ελτίο εδοµένων Ασφαλείας Υλικού

1. ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ/ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ/ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Όνοµα υλικού : Χρήσεις : Πρώτη ύλη για τη χηµική βιοµηχανία. ιαλύτης Κωδικός Προϊόντος : T1402, Q9138, Q9131, Q9250, Q9300, Q9308, X211H Κατασκευαστής/Προµηθε υτής : Shell Chemicals Europe B.V. PO Box 8610 3009 AP Rotterdam Netherlands Επικοινωνία : Shell Chemicals South East Europe Τηλέφωνο : +31 (0)10 231 7000 Τηλεοµοιοτυπία : +31 (0)10 231 7180 Επαφή email για Α : sccmsds@shell.com Αριθµός τηλεφώνου έκτακτης ανάγκης : +30 210 409 1601 2. ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΙΝ ΥΝΩΝ Κίνδυνοι για την υγεία : Επιβλαβές: κίνδυνος σοβαρής βλάβης της υγείας ύστερα από παρατεταµένη έκθεση όταν εισπνέεται. Εισπνοή ατµών µπορεί να προκαλέσει υπνηλία και ζάλη. Ερεθίζει ελαφρώς το αναπνευστικό σύστηµα. Ερεθίζει το δέρµα. Μετρίως ερεθιστικό για τα µάτια. Επιβλαβές: µπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύµονες σε περίπτωση κατάποσης. Πιθανότητα βλάβης οργάνου ή συστήµατος οργάνων από την παρατεταµένη έκθεση βλέπε κεφάλαιο 11 για λεπτοµέρειες. Όργανο(α) στόχος(οι): Σύστηµα ακοής. Κεντρικό νευρικό σύστηµα. Αναπνευστικό σύστηµα. Σύστηµα όρασης. Πιθανός κίνδυνος δυσµενών επιδράσεων στο έµβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης. Ενδείξεις και συµπτώµατα : Οι ενδείξεις και τα συµπτώµατα ερεθισµού των µατιών µπορεί να περιλαµβάνουν αίσθηση καψίµατος, ερυθρότητα, πρήξιµο ή/και µείωση τηςόρασης. Οι ενδείξεις και τα συµπτώµατα ερεθισµού του δέρµατος ενδέχεται να περιλαµβάνουν αίσθηση καψίµατος, ερύθηµα, πρήξιµο ή/και φουσκάλες. Εάν το υλικό εισέλθει στους πνεύµονες, τα συµπτώµατα και οι ενδείξεις µπορεί να περιλαµβάνουν βήχα, έµφραξη, αναπνευστικό συριγµό, δυσκολία αναπνοής, συµφόρηση του θώρακα, ταχύπνοια ή/και πυρετό. Βλαβερό σε επαφή µε το δέρµα. Η αναπνοή υψηλών συγκεντρώσεων ατµών µπορεί να προκαλέσει καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήµατος, η οποία να οδηγήσει σε ζάλη,λιποθυµική τάση, κεφαλαλγία, ναυτία και απώλεια συντονισµού. Η συνεχιζόµενη εισπνοή µπορεί να οδηγήσει σε απώλεια των αισθήσεων καισε θάνατο. Επιδράσεις στο ακουστικό σύστηµα µπορεί να περιλαµβάνουν προσωρινή µείωση της ακοής ή / και κουδούνισµα στα αυτιά. ιαταραχές στην όραση µπορεί να αποδειχθούν µε µείωση της ικανότητας να διακρίνει κανείς τα χρώµατα. 1/12

Επιδείνωση προϋπάρχουσας ασθένειας : Προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις του/των ακόλουθου(ων) οργάνου(ων) ενδέχεται να επιδεινωθούν από την έκθεση στο υλικό αυτό: Σύστηµα ακοής. Κεντρικό νευρικό σύστηµα. Αναπνευστικό σύστηµα. Mάτια. έρµα. Σύστηµα όρασης. Νεφρά. Κίνδυνοι ασφαλείας : Πολύ εύφλεκτο. Κατά τη χρήση µπορεί να σχηµατίσει εύφλεκτα/εκρηκτικά µείγµατα ατµού-αέρος. Κατά την άντληση ενδέχεται να προκληθούν ηλεκτροστατικά φορτία. Η ηλεκτροστατική εκκένωση ενδέχεται να προκαλέσει πυρκαγιά. Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι : εν κατατάσσονται ως επικίνδυνα κάτω από τα κριτήρια της ΕΟΚ. 3. ΣΥΣΤΑΣΗ/ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Τυπικό όνοµα υλικού : Benzene, methyl Συνώνυµα : Methyl benzol Phenyl methane Toluol Αριθ. CAS : 108-88-3 Αριθµός ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΥ : 601-021-00-3 Αριθ. EINECS : 203-625-9 Επικίνδυνα συστατικά Χηµική ονοµασία CAS EINECS Σύµβολο(α) Φράσεις από R 108-88-3 203-625-9 F, Xn R11; R38; R48/20; R63; R65; R67 Συγκ. 100,00 % 4. ΜΕΤΡΑ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ Γενικές πληροφορίες : Κρατήστε το θύµα ήρεµο. Ζητήστε αµέσως ιατρική περίθαλψη. Εισπνοή : ΜΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΕΙΤΕ Μεταβείτε σε χώρο µε φρέσκο αέρα. Αν δεν γίνει ταχεία ανάνηψη, µεταβείτε στο πλησιέστερο νοσοκοµείο για περαιτέρω θεραπευτική αγωγή. Επαφή µε το δέρµα : Αφαιρέστε την µολυσµένη ενδυµασία. Ξεπλένετε αµέσως το δέρµα µε άφθονο νερό για τουλάχιστον 15 λεπτά, και συνεχίστε το πλύσιµο µε νερό και σαπούνι, εάν υπάρχει. Αν επιµένει το κοκκίνισµα, το πρήξιµο, ο πόνος ή / και οι φυσαλίδες µεταβείτε στο πλησιέστερο νοσοκοµείο για πρόσθετη θεραπευτική αγωγή. Επαφή µε τα µάτια : Ξεπλένετε αµέσως τα µάτια µε άφθονο νερό επί τουλάχιστον 15 λεπτά, κρατώντας τα βλέφαρα ανοιχτά. Μεταβείτε στο πλησιέστερο νοσοκοµείο για περαιτέρω θεραπευτική αγωγή. Κατάποση : Σε περίπτωση κατάποσης, µην προκαλείτε εµετό: µεταβείτε στο πλησιέστερο νοσοκοµείο για περαιτέρω θεραπευτική αγωγή. Αν ο εµετός προκληθεί αυθόρµητα, κρατήστε το κεφάλι χαµηλότερα από το ισχίο, για να αποφευχθεί η αναρρόφηση. Οδηγίες προς ιατρούς : Πιθανότητα χηµικής πνευµονίτιδας. Να εξεταστεί το ενδεχόµενο πλύσης στοµάχου µε προστασία των 2/12

5. ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ αναπνευστικών οδών, χορήγησης ενεργούάνθρακα. Πιθανότητα καρδιακής ευαισθητοποίησης, ιδίως σε καταστάσεις κατάχρησης. Η ανεπαρκής οξυγόνωση ή η χρήση αρνητικών ινοτρόπων µπορεί να ενισχύουν αυτά τα φαινόµενα. Να εξεταστεί το ενδεχόµενο οξυγονοθεραπείας. Καλέστε ένα γιατρό ή το κέντρο ελέγχου δηλητηριάσεων για καθοδήγηση. Εκκενώστε το χώρο της πυρκαγιάς από όλο το προσωπικό που δεν ανήκει στην οµάδα αντιµετώπισης εκτάκτου ανάγκης. Ειδικοί Κίνδυνοι : Οι ατµοί ειναι βαρύτεροι του αέρος εξαπλώνονται στην επιφάνεια του εδάφους και είναι δυνατή η ανάφλεξη από απόσταση. Επιπλέει και µπορεί να αναφλεγεί στην επιφανεία του νερού. Αν συµβεί ατελής καύση µπορεί να αναπτυχθεί µονοξείδιο του άνθρακος Μέσα πυρόσβεσης : Αφρός, νερό µε καταιωνισµό ή ψεκασµό µε νεφελωτήρες ( water fog). Ξηρά χηµική σκόνη, διοξείδιο του άνθρακος, άµµος ή χώµα µπορεί να χρησιµοποιηθούν µόνο σε µικρές πυρκαγιές. Ακατάλληλα µέσα : Μη χρησιµοποιείτε δέσµη νερού. πυρόσβεσης Προστατευτικός εξοπλισµός για πυροσβέστες : Φοράτε πλήρη προστατευτική ενδυµασία και αυτοτελή αναπνευστική συσκευή. Πρόσθετες συµβουλές : ιατηρείτε τα γειτονικά (προς τη φωτιά) δοχεία δροσερά ψεκάζοντάς τα µε νερό. 6. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΚΟΥΣΙΑΣ ΕΚΛΥΣΗΣ Τηρείστε όλους τους σχετικούς τοπικούς και διεθνείς κανονισµούς. Αποφεύγετε την επαφή µε διαρρέον ή εκλυόµενο υλικό. Για συµβουλές σχετικά µε την επιλογή του προσωπικού προστατευτικού εξοπλισµού βλέπε κεφάλαιο 8 του παρόντος φυλλαδίου δεδοµένων ασφαλείας του υλικού. είτε το τµήµα 13 για πληροφορίες ως προς την απόρριψη προιόντος. Προστατευτικά µέτρα : Αποµονώστε τον επικίνδυνο χώρο και απαγορέψτε την είσοδο στο µη απαραίτητο προσωπικό ή στο προσωπικό που δεν φέρει προστασία. Παραµείνετε στην αντίθετη φορά του ανέµου και µακριά από χαµηλούς χώρους Κλείστε τις