ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΚΠΣ Αθήνα 10.6.2008 Α.Π.: 26673/ΕΥΣΣΑΑΠ 1485 ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Ταχ. Δ/νση : Μητροπόλεως 3 Ταχ. Κώδικας : 105 57 Πληροφορίες : Δημήτρης Ιακωβίδης, Σμάρω Ζησοπούλου τηλ. : 210 37 26 004, 210 37 26 003 fax : 210 37 26 028 e-mail : diakovidis@mnec.gr, s.zisopoulou@mnec.gr ΠΡΟΣ: ΟΠΩΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ Γ Ι Α Τ Η Ν Π Α Ρ Α Κ Ο Λ Ο Υ Θ Η Σ Η Τ Η Σ Σ Τ Ρ Α Τ Η Γ Ι Κ Η Σ Π Ε Ρ Ι Β Α Λ Λ Ο Ν Τ Ι Κ Η Σ Ε Κ Τ Ι Μ Η Σ Η Σ Τ Ω Ν Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ι Α Κ Ω Ν Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ω Ν Τ Η Σ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ι Κ Η Σ Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ο Υ 2 0 0 7-2 0 1 3 Έχοντας Υπόψη : 1. Το άρθρο 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα», που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (98/τ.Α /22.04.2005). 2. Το Π.Δ. 81/2002 «Συγχώνευση των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών» (ΦΕΚ 57/τ.Α /21.3.2002). 3. Το Π.Δ. 178/2000 «Οργανισμός του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας» (ΦΕΚ 165/τ.Α /14.11.2000). 4. Την υπ. αριθμ. 35257/17.10.2001 Κοινή Απόφαση Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «Σύσταση Ειδικής Υπηρεσίας με τίτλο «Υπηρεσία Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Περιφερειακής Πολιτικής και Προγραμμάτων» (ΦΕΚ 1352/τ.Β /17.10.2001), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα με την υπ. αριθμ. 4168/ΕΥΣΣΑΑΠ - 1 -
166/29.1.2008 Κοινή Απόφαση των Υφυπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (ΦΕΚ 333/Β/29.2.2008). 5. Τον Κανονισμό (ΕΚ) με αρ. 1083/11-7-2006 του Συμβουλίου περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ)αρ. 1260/1999. 6. Τον Κανονισμό (ΕΚ) με αρ. 1828/8-12-2006 της Επιτροπής για τη θέσπιση Κανόνων σχετικά με την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) αρ.1083/2006 του Συμβουλίου περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. 7. Την Οδηγία 2001/42/ΕΚ της 27 ης Ιουνίου 2001 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων και προγραμμάτων» (EEL 197/30/21.7.2001). 8. Την ΚΥΑ 107017/5.9.2007 (ΦΕΚ 1225Β) για την Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ «σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων και προγραμμάτων» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27 ης Ιουνίου 2001. 9. Την με αρ. 7725/28.3.2007 Απόφαση της Ε.Ε. περί έγκρισης του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (Κωδικός CCI 2007GR16UNS001). 10. Το Νόμο 3614/2007 (ΦΕΚ 267/τ.Α/3/12/2007) «Διαχείριση, έλεγχος και εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2007-2013». 11. Τις αποφάσεις έγκρισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς 12. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 125956, 7.8.2007. 13. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 127182, 10.8.2007. 14. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 127573, 10.8.2007. 15. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Αττικής της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 127718, 12.10.2007. 16. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Μακεδονίας Θράκης της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 128350, 22.8.2007. 17. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Ηπείρου της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 127842, 12.10.2007. 18. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης Νήσων Αιγαίου της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 127794, 10.8.2007. - 2 -
19. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 126185, 12.10.2007. 20. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος «Διαπεριφερειακής Συνεργασίας INTERREG IVC» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 125735, 10.08.2007. 21. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος «IPA Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Αδριατικής» της προγραμματικής περιόδου 2007 2013 ΑΠ 136161, 31.12.2007. 22. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος «Νοτιοανατολικός Χώρος» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 136165, 31.12.2007. 23. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος «Μαύρη Θάλασσα» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 136163, 31.12.2007. 24. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος «Μεσογειακός Χώρος» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 136162, 31.12.2007. 25. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα Ιταλία» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 102150, 12.03.2008. 26. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα Βουλγαρία» της περιόδου 2007 2013. 27. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα Κύπρος» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 136164, 31.12.2007. 28. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος διασυνοριακής Συνεργασίας «Θαλάσσια λεκάνη της Μεσογείου» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 102151, 12.03.2008. 29. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα Αλβανία» της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 103279, 15.04.2008. 30. Την ΚΥΑ έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Προγράμματος διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας της περιόδου 2007 2013 ΑΠ 103280, 15.04.2008. Εισαγωγή 1 Βασικός στόχος της εφαρμογής της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης κατά την κατάρτιση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της προγραμματικής περιόδου 2007 2013, ήταν αφενός η εκ των προτέρων εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον από την εφαρμογή του προγράμματος, και αφετέρου η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στη διαδικασία προγραμματισμού. 2 Τα βασικά στάδια της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης κατά την κατάρτιση και έγκριση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της προγραμματικής περιόδου 2007 2013 έχουν ως εξής: Ανάθεση και εκπόνηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) παράλληλα με την κατάρτιση του ΕΠ - 3 -
Παρακολούθηση της εκπόνησης της μελέτης Παραλαβή της μελέτης Διαβίβαση της ΣΜΠΕ στην αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ στο πλαίσιο της διαδικασίας της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης Διαβούλευση επί της ΣΜΠΕ Έγκριση της ΣΜΠΕ του ΕΠ με την έκδοση αντίστοιχης ΚΥΑ Εμπλουτισμός των κειμένων προγραμματισμού με βάση τα αποτελέσματα της διαδικασίας της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης 3 Η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση των ΕΠ, όπως παρουσιάστηκε στις Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) των συγχρηματοδοτούμενων ΕΠ, περιορίστηκε στην εκτίμηση των επιπτώσεων σε ποιοτικό επίπεδο και όχι ποσοτικό καθώς τα θεματικά πεδία των παρεμβάσεων στα προγραμματικά κείμενα δεν αναλύονται σε κατηγορίες πράξεων έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα για εκτίμηση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων των Προγραμμάτων σε σχέση με περιβαλλοντικούς τομείς που αναφέρονται στην ΚΥΑ 107017/5.9.2006. Κατά συνέπεια η παρακολούθηση (monitoring) αποτελεί μια βασική παράμετρο της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης αφού παρέχει τη δυνατότητα τα αποτελέσματα της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων να συγκρίνονται με τις πραγματικά προκαλούμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Βασικές αρχές για την περιβαλλοντική παρακολούθηση και αξιολόγηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων 4 Η παρακολούθηση στο πλαίσιο των ενισχύσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής της 4 ης προγραμματικής περιόδου, επιβάλλει μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, καθώς η παρακολούθηση περιλαμβάνει πλέον και την περιβαλλοντική διάσταση (Κανονισμός 1083/2006, άρθρο 47, σημείο 1). Κανονισμός 1083/2006, άρθρο 47, σημείο 1 Οι αξιολογήσεις αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας, της αποτελεσματικότητας και της λογικής συνέπειας της συνδρομής των Ταμείων, καθώς και της στρατηγικής και της υλοποίησης των επιχειρησιακών Προγραμμάτων όσον αφορά τα ειδικά διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ενδιαφερόμενα κράτη µέλη και οι ενδιαφερόμενες περιφέρειες, λαμβάνοντας επίσης υπόψη το στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης και τη σχετική κοινοτική νομοθεσία όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τη στρατηγική περιβαλλοντική αξιολόγηση. 