ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

1

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την marc A.E. - Αριθμός Μητρώου Ε.Σ.Ρ.: 1 (ΕΝΑ) ΕΝΤΟΛΕΑΣ IME ΓΣΕΒΕΕ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Το σύνολο των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (0-49 απασχολούμενους). ΜΕΓΕΘΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ... 1.007 επιχειρήσεις ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ... 03-09 Φεβρουαρίου 2016 ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ... Πανελλαδική κάλυψη ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ... Πολυσταδιακή τυχαία δειγματοληψία με χρήση quota βάσει του κλάδου και της γεωγραφικής κατανομής. ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Τηλεφωνικές συνεντεύξεις βάσει ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου. Η marc A.E.... Είναι μέλος του ΣΕΔΕΑ, της ESOMAR, της WAPOR και τηρεί τον κανονισμό του Π.Ε.Σ.Σ. και τους διεθνείς κώδικες δεοντολογίας για την διεξαγωγή και δημοσιοποίηση ερευνών κοινής γνώμης. 2

ΣΥΝΘΕΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Εμπόριο 37,5 Μεταποίηση 23,9 Υπηρεσίες 38,6 Χωρίς προσωπικό 29,4 1 άτομο 24,9 2-3 άτομα 25,4 4-5 άτομα 10,1 Πάνω από 5 άτομα 10,2 έως 5 χρόνια 5,8 5-10 χρόνια 4,5 10-15 χρόνια 7,7 15 και άνω 82,0 Κάτω από 50 χιλιάδες 48,6 50-100 χιλιάδες 19,3 100-300 χιλιάδες 16,5 Πάνω από 300 χιλιάδες 10,6 Λεκανοπέδιο Αττικής 36,1 Υπόλοιπη Ελλάδα 63,9 3

4

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 5

6

Θεωρείτε ότι η κατάσταση της επιχείρησής σας κατά το τελευταίο εξάμηνο: Παρέμεινε αμετάβλητη 20,1% ΔΑ Βελτιώθηκε 0,1% 4,8% Επιδεινώθηκε 75,0% Η αποτίμηση του β εξαμήνου 2015 επιβεβαιώνει τις ανησυχίες της επιχειρηματικής κοινότητας για την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας που τελικά ακολούθησε την κρίση διαπραγμάτευσης του περασμένου Ιουλίου, την εφαρμογή κεφαλαιακών περιορισμών και την αρχή υλοποίησης του 3 ου εμπροσθοβαρούς μνημονιακού προγράμματος. 7

ΚΛΑΔΟΣ Εμπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ έως 5 χρόνια 5-10 χρόνια 10-15 χρόνια 15 και άνω ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ -Ανά κατηγορία - Βελτιώθηκε Επιδεινώθηκε Παρέμεινε αμετάβλητη 4,0 76,2 19,84 3,7 73,9 21,99 6,2 74,5 19,07 17,2 56,9 25,86 71,1 28,89 2,6 74,0 23,38 4,4 76,5 18,89 ΤΖΙΡΟΣ Κάτω από 50 χιλιάδες 50-100 χιλιάδες 100-300 χιλιάδες Πάνω από 300 χιλιάδες 3,1 81,8 15,13 4,6 71,7 23,2 3,6 75,3 21,08 11,2 57,0 30,84 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1 άτομο 2-3 άτομα 4-5 άτομα Πάνω από 5 άτομα 3,4 81,1 15,54 2,4 76,9 20,32 6,3 76,2 17,58 4,9 63,7 31,37 10,8 60,8 27,45 ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα 5,0 72,5 22,25 4,7 76,4 18,82 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι σημειώνουν τις μεγαλύτερες απώλειες. 8

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ 100 90 84,2 80,2 81,3 87,3 88,1 82,0 84,3 80 75,4 70,3 75,0 70 71,8 64,7 58,6 60 Βελτίωση της θέσης της επιχείρησης 50 Επιδείνωση της θέσης της επιχείρησης Σταθεροποίηση της θέσης της επιχείρησης 40 32,9 30 20 10 3,7 0 24,4 16,6 13,2 2,9 2,4 15,1 9,9 3,3 2,7 9,1 2,6 13,9 4,0 18,8 5,8 23,1 6,6 24,4 10,7 8,4 10,9 4,8 20,1 4,8 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 9

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ -εποχικά διορθωμένα- 100 90 84,2 87,3 82 80 71,8 70,3 75 70 60 58,6 50 40 32,9 30 20 10 24,4 13,2 9,9 3,7 2,4 2,7 13,9 4 23,1 6,6 8,4 20,1 4,8 0 ΦΕΒΡ. 2010 ΙΑΝ. 2011 ΙΑΝ. 2012 ΙΑΝ. 2013 ΦΕΒΡ. 2014 ΦΕΒΡ. 2015 ΦΕΒΡ. 2016 Επιδείνωση της θέσης της επιχείρησης Σταθεροποίηση της θέσης της επιχείρησης Βελτίωση της θέσης της επιχείρησης 10

