1 ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ 1 Το μοναδικό που μας προσφέρει η κρίση αυτού του απεχθούς καπιταλιστικού συστήματος παραγωγής είναι μια κοινωνική και οικονομική βαρβαρότητα δίχως τέλος. Η οικονομική καταστροφή έχει αυξήσει τον χρηματοπιστωτικό παρασιτισμό και την κερδοσκοπία, ως αποτέλεσμα και, στη συνέχεια, ως αιτία της κατάρρευσης ενός οικονομικού συστήματος που αγωνίζεται να σωθεί από τις άλυτες αντιφάσεις του. Έχει επιφέρει την ανεργία, την εργασιακή ανασφάλεια και την εξαθλίωση της εργατικής τάξης και την προοδευτική προλεταριοποίηση της μεσοαστικής τάξης. Έχουμε γίνει μάρτυρες δραστικών περικοπών στο κοινωνικό κράτος, συρρίκνωσης των συντάξεων, επίθεσης στο βιοτικό επίπεδο εκατομμυρίων εργαζομένων και σειράς καταστροφικών πολιτικών που απαιτούν θυσίες. Και όλα αυτά γίνονται στον βωμό μιας υποτιθέμενης οικονομικής ανάκαμψης που βρίσκεται συνεχώς προ των πυλών. Στην πραγματικότητα όμως όλα αυτά γίνονται για τη διαιώνιση ενός κοινωνικού συστήματος που, προκειμένου να επιβιώσει, έχει απόλυτη ανάγκη να διεξάγει πόλεμο εναντίον του κόσμου της εργασίας με όρους αύξησης της εκμετάλλευσης και μείωσης της προστασίας για όλους εκείνους που παράγουν τον πλούτο προς όφελος των διαχειριστών του κεφαλαίου. Από κοινωνικής απόψεως η καπιταλιστική κρίση έχει γεννήσει σειρά ιδεολογικών τεράτων που παρέχουν δικαιολόγηση στη βία, στο πλαίσιο της επιθετικής επιδίωξης του ιδίου συμφέροντος του κεφαλαίου, διαμέσου μιας σειράς πολέμων. Πίσω από τις ιδεολογικές παγίδες των «δήθεν δημοκρατικών», θρησκευτικών ή κοσμικών, δικτατορικών ή «λαϊκίστικων» δικαιολογήσεων, κρύβεται η βαρβαρότητα που θρέφει ο ίδιος ο καπιταλισμός, ως αποτέλεσμα των αντιφάσεων που τον διέπουν. Για να το πούμε με απλά λόγια, η αστική τάξη της «χριστιανικής και δημοκρατικής» 1 Το άρθρο έρχεται σε συνέχεια της Ανακοίνωσης της Διεθνιστικής Κομμουνιστικής Τάσης (ICT) με τίτλο: «Η σφαγή στο Charlie Hebdo: Άλλο ένα δείγμα της πορείας του παρακμασμένου καπιταλισμού προς την βαρβαρότητα». Βλ., ημερομηνία δημοσίευσης: 13 Ιανουαρίου 2015. (Σ.τ.Μ.)
2 Δύσης έχει εξαπολύσει μια ιμπεριαλιστική επίθεση κατά της αραβικής και μουσουλμανικής Μέσης Ανατολής για χάρη του πετρελαίου με όλες τις συνέπειες που απορρέουν από αυτήν. Στο ίδιο ιμπεριαλιστικό πνεύμα εντάσσεται και η αντίδραση από ένα τμήμα του ισλαμικού κόσμου παρά την μικρότερη οικονομική και στρατιωτική του δύναμη. Το διακύβευμα είναι το σύνηθες ενεργειακό ζήτημα του πετρελαίου και των πετρελαϊκών εσόδων, ζήτημα που επιφέρει τις απαραίτητες μεταστροφές σε επίπεδο πολιτικών συμμαχιών και, όταν είναι αναγκαίο, προκαλεί το ξέσπασμα καταστροφικών πολέμων που διεξάγονται είτε απευθείας ή διαμέσου αντιπροσώπων. Η αποτίμηση των τραγικών γεγονότων στο Παρίσι μπορεί να γίνει μόνο εντός αυτού του πλαισίου. Το θέμα δεν αφορά την ελευθερία της έκφρασης ούτε τη φθηνή καταδίκη της ισλαμικής τρομοκρατίας, λες και η Δύση να μην έχει καμία σχέση με αυτήν. Ας μην ξεχνάμε ότι στην εποχή τους οι Ταλιμπάν, και η Αλ Κάιντα νωρίτερα, ήταν δημιουργήματα των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου που διεξήγαγαν εναντίον του σοβιετικού ιμπεριαλισμού στο Αφγανιστάν. Πριν πάρει τον δικό του αυτόνομο δρόμο, το ίδιο το Ισλαμικό Κράτος είχε λάβει χρηματοδότηση, όπλα και πολιτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Ο λόγος που κάποια κράτη σήμερα μάχονται εναντίον του είναι γιατί έχει ξεφύγει από τον έλεγχό τους και απειλεί να διαταράξει τα στρατηγικά τους συμφέροντα. Για όλα αυτά έχουμε ήδη γράψει σε προηγούμενο τεύχος της Battaglia Comunista. 