ΕΝΟΤΗΤΑ 9 9.0 ΔΙΚΤΥΑ ΜΕΣΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένα δίκτυο μέσων πληροφορικής περιλαμβάνει δύο ή περισσότερες συσκευές πληροφορικής (Ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εκτυπωτές, άλλες περιφερειακές μονάδες ή άλλες συσκευές), που είναι δικτυωμένες και μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Για τη λειτουργία των δικτύων εκτός από την απαραίτητη υλικοκατασκευή, απαιτείται και το απαραίτητο λογισμικό. Η κατασκευή και χρήση των δικτύων των μέσων πληροφορικής παρουσιάζει ιδιαίτερα πλεονεκτήματα, όπως : Οι χρήστες του δικτύου μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν μηνύματα και άλλες πληροφορίες. Οι χρήστες του δικτύου μπορούν μοιράζονται τον εξοπλισμό του δικτύου, για παράδειγμα ένα εκτυπωτή ή ένα μεγάλο και δυνατό υπολογιστή. Οι χρήστες του δικτύου μπορούν να χρησιμοποιούν το ίδιο κοινό λογισμικό ή άλλα προγράμματα εφαρμογών. Γενικά οι χρήστες του δικτύου χρησιμοποιούν και μοιράζονται τους κοινούς πόρους του δικτύου. Τα πλεονεκτήματα των δικτύων φαίνονται ιδιαίτερα έντονα, αν αναλογιστούμε το μεγαλύτερο δίκτυο, το διαδίκτυο (INTERNET) και τις υπηρεσίες του.
9.1 ΕΙΔΗ ΔΙΚΤΥΩΝ Τα δίκτυα ανάλογα με τη γεωγραφική τους κατανομή διακρίνονται σε : Τοπικά δίκτυα (LAN - Local Area Network). Δίκτυα ευρείας περιοχής (WAN - Wide Area Network) Διαδίκτυο (Internet - International Network) 9.1.1 ΤΟΠΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ (LAN) Στα τοπικά δίκτυα οι υπολογιστές και οι άλλες περιφερειακές μονάδες, που το συγκροτούν βρίσκονται σε κοντινή απόσταση. Τοπικό δίκτυο είναι, για παράδειγμα το δίκτυο μια σχολικής μονάδας ή μια εταιρείας στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα. Το τοπικό δίκτυο είναι ιδιωτικό δίκτυο. 9.1.2 ΔΙΚΤΥΑ ΕΥΡΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ (WAN) Το δίκτυο ευρείας περιοχής καλύπτει την ανάγκη επικοινωνίας πληροφοριακών συστημάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Ένα δίκτυο ευρείας περιοχής μπορεί να καλύπτει μια πόλη ή μια επαρχία ή ολόκληρη την επικράτεια μιας χώρας ή ακόμη να επεκτείνεται έξω από τα σύνορά της. Στα δίκτυα ευρείας περιοχής συνδέονται μεταξύ των μεμονωμένοι υπολογιστές ή τοπικά δίκτυα. Τα δίκτυα ευρείας περιοχής χρησιμοποιούν ως μέσα μετάδοσης των πληροφοριών τα τηλεφωνικά καλώδια ή την ασύρματη επικοινωνία που μπορεί να περιλαμβάνει και δορυφορική επικοινωνία.
9.1.3 ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (INTERNET) Το διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο με εκατομμύρια συνδρομητές και με πολλές υπηρεσίες. Οι δυνατότητες του είναι πολύ μεγάλες και έχουν φέρει και θα φέρουν πολλές αλλαγές στον τομέα της πληροφορικής με όλα τα συνεπακόλουθα. 9.2 ΤΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΔΙΚΤΥΩΝ 9.2.1 ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ή ΛΕΩΦΟΡΟΥ (BUS) Στην τοπολογία Αρτηρίας ή Λεωφόρου χρησιμοποιείται ένα κεντρικό καλώδιο ως μέσο μετάδοσης των πληροφοριών και πάνω σ αυτό είναι συνδεδεμένοι όλοι οι σταθμοί του δικτύου (σχήμα 9/1). Κάθε σταθμός έχει τη δική του διεύθυνση και κάθε πακέτο πληροφορίας που αποστέλλεται έχει αποστολέα και παραλήπτη. Έτσι, κάθε σταθμός εντοπίζει τις πληροφορίες που προορίζονται για αυτό.
9.2.2 ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ ΔΑΚΤΥΛΙΟΥ (RING) Ο κάθε σταθμός (κόμβος) συνδέεται με τους δύο γειτονικούς του και έτσι όλοι οι σταθμοί είναι συνδεδεμένοι σε ένα κλειστό δακτύλιο (σχήμα 9/2). Τα δεδομένα μεταφέρονται πάντοτε προς την ίδια κατεύθυνση. Ο κάθε κόμβος εξετάζει τη διεύθυνση των πακέτων και κρατάει αυτά που προορίζονται για τον ίδιο και τα υπόλοιπα τα μεταδίνει στον επόμενο σταθμό. 9.2.3 ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ ΑΣΤΕΡΑ (STAR) Είναι η πλέον συνηθισμένη τοπολογία. Όλοι οι σταθμοί συνδέονται με ένα κεντρικό κόμβο τον αστέρα. Στον κεντρικό κόμβο υπάρχει ένας υπολογιστής (server - εξυπηρετητής) και όλες οι πληροφορίες περνούν από αυτό.
9.3 ΥΛΙΚΟ ΔΙΚΤΥΩΝ Για την κατασκευή ενός τυπικού δικτύου απαιτούνται βασικά τα πιο κάτω υλικά : Κάρτες δικτύου Είναι ηλεκτρονικές κάρτες που τοποθετούνται σε κάποια υποδοχή (slot) πάνω στη μητρική κάρτα. Η καλωδιακή σύνδεση μεταξύ των υπολογιστών γίνεται μέσω των καρτών αυτών. HUB (σχήμα 9/5) Το Hub χαρακτηρίζεται με τον αριθμό των εισόδων του (Ports) και με την ταχύτητα του δικτύου για το οποίο προορίζεται. Υπάρχουν δύο τύποι: (α) 10BaseT (10 Mbits/s) (β) 100BaseTX (100 Mbits/s) To Hub χρησιμεύει ως ενισχυτής και κατανεμητής σημάτων.
Patch-Panel Είναι ένας κατανεμητής του δικτύου. Χρησιμεύει για να συγκεντρώνει τα καλώδια του δικτύου σε ένα μέρος. Χαρακτηρίζεται με τον αριθμό των υποδοχών (Ports) του. UTP - Καλώδια κατηγορίας 5 Τα UTP (Unshielded Twisted Pairs) είναι καλώδια συνεστραμμένου τύπου. Η κατηγορία 5 αναφέρεται στην ταχύτητα για την οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν (100 Μbits/s). Πρίζες - Φίσιες RJ45 Χρησιμεύουν για τη σύνδεση των καλωδίων με τις διάφορες συσκευές του δικτύου. Σχήμα 9/5 : Hub
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1. Να αναφέρετε τη χρησιμότητα των δικτύων. 2. Να αναφέρετε τοπολογίες των δικτύων Η/Υ. 3. Να αναφέρετε τα υλικά, που χρειάζονται για την κατασκευή τοπικού δικτύου Η/Υ, και τη χρησιμότητά τους.