Προβλέπετε ότι η κατάσταση της επιχείρησής σας το επόμενο εξάμηνο: Θα παραμείνει αμετάβλητη 21,3% ΔΑ 8,1% Θα βελτιωθεί 9,4% Θα επιδεινωθεί 61,2% Οι προσδοκίες σχετικά με την πορεία των επιχειρήσεων το επόμενο εξάμηνο είναι αρνητικές, καθώς το 61,2% των επιχειρήσεων αναμένει επιδείνωση, και μόλις το 9,4% βελτίωση. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αρνητικές προσδοκίες συναρτώνται με τη βεβαιότητα λήψης νέων συσταλτικών μέτρων που θα μειώσουν εισοδήματα και κέρδη. 11

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΠΟΜΕΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ 100 90 80 77,2 Βελτίωση της θέσης της επιχείρησης Επιδείνωση της θέσης της επιχείρησης Σταθεροποίηση της θέσης της επιχείρησης 70 67,1 68,0 65,2 64,7 62,9 68,1 67,9 61,2 60 50 55,4 51,1 56,1 40 31,4 30 20 27,3 19,9 20,8 17,2 10 11,0 7,2 6,7 7,4 14,1 4,3 19,5 8,0 21,1 11,0 19,7 5,9 26,5 15,7 23,9 11,3 30,2 24,2 6,3 19 21,3 9,4 0 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 12

ΔΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΜμΕ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ, ΕΛΛΑΔΑ, πηγή: ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ UEAPME/ ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ 100 90 80 70 60 50 47,85 40 30 20 33,2 21,95 21,1 23,3 15,5 19,6 25 25,1 35,95 35,15 20,5 27,8 10 0 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 13

ΔΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΜμΕ ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ, πηγή: UEAPME 14

15

ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Θα ήθελα να μου πείτε εάν το δεύτερο εξάμηνο του 2015, αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε αμετάβλητος: αμετάβλητος/η 23,7% ΔΑ 0,5% αυξήθηκε 12,9% μειώθηκε 62,9% Σωρευτικά στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις η συνολική μείωση από την έναρξη της κρίσης και μετά το 2010 αγγίζει μεσοσταθμικά το 75%. Ως προς την κερδοφορία, το 21,1% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι ο ισολογισμός κατέγραψε κέρδη στη χρήση του 2015, έναντι του 43,1% που κατέγραψε ζημίες. 16

Ο ισολογισμός της εταιρίας σας έκλεισε το 2015 : χωρίς ιδιαίτερο κέρδος ή ζημία 29,8% ΔΑ 6,0% με κέρδη 21,1% με ζημίες 43,1% 17

ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ -Ανά κατηγορία - ΚΛΑΔΟΣ ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Εμπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες έως 5 χρόνια 5-10 χρόνια 10-15 χρόνια 15 χρόνια και άνω Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Αυξήθηκε 13,5 12,5 12,6 17,2 13,3 11,7 12,7 13,5 12,6 Μειώθηκε 63,8 62,9 62,1 50 55,6 63,6 64,1 62,6 63,1 Αμετάβλητος/η 22,2 24,6 24,5 31 31,1 24,7 22,7 23,6 23,7 ΔΑ 0,5 0,8 1,8 0,5 0,3 0,6 ΤΖΙΡΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Κάτω από 50-100 50 χιλιάδες χιλιάδες 100-300 χιλιάδες Πάνω από 300 χιλιάδες Χωρίς προσωπικό 1 άτομο 2-3 άτομα 4-5 άτομα Πάνω από 5 άτομα Αυξήθηκε 8,2 15,5 16,3 22,4 7,1 12 14,8 17,8 22,5 Μειώθηκε 72,1 57,7 56 45,8 68,6 65,7 65,2 54,5 42,2 Αμετάβλητος/η 19,5 26,8 27,1 29,9 23,6 21,9 19,9 26,7 34,3 ΔΑ 0,2 0,6 1,9 0,7 0,4 0,1 1 1 18

ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ 100 90 80 70 70,7 77,8 80,2 80,0 82,5 85,0 81,1 75,8 66,6 64,3 74,8 62,9 60 53,2 50 Αύξηση Μείωση 40 Σταθεροποίηση 30 20 10 22,6 6,4 0 16 13,5 5,6 6,2 14,8 4,5 10,7 6,5 10,9 3,2 12,6 6,2 17,1 7,1 27,6 23,4 20,4 18,8 12,4 11,2 16,6 7,9 23,7 12,9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 19