5 Παράλληλα, σύμφωνα με το άρθρο 10 της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ, τα καθήκοντα των Κρατών Μελών επεκτείνονται πέραν του σχεδιασμού, της κατάρτισης και της παρακολούθησης της υλοποίησης των Προγραμμάτων, στην περιβαλλοντική παρακολούθηση θεσπίζοντας την υποχρέωση της παρακολούθησης των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εφαρμογή των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. 6 Η παρακολούθηση στο πλαίσιο των ενισχύσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων αποτελούσε και αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο της υλοποίησης και εφαρμογής των Προγραμμάτων. Ωστόσο, η παρακολούθηση στο πλαίσιο των Διαρθρωτικών Ταμείων και η παρακολούθηση όπως περιγράφεται στο άρθρο 10 της Οδηγίας 42/2001 (δηλαδή η περιβαλλοντική παρακολούθηση) παρουσιάζει διαφορές. - 4 -
7 Ο στόχος της παρακολούθησης στο πλαίσιο των Διαρθρωτικών Ταμείων είναι σαφής και αποβλέπει στην αποτελεσματική εφαρμογή και χρησιμοποίηση των πόρων με τον ορισμό δεικτών στο κατάλληλο επίπεδο (π.χ. του Προγράμματος). Επίσης, στόχο αποτελεί η διόρθωση αστοχιών κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων. 8 Η προσέγγιση αυτή είναι κατά κάποιο τρόπο σε αντίθεση με τα οριζόμενα στην Οδηγία 42/2001/ΕΚ όπου σύμφωνα με το άρθρο 10, η παρακολούθηση στοχεύει στον έγκαιρο εντοπισμό των απρόβλεπτων δυσμενών επιπτώσεων και στην ανάληψη των κατάλληλων επανορθωτικών δράσεων και όχι στον έλεγχο της υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. 9 Βασικός στόχος της περιβαλλοντικής παρακολούθησης είναι πρωτίστως ο έγκαιρος εντοπισμός των απρόβλεπτων δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον από την υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος, καθώς και η λήψη κατάλληλων επανορθωτικών μέτρων. Δευτερευόντως, η περιβαλλοντική παρακολούθηση αποτελεί ένα μέσο επαλήθευσης των πληροφοριών της περιβαλλοντικής μελέτης. Τα κατάλληλα επανορθωτικά μέτρα απαιτείται να προταθούν, σε περίπτωση που διαπιστωθούν κατά τη διάρκεια εφαρμογής του ΕΠ δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που δεν είχαν προβλεφθεί ή προκύψουν νέες υποχρεώσεις από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προστασίας του περιβάλλοντος. Η περιβαλλοντική παρακολούθηση και αξιολόγηση των ΕΠ μπορεί επίσης να τροφοδοτήσει την αναθεώρηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. 10 Δεδομένου, ότι στο άρθρο 10 της Οδηγίας 42/2001/ΕΚ καθώς και στην ΚΥΑ 107017/5.9.2006 δεν περιέχονται τεχνικές απαιτήσεις για τις μεθόδους που πρέπει να χρησιμοποιούνται για την περιβαλλοντική παρακολούθηση, η περιβαλλοντική παρακολούθηση των ΕΠ της προγραμματικής περιόδου 2007 2013, μπορεί να ενταχθεί στον κανονικό κύκλο σχεδιασμού, υλοποίησης και παρακολούθησης των προγραμμάτων και ειδικότερα, στο πλαίσιο της αξιολόγησης κατά τη διάρκεια της υλοποίησης των ΕΠ χωρίς την καθιέρωση ενός ξεχωριστού διαδικαστικού πλαισίου για την εκτέλεσή της. Πεδίο και χαρακτήρας της περιβαλλοντικής παρακολούθησης 11 Το πεδίο και ο χαρακτήρας των περιβαλλοντικών πληροφοριών παρακολούθησης εξαρτώνται από το είδος και το επίπεδο των περιβαλλοντικών πληροφοριών του Επιχειρησιακού Προγράμματος, καθώς και από τις προβλεπόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που εντοπίζονται στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. 12 Κύρια σημεία αναφοράς αποτελούν η παρακολούθηση των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (αρνητικών και θετικών) από την εφαρμογή του Προγράμματος, η κλίμακα και η στοχοθεσία του Προγράμματος. 13 Κατά την περιβαλλοντική παρακολούθηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος, μπορεί να περιληφθούν πρόσθετες πτυχές, που δεν ήταν εμφανείς κατά την εκπόνηση της ΣΜΠΕ. 14 Οι απαιτούμενες εργασίες για την περιβαλλοντική παρακολούθηση είναι : Συλλογή της περιβαλλοντικής πληροφορίας Ανάλυση της πληροφορίας Εκτίμηση και αξιολόγηση της περιβαλλοντικής πληροφορίας Εργαλεία για την περιβαλλοντική παρακολούθηση 15 Τα βασικά εργαλεία για την «περιβαλλοντική παρακολούθηση» των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της 4 ης προγραμματικής περιόδου είναι: i. Η εξειδίκευση του Επιχειρησιακού Προγράμματος - 5 -
