Αθήνα, 15/10/2008 ΕΙΣΗΓΗΣΗ «Η Ζεύξη του Μαλιακού Κόλπου 20 χρόνια αγώνας» Ι. Πρίντζος, τ. Νοµάρχης Μαγνησίας π. Πρ. ΠΤ/ΤΕΕ Μαγνησίας Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί προσκεκληµένοι, Η Ζεύξη του Μαλιακού κόλπου υπήρξε πάντοτε και κυρίαρχα, όταν ολοκληρώθηκε η Εθνική οδός Αθηνών - Θες/νίκης το 1962 µία προκλητική προοπτική συντόµευσης της διαδροµής στον κεντρικό κορµό της χώρας µας. Αυτό προκύπτει αυτόµατα όταν εντοπίζει κανείς στον χάρτη της χώρας µας πόσο κοντά είναι η περιοχή της Πελασγίας και απέναντι των Καµένων Βούρλων που τις χωρίζει µία στενή θαλάσσια λωρίδα αφ ενός και αφ ετέρου την υποχρεωτική διαδροµή που ακολουθούµε οδικά και σήµερα γύρω από τον Μαλιακό Κόλπο. Ο οδικός άξονας Πατρών- Αθηνών- Θεσσαλονίκης- Ευζώνων είναι η βασική αρτηρία που εξυπηρετεί τις οδικές ανάγκες του κεντρικού κορµού της χώρας µας. Παρά τον πακτωλό χρηµάτων που εισέρρευσαν στη χώρα µας από τα Ευρωπαϊκά Προγράµµατα, η ΠΑΘΕ παραµένει ακόµη ηµιτελής όσον αφορά την µετατροπή της σε κλειστό αυτοκινητόδροµο. Ειδικότερα για το τµήµα Αθηνών - Θεσσαλονίκης, τα µεγαλύτερα προβλήµατα ασφάλειας και κυκλοφοριακού φόρτου, παρουσιάζονται στα τµήµατα των Τεµπών και στο περιβόητο Πέταλο του Μαλιακού. Πάµπολλα τα ατυχήµατα, εκατοντάδες οι νεκροί και οι τραυµατίες. Ο άξονας ΠΑΘΕ έχει ολοκληρωθεί µέχρι τις Ράχες από την κατεύθυνση της Θεσσαλονίκης και µέχρι πρότινος τον Άγιο Κωνσταντίνο από την κατεύθυνση της Αθήνας. ιακόπτεται από το Μαλιακό Κόλπο, τον οποίο ο ταξιδιώτης σήµερα περιτρέχει δια µέσου 1
του Πετάλου, διανύοντας πολλά χιλιόµετρα παραπάνω, έναντι κάποιας γεφύρωσης του Μαλιακού. Βεβαίως µε πολύ µεγάλη καθυστέρηση µετά το 2004, µε γοργούς για τα Ελληνικά δεδοµένα ρυθµούς το ΥΠΕΧΩ Ε προχώρησε στην δηµοπρασία των εργασιών του Πέταλου του Μαλιακού αλλά και του τµήµατος των Τεµπών που είναι και τα δυσκολότερα σηµεία του κεντρικού οδικού άξονα της χώρα µας. Παραµένει όµως ως επιδίωξη το όραµα της Ζεύξης του Μαλιακού για την οποία υπάρχει µία προϊστορία, στοιχεία της οποίας συνοπτικά θα αναφέρουµε παρακάτω. Το 1991-1992 ανετέθη από τον τότε Υπουργό ΠΕΧΩ Ε Αχιλλέα Καραµανλή στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΩΝ Α.Ε. να ερευνήσει και να αξιολογήσει τέσσερις προτάσεις, όσον αφορά τη χάραξη του αυτοκινητοδρόµου από Άγιο Κωνσταντίνο µέχρι Λάρισα. 1. Αναβάθµιση της υφισταµένης Εθνικής Οδού Αθηνών- Θεσσαλονίκης. 2. ιέλευση αυτοκινητοδρόµου µέσω οµοκού. 3. Απλή ζεύξη Μαλιακού (υποθαλάσσια) περίπου 4,5 χλµ. 4. ιπλή ζεύξη του Μαλιακού. Τελικά, επιλέχθηκε η λύση της υφισταµένης Εθνικής Οδού και η υποθαλάσσια ζεύξη, µήκους περίπου 4,5 χλµ. η οποία συντοµεύει τη διαδροµή για Αθήνα κατά 41 χιλιόµετρα. Όσον αφορά την υποθαλάσσια ζεύξη γίνεται σειρά µελετών. Ο προϋπολογισµός από 120 δις εκτινάσσεται στα 220 δις δρχ. ο διαγωνισµός ανάθεσης του έργου φτάνει στο τελικό στάδιο και τον Αύγουστο του 2001 ο τότε Υπουργός ΠΕΧΩ Ε ανακοινώνει τη µαταίωση του έργου, µε το αιτιολογικό του υψηλού κόστους, αλλά και εξαιτίας της σφοδρής αντίδρασης των φορέων της Φθιώτιδας, άλλων Νοµαρχιών (Ευρυτανίας, Ιωαννίνων, Φλώρινας κ.