και να τηρεί αυστηρά τις πρακτικές ασφάλειας του εκάστοτε εξοπλισμού. Η άγνοια των κανονισμών είναι επικίνδυνη για την υγεία και ασφάλεια, γι αυτό και τα πρόσωπα που δεν ενημερώνονται έγκαιρα και συνεπώς δεν τηρούν τους Κανόνες Ασφάλειας φέρουν ευθύνη. 3.2 Γενικοί Κανόνες Ασφάλειας 1. Δεν πρέπει να εργάζεσαι μόνος σου στο εργαστήριο εκτός τις ώρες λειτουργίας του εργαστηρίου χωρίς προγενέστερη έγκριση. 2. Τοποθέτησε προσεκτικά ετικέτες σε όλα τα όργανα και χημικά που βρίσκονται στο εργαστήριο. Έτσι θα προστατευθούν όσοι θα μπουν στο εργαστήριό σας, και μπορεί να μην γνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους. 4

3. Πρέπει να γνωρίζεις σε πιο μέρος βρίσκεται ο εξοπλισμός ασφαλείας και πρέπει να αναφέρεις τυχόν χαμηλά αποθέματα εξοπλισμού ασφαλείας στον τεχνικό του εργαστηρίου. Πρέπει να γνωρίζεις που βρίσκεται το τμήμα πρώτων βοηθειών και να είσαι σε θέση να παρέχεις πρώτες βοήθειες αν παραστεί ανάγκη. 4. Όλοι οι φοιτητές και επόπτες που μπαίνουν στο εργαστήριο πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με το χώρο εργασίας και τους κανονισμούς ασφαλείας των μηχανημάτων και πειραμάτων στο εργαστήριο. 5. Ο χώρος εργασίας πρέπει να είναι καθαρός για λόγους ασφάλειας και ακρίβειας των πειραμάτων. 6. Οποιαδήποτε περιττά αντικείμενα (ενδύματα ή τσάντες) που εμποδίζουν τους φοιτητές και επόπτες στην διακίνηση τους κατά μήκος του εργαστηρίου μπορεί να είναι η αιτία ενός ατυχήματος. Επομένως αυτά τα αντικείμενα πρέπει να τοποθετούνται στα ντουλάπια και δεν επιτρέπεται να αφήνονται στο εργαστήριο. 7. Το κάπνισμα, η κατανάλωση τροφίμων και ποτών δεν επιτρέπεται στο εργαστήριο. 8. Οι σπουδαστές και το προσωπικό που εργάζονται στο εργαστήριο είναι υποχρεωμένοι να φορούν εργαστηριακή ποδιά και γυαλιά ασφαλείας. 9. Η χρήση των κατάλληλων γαντιών είναι αναγκαία με τα πειράματα και τη χρήση χημικών ουσιών. Η χρήση των γαντιών όμως είναι άκρως απαραίτητη όταν χρησιμοποιούνται καυστικές και διαβρωτικές χημικές ουσίες. 10. Τα χαλαρά ενδύματα και τα μακριά μαλλιά είναι αιτία πιθανών ατυχημάτων και δεν επιτρέπονται στο εργαστήριο. Τα μακριά μαλλιά πρέπει να δεθούν στο πίσω μέρος του κεφαλιού. 11. Οι διάδρομοι στο εργαστήριο πρέπει να είναι καθαροί και απαλλαγμένοι από εμπόδια. 12. Το πάτωμα του εργαστηρίου πρέπει να είναι καθαρό και στεγνό. Σε περίπτωση χυσίματος υγρού στο πάτωμα το αρμόδιο προσωπικό πρέπει να ενημερωθεί αμέσως. 