Συνολικά, πόσο τοις εκατό διαφορά περίπου παρατηρείτε στον τζίρο που κάνατε το 2015 σε σχέση με τον τζίρο του 2014; Αύξηση πάνω από 60% Αύξηση περίπου 60% Αύξηση περίπου 50% Αύξηση περίπου 40% Αύξηση περίπου 30% 0,1 0 0 0,2 0,6 Αύξηση περίπου 20% 3,3 Αύξηση έως 10% 7,6 Καμία διαφορά 10,7 Μείωση έως 10% 15,8 Μείωση περίπου 20% 21,2 Μείωση περίπου 30% 15,8 Μείωση περίπου 40% Μείωση περίπου 50% 7,1 8 Μείωση περίπου 60% 3,3 Μείωση πάνω από 60% Δ Α 2,3 3,9 Μ.Ο. Μείωσης Τζίρου: 20,6% 0 5 10 15 20 25 20

ΖΗΤΗΣΗ Η ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρει η επιχείρησή σας κατά το 2 Ο εξάμηνο του 2015: Παρέμεινε αμετάβλητη 24,0% ΔΑ 0,1% Αυξήθηκε 12,5% 100 90 80 78,3 77,0 77,9 82,0 83,1 78,7 74,6 75,4 70 71,1 66,0 64,4 63,4 60 55,2 50 40 Αύξηση Μείωση Σταθεροποίηση Μειώθηκε 63,4% 30 20 10 7,4 0 21,4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 17,6 15,4 5,1 6,2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 15,6 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 5,9 10,3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 7,3 11,3 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 4,9 13,2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 8,1 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 15,9 9,5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 20,4 13,4 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 21,8 25,4 19,2 13,3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 15,7 8,6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 24 12,5 21

ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ Η ρευστότητα της επιχείρησής σας κατά το 2 Ο εξάμηνο του 2015: 100 Παρέμεινε αμετάβλητη 18,0% ΔΑ 0,4% Αυξήθηκε 7,0% 90 80 70 74,7 79,0 84,3 82,6 85,9 86,5 85,0 81,7 76,3 72,8 62,4 81,7 74,6 60 50 40 Αύξηση Μείωση Σταθεροποίηση Μειώθηκε 74,6% 30 23 25 20 17,2 19 16,1 12,5 13,7 13,6 10,9 11,2 12,0 12,3 9,8 7,1 7,6 10 4,7 2,9 3,0 2,9 2,9 2,8 3,6 5,4 02,2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 18 7,0 Το πρόβλημα της ρευστότητας και της χρηματοδότησης παραμένει σημαντικός ανασχετικός παράγοντας για την επιχειρηματική δραστηριότητα, ο οποίος επιτείνεται από την πιστωτική ασφυξία και την αδυναμία αναδιάρθρωσης των κόκκινων δανείων. 3 στις 4 επιχειρήσεις δήλωσαν επιδείνωση του δείκτη ρευστότητας. 22

ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ Οι παραγγελίες προς τους προμηθευτές σας κατά το 2 Ο εξάμηνο του 2015: 100 90 80 76,1 79,5 79,6 83,5 85,4 83,3 77,8 77,1 Παρέμειναν αμετάβλητες 18,9% ΔΑ 3,0% Αυξήθηκαν 8,4% 70 60 70,1 71,2 67,8 58,9 69,7 50 40 Αύξηση Μείωση Σταθεροποίηση Μειώθηκαν 69,7% 30 25 22,2 20,3 18,9 20 14,7 17,3 14,1 12,3 12,6 14,1 13,3 9,1 8,3 9,2 9,4 8,7 8,4 10 6,5 4,1 4,3 4,6 5,1 5,0 3,1 4,2 3,5 0 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 23

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Η επενδυτική δραστηριότητα της επιχείρησής σας κατά το 2 Ο εξάμηνο του 2015: 100 90 80 Αύξηση Μείωση ΔΑ 7,1% Αυξήθηκε 6,8% 70 60 50 46,5 52,3 45,3 51,3 54,3 52,6 47,0 52,8 Σταθεροποίηση 54,2 45,9 45,4 49,8 43,2 Παρέμεινε αμετάβλητη 42,9% Μειώθηκε 43,2% 40 30 20 10 40,7 4,9 37 39,7 3,7 3,8 41,5 37,6 37,4 4,6 5,8 6,9 43,1 5,7 42,8 35,0 14,1 6,2 34,8 8,7 38,6 12,1 42,8 4,9 42,9 6,8 0 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 Ο δείκτης αποεπένδυσης παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, το ποσοστό απαξίωσης του εργοστασιακού δυναμικού παραμένει στο 35%. 24

ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ/ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Οι τιμές των αγαθών/υπηρεσιών που προσφέρετε προς τον τελικό καταναλωτή κατά το 2 Ο εξάμηνο του 2015 : Παρέμειναν αμετάβλητες 38,6% ΔΑ 0,9% Αυξήθηκαν 7,9% Μειώ θηκαν 52,6% 25