λ.π). Παράλληλα ο κ. Λαλιώτης ανακοινώνει την αναβάθµιση του πετάλου του Μαλιακού σε αυτοκινητόδροµο. Ο συγκεκριµένος χειρισµός της υποθαλάσσιας ζεύξης από την τότε κυβέρνηση, είχε ως αποτέλεσµα την πολύ µεγάλη καθυστέρηση των έργων για την αναβάθµιση του πετάλου του Μαλιακού και την πρόκληση σειράς φοβερών ατυχηµάτων, στο ιδιαίτερα επικίνδυνο οδικό τµήµα των 80 χλµ. που καλύπτουν το πέταλο. Σύµφωνα δε µε τα στατιστικά 2
δεδοµένα περίπου 30 µε 40 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο, στο φονικό πέταλο. Το φθινόπωρο του 2001, το Περιφερειακό τµήµα Μαγνησίας του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος, του οποίου είχα την τιµή να είµαι τότε πρόεδρος, παίρνει την πρωτοβουλία να επαναφέρει την πρόταση της διπλής ζεύξης του Μαλιακού που πατάει πάνω στην Εύβοια, συντοµεύει τη διαδροµή για Αθήνα κατά 70 χλµ., δίνει χερσαία επικοινωνία στην Εύβοια µε Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία, αποκαθιστά την ενότητα του άξονα ΠΑΘΕ, ο οποίος έχει ολοκληρωθεί εκατέρωθεν του Μαλιακού, και εξασφαλίζει ασφαλή κυκλοφορία. Η διπλή ζεύξη αρχίζει ανάµεσα στον Άγιο Κωνσταντίνο και τα Καµένα Βούρλα, στη θέση «Ασπρονέρι» (όπου- τι τραγική σύµπτωση! συνέβη το τραγικό δυστύχηµα µε τους µαθητές της Φαρκαδώνας) και περνά µε γεφύρωση στο ακρωτήριο «Λιχάδα» της Βόρειας Εύβοιας. (Αυτή είναι η ζεύξη του διαύλου Κνηµίδας). Το µήκος της ζεύξης αυτής είναι σύµφωνα µε τη µελέτη 3.660 µ. Στη συνέχεια πορεύεται µε συµβατική οδοποιία στη χερσαία ζώνη στο Βόρειο άκρο της Εύβοιας και καταλήγει στο ακρωτήριο «Βασίλινα», όπου συναντά το δίαυλο Ωρεών. Το µήκος της συµβατικής οδοποιίας είναι 5,7 χλµ., περίπου. Η ζεύξη του διαύλου των Ωρεών, µήκους 2.940 µ. αρχίζει από το ακρωτήριο «Βασίλινα» και καταλήγει στο ακρωτήριο «Τάπια», κοντά στα διόδια της Πελασγίας. Πρόκειται για έργο συνολικού µήκους 14,7 χιλιοµέτρων, που περιλαµβάνει δύο γέφυρες µήκους 2.250 και 2.300 µέτρων αντίστοιχα στους διαύλους Κνηµίδας και Ωρεών. Έξι Περιφερειακά Τµήµατα του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος και συγκεκριµένα: Της Μαγνησίας, Της Κεντρικής- υτικής Θεσσαλίας, Της Εύβοιας, Της Ανατολικής Μακεδονίας, Της Θράκης, και της Κεντρικής και Νότιας Πελοποννήσου, µε αποφάσεις τους παίρνουν θέση υπέρ της υλοποίησης του έργου της διπλής Ζεύξης του Μαλιακού, ενώ θετική είναι η στάση και του Κεντρικού Τεχνικού Επιµελητηρίου. Στις αρχές του 2003 η Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας αναθέτει στην ENVIROPLAN ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ τη µελέτη Σκοπιµότητας 3