13. Όλο το προσωπικό πρέπει να γνωρίζει που βρίσκεται και πως χρησιμοποιείται η εξάρτηση πρώτων βοηθειών. Η εξάρτηση πρώτων βοηθειών πρέπει να είναι σε καλή κατάσταση και να χρησιμοποιείται μόνο εκεί που απαιτείται. 14. Αποφύγετε να αναπνεύσετε ή να μυρίσετε οποιαδήποτε χημικά αέρια που βγαίνουν από χημικές αντιδράσεις. Οποιαδήποτε χημικά πειράματα που οδηγούν σε χημικά αέρια πρέπει να γίνονται μέσα από κατάλληλα συστήματα εξαερισμού. 15. Τακτοποίησε το χώρο εργασίας όταν τελειώσεις. Είσαι αρμόδιος για την απολύμανση του πάγκου και οποιουδήποτε εξοπλισμού που χρησιμοποίησες. 16. Σε περίπτωση ατυχήματος παρέμεινε ήρεμος και ζήτησε βοήθεια από το αρμόδιο προσωπικό. 5

3.3 Ηλεκτρική Ασφάλεια 1. Πριν να ελέγξετε κάποια βλάβη σε ηλεκτρικό μηχάνημα αποσυνδέστε το από τον ηλεκτρισμό. 2. Πάντα να χρησιμοποιείτε εργαλεία με μη-επαγωγικές λαβές όταν δουλεύετε με ηλεκτρικές συσκευές. 3. Κατά τον έλεγχο ενός κυκλώματος σε λειτουργία, κρατήστε το ένα χέρι σας σε μια από τις τσέπες σας είτε πίσω από τη πλάτη σας, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία κλειστού κυκλώματος μέσω του σώματος σας. 4. Διατηρήστε τον χώρο εργασίας καθαρό από υλικά όπως βιβλία, έγγραφα, και ενδύματα. 5. Μην αλλάξετε ποτέ την καλωδίωση κάποιου κυκλώματος σε ηλεκτρική συσκευή όταν αυτή είναι ενωμένη με ηλεκτρισμό. 6. Μη συνδέσετε ποτέ πρίζες σε παροχή αν δεν είστε σίγουροι ότι θα συνδεθούν με ασφαλές κύκλωμα. 7. Αποφύγετε να αγγίζετε κυκλώματα και καλώδια με βρεγμένα χέρια ή αντικείμενα. 8. Ελέγξετε τα κυκλώματα ότι φέρουν την κατάλληλη γείωση. 9. Εάν η ασφάλεια κάποιου μηχανήματος καταστράφηκε μην τοποθετήσετε άλλη ασφάλεια μεγαλύτερης αντοχής, εάν το μηχάνημα καταστρέφει τις ασφάλειες - αυτό είναι πρόβλημα που απαιτεί τις γνώσεις ειδικού. Εάν μια ασφάλεια καταστραφεί, βρείτε την αιτία του προβλήματος πριν τοποθετήσετε μιαν άλλη. accessible 10. Μην χρησιμοποιήσετε εύφλεκτους διαλύτες κοντά σε ηλεκτρικό εξοπλισμό. 11. Η πρόσβαση στα ηλεκτρικά κουτιά πού περιέχουν τα κυκλώματα πρέπει να είναι προσιτή. 12. Μην βάζετε ποτέ σε λειτουργία ηλεκτρικό εξοπλισμό όταν υπάρχει κίνδυνος να βραχεί μέσω πιτσιλιών ή διαρροών. 13. Εάν ο εξοπλισμός βρίσκεται επάνω από δεξαμενή ή κάπου όπου μπορεί να χτυπηθεί και να πέσει στη δεξαμενή, πρέπει να βεβαιωθείς ότι ο εξοπλισμός είναι καλά συνδεδεμένος και δεν υπάρχει περίπτωση να αποκολληθεί. Εάν είναι απαραίτητο, κάλεσε τους οι τεχνικούς να κάνουν τα κατάλληλα υποστηρίγματα ή μηχανισμούς σύνδεσης. 14. Μην τροποποιήσετε με οποιαδήποτε τρόπο την λειτουργία του εξοπλισμού με βρεγμένα χέρια. 15. Μην ξεκινήσετε ηλεκτρικό εξοπλισμό όταν στέκεστε σε βρεγμένο πάτωμα ή εάν υπάρχει νερό πάνω από το πέλμα του παπουτσιού σας. 16. Ελέγξτε οπτικά όλο τον εξοπλισμό για χαλαρά ή φθαρμένα καλώδια, ή άλλες αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν έναν ηλεκτρικό κίνδυνο. 6