διαρροές, εάν είναι δυνατό χωρίς να εκτεθείτε σε κίνδυνο. Αποµακρύνετε όλες τις πιθανές πηγές ανάφλεξης στον περιβάλλοντα χώρο. Χρησιµοποιείστε κατάλληλα περιοριστικά µέτρα για την αποφυγή περιβαλλοντικής µόλυνσης. Αποτρέψτε την εξάπλωση ή την είσοδο σε αποχετευτικούς αγωγούς, τάφρους ή ποτάµια χρησιµοποιώντας άµµο, χώµα ή άλλα κατάλληλα εµπόδια. Προσπαθήστε να σκορπίσετε τον ατµόή να κατευθύνετε τη ροή του σε ασφαλή χώρο, για παράδειγµα ψεκάζοντας µε καπνό. Λάβετε µέτρα προφύλαξης κατά των στατικών εκκενώσεων. Εξασφαλίστε την ηλεκτρική συνέχεια, συνδέοντας και γειώνοντας όλον τον εξοπλισµό. Αερίστε καλά τη µολυσµένη περιοχή. Μέθοδοι καθαρισµού και περισυλλογής : Σε περίπτωση µεγάλων ποσοτήτων χυµένου υγρού (> 1 βαρέλι), µεταφέρετέ το µε µηχανικά µέσα όπως ειδικά 3/12

αντλιοφόρα οχήµατα σε µια δεξαµενή περισυλλογής για ανάκτηση ή ασφαλή διάθεση. Μην ξεπλένετε τα υπολείµµατα µε νερό. ιατηρήστε τα ως µολυσµένα απόβλητο. ιευκολύνετε την εξάτµιση ή την απορρόφηση των υπολειµµάτων από κατάλληλο απορροφητικό υλικό, και απορρίψτε το ασφαλώς. Αφαιρέστε το µολυσµένο έδαφος και απορρίψτε το ασφαλώς. Σε περίπτωση µικρών ποσοτήτων χυµένου υγρού (< 1 βαρέλι), µεταφέρετέ το µε µηχανικά εντός σηµασµένου, σφραγιζόµενου δοχείου για τηνανάκτηση ή την ασφαλή διάθεση του προϊόντος. ιευκολύνετε την εξάτµιση ή την απορρόφηση των υπολειµµάτων από κατάλληλο απορροφητικόυλικό, και απορρίψτε το ασφαλώς. Αφαιρέστε το µολυσµένο έδαφος και απορρίψτε το ασφαλώς. Πρόσθετες συµβουλές : Ενηµερώνετε τις αρχές εάν λάβει χώρα ή εάν ενδέχεται να λάβει χώρα κίνδυνος έκθεσης για το κοινό ή το περιβάλλον. Πρέπει να ενηµερωθούν οι τοπικές αρχές αν σηµαντικές ποσότητες διαρροών δεν µπορούν να µαζευτούν. Οι ατµοί ειναι βαρύτεροι του αέρος εξαπλώνονται στην επιφάνεια του εδάφους και είναι δυνατή η ανάφλεξη από απόσταση. Οι ατµοί µε αέρα µπορεί να σχηµατίσουν µίγµα εκρηκτικό. είτε το τµήµα 13 για πληροφορίες ως προς την απόρριψη προιόντος. 7. ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Γενικές προφυλάξεις : Αποφύγετε να αναπνέετε ατµούς του υλικού η να έλθετε σε επαφή µε το υλικ ό. Να γίνεται χρήση µόνο σε καλά αεριζόµενους χώρους. Πλυθείτε επιµελώς µετά την χρήση. Σαν καθοδήγηση γιά την επιλογή των Μέσων Ατοµικής Προστασίας δείτε το Κεφάλαιο 8 του παρόντος ελτίου εδοµένων Ασφαλείας (Material Safety Data Sheet). Χρησιµοποιήστε τις πληροφορίες του παρόντος φυλλαδίου δεδοµένων ως βάση για την εκτίµηση κινδύνου των τοπικών συνθηκών για τον καθορισµό κατάλληλων ελέγχων σχετικά µε τον χειρισµό, την αποθήκευση και τη διάθεση του υλικού αυτού. Χειρισµός : Αποφεύγετε την επαφή µε το δέρµα, τα µάτια και την ενδυµασία. Σβύστε κάθε γυµνή φωτιά. Μη καπνίζετε. Αποµακρύνατε πηγές ανάφλεξης. Αποφύγετε τους σπινθήρες. Κατά την άντληση ενδέχεται να προκληθούν ηλεκτροστατικά φορτία. Η ηλεκτροστατική εκκένωση ενδέχεται να προκαλέσει πυρκαγιά. Εξασφαλίστε την ηλεκτρική συνέχεια, συνδέοντας και γειώνοντας όλον τον εξοπλισµό. Περιορίστε την ταχύτητα γραµµής κατά τη διάρκεια της άντλησης, ώστε να αποφεύγεται η δηµιουργία ηλεκτροστατικής εκκένωσης (<= 1 m/sec έως ότου ο αγωγός πλήρωσης βυθιστεί κατά το διπλάσιο της διαµέτρου του, µετά <= 7 m/sec). Αποφεύγετε την πλήρωση µέσω εκτόξευσης. ΜΗΝ χρησιµοποιείτε πεπιεσµένο αέρα για εργασίες πλήρωσης, εκκένωσης ή χειρισµού. Χειριστείτε και ανοίξτε το δοχείο µε προσοχή και σε καλά αεριζόµενο χώρο. Αποθήκευση : Οι αναθυµιάσεις των δεξαµενών δεν θα πρέπει να απελευθερώνονται στην ατµόσφαιρα. Οι απώλειες λόγω εξάτµισης κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης πρέπει να ελέγχονται µε κατάλληλο σύστηµα επεξεργασίας υδρατµών Οι δεξαµενές αποθήκευσης υλικών χύδην πρέπει να βρίσκονται εντός αναχώµατος (τοίχου θωράκισης). Πρέπει να 4/12

