Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δομικά Στοιχεία Υλικού. Δεδομένα και σήματα. Διάρθρωση. Ευάγγελος Παπαπέτρου

Σχετικά έγγραφα
Δίκτυα Υπολογιστών I

Ευάγγελος Παπαπέτρου

Ευάγγελος Παπαπέτρου

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών Μετάδοση Πληροφορίας και Δομικά Στοιχεία Υλικού. Δεδομένα και σήματα. Διάρθρωση

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Μέσα Μετάδοσης. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 7 ο

Δίκτυα. ΜΥΥ-106 Εισαγωγή στους Η/Υ και στην Πληροφορική

Ευρυζωνικά δίκτυα (2) Αγγελική Αλεξίου

Δίκτυα Υπολογιστών I

Δίκτυα Υπολογιστών I

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Βασικές Αρχές Δικτύωσης. Διάρθρωση. Δίκτυο Υπολογιστών: ένας απλός ορισμός. Ευάγγελος Παπαπέτρου

Διασύνδεση τοπικών δικτύων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

Δίκτυα Υπολογιστών I

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα Μεταγωγής & Διαδίκτυα: Μέρος Α. Διάρθρωση. Δίκτυα Μεταγωγής: Βασική αρχή λειτουργίας (1/2) Ευάγγελος Παπαπέτρου

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Χ. ΖΙΟΥΛΑΣ

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

Ενότητα 2. Φυσικό Στρώµα: Μέσα & Τεχνικές Μετάδοσης

Μοντέλο Επικοινωνίας Δεδομένων. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 6 ο

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Γ. Διάρθρωση. Εισαγωγή. Ευάγγελος Παπαπέτρου

Δίκτυα Υπολογιστών I

Παναγιώτης Μαθιόπουλος Ph.D.

Κεφάλαιο 5: Τοπικά ίκτυα

ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Δίκτυα Υπολογιστών I

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα Μεταγωγής & Διαδίκτυα: Μέρος Α. Διάρθρωση. Δίκτυα Μεταγωγής: Βασική αρχή λειτουργίας (1/2) Ευάγγελος Παπαπέτρου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Εργαστήριο ίκτυα Η/Υ ΙΙΙ

Περιεχόµενα. Επικοινωνίες εδοµένων: Τρόποι Μετάδοσης και Πρωτόκολλα. Εισαγωγή

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή σε Έννοιες των Δικτύων Υπολογιστών Κεφάλαιο 2 Αξιοπιστία Κεφάλαιο 3 Αλγόριθμοι Πολλαπλής Πρόσβασης...

Μέσα Μετάδοσης-Κατασκευή καλωδίου τύπου CAT 5

Δίκτυα Απευθείας Ζεύξης

12/5/18. Κεφάλαιο 7. Δικτύωση: Σύνδεση ψηφιακών συσκευών. Στόχος. Πώς λειτουργούν τα δίκτυα. Στόχος. Στόχοι. Εισαγωγή στην πληροφορική

Δίκτυα Υπολογιστών I

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET

Βασικές λειτουργίες Ανίχνευση πλαισίων Τι κάνει το επίπεδο ζεύξης Χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες του φυσικού επιπέδου, ήτοι την (ανασφαλή) μεταφορά δεδομέ

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Α. Διάρθρωση. Δίκτυα άμεσου συνδέσμου και μοντέλο OSI (1/2) Ευάγγελος Παπαπέτρου

Μάθημα 2: Κατηγορίες Δικτύων

Κεφάλαιο 11 Εισαγωγή στα τοπικά δίκτυα υψηλών επιδόσεων

Μάθημα 8: Καλωδιακή Σύνδεση Συσκευών σε Τοπικό Δίκτυο

Εφαρμογές Πληροφορικής

ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας Τμ. Ηλ.γων Μηχ/κων ΤΕ. Δίκτυα Υπολογιστών. Διάλεξη 2: Επίπεδο 1 «φυσικό στρώμα»

Συσκευές Τηλεπικοινωνιών και Δικτύωσης. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 9 ο

Βασίλειος Κοντογιάννης ΠΕ19

Κεφάλαιο 7. Ψηφιακή Διαμόρφωση

Εισαγωγή στη Δασική Πληροφορική

Κεφάλαιο 3: Ερωτήσεις - Ασκήσεις. 1. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνουμε τα μέσα μετάδοσης; 2. Ποια είναι τα ενσύρματα μέσα μετάδοσης:

How do loss and delay occur?