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ Αύξηση Μείωση Χωρίς μεταβολή ΔΑ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 12,9 62,9 23,7 0,5 ΖΗΤΗΣΗ 12,5 63,4 24 0,1 ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ 7,0 74,6 18 0,4 ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ 8,4 69,7 18,9 3 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 6,8 43,2 42,9 7,1 ΤΙΜΕΣ ΑΓΑΘ/ΥΠΗΡ 7,9 52,6 38,6 0,9 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 3,7 10,3 85,7 0,3 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 26

27

ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Το επόμενο εξάμηνο (δηλαδή το 1ο εξάμηνο του 2016) προβλέπετε ότι θα αυξηθεί θα μειωθεί ή θα παραμείνει σταθερός ο κύκλος εργασιών (τζίρος) της επιχείρησής σας; 100 Αύξηση θα παραμείνει αμετάβλητος 25,9% ΔΑ 7,8% Θα αυξηθεί 8,3% 90 80 70 60 50 53,2 70,0 65,6 64,7 78,6 62,3 63,0 Μείωση Σταθεροποίηση 67,3 53,8 54,1 68,7 58,0 40 33,1 Θα μειωθεί 58,0% 28,1 30 28 22,9 34,8 25,9 20,8 21,7 21,2 18,6 18,9 20 23,9 14,3 20 20,8 14,1 8,3 10,3 8,3 10 14,3 15,1 6,1 9,3 9,6 8,2 6,3 0 4,1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 28

ΖΗΤΗΣΗ Προβλέπετε ότι η ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρει η επιχείρησή σας, το επόμενο εξάμηνο: ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ Προβλέπετε ότι οι παραγγελίες προς τους προμηθευτές σας το επόμενο εξάμηνο: θα παραμείνει αμετάβλητη 27,1% ΔΑ 7,2% Θα αυξηθεί 9,0% θα παραμείνουν αμετάβλητες 24,1% ΔΑ 8,3% Θα αυξηθούν 8,0% Θα μειωθεί 56,8% Θα μειωθούν 59,6% 29

ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ Προβλέπετε ότι η ρευστότητα της επιχείρησής σας το επόμενο εξάμηνο: θα παραμείνει αμετάβλητη 23,9% ΔΑ 6,5% Θα αυξηθεί 7,5% Θα μειωθεί 62,1% 30

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Προβλέπετε ότι η επενδυτική δραστηριότητα της επιχείρησής σας το επόμενο εξάμηνο: 100 90 Αύξηση Μείωση ΔΑ 11,4% Θα αυξηθεί 3,4% Θα μειωθεί 36,5% 80 70 60 48,2 50 47,5 43,2 54,3 52,1 55,9 45,2 55,5 46,3 Σταθεροποίηση 54,3 48,2 46,6 48,7 40 30 33,6 34 39,7 34,6 40,5 33,1 41,5 34,1 39,0 31,5 25,7 44,4 36,5 θα παραμείνει αμετάβλητη 48,7% 20 10 8,0 6,4 3,3 4,6 2,8 5,1 5,5 4,3 9,0 7,5 13,2 2,6 3,4 0 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 Το επόμενο εξάμηνο αναμένεται νέα συρρίκνωση των επενδύσεων για 1 στις 3 επιχειρήσεις, ενώ μόλις το 3,4% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι θα προβεί σε νέες επενδύσεις. Η κατάσταση αυτή τροφοδοτεί ένα νέο σπιράλ ύφεσης- αποεπένδυσηςυποαπασχόλησης των παραγωγικών συντελεστών. 31

ΤΙΜΕΣ ΑΓΑΘΩΝ/ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Προβλέπετε ότι οι τιμές των αγαθών/ υπηρεσιών που προσφέρει η επιχείρησή σας το επόμενο εξάμηνο: ΔΑ 8,0% Θα αυξηθούν 4,3% Θα μειωθούν 26,1% θα παραμείνουν αμετάβλητες 61,6% 32

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΠΟΜΕΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ Αύξηση Μείωση Χωρίς μεταβολή ΔΑ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 8,3 58,0 25,9 7,8 ΖΗΤΗΣΗ 9,0 56,7 27,1 7,2 ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ 7,5 62,1 23,9 6,5 ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ 8,0 59,6 24,1 8,3 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 3,4 36,5 48,7 11,4 ΤΙΜΕΣ 4,3 26,1 61,6 8 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 4,2 8,4 83,1 4,3 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 33

34

Με τις υπάρχουσες σήμερα συνθήκες και με τις προοπτικές της κρίσης όπως διαμορφώνονται, θεωρείτε πιθανό ή όχι το ενδεχόμενο η επιχείρησή σας να έχει σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας το επόμενο διάστημα σε βαθμό που θα κινδυνεύει να κλείσει; Ελάχιστα & Καθόλου πιθανό : 44,9% Καθόλου πιθανό 20,7% ΔΓΔΑ 2,9% Ελάχιστα πιθανό 24,2% Πολύ πιθανό 24,9% Αρκετά πιθανό 27,3% Πολύ & Αρκετά πιθανό: 52,2% Το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων, που θεωρούν πολύ ή αρκετά πιθανό το ενδεχόμενο να έχουν το επόμενο διάστημα σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας, σε βαθμό που θα κινδυνεύσουν να κλείσουν, αυξήθηκε στα επίπεδα των προηγούμενων ετών, αντανακλώντας το πραγματικό πρόβλημα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις. 35

Θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο η επιχείρησή τους να έχει σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας το επόμενο διάστημα σε βαθμό που θα κινδυνεύει να κλείσει -Ανά κατηγορία - ΚΛΑΔΟΣ Εμπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ έως 5 χρόνια 5-10 χρόνια 10-15 χρόνια 15 και άνω Πολύ πιθανό Αρκετά πιθανό 23,3 28,6 51,9 27,0 28,6 55,6 25,3 25,3 50,5 20,7 24,1 44,8 13,3 42,2 55,6 37,7 22,1 59,7 24,7 27,1 51,8 ΤΖΙΡΟΣ Κάτω από 50 χιλιάδες 50-100 χιλιάδες 100-300 χιλιάδες Πάνω από 300 χιλιάδες 32,9 31,7 64,6 21,6 21,1 42,8 20,5 26,5 47 7,5 17,8 25,2 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1 άτομο 2-3 άτομα 4-5 άτομα Πάνω από 5 άτομα ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα 31,4 33,4 64,9 31,5 23,9 55,4 18,0 27,7 45,7 19,6 22,5 42,2 12,7 21,6 34,3 26,1 28,8 54,9 24,3 26,4 50,7 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 36

ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΪΟΣ 2009 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 60 52,7 51,2 53,3 49,6 51,2 52,2 50 44,4 44,5 47,1 47,8 46,3 40 32,9 30 20 11,7 10 0 37

Χρονικά πού τοποθετείτε αυτό το ενδεχόμενο; -Βάση: Όσοι θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο η επιχείρησή τους να έχει σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας το επόμενο διάστημα σε βαθμό που θα κινδυνεύει να κλείσει - Αργότερα 64,7% Άμεσα, μέσα στο επόμενο τρίμηνο 7,5% Στο εξάμηνο 27,8% Άμεσο κίνδυνο διακοπής λειτουργίας το επόμενο εξάμηνο αντιμετωπίζει το 18,1% των μικρών επιχειρήσεων. Εκτιμάται ότι η μείωση επιχειρήσεων το επόμενο εξάμηνο θα είναι 21,000 και θα αφορά κυρίως τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 31,4% των αυτοαπασχολούμενων δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να διακόψει ή να αναστείλει την επιχειρηματική δραστηριότητα. 38

39

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Το προσωπικό της επιχείρησής σας τους τελευταίους 6 μήνες αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε σταθερό; (Αφορά το διάστημα Ιούλιος-Δεκέμβριος 2015) Αυξήθηκε κατά 1 άτομο Αυξήθηκε κατά 2 άτομα 1,7 1,3 ΔΑ 0,3% Αυξήθηκε 3,7% Μειώθηκε 10,3% Αυξήθηκε κατά 3 άτομα 0,3 3,7 Αυξήθηκε με περισσότερα από 3 άτομα 0,4 Παρέμεινε σταθερό 85,7% μειώθηκε κατά 1 άτομο 4,6 μειώθηκε κατά 2 άτομα 3,2 μειώθηκε κατά 3 άτομα 1,0 10,3 Μειώθηκε περισσότερα από 3 άτομα 1,5 παρέμεινε σταθερό 85,7 ΔΑ 0,3 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Σε απόλυτα μεγέθη η απώλεια θέσεων συνολικής απασχόλησης στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις κατά το β εξάμηνο του 2015 ανέρχεται στις 45,000 (εκ των οποίων οι 31,000 ήταν μισθωτής απασχόλησης), στοιχείο που εν μέρει επιβεβαιώνεται από τις ροές μισθωτής απασχόλησης που δημοσιεύει η Εργάνη. 40

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ 100 90 80 75 73,2 70,5 74,6 73,9 75,6 79,9 80,9 81,3 85,8 84,2 82,6 85,7 70 60 50 40 Αύξηση Μείωση 30 20 10 2,2 0 21,1 24,1 21,9 20,4 20,1 18,7 16,6 3,6 3,5 3,1 3,3 3,2 3,1 12,3 4,0 13,0 5,4 Σταθεροποίηση 8,6 9,6 5,2 5,5 11,0 4,8 10,3 3,7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 41