17. Σε όλο τον ηλεκτρικό εξοπλισμό πρέπει να υπάρχει μια χρονολογημένη αυτοκόλλητη ετικέτα ελέγχου ασφαλείας. Ο εξοπλισμός πρέπει να επιθεωρείται (από τους τεχνικούς) σε ετήσια βάση. Να μην χρησιμοποιείτε εξοπλισμό που δεν έχει αυτοκόλλητη ετικέτα ασφάλειας ή που δεν πέρασε από έλεγχο την προκαθορισμένη μέρα. Παρακαλώ ενημερώστε τους τεχνικούς για εξοπλισμό που δεν καλύπτει αυτές τις απαιτήσεις. 18. Μην ενεργοποιήσετε ποτέ εξοπλισμό έκτος εργαστηρίου έως ότου έχει ελεγχθεί η ασφάλεια του. 3.4 Μηχανική Ασφάλεια 1. Μην χρησιμοποιήσετε οποιεσδήποτε μηχανές χωρίς να έχετε την κατάλληλη έγκριση και κατάρτιση. 2. Χρησιμοποιήστε πεπιεσμένο αέρα μόνο με τον κατάλληλο και εξειδικευμένο εξοπλισμό και μην τον στρέφεται στους άλλους. 3. Χρησιμοποιήστε ωτοασπίδες όταν λειτουργούν οι μηχανές. 4. Να είστε προσεκτικός κατά τη χρησιμοποίηση υδραυλικών μηχανών και μηχανών πεπιεσμένου αέρα. Οι ξαφνικές κινήσεις των μηχανημάτων κατά τον χειρισμό τους μπορεί να προκαλέσουν ατυχήματα 3.5 Χημική Ασφάλεια 1. Όλα τα κιβώτια πρέπει να φέρουν ετικέτες με την ονομασία τους (συμπεριλαμβανομένων αβλαβών στοιχείων όπως αποσταγμένο νερό). Η ετικέτα πρέπει να περιέχει το κατάλληλο όνομα της χημικής ουσίας και, εάν κριθεί απαραίτητο, μια δήλωση των κινδύνων (το πιο σημαντικό να γραφτεί πρώτο), των προφυλάξεων, της ημερομηνίας αγοράς ή σύνθεσης, και του ονόματος του χρήστη. 2. Πρέπει να είστε πλήρως ενήμερος για τους πιθανούς κινδύνους. 3. Μην αφήσετε ανοικτά ή χωρίς ετικέτα κιβώτια στο εργαστήριο. 4. Μην μπείτε ποτέ στον πειρασμό να καθορίσετε το περιεχόμενο ενός άγνωστου κιβωτίου από την μυρωδιά ή την χημική αντίδραση. 5. Μην ρουφήσετε ποτέ μέσω ενός σωλήνα / σιφωνίου κάποια χημική ουσία χρησιμοποιώντας το στόμα σας. 6. Εάν είστε αβέβαιοι για την σωστή μέθοδο διάθεσης κάποιας χημικής ουσίας, παρακαλώ ελέγξετε πρώτα. 7

7. Αποφύγετε την επαφή οποιονδήποτε χημικών με ηλεκτρικό ή άλλο εξοπλισμό. 8. Μην χρησιμοποιήσετε χημικές ουσίες από κιβώτια χωρίς ετικέτα. Η ανάγκη για επαρκής σήμανση των χημικών επεκτείνεται αρκετά πέρα από τις άμεσες απαιτήσεις των μεμονωμένων χρηστών, δεδομένου ότι μπορεί να μην είναι παρόντες σε περίπτωση πυρκαγιάς ή έκρηξης, ή όταν τα κιβώτια είναι σπασμένα ή έχουν διαρροή. Η κατάλληλη σήμανση είναι εξαιρετικά σημαντική όπως είναι αδύνατο να διαθέτουν χημικές ουσίες που δεν φέρουν ετικέτα. 