2 Αυτό που θέλουμε τώρα να επισημάνουμε είναι μια άλλη πτυχή που αφορά τη στάση των πολιτικών δυνάμεων της Δύσης σε απάντηση των όσων συνέβησαν στη Γαλλία ύστερα από τα γεγονότα στο Παρίσι. Η Δεξιά άρχισε αμέσως να ωρύεται για εκδίκηση. Στη Γαλλία, όπως στη Γερμανία και την Ιταλία, πρωτοστάτησε προτείνοντας την αναγκαιότητα της θανατικής ποινής, σήμερα κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας, αύριο εναντίον όποιου θα αντιταχθεί στους «ιερούς» θεσμούς της οικογένειας, του Θεού και της πατρίδας, όπως ακριβώς συνέβαινε σε παλιότερες εποχές. Έχει ποινικοποιήσει την μετανάστευση, μετατρέποντας κάθε μετανάστη σε 2 Η Battaglia Comunista είναι η μηνιαία εφημερίδα των ιταλών συντρόφων (Il Partito Comunista Internazionalista). Βλ. το άρθρο τους μεταφρασμένο στα ελληνικά με τίτλο: «Ιράκ: Το νέο Χαλιφάτο, το Ισλαμικό Κράτος και οι γενικότεροι ιμπεριαλιστικοί ελιγμοί» στο, ημερομηνία δημοσίευσης: 5 Νοεμβρίου 2014. (Σ.τ.Μ.)
3 δυνητικό δολοφόνο. Έχει καταφέρει να καταστήσει το χρώμα του δέρματος ανεξίτηλο ανθρώπινο και κοινωνικό σημάδι όσων χρήζουν αποκλεισμού, απόρριψης και καταδίκης. Αυτό που κατάφερε, εντέλει, η Δεξιά, ήταν να υψώσει τα λάβαρα της ξενοφοβίας, του πιο χυδαίου ρατσισμού, της ομοφοβίας και όλων εκείνων των ιδεολογημάτων τα οποία πριν από μερικές δεκαετίες, σε μια ίσως λιγότερο τοξική κρίση από αυτήν, είχαν αποτελέσει τη βάση για τη δικαιολόγηση ενός παγκοσμίου πολέμου, που στοίχησε τη ζωή σε πάνω από πενήντα εκατομμύρια ανθρώπους, στο πιο διαβόητο μακελειό που συνέβη στην καταγεγραμμένη ιστορία. Ο μετριοπαθής, «δημοκρατικός» αλλά εξίσου συντηρητικός κόσμος δικαίως ύψωσε τη φωνή του κατά της φρίκης της ισλαμικής τρομοκρατίας. Λησμόνησε ωστόσο την πολύ μεγαλύτερη τρομοκρατία εκ μέρους του δυτικού και χριστιανικού κόσμου που, στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της αποκατάστασης της δημοκρατίας, έχει αποδείξει ότι όταν μιλάμε για βαρβαρότητα δεν χρειάζεται να πάρει μαθήματα από κανέναν. Στην παρούσα συγκυρία, παρά τη διάκριση που γίνεται ανάμεσα στο ριζοσπαστικό και το μετριοπαθές Ισλάμ, και ενώ δεν έχει ποινικοποιηθεί η μετανάστευση, έχουν ήδη ψηφιστεί νόμοι για τον περιορισμό της και την αύξηση του κοινωνικού ελέγχου σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης τύπου Κουλιμπαλί. 3 Αυτό που επιδιώκεται είναι η πάταξη «εγκλημάτων» που θα μπορούσαν να θέσουν σε αμφισβήτηση συνολικά το σύστημα αλλά, αυτή τη φορά, σε επίπεδο ταξικής πάλης. Εν τω μεταξύ, η ευρωπαϊκή άρχουσα τάξη, τόσο η κεντροδεξιά όσο και η κεντροαριστερά, αποδέχεται τη διάκριση μεταξύ μετριοπαθούς και ριζοσπαστικού Ισλάμ και επιδίδεται στον εκβιασμό. Για παράδειγμα, στην Ιταλία υπόσχεται δικαίωμα διαμονής, όχι σε όσους προσπαθούν να ξεφύγουν από την πείνα, τον πόλεμο και το θάνατο, αλλά σε όσους καταγγέλλουν συμπατριώτες τους που θεωρούνται ύποπτοι για τρομοκρατία. Η πιο οικτρή ιδεολογική τραγωδία διαπερνά τις γραμμές μιας ανήμπορης Αριστεράς, που φέρει κομμουνιστικό και επαναστατικό προσωπείο. Επικρατεί σύγχυση τόσο στον παλαιό και στον σύγχρονο σταλινικό χώρο, 3 Συνεργός των αδερφών Κουασί, υπεύθυνων για τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo. Ο Αμεντί Κουλιμπαλί είχε δηλώσει μέλος του Ισλαμικού Κράτους. (Σ.τ.Μ.)