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Τους επόμενους 6 μήνες θεωρείτε πιο πιθανό το προσωπικό της επιχείρησής σας να αυξηθεί, να μειωθεί ή να παραμείνει το ίδιο; -Βάση: Όσοι απασχολούν αμειβόμενο προσωπικό- ΔΑ 5,5% να αυξηθεί 6,0% να μειωθεί 14,8% να παραμείνει σταθερό 73,7% Οι μελλοντικές ροές απασχόλησης δεν αναμένεται να ενισχυθούν, καθώς η προβολή στην αναλογία προσλήψεων-απολύσεων για το επόμενο εξάμηνο είναι 2:5. Εάν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ τότε υπάρχει κίνδυνος απώλειας 14,000-18,000 επιπλέον θέσεων μισθωτής απασχόλησης στο επόμενο εξάμηνο. Συνολικά, αναμένεται να απολεσθούν 52,000-55,000 θέσεις απασχόλησης, αν συμπεριλάβουμε τις απώλειες από τον αριθμό όσων αναστείλουν την επιχειρηματική δραστηριότητα (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι). 42

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΠΟΜΕΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ -Βάση: Όσοι απασχολούν αμειβόμενο προσωπικό- 100 90 80 70 62,9 64,6 63,2 58,4 62,9 75,2 61,2 64,8 70,9 71,7 70,3 73,7 60 50 Αύξηση Μείωση 40 30 20 10 0 27,7 29,8 27,2 2,8 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 4,9 ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 31,5 26,5 18,3 3,4 3,2 4,4 4,6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 29,3 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 3,9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 21,3 10,3 ΙΟΥΛΙΟΣ2014 Σταθεροποίηση 20,0 5,1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 13,7 11,7 ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 23,4 2,1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 14,8 6,0 43

44

Έχουν αναγκαστεί έστω και περιστασιακά να μειώσουν ώρες ή ημέρες εργασίας σε κάποιους υπαλλήλους -Βάση: Όσοι απασχολούν αμειβόμενο προσωπικό - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 50,5 50 47,7 47,7 45 40,5 42,7 43 45,2 40 37,4 39 35 30 30 30,2 32 25 20 15 10 5 0 45

Έχουν αναγκαστεί να μειώσουν τις αποδοχές κάποιων υπαλλήλων -Βάση: Όσοι απασχολούν αμειβόμενο προσωπικό - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 50 49,3 45 43,6 43,5 40 38,5 35 28,6 33,2 33,9 32,8 30 25,2 25 19,4 20 15 15,6 15 10 5 0 46

Αντιμετωπίζουν το τελευταίο 6μηνο δυσκολίες στην έγκαιρη καταβολή των μισθών των εργαζομένων -Βάση: Όσοι απασχολούν αμειβόμενο προσωπικό - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 50 45 53,3 52,4 53,4 51,4 50 49,5 46,1 44,2 44,4 42,1 43 40 35 30 25 20 15 10 5 0 47

Πόσο πιθανόν θεωρείτε να αναγκαστείτε να μειώσετε μισθούς ή ώρες εργασίας των υπαλλήλων σας μέσα στο επόμενο εξάμηνο; -Βάση: Όσοι απασχολούν αμειβόμενο προσωπικό - ΔΑ 5,1% Aρκετά πιθανόν (σχεδόν βέβαιο) 29,1% Καθόλου πιθανό 38,7% Λίγο πιθανό (δεν μπορώ να το αποκλείσω) 27,1% Καταγράφεται επαναληπτικά η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην έγκαιρη καταβολή των μισθών. 1 στις 2 επιχειρήσεις παρουσιάζει αυτό το πρόβλημα χωρίς κάποια τάση εκτόνωσης και 1 στις 3 επιχειρήσεις δήλωσαν ότι έχουν μειώσει τις αποδοχές των υπαλλήλων στο προηγούμενο εξάμηνο. Επιπρόσθετα, 1 στις 3 επιχειρήσεις δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να μειώσει μισθούς ή ώρες εργασίας στο επόμενο εξάμηνο. 48

Θεωρούν σχεδόν βέβαιο να αναγκαστούν να μειώσουν μισθούς ή ώρες εργασίας υπαλλήλων μέσα στο επόμενο εξάμηνο -Βάση: Όσοι απασχολούν αμειβόμενο προσωπικό - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 51 43 41 31,8 33,2 36,8 35,7 36,2 41,1 31 27,6 26,9 29,1 21 17,8 11 1 49

50

Πολλές από τις επιχειρήσεις μας ανέφεραν ότι δυσκολεύονται πλέον να ανταποκριθούν στην κάλυψη βασικών υποχρεώσεων. Εσείς, κατά το τελευταίο εξάμηνο έχετε καθυστερημένες οφειλές ενοικίου; σε προμηθευτές; ΔΑ 10,0% Ναι 23,3% ΔΑ 1,6% Ναι 24,3% Όχι 66,7% Όχι 74,1% 51