9. Καθάρισε οποιαδήποτε έκχυση χημικών αμέσως. Τα μικρά εκχυσίματα χημικών μπορούν να αντιμετωπιστούν ακίνδυνα από το προσωπικό των εργαστηρίων που είναι εξοικειωμένο με τον χειρισμό χημικών. Αν υπάρχει αμφιβολία της δυνατότητάς σας να χειριστείτε την κατάσταση, εκκενώστε το εργαστήριο, κλείστε την πόρτα, απαιτήστε βοήθεια και εξηγήστε την κατάσταση. 10. Αποφύγετε την άμεση επαφή με οποιεσδήποτε χημικές ουσίες. Είναι απαραίτητο να γνωρίζετε πως ότι είναι ασφαλές σήμερα μπορεί στο μέλλον να αποδειχθεί επιβλαβές. Το πρώτο βήμα όταν χρησιμοποιείτε οποιεσδήποτε χημικές ουσίες είναι να μελετήσετε το φύλλο ασφάλειας που παρέχεται από τον κατασκευαστή για τη συγκεκριμένη χημική ουσία. Δώστε προσοχή στους πιθανούς κινδύνους και τον εξοπλισμό ασφάλειας που απαιτείται για την εργασία με αυτήν την χημική ουσία. Εξοικειωθείτε με τις κατάλληλες διαδικασίες έκτακτης ανάγκης που συστήνονται σε περίπτωση τυχαίας έκθεσης στην χημική ουσία. 3.6 Οπτική Ασφάλεια Λέιζερ Υπάρχουν πολλοί τύποι και εντάσεις λέιζερ και επομένως μόνο οι γενικές οδηγίες δίνονται. 1. Μην κοιτάξετε ποτέ άμεσα την πηγή λέιζερ. 2. Μην κοιτάξετε ποτέ άμεσα την ακτίνα, για να το κάνετε αυτό χρησιμοποιήσετε τα κατάλληλα φίλτρα και μηχανήματα. Για να μειώσετε τον κίνδυνο αντανάκλασης, μην κοιτάζετε κατά μήκος της ακτίνας. 3. Μην χρησιμοποιείτε οποιοδήποτε αντικείμενο που θα μπορούσε να προκαλέσει αντανακλάσεις (όπως μεταλλικά κουμπιά, κεφάλια βιδών, ή κοσμήματα) κατά μήκος της ακτίνας. 4. Κρατήστε ένα υψηλό γενικό επίπεδο φωτισμού στο χώρο που είναι σε λειτουργία τα λέιζερ για να προκαλέσουν τη συστολή των μαθητών και να μειώσουν τον κίνδυνο. 5. Πάντα φορέστε τα προστατευτικά γυαλιά που προσφέρουν την προστασία ενάντια σε συγκεκριμένο μήκος κύματος κατά τη χρήση του λέιζερ. 6. Τοποθετήστε προειδοποιητικές πινακίδες μέσα και έξω από το εργαστήριο που να προειδοποιούν για πιθανούς κινδύνους. Να είναι εμφανές η προειδοποίηση στο χώρο όπου λειτουργεί το λέιζερ. 8

Υπεριώδης Λάμπες. 1. Όλες οι ακτινοβολίες με μήκος κύματος μικρότερο των 35000Α πρέπει να θεωρούνται ως επικίνδυνες. 2. Πρέπει να χρησιμοποιούνται προστατευτικά γυαλιά ασφαλείας με φακούς για την απορρόφηση της UV ακτινοβολίας, όταν υπάρχει η πιθανότητα τα μάτια να εκτεθούν τυχαία σε ακτινοβολία. 3. Το δέρμα όταν εκτεθεί σε UV ακτινοβολία μπορεί να υποστεί σοβαρά εγκαύματα, παρόμοια με αυτά από τον ήλιο και για αυτό πρέπει να προστατεύεται. Τυπική προβολείς διαφανειών, 1KW φωτογραφική λαμπτήρες και 300 KW λαμπτήρες βολταϊκού τόξου. 