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Α. Διάρθρωση. Δίκτυα άμεσου συνδέσμου και μοντέλο OSI (1/2) Ευάγγελος Παπαπέτρου

Φυσικό Επίπεδο ΕνσύρµαταΜέσαΜετάδοσης. Ενότητα Γ

Δίκτυα Υπολογιστών I

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΔΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για το φυσικό στρώμα

Ενότητα 1. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ικτύων ΗΥ

Δίκτυα Υπολογιστών I

ΔΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Ιωάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής Password: edi

ΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για το φυσικό στρώμα. λ από τον ρυθμό μετάδοσής της. Υποθέτοντας ότι ο κόμβος A

Σχήμα 1: TCP αποστολέας με παράθυρο αποστολέα = 1

Τρίτη Σειρά Ασκήσεων ΑΣΚΗΣΗ 1 ΑΣΚΗΣΗ 1 ΛΥΣΗ ΑΣΚΗΣΗ 2

Μέέσα µμετάάδοσης. 1. Τεχνολογία Δικτύων Επικοινωνιών, Βιβλίο Α τάξης 2 ου Κύκλου ΤΕΕ, ΥΠΕΠΘ

Κεφάλαιο 12. Επικοινωνίες-Δίκτυα-Διαδίκτυο. Εξαιρούνται οι παράγραφοι:

Τοπικά Δίκτυα. Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων.

ΔΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Ιωάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής Password: edi

Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Πληροφορικής. Φυσικά Μέσα Μετάδοσης. Φυσικό Επίπεδο Ενσύρµατα και ΑσύρµαταΜέσαΜετάδοσης. Ενότητα Γ. ΕνσύρµαταΜέσαΜετάδοσης

Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα Μεταγωγής και Διαδίκτυα: Μέρος Β. Διάρθρωση. Αναγκαιότητα της διευθυνσιοδότησης. Ευάγγελος Παπαπέτρου

ΘΕΜΑ : ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ DIGITAL ELECTRONICS

Άσκηση 1. (σημειώστε πως 1KB = 2 10 bytes, 1Mbps = 10 6 bits/sec).

Δίκτυα Υπολογιστών I

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία

Δίκτυα Θεωρία

Μέρος Β - Δίκτυα. Ασκήσεις I. Ποιος ο ρόλος του πομπού και του δέκτη στο μοντέλο επικοινωνίας που α- πεικονίζεται στο σχήμα που ακολουθεί; Μ Δεδομένα

Δίκτυα & Επικοινωνία Υπολογιστών

Τεχνολογία Πολυμέσων. Ενότητα # 4: Ήχος Διδάσκων: Γεώργιος Ξυλωμένος Τμήμα: Πληροφορικής

ίκτυα Υπολογιστών και Επικοινωνία ίκτυα Υπολογιστών & Επικοινωνία ΙΑΛΕΞΗ 8 Η Παντάνο Ρόκου Φράνκα 1 ιάλεξη 8: Το Φυσικό Επίπεδο

Εισαγωγή στη Δικτύωση Υπολογιστών

Ήχος. Τεχνολογία Πολυμέσων και Πολυμεσικές Επικοινωνίες 04-1

Τηλεφωνικό Σύστημα και Μετάδοση Δεδομένων Μάνος Ρουμελιώτης Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Ασύρματη Διάδοση ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ. Ευάγγελος Παπαπέτρου

ΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Ιωάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής Password: edi

Τ.Ε.Ι Λαμίας Τμήμα Ηλεκτρονικής

Πληροφορική Μάθημα 9

5.1.4 Τεχνολογίες Ψηφιακής Συνδρομητικής Γραμμής (xdsl)

Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η. Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών

Κεφάλαιο 12. Πρότυπα. Ανακεφαλαίωση Ερωτήσεις

Περίληψη. Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων.