ii. Οι προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για υποβολή προτάσεων iii. Η εξειδίκευση των κριτηρίων επιλογής των προς χρηματοδότηση πράξεων iv. Τα στοιχεία παρακολούθησης της υλοποίησης των ΕΠ συμπεριλαμβανομένων σχετικών δεικτών υλοποίησης. Εξειδίκευση του Επιχειρησιακού Προγράμματος 16 Κατά την εξειδίκευση των ΕΠ, βασική παράμετρο μεταξύ άλλων, αποτελούν οι ΚΥΑ έγκρισης των ΣΜΠΕ των ΕΠ σχετικά με τις διαφοροποιήσεις, που επιβάλλονται στα Προγράμματα με στόχο την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε αυτά. Προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για υποβολή προτάσεων 17 Κατά την προετοιμασία και εξειδίκευση των προσκλήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος για υποβολή προτάσεων, απαιτείται η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών προϋποθέσεων, όρων, περιορισμών και κατευθύνσεων με βάση την ΚΥΑ έγκρισης της ΣΜΠΕ του Προγράμματος, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η αποφυγή δυσμενών επιπτώσεων στους σχετικούς περιβαλλοντικούς τομείς. Εξειδίκευση των κριτηρίων επιλογής των προς χρηματοδότηση πράξεων 18 Η εξειδίκευση των κριτηρίων επιλογής των προς χρηματοδότηση πράξεων στοχεύει στην εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας επιλογής προτάσεων. Κατά την εξειδίκευση των κριτηρίων απαιτείται η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών προϋποθέσεων και κατευθύνσεων της ΚΥΑ έγκρισης της ΣΜΠΕ του Προγράμματος σε συνάρτηση με την κατηγορία πράξης, που προκηρύσσεται διασφαλίζοντας τη συμβατότητα της πράξης με την εθνική και κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία. Στοιχεία παρακολούθησης της υλοποίησης των ΕΠ 19 Το κύριο εργαλείο για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΕΠ είναι η χρησιμοποίηση κατάλληλων δεικτών, με τους οποίους θα αποτυπώνεται στο χρόνο η περιβαλλοντική κατάσταση. Κύρια πηγή στοιχείων για την επεξεργασία και την εξέλιξη τέτοιων δεικτών θα αποτελέσει το ευρύτερο σύστημα παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. 20 Στο Έγγραφο Εργασίας 2 της ΕΕ σχετικά με τους δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης της προγραμματικής περιόδου 2007 2013 (Working Document 2), η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση των Προγραμμάτων αναφέρεται στο κεφάλαιο της ενσωμάτωσης των οριζόντιων θεμάτων. Στο ίδιο Έγγραφο Εργασίας προτείνεται ένα σύνολο δεικτών κορμού (core indicators), οι οποίοι έχουν ήδη ενσωματωθεί στα ΕΠ και αποτελούν ένα καταρχήν σημαντικό στοιχείο και της περιβαλλοντικής παρακολούθησής των προγραμμάτων. Ο κατάλογος αυτός των δεικτών κορμού περιλαμβάνει τιμές βάσης και στόχου. 21 Οι δείκτες κορμού, που σχετίζονται με το ΕΠ και την εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θα αποτελέσουν το βασικό πυρήνα για την περιβαλλοντική παρακολούθηση και την αξιολόγηση των ΕΠ, ο οποίος μπορεί να συμπληρωθεί με επιπλέον δείκτες, εφόσον κρίνεται απαραίτητο. Τέτοιοι δείκτες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων, που απορρέουν από υφιστάμενα μέτρα παρακολούθησης του περιβάλλοντος, μπορούν να διαμορφωθούν από τη Διαχειριστική Αρχή, την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή ή/και τους Ενδιάμεσους Φορείς Διαχείρισης, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα ή σε συνεργασία με την Εθνική Αρχή - 6 -