1. Ποτέ μην κοιτάζεται κατευθείαν στην πηγή του φωτός. 2. Διασφαλίστε ότι κανείς τυχαία δεν θα κοιτάξει κατευθείαν στην πηγή του φωτός. Αυτό είναι ειδικά σημαντικό για όσους δουλεύουν στον ανοικτό χώρο του εργαστηρίου. 3. Αποτρέψτε την αντανάκλαση από κατοπτρισμό με το κατάλληλο προστατευτικό ή κάλυψη του φωτός. 4. Μην τοποθετήσετε την πηγή φωτός κοντά σε εύφλεκτα ή ευπαθή υλικά. 5. Μην παρεμποδίζετε τη ροή αέρος στα σημεία αερισμού. 6. Οι λαμπτήρες δεν πρέπει να τοποθετούνται στον εξοπλισμό από πιο κοντά από (α) 0,5m για τους προβολείς διαφανειών, (β) 1m για 1KW φωτογραφικών λαμπτήρες και (γ) 1,5m για τους λαμπτήρες βολταϊκού τόξου 300 W. 7. Διασφαλίστε ότι αντικείμενα ρουχισμού, χέρια κ.α, δεν θα πλησιάσουν τυχαία τη δέσμη φωτός σε απόσταση μικρότερη από αυτή που δίνεται παραπάνω, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα. 8. Αν καλύψατε τη δέσμη φωτός σε απόσταση μικρότερη από αυτή που δίνεται πιο πάνω, χρησιμοποιείστε μη-εύφλεκτα υλικά (π.χ αλουμίνιο) και τοποθετήστε πινακίδες κινδύνου (π.χ Προσοχή Καίει). 3.7 Ασφάλεια από θερμότητα Πλάκες θέρμανσης και μανδύες (λουτρά) θέρμανσης Οι πλάκες θέρμανσης και τα λουτρά θερμότητας έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν σοβαρά εγκαύματα, είτε από την άμεση επαφή είτε μέσω χυμένης ποσότητας είτε από διαρροές του ρευστού είτε από την θέρμανση άλλης ουσίας. Πρέπει να ληφθούν προστατευτικά μέτρα στα σημεία αυτά, ώστε να διασφαλιστεί ότι οποιοδήποτε τυχαίο χύσιμο ή διαρροή δεν θα κάψει κανένα. Οποιοσδήποτε σχετικός εξοπλισμός πρέπει να ελεγχθεί για να διασφαλιστεί ότι μπορεί να αντισταθεί σε θερμοκρασίες στις οποίες εκτίθεται. Σημειώστε ότι η περίοδος έκθεσης είναι σημαντική καθώς επίσης και η θερμοκρασία. Μερικά υλικά μπορούν να αντισταθούν για μικρές χρονικές περιόδους στις 9

υψηλές θερμοκρασίες, αλλά θα υποστούν τον ερπυσμό, την παραμόρφωση και την πρόωρη αστοχία εάν εκτίθεται για τις πιο μεγάλες περιόδους. Τα λουτρά θερμότητας και πλάκες θέρμανσης δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη θέρμανση διαλυμάτων ή πτητικών (ειδικά εύφλεκτα) διαλυτών, και τα λουτρά θερμότητας δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν με διαβρωτικές χημικές ουσίες (π.χ. αλμυρό νερό). Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να ληφθεί για να διασφαλιστεί ότι τα λουτρά ότι θερμότητας δεν χρησιμοποιούνται ποτέ κάτω από ξηρές συνθήκες. Θερμαντήρες εμβάπτισης Οι θερμαντήρες εμβάπτισης πρέπει μόνο να χρησιμοποιούνται σε εξοπλισμό που σχεδιάζεται για αυτόν το λόγω. Η χρήση ακατάλληλων υλικών ή η τυχαία επαφή με επιφάνειες που δεν έχουν τη δυνατότητα να αντισταθούν στις υψηλές θερμοκρασίες του στοιχείου θέρμανσης μπορεί και να καταστρέψουν τον εξοπλισμό και αυξάνεται ο κίνδυνος να προκληθούν σοβαρά εγκαύματα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να ληφθεί για να διασφαλιστεί ότι οι θερμαντήρες εμβάπτισης δεν χρησιμοποιούνται ποτέ κάτω από ξηρές συνθήκες, ή με τα ρευστά που περιέχουν τα διαβρωτικά ή πτητικά συστατικά. Θερμότητα από πηγές φωτός Οι πηγές φωτός παρουσιάζουν διπλό κίνδυνο άμεσης θερμότητας, από το περίβλημα τους και, ειδικά στην περίπτωση των λαμπτήρων βολταϊκού τόξου, από ένα υπολογίσιμο ποσό ακτινοβολούσας θερμότητας. Πυρασφάλεια 1. Να γνωρίζετε τη θέση των εξόδων πυρκαγιάς, των συναγερμών πυρκαγιάς, των κουβερτών πυρκαγιάς και των πυροσβεστήρων. Οι πυροσβεστήρες είναι κυρίως για τη χρήση στα αρχικά στάδιά τις πυρκαγιάς. Αναλάβετε εσείς την ευθύνη για να μάθετε την κατάλληλη χρήση των πυροσβεστήρων. 2. Να έχετε τις πόρτες πυρκαγιάς πάντα κλειστές. 3. Μην εμποδίζετε την πρόσβαση στους διαδρόμου διαφυγής πυρκαγιάς 4. Η τάξη αποτρέπει πολλές πυρκαγιές. Η πυρκαγιά διαδίδει πολύ γρηγορότερα όταν υπάρχουν σκορπισμένα άχρηστα υλικά που την τροφοδοτούν. Τα πλαστικά απορρίμματα ή τα χαρτιά που δεν αποθηκεύονται σωστά είναι κοινές αιτίες της αυθόρμητης ανάφλεξη. Αποθηκεύστε αυτά τα υλικά στα καλυμμένα μεταλλικά κιβώτια. Τα υπερφορτωμένα ηλεκτρικά κυκλώματα είναι πιθανοί κίνδυνοι πυρκαγιάς. Οι εύφλεκτοι ατμοί μπορούν να αναφλεχτούν πολύ μακριά από την πηγή τους και πρέπει έτσι να εξαερίζονται κατάλληλα. 10

Πυροσβεστήρες Η κυριότεροι τύποι πυροσβεστήρων που θα συναντήσετε είναι οι ακόλουθοι: Αυτοί οι πυροσβεστήρες έχουν από μια λωρίδα χρώματος έτσι ώστε να μπορείτε να τους προσδιορίσετε γρήγορα και να αποφύγετε τη χρησιμοποίηση του λανθασμένου πυροσβεστήρα, τοποθετώντας το εαυτό σας σε κίνδυνο. Πυροσβεστήρες νερού: χρησιμοποιούνται για πυρκαγιές σε ξύλο, χαρτί, υφάσματα και στερεές επιφάνειες. ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΤΕ αυτούς τους πυροσβεστήρες για πυρκαγιές σε υγρά, ηλεκτρικά και μέταλλα. Είναι κωδικοποιημένη με χρώμα κόκκινο. Πυροσβεστήρες σκόνης: χρησιμοποιούνται για πυρκαγιές σε υγρά και ηλεκτρικά. ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΤΕ αυτούς τους πυροσβεστήρες στις πυρκαγιές μετάλλων. Είναι κωδικοποιημένο με χρώμα μπλε. Πυροσβεστήρες αφρού: χρησιμοποιούνται για πυρκαγιές σε υγρά. ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΤΕ αυτούς τους πυροσβεστήρες για πυρκαγιές σε ηλεκτρικά ή μετάλλων. Είναι κωδικοποιημένοι με χρώμα κίτρινοι. Πυροσβεστήρες Διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ): χρησιμοποιούνται για πυρκαγιές σε υγρά και ηλεκτρικά. ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΤΕ αυτούς τους πυροσβεστήρες στις πυρκαγιές μετάλλων. Είναι ο κωδικοποιημένος με χρώμα μαύρο. 3.8 Ασφάλεια θορύβου 1. Τα επίπεδα θορύβου μπορούν να προκαλέσουν κούραση, πονοκέφαλους ή άλλα σημάδια στρες εάν βρίσκεστε σε παρατεταμένη έκθεση. 2. Η χρήση προστατευτικών για τα αυτιά συστήνεται για όλες τις χρήσεις στις οποίες δουλεύεται πέραν τον 20 λεπτών κοντά στην πηγή ήχου. 11

3. Προσπαθήστε να μην χρησιμοποιείται τις συσκευές ενώ βρίσκονται και άλλοι στο χώρο του εργαστηρίου. 3.9 Ανύψωση 1. Πάντα ανυψώνεται με τα γόνατα σας λυγισμένα και την πλάστη σας ευθείαν 2. Ποτέ μην ανυψώνεται από τις αιχμηρές άκρες ή τα λεπτά μέρη 3. Εξασφαλίστε ότι το πιάσιμο σας είναι αρκετά ισχυρό και ασφαλής 4. Εξασφαλίστε όλα συνδεδεμένα στοιχεία είναι ασφαλής και δεν υπάρχει η πιθανότητα να πέσουν. 5. Πάντα επιζητάτε βοήθεια για να ανυψώσετε τα μεγάλα ή βαριά στοιχεία. 3.10 Υγιεινή 1. Μην τρώτε ή πίνετε φαγητά στο εργαστήρια. 2. Μην πίνετε νερό από της βρύσες του εργαστηρίου. 3. Μην αποθηκεύετε τα τρόφιμα στο εργαστήριο, ακόμη και στα σφραγισμένα κιβώτια 4. Μην απορρίπτετε τρόφιμα στο εργαστήριο. 5. Μην χρησιμοποιείτε τους εργαστηριακούς νεροχύτες για τον καθαρισμό των γυαλιών, των πιάτων ή των μαχαιροπήρουνων 6. Πάντα πλύνετε τα χέρια σας μετά την εργασία σας στο εργαστήριο. 12

Διαδικασίες Ατυχήματος ή Έκτακτης Ανάγκης 4 4.1 Εισαγωγή Το κλειδί για την αποφυγή ατυχημάτων είναι να ακολουθηθούν όλοι οι κανόνες και οι διαδικασίες εργαστηριακής ασφάλειας. Ενώ καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για να καταστήσει το εργαστήριο όσο το δυνατόν ασφαλέστερο, μπορούν ακόμα να συμβούν ατυχήματα (όπως μπορούν οπουδήποτε). Στο απίθανο γεγονός ενός ατυχήματος, γνωρίζοντας τις ακόλουθες πληροφορίες μπορεί να αποτρέψετε το σοβαρότερο τραυματισμό. 4.2 Γενικά ΟΛΑ τα ατυχήματα ΠΡΕΠΕΙ να αναφερθούν αμέσως στον εκπαιδευτή σας ή τον εργαστηριακό επόπτη. Εάν υπάρχει έκτακτη ανάγκη, λάβετε άμεσα τα μέτρα που απαιτούνται για να οδηγήσετε το άτομο σε ασφάλεια ή/και να αντιμετωπίσετε την αιτία του ατυχήματος. Να γνωρίζετε τη θέση και τη λειτουργία για τα ακόλουθα χαρακτηριστικά ασφάλειας στο εργαστήριο: Εκτάκτου ανάγκης βρύσες για πλύσιμο ματιών Εκτάκτου ανάγκης ντους Πυροσβεστήρες Πόρτες εξόδου από το εργαστήριο Κουτί πρώτων βοηθειών Κουβέρτες πυρκαγιάς Συναγερμοί πυρκαγιάς Στο εργαστήριο είναι διαθέσιμο ένα τηλέφωνο. Τηλεφωνήστε 2024 για τις έκτακτες ανάγκες. 13

