ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι Διδάσκουσα Τηλέφωνο Ηλεκτρονική Διεύθυνση Γρίβα Ευαγγελία +30 2651 0 50772 egriva@ioa.teiep.gr Ώρες επικοινωνίας με φοιτητές/τριες Πέμπτη 11.30-13.30 Ιστοσελίδα μαθήματος http://nursing.ioa.teiep.gr/ index.php/en/legislation/2 013-06-06-16-35-14/132-i 1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΟΣ Ι... 3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ... 3 ΜΕΡΟΣ ΙΙ... 5 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 5 ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ... 8 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 8 ΜΕΡΟΣ IV... 9 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΚΑΙ E LEARNING... 9 ΜΕΡΟΣ V... 11 ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 11 ΜΕΡΟΣ VI... 12 Ο Πίνακας του Εξωφύλλου... 12 2

ΜΕΡΟΣ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Καλώς ήρθατε Καλώς ήρθατε στο μάθημα Φυσιολογίας Ι. Το μάθημα αποτελεί υποχρεωτικό μέρος της εκπαίδευσής σας για την επιτυχή ολοκλήρωση του προπτυχιακού κύκλου των σπουδών σας. Το περιεχόμενο του μαθήματος έχει δημιουργηθεί και διαμορφωθεί από τη διδάσκουσα του μαθήματος λαμβάνοντας υπόψη μια σειρά από διδακτικές και μαθησιακές θεωρίες, όπως Εκμάθηση Ενηλίκων, Μάθηση Βασισμένη σε Προβλήματα, Πράξη Βασισμένη σε Αποδείξεις και Φοιτητο-κεντρική Εκμάθηση. Επιπλέον, έχει ληφθεί υπόψη η Συνθήκη της Μπολόνιας η οποία ορίζει την εναρμόνιση των εκπαιδευτικών συστημάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), ώστε όλα τα προγράμματα εκπαίδευσης να είναι ανταγωνιστικά, να διασφαλίζουν την ποιότητα, να καθιστούν εφικτή και να προωθούν την κινητικότητα των φοιτητών/επιστημών και να καθιστούν ενεργό το ρόλο των φοιτητών. Τέλος, καθοριστική συμβολή στη διαμόρφωση του μαθήματος έχει η γνώση και η κλινική εμπειρία της διδάσκουσας. Αντικειμενικοί σκοποί του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι φοιτητές τη φυσιολογική λειτουργία των οργάνων και των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού, να κατανοήσουν την φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Να αποκτήσουν την ικανότητα να κατανοούν καλύτερα τα κλινικά μαθήματα. Να έχουν κατά νου την προσαρμογή των φυσιολογικών τιμών του οργανισμού ανάλογα με την επίδραση του περιβάλλοντος. Παρακαλώ επιτρέψτε μου να δράξω την ευκαιρία να σας ευχηθώ καλή επιτυχία στην προσπάθεια σας και ευελπιστώ να απολαύσετε τη μαθησιακή διαδικασία του μαθήματος αποκτώντας τις γνώσεις και δεξιότητες σε θέματα Παιδιατρικής που επιθυμείτε. 3

Βασικά στοιχεία του μαθήματος Τίτλος μαθήματος: Ώρες/ εβδομάδα: Φυσιολογία Ι 3 ώρες θεωρία/εβδομάδα και 2 ώρες εργαστήριο/εβδομάδα Ώρες/ Ημέρα: 8:30-11:30/Πέμπτη Διάρκεια του μαθήματος: 3 Οκτωβρίου 2013 16 Ιανουαρίου 2014 Α εξεταστική: Θα ανακοινωθεί! Β εξεταστική: Θα ανακοινωθεί! Επίπεδο μαθήματος: Χρονοδιάγραμμα: Υποχρεωτικό Κάθε διδακτέα ημέρα θα περιλαμβάνει διδασκαλία στην αίθουσα, ατομικό διάβασμα, αλλά και δυνατότητα προσωπικής επικοινωνίας με τη διδάσκουσα και τη δυνατότητα ανατροφοδότησης. 4

ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ NUR1020 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι ΦΟΡΤΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων Διάφορες μορφές διδασκαλίας 4 11 6.6 ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ Υποβάθρου, Γενικών Γνώσεων, Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΑΘΗΜΑΤΑ: ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ: ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (URL) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΙ http://nursing.ioa.teiep.gr/index.php/en/legislation/2013-06-06-16-35-14/132-i 2. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Μαθησιακά Αποτελέσματα Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος. Να εξοικειωθούν με το μάθημα της Φυσιολογίας και να κατανοήσουν τη φυσιολογική λειτουργία των οργάνων και των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού, Στόχοι του μαθήματος 1. Η κατανόηση της φυσιολογικής λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού. 5

2. Η σωστή εκμάθηση της Φυσιολογίας για την καλύτερη κατανόηση των κλινικών μαθημάτων. 3. Η προσαρμογή των φυσιολογικών τιμών του οργανισμού ανάλογα με την επίδραση του περιβάλλοντος. Γενικές Ικανότητες Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;. Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων δεξιοτήτων Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις Λήψη αποφάσεων Αυτόνομη εργασία Ομαδική εργασία Εργασία σε διεθνές περιβάλλον Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης 3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Διδασκαλία της φυσιολογικής λειτουργίας των οργάνων και των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού. 2. ΚΝΣ ο βασικός παράγοντας που παίζει ρόλο στη λειτουργία του οργανισμού. 3. κύτταρο 4. αίμα 5. πεπτικό σύστημα 6. κυκλοφοριακό σύστημα 7. αναπνευστικό σύστημα 8. ουροποιητικό σύστημα 9. λειτουργίες του δέρματος 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ Πρόσωπο με πρόσωπο ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Power point presentations Student contact electronically. 6

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας. Δραστηριότητα Διαλέξεις Εκπόνηση Μελέτης (project) Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων. (Study and analysis of scientific papers and book chapters) Εκπόνηση Μελέτης Περίπτωσης (Case study) Αυτοτελής Μελέτη (Autonomous study) Σύνολο Μαθήματος (Total contact hours and training) Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Τελική Αξιολόγηση: Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής 5. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Mulroney S. Myers A. (2010). Netter's βασικές αρχές φυσιολογίας του ανθρώπου, Εκδόσεις Broken Hill Publishers LTD Costanzo L.S. (2012). Φυσιολογία, Εκδόσεις ΛΑΓΟΣ 7

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Μάθημα 1 ο : Διδασκαλία της φυσιολογικής λειτουργίας των οργάνων και των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού. Μάθημα 2 ο : Κύτταρο Μάθημα 3 ο : Ανάλυση κυττάρων από διαφορετικά σημεία του σώματος Μάθημα 4 ο : Αίμα Μάθημα 5 ο : Πεπτικό Σύστημα Μάθημα 6 ο : κυκλοφοριακό σύστημα Μάθημα 7 ο : αναπνευστικό σύστημα Μάθημα 8 ο : ουροποιητικό σύστημα Μάθημα 9 ο : δέρμα λειτουργίες του δέρματος Μάθημα 10 ο : Ανάλυση του αντανακλαστικού τόξου (πειραματόζωα) Μάθημα 11 ο : Μυογράφημα Μάθημα 12 ο : Επίδραση των ορμονών σε διάφορα όργανα του σώματος (καρδιά, έντερο) Μάθημα 13 ο : Μέτρηση βασικού μεταβολισμού 8