αποθηκεύεται σε καλά αεριζόµενο υπόγειο (κλειστό) χώρο, µακριά από το φως του ηλίου, πηγές ανάφλεξης και άλλες πηγές θερµότητας. Κρατήστε απόσταση ασφαλείας από αερολύµατα, από εύφλεκτα, οξειδωτικά ή διαβρωτικά µέσα, και από άλλα εύφλεκτα προϊόντα τα οποία δενείναι επιβλαβή ή τοξικά για τον άνθρωπο ή το περιβάλλον. Οι αναθυµιάσεις είναι βαρύτερες του αέρα. Προφυλαχθείτε από τις συγκεντρώσεις σε ορύγµατα και σε περιορισµένους χώρους. Μεταφορά προϊόντος : Τα δοχεία να διατηρούνται κλειστά όταν δεν χρησιµοποιούνται. Μη χρησιµοποιείτε πεπιεσµένο αερα για τη πλήρωση (γέµισµα), εκκένωση, ή χειρισµό του προιόντος. Συνιστώµενα υλικά : Για τα δοχεία ή τις εσωτερικές επενδύσεις των δοχείων, χρησιµοποιείτε µαλακό χάλυβα, ανοξείδωτο χάλυβα. Ακατάλληλα υλικά : Φυσικό καουτσούκ, ή Βουτυλικό,ή νεοπρενίου ή νιτριλίου. Συµβουλές σχετικά µε τα δοχεία : Τα δοχεία, ακόµη και εκείνα που έχουν αδειάσει, µπορεί να περιέχουν εκρηκτικούς ατµούς. Μην κάνετε κοπές, γεωτρήσεις, λειοτριβήσεις, συγκολλήσεις ή παρόµοιες εργασίες σε δοχεία ή κοντά σε αυτά. Πρόσθετες πληροφορίες : Εξασφαλίστε ότι ακολουθούνται όλοι οι τοπικοί κανονισµοί που αφορούν στις εγκαταστάσεις χειρισµού και αποθήκευσης. 8. ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΚΘΕΣΗΣ/ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Οριακές τιµές έκθεσης εργαζοµένων Υλικό Πηγή Τύπος ppm mg/m3 Σηµείωση ACGIH TWA 20 ppm GR OEL TWA 100 ppm 375 mg/m3 GR OEL STEL 150 ppm 560 mg/m3 Υλικό Πηγή Προσδιορισµός κινδύνου ACGIH εν ταξινοµείται ως καρκινογόνο για τον άνθρωπο. Έλεγχοι έκθεσης : Το επίπεδο προστασίας και το είδος των αναγκαίων ελέγχων ποικίλει ανάλογα µε τις συνθήκες πιθανής έκθεσης. Επιλέξτε ελέγχους που βασίζονται στην εκτίµηση κινδύνου των τοπικών περιστάσεων. Στα κατάλληλα µέτρα περιλαµβάνονται: Χρησιµοποιείτε όσο το δυνατόν στεγανοποιηµένα συστήµατα. Επαρκής εξαερισµός για τον έλεγχο των εναέριων συγκεντρώσεων εντός των κατευθυντήριων οδηγιών / των οριακών τιµών έκθεσης. Συνιστάται ο τοπικός εξαερισµός των καυσαερίων. Συνιστάται η χρήση συστήµατος παρακολούθησης νερού κατάσβεσης και συστηµάτων ολικού κατακλυσµού. Ξέπλυµα µατιών και ντους για χρήση έκτακτης ανάγκης. Προσωπικός προστατευτικός εξοπλισµός : Μέτρα Υγιεινής Ο προσωπικός προστατευτικός εξοπλισµός (ΠΠΕ) πρέπει να ανταποκρίνεται στα συνιστώµενα εθνικά πρότυπα. 5/12

Αναπνευστική προστασία Προστασία των χεριών Προστασία των µατιών Προστατευτική ενδυµασία Μέθοδοι παρακολούθησης Απευθυνθείτε στους προµηθευτές ΠΠΕ για να βεβαιωθείτε σχετικά. είτε επίσης τις ακόλουθες πληροφορίες : Αν οι µηχανικοι ελεγχοι δεν διατηρουν τις συγκεντρωσεις στον αερα σε ενα επιπεδο ικανο να προστατευει την υγεια των εργαζοµενων, επιλεξτε µια προστατευτικη αναπνευστικη συσκευη χρησιµη για τις ειδικες συνθηκες που απαιτουνται και ανοποιουσα την αντιστοιχη Νοµοθεσια. Ελεγξτε µε τους προµηθευτες των προστατευτικων αναπνευστικων συσκευων. Οταν µπορουν να χρησιµοποιηθουν αναπνευστηρες φιλτραρισµατος αερα, επιλεγξτε ενα καταλληλο συνδυασµο µασκας και φιλτρου. Επιλέξτε ένα φίλτρο κατάλληλο για οργανικά αέρια και ατµούς [µε σηµείο βρασµού ανώτερο των 65 C (149 F)] που να ανταποκρίνεται στο EN141. Όπου απαιτείται αναπνευστικός προστατευτικός εξοπλισµός, χρησιµοποιήστε ολοπρόσωπη µάσκα. Οταν δεν µπορουν να χρησιµοποιηθουν αναπνευστηρες φιλτραρισµατος αερα (π.