Πρότυπο FDDI. Fiber Distributed Data Interface. Ενότητα : Τοπικά Δίκτυα υψηλών επιδόσεων. Διδακτική Ενότητα. Εκπαιδευτής : Σαλαβασίδης Κ.

Μηχανισμοί Λογικής σύνδεσης. Διάρθρωση. Δομή πλαισίου. Καθορισμός ορίων πλαισίου

ΗΜΥ 360: Δίκτυα Υπολογιστών. Εισαγωγή

Κεφάλαιο 6 Συστήµατα Επικοινωνίας

Εισαγωγή. Λύση: Λύση:

Δημοτικότητα του Διαδικτύου. Αριθμός συνδεδεμένων Η/Υ κατά έτος

Ethernet Ethernet ΙΕΕΕ CSMA/CD

ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ι. Σημειώσεις Θεωρίας

Καθυστέρηση επεξεργασίας (processing delay) Έλεγχος επικεφαλίδας Καθορισµός εξερχόµενης ζεύξης 3

Δίκτυα H/Y στη Δασοπονία

Δεύτερη Σειρά Ασκήσεων

Transcript:

Δίκτυα Υπολογιστών I Δομικά Στοιχεία Υλικού Ευάγγελος Παπαπέτρου 1 Τμ. Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής, Παν. Ιωαννίνων Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 1 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 2 / 33 Δεδομένα και σήματα 1 Κάθε πληροφορία μεταδίδεται μέσα από ένα σύνδεσμο (κανάλι) ως ένα ψηφιακό (digital) σήμα Ψηφιακό σήμα Ψηφιακό καλείται ένα σήμα που λαμβάνει διακριτές τιμές Πολλές φορές για ευκολία αναφερόμαστε στα bits πληροφορίας και όχι στο σήμα που μεταδίδεται Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 3 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 4 / 33

Αναλογικά και Ψηφιακά Σήματα Αναλογική vs Ψηφιακή Μετάδοση (1/2) Πολλές πηγές πληροφορίας (ακόμα και στους υπολογιστές) παράγουν σήματα πληροφορίας σε αναλογική μορφή π.χ. οι εφαρμογές καταγραφής ανθρώπινης φωνής Αναλογικό σήμα Αναλογικό καλείται ένα σήμα με συνεχές πεδίο τιμών Τα αναλογικά σήματα μπορούν να μεταδοθούν μέσα από ένα κανάλι ωστόσο είναι προτιμότερο πρώτα να μετατραπούν σε ψηφιακά (ψηφιοποίηση) Η μετάδοση ενός αναλογικού σήματος μέσα από ένα σύνδεσμο (αναλογική μετάδοση) είναι εφικτή αλλά όχι αποδοτική Βασικό μειονέκτημα αναλογικής μετάδοσης: το αναλογικό σήμα αλλοιώνεται εύκολα από το θόρυβο που υπάρχει στο κανάλι Τα ψηφιακά σήματα είναι ανθεκτικά στο θόρυβο επειδή λαμβάνουν διακριτές τιμές Ανθεκτικότητα ψηφιακών σημάτων ένα ψηφιακό σήμα μπορεί να ανακατασκευαστεί η δυνατότητα ανακατασκευής είναι περιορισμένη και εξαρτάται από τα επίπεδα ισχύος του σήματος και του θορύβου Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 5 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 6 / 33 Αναλογική vs Ψηφιακή Μετάδοση (2/2) Κωδικοποίηση σήματος (1/2) Επιπλέον πλεονεκτήματα της ψηφιακής μετάδοσης είναι δυνατή η μετάδοση της πληροφορίας σε μεγαλύτερες αποστάσεις με τη χρήση αναμεταδοτών (απομόνωση θορύβου και ενίσχυση σήματος) επιτρέπει τη χρήση πιο αποδοτικών τεχνικών μεταγωγής όπως μεταγωγή πακέτου επιτρέπει την ασφάλεια στη μετάδοση μέσω της κρυπτογράφησης Ψηφιακά (Aναλογικά) δίκτυα Τα δίκτυα που χρησιμοποιούν ψηφιακά (αναλογικά) σήματα για τη μετάδοση της πληροφορίας Κωδικοποίηση φυσικού επιπέδου (Encoding) Η διαδικασία μετατροπής της πληροφορίας σε ένα ψηφιακό σήμα για μετάδοση σε ένα κανάλι Οι τεχνικές κωδικοποίησης διαφέρουν: στο πλήθος V των διακριτών τιμών που λαμβάνει το ψηφιακό σήμα (σύμβολα) στη διάρκεια των συμβόλων T s Η διάρκεια συμβόλων καθορίζει την ταχύτητα baud (baud rate) του κώδικα Τα δίκτυα υπολογιστών αλλά και όλα (πλέον) τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών είναι ψηφιακά Ένα κωδικοποιημένο σήμα με V σύμβολα και ταχύτητα baud 1 T s symbols/sec μεταφέρει πληροφορία με ρυθμό log 2V T s bps Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 7 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 8 / 33

