Τι θα πρέπει να γνωρίζει ένας εκπαιδευτικός που δεν έχει ασχοληθεί µέχρι σήµερα µε το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα ια Βίου Μάθηση Ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα είναι µια συλλογική προσπάθεια που έχει συγκεκριµένους στόχους, συγκεκριµένα προϊόντα, συγκεκριµένο προϋπολογισµό και πρέπει να παραδοθεί σε συγκεκριµένο χρόνο. Αποσκοπεί στην ενίσχυση των ανταλλαγών, της συνεργασίας και της κινητικότητας µεταξύ των συστηµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Κοινότητα µε στρατηγικό στόχο την ανάπτυξη της Κοινότητας ως κοινωνίας βασισµένης στη γνώση, µε βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη, µε µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή, καλύτερες και περισσότερες θέσεις εργασίας, προστασία του περιβάλλοντος. Υπόσχεται προσωπική και επαγγελµατική ανάπτυξη των συµµετεχόντων, βελτίωση των γλωσσικών και κοινωνικών δεξιοτήτων τους, ενίσχυση της αυτοεκτίµησής τους, βελτίωση των µεθόδων διδασκαλίας και του χειρισµού των νέων τεχνολογιών. Κάθε χρόνο φθάνει στο σχολείο εθνική πρόσκληση υποβολής προτάσεων από το Ίδρυµα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.), το οποίο είναι η Εθνική Μονάδα για τα τοµεακά προγράµµατα Comenius, Erasmus, Grundtvig, Leonardo da Vinci. Η πρόσκληση περιλαµβάνει λεπτοµερείς πληροφορίες για τις δράσεις των προγραµµάτων, για τις καταληκτικές ηµεροµηνίες και τον τρόπο υποβολής των αιτήσεων, για τα κριτήρια επιλεξιµότητας και αξιολόγησης των αιτήσεων, για το ποσόν της επιχορήγησης και για τους ιστότοπους, από τους οποίους µπορεί κανείς να αντλήσει τις απαραίτητες πληροφορίες, καθώς και τον Οδηγό για τους αιτούντες και τα έντυπα των αιτήσεων κάθε δράσης. Η φετινή πρόσκληση αναµένεται το αργότερο µέχρι τα µέσα εκεµβρίου. Συνήθως οι καταληκτικές ηµεροµηνίες δεν παρέχουν µεγάλα περιθώρια χρόνου, γι αυτό καλόν είναι να µελετήσει κανείς την περυσινή πρόσκληση, για να είναι ενηµερωµένος για τις εργασίες που πρέπει να γίνουν πριν από την υποβολή της αίτησης στην Εθνική Μονάδα. Το πρόγραµµα Comenius αφορά τα σχολεία οποιασδήποτε βαθµίδας, προσχολικής και σχολικής εκπαίδευσης µέχρι το τέλος της ανώτερης δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης. Το πρόγραµµα Leonardo da Vinci αφορά την επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση, το Erasmus την τριτοβάθµια εκπαίδευση και το Grundtvig την εκπαίδευση ενηλίκων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρχικά πρότεινε για την περίοδο 2014-2020 όλα τα προαναφερόµενα τοµεακά προγράµµατα να ενσωµατωθούν στο Πρόγραµµα Erasmus for all (http://ec.europa.eu/education/erasmusforall/ ). Aυτό θα έχει ως αποτέλεσµα την απλούστευση των διαδικασιών για χρηµατοδότηση, την αύξηση των επιχορηγήσεων /υποτροφιών και γενικά την παροχή περισσότερων ευκαιριών στους ενδιαφερόµενους για σπουδές, προσωπική και επαγγελµατική ανάπτυξη και κατάρτιση. Η Επιτροπή
Παιδείας και Πολιτισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τροποποίησε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υιοθέτησε το νέο πρόγραµµα «YES Europe» (Youth Education Sport), το οποίο θα περιλαµβάνει όλα τα προγράµµατα της ΕΕ στον τοµέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, του αθλητισµού, και του Erasmus για την τριτοβάθµια εκπαίδευση. Πληροφορίες σχετικά µε τους στόχους κάθε δράσης, την αίτηση, τον τρόπο υποβολής της αίτησης στην Εθνική Μονάδα για χρηµατοδότηση, τα κριτήρια αξιολόγησης και επιλεξιµότητας των αιτήσεων