Συντονισμού του ΥΠΟΙΟ και το ΥΠΕΧΩΔΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή ομογενοποίηση του συστήματος δεικτών περιβαλλοντικής παρακολούθησης. Οι δείκτες αυτοί μπορούν επίσης να αντληθούν από το αντίστοιχο κεφάλαιο της ΣΜΠΕ. Οι δείκτες περιβαλλοντικής παρακολούθησης δύνανται να αποτελέσουν εισροή στην ετήσια έκθεση του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Οργάνωση της περιβαλλοντικής παρακολούθησης 22 Η περιβαλλοντική παρακολούθηση των ΕΠ αποτελεί ευθύνη της Διαχειριστικής Αρχής με τη συνδρομή και συνεργασία της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής και των Ενδιάμεσων Φορέων Διαχείρισης, που ενδεχομένως συμμετέχουν στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. 23 Η συλλογή της περιβαλλοντικής πληροφορίας (π.χ. δείκτες περιβαλλοντικής παρακολούθησης) θα γίνεται από τη Διαχειριστική Αρχή ή από το φορέα, στον οποίο θα εκχωρηθεί αυτή η αρμοδιότητα π.χ. Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή, Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης. Ο αρμόδιος φορέας θα μεριμνά για τη συγκέντρωση των σχετικών πληροφοριών από τους δικαιούχους, που αναλαμβάνουν την υλοποίηση των πράξεων στο πλαίσιο του ΕΠ του προγράμματος με τη χρήση στοιχείων και από θεσμοθετημένους μηχανισμούς περιβαλλοντικής παρακολούθησης όπως τα δίκτυα παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και θορύβου του ΥΠΕΧΩΔΕ, της ποιότητας των επιφανειακών, θαλάσσιων και υπόγειων υδάτων αλλά και των πορισμάτων των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος. 24 Η περιβαλλοντική παρακολούθηση θα διεξάγεται μέσω ετήσιων εκθέσεων, καθώς και με τη σύνταξη μιας συγκριτικής έκθεσης, στο στάδιο εκείνο της εφαρμογής του προγράμματος, που θα επιτρέπεται η λήψη διορθωτικών ενεργειών, εάν τέτοιες αποδειχθούν απαραίτητες. 25 Οι εκθέσεις περιβαλλοντικής παρακολούθησης (ετήσιες, συγκριτικές κ.λ.π.) αφού παραληφθούν θα αποστέλλονται στην Εθνική Αρχή Συντονισμού του ΥΠΟΙΟ, καθώς και στην αρμόδια ειδική υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ, που θα συντονίζει και θα παρακολουθεί το σύνολο των περιβαλλοντικών έργων. 26 Δεν προβλέπεται η υποβολή των εκθέσεων μέσω του συστήματος πληροφορικής για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κάθε κράτους μέλους (βάση SFC). 27 Η κατάρτιση των εκθέσεων περιβαλλοντικής παρακολούθησης μπορεί να ανατεθεί σε ανεξάρτητο εξωτερικό Σύμβουλο. Ετήσια έκθεση 28 Η ετήσια έκθεση περιβαλλοντικής παρακολούθησης θα συντάσσεται και θα υποβάλλεται εντός του επομένου έτους και παράλληλα θα τίθεται στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου. Η Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος θα πρέπει να αποστέλλει την ετήσια έκθεση περιβαλλοντικής παρακολούθησης, όπως ορίζεται στην παράγραφο 25, έως και 30 Απριλίου κάθε έτους. Η πρώτη ετήσια έκθεση θα αφορά το έτος 2008 περιλαμβάνοντας και τα πεπραγμένα εντός του 2007 και θα υποβληθεί μέχρι 30.4.2009. 29 Το περιεχόμενο της ετήσιας έκθεσης περιβαλλοντικής παρακολούθησης θα περιλαμβάνει ενδεικτικά τα παρακάτω σημεία: 1. Τα δεδομένα που αφορούν τον έγκαιρο εντοπισμό των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τα οποία σχετίζονται με : την εξειδίκευση του Προγράμματος - 7 -
τη διαδικασία επιλογής προτάσεων για χρηματοδότηση (εξειδίκευση των προσκλήσεων, εξειδίκευση κριτηρίων επιλογής πράξεων) την υλοποίηση του Προγράμματος 2. Την εκτίμηση των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (θετικών και αρνητικών) από την υλοποίηση του ΕΠ σε σχέση με τα αναφερόμενα στην ενότητα «Αξιολόγηση των Επιπτώσεων» της ΣΜΠΕ. 3. Την αναφορά και επισήμανση ενδεχόμενων σημαντικών δυσμενών απρόβλεπτων επιπτώσεων στο περιβάλλον. 4. Την αποτύπωση της περιβαλλοντικής κατάστασης μέσω των περιβαλλοντικών δεικτών. 