χ. οι συγκεντρωσεις στον αερα ειναι υψηλες, κινδυνος ανεπαρκους οξυγονου, περιορισµενος χωρος ) χρησιµοποιηστε καταλληλες αναπνευστικες συσκευες θετικης πιεσης. : Οταν το προιον ελθει σε επαφη µε τα χερια, η χρηση γαντιων αποδεκτων απο τα αντιστοιχα standards (π.χ. Ευρωπη ΕΝ374, ΗΠΑ F739) κατασκευασµενων απο τα παρακατω προιοντα µπορει να δωσει ικανοποιητικη χηµικη προστασια. Μακροπρόθεσµη προστασία: Βιτόν (Viton). Τυχαία επαφή / Προστασία από εκτόξευση: Καουτσούκ νιτριλίου. Η καταλληλότητα και η αντοχή των γαντιών εξαρτώνται από τη χρήση τους, π.χ. τη συχνότητα και τη διάρκεια της επαφής, τη χηµική αντίσταση του υλικού του γαντιού, το πάχος του γαντιού, την επιδεξιότητα του χρήστη. Ζητάτε πάντα οδηγίες από τους προµηθευτές γαντιών. Τα µολυσµένα γάντια πρέπει να αντικαθίστανται. Η προσωπική υγιεινή αποτελεί βασική προϋπόθεση της αποτελεσµατικής φροντίδας των χεριών. Τα γάντια πρέπει να φοριούνται µόνον όταν τ τα χέρια είναι καθαρά. Μετά από τη χρήση γαντιών, τα χέρια θα πρέπει να πλένονται και να στεγνώνονται επιµελώς. Συνιστάται η χρήση καλλυντικής ουσίας περιορισµού της ξηρότητας του δέρµατος χωρίς άρωµα. : Γυαλιά προστασίας από εκτοξευόµενες χηµικές ουσίες (Γυαλιά προστασίας από χηµικές ουσίες). Εγκεκριµένο από το πρότυπο της Ε.Ε. EN166. : Ανθεκτικά στις χηµικές ουσίες γάντια (κοντά/µακριά). Όταν υπάρχει κίνδυνος εκτόξευσης ή σε περίπτωση καθαρισµού διαρροών, χρησιµοποιείτε ανθεκτική στις χηµικές ουσίες ολόσωµη φόρµα εργασίας µε ενσωµατωµένη κουκούλα. : Ίσως χρειαστεί παρακολούθηση της συγκέντρωσης ουσιών στην περιοχή όπου αναπνέουν εργαζόµενοι ή γενικά στον χώρο εργασίας για να εξασφαλιστεί η συµµόρφωση µε κάποιο Όριο Επαγγελµατικής Έκθεσης (OEL) καθώς και η αρτιότητα των ελέγχων έκθεσης. Για κάποιες ουσίες ίσως να χρειαστεί και βιολογική παρακολούθηση. Παραδείγµατα πηγών συνιστώµενων µεθόδων παρακολούθησης του αέρα δίνονται παρακάτω ή θα πρέπει να επικοινωνήσετε µε τον προµηθευτή. 6/12

Έλεγχοι περιβαλλοντικής έκθεσης Ίσως να υπάρχουν πρόσθετες εθνικές µέθοδοι. National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH), USA: Manual of Analytical Methods, http://www.cdc.gov/niosh/nmam/nmammenu.html. Occupational Safety and Health Administration (OSHA), USA: Sampling and Analytical Methods, http://www.oshaslc.gov/dts/sltc/methods/toc.html. Health and Safety Executive (HSE), UK: Methods for the Determination of Hazardous Substances, http://www.hsl.gov.uk/search.htm. Berufsgenossenschaftliches Institut fόr Arbeitssicherheit (BIA), Germany http://www.hvbg.de/d/bia/index.html. L'Institut National de Recherche et de Securitι, (INRS), France http://www.inrs.fr/securite/hygiene_securite_travail.html. : Για την απελευθέρωση (στην ατµόσφαιρα) του απορροφηθέντος αέρος που περιέχει ατµούς (του προιόντος), πρέπει να ακολουθούνται οι τοπικές οδηγίες σχετικά µε τα επιτρεπτά όρια εκποµπών πτητικών ουσιών 9. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ Εµφάνιση : Αχρωµο. Υγρό. Οσµή : Αρωµατική. Κατώφλι οσµής : 1,74 ppm ph : Μη εφαρµόσιµο Σηµείο βρασµού : τυπικά 110-111 C / 230-232 F Σηµείο τήξης/ψύξης : τυπικά -95 C / -139 F Σηµείο ανάφλεξης : 4 C / 39 F (Abel) Όρια έκρηξης / : 1,2-8 %(V) ευφλεξιµότητας στον αέρα Θερµοκρασία : 480-536 C / 896-997 F (ASTM E-659) αυτανάφλεξης Πίεση ατµών : τυπικά 1 kpa σε 0 C / 32 F τυπικά 3-3,5 kpa σε 20 C / 68 F τυπικά 12 kpa σε 50 C / 122 F Ειδικό βάρος : εν υπάρχουν διαθέσιµα στοιχεία. Πυκνότητα : τυπικά 871 kg/m3 σε 15 C / 59 F Υδατοδιαλυτότητα : 0,515 kg/m3 Συντελεστής κατανοµής n- : 2,65 οκτανόλης/ύδατος (log Pow) Κινηµατικό ιξώδες : 0,63 mm2/s σε 25 C / 77 F Τάση ατµών (αέρας=1) : 3,1 Ηλεκτρική αγωγιµότητα : τυπικά 8 ps/m σε 20 C / 68 F (ASTM D-4308) ιηλεκτρική σταθερά : τυπικά 2,4 Ρυθµός εξάτµισης : 6,1 (DIN 53170, di-ethyl ether=1) (nbuac=1) 2 (ASTM D 3539, nbuac=1) Επιφανειακή τάση : τυπικά 28,5 mn/m σε 20 C / 68 F (ASTM D-971) Μοριακό βάρος : 92 g/mol 7/12

10. ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Σταθερότητα Συνθήκες προς αποφυγή Υλικά προς αποφυγή Επικίνδυνα προϊόντα αποσύνθεσης Ευαισθησία στην ηλεκτροστατική εκκένωση : Σταθερό κάτω από κανονικές συνθήκες χρήσεως. Αντιδρά έντονα µε ισχυρούς οξειδωτικούς παράγοντας. : Αποφεύγετε τη θερµότητα, τους σπινθήρες, τις ελεύθερες φλόγες και τις άλλες πηγές ανάφλεξης. Αποτρέπετε τη συσσώρευση ατµών. : Ισχυροί οξειδωτικοί παράγοντες. : Η θερµική αποσύνθεση εξαρτάται κατά πολύ από τις συνθήκες. Κατά την καύση ή τη θερµική ή οξειδωτική υποβάθµιση του υλικού αυτού, θαπροκύψει ένα πολύπλοκο µείγµα εναέριων στερεών, υγρών και αερίων, συµπεριλαµβανοµένου του µονοξειδίου του άνθρακα, του διοξειδίου του άνθρακα και άλλων οργανικών ενώσεων. : Ναι 11. ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Βάση για την αξιολόγηση : Οι διδόµενες πληροφορίες βασίζονται στα δεδοµένα του προιόντος Οξεία στοµατική τοξικότητα : Χαµηλή τοξικότητα: Μέση θανατηφόρα δόση (LD50) > 2000 mg/kg, Επίµυς Η αναρρόφηση στους πνεύµονες κατά την κατάποση ή τον έµετο ενδέχεται να προκαλέσει χηµική πνευµονίτιδα η οποία µπορεί να είναι θανάσιµη. Οξεία δερµατική : Χαµηλή τοξικότητα: Μέση θανατηφόρα δόση (LD50) > 2000 τοξικότητα Οξεία εισπνευστική τοξικότητα mg/kg, Κουνέλι : Χαµηλή τοξικότητα: LC50 >20 mg/l / 4 hours, Επίµυς Κατατάσσεται σαν επικίνδυνο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι υψηλές συγκεντρώσεις ενδέχεται να προκαλέσουν καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήµατος, η οποία να οδηγήσει σε πονοκεφάλους, ζάλη και ναυτία η συνεχιζόµενη εισπνοή ενδέχεται να οδηγήσει σε απώλεια των αισθήσεων ή/και θάνατο. Ερεθισµός στο δέρµα : Ερεθίζει το δέρµα. Ερεθισµός στα µάτια : Μετρίως ερεθιστικό για τα µάτια (αλλά όχι ικανό ώστε να ταξινοµηθεί). Ερεθισµός στο αναπνευστικό σύστηµα Ευαισθητοποίηση : εν είναι ευαισθητοποιητής του δέρµατος. Επαναλαµβανόµενη δόση τοξικότητας : Η εισπνοή ατµών ή συµπυκνωµάτων ατµών ενδέχεται να προκαλέσει ερεθισµό του αναπνευστικού συστήµατος. : Κεντρικό νευρικό σύστηµα: η επανειληµµένη έκθεση επηρεάζει το νευρικό σύστηµα. Επιδράσεις παρατηρήθηκαν µόνο σε υψηλές δόσεις. Αναπνευστικό σύστηµα: η επανειληµµένη έκθεση επηρεάζει το αναπνευστικό σύστηµα. Οι επιδράσεις παρατηρήθηκαν µόνο σε υψηλές δόσεις. Οπτικό σύστηµα: µπορεί να προκαλέσει µειωµένη αντίληψη των χρωµάτων. Αυτές οι λεπτές αλλαγές δεν έχει βρεθεί να οδηγούν σε δυσλειτουργίες της όρασης των χρωµάτων. 8/12