4 όσο και στις ιδεολογικά ανεπαρκείς οργανώσεις εναλλακτικών μορφών πάλης όπου ο λαϊκός αγώνας εκλαμβάνεται ως ταξικός αγώνας, η τρομοκρατία ως επανάσταση και ενίοτε ο αντιδραστικός και βάρβαρος θρησκευτικός εξτρεμισμός ως ριζοσπαστικοποίηση του προλεταριακού αγώνα. Οι οργανώσεις αυτές πολύ συχνά υποστηρίζουν τον εθνικισμό και τον θρησκευτικό φανατισμό που τους οδηγεί στο να υπερασπίζονται δικτατορικά καθεστώτα μέχρις εσχάτων. Καθεστώτα που η μοναδική τους «αξία» είναι να θεωρηθούν θύματα της δυτικής επιθετικότητας, όπως στην περίπτωση της Συρίας ή της Λιβύης, και όχι ως μέρος ενός πιο σύνθετου ιμπεριαλιστικού πλαισίου. Είναι αλήθεια ότι υπάρχει ένα κοινωνικό υπόβαθρο για όλα αυτά που εκπορεύεται από την κρίση και την οικονομική δυσπραγία. Ωστόσο, αληθεύει εξίσου ότι οι αγωνιστές αυτοί όταν σχηματίζουν λαθεμένες εκτιμήσεις μετατρέπονται σε τυφλά όργανα στα χέρια της θρησκευτικής μυθολογίας και του αιώνιου εθνικισμού, που εμπνέονται από μυστικούς και απροκάλυπτους ιμπεριαλιστικούς στόχους συντηρητικού και αντιδραστικού χαρακτήρα. Και από δω και πέρα οι αγωνιστές αυτής της Αριστεράς λίγο απέχουν από το να παρέχουν πολιτική υποστήριξη στην παλιά Αλ Κάιντα ή στους αντάρτες του Άσαντ ή από το να θεωρούν αντι-ιμπεριαλιστική οποιαδήποτε άλλη έκφραση της ισλαμικής τρομοκρατίας. Ακόμη και αν αυτή η Αριστερά καταδίκασε έντονα τις τραγικές εκτελέσεις των δυτικών κρατουμένων, καθώς και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του νέου «Χαλιφάτου» στη Συρία και το Ιράκ (αρχικά λόγω της χρηματοδότησής τους από την Αμερική και τη Σαουδική Αραβία), στο εσωτερικό της εξακολουθούν να υπάρχουν αυταπάτες. Τίποτα δεν εμποδίζει αυτούς τους αγωνιστές από το να θεωρούν ότι μετά την απόσπαση του «Ισλαμικού Κράτους» από τον ιμπεριαλιστικό ομφάλιο λώρο του και τη δράση του εναντίον του παλιού του χρηματοδότη θα μπορούσε να υπάρχει -σε ένα απροσδιόριστο πολιτικά μέλλον- ένας κάπως θετικός ρόλος για τον ίδιο το «Μαύρο Χαλίφη», όσο το «Ισλαμικό Κράτος» εξακολουθεί να δέχεται επίθεση από τη Δύση, τις ΗΠΑ και τους ισλαμικούς συμμάχους τους, επειδή είναι «αντικειμενικά» αντι-ιμπεριαλιστικό. Υπάρχουν ουσιαστικά δύο συγκεχυμένες και ενίοτε αντιφατικές δικαιολογήσεις για μια περισσότερο ή λιγότερο άνευ όρων υποστήριξη, όχι μόνο για τις επιθέσεις στο Παρίσι, αλλά και των φρικαλεοτήτων που
5 σχετίζονται με τον αντιδραστικό θρησκευτικό φονταμενταλισμό ή τον πιο αντιδραστικό εθνικισμό, όπως έχει ήδη συμβεί στο παρελθόν. Η πρώτη δικαιολόγηση είναι ότι αυτά τα κινήματα και οι στρατιωτικές τους οργανώσεις είναι η έκφραση μιας αντι-ιμπεριαλιστικής πολιτικής συνείδησης και άρα αξίζουν την άνευ όρων υποστήριξή τους. Ωστόσο, οι αγωνιστές στο εσωτερικό αυτής της Αριστεράς ξεχνούν ότι προαπαιτούμενο του αντι-ιμπεριαλισμού