Κωδικοποίηση σήματος (2/2) Ένας κώδικας πρέπει να: επιτρέπει το συγχρονισμό του αποστολέα και του παραλήπτη διευκολύνοντας την ανάκτηση ρολογιού (clock recovery) επιτρέπει στον παραλήπτη την εύκολη αναγνώριση των bit (δυαδικοί κώδικες) εξαλείφοντας το φαινόμενο της εκτροπής από τη γραμμή βάσης (baseline wander) εξοικονομεί ενέργεια και να επιτυγχάνει ανθεκτικότητα στο θόρυβο (κώδικες διασποράς φάσματος) 1 Σημαντικότεροι κώδικες: NRZ (No Return to Zero), NRZI (No Return to Zero Inverse), Manchester Κωδικοποίηση διασποράς φάσματος Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 9 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 10 / 33 Εύρος ζώνης Για κάθε κανάλι υπάρχει ένα όριο στο ρυθμό με τον οποίο μπορεί να μεταδόσει δεδομένα το όριο αυτό ονομάζεται μέγιστη ταχύτητα μετάδοσης (maximum transmission speed) ή εύρος ζώνης (bandwidth) του καναλιού Θεώρημα Shannon Η μέγιστη ταχύτητα μετάδοσης πληροφορίας μέσα από ένα κανάλι με λευκό προσθετικό θόρυβο ισούται με C = W log 2(1 + S ) bps N W : το εύρος ζώνης συχνοτήτων του καναλιού S, : η ισχύς του σήματος πληροφορίας και του θορύβου αντίστοιχα S N ή SNR: σηματοθορυβική σχέση του καναλιού Σε πολλές περιπτώσεις δεν μας ενδιαφέρουν οι λεπτομέρειες της μετάδοσης του σήματος αλλά μόνο το εύρος ζώνης ενός συνδέσμου Προσοχή: Υπάρχει πολλές φορές σύγχυση στη χρήση των όρων εύρος ζώνης και εύρος ζώνης συχνοτήτων Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 11 / 33 Καθυστέρηση (1/2) Η μετάδοση πληροφορίας σε ένα κανάλι χαρακτηρίζεται από καθυστέρηση (delay) αποτελείται από την καθυστέρηση διάδοσης (propagation delay) και την καθυστέρηση μετάδοσης (transmission delay) η συνολική καθυστέρηση ονομάζεται και λανθάνων χρόνος (latency) Καθυστέρηση διάδοσης (t pr ): οφείλεται στην πεπερασμένη ταχύτητα διάδοσης του σήματος μέσα στο κανάλι είναι ο χρόνος που χρειάζεται ένα bit πληροφορίας για να διαδοθεί t pr = S S: μήκος συνδέσμου, u s: ταχύτητα διάδοσης του σήματος (συνηθέστερα u s η ταχύτητα του φωτός) Καθυστέρηση μετάδοσης (t tr ): οφείλεται στην πεπερασμένη ταχύτητα μετάδοσης της πληροφορίας είναι ο χρόνος που χρειάζεται για να μεταδοθεί η πληροφορία t tr = l C l: μεγεθος δεδομένων σε bits, C: το εύρος ζώνης του καναλιού Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 12 / 33