5. Τη λήψη κατάλληλων επανορθωτικών μέτρων. Κύριο σημείο αναφοράς της ετήσιας έκθεσης αποτελεί η παρακολούθηση των προσδιορισμένων περιβαλλοντικών δεικτών, που συνδέονται με τις δράσεις του προγράμματος και αντιπροσωπεύουν ενδεχόμενες περιβαλλοντικές μεταβολές. Συγκριτική έκθεση 30 Η εκπόνηση και κατάρτιση της συγκριτικής έκθεσης περιβαλλοντικής παρακολούθησης θα γίνει σε αντίστοιχη χρονική περίοδο με την αξιολόγηση της υλοποίησης του ΕΠ και θα υποβληθεί, όπως ορίζεται στην παράγραφος 25, εντός του 1 ου εξαμήνου του 2011. Η Διαχειριστική Αρχή του ΕΠ δύναται να εκπονήσει νέα συγκριτική έκθεση σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο. 31 Σκοπός της συγκριτικής έκθεσης είναι η αποτίμηση των περιβαλλοντικών μεταβολών, που οφείλονται στο τμήμα του προγράμματος που θα έχει υλοποιηθεί, η σύγκριση με τις εκτιμήσεις της ΣΜΠΕ και τις εξελίξεις στο θεσμικό πλαίσιο για το περιβάλλον, καθώς και η διαπίστωση της αναγκαιότητας ή μη ανάληψης διορθωτικών ενεργειών. Για το σκοπό αυτό, το εύρος των δεικτών που εξετάζονται στη συγκριτική έκθεση θα πρέπει να είναι αντίστοιχο με αυτό των ετήσιων εκθέσεων. Σε περίπτωση διαπίστωσης είτε σημαντικών αποκλίσεων από τις εκτιμήσεις της ΣΜΠΕ, είτε νέων υποχρεώσεων από το τότε ισχύον θεσμικό πλαίσιο προστασίας του περιβάλλοντος, θα προτείνονται κατάλληλα επανορθωτικά μέτρα. 32 Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2007 2013 δύναται να πραγματοποιηθούν και άλλες περιβαλλοντικές αξιολογήσεις στις περιπτώσεις, όπου διαπιστώνεται από την Επιτροπή Παρακολούθησης σημαντική απόκλιση από τους στόχους του προγράμματος, που τέθηκαν αρχικά, ή όταν υποβάλλονται προτάσεις για την αναθεώρηση του Προγράμματος (Κανονισμός 1083/2006, άρθρο 48, σημείο 3). Περιβαλλοντική παρακολούθηση των Προγραμμάτων Στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία» 33 Για την περιβαλλοντική παρακολούθηση στο πλαίσιο των Προγραμμάτων, που εμπίπτουν στο πεδίο του Στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία» για τη διαχείριση των οποίων η Ελλάδα είναι αρμόδια χώρα, θα ακολουθούνται οι παραπάνω βασικές αρχές και μεθοδολογία, λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη το χαρακτήρα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Προγραμμάτων αυτών. Κατά συνέπεια, η περιβαλλοντική παρακολούθηση αποτελεί ευθύνη της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης των Προγραμμάτων του στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία» με τη συνδρομή και τη συνεργασία των Κοινών Τεχνικών Γραμματειών και των εταίρων, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα. Η αρμοδιότητα αυτή δύναται να εκχωρηθεί σε κατάλληλο φορέα όπως η Κοινή Τεχνική Γραμματεία. - 8 -
34 Ειδικά για τη διαμόρφωση των δεικτών περιβαλλοντικής παρακολούθησης ισχύουν τα οριζόμενα στην παράγραφο 21. 35 Σε σχέση με τα Προγράμματα, που εμπίπτουν στο πεδίο του Στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία» για τη διαχείριση των οποίων, η Ελλάδα δεν είναι αρμόδια χώρα, η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης των Προγραμμάτων του στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία» σε συνεργασία με τη Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος, θα πρέπει να μεριμνήσει για : o o o τη διαμόρφωση του ενιαίου μηχανισμού περιβαλλοντικής παρακολούθησης του Προγράμματος τη διαμόρφωση κατάλληλων δεικτών περιβαλλοντικής παρακολούθησης (π.χ. ομοιογενείς) και τον προσδιορισμό των τιμών των δεικτών περιβαλλοντικής παρακολούθησης με την αποστολή δεδομένων σε εθνικό επίπεδο. Ειδική Τεχνική Επιτροπή για την περιβαλλοντική παρακολούθηση 36 Για τον καλύτερο συντονισμό της περιβαλλοντικής παρακολούθησης θα συγκροτηθεί μια Ειδική Τεχνική Επιτροπή για την περιβαλλοντική παρακολούθηση, η οποία θα λειτουργεί υπό μορφή δικτύου και θα συντονίζεται από την Εθνική Αρχή Συντονισμού του ΥΠΟΙΟ. Μέλη της Ειδικής Τεχνικής Επιτροπής θα είναι εκπρόσωποι των Ειδικών Υπηρεσιών Διαχείρισης των ΕΠ, των Ενδιάμεσων Διαχειριστικών Αρχών, των αρμοδίων Υπηρεσιών του ΥΠΕΧΩΔΕ (ΕΥΠΕ, Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Περιβάλλοντος), της Ε.Ε. κ.λ.π. Στις συνεδριάσεις δύναται κατά περίπτωση να προσκαλούνται ειδικοί εμπειρογνώμονες ή και εκπρόσωποι των κοινωνικών και οικονομικών φορέων. 