Πολλές από τις επιχειρήσεις μας ανέφεραν ότι δυσκολεύονται πλέον να ανταποκριθούν στην κάλυψη βασικών υποχρεώσεων. Εσείς, κατά το τελευταίο εξάμηνο έχετε καθυστερημένες οφειλές στην εφορία (ΦΠΑ,ΦΜΥ κλπ); σε ΔΕΚΟ; (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΥΔΡΕΥΣΗ) ΔΑ 0,4% Ναι 22,0% ΔΑ 0,3% Ναι 26,9% Όχι 77,6% Όχι 72,8% 52

Πολλές από τις επιχειρήσεις μας ανέφεραν ότι δυσκολεύονται πλέον να ανταποκριθούν στην κάλυψη βασικών υποχρεώσεων. Εσείς, κατά το τελευταίο εξάμηνο έχετε καθυστερημένες οφειλές στον ΟΑΕΕ (στο ασφαλιστικό σας ταμείο); στο ΙΚΑ (ασφαλιστικές εισφορές); Ναι 28,1% ΔΑ 22,9% Ναι 10,2% Όχι 71,9% Όχι 66,9% 53

Η επιχείρησή σας έχει κάποιο δάνειο σε τράπεζα; Εξοφλείτε κανονικά τις δόσεις του δανείου ή έχετε καθυστερημένες οφειλές (πάνω από 3 μήνες); ΒΑΣΗ: Όσοι έχουν δάνειο σε τράπεζα Ναι 34,3% Κανονικά 42,6% Όχι 65,7% Έχω καθυστερημένες οφειλές 57,4% Η έρευνα επιβεβαιώνει τα πρόσφατα στοιχεία της Έκθεσης Διοικητή της ΤτΕ, σύμφωνα με την οποία τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των επιχειρήσεων συνολικά ανέρχονταν στο 43,3% το Σεπτέμβριο του 2015, ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις σημειώνουν χειρότερες επιδόσεις (το 58,2% έχει μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα). Σε όρους όγκου αξιών από το σύνολο των 110 δις μη εξυπηρετούμενων δανείων, μόνο τα 20 δις αφορούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. 54

Πολλές από τις επιχειρήσεις μας ανέφεραν ότι δυσκολεύονται πλέον να ανταποκριθούν στην κάλυψη βασικών υποχρεώσεων. Εσείς, κατά το τελευταίο εξάμηνο έχετε καθυστερημένες οφειλές ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΙΟΥΛΙΟΥ 2015-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016 35,6 Φεβρουάριος 2016 Ιούλ ιος 2015 28,1 26,9 29,1 24,3 24,1 23,3 23,6 22,0 29,5 14,5 16,3 12,6 10,2 Στον ΟΑΕΕ Σε ΔΕΚΟ Σε προμηθευτές ΕΝΟΙΚΙΟ Στην Εφορία Σε δόσεις δανείου Στο ΙΚΑ Το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων με καθυστερημένες οφειλές αφορά τις υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία. 55

Εκτιμάτε ότι το 2016 θα μπορέσετε να ανταποκριθείτε: στις φορολογικές σας υποχρεώσεις; (ΦΠΑ, ΦΜΥ κλπ) Εκτιμάτε ότι το 2016 θα μπορέσετε να ανταποκριθείτε: στις ασφαλιστικές σας υποχρεώσεις; Δεν γνωρίζω τις νέες ρυθμίσεις 13,2% ΔΑ 9,8% Ναι 39,4% Δεν γνωρίζω τις νέες ρυθμίσεις 12,6% ΔΑ 9,8% Ναι 41,5% Όχι 37,6% Όχι 36,1% Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις είναι η συσσώρευση φορολογικών υποχρεώσεων και το απόθεμα χρεών που δημιουργήθηκε, σε συνδυασμό με τα τρέχοντα υψηλά φορολογικά βάρη. Παρά τις ευεργετικές ρυθμίσεις των 100 δόσεων για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές που μείωσαν εντός του 2015 το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές παραμένει η εκπεφρασμένη αδυναμία τους να εκπληρώσουν τις υψηλές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις στο επόμενο εξάμηνο 56

Η επιχείρησή σας έχει αναλάβει να προμηθεύσει με υπηρεσίες ή αγαθά το τελευταίο έτος κάποια υπηρεσία του δημοσίου, κοινωνική υπηρεσία (σχολείο, στρατό, βρεφονηπιακό σταθμό), δήμο, περιφέρεια, κράτος; Έχετε πληρωθεί ή σας χρωστάει το δημόσιο χρήματα; ΒΑΣΗ: Όσοι έχουν αναλάβει να προμηθεύσουν το δημόσιο Ναι 17,9% Μου χρωστάει το δημόσιο 50,3% ΔΑ 2,2% Έχω πληρωθεί 47,5% Όχι 82,1% Η χαμηλή συμμετοχή στις δημόσιες συμβάσεις και το φαινόμενο των καθυστερημένων πληρωμών εκ μέρους του δημοσίου είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που πλήττει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το 50,3% των μικρών επιχειρήσεων που έχουν αναλάβει δημόσιο έργο έχει «λαμβάνειν» από δομές του δημοσίου. 57