Καθυστέρηση (2/2) Καθυστέρηση μετάδοσης vs καθυστέρηση διάδοσης Καθυστέρηση διάδοσης και μετάδοσης Η σημασία κάθε συνιστώσας της καθυστέρησης εξαρτάται από: τον όγκο των δεδομένων (l) που μεταδίδει μια εφαρμογή την απόσταση της επικοινωνίας Καθυστέρηση διάδοσης και μετάδοσης Σε πολλές περιπτώσεις μας ενδιαφέρει ο χρόνος μετάβασης και επιστροφής (round trip time, RTT) είναι η καθυστέρηση για τη διάδοση και την επιστροφή μεταξύ των δύο άκρων της επικοινωνίας Ο χρόνος RTT προσδιορίζει την ελάχιστη καθυστέρηση που απαιτείται για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ δύο κόμβων Λίγα δεδομένα, μεγάλη απόσταση: η απόσταση είναι σημαντική d = RT T + l 2 RT T C 2 Πολλά δεδομένα, μικρή απόσταση: το εύρος ζώνης είναι σημαντικό d = RT T + l 2 l C C Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 13 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 14 / 33 Γινόμενο καθυστέρησης-εύρους ζώνης Σημαντικές πληροφορίες μπορούμε να αντλήσουμε χρησιμοποιώντας το γινόμενο καθυστέρησης-εύρους ζώνης (bandwidth-delay product) το γινόμενο περιγράφει τον μέγιστο όγκο δεδομένων που μπορεί να βρίσκονται υπό μετάδοση (in-flight) μέσα στο κανάλι Παραδείγματα γινομένου καθυστέρησης-εύρους ζώνης Το γινόμενο καθυστέρησης-εύρους ζώνης είναι σημαντικό γιατί προσδιορίζει τον ελάχιστο όγκο δεδομένων που πρέπει να μεταδώσει ένας κόμβος ώστε να αξιοποιήσει πλήρως το κανάλι καθορίζει το μέγιστο όγκο δεδομένων που ένας κόμβος ενδέχεται να λάβει πριν μπορέσει να ενημερώσει τον αποστολέα Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 15 / 33 Σφάλματα μετάδοσης Ο θόρυβος που υπάρχει σε ένα κανάλι μπορεί να αλλοιώσει την μεταφερόμενη πληροφορία η αλλοίωση ενός bit πληροφορίας ονομάζεται σφάλμα bit (bit error) τα σφάλματα στο κανάλι συμβαίνουν πολλές φορές υπό τη μορφή ριπών (σφάλματα ριπής, burst errors) Κάθε κανάλι χαρακτηρίζεται από ένα ρυθμό σφαλμάτων (bit error rate, BER) Υπάρχουν κανάλια που καταστρέφουν ολοσχερώς (packet erasure) ένα πακέτο σε βαθμό που δεν είναι εφικτή ούτε η ανίχνευσή του στις περιπτώσεις αυτές το κανάλι χαρακτηρίζεται από το ρυθμό απώλειας πακέτων (packet error rate, PER) Αντιμετώπιση σφαλμάτων Υπάρχουν μηχανισμοί για την ανίχνευση (error detection) ή και τη διόρθωση σφαλμάτων (error correction) σε ένα αλλοιωμένο πακέτο πληροφορίας Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 16 / 33