37 Το αντικείμενο της Ειδικής αυτής Τεχνικής Επιτροπής ενδεικτικά αναφέρεται, ότι θα περιλαμβάνει τον προσδιορισμό κατάλληλων περιβαλλοντικών δεικτών με στόχο την εξασφάλιση συγκρίσιμων στοιχείων για τα ΕΠ 2007 2013, την κατάρτιση προδιαγραφών για το περιεχόμενο των εκθέσεων περιβαλλοντικής παρακολούθησης, την εκτίμηση και αποτίμηση των αποτελεσμάτων της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και γενικά την υποστήριξη της Εθνικής Αρχής Συντονισμού/ΕΥΣΣΑΑΠ στο συντονιστικό της έργο. 38 Η Επιτροπή αυτή θα λειτουργήσει και κατά την διάρκεια υλοποίησης των Προγραμμάτων της προγραμματικής περιόδου 2007 2013 ως Steering Committee. 39 Για ερωτήματα σχετικά με το περιεχόμενο της εγκυκλίου, οι εμπλεκόμενοι φορείς μπορούν να απευθύνονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις διευθύνσεις: s.zisopoulou@mnec.gr και diakovidis@mnec.gr. ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΡΟΣΟΣ - 9 -
Εσωτερική Διανομή Γραφ. Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Ι. Παπαθανασίου Γραφ. Γεν. Γραμματέα Επενδύσεων & Ανάπτυξης, κ. Π. Δρόσου Γραφ. Γεν. Δ/ντή Α. Π. Π. Π. και Δ. Ε., κ. Εμμ. Κατσιαδάκη Ειδική Υπηρεσία Στρατηγικής, Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Ειδική Υπηρεσία Αρχής Πληρωμής Ειδική Υπηρεσία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος - 10 -
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ ΓΕΝΙΚΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών - Ειδικό Γραμματέα Ψηφιακής Σύγκλισης, κ. Βασ. Ασημακόπουλο Νίκης 5-7, 101 80, Αθήνα Υπουργείο Εσωτερικών - Ειδικό Γραμματέα Διοικητικής Μεταρρύθμισης, κ. Μιχ.. Αγγελόπουλο Μενεχμίου και Θεοφιλοπούλου 18, 117 43, Αθήνα ΥΠΕΧΩΔΕ - Γεν. Γραμματέα, Περιβάλλοντος και Χωροταξίας κ. Ευαγ. Μπαλτά Αμαλιάδος 17, 115 23, Αμπελόκηποι, Αθήνα - Γεν. Γραμματέα Δημ. Έργων, κ. Δημ. Κατσιγιάννη Χ. Τρικούπη 182, 114 72, Αθήνα Υπουργείο Μεταφορών & Επικοινωνιών - Γεν. Γραμ. Μεταφορών, κ. Σίμ. Σιμόπουλο Αναστάσεως 2 και Τσιγάντε 101 91,Παπάγου Υπουργείο Ανάπτυξης - Ειδ. Γραμματέα, κ. Ελευθ. Σταυρόπουλο Μεσογείων 56, 115 27, Αθήνα Υπουργείο Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων - Ειδ. Γραμματέα κ. Γιωργ. Πανδρεμένο Πιττακού και Περιάνδρου,105 58, Πλάκα Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας - Γεν. Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων πόρων, κ. Κων. Τσουτσοπλίδη Πειραιώς 40, 101 82, Αθήνα Υπουργείο Πολιτισμού - Γεν. Γραμματέα κ. Θεοδ. Δραβίλλα Μπουμπουλίνας 20, 106 82, Αθήνα Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας Θράκης Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Δ. Σταμάτη Γ. Κακουλίδου 1, 691 00 Κομοτηνή Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Γ. Τσιότρα Τ. Οικονομίδη & Κ. Ρωσσίδη 11, 540 08 Θεσ/κη Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Αν. Λεούδη ΥΔΕΠ Δ. Μακεδονίας, Διοικητήριο- ΖΕΠ, 50100 Κοζάνη Περιφέρεια Ηπείρου Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Δ. Πανοζάχο Βορ. Ηπείρου 20, 453 33 Ιωάννινα Περιφέρεια Θεσσαλίας Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Φ. Γκούπα Σωκράτους 111, 413 36 Λάρισα Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Σ. Βόσδου - 11 -
Εθν. Παλ/τσας, Αλυκές Ποταμού, 491 00 Κέρκυρα Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Σπ. Σπυρίδωνα ΝΕΟ Πατρών- Αθηνών 28, 264 41 Πάτρα Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Αθ. Σκορδά Υψηλάντου 1, 351 00 Λαμία Περιφέρεια Αττικής Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Χ. Μανιάτη Κατεχάκη 56, Αθήνα Περιφέρεια Πελοποννήσου Γενική Γραμματέα Περιφέρειας κ. Ν. Αγγελόπουλο Τέρμα Ερ. Σταυρού, 221 00 Τρίπολη Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Ι. Λέκκα, Κουντουριώτη 77, 811 00 Μυτιλήνη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Χ. Κόκκινο Επτανήσου 35, 841 00 Ερμούπολη Σύρου Περιφέρεια Κρήτης Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας κ. Σ. Τσόκα Πλ. Κουντουριώτη, 712 02 Ηράκλειο - 12 -