Βιωσιµότητας της διπλής ζεύξης του Μαλιακού, η οποία παραδόθηκε το καλοκαίρι του 2004. Στις 11 Οκτωβρίου του 2004, στα Αµπελάκια της Λάρισας, σε συνάντηση των Νοµαρχών: Λάρισας Λουκά Κατσαρού Μαγνησίας Γιάννη Πρίντζου Τρικάλων Ηλία Βλαχογιάννη Καρδίτσας Βασίλη Αναγνωστόπουλου Εύβοιας Αθανασίου Μπουραντά Θεσσαλονίκης Παναγιώτη Ψωµιάδη Φθιώτιδας Αθανασίου Χειµάρα Πιερίας Γεωργίου Παπαστεργίου Ηµαθίας Γιάννη Σπάρτση ράµας Κωνσταντίνου Ευµοιρίδη Φλώρινας Γιάννη Στρατάκη Καβάλας Θεόδωρου Καλλιοντζή Κοζάνης Ιορδάνη Ανδρεάδη και του Υπερνοµάρχη ράµας Καβάλας - Ξάνθης Κωνσταντίνου Τάτση, αποφασίστηκε οµόφωνα, µεταξύ άλλων, να ζητηθεί από την κυβέρνηση να γίνει διερεύνηση της δυνατότητας υλοποίησης της ιπλής Ζεύξης του Μαλιακού, πράγµα το οποίο σηµαίνει, ότι πρέπει να ανατεθεί µελέτη για τη συγκεκριµένη ζεύξη, η οποία θα προσεγγίσει το θέµα και θα δώσει απαντήσεις σε όλες τις παραµέτρους του έργου. Το κόµµα της Νέας ηµοκρατίας στο πρόγραµµα του για την ανάπτυξη της Μαγνησίας (Ιανουάριος του 2004), περιλαµβάνει το έργο της διπλής ζεύξης, µε την υποχρέωση να το προωθήσει. Στις 21/11/2004 στην Αιδηψό Ευβοίας συνεδριάζουν από κοινού τα Νοµαρχιακά Συµβούλια Ευβοίας και Μαγνησίας µε µοναδικό θέµα την διπλή ζεύξη του Μαλιακού. Παρουσιάζονται τα στοιχεία της µελέτης σκοπιµότητας βιωσιµότητας για διπλή ζεύξη που έχει εκπονηθεί από την Ν.Α. Μαγνησίας. Παρίσταται πλήθος φορέων και δηµοσιογράφων των Αθηναϊκών Μ.Μ.Ε. και οµόφωνα αποφασίζεται η προώθηση της πρότασης στην κυβέρνηση. Στις 4/3/2005 στο Τεχνικό Επιµελητήριο Μαγνησίας οργανώνεται επιστηµονική ηµερίδα από την Νοµαρχία Μαγνησίας, το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας και το Τ.Ε.Ε. Μαγνησίας µε αντικείµενο την 4
διπλή ζεύξη του Μαλιακού. Συµµετέχουν εισηγητές υψηλού κύρους και καταθέτουν τις απόψεις τους και το συµπέρασµα της ηµερίδας είναι: «Κατόπιν τούτου θεωρούµε επιβεβληµένο να διερευνηθεί από τους αρµόδιους φορείς µε εµπεριστατωµένες µελέτες το όλο έργο, το οποίο κατά την άποψη µας θα ωφελήσει ποικιλοτρόπως την Ελληνική οικονοµία. Το έργο της διπλής ζεύξης από απόψεως κόστους δεν πρέπει να κριθεί στα στενά πλαίσια αυτού καθ εαυτού του έργου, αλλά από τα αναπτυξιακά οφέλη τα οποία θα προκύψουν για τον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο. Η διπλή ζεύξη δεν έρχεται σε καµία περίπτωση σε αντίθεση µε την αναβάθµιση του Πετάλου του Μαλιακού, έργο που άλλωστε έχει αρχίσει να υλοποιείται, ούτε µε την Ε-65. Τα τρία προαναφερόµενα έργα είναι απαραίτητο να υλοποιηθούν, διότι δηµιουργούν ένα πλέγµα οδικών αξόνων µε κοµβικό σηµείο το Μαλιακό, το οποίο θα εξυπηρετεί οδικά τον Ελλαδικό χώρο γρήγορα και µε ασφάλεια». ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Το έργο είναι εθνικής σηµασίας και εξυπηρετεί τον κεντρικό κορµό της Ελλάδας, από Αθήνα µέχρι Αλεξανδρούπολη. Συντοµεύει την απόσταση για την Αθήνα κατά 70 χλµ.(140 χλµ. µε επιστροφή). Είναι κατ εξοχήν έργο υποδοµής για την περιφερειακή ανάπτυξη. ίνει χερσαία επικοινωνία στη Β. Εύβοια µε τη Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλία και την βγάζει από την αποµόνωση. εν έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον (από την κατασκευή των δύο γεφυρών) και βρίσκεται εκτός ζώνης NATURA, ενώ η υποθαλάσσια ζεύξη είχε αυτό το πρόβληµα. Η σεισµικότητα της περιοχής έχει εξεταστεί στη µελέτη της υποθαλάσσιας ζεύξης αφ ενός και αφ ετέρου αντιµετωπίζεται