Ρυθμαπόδοση Το εύρος ζώνης καθορίζει ένα ανώτατο όριο για το ρυθμό μετάδοσης πληροφορίας Στην πραγματικότητα ο ρυθμός μετάδοσης πληροφορίας περιορίζεται από παράγοντες όπως: η μετάδοση των δεδομένων δεν είναι συνεχόμενη αλλά γίνεται κατά τμήματα η πεπερασμένη ταχύτητα διάδοσης του σήματος μέσα σε ένα κανάλι τα σφάλματα κατά τη μετάδοση Ο πραγματικός ή μετρήσιμος ρυθμός μετάδοσης μέσα από ένα κανάλι ονομάζεται διεκπεραιωτική ικανότητα (throughput, R) ή ρυθμαπόδοση Ένας απλοϊκός μαθηματικός ορισμός: R = l t C l ο όγκος των δεδομένων σε bits, t ο χρόνος που απαιτήθηκε για την ολοκλήρωση της μετάδοσης Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 17 / 33 Ρυθμαπόδοση σε δίκτυα υψηλών ταχυτήτων Τα σύγχρονα δίκτυα χρησιμοποιούν συνδέσμους προηγμένης τεχνολογίας που προσφέρουν μεγάλο εύρος ζώνης σαν συνέπεια ο χρόνος μετάδοσης συνεχώς μειώνεται και τείνει να γίνει αμελητέος Η ρυθμαπόδοση εξαρτάται πρωτίστως από την απόσταση επικοινωνίας R = l t = l t pr+t tr = l t pr+ l C C l t pr C Στα σύγχρονα δίκτυα υψηλών ταχυτήτων ο περιοριστικός παράγοντας είναι η καθυστέρηση διάδοσης (δηλαδή η απόσταση επικοινωνίας) Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 18 / 33 1 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 19 / 33 Κατηγορίες συνδέσμων Στα δίκτυα χρησιμοποιείται πληθώρα φυσικών μέσων ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους όπως: οι παράμετροι λειτουργίας (εύρος ζώνης συχνοτήτων, επίπεδα προστασίας από το θόρυβο, εξασθένιση που προκαλούν στο σήμα) το κόστος εγκατάστασης και συντήρησης την προστασία από υποκλοπές της μεταδιδόμενης πληροφορίας, κλπ Τα φυσικά μέσα συνηθέστερα κατηγοριοποιούνται σε: κατευθυντικά και μη κατευθυντικά ανάλογα με το αν περιορίζουν ή όχι τη διάδοση του σήματος ενσύρματα και ασύρματα Τα σημαντικότερα φυσικά μέσα είναι: συνεστραμμένο ζεύγος (twisted pair) ομοαξονικό καλώδιο (coaxial cable) οπτική ίνα (optical fiber) ασύρματο κανάλι (wireless channel) Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 20 / 33