Σύστηµα ακοής: η παρατεταµένη και επανειληµµένη έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις έχει οδηγήσει σε απώλεια ακοής σε επίµυες. Η κατάχρηση διαλύτη και η αλληλεπίδραση θορύβων στο περιβάλλον εργασίας ενδέχεται να προκαλέσουν απώλεια ακοής. Μυκητογέννεση : εν είναι µεταλλαξιγόνο Καρκινογόνος δράση : Μη καρκινογόνο σύµφωνα µε µελέτες σε ζώα. Τοξικότητα σχετικά µε την αναπαραγωγή και την ανάπτυξη : Προκαλεί εµβρυοτοξικότητα σε ζώα, σε δόσεις που είναι τοξικές για τη µητέρα. εν βλάπτει τη γονιµότητα. Πρόσθετες πληροφορίες : Εκθεση σε πολύ ψηλές συγκεντρώσεις παρόµοιων υλικών έχει συνδεθεί µε ανωµαλίες στον καρδιακό ρυθµό και καρδιακή εµβολή. Έκθεση σε ατµούς έχει συσχετισθεί µε βλάβες σε όργανα και θάνατο. 12. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Οξεία τοξικότητα Ιχθείς : Τοξικό: 1 < LC/EC/IC50 <= 10 mg/l Αµφίβια ασπόνδυλα : Επιβλαβές: 10 < LC/EC/IC50 <= 100 mg/l Φύκη : Χαµηλή τοξικότητα: LC/EC/IC50 > 100 mg/l Κινητικότητα : Επιπλέει στο νερό. Σε περίπτωση εισόδου του στο έδαφος, το προϊόν παρουσιάζει µεγάλη κινητικότητα και µπορεί να µολύνει υπόγεια ύδατα. Εµµονή / διάσπαση : Άµεσα βιοαποικοδοµήσιµο και ικανοποιεί το κριτήριο των 10 ηµερών. Οξειδώνεται γρήγορα µε φωτοχηµικές αντιδράσεις στον αέρα. Βιοσυσσώρευση : εν βιοσυσσωρεύεται σηµαντικά. Άλλες δυσµενείς επιδράσεις : Με τη προοπτική µεγάλου ποσού απώλειας από το διάλυµα, είναι απίθανο το προιόν να προκαλέσει σηµαντική βλάβη στην υδρόβια ζωή. 13. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΙΑΘΕΣΗΣ ιάθεση υλικού : Αν είναι δυνατό ανακτήστε ή ανακυκλώστε (το προιόν). Αυτός που παράγει τα απόβλητα είναι υπεύθυνος για τον προσδιορισµό της τοξικότητας και των φυσικών ιδιοτήτων του υλικού που παράγειγια τον προσδιορισµό των κατάλληλων µεθόδων ταξινόµησης και διάθεσης αποβλήτων, σύµφωνα µε τους εφαρµοστέους κανονισµούς. Να µην απορρίπτεται στο περιβάλλον, σε αποχετεύσεις η σε υδατικά συστήµατα εν ροή. Το προς απόρριψη υλικό δεν επιτρέπεται να µολύνει το έδαφος η το νερό. Απόρριψη συσκευασιών : Στεγνώστε απόλυτα τα δοχεία Μετά την αποστράγγιση αερίστε σε ασφαλές µέρος µακριά από σπινθήρες και φωτιά. Τυχόν κατάλοιπα ενδέχεται να προκαλέσουν κίνδυνο έκρηξης. Μην τρυπάτε, κόβετε ή συγκολλάτε βαρέλια που δεν έχουν καθαριστεί. Στείλτε τα σε ανακατασκευαστές βαρελιών ή αναµορφωτές µετάλλων. Τοπική νοµοθεσία : Η απόρριψη πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε τους 9/12

14. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ περιφερειακούς, εθνικούς και τοπικούς νόµους και κανονισµούς. ADR Κλάση : 3 Οµάδα συσκευασίας : II Κωδικός ταξινόµησης : F1 Αριθµός προσδιορισµού : 33 κινδύνου Αριθµός ΟΗΕ : 1294 Ετικέτα κινδύνου : 3 (πρωτογενής κίνδυνος) Οικεία ονοµασία αποστολής : ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ RID Κλάση : 3 Οµάδα συσκευασίας : II Κωδικός ταξινόµησης : F1 Αριθµός προσδιορισµού : 33 κινδύνου Αριθµός ΟΗΕ : 1294 Ετικέτα κινδύνου : 3 (πρωτογενής κίνδυνος) Οικεία ονοµασία αποστολής : ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ Κατηγορία αποστολής : N ιεθνής Ναυτιλιακός Κώδικας Επικίνδυνων Εµπορευµάτων (IMDG) Αριθµός προσδιορισµού UN 1294 Οικεία ονοµασία αποστολής TOLUENE Κλάση / Τµήµα 3 Οµάδα συσκευασίας II Θαλάσσιος ρύπος: Οχι ιεθνής Ένωση Αεροµεταφορέων - ΙΑΤΑ (ενδεχοµένως ισχύουν διαφορές ανά χώρα) Αριθµός ΟΗΕ : 1294 Οικεία ονοµασία : αποστολής Κλάση / Τµήµα : 3 Οµάδα συσκευασίας : II 15. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Οι κανονιστικές πληροφορίες δεν προορίζονται να είναι πλήρεις. Για το συγκεκριµένο υλικό ενδεχοµένως να έχουν εφαρµογή άλλοι κανονισµοί 10/12

Ονοµασία ετικέτας ΕΚ : ΤΟΛΟΥΟΛΙΟ Ετικέτα ΕΚ / Αριθµός ΕΚ : 203-625-9 Ταξινόµηση ΕΚ : Πολύ εύφλεκτο. Επιβλαβές. Αριθµός Παραρτήµατος Ι : 601-021-00-3 της ΕΚ Σύµβολα ΕΚ : F F Xn XN Φράσεις κινδύνων της ΕΚ : R11 Πολύ εύφλεκτο. R38 Ερεθίζει το δέρµα. R48/20 Επιβλαβές: κίνδυνος σοβαρής βλάβης της υγείας ύστερα από παρατεταµένη έκθεση όταν εισπνέεται. R63 Πιθανός κίνδυνος δυσµενών επιδράσεων στο έµβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης. R65 Επιβλαβές: µπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύµονες σε περίπτωση κατάποσης. R67 εισπνοή ατµών µπορεί να προκαλέσει υπνηλία και ζάλη. Φράσεις ασφαλείας της ΕΚ : S2 Να φυλάσσεται µακριά από παιδιά. S36/37 Φοράτε κατάλληλη προστατευτική ενδυµασία και γάντια. S62 Σε περίπτωση κατάποσης να µην προκληθεί εµετός: ζητήστε αµέσως ιατρική συµβουλή και δείξτε αυτό το δοχείο ή την ετικέττα του. S46 Σε περίπτωση κατάποσης ζητήστε αµέσως ιατρική συµβουλή και δείξτε αυτό το δοχείο ή την ετικέττα. AICS : Καταχωρηµένο. DSL : Καταχωρηµένο. INV (CN) : Καταχωρηµένο. ENCS (JP) : Καταχωρηµένο. (3)-2 TSCA : Καταχωρηµένο. EINECS : Καταχωρηµένο. 203-625-9 KECI (KR) : Καταχωρηµένο. 97-1-298 KECI (KR) : Καταχωρηµένο. KE-33936 PICCS (PH) : Καταχωρηµένο. Εθνική νοµοθεσία OECD. HPV : Καταχωρηµένο. 16. ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Φράσεις από R R11 Πολύ εύφλεκτο. R38 Ερεθίζει το δέρµα. R48/20 Επιβλαβές: κίνδυνος σοβαρής βλάβης της υγείας ύστερα από παρατεταµένη έκθεση όταν εισπνέεται. R63 Πιθανός κίνδυνος δυσµενών επιδράσεων στο έµβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης. R65 Επιβλαβές: µπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύµονες σε περίπτωση κατάποσης. R67 εισπνοή ατµών µπορεί να προκαλέσει υπνηλία και ζάλη. Αριθµός έκδοσης του : 5. 11/12

Φυλλαδίου δεδοµένων ασφαλείας υλικού Ηµεροµηνία έναρξης ισχύος του Φυλλαδίου δεδοµένων ασφαλείας υλικού Αναθεωρήσεις του Φυλλαδίου δεδοµένων ασφαλείας υλικού Μετατροπή του Φυλλαδίου δεδοµένων ασφαλείας υλικού : 08.01.2009 : Μία κάθετη γραµµή (Ι) στο αριστερό περιθώριο υποδεικνύει τροποποίηση από την προηγούµενη έκδοση : Το περιεχόµενο και ο τύπος αυτού του ελτίου εδοµένων Ασφαλείας είναι σύµφωνα µε την Οδηγία 1907/2006/EC. Χρήσεις και περιορισµοί : Πρώτη ύλη για τη χηµική βιοµηχανία. Χρήσιµοποιείται µόνο ως διαλύτης στη βιοµηχανία παραγωγής και επεξεργασίας. ιανοµή φυλλαδίου δεδοµένων ασφαλείας υλικού : Όλοι όσοι ενδέχεται να χειριστούν το προϊόν πρέπει να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες αυτού του εγγράφου. Σηµείωση : Οι πληροφορίες βασίζονται στη γνώση και την εµπειρία µας και επιδιώκεται η Περιγραφή του προϊόντος από θέµατα υγείας, ασφάλειας και περιβάλλοντος. Κατά συνέπεια δε µπορούν να εκληφθούν σαν εγγύηση καµµιάς επιµέρους ιδιότητας του προϊόν 12/12