κατά ασφαλή τρόπο, όπως και στη ζεύξη Ρίου Αντιρρίου. Το κόστος του έργου σύµφωνα µε την µελέτη της ENVIROPLAN ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ ανέρχεται σε 600 εκ. (204 δις. ρχ. ), κόστος το οποίο δεν είναι απαγορευτικό για τη σηµασία και τη δυνατότητα απόσβεσης του έργου. Πάντως, σύµφωνα µε την µελέτη είναι µικρότερο από το κόστος κατασκευής της Ζεύξης του Ρίου Αντιρρίου, το οποίο συνολικά έφθασε στα 740 εκ. (252 δις. ρχ.) καθόσον τα βάθη της θάλασσας στους ιαύλους Κνηµίδος και Ωρεών είναι πολύ µικρότερα από το βάθος του Κορινθιακού, στο σηµείο της γεφύρωσης Ρίου- Αντιρρίου. 5
Σύµφωνα µε µελέτη του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου το έργο µπορεί να αποσβεστεί σε 15 χρόνια µόνο από την µείωση των καυσίµων. Το έργο προτείνεται να υλοποιηθεί µε αυτοχρηµατοδότηση ή συγχρηµατοδότηση και η εκτίµηση µας είναι ότι θα υπάρξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μετά την ολοκλήρωση των παραπάνω διαδικασιών η Νοµαρχία Μαγνησίας καταθέτει στο ΥΠΕΧΩ Ε στις 15/6/2006 πλήρη φάκελο της πρότασης για τη διπλή ζεύξη του Μαλιακού µε το αίτηµα: να διερευνηθεί περαιτέρω µε εµπεριστατωµένες µελέτες το όλο έργο και να καθοριστεί χρονοδιάγραµµα προώθησης και υλοποίησης του. Το ΥΠΕΧΩ Ε µε ανακοινώσεις τύπου στις 15/6 και 25/6/2006 καθιστά γνωστό ότι βρίσκει την πρόταση ενδιαφέρουσα και ότι θα προχωρήσει σε προκαταρκτική µελέτη σκοπιµότητας για την διπλή ζεύξη του Μαλιακού µέσω Εύβοιας. Ελπίζω σήµερα ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΧΩ Ε να µας πληροφορήσει σε ποιό στάδιο βρίσκεται η σύνταξη της παραπάνω µελέτης. Κυρίες και κύριοι, Οφείλω να συγχαρώ το Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδας για την οργάνωση της σηµερινής ηµερίδας η οποία αποτελεί συνέχεια των µακρόχρονων προσπαθειών για την υλοποίηση του εθνικής σηµασίας έργου της διπλής ζεύξης του Μαλιακού. Σήµερα κάνεις δεν αντιστρατεύεται, την λύση της διπλής ζεύξης. Αντίθετα είναι καθολικό αίτηµα υλοποίησης της. Η διπλή ζεύξη του Μαλιακού δεν έρχεται σε καµία περίπτωση σε αντίθεση µε την αναβάθµιση του Πετάλου του Μαλιακού, έργο το οποίο βρίσκεται άλλωστε στο στάδιο της αποπεράτωσης, ούτε µε την Ε65 η οποία ήδη δηµοπρατήθηκε. Εκτιµώ ότι το έργο αυτό νοµοτελειακά θα υλοποιηθεί. Όσο συντοµότερα τόσο το καλύτερο. Οι µεγάλες τεχνικές παρεµβάσεις συνήθως ξεκινούν από ένα όραµα. Περνούν από µία µακρά διαδικασία ωρίµανσης µέχρις ότου να αρχίσει η υλοποίησή τους. Ελπίζω µε τη σηµερινή ηµερίδα του Τεχνικού Επιµελητηρίου, που πραγµατικά βρίσκεται στον κατ εξοχήν ρόλο του να συµβουλεύει την πολιτεία, να κλείσει ο κύκλος των αναλύσεων για την αναγκαιότητα 6
κατασκευής του έργου. Και η πολιτεία να προχωρήσει στο στάδιο σύνταξης των απαιτούµενων µελετών για την προσέγγιση του θέµατος. Η διπλή Ζεύξη του Μαλιακού, θα προσφέρει τη σύζευξη περιφερειών, νοµών και κατοίκων αυτής της χώρας. Οικονοµικός, κοινωνικός και αναπτυξιακός κανόνας της παγκοσµιοποιηµένης κοινότητας στην οποία ζούµε. Σας ευχαριστώ πολύ για τη προσοχή σας 7