Συνεστραμμένο ζεύγος Το συνεστραμμένο ζεύγος (twisted pair) αποτελείται από ζεύγη χάλκινων αγωγών Χαρακτηρίζεται από: σχετικά μικρό εύρος ζώνης συχνοτήτων (εύρος ζώνης 100Mbps σε αποστάσεις εώς 100m) μεγάλη εξασθένιση του σήματος και ευαισθησία στην επίδραση του θορύβου χαμηλό κόστος Υπάρχουν εκδόσεις με θωράκιση (Shielded Twisted Pair, STP) και χωρίς θωράκιση (Unshielded Twisted Pair, STP) Χρησιμοποιείται κυρίως: στο τηλεφωνικό δίκτυο σε τοπικά δίκτυα υπολογιστών (Ethernet, Token Ring) Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 21 / 33 Ομοαξονικό καλώδιο Το ομοαξονικό καλώδιο (coaxial cable) αποτελείται από ένα μονωμένο χάλκινο αγωγό και ένα μεταλλικό πλέγμα Προσφέρει ένα συμβιβασμό μεταξύ κόστους και εύρους ζώνης προσφέρει εύρος ζώνης μέχρι 100Mbps σε αποστάσεις εώς 500m) η θωράκιση προσφέρει μεγαλύτερη προστασία από το θόρυβο το κόστος του είναι χαμηλό αλλά μεγαλύτερο από αυτό του συνεστραμμένου ζεύγους Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 22 / 33 Οπτική Ίνα H οπτική ίνα (optical fiber) αποτελείται από γυάλινους αγωγούς μέσα από τους οποίους διαδίδεται ένα οπτικό σήμα συνήθως ένα καλώδιο περιέχει πολλούς αγωγούς υπάρχουν πολύτροπες (multi-mode) και μονότροπες (single-mode) ίνες Αποτελεί ένα φυσικό μέσο που προσφέρει πολύ μεγάλο εύρος ζώνης εύρος ζώνης μέχρι 100Mbps σε αποστάσεις εώς 2Κm (πολύτροπη), μέχρι 10Gbps σε αποστάσεις εώς 40Κm (μονότροπη) μικρή εξασθένιση του σήματος και μικρή ευαισθησία στην επίδραση του θορύβου υψηλό κόστος Χρησιμοποιείται συνήθως σε συνδέσεις point-to-point για διασύνδεση κόμβων του δικτύου Ασύρματο κανάλι Η μετάδοση πληροφορίας μπορεί να γίνει και με τη χρήση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων για τη μετάδοση χρησιμοποιείται μια περιοχή συχνοτήτων που καλείται ασύρματο κανάλι διαφορετικές περιοχές συχνοτήτων παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά (εξασθένιση, μέγιστη απόσταση επικοινωνίας, κλπ) Η ασύρματη μετάδοση έχει πολλές εφαρμογές λόγω της ευελιξίας της ασύρματα τοπικά δίκτυα, δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, δορυφορικά δίκτυα, κλπ Η χρήση των συχνοτήτων δεν είναι ελεύθερη Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 23 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 24 / 33

Δομή υποσυστήματος δικτύωσης 1 Για τη σύνδεση ενός υπολογιστή με το δίκτυο χρησιμοποιούνται: ο προσαρμογέας δικτύου (network interface) ή κάρτα δικτύου η μνήμη και η κεντρική μονάδα επεξεργασίας του υπολογιστή Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 25 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 26 / 33 Προσαρμογέας Δικτύου (1/2) Προσαρμογέας Δικτύου (2/2) O προσαρμογέας δικτύου υλοποιεί τη φυσική σύνδεση του κόμβου με ένα σύνδεσμο Ένας κόμβος μπορεί να διαθέτει παραπάνω από έναν προσαρμογείς δικτύου οι δρομολογητές έχουν τόσους προσαρμογείς όσοι οι σύνδεσμοι που διασυνδέουν Οι υπολογιστές υπηρεσίας χρειάζονται μόνο έναν προσαρμογέα, ωστόσο υπάρχουν υπολογιστές υπηρεσίας με παραπάνω προσαρμογείς Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 27 / 33 Διασύνδεση συνδέσμου: πραγματοποιεί την κωδικοποίηση/αποκωδικοποίηση και τη μετάδοση/λήψη του σήματος στο/απ το σύνδεσμο υλοποιεί τους κανόνες (πρωτόκολλα) χρήσης του συνδέσμου (π.χ., δημιουργία πλαισίων, πρόσβαση στο κοινό μέσο, κλπ) Καταχωρητής κατάστασης ελέγχου και η διασύνδεση διαύλου: χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά δεδομένων μεταξύ του προσαρμογέα και της κεντρικής μονάδας επεξεργασίας ελέγχονται με τη βοήθεια λογισμικού που καλείται πρόγραμμα οδήγησης συσκευής (device driver) Υπάρχουν διαφορετικοί προσαρμογείς για διαφορετικούς τύπους δικτύων Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 28 / 33