ΜΕΡΟΣ IV ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΚΑΙ E LEARNING 1 ο Βήμα Θα πληκτρολογήσετε στο σχετικό χώρο URL του internet Moodle.ioa.teiep.gr Αφού βρεθείτε στη σελίδα του Moodle θα επιλέξετε το Τμήμα Νοσηλευτικής 2 ο Βήμα Αν ποτέ δεν έχετε κάνει εγγραφή στο Moodle θα χρειαστεί να φτιάξετε έναν κωδικό για να μπαίνετε (για όλα τα χρόνια που θα είστε φοιτητές στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Νοσηλευτικής). Μοιάζει με τον τρόπο που φτιάξατε τους κωδικούς σας για να έχετε email, για να έχετε σελίδα στο Facebook, κ.τ.λ. Η μόνη διαφορά είναι ότι το Password θα πρέπει να είναι 8 χαρακτήρες (ούτε 7, ούτε 9), να έχει έστω ένα γράμμα κεφαλαίο, έστω ένα γράμμα πεζό (μικρό), έστω ένα νούμερο και έστω ένα σύμβολο (που δεν είναι ούτε γράμμα, ούτε αριθμός). Παράδειγμα: Username: evagriva Password: Physi18! Ακόμη θα σας ζητηθεί να συμπληρώσετε τα στοιχεία σας, email, όνομα, επώνυμο, πόλη, χώρα. Αφού κάνετε όλα τα παραπάνω θα πατήσετε το κουμπί για να ολοκληρώσετε την εγγραφή σας και αμέσως θα σας σταλεί στο ηλεκτρονικό σας ταχυδρομείο μήνυμα από το Moodle. Στο μήνυμα θα σας ζητηθεί να κλικάρετε μια διεύθυνση για να ολοκληρωθεί η εγγραφή σας. Είστε πια έτοιμοι να χρησιμοποιείτε το e learning του Τμήματος Νοσηλευτικής, κάτι που θα σας χρειαστεί όλα τα εξάμηνα των σπουδών σας για να παίρνετε σημειώσεις από τους καθηγητές σας και να στέλνετε τις εργασίες σας αλλά και να βλέπετε τους βαθμούς σας. Για το μάθημα που μας ενδιαφέρει αυτό το εξάμηνο και είναι το Φυσιολογία Ι: Αφού βρεθείτε στη σελίδα του Moodle θα επιλέξετε το Τμήμα Νοσηλευτικής Κατόπιν Θα επιλέξετε το μάθημα Φυσιολογία Ι 9

Το κάθε μάθημα έχει έναν κωδικό ούτως ώστε να μπορούν να μπαίνουν μόνο οι φοιτητές που δήλωσαν το μάθημα και αφού έχουν πάρει τον κωδικό από τον υπεύθυνο καθηγητή του μαθήματος. Για το μάθημα που μας αφορά και είναι το Φυσιολογία Ι ο κατάλληλος κωδικός που πρέπει να πληκτρολογήσετε για να μπείτε στη σελίδα του μαθήματος θα σας δοθεί κατά την πρώτη διάλεξη του μαθήματος. 10

ΜΕΡΟΣ V ΤΕΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η εξέταση θα περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής σε θέματα που αναπτύχθηκαν κατά τις διαλέξεις και που υπάρχουν και στο βιβλίο που έχετε επιλέξει. Για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος χρειάζεστε να επιτύχετε τουλάχιστον τον βαθμό πέντε (5). 11