4.3 Τι κάνετε στην περίπτωση ατυχήματος Τι πρέπει να κάνετε αν ; Διαβρωτικές χημικές ουσίες έρθουν σε επαφή με τα μάτια σας; Αμέσως χρησιμοποιήστε τη βρύση έκτακτης ανάγκης για να ξεπλύνετε τα μάτια σας με το νερό. Εάν φοράτε φακούς επαφής τους αφαιρείτε αμέσως. Συνεχίστε να πλένετε τα μάτια σας για τουλάχιστον 15 λεπτά. Εξασφαλίστε ιατρική βοήθεια αμέσως. Διαβρωτικές χημικές ουσίες έρθουν σε επαφή με το δέρμα ή τα ρούχα σας; Αμέσως ξεπλύνετε τις περιοχές που ήρθαν σε επαφή με μεγάλες ποσότητες νερού. Εάν προσβληθεί μια μεγάλη περιοχή, χρησιμοποιήστε το ντους ασφάλειας. Αφαιρέστε οποιοδήποτε ρούχα ήρθαν σε επαφή δεν υπάρχει χρόνος εκείνη τη στιγμή για να είστε σεμνός! Εξασφαλίστε ιατρική βοήθεια εάν υπάρχει οποιοδήποτε πόνος ή ερεθισμός. Κοπήκατε; Οι μικρά κοψίματα μπορούν να πλυθούν καλά με σαπούνι και νερό και να καλυφθούν έπειτα με μια ταινία-ενίσχυση. Μην εργάζεστε στο εργαστήριο με οποιοσδήποτε ανοικτές πληγές. Εάν το κόψιμο είναι σοβαρότερο, σταματήστε την αιμορραγία με την εφαρμογή της άμεσης πίεσης με μια καθαρή πετσέτα. Εξασφαλίστε ιατρική βοήθεια αμέσως. Υπεστήκατε έγκαυμα; Για τα ασήμαντα εγκαύματα, μπορείτε να βάλετε το παγωμένο νερό στη επηρεασμένη περιοχή για να ανακουφίσετε τον πόνο. Δεν πρέπει να βάλετε τίποτα στο έγκαυμα. Για σημαντικά ή εκτεταμένα εγκαύματα, εξασφαλίστε γρήγορα ιατρική βοήθεια. Υπάρχει πυρκαγιά στο εργαστήριο; Απομακρυνθείτε από τον κίνδυνο και καλέστε βοήθεια. Να γνωρίζετε ποια είναι η θέση του κοντινότερων συναγερμού και του τηλεφώνου πυρκαγιάς. Μην προσπαθήστε να σβήσετε την πυρκαγιά από μόνοι σας εκτός αν δεν υπάρχει καμία άλλη βοήθεια. Εάν τα ρούχα σας πιάσουν φωτιά, και ένα ντους έκτακτης ανάγκης είναι κοντά, χρησιμοποιήστε για να βρέξετε πλήρως με νερό τον εαυτό σας και τα ρούχα σας. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε μια κουβέρτα πυρκαγιάς ή την πιο γνωστή μέθοδο "Drop, Stop and Roll". 14

Εισπνεύσατε τοξικά αέρια; Εάν μπορείτε να βοηθήσετε χωρίς διακινδυνεύσετε τον εαυτό σας, μετακινήστε το θύμα σε ασγαλέη περιοχή. Καλέστε για ιατρική βοήθεια εκτάκτου ανάγκης. Παρέχετε τεχνητή αναπνοή ή/και καρδιοπνευμονική αναπνοή εάν είναι απαραίτητο. 15