και ό,τι άλλο αφορά τα τοµεακά προγράµµατα, οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να αντλήσουν στους ιστότοπους: www.iky.gr και http://ec.europa.eu/education/programmes/newprog/index_en.html. Στο παρόν έγγραφο θα αναφερθούµε στα βήµατα που συνήθως ακολουθούν οι ενδιαφερόµενοι για την υλοποίηση κάποιου ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού προγράµµατος, αν πρόκειται για σύµπραξη σχολείων ή για ατοµική κινητικότητα, τα οποία είναι: Βήµα πρώτο: Προσεκτική µελέτη της πρόσκλησης Οι ενδιαφερόµενοι µελετούν προσεκτικά την εθνική πρόσκληση ενδιαφέροντος (www.iky.gr), τους στόχους κάθε δράσης και αποφασίζουν µε ποια δράση επιθυµούν να ασχοληθούν και µε ποιο θέµα. Αν αποφασίσουν να ασχοληθούν µε συµπράξεις σχολείων, συζητούν µε το ιευθυντή και τους συναδέλφους του σχολείου για την ιδέα τους και, λαµβάνοντας υπόψη τους διαθέσιµους πόρους, την υποδοµή του σχολείου και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την εκπόνηση του σχεδίου, αποφασίζουν ποιοι θα συµµετέχουν (εκπαιδευτικοί, µαθητές, σύλλογος γονέων, τοπικές αρχές). Το θέµα θα πρέπει να ενδιαφέρει όλους τους συµµετέχοντες και µπορεί να εστιάζει στο πρόγραµµα σπουδών και στα ενδιαφέροντα των παιδιών ή σε θέµατα σχολικής διοίκησης, µεθόδων και τεχνικών διδασκαλίας. Το έργο που θα εκπονηθεί θα πρέπει να έχει την υποστήριξη της διεύθυνσης του σχολείου και, αν είναι δυνατόν, να εµπλέξει και τους γονείς. Σε περίπτωση µετακίνησης των µαθητών, θα πρέπει να αποφασισθεί ποιοι µπορούν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό και αντίστοιχα να αναλάβουν τη φιλοξενία µαθητών από άλλες χώρες. Ένας χρήσιµος ιστότοπος, όπου βρίσκει κανείς τον Ευρωπαϊκό κοινό θησαυρό, που περιλαµβάνει καταχωρηµένα σχέδια που πραγµατοποιήθηκαν από διάφορες σχολικές συµπράξεις στο πλαίσιο των Προγραµµάτων ια Βίου Μάθηση είναι ο εξής: http://www.europeansharedtreasure.eu/index.php Βήµα δεύτερο: Ανεύρεση εταίρων ή επιµορφωτικού φορέα
Αν πρόκειται για πολυµερή ή διµερή σύµπραξη, οι ενδιαφερόµενοι προβαίνουν σε ανεύρεση εταίρων σε σχολεία των κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν, της Νορβηγίας και της Τουρκίας ή άλλης χώρας που καθορίζεται στην ετήσια πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Αν πρόκειται για συµµετοχή σε σεµινάριο ή συνέδριο µε σκοπό την ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση, ο ενδιαφερόµενος προβαίνει σε ανεύρεση προγράµµατος επιµόρφωσης. Όλα αυτά (α) και (β) µπορούν να γίνουν είτε µέσα από την ευρωπαϊκή βάση δεδοµένων http://ec.europa.eu/education/training database/search.cfm, είτε µέσα από προσωπικές επαφές, είτε µέσω του etwinning, το οποίο είναι µέρος του Comenius http://www.etwinning.net, είτε µέσω του European Schoolnet http://www.europeanschoolnet.org, είτε µέσα από το Global Gateway http://www.globalgateway.org.uk. Επίσης, µπορούν να εξευρεθούν εταίροι µετά από τη συµµετοχή εκπροσώπου του σχολείου σε κάποια προπαρασκευαστική επίσκεψη διάρκειας 3-5 ηµερών σε άλλο σχολείο του εξωτερικού ή τη συµµετοχή του σε σεµινάριο εξεύρεσης εταίρων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τις προπαρασκευαστικές επισκέψεις απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα http://www.iky.gr/iky/content/gr/socrates/pv/call_pv/call_p v_com.pdf Βήµατα τρίτο Επικοινωνία µε τους υποψήφιους εταίρους ή το φορέα επιµόρφωσης. Οι ενδιαφερόµενοι επικοινωνούν µε τους υποψήφιους εταίρους προκειµένου να συµφωνήσουν στη σύµπραξη και στο θέµα που