ΜΕΡΟΣ VI Ο Πίνακας του Εξωφύλλου Vitruvian Man (1490) του Leonardo di ser Piero da Vinci, είναι ένα σχέδιο που συνοδεύεται από σημειώσεις με βάση το έργο του αρχιτέκτονα Vitruvius και βρίσκεται στη Gallerie dell' Accademia στη Βενετία, και, όπως τα περισσότερα έργα σε χαρτί, εμφανίζεται μόνο περιστασιακά Το σχέδιο απεικονίζει μια ανδρική φιγούρα σε δύο επάλληλα θέσεις με τα χέρια και τα πόδια ανοιχτά και ταυτόχρονα εγγεγραμμένο σε ένα κύκλο και το τετράγωνο του. Ο Leonardo di ser Piero da Vinci (15.4.1452-2.5.1519) ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης και επιστήμονας που έζησε την περίοδο της Αναγέννησης. Θεωρείται αρχετυπική μορφή του Αναγεννησιακού Ουμανιστή, του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη, Homo Universalis και μια ιδιοφυής προσωπικότητα. Μεταξύ των πιο διάσημων έργων του βρίσκονται η Μόνα Λίζα και ο Μυστικός Δείπνος. Ο Leonardo da Vinci, υπήρξε ακόμα σημαντικός εφευρέτης και επιστήμονας, με σημαντική συνεισφορά στην ανατομία, και την αστρονομία. Ο Leonardo da Vinci γεννήθηκε στο Βίντσι της Ιταλίας και ήταν καρπός του έρωτα του Piero da Vinci ντα Βίντσι και της Κατερίνας, της οποίας δεν γνωρίζουμε την πλήρη ταυτότητα. Οι δυο τους δεν έγιναν ποτέ νόμιμο ζευγάρι. Ο Piero ήταν συμβολαιογράφος στην περιοχή, όπως και ο πατέρας του, παππούς του Leonardo. Η μητέρα του, Κατερίνα, πιθανόν ήταν ταπεινότερης καταγωγής, μάλλον υπηρέτρια. Ένα χρόνο περίπου μετά τη γέννηση του Leonardo οι γονείς του παντρεύτηκαν: ο Piero την κόρη ενός πλούσιου συμβολαιογράφου και η Κατερίνα έναν εργάτη υψικαμίνου. Μεγάλωσε με τον πατέρα του στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου από πολύ μικρή ηλικία έδειξε δείγματα της ευφυΐας και του καλλιτεχνικού του ταλέντου. Αυτός ήταν και ο λόγος που στάλθηκε σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών ως μαθητευόμενος στο εργαστήριο του φλωρεντινού ζωγράφου και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερρόκκιο (1433-1485). Από τα μέσα της δεκαετίας του 1480, ο Leonardo da Vinci καταπιανόταν με όλα σχεδόν τα επιστημονικά πεδία. Σώζονται ως σήμερα σπουδές του και σχέδια. Τον Απρίλιο του 1489 ξεκίνησε τη συγγραφή ενός βιβλίου υπό τον τίτλο «Περί της ανθρώπινης μορφής», το οποίο όμως δεν ολοκλήρωσε ποτέ. Παράλληλα έκανε διάφορες μελέτες πάνω στην ανθρώπινη ανατομία, συγκρίνοντας τις «θεωρίες» του με τη μοναδική σωζόμενη σχετική θεωρία που υπήρχε την εποχή εκείνη, τον Vitruvian Man (Άνθρωπο του Βιτρούβιου). Ο Vitruvius είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως το ανθρώπινο σώμα -- με τα χέρια σε έκταση -- μπορούσε να χωρέσει στα δύο τέλεια γεωμετρικά σχήματα, τον κύκλο και το τετράγωνο και πως το κέντρο του σώματος ήταν ο αφαλός. Ο Leonardo da Vinci, με τις δικές του μελέτες, 12

διόρθωσε κάποιες ανακολουθίες του Vitruvius. Αν και η γνώση των ανθρώπινων διαστάσεων και αναλογιών ήταν δεδομένη για πολλούς από τους καλλιτέχνες του 15ου αιώνα, ο Leonardo da Vinci ήταν ο μοναδικός που επιχείρησε τόσο λεπτομερείς μελέτες. Σε ένα από τα σχέδια του, αποτυπώνει την αντίληψη που κυριαρχούσε κατά τον Μεσαίωνα σύμφωνα με την οποία ο εγκέφαλος αποτελείται από τρία τμήματα, το ένα πίσω από το άλλο, με το πρώτο να προσλαμβάνει τα ερεθίσματα, το δεύτερο να τα επεξεργάζεται και το τρίτο να τα αποθηκεύει. Επιπλέον διασώζεται σχέδιο του Leonardo da Vinci που αναπαριστά τη συνουσία ενός άνδρα με μια γυναίκα, το οποίο εντάσσεται πιθανότατα σε γενικότερες μελέτες του γύρω από την λειτουργία των εσωτερικών οργάνων του ανθρώπου. Ο Leonardo da Vinci διατύπωσε διάφορες απόψεις σχετικά με την επίδραση και τη λειτουργία ουσιών που συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος. Πίστευε χαρακτηριστικά πως τα δάκρυα προέρχονταν από την καρδιά, το κέντρο όλων των συναισθημάτων. Η σημασία αυτών των θέσεων -έστω και λανθασμένων - έγκειται στο γεγονός πως οι ερμηνείες για τα ανθρώπινα συναισθήματα συνδέονταν με συγκεκριμένα όργανα του σώματος. Πηγές: http://en.wikipedia.org/wiki/vitruvian_man http://en.wikipedia.org/wiki/leonardo_da_vinci http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%9b%ce%b5%ce%bf%ce%bd%ce%ac%cf%81%ce %BD%CF%84%CE%BF_%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%AF%CE%BD%CF% 84%CF%83%CE%B9 13