είναι η καταπολέμηση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής αν μια πολιτική δεν είναι αντικαπιταλιστική δεν μπορεί να είναι αντι-ιμπεριαλιστική. Συγχέουν επίσης τον αγώνα των οργανώσεων του πιο αδίστακτου περιθωρίου της αστικής τάξης με την ταξική πάλη η οποία, στην πραγματικότητα, δεν έχει ακόμη κάνει την εμφάνισή της και που η αγαστή συνεργασία των συγκεκριμένων πρακτικών και πολιτικών αποτρέπει τη γέννησή της. Κάτι τέτοιο επιτρέπει κάποια μεμονωμένη τρομοκρατική ενέργεια, έναν εμφύλιο πόλεμο ή μια ολομέτωπη επιθετική ή αμυντική μάχη, πράγματα που όχι μόνο δεν προκαλούν ούτε την παραμικρή αμυχή στο καπιταλιστικό σύστημα, αλλά καταλήγουν να γίνονται ένα αποτελεσματικό όργανο στα χέρια του οικονομικού συντηρητισμού και της πολιτικής καταπίεσης. Η εργατική τάξη, από πολιτικής απόψεως, θα πρέπει να συγκροτήσει το δικό της κόμμα, με αυτόνομη στρατηγική και κατάλληλη τακτική, να πάρει την τύχη της στα χέρια της. Μ αυτόν τον τρόπο ο αντι-καπιταλισμός γίνεται θεμελιώδης πυλώνας του αντιιμπεριαλισμού. Ειδάλλως η τύχη της θα παραμένει στα χέρια της μιας ή της άλλης αστικής παράταξης, είτε κοσμικής είτε μετριοπαθούς/ριζοσπαστικής θρησκευτικής, για σκοπούς που όχι μόνο δεν θα εξυπηρετούν τα δικά της συμφέροντα, αλλά απεναντίας θα παρέχουν σημαντική υποστήριξη στον ταξικό της εχθρό. Η δεύτερη δικαιολόγηση, η οποία είναι πραγματικά αστεία, τίθεται με όρους ενός συλλογισμού που είναι πιο πιθανό να αποτελεί ιδεολογική αποσκευή του μεταναστευτικού υποπρολεταριάτου και της μικροαστικής τάξης (συχνά δεύτερης ή ακόμα και τρίτης γενιάς), περισσότερο στη Γαλλία και στην Αγγλία παρά στην Ιταλία. Ο συλλογισμός αυτός λέει ότι «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» και με απλά λόγια πάει κάπως έτσι: αν το καθεστώς Άσαντ και ένα υποψήφιο για ανεξαρτητοποίηση «Χαλιφάτο», όπως οι Ταλιμπάν και οι πρώτοι τζιχαντιστές στην εποχή τους, αγωνίζονται
6 εναντίον του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας, τότε αυτοί που είναι εχθροί μας αυτομάτως γίνονται φίλοι και σύμμαχοί μας. Είναι ένας συλλογισμός που υποστηρίχθηκε στα παρισινά προάστια καθώς και μεταξύ κάποιων νεαρών της Δύσης που προσχώρησαν στις τάξεις του ISIS (Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε) όπως ακριβώς οι δυνάμεις της μπερδεμένης Αριστεράς καλούν σε κινητοποίηση υπέρ του Άσαντ. Σίγουρα η Συρία δεσπόζει σε αυτή τη συζήτηση, δεδομένου ότι έχει πολλούς πολιτικούς οπαδούς στις τάξεις της ευρωπαϊκής ψευδο-αριστεράς. Ωστόσο, στο πλαίσιο αυτό, το καθεστώς του Άσαντ και του ISIS πραγματικά αλληλοεξουδετερώνονται. Μερικοί μάλιστα λένε ότι υπάρχουν μυστικές συμφωνίες που τα τοποθετούν στο ίδιο στρατόπεδο. Σε αυτή την περίπτωση ο πολιτικός παραλογισμός καταλήγει στην ηλιθιότητα. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η Συρία αποτελεί στην πραγματικότητα τμήμα του ρωσο-κινεζικού ιμπεριαλιστικού άξονα με πολιτικές διασυνδέσεις με το Ιράν, και ότι η οικοδόμηση ενός νέου και ιμπεριαλιστικά «αυτόνομου» Χαλιφάτου, βασισμένου στην ιστορική και γεωγραφική επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σημαίνει την προσάρτηση όλων αυτών των κρατών τα οποία τώρα ζουν από τα έσοδα του πετρελαίου. Σε αυτό το σενάριο τα υφιστάμενα κράτη θα πρέπει να εκμηδενιστούν ώστε να ανοίξει ο δρόμος για το φιλόδοξο πρόγραμμα του νέου πετρελαϊκού και οικονομικού ιμπεριαλισμού που δεν θα διαφέρει σε τίποτα από τους ήδη υπάρχοντες. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί - για όσους πιστεύουν το αντίθετο, όπως ένα τουλάχιστον 20% του αραβικού πληθυσμού της Μέσης Ανατολής και ένα μεγάλο κομμάτι μεταναστών της νεολαίας που ζει στα προάστια του Παρισιού, του Λονδίνου ή άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών - ότι η υπεράσπιση της Συρίας του Άσαντ δεν έχει καμία σχέση με την χειραφέτηση των εργαζομένων της εν λόγω περιοχής στην πραγματικότητα, αποτελεί την κατάργησή της. Τέλος, θα πρέπει να προστεθεί ότι οι αντι-ιμπεριαλιστές δεν μπορούν να αναζητήσουν συμμάχους ανάμεσα στους ήδη υφιστάμενους ή στους εκκολαπτόμενους ιμπεριαλιστές και ότι ο εχθρός του δικού μας εχθρού είναι και ο ίδιος εχθρός, και μερικές φορές μάλιστα είναι ακόμα πιο επικίνδυνος. Όλα τα κινήματα και οι οργανώσεις που θεμελιώνονται στον ισλαμικό φονταμενταλισμό περιέχουν στο καταστατικό τους την αποστροφή τους προς τον κομμουνισμό, την απόρριψη κάθε αποδοχής της ταξικής πάλης, επειδή κάτι τέτοιο έρχεται σε αντίθεση με το Κοράνι, αλλά πάνω απ όλα
7 επειδή έρχεται σε αντίθεση με τις αστικές, καπιταλιστικές και ιμπεριαλιστικές τους φιλοδοξίες. Πίσω από όλους τους τζιχαντιστές, είτε πρόκειται για παλιούς ή νέους, οποιασδήποτε θρησκευτικής πίστης, από τους ουαχαμπίτες 4 της Σαουδικής Αραβίας ως τους Αλεβίτες του Άσαντ, όπως ακριβώς και πίσω από το νέο χαλιφάτο, είτε κάτω από τη σημαία του συριακού εθνικισμού, ή την μαύρη σημαία του Αλ Μπαγκντάντι και την πράσινη σημαία του Ισλάμ βρίσκεται μονάχα ο πιο στυγνός αντικομμουνισμός. Αποδίδοντάς τους οποιαδήποτε αναγνώριση προκειμένου οι «τακτικές» αυτές να καταστούν το νέο κύριο στρατηγικό μέλημα των προλεταριακών μαζών, είτε στη Δύση ή στην εν λόγω περιοχή είναι σαν να βάζουμε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα. FD 26 Ιανουαρίου 2015 Πηγή: http://leftcom.org Τίτλος πρωτοτύπου: Marginal notes on the Paris events Η μετάφραση στα ελληνικά έγινε από την αγγλική μετάφραση του άρθρου. 4 Ο ουαχαμπιτισμός ή σαλαφισμός είναι μια ακραία συντηρητική εκδοχή του Ισλάμ, η οποία αποτελεί το κυρίαρχο θρησκευτικό δόγμα στη Σαουδική Αραβία. (Σ.τ.Μ.)