ΘΕΜΑ: «Διαδικασία αναζήτησης αχρεωστήτως πιστωθέντων ποσών σε λογαριασμούς θανόντων συν/χων» ΣΧΕΤ.: α) Οι 16/6.2.01 και 61/19.6.01 εγκύκλιοι. β) Το ΣΟ 1/149/23.11.01 έγγραφο της Δ/νσης Πληροφορικής. Σε συνέχεια των ανωτέρω εγκυκλίων και σχετικά με τη διαδικασία αναζήτησης των αχρεωστήτως πιστωθέντων -μετά τον θάνατο συν/χου-ποσών, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: 1.Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 α του αρθ. 40 του Α.Ν. 1846/51, κάθε παροχή σε χρήμα που καταβλήθηκε αχρεώστητα από το ΙΚΑ, επιστρέφεται έντοκα προς 5% και αναζητείται με τις διατάξεις για την αναγκαστική είσπραξη των καθυστερούμενων εισφορών του Ιδρύματος. 2.Με τις οδηγίες που έχουν δοθεί με την εγκύκλιο 243/66, κάθε οφειλή του θανόντα συνιστά χρέος κληρονομιάς και τα δικαιοδόχα μέλη ως κληρονόμοι και κατ' αναλογία της κληρονομικής τους μερίδας, υποχρεούνται σε εξόφληση της οφειλής αυτής, η οποία γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις περί αναγκαστικής είσπραξης των καθυστερούμενων εισφορών. 3.Το Ι.Κ.Α., εφαρμόζοντας το άρθ. 15 του Ν.2837/2000, καθιέρωσε από 22/2/2001 νέο τρόπο καταβολής των συντάξεων μέσω τραπεζικού λογαριασμού, ο οποίος μπορεί να είναι ατομικός ή κοινός - διαζευκτικός, οπότε τα πιστωθέντα ποσά μπορούν να εισπραχθούν από τον δικαιούχο (συν/χο του Ιδρύματος) ή και από τον συνδικαιούχο που έχει ορίσει ο ίδιος.
4.Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο επιλήφθηκε του θέματος κατόπιν σχετικού ερωτήματος της Δ/νσής μας, με την 431/2001 γνωμοδότησή του -την οποία σας κοινοποιούμε- μας γνώρισε ότι τα ποσά συντάξεων τα οποία μετά το θάνατο πιστώνονται και εισπράττονται, δεν αποτελούν χρέος κληρονομιάς. Τα ποσά αυτά θα αναζητούνται από τον συνδικαιούχο ή τους συνδικαιούχους ή από τους κληρονόμους του αποβιώσαντος συν/χου, κατά το ποσό του κοινού λογαριασμού που τυχόν τους αποδόθηκε από τους συνδικαιούχους [στην περίπτωση που λόγω της εσωτερικής σχέσεως μεταξύ των συνδικαιούχων κοινού λογαριασμού (αποβιώσαντος και επιζώντων) οι επιζώντες συνδικαιούχοι υποχρεώθηκαν να αποδώσουν μέρος του λογαριασμού στους κληρονόμους]. Η επιστροφή δε, των κατά τα ως άνω, αχρεωστήτως καταβληθεισών συντάξεων θα γίνεται με έκδοση πράξεως καταλογισμού, κατά τη διαδικασία του άρθρου 40 παρ.4 του Α.Ν. 1846/51. 5.Διευκρινίζουμε ότι, στις περιπτώσεις που ο συνδικαιούχος (κληρονόμος ή μη) που έχει εισπράξει ποσά συντάξεων μετά τον θάνατο του συν/χου, προσέλθει με δική του πρωτοβουλία για να επιστρέψει τα εισπραχθέντα ποσά μέχρι 31/12/2001, δεν απαιτείται έκδοση σχετικής απόφασης καταλογισμού και έντοκη αναζήτηση. Από 1/1/2002 και μετά θα προχωρήσετε στην έκδοση καταλογιστικών αποφάσεων, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στη γνωμοδότηση, προκειμένου να επιστραφούν τα εισπραχθέντα ποσά έντοκα προς 5%. Για ποσά συντάξεων που αφορούν πληρωμή μηνών Φεβρουαρίου 2002 και μετά, εφόσον μετά τον θάνατο συνταξιούχου, ο συνδικαιούχος αποσύρει από τον λογαριασμό του χρήματα -τα οποία δεν ήταν στη διάθεση του συν/χου όσο ζούσε- και επιστρέφει τα ποσά αυτά στην Υπηρεσία μέσα στον μήνα τον οποίο αφορά η πληρωμή τους (δηλ. σύνταξη Μαρτίου 2002 - επιστροφή από 1/3-31/3/2002), δεν θα απαιτείται έκδοση απόφασης. Επιπλέον σας γνωρίζουμε ότι, σε περίπτωση που ο συνδικαιούχος (κληρονόμος ή μη) είναι συνταξιούχος του ΙΚΑ, είναι δυνατή η επιστροφή των εισπραχθέντων ποσών -μετά την έκδοση καταλογιστικής απόφασης-με μηνιαία παρακράτηση από τη σύνταξη του, εφόσον το επιθυμεί. 6.Τέλος σας υπενθυμίζουμε ότι στην περίπτωση που ο θάνατος προηγείται της ημερομηνίας πληρωμής των συντάξεων κάθε μήνα, όπως αυτή εκάστοτε προσδιορίζεται και σας γνωστοποιείται με σχετικά έγραφα από τη Δ/νση
Πληροφορικής (Σ01/5/24.1.01 για το 2001, Σ01/147/23.11.01 για το 2002 κλπ), ακόμα και αν υπάρχει πίστωση στον λογαριασμό του δικαιούχου, δεν υπάρχει δικαίωμα ανάληψης του ποσού της σύνταξης που αφορά τον επόμενο μήνα (π.χ. πίστωση σύνταξης Φεβρουαρίου 2002: 19/1/02 (λόγω valeur)- πληρωμή 22/1/02 θάνατος πριν την 22/1/02 δεν υπάρχει δικαίωμα ανάληψης της σύνταξης του Φεβρουαρίου]. Αντίθετα, αν ο συν/χος αποβιώσει από 22/1/02 & μετά, θεωρείται ότι η σύνταξη ήταν στη διάθεσή του όσο ζούσε και συνεπώς έστω και αν εισπραχθεί, δεν επιστρέφεται. Συνοδευτικά: Γνωμοδότηση -(Φύλλα 4) ΕΣΩΤΕΡΙΚΉ ΔΙΑΝΟΜΗ: Δ/νση Παροχών Τμ. Συντάξεων Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΛΙΑΝΤΕΡΗΣ ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ Η ΤΜΗΜ/ΡΧΗΣ ΔΙΕΚ/ΣΗΣ Μ. ΠΕΔΙΑΔΙΤΗ