Χώρος προσωρινής αποθήκευσης (1/2) Ο προσαρμογέας διαχειρίζεται δεδομένα σε δύο κατευθύνσεις: δίκτυο υπολογιστής και υπολογιστής δίκτυο Οι ρυθμοί δεδομένων από και προς τον προσαρμογέα είναι: διαφορετικοί γιατί δίκτυο και υπολογιστής λειτουργούν ανεξάρτητα χρονικά μεταβαλλόμενοι η παραγωγή δεδομένων, ο ρυθμός επεξεργασίας τους αλλά και η λειτουργία του δικτύου διέπονται από στοχαστικότητα Χώρος προσωρινής αποθήκευσης (2/2) Σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας: μέσος ρυθμός δεδομένων προς προσαρμογέα μέσος ρυθμός δεδομένων από προσαρμογέα Υπάρχουν περιπτώσεις που για περιορισμένα χρονικά διαστήματα δεν ισχύει η παραπάνω σχέση συμπέρασμα: απαιτείται χώρος για την προσωρινή αποθήκευση των δεδομένων (ουρά αναμονής (buffer)) Buffer εισόδου και Buffer εξόδου Κατεύθυνση δίκτυο-υπολογιστής (buffer εισόδου): ρυθμός λήψης πλαισίων από το δίκτυο ρυθμός επεξεργασίας πλαισίων από υπολογιστή (εφαρμογή ή μηχανισμό δρομολόγησης) Κατεύθυνση υπολογιστής-δίκτυο (buffer εξόδου): ρυθμός πλαισίων από υπολογιστή (εφαρμογή ή μηχανισμό δρομολόγησης) ρυθμός μετάδοσης πλαισίων στο δίκτυο Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 29 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 30 / 33 1 Καθυστέρηση Η μετάδοση δεδομένων μέσα από έναν κόμβο συνοδεύεται από καθυστέρηση αναμονής και καθυστέρηση επεξεργασίας Καθυστέρηση αναμονής (queueing delay, t q ): ο χρόνος που ένα πακέτο αναμένει: την επεξεργασία του (συνήθως αμελητέος) τη μετάδοσή του στο δίκτυο Καθυστέρηση επεξεργασίας (processing delay, t s ): ο χρόνος που είναι απαραίτητος για την επεξεργασία ενός πακέτου Καθυστέρηση αναμονής σε δρομολογητές και υπολογιστές υπηρεσίας Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 31 / 33 Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 32 / 33

Απώλεια πακέτων Η λειτουργία ενός κόμβου μπορεί να μειώσει την αξιοπιστία του δικτύου με τη μορφή απώλειας πακέτων Απώλεια πακέτων λόγω κατάρρευσης κόμβου μπορεί να συμβεί λόγω διακοπής λειτουργίας όλου του κόμβου (π.χ. διακοπή ρεύματος) ή της καταστροφής της διασύνδεσης κόμβου-συνδέσμου (π.χ. δυσλειτουργία του προσαρμογέα δικτύου) μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση της αξιοπιστίας για σημαντικό χρονικό διάστημα αντιμετωπίζεται παρακάμπτοντας τον κόμβο (π.χ. δρομολόγηση) Απώλεια πακέτων λόγω εξάντλησης αποθηκευτικού χώρου η αντιμετώπισή της είναι μια σύνθετη διαδικασία Σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολο να ανιχνευθεί αν η απώλεια πακέτων οφείλεται στη λειτουργία ενός συνδέσμου, την κατάρρευση ενός κόμβου ή την εξάντληση του αποθηκευτικού του χώρου Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) MYY703: Δίκτυα Υπολογιστών I 33 / 33