Κοινοποίηση: ΕΙΔΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Εθνική Αρχή Συντονισμού : Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού της Εφαρμογής Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Προϊστάμενο Ε.Υ. κ. Κων/νο Κουκολιά Νίκης 5-7, 101 80, Σύνταγμα, Αθήνα Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Ψηφιακή Σύγκληση Προϊστάμενο Δ.Α., κ. Δημήτρη Δεσύπρη Λέκκα 23-25, 105 62 Αθήνα Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Εδαφική Συνεργασία Προϊσταμένη Δ.Α, κ. Βασιλική Μπερδεμπέ Λεωφ. Γεωργικής Σχολής 65, Πυλαία, 570 01, Θεσσαλονίκη ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Διοικητική Μεταρρύθμιση Προϊστάμενο Δ.Α. κ. Χρήστο Τσίρο Μενεχμίου και Θεοφιλοπούλου 18, 117 43, Αθήνα Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Προσπελασιμότητα Προϊσταμένη Δ.Α., κ. Παρασκευή Καρατσάμη Κόνιαρη 15, 114 71 Αθήνα Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη Αναπληρωτή Προϊστάμενο Δ.Α. κ. Απόστολο Κατσαούνη Ευρυτανίας και Ιτέας 2, 115 23,Αμπελόκηποι Αθήνα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Μεταφορών Προϊστάμενη Δ.Α., κ. Ελένη Γιώτη Αγίας Σοφίας 10, 154 51 Νέο Ψυχικό ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα κα Επιχειρηματικότητα Προϊσταμένη Δ.Α, κ. Αγγελική Αραμπατζή Λεωφ. Μεσογείων 56, 115 27 Αθήνα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση Προϊστάμενο Δ.Α., κ. Βασίλειο Τσαγιάννη Πιττακού 2 & Περιάνδρου, 105 58 Αθήνα - 13 -
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων ΕΚΤ Προϊσταμένη Ε.Υ., κ. Χρυσούλα Μπράβου Αγησιλάου 23-25, 104 36 Αθήνα Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Προϊστάμενο Δ.Α., κ. Γεώργιο Ζερβό Δεληγιώργη 9, 104 37 Αθήνα Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL Προϊσταμένη Δ.Α, κ. Καρολίδου Ευγενία Πειραιώς 40, 104 37 Αθήνα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Πολιτισμός του ΚΠΣ 2000-2006 Γραφείο Προϊσταμένου Θεμιστοκλέους 87 & Μεθώνης, 106 81 Αθήνα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Υγείας Πρόνοιας του ΚΠΣ 2000-2006 Προϊσταμένη Δ.Α., κ. Φωτεινή Δαλαβέρη Γλάδστωνος 1 Α, 106 77 Αθήνα ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ. Τρύφωνα Εξάρχου Λοχ. Ορφανουδάκη & Ηλέκτρας, 691 00 Κομοτηνή ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Προϊσταμένη Ε.Δ.Α., κ. Αγγελική Ωραιοπούλου Λεωφ. Γεωργικής Σχολής 65 570 01 Πυλαία Θεσσαλονίκης ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ. Βασίλειο Κωτούλα ΥΔΕΠ Δ. Μακεδονίας Διοικητήριο -ΖΕΠ, 501 00 Κοζάνη ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ Προϊσταμένη Ε.Δ.Α., κ. Ελένη Ρόκκου 8 ης Μεραρχίας 5-7, 45 445 Ιωάννινα ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Ε.Δ.Α., κ. Κων/να Ζαμπούνη Σωκράτους 111, 413 36 Λάρισα - 14 -
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Προϊστάμενος Ε.Δ.Α., κ. Πέτρο Οικονόμου Αλυκές Ποταμού, Εθν. Παλαιοκαστρίτσας, 491 00 Κέρκυρα ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ. Μιχάλη Αθανάσιο Τζωρτζή ΝΕΟ Πατρών Αθηνών 28, 264 41 Πάτρα ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ Ευάγγελο Κόρκο Υψηλάντου 12, 351 00 Λαμία ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ. Κωνσταντίνο Λέμα Λεωφ. Συγγρού 98-100, 117 41 Αθήνα ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ. Αναστάσιο Σκούρα Τέρμα Ερ. Σταυρού, 221 00 Τρίπολη ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ. Δημήτριο Φυτά 1o χλμ. Μυτιλήνης Λουτρών, 811 00 Μυτιλήνη ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Προϊστάμενο Ε.Δ.Α., κ. Αντώνιο Βουτσίνο Σ. Καράγιωργα, 841 00 Ερμούπολη ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Προϊσταμένη Ε.Δ.Α., κ. Ελένη Μπρεδάκη Δουκός Μποφώρ 7, 712 02 Ηράκλειο ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας 2007-2013 Προϊστάμενο κ. Β. Σκανδάλη Λεωφ. Αθηνών 58, 104 41 Αθήνα Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων ΕΓΤΠΕ-Π Προϊστάμενο κ. Ν. Κοντομίχο Λεωφ. Αθηνών 54-56, 104 41 Αθήνα Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Αλιεία Προϊστάμενο κ. Κ. Λολίδη Ιεροσολύμων 6, 112 52 Αθήνα - 15 -
Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ) Προϊστάμενο κ. Ε. Τολέρη, Λ. Αλεξάνδρας 11, 114 73 Αθήνα ΜΟΔ Γενικό Διευθυντή κ. Δέξιππο Αγουρίδη Μιχαλακοπούλου 103 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Mr Georges Kremlis, Head of Unit D3, DG Environment, European Commission Mr Jacques Poncet, Head of Unit I3, DG Regional Policy, European Commission Mr Georges Kintzele, Head of Unit C2, DG Employment and Social Affairs, European Commission - 16 -