Η επιχείρησή σας είχε χρηματοδοτηθεί από κάποιο πρόγραμμα επενδύσεων (ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός) την προηγούμενη προγραμματική περίοδο; ΔΑ 0,5% Ναι 11,1% Όχι 88,4% 58

59

Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα οι χειμερινές εκπτώσεις έχουν αυξημένη ή μειωμένη κίνηση σε σχέση με πέρυσι;- ΕΜΠΟΡΙΟ- ΔΑ 21,8% Αυξημένη 5,0% Μειωμένη 61,3% Περίπου όπως και πέρυσι 11,9% Τα οικονομικά αποτελέσματα από τις χειμερινές εκπτώσεις ήταν απογοητευτικά, καθώς μόνο το 5% των εμπορικών επιχειρήσεων δήλωσε αύξηση της κίνησης (61,3% δήλωσε μείωση). Σε αυτή τη συνθήκη συνετέλεσε και η περιορισμένη πρόσβαση των μικρών επιχειρήσεων σε ψηφιακέςηλεκτρονικές συναλλαγές, που δημιούργησε όρους συγκέντρωσης σε ορισμένους κλάδους και μεγέθη επιχειρήσεων. 60

Για τις συναλλαγές σας με πελάτες και προμηθευτές, η επιχείρησή σας διαθέτει e-banking; Όχι 38,2% ΔΑ 0,6% Ναι 61,2% Έχετε στην επιχείρησή σας μηχάνημα για συναλλαγές με κάρτες (πιστωτικές ή χρεωστικές); ΔΑ 0,2% Ναι 39,9% Όχι 59,9% Τα ποσοστά χρησιμοποίησης ηλεκτρονικής τραπεζικής αν και αυξημένα σε σχέση με τον Ιούλιο του 2015 (48,5% και 28,1% αντίστοιχα), υποδηλώνουν τον χαμηλό βαθμό διείσδυσης της ψηφιακής τεχνολογίας στις μικρές επιχειρήσεις κυρίως λόγω υψηλού κόστους και μειωμένων κινήτρων. ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ Ε-ΒΑΝΚΙΝG 48,5 51,4 61,2 38,2 Εμπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες 46,7 53,3 64,3 34,9 62,7 36,9 68,9 30,3 41,5 58,5 53,4 46,4 ΤΕΡΜΑΤΙΚΟ POS 28,1 71,7 39,9 59,9 Εμπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες 37,7 62,1 59,0 40,7 12,9 87,1 19,9 79,7 28,2 71,6 33,8 66,2 61

Γνωρίζετε ποιο είναι το ποσοστό χρέωσης ανά συναλλαγή επί του τζίρου που επιβάλλει η τράπεζα; ΒΑΣΗ: Όσοι έχουν μηχάνημα για συναλλαγές με κάρτα 0,50% 0,51%- 1% 2,0 17,7 Το πάνω από το 37% των επιχειρήσεων επιβαρύνονται με προμήθεια 1,5% και άνω επί του τζίρου. 1,1%-1,5% 20,7 1,51%- 2% 21,9 2,1% κ άνω 15,7 ΔΓ/ΔΑ 22,0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 62

Σχετικά με το πολιτικό κλίμα, θεωρείτε ότι: Η κυβέρνηση πρέπει να εξαντλήσει την τετραετία 15,2 Είναι προτιμότερο να γίνουν εκλογές 12,1 Είναι καλύτερο να γίνει ένας συνασπισμός ευρύτερης συνεργασίας 44,5 ΔΑ 28,2 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 63

Πότε εκτιμάτε ότι η χώρα θα επιστρέψει σε ρυθμούς ανάπτυξης; Μέσα στο 2016 1,7 Η αίσθηση που έχει η απόλυτη πλειοψηφία των επιχειρήσεων (άνω του 50%) είναι ότι για να επιστρέψουμε σε τροχιά ανάπτυξης θα απαιτηθούν τουλάχιστον ακόμη πέντε χρόνια (μετά το 2020). Το 2017 4,4 Σε 3-4 χρόνια 12,7 Μετά το 2020 52,8 ΔΓ/ΔΑ 28,4 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 64

Η πιθανότητα να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση της επιχείρησής σας είναι μεγαλύτερη αν επιστρέψουμε στη δραχμή ή αν παραμείνουμε στο ευρώ; Δ Α 25,7% Στη δραχμή 23,9% Στο ευρώ 50,4% Μικρή υποχώρηση σημειώνεται ως προς την αναλογία εκείνων των επιχειρήσεων που θεωρούν ότι οι προοπτικές ανάπτυξης είναι ευνοϊκότερες μέσα στη ζώνη του ευρώ (50,4%), έναντι εκείνων που θεωρούν ότι είναι ευνοϊκότερες με εθνικό νόμισμα (23,9%). 65