θα πραγµατευθούν. Τρόποι επικοινωνίας µπορούν να είναι το τηλέφωνο, e- mail, fax, ταχυδροµείο, internet. Κατά την επικοινωνία ανταλλάσσουν πληροφορίες για τα σχολεία, κατασκευάζουν την πρόταση, συζητούν για τις πιθανές θεµατικές ενότητες και το χρονοδιάγραµµα του έργου, αποφασίζουν ποιο σχολείο θα αναλάβει το συντονισµό(coordinating school) και ποια τα καθήκοντα των εταιρικών σχολείων (partner institutions). Αν πρόκειται για ατοµική κινητικότητα µε σκοπό την ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση, οι ενδιαφερόµενοι θα πρέπει να επικοινωνήσουν µε το Ίδρυµα που οργανώνει το σεµινάριο για να εξασφαλίσουν την προεγγραφή τους. Βήµα τέταρτο: Συµπλήρωση και υποβολή αίτησης στην Εθνική Μονάδα για χρηµατοδότηση
Το σχολείο που συντονίζει συµπληρώνει την αίτηση συµµετοχής στα Αγγλικά, την καταθέτει στον εθνικό του φορέα και αποστέλλει αντίγραφα στους εταίρους, οι οποίοι τα καταθέτουν στο δικό τους εθνικό φορέα (Ι.Κ.Υ.) συµπληρώνοντας στα ελληνικά τις περιοχές 1.2 και 4. Η αίτηση υποβάλλεται και ηλεκτρονικά και ταχυδροµικά µέσα στις προβλεπόµενες ηµεροµηνίες. Μόλις πετύχει την προεγγραφή του στο ίδρυµα που διοργανώνει το σεµινάριο ο ενδιαφερόµενος συµπληρώνει στα ελληνικά την αίτηση που θα βρει στο http://www.iky.gr, την υπογράφει ο ίδιος και ο διευθυντής του σχολείου, όπου υπηρετεί, και τη στέλλει ταχυδροµικά στο Ι.Κ.Υ. Βήµα πέµπτο: Κατάθεση των δικαιολογητικών στην Περιφερ. /νση Εκπ/σης Όταν εγκριθεί η αίτηση από το Ι.Κ.Υ. συγκεντρώνουν τα παρακάτω δικαιολογητικά για τη µετακίνηση µαθητών και εκπαιδευτικών και τα καταθέτουν µέσω της ιεύθυνσης Εκπ/σης στην Περιφερειακή /νση Εκπ/σης: Φωτοαντίγραφο πρακτικού Συλλόγου ιδασκόντων, Αίτηση του σχολείου, Φωτοτυπία κωδικού Σύµβασης από Ε.Μ.Σ.(Ι.Κ.Υ.), Αίτηση άδειας µετακίνησης από Ε.Μ.Σ. (Ι.Κ.Υ), Πρόσκληση σχολείου (εταίρου), Πρόγραµµα ηµερών µετακίνησης, Βεβαίωση /ντή ότι έχει παραλάβει ενυπόγραφες τις δηλώσεις των γονέων, για τη συµµετοχή των µαθητών στο πρόγραµµα και την µετάβαση στο εξωτερικό. Όταν εγκριθεί από το Ι.Κ.Υ. η συµµετοχή στο σεµινάριο, ο ενδιαφερόµενος επιβεβαιώνει τη συµµετοχή του στο Ίδρυµα που το διοργανώνει και προκαταβάλλει τα δίδακτρα. Στη συνέχεια καταθέτει στη ιεύθυνση Εκπαίδευσης όλα τα παραστατικά, τα οποία διαβιβάζονται στην Περιφερειακή /νση Εκπ/σης. Χρήσιµες συµβουλές Στις πολυµερείς ή διµερείς συµπράξεις, καλόν είναι να συνεργάζονται σε κάθε σχολείο που εµπλέκεται σε σύµπραξη ένας εκπαιδευτικός που γνωρίζει καλά τη γλώσσα επικοινωνίας, ένας εκπαιδευτικός που γνωρίζει καλά τη χρήση του υπολογιστή, ένας εκπαιδευτικός που θα αναλάβει τη διαχείριση των οικονοµικών. Οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί, οι µαθητές, ακόµη και οι γονείς θα αναλάβουν να βοηθήσουν στην παραγωγή των προϊόντων του σχεδίου που θα υλοποιηθεί. Ο διευθυντής διευκολύνει κάθε δραστηριότητα. Όταν υπάρχει καταµερισµός εργασιών ανάλογα µε τις γνώσεις και
δεξιότητες του καθένα, η δράση υλοποιείται χωρίς να υπερφορτώνεται ένας/ µία εκπαιδευτικός. Για να είναι επιλέξιµη η αίτηση που υποβάλλει το σχολείο, θα πρέπει οι στόχοι του σχεδίου εργασίας να είναι σύµφωνοι µε τους στόχους της δράσης, όπως περιγράφεται στην εθνική πρόσκληση. Επίσης, οι ενδιαφερόµενοι πρέπει να έχουν υπόψη τις καταληκτικές ηµεροµηνίες για την υποβολή των αιτήσεων. Βασιλική Τσιτούρα Σχολική Σύµβουλος Καθηγητών Αγγλικής Π.Ε. Κοζάνης Προωθήτρια Προγράµµατος «ια Βίου Μάθηση» για τη Β/θµια Εκπαίδευση Περιφερειακής ιεύθυνσης Εκπαίδευσης υτικής Μακεδονίας